ECLI:CY:EDLAR:2014:A22
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. Γ. ΛΟΪΖΟΥ, Ε.Δ.
Πολιτική Αγωγή Αρ.: 1470/2008
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΟΝΤΕΑΣ
Ενάγουσας / Αιτήτρια
- και –
1. ΔΕΣΠΩ ΑΝΔΡΕΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΕΝΝΕΚΗ
2. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΕΝΝΕΚΗ
3. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Εναγόμενος 3 / Καθ’ ου η Αίτηση
4. ΜΑΡΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ
Εναγόμενος 4 / Καθ’ ου η Αίτηση
5. ΚΩΣΤΑΣ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΗΣ
Εναγόμενος 5 / Καθ’ ου η Αίτηση
Εναγομένων
-------------------
Ημερομηνία: 24/01/2014
Αίτηση Οικονομικής Εξέτασης και Έρευνας ημερομηνίας 04/09/2012 αναφορικά με τους Εναγομένους 3, 4 και 5
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
Για την Ενάγουσα / Αιτούσα: κα. Α. Κήπου για κ. Ν. Νικηφόρου
Εναγόμενοι 3 και 4 / Καθ’ ων η Αίτηση, παρών. Χωρίς νομική εκπροσώπηση.
---------------------
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με τη παρούσα Αίτηση η Αιτήτρια, ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΟΝΤΕΑΣ, αιτείται, μεταξύ άλλων, την έκδοση Διατάγματος πληρωμής του εξ αποφάσεως χρέους των Εναγομένων 3, 4 και 5 / Καθ’ ων η Αίτηση με μηνιαίες δόσεις. Σε ότι αφορά τον Εναγόμενο 5 / Καθ’ ου η Αίτηση, η Αίτηση αποσύρθηκε σε προγενέστερη ημερομηνία και ως εκ τούτου, η εκδίκαση της προχώρησε μόνο σε ότι αφορά τους Εναγομένους 3 και 4 / Καθ’ ων η Αίτηση.
Με την Αίτηση αξιώνονταν και άλλες θεραπείες οι οποίες, όμως, δεν προωθήθηκαν στην πορεία και, τελικώς, όπως προέκυψε και από την τελική εισήγηση της δικηγόρου της Αιτούσας, εγκαταλείφθηκαν.
Η Αίτηση βασίζεται στον περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμο, Κεφ. 6 ως έχει τροποποιηθεί από τον Νόμο 134(1)/99, ο οποίος αντικατέστησε τα μέρη VIII και ΙΧ του Κεφ. 6 Άρθρα 82 έως 90, 91Γ, 91Ε έως 91Ζ και επί των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών, στην Διαταγή 48, Κανονισμούς 1 έως 4, 8 και 9 έως 10 και στην πρακτική και στις συμφυείς εξουσίες του Δικαστηρίου.
Η Αίτηση συνοδεύεται από την Ένορκη Δήλωση του κ. Ευριπίδη Πέτρου, ο οποίος, είναι στην υπηρεσία της Ενάγουσας / Αιτήτριας, στην οποία αναφέρεται ότι το εξ αποφάσεως χρέος των Εναγομένων / Καθ’ ων η Αίτηση, εξακολουθούσε, μέχρι και την καταχώριση της υπό εξέταση Αίτησης, να παραμένει «εξ ολοκλήρου ή εν μέρει» οφειλόμενο. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι, σύμφωνα με τα όσα γνωρίζει και πιστεύει, οι Εναγόμενοι 3 και 4 / Καθ’ ων η Αίτηση «έχουν εισοδήματα και/ἠ εργάζονται και/ή είναι μισθωτοί» και δύνανται να πληρώνουν μηνιαίως, έκαστος, κάποιο ποσό προς εξόφληση του εξ’ αποφάσεως χρέους τους. Στο σώμα της Αίτησης της, η Ενάγουσα / Αιτήτρια προσδιόρισε ως το μηνιαίο ποσό που θα πρέπει να εκδοθεί σχετικό Διάταγμα του Δικαστηρίου, το ποσό των €1.000,00 σεντς.
