ECLI:CY:EDLEF:2012:A145

ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

ΕΝΩΠΙΟΝ:  Χ. Ι. Πογιατζή, Π.Ε.Δ.                                      

Αρ.Αγ.: 4791/09

1.  ΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,

2. T.A.S. OPHTHALMOS LASER CENTER LTD,

ΕΝΑΓΟΝΤΕΣ

-και-

1.  ΠΑΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ,

2.  ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ,

3.  ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΣΑΡΗΣ,

ΕΝΑΓΟΜΕΝΟΙ

________________________________________________________________

Ημερομηνία: 30 Απριλίου, 2012

Εμφανίσεις:

Για Ενάγοντες: κ. Μενέλαος Κυπριανού για Μιχαλάκη Κυπριανού και Σία

Για Εναγομένους: κ. Γιώργος Κορφιώτης για Κούσιος και Κορφιώτης

ΑΠΟΦΑΣΗ

          Με την παρούσα αγωγή, οι Ενάγοντες αξιούν κατά των Εναγομένων αλληλέγγυα και/ή χωριστά, γενικές, ειδικές και/ή παραδειγματικές αποζημιώσεις για δυσφήμηση και για επιζήμια ψευδολογία στην οποία προέβησαν και οι τρεις Εναγόμενοι σε Δημοσιογραφική Διάσκεψη που έλαβε χώραν στις 7/6/2005, σε ξενοδοχείο της Λευκωσίας.   Συγκεκριμένα, στην εν λόγω Δημοσιογραφική Διάσκεψη, οι Εναγόμενοι, με δηλώσεις τους οι οποίες επαναδημοσιεύτηκαν το βράδυ της ίδιας ημέρας σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς της Κύπρου και την επόμενη ημέρα σε όλες τις εφημερίδες της Κύπρου, δυσφήμησαν τους Ενάγοντες και/ή προέβησαν σε επιζήμια ψευδολογία σε σχέση με τους Ενάγοντες αναφορικά με την τεχνολογία και/ή το μηχάνημα Allegretto Wave Eye-Q 400 Hz Excimer Laser Γερμανικής Κατασκευής (στο εφεξής «το Allegretto»), περιουσία της Ενάγουσας 2.

          Οι Εναγόμενοι, αρνούμενοι την απαίτηση, καταχώρισαν Α/Α με την οποία βασικά αιτούνται την έκδοση Διατάγματος το οποίο να διατάσσει τους Εναγομένους όπως αποφεύγουν και/ή τερματίσουν και/ή παραλείψουν να δημοσιεύουν ανακοινώσεις και/ή διαφημίσεις και/ή να κυκλοφορούν φυλλάδια τα οποία παρέχουν συμβουλές ή ιατρικές γνώμες ή υποδεικνύουν θεραπεία οποιασδήποτε οφθαλμολογικής πάθησης.

          Με την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας και με στόχο την συντόμευση της, οι δύο πλευρές συμφώνησαν όπως Απαίτηση και Α/Α, συνεκδικασθούν.

ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΔΙΑΔΙΚΩΝ

          Τα επίδικα γεγονότα αφορούν στο Allegretto και σε δηλώσεις και δημοσιεύσεις που έγιναν αναφορικά μ’ αυτό και οι οποίες είχαν μεγάλες προεκτάσεις.  Το εν λόγω μηχάνημα διορθώνει διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις και/ή προβλήματα όρασης.

          Περί το Μάϊο, 2005, η Ενάγουσα 2 αγόρασε το Allegretto και άρχισε τη χρήση του, ενώ κατά την ίδια περίοδο άρχισαν να εμφανίζονται στα έντυπα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δημοσιεύσεις αναφορικά μ’ αυτό.  Στην Ενάγουσα 2 συμμετέχει και ο Οφθαλμίατρος Δρ Τάσος Γεωργίου (ΜΕ2) τον οποίο οι Ενάγοντες θεωρούν ως τον πιο προσοντούχο Κύπρο οφθαλμίατρο.

          Περί τα τέλη Μαϊου, 2005, ο Ενάγων 1 κλήθηκε στο κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Αντέννα και εξήγησε τα πλεονεκτήματα και εργοστασιακά χαρακτηριστικά του Allegretto.  Τονίζεται ότι το κείμενο με τις ακριβείς δηλώσεις που έγιναν στο εν λόγω Δελτίο Ειδήσεων, δεν κατατέθηκε στο Δικαστήριο.

          Μετά τα πιο πάνω γεγονότα, το κοινό επέδειξε τεράστιο ενδιαφέρον για το Allegretto.  Οι δύο πλευρές όμως, ερμηνεύουν τους λόγους που επιδείχθηκε το ενδιαφέρον αυτό, σε διαφορετικές αιτίες.  Οι μεν Ενάγοντες το αποδίδουν στις μεγάλες δυνατότητες που διαθέτει η τεχνολογία του Allegretto που για πρώτη φορά ήταν διαθέσιμη στο κοινό της Κύπρου, οι δε Εναγόμενοι το αποδίδουν στην παραπλάνηση του κοινού από πλευράς Εναγόντων.  Ως εκ τούτου, οι Εναγόμενοι θεωρούν ότι όφειλαν καθηκόντως ως Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου (Ο.Ε.Κ.) να παρέμβουν και να αποκαταστήσουν την αλήθεια για τη σύγχυση που είχε δημιουργηθεί.

          Στη συνέχεια των πιο πάνω, οι Εναγόμενοι ως Ο.Ε.Κ. συγκάλεσαν στις 7/6/2005 σε ξενοδοχείο της Λευκωσίας, Δημοσιογραφική Διάσκεψη, κατά την οποία έγιναν δηλώσεις οι οποίες αποτελούν και το αντικείμενο της παρούσας αγωγής.  Οι Εναγόμενοι ισχυρίζονται ότι οι εν λόγω δηλώσεις έγιναν κατά την εκτέλεση δημοσίου καθήκοντος και/ή υπό συνθήκες προνομίου.

ΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

          Παρόλον ότι με την Υπεράσπιση τους οι Εναγόμενοι αρνούνται ρητά τις πλείστες Παραγράφους της Ε/Α, κατά την ακροαματική διαδικασία φάνηκε ότι πολλά από τα επίδικα γεγονότα δεν αμφισβητούνται.  Αυτό εξάλλου αναφέρθηκε και στην τελική Αγόρευση των Εναγομένων.

          Παρατίθενται πιο κάτω τα γεγονότα που είτε είναι παραδεκτά, είτε δεν αμφισβητήθηκαν:

          1.  Ο Ενάγων 1, σπούδασε Μαθηματικά στην Αθήνα και μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, εργάστηκε αρχικά ως Ιατρικός Επισκέπτης και από το 1990 ασχολείται με εισαγωγές οφθαλμολογικών, οπτικών και άλλων ιατρικών ειδών τις οποίες διεξάγει μέσω δικών του εταιρειών.  Ταυτόχρονα και κατά την περίοδο 2003-2006, ήταν ιδιοκτήτης του οπτικού καταστήματος Forum Optical, το οποίο βρισκόταν στη Διγενή Ακρίτα 52Γ, Λευκωσία.  Είχε ενεργό ανάμειξη στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της Κύπρου εφόσον κατά τις Βουλευτικές Εκλογές του Μαϊου, 2006, ήταν υποψήφιος βουλευτής με το Κίνημα Οικολόγων-Περιβαλλοντιστών. Είναι νυμφευμένος και πατέρας δύο παιδιών τα οποία κατά την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας (Ιούνιος, 2010), ήταν ηλικίας 17 και 14 ετών.

          2.  Η Ενάγουσα 2, είναι εταιρεία που ιδρύθηκε κατά ή περί τις 7/3/2005 σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Σύμφωνα με το Πιστοποιητικό Μετόχων ημερ. 2/6/2009 (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 1), μέτοχοι στην εν λόγω εταιρεία με ποσοστό 50% ο καθένας είναι τόσο ο Ενάγων 1, όσο και ο Οφθαλμίατρος Δρ Τάσος Γεωργίου (ΜΕ2).  Σκοπός της ίδρυσης της ήταν η αγορά και διαχείριση του Allegretto.

          3. Οι Εναγόμενοι, είναι οφθαλμίατροι και ασκούν το επάγγελμα τους στην Κύπρο ως ιδιώτες.  Συγκεκριμένα, οι Εναγόμενοι 1 και 2 είναι Χειρουργοί-Οφθαλμίατροι και ο μεν Εναγόμενος 1 ασκεί το επάγγελμα του στη Λεμεσό από το 1968, ο δε Εναγόμενος 2 στη Λάρνακα από το 1986. 

          4.  Η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου (Ο.Ε.Κ.) είναι εγγεγραμμένο σωματείο το οποίο σύμφωνα με το Πιστοποιητικό Εγγραφής του, ΤΕΚΜΗΡΙΟ 32 εγγράφηκε στις 19/7/1983 και εκπροσωπεί τους οφθαλμίατρους στον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο.  Μέλη της είναι οι οφθαλμίατροι που ασκούν ιδιωτικά την ειδικότητα τους ή υπηρετούν στη Δημόσια Υπηρεσία.  Κατά το έτος 2005, τα Μέλη της ήταν περί τα 60-65 ενώ κατά το έτος 2010, ανέρχονταν σε περίπου 75.  Σκοπός της Ο.Ε.Κ. είναι σύμφωνα με το Καταστατικό της (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 38):

(α)   η προαγωγή της ειδικότητας της Οφθαλμολογίας με επιστημονικές ανακοινώσεις, δημοσιεύσεις, διαλέξεις κλπ,

(β)  η προάσπιση των επιστημονικών και επαγγελματικών συμφερόντων των Μελών. 

          5.  Η Ο.Ε.Κ. διοικείται από πενταμελές Συμβούλιο.  Κατά το Μάϊο, 2005, Μέλη του Συμβουλίου ήταν τα ακόλουθα: 

          (α)  Πανίκος Φιλίππου (Εναγόμενος 1) – Πρόεδρος.

          (β)  Χρίστος Κωνσταντίνου (Εναγόμενος 2) – Γραμματέας.

          (γ)  Γιώργος Κουρσάρης (Εναγόμενος 3) – Ταμίας.

          (δ)  Δώρα Ποταμίτου – Μέλος.

          (ε)  Θεοδόσης Κοντός (ΜΥ2) – Μέλος.

          Ο Εναγόμενος 1 είχε υπηρετήσει στο Συμβούλιο της Ο.Ε.Κ. ως Πρόεδρος κατά την περίοδο 2001-2005.  Κατά την περίοδο 2005-2009 ήταν Γραμματέας, και μετά το 2009 επανεξελέγη Πρόεδρος.  Την περίοδο 2005-2009 Πρόεδρος ήταν ο Εναγόμενος 2. 