Οι Εναγόμενοι 3 και 4 / Καθ’ ων η Αίτηση, οι οποίοι δεν εκπροσωπούνταν από δικηγόρο, δεν καταχώρισαν Ένσταση.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Στοιχεία για την οικονομική κατάσταση των Εναγομένων 2 και 3 / Καθ’ ων η Αίτηση έδωσαν οι ίδιοι κατά την ένορκη εξέταση τους ενώπιον του Δικαστηρίου. Επισημαίνεται ότι από πλευράς Ενάγουσας / Αιτήτριας δεν έχει προσκομιστεί οποιαδήποτε μαρτυρία, ούτε και έχει κλητευθεί οποιοδήποτε πρόσωπο για να αντεξεταστεί σχετικά με γεγονότα που προέκυψαν από την μαρτυρία των Εναγομένων 2 και 3 / Καθ’ ων η Αίτηση κατά την εξέταση τους, δυνάμει του Άρθρου 26 του Περί Αποδείξεως Νόμου, Κεφ. 9 και, συνεπώς, είναι στη βάση της προφορικής μαρτυρίας που δόθηκε από τους Εναγομένους 2 και 3 / Καθ’ ων η Αίτηση που το Δικαστήριο έχει εξάξει τα συμπεράσματα του.
Προφορική Μαρτυρία του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση
Ο Εναγόμενος 3 / Καθ’ ου η Αίτηση, κατά το στάδιο της εξέτασης του, ανέφερε, εν συντομία, τα ακόλουθα.
Είναι ηλικίας 41 ετών, νυμφευμένος, πατέρας δύο ανήλικων παιδιών, ηλικίας 14 και 17 ετών αντίστοιχα τα οποία εξαρτώνται πλήρως από τον ίδιο και την σύζυγο του.
Έχει φοιτήσει μόνο μέχρι την 2η τάξη Γυμνασίου, αλλά κατέχει την τέχνη του οικοδόμου. Στο παρελθόν εργαζόταν ως αυτοεργοδοτούμενος οικοδόμος και είχε καθαρό εισόδημα, περίπου, €2.000,00 σεντς τον μήνα (δεν είχε σταθερό εισόδημα. Το εισόδημα του ήταν ανάλογο της εργασίας που του ανατίθετο κατά καιρούς και την οποία διεκπεραίωνε), όμως από την 07/07/2012 μέχρι και σήμερα είναι άνεργος και χωρίς ουσιαστικά εισοδήματα. Προς τεκμηρίωση του εν λόγω ισχυρισμού του, παρουσίασε στο Δικαστήριο δύο Καταστάσεις ημερομηνίας 17/01/2014 αναφορικά με τις Ασφαλιστικές Αποδοχές του για τα έτη 2012 και 2013 που έχουν εκδοθεί από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ήτοι τα Τεκμήρια 1 και 2 αντίστοιχα. Από τα εν λόγω έγγραφα, φαίνεται ότι ο Εναγόμενος 3 / Καθ’ ου η Αίτηση το έτος 2012 είχε εισόδημα €5.985,00 σεντς, ενώ το έτος 2013 δεν είχε κανένα απολύτως εισόδημα. Δεν λαμβάνει επίδομα ανεργίας γιατί, όταν αποτάθηκε γι’ αυτό στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του ελέχθη ότι, ως αυτοεργοδοτούμενος που ήταν, δεν δικαιούται σε επίδομα.
Ψάχνει συνεχώς για εργασία στον οικοδομικό τομέα, τόσο μέσω γνωστών του οικοδόμων, αλλά και με επισκέψεις του στα διάφορα εργοτάξια που εξακολουθούν να εκτελούν εργασίες. Περαιτέρω, έχει αποταθεί και στο Τμήμα Εργασίας για να βοηθηθεί να εξεύρει εργασία, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει μέχρι σήμερα καταστεί δυνατόν. Δεν γνωρίζει άλλη εργασία και γι’ αυτό δεν έχει ψάξει να βρει δουλειά εκτός του οικοδομικού τομέα.
Η σύζυγος του δεν εργάζεται καθόλου. Είναι απόφοιτος λυκείου. Έχει ψάξει και αυτή για εργασία λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης που έχει περιέλθει η οικογένεια τους, αλλά δεν κατέστη δυνατόν να εργοδοτηθεί κάπου λόγω της έλλειψης προηγούμενης εργασιακής εμπειρίας σε κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα, καθώς επίσης και λόγω των σημερινών συνθηκών στην αγορά εργασίας όπου η προσφορά εργασίας είναι πολύ περιορισμένη. Αν και η σύζυγος του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση είναι πρόσφυγας, δεν παίρνουν κάποιο σχετικό επίδομα. Τους έχει χορηγηθεί άδεια χρήσης προσφυγικού σπιτιού από την Δημοκρατία στο οποίο διαμένουν, χωρίς να καταβάλλουν οποιοδήποτε ποσό ως ενοίκιο. Λαμβάνουν από το κράτος επίδομα τέκνου για τα δύο τους παιδιά, συνολικό ποσό €980,00 σεντς κάθε έτος.
Εν όψει του γεγονότος ότι και οι δύο δεν έχουν εισοδήματα, όλα τους τα έξοδα, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων για σίτιση της οικογένειας, για ένδυση και υπόδηση της οικογένειας, κατανάλωσης ηλεκτρισμού (περίπου €370,00 σεντς ανά διμηνία), κατανάλωσης νερού (περίπου €80,00 σεντς ανά τριμηνία), καύσιμα αυτοκινήτου (περίπου €40,00 σεντς κάθε μήνα - είναι αναγκαίο έξοδο γιατί με το αυτοκίνητο πηγαίνει από εργοτάξιο σε εργοτάξιο και αναζητά εργασία. Με το λεωφορείο δεν είναι εφικτό να ψάχνει για εργασία ως προαναφέρθηκε, αποτελεσματικά), για τα φροντιστήρια των παιδιών (€250,00 σεντς κάθε μήνα), ετήσια τέλη συγκομιδής σκυβάλων, αποχετευτικού, ακίνητης ιδιοκτησίας (μάλιστα σε σχέση με αυτά έχουν και πολλές καθυστερήσεις), άδειας κυκλοφορίας του αυτοκινήτου του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση (€282,00 σεντς περίπου κάθε έτος, την οποία για το τρέχον έτος δεν έχει ανανεώσει), για αγορά τσιγάρων του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση (€15,00 σεντς κάθε μήνα. Προσπαθεί να το σταματήσει. Κάπνιζε πολύ περισσότερο αλλά τον τελευταίο καιρό, με την χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου, για την χρήση του οποίου χρειάζεται περαιτέρω €20,00 σεντς κάθε μήνα, το έχει μειώσει πάρα πολύ. Από 3 πακέτα τσιγάρα που κάπνιζε την ημέρα, τώρα καπνίζει μόνο 3 τσιγάρα την ημέρα) και για χρήση κινητής τηλεφωνίας (καρτοτηλέφωνο - €3,00 σεντς κάθε μήνα), τους τα καλύπτουν πρόσωπα της οικογένειας τους. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι έχει οικονομική υποστήριξη από τους γονείς και τα πεθερικά του.
Περαιτέρω, ανέφερε ότι έχει υποχρεώσεις προς την ΣΠΕ Μακράσυκας και την Περιφερική ΣΠΕ Λευκωσίας για δάνεια τα οποία σύναψε με τα εν λόγω Συνεργατικά Ιδρύματα, για €30.000,00 σεντς και €4.000,00 σεντς αντίστοιχα, για τα οποία πληρώνει – ως διευκρίνισε, πληρώνει η μητέρα του γι’ αυτόν -, για το μεν δάνειο προς την ΣΠΕ Μακράσυκας, €200,00 σεντς κάθε μήνα, για το δε δάνειο (σε τρεχούμενο λογαριασμό) προς την Περιφερική ΣΠΕ Λευκωσίας, €200,00 σεντς κάθε χρόνο, για να καλύπτονται οι τόκοι (έχει προβεί, ανέφερε, σε ειδική διευθέτηση με την Περιφερική ΣΠΕ Λευκωσίας ώστε να πληρώνει μόνο τους τόκους στο τέλος κάθε έτους). Ξεκαθάρισε ότι σε σχέση μ’ αυτά τα δάνεια, δεν έχει εναντίον του δικαστική απόφαση ή διάταγμα πληρωμής.
Ο Εναγόμενος 3 / Καθ’ ου η Αίτηση δεν έχει άλλη περιουσία, κινητή ή ακίνητη, εκτός κάποιων μηχανημάτων που έχει κατά καιρούς αγοράσει για να μπορεί να εργάζεται ως οικοδόμος. Η αξία των εν λόγω μηχανημάτων σήμερα δεν είναι σημαντική αφού αυτά είναι μεταχειρισμένα. Σε κάθε περίπτωση, αυτά, λόγω των σημερινών συνθηκών της οικονομίας, αλλά και της παρακμής στην οικοδομική βιομηχανία, εκτός της χαμηλής τους αξίας, δεν είναι ούτε εμπορεύσιμα.
Προφορική μαρτυρία του Εναγομένου 4 / Καθ’ ου η Αίτηση
Ο Εναγόμενος 4 / Καθ’ ου η Αίτηση, κατά το στάδιο της εξέτασης του, ανέφερε, εν συντομία, τα ακόλουθα.