          6.  Η Ακτίς Λτδ είναι εταιρεία στην οποία συμμετέχουν οφθαλμίατροι και η οποία από το 1997 προσφέρει υπηρεσίες προς οφθαλμίατρους, έχοντας εισαγάγει στην Κύπρο μηχανήματα και άλλον εξοπλισμό τα οποία, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιούνται από οφθαλμίατρους για την αντιμετώπιση διαθλαστικών προβλημάτων.  Κατά το έτος 2007 η Ακτίς αγόρασε ανάλογο μηχάνημα προς το Allegretto.

          Ο Εναγόμενος 1 κατά τα έτη 2000-2006 ήταν Μέτοχος της Ακτίς σε ποσοστό 5.9% το οποίο από το έτος 2006 μειώθηκε σε 4.5%.  Μέτοχοι είναι και ο Εναγόμενος 2 ο οποίος είναι και Μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου.

          7.  Το Μάϊο, 2005, η Ενάγουσα 2 προέβη στην αγορά του Allegretto από την κατασκευάστρια εταιρεία Wavelight της Γερμανίας, έναντι του ποσού των Λ.Κ.300.000 περίπου.

          8.  Περί τα τέλη Μαϊου, 2005, ο Ενάγων 1 κλήθηκε στο κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Αντέννα και εξήγησε στο κοινό της Κύπρου τα πλεονεκτήματα του Allegretto και τα εργοστασιακά χαρακτηριστικά του.  Αυτό έγινε στην παρουσία εκπροσώπου του εργοστασίου Wavelight που είναι η κατασκευάστρια εταιρεία του Allegretto. Το κείμενο του διαλόγου του Ενάγοντα 1 με το δημοσιογράφο, δεν τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου.

          9.  Στις 7/6/2005, μετά την παρουσίαση του Allegretto από τον Αντένα, οι Εναγόμενοι παρέστησαν σε Δημοσιογραφική Διάσκεψη σε ξενοδοχείο της Λευκωσίας. Κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη, παρόντες εκτός από τους Εναγομένους ως Πρόεδρος, Γραμματέας και Ταμίας της Ο.Ε.Κ. ήταν το Μέλος Δρ. Ποταμίτου που είναι κυβερνητική οφθαλμίατρος.  Το άλλο Μέλος του Συμβουλίου, ο Δρ. Κοντός (ΜΥ2), παρά το γεγονός ότι ήταν απών, με τη μαρτυρία του στο Δικαστήριο κατέθεσε ρητά ότι συμφωνεί και υιοθετεί ό,τι λέχθηκε κατά την εν λόγω Δημοσιογραφική Διάσκεψη.

          10. Παρόντες κατά τη διάρκεια της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης ήταν δημοσιογράφοι από όλα σχεδόν τα τηλεοπτικά κανάλια και τις εφημερίδες, ενώ οι δηλώσεις των Εναγομένων αναδημοσιεύτηκαν στα δελτία ειδήσεων των καναλιών το ίδιο βράδυ.

          11.  Κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη οι Εναγόμενοι ανέφεραν μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 2):

«Εναγόµενος 1 - Πανίκος Φιλίππου:

Δεν πρόκειται για νέα και επαναστατική µέθοδο. Δεν πρόκειται για
νέο µηχάνηµα. Αυτό είναι το µήνυµα. Δεν µπορεί χάριν του
κέρδους και χάριν της διαφήµισης να παραπληροφορείται ο
κυπριακός λαός και µάλιστα σε τέτοια θέµατα τα οποία αγγίζουν
το λεπτό συναίσθηµα της υγείας των µατιών, της όρασης.

Μας έχουν πάρει άτοµα τυφλά, τυφλοί άνθρωποι, πονεµένοι
άνθρωποι, γιατρέ ήρθε το µηχάνηµα, το επαναστατικό µηχάνηµα
µε το λέιζερ, τη νέα µέθοδο; πέστε µας που είναι να πάµε να
κάνουµε θεραπεία να βρούµε το φως µας. Αν είναι δυνατόν
δηλαδή.

Το έχουµε καταγγείλει στην πειθαρχική επιτροπή του Παγκύπριου
Ιατρικού Συλλόγου το γεγονός αυτό, το έχουµε αναφέρει, πήραµε
και τον ίδιο προσωπικά δυο φορές τηλέφωνο και του κάναµε
παρατηρήσεις έντονες.

Τα µηχανήµατα που υπάρχουν και λειτουργούν τώρα είναι όλα της
τελευταίας γενεάς, δεν υπερβαίνουν την ηλικία των δυο έως τριών
ετών και είναι περίπου των ιδίων ικανοτήτων και προδιαγραφών.

Διορθώνονται πλήρως και µε πολύ καλά αποτελέσµατα µυωπίες
µέχρι 8 βαθµών και από 12 βαθµούς και πάνω λόγω σοβαρών
επιπλοκών προτιµούνται άλλες χειρουργικές µεθόδοι ... Άνω των
12 προτιµούνται λόγω σοβαρών ... άλλες µέθοδοι ... εγχείρηση .

... µέχρι  και τυφλοί πίστεψαν ότι µπορούσαν να θεραπευτούν ... η
ιατρική δεν προσφέρεται για διαφήµιση και αυτοπροβολή.

... ο κύριος που παρουσιάστηκε στο δελτίο ειδήσεων µε το νέο
δήθεν θαυµατουργό µηχάνηµα. δεν είναι γιατρός αλλά ούτε καν
χειριστής τέτοιων µηχανηµάτων. Πρόκειται για εισαγωγέα ο
οποίος επιδιώκει αυτοπροβολή αλλά και έµµεση διαφήµιση ... δεν
πρόκειται για νέα µέθοδο ... το εν λόγω µηχάνηµα υπάρχει στη
διεθνή αγορά εδώ και τρία περίπου χρόνια.

... οι βασικές προϋποθέσεις για να µπορεί κάποιος ασθενής να
κάνει θεραπεία τύπου λέιζερ είναι:

1. Ηλικία: συνήθως άνω των 20 ετών και αποδεδειγµένα να µην έχει
αυξηθεί η µυωπία τον τελευταίο χρόνο.

2. Βαθµοί Μυωπίας: διορθώνονται πλήρως και µε πολύ καλά
αποτελέσµατα µυωπίες µέχρι 8 βαθµούς, από 8 µέχρι 12 βαθµούς
και άνω λόγο σοβαρών επιπλοκών προτιµώνται άλλες χειρουργικές
µέθοδοι, όπως ενδοφθάλµιοι φακοί, αφαίρεση φυσιολογικού
φακού.

3. Διάφορες παθήσεις των οφθαλµών: για παράδειγµα κερατόκωνος
είναι απόλυτος αντένδειξης, αλλά και άλλες παθήσεις που θα
κρίνει ο θεράπων ιατρός.

... είναι ψευδή και παραπλανητικά τα στοιχεία που είδαν το φως
της δηµοσιότητας ... το συγκεκριµένο µηχάνηµα δεν θεραπεύει
όλες τις παθήσεις των µατιών µεταξύ άλλων και της πρεσβυωπίας
όπως ειπώθηκε, αλλά µόνο τις διαθλαστικές ανωµαλίες όπως είναι

η µυωπία, ο αστιγµατισµός και η υπερµετρωπία.

.... στην Κύπρο υπάρχουν τέσσερα κέντρα λέιζερ, δύο στη
Λευκωσία, ένα στη Λεµεσό και ένα στη Λάρνακα που εφαρµόζουν
τις µεθόδους PRΚ και LASIK. Τα κέντρα διαθέτουν σύγχρονα
µηχανήµατα λέιζερ που µπορούν να διορθώσουν διαθλαστικές
ανωµαλίες, όπως η µυωπία, ο αστιγµατισµός και η υπερµετρωπία,
µέχρις ενός ορίου και κάτω από ορισµένες προϋποθέσεις. Σε καµιά
περίπτωση, όµως, δεν διορθώνουν την πρεσβυωπία. Οι επεµβάσεις
µε λέιζερ άρχισαν να διενεργούνται στη χώρα µας προ 12ετίας και

τα µηχανήµατα που υπάρχουν και λειτουργούν σήµερα είναι όλα τελευταίας γενεάς και έχουν σχεδόν τις ίδιες προδιαγραφές.

Εναγόµενος 2 - Χρίστος Κωνσταντίνου   

. .. ο γιατρός αυτός ναι καταγγέλθη και θα καταγγελθεί ξανά διότι συνεχίζει µε διαφηµιστικά φυλλάδια πάνω στα οποία αναγράφει
ότι θεραπεύει την πρεσβυωπία και µάλιστα µε κάποιο τρόπο λέει
ότι το νέο µηχάνηµα διορθώνει ανωµαλίες που δηµιουργούν τα
παλαιοτέρα µηχανήµατα. Δηλαδή κανένα µηχάνηµα στον κόσµο
δεν θεραπεύει πρεσβυωπία και υπήρχε και παραπληροφόρηση
όσον αφορά το ότι σε κάποια δευτερόλεπτα κάνει τη µυωπία, όλα
τα µηχανήµατα στις ίδιες ταχύτητες δουλεύουν.

Τώρα κατά πόσον αυτός ο γιατρός κατέχει τόσο τα λέιζερ αυτό ας το κρίνουν ...

Επισημάναμε κάποια παραπληροφόρηση και δυστυχώς ένα σημείο το οποίο είναι καθαρό ψεύδος.  Δηλαδή κανένα μηχάνημα στον κόσμο δεν θεραπεύει πρεσβυωπία και υπήρχε και παραπληροφόρηση όσον αφορά το ότι σε κάποια δευτερόλεπτα κάνει τη μυωπία.»

          12.  Επίσης, κατά την ίδια Δημοσιογραφική Διάσκεψη, διανεμήθηκε εκ μέρους της Ο.Ε.Κ. και το ακόλουθο φυλλάδιο (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 3).

«07-06-05

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΡ. ΠΑΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Αξιότιμοι κύριοι,

Μετά από δηλώσεις που έχουν γίνει πρόσφατα σε τηλεοπτικό σταθμό

Παγκύπριας εμβέλειας, σε ώρα υψηλής ακροαματικότητας στο κεντρικό

δελτίο ειδήσεων, για νέα επαναστατική μέθοδο από νέο μηχάνημα laser

που έχει έρθει στην Κύπρο και διορθώνει σχεδόν τα πάντα, δηλώσεις

που έχουν γίνει από άτομο που δεν είναι γιατρός, ούτε καν τεχνικός

για τα laser, η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου θεωρεί υποχρέωση

και καθήκον της να ενημερώσει σωστά και υπεύθυνα, έγκυρα και

ανεπηρέαστα τον Κύπριο ασθενή και Πολίτη.

Οι δηλώσεις αυτές δημιούργησαν έντονες ανησυχίες, απορίες και

αμφιβολίες στους Κύπριους ασθενείς και πολίτες, αλλά και έντονες

αντιδράσεις από τους Κύπριους Οφθαλμιάτρους που έχουν δεχθεί

εκατοντάδες τηλεφωνημάτων από ασθενείς, άλλοι για απορίες και άλλοι

δηλώνοντας έτοιμοι να υποβληθούν στη νέα και επαναστατική θεραπεία

με το νέο μηχάνημα laser που θα τους λύσει το πρόβλημα τους.

Γι’ αυτό η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου προς άρση όλων των

παρεξηγήσεων που έχουν δημιουργηθεί από τις δηλώσεις αυτές, αλλά

και από άλλες κατά καιρούς ελλιπής ενημερώσεις δηλώνει υπεύθυνα

τα ακόλουθα:

Στην Κύπρο υπάρχουν 4 κέντρα laser, δύο στην Λευκωσία, ένα στην

Λεμεσό και ένα στη Λάρνακα.

Τα τέσσερα αυτά κέντρα διαθέτουν μηχανήματα laser που είναι τα

πλέον σύγχρονα και διορθώνουν διαθλαστικές ανωμαλίες όπως είναι η

μυωπία ο αστιγματισμός, και η υπερμετρωπία, μέχρις ενός ορίου και κάτω

από ορισμένες προϋποθέσεις και δεν διορθώνουν πρεσβυωπία.

Πρέπει να αναφέρουμε ότι στην Κύπρο άρχισαν να γίνονται τέτοιες

επεμβάσεις από 12ετίας περίπου και τα μηχανήματα που υπάρχουν

και λειτουργούν τώρα είναι όλα της τελευταίας γενεάς, δεν

υπερβαίνουν την ηλικία των 2-3 ετών και είναι περίπου των ιδίων

ικανοτήτων και προδιαγραφών.

Οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται, ο θεράπων ιατρός τις

γνωρίζει πλήρως και είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει τον ασθενή

για την επέμβαση αυτή και για τυχόν επιπλοκές.

Ορισμένες από τις βασικές προϋποθέσεις και αντενδείξεις είναι οι ακόλουθες:

1. ΗΛΙΚΙΑ:  συνήθως άνω των 20 ετών και αποδεδειγμένα να μην

     έχει αυξηθεί η μυωπία τον τελευταίο χρόνο.

2.  ΒΑΘΜΟΙ ΜΥΩΠΙΑΣ:  διορθώνονται πλήρων και με πολύ καλά αποτελέσματα

     μυωπίες μέχρι 8 βαθμούς, από 8-12 με καλά αποτελέσματα και από

     12 βαθμούς και άνω λόγω σοβαρών επιπλοκών, προτιμούνται άλλες

     χειρουργικές μέθοδοι, όπως ενδοφθάλμιοι φακοί, αφαίρεση

     φυσιολογικού φακού του ματιού κλπ.

3.  ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ:

     π.χ. κερατόκωνος είναι απόλυτος αντένδειξης, αλλά και άλλες

     παθήσεις που θα κρίνει ο θεράπων ιατρός.

Υπάρχουν διάφορες μεθόδοι για την διόρθωση των διαθλαστικών

ανωμαλιών, όπως η PRK, LASIK, LASEK, EPILASIK, την επιλογή της

μεθόδου θα κρίνει ο ιατρός ανάλογα με την περίπτωση.

Στην Κύπρο εφαρμόζονται οι δύο πρώτες μεθόδοι δηλ. Η PRK και

η LASIK που είναι οι πιο δημοφιλής Παγκοσμίως.

΄Ισως όμως η EPILASIK να είναι η μέθοδος επιλογής στο άμεσο μέλλον.

Ως εκ τούτου η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου παροτρύνει τους

ασθενείς που θέλουν να υποβληθούν σε τέτοια θεραπεία να αποταθούν

στον Οφθαλμίατρο της αρεσκείας τους και θα τους καθοδηγήσει πλήρως.»

          13.  Το περιεχόμενο της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης, αναδημοσιεύτηκε σε τηλεοπτικά κανάλια παγκύπριας εμβέλειας το ίδιο βράδυ και σε καθημερινές εφημερίδες την επομένη, 8/6/2005. 

          14.  Το ΡΙΚ1, στο βραδινό κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων, πρόβαλε τα ακόλουθα (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 5):

«Δηµοσιογράφος - Κανένα µηχάνηµα στον κόσµο δεν θεραπεύει
την πρεσβυωπία. Ακόµη και τα πλέον σύγχρονα µηχανήµατα
λέιζερ στα 4 κέντρα λέιζερ στην Κύπρο ξεκαθάρισε ο Πρόεδρος
της Οφθαλµολογικής Εταιρείας Κύπρου ο γιατρός Πανίκος
Φιλίππου διορθώνουν µόνο διαθλαστικές ανωµαλίες όπως είναι η
µυωπία, ο αστιγµατισµός και η υπερµετρωπία. Στην Κύπρο
άρχισαν να γίνονται επεµβάσεις µε λέιζερ εδώ και 12 χρόνια.

Πανίκκος Φιλίππου: ... και τα µηχανήµατα που υπάρχουν και
λειτουργούν τώρα είναι όλα της τελευταίας γενεάς, δεν
υπερβαίνουν την ηλικία των δυο έως τριών ετών και είναι περίπου
των ιδίων ικανοτήτων και προδιαγραφών.

Δηµοσιογράφος: Ο κύριος Φιλίππου χαρακτήρισε παραπλανητικές
και αναληθείς πληροφορίες για νέα επαναστατική µέθοδο από νέο
µηχάνηµα λέιζερ που έχει έρθει στην Κύπρο και δήθεν διορθώνει
τα πάντα. Καταγγέλθηκε στην πειθαρχική επιτροπή του
Παγκύπριου ιατρικού συλλόγου ο εισαγωγέας µηχανηµάτων που
διέδωσε αυτές τις πληροφορίες αλλά και ο γιατρός που βρίσκεται
από πίσω του. Τα ονόµατα τους ωστόσο δεν δηµοσιοποιήθηκαν.

Χρίστος Κωνσταντίνου- ... ο γιατρός αυτός ναι καταγγέλθη και θα
καταγγελθεί ξανά διότι συνεχίζει µε διαφηµιστικά φυλλάδια πάνω
στα οποία αναγράφει ότι θεραπεύει την πρεσβυωπία και µάλιστα
µε κάποιο τρόπο λέει ότι το νέο µηχάνηµα διορθώνει ανωµαλίες
που δηµιουργούν τα παλαιοτέρα µηχανήµατα.

Δηµοσιογράφος- Για να υποβληθεί κάποιος σε τέτοιου είδους
επέµβαση πρέπει ο ασθενής να είναι άνω των 20 ετών και αποδεδειγµένα να µην έχει αυξηθεί η µυωπία του τον τελευταίο
χρόνο.

Πανίκκος Φιλιππου- ... διορθώνονται πλήρως και µε πολύ καλά
αποτελέσµατα µυωπίες µέχρι 8 βαθµών και από 12 βαθµούς και
πάνω λόγω σοβαρών επιπλοκών προτιµούνται άλλες χειρουργικές
µεθόδοι .,'

Άνω των 12 προτιµούνται λόγω σοβαρών... άλλες µέθοδοι
εγχείρηση»

          15.  Ο τηλεοπτικός σταθμός Σίγμα, πρόβαλε στο κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων τα ακόλουθα (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 6):

«Πανίκκος Φιλίππου- Μας έχουν πάρει άτοµα τυφλά, τυφλοί
άνθρωποι, πονεµένοι άνθρωποι, γιατρέ ήρθε το µηχάνηµα, το
επαναστατικό µηχάνηµα µε το λέιζερ, τη νέα µέθοδο, πέστε µας
που είναι να πάµε να κάνουµε θεραπεία να βρούµε το φως µας. Αν
είναι δυνατόν δηλαδή.

Δηµοσιογράφος- Ανυπολόγιστη είναι η ψυχική ζηµία που
προκάλεσε σε ασθενείς µε προβλήµατα όρασης η ανευθυνότητα
οφθαλµίατρου και εµπόρου να σκορπούν φρούδες ελπίδες ότι ήρθε
στην Κύπρο νέο µηχάνηµα λέιζερ το οποίο µπορεί να τους
θεραπεύσει.

Πανίκκος Φιλίππου- Δεν πρόκειται για νέο µηχάνηµα, αυτό είναι
το µήνυµα. Δεν µπορεί χάριν του κέρδους και χάριν της
διαφήµισης να παραπληροφορείται ο κυπριακός λαός.

Χρίστος Κωνσταντίνου- Επισηµάναµε κάποια παραπληροφόρηση
και δυστυχώς ένα σηµείο το οποίο είναι καθαρό ψεύδος. Δηλαδή
κανένα µηχάνηµα στον κόσµο δεν θεραπεύει πρεσβυωπία και
υπήρχε και παραπληροφόρηση όσον αφορά το ότι σε κάποια
δευτερόλεπτα κάνει τη µυωπία.

Δηµοσιογράφος- Η παραπληροφόρηση ξεκίνησε πριν δέκα περίπου
µέρες από δηλώσεις του εισαγωγέα µηχανηµάτων στον τύπο. Ο
οφθαλµίατρος µοίραζε διαφηµιστικά φυλλάδια µε τις
θαυµατουργές ιδιότητες του νέου µηχανήµατος. Το θέµα θα
αποτελέσει αντικείµενο έρευνας του Παγκύπριου Ιατρικού
Συλλόγου.

Πανίκκος Φιλίππου- Το έχουµε καταγγείλει στην πειθαρχική
επιτροπή του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου το γεγονός αυτό, το
έχουµε αναφέρει, πήραµε και τον ίδιο προσωπικά δυο φορές
τηλέφωνο και του κάναµε παρατηρήσεις έντονες.

Χρίστος Κωνσταντίνου- Δυστυχώς ο γιατρός αυτός ναι
καταγγέλθη και θα καταγγελθεί ξανά διότι συνεχίζει µε
διαφηµιστικά φυλλάδια ...

Δηµοσιογράφος- Η οφθαλµολογική εταιρεία καλεί τους ασθενείς
να είναι προσεχτικοί και για περισσότερες λεπτοµέρειες να
συµβουλευτούν το γιατρό τους.

Χρίστος Κωνσταντίνου- Τώρα κατά πόσον αυτός ο γιατρός
κατέχει τόσο τα λέιζερ αυτό ας το κρίνουν ... »

          16.  Ο τηλεοπτικός σταθμός Mega, στο κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων προέβαλε τα ακόλουθα (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 7):

Έισαγωγή- Πύρ και μανία είναι η Οφθαλμολογική Εταιρεία
Κύπρου για τα όσα δηλώνουν ιδιώτης οφθαλμίατρος και
εισαγωγέας ιατρικών μηχανημάτων περί νέας επαναστατικής
μεθόδου με λέιζερ που διορθώνει όλες τις ανωμαλίες των μαπών.
Η εταιρεία τονίζει ότι πρόκειται για παραπληροφόρηση του κοινού
και έχει καταγγείλει τόσο τον οφθαλμίατρο όσο και τον εισαγωγέα.
Συνιστά δε στο κοινό να είναι ιδιαίτερα προσεχτικό.