Είναι 32 ετών, ανύπαντρος. Είναι απόφοιτος δημοτικής εκπαίδευσης και εργαζόταν, για όσο καιρό είχε εργασία, ως εργάτης στις οικοδομές. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είναι άνεργος. Προς τεκμηρίωση του εν λόγω ισχυρισμού του, κατέθεσε στο Δικαστήριο το Τεκμήριο 3, ήτοι, βεβαίωση του Τμήματος Εργασίας ημερομηνίας 08/01/2014. Ψάχνει, ανέφερε, συνεχώς για εργασία, αλλά δεν κατέστη δυνατόν να εργοδοτηθεί κάπου μέχρι και σήμερα. Προσπαθεί να εξεύρει εργασία, τόσο ο ίδιος προσωπικά, όσο και μέσω του Γραφείου Εργασίας. Διαμένει με τους γονείς του οι οποίοι τον βοηθούν για να καλύψει όλα τα αναγκαία έξοδα για την διαβίωση του. Στο παρόν στάδιο δεν είναι δέκτης οποιουδήποτε κρατικού βοηθήματος. Διακινείται με ποδήλατο, δεν καπνίζει, έχει καρτοτηλέφωνο το οποίο τους τελευταίους δύο μήνες δεν χρησιμοποιεί για εξερχόμενες κλήσεις και δεν έχει οποιαδήποτε δραστηριότητα που να του κοστίζει (δεν είναι κυνηγός, δεν πηγαίνει σε καφετέριες, στο γήπεδο για να παρακολουθήσει ποδόσφαιρο δεν πηγαίνει, δεν πηγαίνει σε ταβέρνες).
Περαιτέρω ξεκαθάρισε ότι δεν έχει άλλη δικαστική απόφαση ή διάταγμα πληρωμής εναντίον του, αφού δεν έχει άλλα χρέη.
ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ
Η υπό κρίση Αίτηση στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στα Άρθρα 86 - 91 του Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.6 ο οποίος αργότερα τροποποιήθηκε από το Ν.134(1)/99. Οι εν λόγω νομοθετικές διατάξεις παρέχουν στο Δικαστήριο την εξουσία μετά από σχετική οικονομική εξέταση ή/και έρευνα να διατάξει την πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους με μηνιαίες δόσεις.
Για τον λόγο ότι ο εξ αποφάσεως πιστωτής δεν μπορεί να γνωρίζει ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία του εξ αποφάσεως οφειλέτη, τα οποία θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την έκδοση διατάγματος καταβολής του εξ αποφάσεως χρέους δια μηνιαίων δόσεων, το βάρος απόδειξης ότι ο εξ αποφάσεως οφειλέτης δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσει το χρέος του, μετατοπίζεται στους ώμους του. Βάσει του άρθρου 84(2) του Νόμου 134(Ι)/99, ο εξ αποφάσεως οφειλέτης υποχρεούται να προβαίνει ενόρκως σε πλήρη αποκάλυψη όλων των περιουσιακών του στοιχείων για να δείξει, αν έτσι ισχυρίζεται, πως δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσει το χρέος του ή να καθορίσει το ποσό που προτείνει ότι είναι μέσα στην οικονομική του δυνατότητα να πληρώνει μηνιαίως (Δέστε την Γιαννάκης Βασιλειάδης ν. Χαράλαμπος Τσουρή (2007) 1Α Α.Α.Δ 43).
Το Δικαστήριο έχει την ευχέρεια να διερευνήσει τις οικονομικές συνθήκες του χρεώστη. Όπως τονίστηκε στην υπόθεση Gesico Photographics Ltd v. JK. Video Art Co. Ltd (1991) 1 AAΔ 134 και Αντώνης Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ (1989) 1 (Ε) Α.Α.Δ. 686, η διαδικασία που προβλέπει το Μέρος VIII του Κεφ. 6
«έχει ουσιαστικά ανακριτικό χαρακτήρα και αποβλέπει στην παροχή ευχέρειας στο Δικαστήριο μετά τη διεξαγωγή της αναγκαίας έρευνας σχετικά με τα πλαίσια του χρεώστη να αποφασίσει κατά πόσον είναι σε θέση να αποπληρώσει με δόσεις το χρέος του»
(η έμφαση είναι δική μου)
Σε κάθε περίπτωση, είναι αποδεκτή πρακτική, να δοθεί το δικαίωμα στον δικηγόρο του Αιτητή ή/και στον ίδιο αν εμφανίζεται αυτοπροσώπως, να αντεξετάσει και ο ίδιος τον Καθ’ ου η Αίτηση σε σχέση με το τι δύναται να καταβάλει μηνιαίως έναντι του εξ αποφάσεως χρέους του (Δέστε την Γιαννάκης Βασιλειάδης ν. Χαράλαμπος Τσουρή (2007) 1Α Α.Α.Δ 43). Το Δικαστήριο μπορεί, φυσικά, ως ανωτέρω αναφέρεται, ένεκα της φύσης της διαδικασίας, να υποβάλει στον Καθ’ ου η Αίτηση οποιαδήποτε επιπρόσθετη ή/και συμπληρωματική ερώτηση ή/και να αναζητήσει απ’ αυτόν διευκρινήσεις στα όσα αναφέρθηκαν ήδη από τον ίδιο στο Δικαστήριο κατά την αντεξέταση του από τον δικηγόρο του Αιτητή ή τον ίδιο τον Αιτητή.
Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ερμηνεύοντας τις σχετικές διατάξεις του ΚΕΦ.6 έχει καθορίσει τις βασικές αρχές που το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη στην έκδοση διατάγματος μηνιαίων δόσεων.
Το Δικαστήριο, πρέπει, πρωταρχικά, να ισοζυγίσει την αναγκαιότητα το τυχόν διάταγμα για μηνιαίες δόσεις να είναι τέτοιο ώστε να είναι στα πλαίσια της πραγματικότητας, δίνοντας τη δυνατότητα στον ίδιο τον χρεώστη να πληρώνει, ενώ από την άλλη, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αξίωση ενός πιστωτή που αναμένει να λάβει το προϊόν της εξ αποφάσεως οφειλής του το συντομότερο δυνατόν.
Για τον πιο πάνω σκοπό, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το εισόδημα και τις εύλογες προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες του χρεώστη. Δεν εκδίδεται διάταγμα εάν αυτό θα επηρεάσει την ικανότητα του χρεώστη να αντιμετωπίσει τις ουσιαστικές ανάγκες του ιδίου και της οικογένειας του (Δέστε Chrysostomou v. Athanasiou (1981) 1 C.L.R.696, Λαϊκή Τράπεζα v. Θεοχάρη Χαραλάμπους (1989) 1 Α.Α.Δ.536). Στην υπόθεση Αντώνης Φλαγκοφάς v. Αταλέζα Λτδ. (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ.686, επιβεβαιώθηκε η αυστηρή προσήλωση στην γενική αρχή ότι η πληρωμή εξ αποφάσεως οφειλών πρέπει να εντάσσεται μέσα στα όρια που να επιτρέπουν ταυτόχρονα και την αξιοπρεπή διαβίωση του οφειλέτη. Όπως λέχθηκε στη σελίδα 689:
«Η ατομική ευχέρεια για την αποπληρωμή εξ αποφάσεως χρέους με δόσεις, μετά τον προσδιορισμό των μέσων του χρεώστη, συναρτάται άμεσα με τις ανάγκες του χρεώστη και της οικογένειας του για αξιοπρεπή διαβίωση. Αυτές περιλαμβάνουν τη στέγαση, τη διατροφή και την ιατρική περίθαλψη των μελών της οικογένειας καθώς και τη μόρφωση των παιδιών και κάποια ευχέρεια για την κοινωνική διακίνηση του χρεώστη.»
(η έμφαση είναι δική μου)
Αν τα γεγονότα είναι τέτοια που δεν δικαιολογείται η καταβολή οποιουδήποτε ποσού, το Δικαστήριο οφείλει, αντί να διατάξει την πληρωμή μιας συμβολικής ουσιαστικά μηνιαίας δόσης, να απορρίψει την αίτηση και να αποφύγει την έκδοση διατάγματος μηνιαίας δόσης για ευτελές ποσό (Δέστε Αρέστης ν. Λαικής Κυπριακής Τράπεζας (2002) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1258).
Στην υπόθεση National Bank of Greece v. Nicos Trihinas (1976) 2 J.S.C.411 ο τότε Πρόεδρος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου και πρώην Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου Γ. Μ. Πικής ανέφερε (σε ελεύθερη μετάφραση) τα εξής στην σελ.415:
«Χωρίς να αποσκοπείται η εξαντλητική απαρίθμηση των γεγονότων που θα ληφθούν υπόψη στην απόφαση του Δικαστηρίου, μερικοί από τους παράγοντες παραθέτονται πιο κάτω:
(α) Οι απολαβές του εξ αποφάσεως χρεώστη
(β) Οι απαραίτητες ανάγκες του εξ αποφάσεως χρεώστη και των μελών της οικογένειας του
(γ) Άλλες υποχρεώσεις του εξ αποφάσεως χρεώστη προς τρίτα πρόσωπα
(δ) Το μέγεθος του χρέους και ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την αποπληρωμή του με την κάθε δεδομένη δόση
(η έμφαση είναι δική μου)
Περαιτέρω στην υπόθεση Κούλα Χρ. Μιχαήλ v. Κυπριακής Λαϊκής Τράπεζας (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ. (1993) 1 Α.Α.Δ.812 αναφέρεται στη σελίδα 815 ότι:
«Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη είναι το εισόδημα και οι εύλογες προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες του χρεώστη. Δεν εκδίδεται διαταγή για πληρωμή χρέους με μηνιαίες δόσεις εάν η διαταγή αυτή επηρεάζει την ικανότητα του χρεώστη να αντιμετωπίσει τις ουσιαστικές ανάγκες του ιδίου και της οικογένειας του.»