Δημοσιογράφος- Πνέει μένεα η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου
και κατηγορεί γιατρό και εισαγωγέα μηχανημάτων ότι
παραπληροφορούν το κοινό για τα επιτεύγματα νέας
επαναστατικής μεθόδου με λέιζερ. Η αναφορά για πρωτοποριακό
μηχάνημα το οποίο θεραπεύει όλες τις οφθαλμολογικές παθήσεις
έγινε από άλλο τηλεοπτικό σταθμό και ήταν μάλιστα η πρώτη
είδηση στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων.

Πανίκος Φιλίππου- Δεν πρόκειται για νέα και επαναστατική
μέθοδο. Δεν πρόκειται για νέο μηχάνημα. Αυτό είναι το μήνυμα.
Δεν μπορεί χάριν του κέρδους και χάριν της διαφήμισης να
παραπληροφορείται ο κυπριακός λαός και μάλιστα σε τέτοια
θέματα τα οποία αγγίζουν το λεπτό συναίσθημα της υγείας των
μαπών, της όρασης. Μας έχουν πάρει άτομα τυφλά, τυφλοί
άνθρωποι, πονεμένοι άνθρωποι, γιατρέ ήρθε το μηχάνημα, το
επαναστατικό μηχάνημα με το λέιζερ, τη νέα μέθοδο, πέστε μας
που είναι να πάμε να κάνουμε θεραπεία να βρούμε το φως μας. Αν
είναι δυνατόν δηλαδή.

Χρίστος Κωνσταντίνου- ... ο γιατρός αυτός ναι καταγγέλθη και θα
καταγγελθεί ξανά διότι συνεχίζει με διαφημιστικά φυλλάδια πάνω στα οποία αναγράφει ότι θεραπεύει την πρεσβυωπία και µάλιστα
µε κάποιο τρόπο λέει ότι το νέο µηχάνηµα διορθώνει ανωµαλίες
που δηµιουργούν τα παλαιοτέρα µηχανήµατα. Δηλαδή κανένα
µηχάνηµα στον κόσµο δεν θεραπεύει πρεσβυωπία και υπήρχε και
παραπληροφόρηση όσον αφορά το ότι σε κάποια δευτερόλεπτα
κάνει τη µυωπία, όλα τα µηχανήµατα στις ίδιες ταχύτητες
δουλεύουν.

Δηµοσιογράφος- Η Οφθαλµολογική Εταιρεία παροτρύνει τους
ασθενείς που θέλουν να υποβληθούν σε διόρθωση των
διαθλαστικών τους ανωµαλιών να αποταθούν στον οφθαλµίατρο
τους ο οποίος θα τους καθοδηγήσει σωστά. Υπογραµµίζει
παράλληλα ότι στην Κύπρο δουλεύουν 4 κέντρα λέιζερ που
διαθέτουν µηχανήµατα τελευταίας τεχνολογίας που διορθώνουν
µυωπία, αστιγµατισµό·και υπερµετρωπία'.

          17.  Περαιτέρω, την επομένη 8/6/2005, στις καθημερινές εφημερίδες εμφανίστηκαν σχετικά δημοσιεύματα με τους ακόλουθους τίτλους και ανάλογο περιεχόμενο.

          (α)  Η Σημερινή:  «Θεραπείες που βγάζουν μάτι»

                                   Στο Πειθαρχικό καταγγέλθηκε οφθαλμίατρος» 

                                                                                (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 8)

          (Η Σημερινή με βάση το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 18 είχε, στις 8/6/2005, πωλήσεις παγκύπρια 3.760 αντίτυπα)

          (β)  Χαραυγή:  «Οφθαλμίατρος υπόσχεται ανύπαρκτες θεραπείες ματιών.» (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 9)

          (Η Χαραυγή με βάση το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 31 είχε, στις 8/6/2005, πωλήσεις παγκύπρια 3.734 αντίτυπα.)

          (γ)  Πολίτης:  «Επιστημονικός αντικατοπτρισμός. – Ο γιατρός φέρεται να παρακίνησε εισαγωγέα λέιζερ να εμφανιστεί στην τηλεόραση για λόγους διαφήμισης.» (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 10)

          (Ο Πολίτης με βάση το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 30, είχε στις 8/6/2005, πωλήσεις παγκύπρια 6.956 αντίτυπα).

          (δ)  Η Μάχη:  «Καταγγελίες Οφθαλμολογικής Εταιρείας –

                              Παραπληροφόρηση για μηχάνημα που θεραπεύει τη μυωπία»

                                                                                          (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 11)

          (ε)  Ο Φιλελεύθερος:  «Δις ενώπιον του ΠΙΣ ανυπάκουος γιατρός –

                                           Παρέμβαση Οφθαλμολογικής Εταιρείας για μέθοδο

                                           λέϊζερ».

                                                                                          (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 12)

          (Ο Φιλελεύθερος με βάση το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 17 είχε, στις 8/6/2005, πωλήσει παγκύπρια 18.096 αντίτυπα.)

          18.  Κατά την περίοδο 25 Μαϊου, 2005 μέχρι και 26 Ιουνίου, 2005, εμφανίστηκε στις εφημερίδες «Ο Φιλελεύθερος» και «Πολίτης», το ακόλουθο δημοσίευμα (αυτούσιο) (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 14).

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

ΕΝΑΡΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Ophthalmos Laser Center

Η νέα τεχνολογία 2005 για τη θεραπεία

Μυωπίας-Πρεσβυοπίας-Αστιγματισμού-Υπερμετροπίας

ALLEGRETTO WAVE EYE-Q 400HZ EXCIMER LASER

Σε συνδυασμό με τα υπερσύγχρονα

ALLEGRO WAVE TOPOLYZER και ALLEGRO WAVE ANALYZER

Πληροφορίες:

Ophthalmos Laser Centre

28ης Οκτωβρίου 39, Μακεδονίτισσα

Τηλ. 22464344

www.ophthalmiccentre.com

          19.  Δημοσιεύματα παρόμοιου περιεχομένου εμφανίζονταν κατά καιρούς στις ίδιες εφημερίδες καθώς και στα περιοδικά που εκδίδονται και πωλούνται μαζί με το Φιλελεύθερο, τόσο κατά την πιο πάνω περίοδο, όσο και μεταγενέστερα (ΤΕΚΜΗΡΙΑ 15 και 16).

          20.  Η διεύθυνση που αναγράφεται σε όλα τα δημοσιεύματα ήτοι 28ης Οκτωβρίου 39, Μακεδονίτισσα, Λευκωσία, είναι η διεύθυνση που ο Δρ. Γεωργίου (ΜΕ2) διατηρούσε το Ιατρείο του κατά τους ουσιώδεις χρόνους.  Το Ιατρείο του ήταν στον 2ο όροφο, ενώ το Allegretto ήταν εγκατεστημένο στον τρίτο όροφο.  Ο αριθμός τηλεφώνου που αναφέρεται στα δημοσιεύματα ήταν αυτός του Ιατρείου του Δρα Γεωργίου.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΑΓΟΝΤΩΝ

          Για να αποδείξουν την απαίτηση τους οι Ενάγοντες κάλεσαν συνολικά 6 μάρτυρες.

          Πρώτος μάρτυρας ήταν ο Ενάγων 1, ΄Ακης Ιωάννου (ΜΕ1), ο οποίος κατέθεσε ότι σκοπός της ίδρυσης της Ενάγουσας 2 εταιρείας, ήταν η αγορά και διαχείριση του Allegretto, ενώ πρόθεση της ήταν η δημιουργία του πλέον σύγχρονου κέντρου διαθλαστικής χειρουργικής στην Κύπρο σε συνεργασία με τον οφθαλμίατρο Δρ. Τάσο Γεωργίου (ΜΕ2), τον οποίο θεωρεί ως τον πιο προσοντούχο Κύπριο οφθαλμίατρο.

          Οι Εναγόμενοι, πριν οι Ενάγοντες αγοράσουν το Allegretto, ασχολούνταν μέσω της Ακτίς με τη διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών των ματιών με λέιζερ και είχαν πέραν του 70% του μεριδίου της αγοράς στον εν λόγω τομέα.  Ως εκ τούτου, η νέα τεχνολογία λέιζερ Allegretto, θα δημιουργούσε γι’ αυτούς συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού, αφού είχε τη δυνατότητα να προσφέρει τα ακόλουθα:

          (α)  να διορθώνει τον ανώμαλο αστιγματισμό,

          (β)  να διορθώνει πολύ περισσότερους βαθμούς μυωπίας και συγκεκριμένα μέχρι και 14 βαθμούς μυωπίας με πολύ καλό αποτέλεσμα,

          (γ) να διορθώνει πολύ περισσότερους βαθμούς υπερμετρωπίας και αστιγματισμού,

          (δ)  να αλλάζει τη σφαιρικότητα του κερατοειδή,

          (ε)  να διορθώνει το πρόβλημα της πρεσβυωπίας με την τεχνική advanced monovision,

          (στ)  να προσφέρει καλύτερο ποιοτικό αποτέλεσμα διότι οι επιστήμονες κατάφεραν να σμικρύνουν τη διάμετρο της δέσμης λέιζερ,

          (ζ) να διορθώνει σε σταθερό κερατόκωνο,

          (η) να αντιμετωπίζει προβλήματα που είχαν δημιουργήσει λέιζερ παλιάς τεχνολογίας όπως είναι η μικρή οπτική ζώνη,

          (θ)  να αφήνει τη σωστή σφαιρικότητα στον κερατοειδή για να μην έχει προβλήματα ο ασθενής στη νυχτερινή όραση,

          (ι)  μετά από έλεγχο, με τη βοήθεια των σύγχρονων συνοδευτικών μηχανών, μπορεί να ελεγχθεί και να διαφανεί το πρόβλημα εκ των προτέρων και να πληροφορείται ο ασθενής αν είναι έτοιμος για διόρθωση και των τεχνικών που αντιστοιχούν στην περίπτωση του.

          Όπως ήταν φυσικό, οι πιο πάνω δυνατότητες του Allegretto, προκάλεσαν ανησυχία σε κάθε ανταγωνιστή.  Μάλιστα, με την παρουσίαση του το Δελτίο Ειδήσεων του Αντέννα, το κοινό της Κύπρου επέδειξε τεράστιο ενδιαφέρον.  Συγκεκριμένα, εκείνες τις ημέρες, πέραν των 800 ατόμων επικοινώνησαν τόσο με τον ίδιο, όσο και με τον Αντέννα, ζητώντας πληροφορίες για το πώς θα μπορούσαν να βελτιώσουν την όραση τους με την τεχνολογία του Allegretto.

          Ο Ενάγων 1 ισχυρίζεται ότι σκοπός της σύγκλησης της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης ήταν να πληγεί τόσο ο ίδιος, όσο και η Ενάγουσα 2, καθώς και ο Δρ. Γεωργίου.  ΄Ηταν δε φανερό ότι οι δηλώσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της αναφέρονταν στους Ενάγοντες.  Ξεκάθαρη πρόθεση των Εναγομένων ήταν να αποτραπεί το κοινό από του να χρησιμοποιήσει το Allegretto, προστατεύοντας με αυτό τον τρόπο τα δικά τους επαγγελματικά και οικονομικά συμφέροντα.

          Αμφισβητήθηκαν η εντιμότητα και γνώσεις του ιδίου αλλά και του Δρα Γεωργίου παρόλο ότι τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε σχέση με το Allegretto ήταν απόλυτα αληθή και ακριβοδίκαια και όπως αυτά περιγράφονται στο Εγχειρίδιο του Allegretto το οποίο εκδίδει η κατασκευάστρια εταιρεία (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 4).  Με τις αναφορές που κακόβουλα έκαναν οι Εναγόμενοι, ο Ενάγων 1 παρουσιάστηκε ως άνθρωπος ανέντιμος και κερδοσκόπος που είπε ψέματα και παραπλάνησε το κοινό της Κύπρου σε θέματα ευαίσθητα όπως αυτά της υγείας και της όρασης απλά και μόνο για να αποκομίσει οικονομικό όφελος.  Οι Εναγόμενοι προέβησαν στα εν λόγω σχόλια γνωρίζοντας ότι αυτά είναι αναληθή ή αδιαφορώντας κατά πόσον αυτά είναι αληθή.

          Η πιο πάνω δυσφημιστική δημοσίευση έλαβε πολύ μεγάλες διαστάσεις λόγω της κάλυψης της τόσο από τα τηλεοπτικά κανάλια παγκύπριας εμβέλειας, όσο και από τις ημερήσιες εφημερίδες.  Αποτέλεσμα τους ήταν οι Ενάγοντες να υποστούν τεράστια οικονομική ζημιά αφού το ενδιαφέρον του κοινού για το Allegretto μειώθηκε αμέσως και αισθητά.  Μάλιστα, ενώ ανέμεναν να κάνουν περί τις 100 επεμβάσεις το μήνα, έκαναν λιγότερες των 10.  Κάθε επέμβαση στοίχιζε ΛΚ2000, από το οποίο ποσό τα μισά τα έπαιρνε ο Δρ. Γεωργίου ο οποίος έκανε και τη θεραπεία.  Τα άλλα μισά τα καρπωνόταν η Ενάγουσα 2.  Προς απόδειξη του ισχυρισμού αυτού ο μάρτυρας κατέθεσε την Απόδειξη ημερ. 24/6/2010 για το ποσό των €3720 (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 13).  Τα ραντεβού των ασθενών κανονίζονται μέσω τηλεφώνου από τη γραμματέα του Δρα Γεωργίου, ο οποίος αρχικά εξετάζει τους ασθενείς και ακολούθως καθορίζεται η ημέρα της επέμβασης.  Την ημέρα της επέμβασης ο μάρτυρας απλώς ετοιμάζει τεχνολογικά το Allegretto, ενώ η επέμβαση γίνεται από το Δρα Γεωργίου.

          Ως ΜΕ2, κατέθεσε ο Οφθαλμίατρος Δρ Τάσος Γεωργίου.  Επειδή κάποια από τα προσόντα του όπως τα παράθεσε ο ίδιος αμφισβητήθηκαν από πλευράς Εναγομένων, παραθέτω αυτούσιο το σχετικό μέρος της Γραπτής Κατάθεσης του (ΤΕΚΜΗΡΙΟ Β) το οποίο αποτέλεσε μέρος της κυρίως εξέτασης του:

«1.   Είμαι ο οφθαλμίατρος Τάσος Γεωργίου.  Είμαι απόφοιτος Αγγλικού Πανεπιστημίου και είμαι μέλος του Royal Colege of Ophthalmologists στην Αγγλία.  Εξειδικεύτηκα στον τομέα της οφθαλμοχειρουργικής προσθίου αλλά και οπισθίου ημιμορίου του οφθαλμού. ΄Εχω συγγράψει μεγάλη σειρά επιστημονικών θεμάτων και συνεχίζω ερευνητικό έργο με θέμα α) το κερατόκωνο και β) παθήσεις της ωχράς κηλίδας.  Παρουσιάζω κάθε χρόνο τις νέες μελέτες στα παγκόσμια συνέδρια οφθαλμιάτρων.  Είμαι ο πρώτος στη Κύπρο οφθαλμίατρος που εκπαιδεύτηκα απέκτησα αλλά και έκανα χρήση της νέας τεχνολογίας Allegretto Wave Eye – Q400 Hz excimer laser (“Allegretto”) για διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών στην όραση.  Ο συνέταιρος μου κ. Άκης Ιωάννου εκπαιδεύτηκε ταυτόχρονα στο τεχνικό μέρος της λειτουργίας της νέας τεχνολογίας Allegretto 400 και συνεχίζει μέχρι σήμερα να ρυθμίζει όλα όσα αφορούν το τεχνικό μέρος του λέιζερ.  Είμαι ο πρώτος στο κόσμο οφθαλμίατρος που αντιμετώπισα και παρουσίασα στο παγκόσμιο συνέδριο οφθαλμιάτρων το πρόβλημα της εκφύλισης κερατοειδούς με την συγκεκριμένη τεχνολογία Allegretto 400 με απόλυτη επιτυχία.  Είμαι ο πρώτος στη Κύπρο οφθαλμίατρος που επανέφερε όραση σε τυφλή μετά από το σύνδρομο καλούμενο Steven-Johnson.  Είμαι ο πρώτος και μοναδικός στη Κύπρο οφθαλμίατρος που κάνω χρήση της τεχνολογίας STELLARIS για αντιμετώπιση του καταρράκτη με τη μικρή τομή και με την χρήση ιδικού ενδοφακού για αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας.  Είμαι ο πρώτος στη Κύπρο οφθαλμίατρος που αντιμετώπισα το πρόβλημα πρεσβυωπίας σε ασθενή με την μέθοδο advance monovision με την χρήση της νέας τεχνολογίας Allegretto 400.

2.     Είμαι ιδιοκτήτης οφθαλμολογικής κλινικής και σύντομα θα μεταφέρω την κλινική μου στις νέες υπερσύγχρονες κτηριακές εγκαταστάσεις στη Μακεδονίτισσα.  Με επισκέπτονται ασθενείς από όλη την ελεύθερη Κύπρο καθώς επίσης από το βόρειο μέρος της Κύπρου, από Ελλάδα και από αραβικές χώρες.». 

          Ο μάρτυρας, επαναλαμβάνοντας το τι είχε αναφέρει ο Ενάγων 1 επί του θέματος, ανάφερε ότι θεωρεί το Allegretto ως το αποκορύφωμα τεχνολογικά του τι μπορεί να προσφέρει κάποιος στο θέμα όρασης στον Κύπριο πολίτη.  Μαζί με τους Ενάγοντες προσέβλεπε ότι η Ενάγουσα 2 θα ήταν μια πολύ κερδοφόρα εταιρεία, ενώ ταυτόχρονα θα βοηθούσαν τα μέγιστα το κυπριακό κοινό.  ΄Ολα αυτά σ’ αντίθεση με τους Εναγομένους που ως μέτοχοι της Ακτίς, ασχολήθηκαν μεν και αυτοί με τη διόρθωση διαθλαστικών παθήσεων, αλλά με τη χρήση μηχανημάτων λέϊζερ πολύ παλαιάς τεχνολογίας.  Ο ίδιος με το Allegretto πέτυχε την πρωτοποριακή διόρθωση διαθλαστικής ανωμαλίας στην εκφύλιση κερατοειδή, κάτι που παρουσιάστηκε σε συνέδρια οφθαλμιάτρων ανά το παγκόσμιο, πρώτα από τον ίδιο.

          Ο μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι αυτά που ανέφεραν οι Εναγόμενοι κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.  Συγκεκριμένα είναι αναληθές ότι:

          Α.       Μπορεί να γίνει διόρθωση μυωπίας με άριστο αποτέλεσμα μόνο μέχρι 8 βαθμούς,

          Β.       ο ενάγοντας 1 είναι άσχετος και δεν είναι ο τεχνικός της ανωτέρω τεχνολογίας.  Η πραγματικότητα είναι ότι ο ενάγοντας 1 είναι ένας ικανότατος επαγγελματίας και οι γνώσεις του γύρω από την Allegretto είναι άριστες.  Ο ρόλος του στη διαδικασία διόρθωσης με Allegretto είναι κατ’ αρχάς η ρύθμιση όλων των απαιτούμενων παραμέτρων που γίνεται πριν να αρχίσει η διαδικασία της διόρθωσης με το λέιζερ.  Στη συνέχεια κατά την διάρκεια των επεμβάσεων είναι το δεξί μου χέρι για όλες τις απαραίτητες ρυθμίσεις που γίνονται την στιγμή αυτή στο λέιζερ Allegretto στο τεχνικό μέρος.  Όσον αφορά για το χαρακτήρα του είναι από τους λίγους που διδάσκουν σήμερα την ηθική και όσα άφησαν οι εναγόμενοι να νοηθούν δημόσια δήθεν για ένα μεγάλο ψεύτη και απατεώνα είναι εκτός κάθε πραγματικότητας,

          Γ.       ο κερατόκωνος είναι απολύτως αντένδειξη και ότι ως εκ τούτου δεν μπορεί η Allegretto να διορθώσει διαθλαστική ανωμαλία σε σταθερό κερατόκωνο,

          Δ.       η νέα τεχνολογία δεν μπορεί να διορθώσει προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από λέιζερ παλαιάς τεχνολογίας,

          Ε.       όλα τα λέιζερ που υπήρχαν τότε στην Κύπρο, ήταν των ιδίων ικανοτήτων και προδιαγραφών με την Allegretto, 

          ΣΤ.     τα άλλα λέιζερ στην Κύπρο ήταν τότε 2-3 χρονών.  Στην πραγματικότητα ήταν όλα πολύ μεγαλύτερης ηλικίας,

          Ζ.       δεν γίνεται απολύτως καμιά διόρθωση της πρεσβυωπίας.

          Είναι εν πάση περιπτώσει αδιανόητο οι εναγόμενοι να σχολίαζαν μηχάνημα που δεν γνώριζαν καθόλου και για το οποίο δεν είχαν την απαιτούμενη εκπαίδευση και τις απαραίτητες γνώσεις.