(η έμφαση είναι δική μου)
Το Δικαστήριο, αφού λάβει υπόψη του τα εισοδήματα του χρεώστη και τις οικογενειακές και προσωπικές του ανάγκες, μπορεί να διατάξει την καταβολή ποσού που είναι το περίσσευμα από τις απολαβές, μετά από την αφαίρεση εύλογου ποσού που είναι αναγκαίο για την συντήρηση του χρεώστη και των εξαρτωμένων του (Δέστε Gesico Photographic v. J.K. Video (1991) 1 Α.Α.Δ.134,141).
Σχετική με το τι η νομολογία θεωρεί ως άμεσες ανάγκες του χρεώστη και της οικογένειάς του είναι η απόφαση Ρολάνδης κ.ά ν. Κούτσιου (1970) 1 C.L.R. 25 όπου, μεταξύ άλλων λέχθηκε ότι τα έξοδα για κατανάλωση τσιγάρων ή αλκοόλ δεν αποτελούν ουσιαστικές ανάγκες.
Σε ότι αφορά τυχόν έξοδα για ιδιωτικά εκπαιδευτικά φροντιστήρια των ανήλικων παιδιών του χρεώστη, χρήσιμη είναι η αναφορά στην υπόθεσης Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε ν. Μαρίας Κωνσταντίνου (ανωτέρω) στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
«Βλέπουμε λοιπόν ότι η μόρφωση ενός παιδιού αποτελεί παράγοντα που μπορεί να ληφθεί υπόψη. Όμως αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι υπολογίζεται οποιαδήποτε δαπάνη για μόρφωση, ανεξάρτητα από την αναγκαιότητα ή χρησιμότητα της μόνο και μόνο επειδή το αποφάσισε ο γονέας. Η δαπάνη υπολογίζεται ως έξοδο διαβίωσης σε κατάλληλες περιπτώσεις. Και δεν θεωρούμε ότι η κρινόμενη, που αφορά την διδαχή αγγλικών σε παιδί 9 χρονών, είναι μία τέτοια περίπτωση.»
(η έμφαση είναι δική μου)
Σύμφωνα, επίσης, με την υπόθεση Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε ν. Κωνσταντίνου (2000) 1 Α.Α.Δ 1034, μεταγενέστερες του δικαστικού χρέους υποχρεώσεις, δεν θεωρούνται άμεση ανάγκη ή/και δαπάνη του χρεώστη και δεν έχουν προτεραιότητα, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει καν δικαστική απόφαση εναντίον του χρεώστη γι αυτές. Περαιτέρω, ένας χρεώστης δεν πρέπει ν΄ αφεθεί να δημιουργεί υποχρεώσεις άλλες από τις ουσιαστικές ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του και να τις χρησιμοποιεί για να αποφύγει την πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους του (Δέστε Anestos Adamou Kokoni v. Ioannides (1963)2 C.L.R. 468, Rolandis, Louca & Soteriades Ltd v. Andreas Koitsiou (1970) 1 C.L.R. 25, Chrysostomou v. Athanassiou (1981) 1 C.L.R. 669, Μιχαήλ v. Λαϊκής Τράπεζας (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ (1993) 1 Α.Α.Δ. 812, Φλαγκοφάς v. Αταλέζα Λτδ (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 686, Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία Αραδίππου v. Έλλης Ιακώβου (1999) 1 Α.Α.Δ. 2032).
Αναφορικά με τα εισοδήματα του χρεώστη, στις κατάλληλες περιπτώσεις το Δικαστήριο έχει εξουσία να μην λάβει υπόψη το τι κερδίζει πραγματικά κατά το χρόνο της εξέτασης του, αλλά την εισοδηματική του ικανότητα, δηλαδή τι θα μπορούσε να κερδίζει, έχοντας υπόψη μεταξύ άλλων, τις προηγούμενες εργασίες του χρεώστη, την κατάσταση της υγείας και το μορφωτικό του επίπεδο (Δέστε Λουγκρίδης ν. Eurolife Ltd (2004) 1 (B) 1 A.A.Δ. 886 και Νίτσα Χριστάκη ν. Μάρως Μιχαήλ(1998) 1Α Α.Α.Δ 422).