          Αποτέλεσμα της πιο πάνω Δημοσιογραφικής Διάσκεψης ήταν να μειωθεί κατακόρυφα το ενδιαφέρον που είχε επιδείξει το κοινό για το Allegretto.  Επιπρόσθετα πλήγηκε η αξιοπρέπεια, φήμη και εντιμότητα τόσο του ιδίου, όσο και του Ενάγοντα 1.

          Σύμφωνα με το μάρτυρα, αφού σε πρώτο στάδιο πέτυχαν να πλήξουν τον ίδιο αλλά και τον Ενάγοντα 1, οι Εναγόμενοι στη συνέχεια άρχισαν τη δεύτερη φάση της παράνομης προσπάθειας τους που ήταν να περάσει στα χέρια τους το Allegretto που οι ίδιοι κατηγορούσαν δημόσια.  Προς τον σκοπό αυτόν, οι Εναγόμενοι τον κάλεσαν σε συνάντηση δύο φορές ζητώντας του να δεχτεί να τους πωλήσει το Allegretto και να αρχίσει να συνεργάζεται μαζί τους.

          Η πρώτη συνάντηση έγινε με τους Εναγομένους δύο εβδομάδες μετά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη.  Η δεύτερη συνάντηση έγινε το Φεβρουάριο, 2006, με τους Ηλία Ηλία και Νεοκλή Ραζή, οι οποίοι είναι μέλη της Ακτίς.  Ως αντάλλαγμα, πρότειναν στο μάρτυρα να του στέλλουν πελάτες για δύσκολες εγχειρήσεις που δεν μπορούσαν και δεν γνώριζαν να κάνουν αυτοί, όπως βιτρεκτομές, αποκολλήσεις αμφιβληστροειδούς και άλλες.  Ο μάρτυρας δεν αποδέχθηκε τις προτάσεις τους διότι δεν θεώρησε αξιοπρεπές να κάνει κάτι τέτοιο.  Τελικά οι Εναγόμενοι αγόρασαν και χρησιμοποίησαν και οι ίδιοι το Allegretto, ενώ ακόμη μία ομάδα οφθαλμιάτρων αγόρασε και τρίτο μηχάνημα. Στις 14 Ιουνίου, 2005, ο μάρτυρας απέστειλε μέσω του Δικηγόρου του Επιστολή/Καταγγελία προς τον Πρόεδρο του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 19).

          Με τις ενέργειες τους οι Εναγόμενοι προκάλεσαν μεγάλη ζημιά στους Ενάγοντες προκαλώντας τους απώλεια πελατείας την οποία επωφελήθηκαν άμεσα οι ίδιοι, ο δε μάρτυρας καταχώρησε και ο ίδιος προσωπικά την Αγωγή Αρ. 2693/07 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εναντίον των Εναγομένων (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 20).  Μετά από σχετική πειθαρχική καταγγελία εναντίον του, το θέμα διερευνήθηκε από Ερευνώντα Λειτουργό ο οποίος με πόρισμα του ημερ. 3/3/09, αποφάνθηκε ότι δεν είχε υπάρξει οποιοδήποτε πειθαρχικό παράπτωμα (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 22). 

          Η αντεξέταση του μάρτυρα ήταν μακρά και έντονη.  Αμφισβητήθηκε το γεγονός ότι είναι μέλος του Royal College of Ophthalmologists στην Αγγλία το οποίο παρουσίασε ως ένα από τα προσόντα του κατά την κύρια εξέταση.  Προς το σκοπόν αυτό, τού επιδείχθηκε η επιστολή ημερ. 8 Δεκεμβρίου, 2008 από το Royal College of Ophthalmologists (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 21).  Η εν λόγω επιστολή αναφέρει ότι παρόλον ότι ο μάρτυρας πέρασε τις εξετάσεις κατά το έτος 2000, κατά το έτος 2008 δεν φαινόταν να είναι μέλος και το όνομα του δεν φαινόταν να περιλαμβάνεται στο Μητρώο Μελών του General Medical Council (GMC).  Ο μάρτυρας απάντησε ότι παρόλον ότι από το 2004 που ήρθε στην Κύπρο, σταμάτησε να πληρώνει τη συνδρομή του, πάντα θα θεωρείται μέλος του GMC.  Δε χρειάζεται, είπε, οποιαδήποτε ανανέωση της εγγραφής του.  Προς το σκοπόν αυτόν, κατέθεσε τα Πιστοποιητικά αποδοχής του ως Μέλος του GMC ημερ. 10/3/2000 (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 23), φωτοαντίγραφο της Κάρτας Μέλους του (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 24), καθώς και το τεύχος του εντύπου Eye του Σεπτεμβρίου 2010 το οποίο εκδίδεται από το Royal College of Ophthalmologists και αποστέλλεται στα μέλη του (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 25).

          Ο μάρτυρας αντεξετάστηκε για τη θέση που προβάλλει στα δημοσιεύματα ότι το Allegretto θεραπεύει την πρεσβυωπία.  Τονίζοντας ότι οι διαθλαστικές ανωμαλίες δεν είναι αρρώστιες, περιέλαβε σ’ αυτές και την πρεσβυωπία κάτι που αμφισβητήθηκε από πλευράς Εναγομένων.  Το Allegretto,  σύμφωνα με τον ίδιο, βοηθά στην αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας κάτι που εμφαίνεται στο ΤΕΚΜΗΡΙΟ 26 το οποίο είναι δημοσιευμένο στο Διαδίκτυο και στο οποίο αναφέρεται ότι το Allegretto συντείνει σε «presbyopia treatments».  Μάλιστα οι θεραπείες της πρεσβυωπίας που έκανε ο ίδιος είχαν ποσοστό επιτυχίας πάνω από 97-98%.  Τού υπεβλήθη ότι με τη λεγόμενη «θεραπεία» της πρεσβυωπίας χάνεται η τρισδιάστατη όραση, θυσιάζοντας έτσι κάτι για να κερδηθεί κάτι άλλο.  Ο μάρτυρας παραδέχθηκε ότι χάνεται η τρίτη διάσταση τονίζοντας ότι θεραπεία σημαίνει αντιμετωπίζω μια ανωμαλία.  Εξάλλου οι ασθενείς δεν φαίνεται να είχαν πρόβλημα με την τρίτη διάσταση.  ΄Οταν τού υπεδείχθη το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 27 που είναι Επιστολή ημερ. 1/7/2005, της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας η οποία αναφέρει ότι «όπως είναι γνωστό από την παγκόσμια βιβλιογραφία, κανένα μηχάνημα excimer laser δεν διορθώνει την πρεσβυωπία», ο μάρτυρας δήλωσε ότι συμφωνεί μ’ αυτό.  Ο ίδιος, δήλωσε, αντιμετωπίζει την πρεσβυωπία και τη μυωπία και δεν τις θεραπεύει.  ΄Οταν τού υπεβλήθη ότι όφειλε να δημοσιεύει και τις αντενδείξεις, ο μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι επιπλοκές μπορεί να υπάρξουν σε όλες τις επεμβάσεις.  Όταν μια επιπλοκή συμβαίνει σε ποσοστό λιγότερο του 3%, τότε δεν αναφέρεται εκτός εάν ο ασθενής επιθυμεί να πληροφορηθεί κάτι περισσότερο.

          Οι επόμενοι τέσσερεις Μάρτυρες Εναγόντων, ήταν άτομα τα οποία είχαν τύχει επέμβασης στα μάτια με το Allegretto για διόρθωση προβλημάτων όρασης με ευεργετικά γι’ αυτούς αποτελέσματα.  Η μαρτυρία τους σε ελάχιστα μόνο σημεία αμφισβητήθηκε, το δε Δικαστήριο δεν έχει δυσκολία να αποδεχθεί τους μάρτυρες αυτούς ως αξιόπιστους αφού, ως ανεξάρτητοι μάρτυρες, κλήθηκαν από τους Ενάγοντες για να καταθέσουν τις ευεργετικές συνέπειες που είχε γι’ αυτούς η χρήση του Allegretto.

          Ο ΜΕ3, Χαράλαμπος Ανδρέου, είναι ηλικίας 26 ετών και εργάζεται ως Αποθηκάριος.  Αρχές του 2009, διαπίστωσε ότι η όραση του είχε μειωθεί σε μεγάλο βαθμό. Γι’ αυτό το λόγο επισκέφθηκε το Δρα Τ. Γεωργίου (ΜΕ2) ο οποίος διέγνωσε την πάθηση του κερατόκωνου στα μάτια του.  Ο Δρ Γεωργίου του εξήγησε με απλά λόγια τι είναι ο κερατόκωνος και του είπε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα μυωπίας του μάρτυρα, παρά την ύπαρξη του κερατόκωνου.  Πράγματι ο Δρ Γεωργίου χρησιμοποιώντας μηχάνημα λέϊζερ, διόρθωσε το πρόβλημα του μάρτυρα.  Τρεις μέρες μετά την επέμβαση, επέστρεψε κανονικά στην εργασία του χωρίς κανένα πρόβλημα και μέχρι σήμερα είναι απόλυτα ευχαριστημένος με την επέμβαση και έχει φυσιολογική όραση χωρίς να φορά γυαλιά.  Ο μάρτυρας είναι ευγνώμων για τη θεραπεία της οποίας έτυχε αφού ο Δρ Γεωργίου διέγνωσε το πρόβλημα και το αντιμετώπισε έγκαιρα.

          Ο μάρτυρας δήλωσε ότι για την εν λόγω επέμβαση κατέβαλε το ποσό των €2700, ενώ κατά τις επισκέψεις του στο Ιατρείο του Δρα Γεωργίου, ήταν παρών και ο Ενάγων 1 τον οποίο αντιλήφθηκε να βοηθά το Δρα Γεωργίου με τη λειτουργία του μηχανήματος.  Σε υποβολή ότι η όραση του δεν είχε βελτιωθεί στο βαθμό που ο ίδιος ανέφερε και αυτός ήταν ο λόγος που δυσκολευόταν να διαβάσει τη Γραπτή του Δήλωση, ΤΕΚΜΗΡΙΟ Γ στο Δικαστήριο, ο μάρτυρας απέδωσε τη δυσκολία αυτή σε άγχος που είχε εκείνη τη στιγμή και όχι σε αδυναμία της όρασης.

          Ο ΜΕ4, Δρ Πόλυς Μίτσιγκας είναι Γυναικολόγος-Μαιευτήρας.  Για χρόνια αντιμετώπιζε προβλήματα αστιγματισμού, υπερμετρωπίας ενώ από το 2003, παρουσιάστηκαν και προβλήματα πρεσβυωπίας και στα δύο μάτια.

          Το Μάϊο, 2005, έκανε επέμβαση με λέϊζερ στο Δρα Γεωργίου.  Η επέμβαση έγινε το απόγευμα της μιας ημέρας και την επομένη χειρούργησε ο ίδιος για 6 ώρες χωρίς πλέον να χρειάζεται γυαλιά.  Ο μάρτυρας δήλωσε ότι ως ασθενής και ιατρός που είναι ο ίδιος είναι «υπερευχαριστημένος» αφού σήμερα βλέπει πολύ καλά.  Θεωρεί το Δρα Γεωργίου ως Ιατρό με εξαιρετικές ικανότητες αφού αντιμετώπισε τα προβλήματα του επιτυχώς, τη στιγμή που άλλοι οφθαλμίατροι που είχε επισκεφθεί προηγουμένως, του έλεγαν ότι η διόρθωση θα επιτυγχάνετο μόνο με φακούς επαφής ή με γυαλιά.  Μάλιστα ο ίδιος βλέπει και τρισδιάστατα παρόλο ότι διόρθωσε και την πρεσβυωπία του κάτι που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της τρίτης διάστασης.

          Ο ΜΕ5, Δρ Νεόφυτος Νεοφύτου είναι Ιατρός και εργάζεται στο Τμήμα Α’ Βοηθειών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.  Είναι ηλικίας 58 ετών, ενώ από την ηλικία των 48 ετών αντιμετώπιζε πρόβλημα πρεσβυωπίας το οποίο αντιμετώπιζε με τη χρήση γυαλιών.

          Περί το έτος 2005, έμαθε ότι ο Δρ Γεωργίου διόρθωνε προβλήματα πρεσβυωπίας με τη χρήση λέιζερ και επειδή ο ίδιος ως Ιατρός αντιμετώπιζε κάποια προβλήματα με την ύπαρξη της πρεσβυωπίας, αποφάσισε να υποβληθεί σε επέμβαση.  ΄Εκαμε την επέμβαση στο Ιατρείο του Δρα Γεωργίου και έκτοτε η πρεσβυωπία του διορθώθηκε πλήρως.  Παραδέχθηκε ότι κατά τους πρώτους μήνες μετά την επέμβαση αντιμετώπιζε κάποια προβλήματα προσαρμογής τα οποία όμως, ξεπεράστηκαν με την πάροδο του χρόνου.

          Ο ΜΕ6, Χάρης Κασουλίδης, είναι Τοπογράφος και είχε συμπτώματα κερατόκωνου καθώς και μυωπία.  Ο οφθαλμίατρος του τον είχε συμβουλεύσει να μην κάνει επέμβαση με λέιζερ, όταν το 2006 άκουσε για τον Δρα Γεωργίου.

          Αφού επισκέφθηκε το Δρα Γεωργίου το 2007, ο οποίος τον συμβούλευσε σχετικά, αποφάσισε και υποβλήθηκε σε δύο επεμβάσεις, η πρώτη τον Αύγουστο, 2007, και η δεύτερη τον Οκτώβριο, 2007.  Τα αποτελέσματα ήταν απρόβλεπτα καλά παρόλο ότι ο Δρ Γεωργίου τού είχε πει ότι η κατάσταση του ήταν αρκετά προβληματική.  Συγκεκριμένα αποκαταστάθηκε η όραση του 100% στο ένα μάτι και 90-95% στο άλλο.  Τώρα δεν χρειάζεται να φορά ούτε γυαλιά, ούτε φακούς επαφής.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ

          Από την πλευρά των Εναγομένων, κατέθεσαν οι Εναγόμενοι 1 και 2, ενώ κατέθεσαν και άλλοι δύο μάρτυρες υπεράσπισης.

          Ο Εναγόμενος 1, Πανίκος Φιλίππου (ΜΥ1), κατέθεσε ότι κατά τη διάρκεια του Μαϊου αλλά και των πρώτων ημερών του Ιουνίου, 2005, είχε αντιληφθεί μεγάλο αριθμό διαφημίσεων σε πολλές εφημερίδες παγκύπριας κυκλοφορίας που ανακοίνωναν κατά τον τρόπο που φαίνεται στο Τεκμήριο 14, την έναρξη λειτουργίας του «Ophthalmos Laser Center».  Περί τα τέλη Μαϊου, 2005, είχε δεχθεί μεγάλο αριθμό τηλεφωνημάτων από συναδέλφους, αλλά και ασθενείς, οι οποίοι τον πληροφόρησαν για την εμφάνιση του Ενάγοντα 1, στο κύριο Δελτίο Ειδήσεων του Αντ1.  Κατά την εν λόγω εμφάνιση, ο Ενάγων 1 είχε εξαγγείλει την άφιξη στην Κύπρο ενός νέου μηχανήματος laser το οποίο παρέχει τη δυνατότητα για επαναστατικές νέες θεραπείες που μπορούν να αντιμετωπίσουν σχεδόν όλα τα οφθαλμολογικά προβλήματα που υπάρχουν.  Δέκτες ανάλογων αντιδράσεων ήταν και τα υπόλοιπα Μέλη του Συμβουλίου της Οφθαλμολογικής Εταιρείας.

          Από όσους είχαν παρακολουθήσει τον Ενάγοντα 1 στον Αντ1, ο Εναγόμενος 1 πληροφορήθηκε ότι, αυτός με περισσή σοβαροφάνεια και παραβιάζοντας αριθμό διατάξεων της Κυπριακής Νομοθεσίας, ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι με τη νέα τεχνολογία 2005, το νέο μηχάνημα laser που έφερε στην Κύπρο:

(α)   θεραπεύει μυωπία, αστιγματισμό, υπερμετρωπία, πρεσβυωπία και άλλες οφθαλμολογικές παθήσεις, χωρίς να αναφερθεί, είτε σε περιορισμούς, είτε σε επιπλοκές που δυνατόν να προκυπτουν,

(β)   θεραπεύει ακόμη και τυφλούς,

(γ)    διορθώνει προβλήματα που δημιούργησαν παλαιότερα μηχανήματα,

(δ)   πρότεινε σε όσους ονειρεύονται μια νέα ζωή απαλλαγμένη από γυαλιά/φακούς επαφής και προβλήματα όρασης να αξιοποιήσουν και υποβληθούν στις θεραπείες που η «νέα τεχνολογία 2005», προσφέρει.

          Τόσο οι προαναφερόμενες δημοσιεύσεις, αλλά κυρίως οι δηλώσεις του Ενάγοντα 1 υπό μορφή είδησης, στο κύριο Δελτίο Ειδήσεων του Αντ1, προκάλεσαν σοβαρή αναταραχή και αβάσιμες ελπίδες θεραπείας σε μεγάλο αριθμό προσώπων που αντιμετωπίζουν οφθαλμολογικά προβλήματα.  Ταυτόχρονα αριθμός δημοσιογράφων άρχισε να επικοινωνεί τόσο μαζί με το μάρτυρα, όσο και με άλλα Μέλη του Συμβουλίου, ζητώντας εξηγήσεις και δηλώσεις σχετικά με τη «νέα τεχνολογία».

          Υπό τις περιστάσεις, ομόφωνα το Συμβούλιο της Οφθαλμολογικής Εταιρείας Κύπρου, αφού πραγματοποίησε σχετική έρευνα και μεταξύ άλλων ζήτησε και τη βοήθεια της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας, αποφάσισε όπως:

(α)   συγκαλέσει δημοσιογραφική διάσκεψη προς αποκατάσταση της αλήθειας και αντιμετώπιση της σύγχυσης που προκλήθηκε στο κοινό,

(β)   καταγγείλει τους Ενάγοντες και τον Ιατρό-συνεταίρο του προς τον Αρχηγό Αστυνομίας και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο.

          Η Δημοσιογραφική Διάσκεψη έλαβε χώρα στις 7/6/2005 και αυτά που διατυπώθηκαν σ’ αυτήν ήταν απόλυτα ορθά και δικαιολογούνταν από τα ισχύοντα στην οφθαλμολογία και τους κανόνες που τόσο η νομοθεσία, όσο και η ιατρική επιστήμη και δεοντολογία επιβάλλουν.

          Αναφορικά με τις δυνατότητες του Allegretto, ο μάρτυρας ανάφερε ότι το επίδικο Allegretto, όπως και άλλα μηχανήματα laser έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό U.S. Food and Drug Administration (FDA) ο οποίος θεωρείται ως η πλέον έγκριτη αρχή στον κόσμο για την έγκριση της διάθεσης τροφίμων και φαρμάκων.  Η άδεια του εν λόγω οργανισμού είναι απαραίτητη για τη διανομή και χρήση στην Αμερικανική αγορά φαρμάκων ή ιατρικών συσκευών και μηχανημάτων.  Το επίδικο Allegretto εγκρίθηκε στις 26/7/2006 (ΤΕΚΜΗΡΙΑ 33 και 34), ενώ το προηγούμενο μοντέλο Allegretto είχε εγκριθεί στις 10/10/2003 (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 35).  Ο μάρτυρας επιπρόσθετα κατέθεσε ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ 36 αντίγραφο από την ιστοσελίδα του FDA ημερ. 12/7/2006 στην οποία γίνεται αναφορά στη μέθοδο Lasik που χρησιμοποιεί το Allegretto και στην οποία αναφέρονται οι διάφορες επιφυλάξεις και δεδομένα, που ο κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να γνωρίζει για τη μέθοδο αυτή.

          Ο μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι παρόλο ότι είναι μέτοχος της Ακτίς Λτδ, ουδέποτε υπήρξε Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της, η δε ιδιότητα του ως μετόχου δεν είχε καμία απολύτως σχέση με τις αντιδράσεις στις ενέργειες των Εναγόντων.

          Ουδέποτε κάλεσε σε συνάντηση τους Ενάγοντες ή τον Δρα Γεωργίου (ΜΕ2) για οποιοδήποτε θέμα και ειδικότερα για να αγοράσει το Allegretto ή οτιδήποτε άλλο συναφές. Εκείνο που έγινε ήταν μια συνάντηση στις 6/7/2005 σε ταβέρνα της Χοιροκοιτίας.  Κατά την εν λόγω συνάντηση η οποία έγινε μετά από πρωτοβουλία του τότε Διευθυντή του Οφθαλμολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας Δρα Μιχάλη Κωνσταντινίδη, παρόντες, εκτός από το Δρα Κωνσταντινίδη ήταν ο Δρ Γεωργίου (ΜΕ2), και οι τρεις Εναγόμενοι.

          Κατά το στάδιο εκείνο οι Εναγόμενοι το μόνο που γνώριζαν ήταν ότι οι Ενάγοντες είχαν κάποιου είδους συνεργασία με τον Δρα Γεωργίου.  Δεν γνώριζαν όμως την ανάμειξη που αυτός είχε, ούτε στην Ενάγουσα 2, ούτε στην σύνταξη των διαφημίσεων/ανακοινώσεων, ούτε τις συντονισμένες ενέργειες των Εναγόντων να αποκτήσουν με κάθε μέσο ένα σημαντικό ποσοστό της αγοράς οφθαλμολογικών παθήσεων στην Κύπρο.