Επιπλέον, στις κατάλληλες περιπτώσεις και όπου αυτό επιτρέπεται από τα ενώπιον του Δικαστηρίου τεθέντα στοιχεία, είναι δυνατό να αποφασιστεί πως όταν η απασχόληση δεν είναι προσοδοφόρα, ο χρεώστης οφείλει να εξεύρει άλλες ευκαιρίες για εργοδότηση και, ακόμα και ασχολίες που δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις (Δέστε Βασιλείου ν. Μακρίδης (2002) 1 Α.Α.Δ 801).
Μετά την ολοκλήρωση της έρευνάς του, το Δικαστήριο προχωρά στην αξιολόγηση της ενώπιων του μαρτυρίας με απώτερο σκοπό τη διακρίβωση της ικανότητας του χρεώστη να αποπληρώσει το χρέος του με δόσεις.
Έχει, επίσης, νομολογηθεί, πως παρέχεται στο Δικαστήριο η δυνατότητα, αξιολογώντας τη μαρτυρία στο σύνολό της, να καταλήξει σε δικά του συμπεράσματα στη βάση γεγονότων που έχουν αποδειχθεί προς ικανοποίησή του (Δέστε Petsas v. Demetriadou (1971) 1 CLR 187).
Τέλος, με την τροποποίηση που επήλθε με το Νόμο 134(1)/1999, δεν απαιτείται πλέον η προηγούμενη διαπίστωση της μη ύπαρξης περιουσίας η οποία μπορεί να εκποιηθεί, ώστε να δικαιολογείται η επίκληση της διαδικασίας του Άρθρου 82(1), η οποία παρέχεται, ανεξάρτητα αν εκδόθηκε ή όχι, οποιοδήποτε ένταλμα εκτέλεσης.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ / ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΝΑΓΟΜΕΝΟΥ 3 / ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ
Αξιολογώντας στη συνέχεια τη μαρτυρία του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση, διαπίστωσα ότι ήταν σαφής και θετικός σε σχέση με τα έξοδα και τις ανάγκες τόσο τις προσωπικές του όσο και τις οικογενειακές. Έδωσε μέσα στα πλαίσια των απαντήσεων του στις διάφορες ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν πλήρη αναφορά σε σχέση με το γεγονός ότι τους τελευταίους 18 μήνες είναι χωρίς εργασία και ότι, για τον λόγο ότι και η σύζυγος του δεν κατέστη δυνατόν να εξεύρει εργασία, τα αναγκαία έξοδα διαβίωσης τους, αλλά και τις λοιπές οικονομικές υποχρεώσεις του/ς, τα έχουν αναλάβει αποκλειστικά οι συνταξιούχοι γονείς τους στον βαθμό που και αυτοί μπορούν να τους βοηθήσουν. Δεν διέκρινα οποιαδήποτε προσπάθεια από μέρους του να είναι υπερβολικός σε σχέση με τα όσα ανέφερε στο Δικαστήριο. Για τους πιο πάνω λόγους αποδέχομαι ως γνήσια και αξιόπιστη την μαρτυρία του.
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω και στην βάση των όσων λέχθηκαν στην Petsas v. Demetriadou (1971) 1 C.L.R. 187, μπορώ να εξαγάγω τα ακόλουθα δικά μου συμπεράσματα, στην βάση των γεγονότων όπως αυτά έχουν καταδειχθεί προς ικανοποίηση μου:
Α. Ο Εναγόμενος 3/ Καθ’ ου η Αίτηση, στο παρόν στάδιο, δεν έχει καθόλου εισόδημα, αφού είναι άνεργος του τελευταίους 18 μήνες. Η σύζυγος του δεν εργάζεται και ως εκ τούτου είναι αποκλειστικά εξαρτώμενοι μαζί και τα δύο ανήλικα παιδιά τους, από την όποια βοήθεια μπορούν να τους παρέχουν οι συνταξιούχοι γονείς τους.
Β. Όλα τα αναγκαία έξοδα διαβίωσης του Εναγομένου 3/Καθ’ ου η Αίτηση και της οικογένειας του, καλύπτονται από τους γονείς του ιδίου και της συζύγου του. Οι όποιες άλλες δαπάνες ή άλλα έξοδα που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των εξόδων που είναι αναγκαία για σκοπούς διαβίωσης του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση και της οικογένειας του, επίσης καταβάλλονται από τους γονείς τους.
Γ. Λόγω της μόρφωσης και της προηγούμενης εργασιακής εμπειρίας του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση, η εισοδηματική του ικανότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Και τούτο, πέραν της διαπίστωσης του Δικαστηρίου στην βάση της προφορικής μαρτυρίας του Εναγομένου 3 / Καθ’ ου η Αίτηση ως έχει προαναφερθεί, είναι και κάτι για το οποίο το Δικαστήριο έχει δικαστική γνώση. Ότι δηλαδή, η σημερινή κατάσταση της οικονομίας, αλλά και η αγορά εργασίας γενικότερα, περιορίζουν την ικανότητα οποιουδήποτε προσώπου τυγχάνει να είναι σήμερα άνεργος, να εξεύρει εργασία και να κερδίζει εισόδημα, ικανό να διασφαλίζει στον ίδιο και την οικογένεια του, τα αναγκαία μέσα διαβίωσης.
Δ. Ο Εναγόμενος 2 / Καθ’ ου η Αίτηση, δεν έχει άλλη δικαστική απόφαση ή διάταγμα πληρωμής εναντίον του. Διατηρεί δάνεια με δύο Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα, αλλά, όποια ποσά καταβάλλονται έναντι σε σχέση μ’ αυτά, καταβάλλονται από τους γονείς του ιδίου και της συζύγου του.
Ε. Ο Εναγόμενος 2 / Καθ’ ου η Αίτηση, στο παρόν στάδιο, δεν είναι ικανός να αντιμετωπίσει τις ουσιαστικές ανάγκες του ιδίου και της οικογένειας του. Στο ερώτημα εάν ο Εναγόμενος 3 / Καθ’ ου η Αίτηση σήμερα διαβιώνει αξιοπρεπώς - και μάλιστα χωρίς την πρόσθετη υποχρέωση που η παρούσα Αίτηση επιδιώκει να του επιφορτίσει δια δικαστικού διατάγματος πληρωμής -, η απάντηση και κρίση μου επ’ αυτού είναι πως όχι.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΝΑΓΟΜΕΝΟΥ 4 / ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ
Εξετάζοντας με προσοχή τα όσα ο Εναγόμενος 4 / Καθ’ ου η Αίτηση κατέθεσε σε σχέση με τους οικονομικούς του πόρους και τα έξοδα του ιδίου, ήταν, κρίνω, απόλυτα σαφής και αναλυτικός και απάντησε με άνεση κάθε ερώτηση που του υπεβλήθη και αφορούσε το θέμα αυτό. Ως εκ τούτου κρίνω την μαρτυρία του γνήσια και αξιόπιστη.
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω και στην βάση των όσων λέχθηκαν στις υποθέσεις Petsas v. Demetriadou (1971) 1 C.L.R. 187 και Ανδρέα Χατζιήκος ν. Μαρίας Χριστοδούλου Πολιτική Έφεση 12/08, ημερομηνίας 10/12/2011), μπορώ να εξαγάγω τα ακόλουθα δικά μου συμπεράσματα, στην βάση των γεγονότων όπως αυτά έχουν καταδειχθεί προς ικανοποίηση μου:
Α. Ο Εναγόμενος 4 / Καθ’ ου η Αίτηση, είναι άνεργος τα τελευταία 4 χρόνια και δεν έχει κανένα εισόδημα.
Β. Τα αναγκαία έξοδα διαβίωσης του Εναγομένου 4 / Καθ’ ου η Αίτηση, έχουν αναλάβει πλήρως οι συνταξιούχοι γονείς του.
Γ. Η μόρφωση του Εναγομένου 4 / Καθ’ ου η Αίτηση, το γεγονός ότι αυτός δεν έχει οποιαδήποτε εξειδίκευση σε κάποιο τεχνικό επάγγελμα και η προηγούμενη εργασιακή του εμπειρία, του περιορίζει την δυνατότητα εξεύρεσης εργασίας, ή εργασίας άλλης φύσης απ’ αυτήν που εργάστηκε στο παρελθόν. Δηλαδή του απλού εργάτη σε οικοδομή. Ως εκ τούτου, η εισοδηματική του ικανότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη, λαμβάνοντας υπόψη την σημερινή κατάσταση της οικονομίας και της αγοράς εργασίας, των οποίων το Δικαστήριο, έχει δικαστική γνώση.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω δεδομένα, κρίνω ότι στο παρόν στάδιο, σε ότι αφορά και τους δύο τους Καθ’ ων η Αίτηση, Εναγομένους 3 και 4, δεν υπάρχει περιθώριο για την πληρωμή απ’ αυτούς, οποιουδήποτε ποσού υπό μορφή μηνιαίας δόσης, έναντι του εξ αποφάσεως χρέους τους.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η Αίτηση απορρίπτεται.
Όσον αφορά τα έξοδα θεωρώ ότι υπό τις περιστάσεις δεν θα πρέπει να εκδοθεί οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
(Υπ.) _________________
Μ. Γ. Λοΐζου, Ε. Δ.
Πιστό αντίγραφο
Πρωτοκολλητής