          Κατά την εν λόγω συνάντηση, ο Δρ. Γεωργίου διαχώρισε τη θέση του από τις ενέργειες των Εναγόντων, παραδεχόμενος ότι κανένα μηχάνημα laser δεν θεραπεύει πρεσβυωπία, ενώ υποσχέθηκε  ότι, στην έκταση που εξαρτάται από τον ίδιο, θα τηρεί την ιατρική δεοντολογία και δεν θα επιτρέψει την επανάληψη ανάλογων φαινομένων.  Επιπρόσθετα, συμφωνήθηκε ότι η Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου θα απέσυρε την καταγγελία που είχε κάμει εναντίον του στον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο, ενώ ο ίδιος θα απέσυρε την αντίστοιχη καταγγελία που είχε κάμει εναντίον τριών Μελών του Συμβουλίου της.  Κατά την ίδια συνάντηση ο Δρ Γεωργίου κατέβαλε την ετήσια συνδρομή του προς την Οφθαλμολογική Εταιρεία Κύπρου (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 37).

          Δυστυχώς, στη συνέχεια ο Δρ Γεωργίου αλλά και οι Ενάγοντες συνέχισαν παράνομα και αντιδεοντολογικά να διαφημίζουν θεραπείες οφθαλμολογικών παθήσεων με πληρωμένες διαφημίσεις.

          Ο ΜΥ3, Εναγόμενος 2, Χρίστος Κωνσταντίνου, κατέθεσε ότι διαχρονικά, σημαντικό μέρος της πρακτικής του αφορά σε αντιμετώπιση διαθλαστικών ανωμαλιών. Αρχικά εφαρμοζόταν η μέθοδος Fiodorov με κερατοτομές με διαμαντένιο νυστέρι και στη συνέχεια αξιοποιήθηκαν οι δυνατότητες της τεχνολογίας laser με την εφαρμογή των μεθόδων PRK και LASIK. Κανένας κατασκευαστής μηχανήματος laser δεν έχει ισχυρισθεί ποτέ ότι το μηχάνημα του θεραπεύει πρεσβυωπία ή ότι είναι «το τέλος της μυωπίας» όπως οι Ενάγοντες κατά καιρούς ανέφεραν.

          Η Ο.Ε.Κ. έχει καταγγείλει το Δρα Γεωργίου τρεις φορές προς τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο για αντιδεοντολογική συμπεριφορά και ενέργειες διαφήμισης.  Η πρώτη καταγγελία αποσύρθηκε μετά τη συνάντηση της Χοιροκοιτίας.  Η δεύτερη δεν είχε αποτέλεσμα διότι η έρευνα που ακολούθησε δεν πέτυχε να αποκαλύψει τη σύνδεση του Δρα Γεωργίου με τις δημοσιεύσεις που είχαν γίνει (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 46, Επιστολή του Προέδρου Επιτροπής Δεοντολογίας Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, ημερ. 28 Αυγούστου, 2006).  Η τρίτη καταγγελία, ακόμη εκκρεμεί.

          Σύμφωνα με το μάρτυρα, η αντιμετώπιση από την Ο.Ε.Κ. καταστάσεων οι οποίες οφείλονται σε ιατρούς οι οποίοι παραβαίνουν την ιατρική δεοντολογία, ή σε τρίτους οι οποίοι παράνομα προτείνουν θεραπείες ή αναφέρονται παραπλανητικά ή εσφαλμένα σε οφθαλμολογικής φύσεως θέματα, αποτελεί πρώτιστο καθήκον και σκοπό της Ο.Ε.Κ., αφού κάτι τέτοιο επηρεάζει δυσμενώς την προαγωγή της Οφθαλμολογίας και καταπατά τόσο τα επιστημονικά όσο και τα επαγγελματικά συμφέροντα των Μελών της. 

          Ο ΜΥ4, Δρ Ανδρέας Δημητρίου, είναι Χειρουργός και από το 2007 είναι Πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου.  Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος εκπροσωπεί 2487 Ιατρούς διάφορων ειδικοτήτων οι οποίοι εκπροσωπούνται από 42 επιστημονικές εταιρείες των ειδικοτήτων τους.  Στα καθήκοντα των εταιρειών αυτών είναι η ενημέρωση και προστασία του κοινού, η διεξαγωγή συνεδρίων και γενικά θέματα που αφορούν στην ειδικότητα τους.  Μια από τις παλαιότερες εταιρείες είναι και η Ο.Ε.Κ.

          Ο μάρτυρας ανάφερε ότι, σε περιπτώσεις καταγγελιών εναντίον Μελών του, το καθήκον του Συμβουλίου του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου είναι να τις προωθήσει στο αρμόδιο όργανο και όχι να ασχοληθεί με αυτές.  ΄Ηταν όμως σε γνώσει του και η καταγγελία εναντίον του Δρα Γεωργίου για την οποία εκδόθηκε το Πόρισμα ημερ. 3/3/2009 (Τεκμήριο 22) και η καταγγελία του Δρα Γεωργίου εναντίον των Εναγομένων ημερ. 14/6/2005 (Τεκμήριο 19).  Επιπρόσθετα κατέθεσε ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ 55, καταγγελία ημερ. 25/1/2009 την οποία έκαμε ο Δρ Γεωργίου εναντίον του Εναγομένου 2.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ-ΕΥΡΗΜΑΤΑ

          Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω, στα πλείστα σημεία η μαρτυρία δεν αμφισβητήθηκε.  Υπήρξε όμως επί μέρους αμφισβήτηση κάποιων σημείων της μαρτυρίας των ΜΕ1 και 2 και των ΜΥ1 και 3.  Αναφορά στα εν λόγω σημεία θα γίνει και κατά την εξαγωγή των ευρημάτων του Δικαστηρίου, αλλά θεωρώ ορθό, πρώτα, να τονίσω κάποια θέματα που προκύπτουν από τη μαρτυρία.

          Ο ΜΕ1, Ενάγων 1, Άκης Ιωάννου, δεν με έπεισε σε δύο σημεία της μαρτυρίας του.  Το πρώτο σημείο στο οποίο απορρίπτω την εκδοχή του είναι ο ισχυρισμός του ότι στα πρώτα στάδια μετά την παρουσίαση του Allegretto στον Αντέννα, παρέπεμπε τους ενδιαφερομένους σε όλους τους οφθαλμίατρους.  Σταμάτησε δε να το κάνει αυτό μετά την αντίδραση των οφθαλμιάτρων, οπότε περιορίστηκε στο να συστήνει μόνο τον Δρα Γεωργίου (ΜΕ2).  Ο ισχυρισμός αυτός μού φαίνεται κάπως παράδοξος δεδομένου του γεγονότος ότι ο Ενάγων 1 ήταν συνέταιρος κατά 50% με το Δρα Γεωργίου στην Ενάγουσα 2 εταιρεία η οποία κατά τη μαρτυρία του είχε αγοράσει και διαχειριζόταν το Allegretto.  Μάλιστα, η Ενάγουσα 2 στεγαζόταν στο ίδιο κτήριο με το Ιατρείο του Δρα Γεωργίου, ως δε αριθμό τηλεφώνου χρησιμοποιούσε αυτόν του Δρα Γεωργίου, το δε άτομο που απαντούσε το τηλέφωνο ήταν η Γραμματέας του Δρα Γεωργίου.

          Για τον ίδιο λόγο απορρίπτω και την προσπάθεια του να αποστασιοποιηθεί από τα δημοσιεύματα Τεκμήρια 14 - 16 και το λεκτικό που περιέχεται σ΄ αυτά.  Για το θέμα αυτό, ισχυρίστηκε ότι ήταν αποκλειστική πρωτοβουλία του Δρα Γεωργίου.  Από την όλη μαρτυρία, διαφάνηκε η πολύ στενή επαγγελματική σχέση και δράση που είχαν οι ΜΕ1 και 2, γι’ αυτό θεωρώ απίθανο ο ΜΕ2 να ενεργούσε από μόνος του χωρίς να πληροφορεί σχετικά το ΜΕ1.

          Ο ΜΕ2, Δρ. Τάσος Γεωργίου, μού έδωσε την εντύπωση ατόμου με υπερβολική αυτοπεποίθηση η οποία, όμως, φτάνει στα όρια της αλαζονείας. Παρατέθηκε αυτούσιο το απόσπασμα από τη Γραπτή του Δήλωση, Τεκμήριο Β το οποίο αναφέρεται στα προσόντα του και στο τι έχει επιτύχει ο ίδιος στον τομέα του.  ΄Οταν όμως αμφισβητούνταν κάποια από τα γεγονότα που ο ίδιος παρέθετε, η μαρτυρία του ήταν ασαφής.  Αναφέρω ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη δήλωση του ότι είναι Μέλος του Royal College of Ophthalmologists στην Αγγλία.  ΄Οταν του υπεδείχθη το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 21 που είναι Επιστολή ημερ. 8/12/2008 από το εν λόγω College η οποία αναφέρει ότι δεν φαίνεται να είναι Μέλος, ούτε εμφαίνεται να είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο του, αυτός δεν έδωσε σαφή απάντηση.  Προσκόμισε την εισδοχή του ως Μέλος στις 10/3/2000 (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 23), την Κάρτα Μέλους του (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 24) και ισχυρίστηκε ότι ως Μέλος λαμβάνει μέχρι και σήμερα το Περιοδικό (Journal) που εκδίδει το College (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 25).  Το ότι είχε υπάρξει Μέλος, δεν αμφισβητήθηκε, αυτό εξάλλου εμφαίνεται και από το Τεκμήριο 21, εκεί όμως που δεν έδωσε σαφή απάντηση είναι στο κατά πόσο εξακολουθεί να είναι εγγεγραμμένος ως Μέλος.

          Από την άλλη, οι Εναγόμενοι 1 και 2 (ΜΥ1 και 3), κρίνονται ως ειλικρινείς και μου έκαναν καλή εντύπωση, η δε μαρτυρία τους κρίνεται ως πειστική.  Λεπτομερέστερη δε αναφορά στη μαρτυρία τους θα γίνει πιο κάτω κατά τη διατύπωση των Ευρημάτων του Δικαστηρίου, τα οποία έχουν ως ακολούθως:

          1. Αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι η Δημοσιογραφική Διάσκεψη στις 7/6/2005, είχε συγκληθεί εκ μέρους της ΟΕΚ και όχι εκ μέρους των Εναγομένων υπό την προσωπική τους ιδιότητα.

          Ο ισχυρισμός αυτός αμφισβητήθηκε από πλευράς Εναγόντων.  Κατά την αντεξέταση του Εναγομένου 1 (ΜΥ1), του υπεβλήθη ότι, με βάση το Καταστατικό της ΟΕΚ (Τεκμήριο 38), έπρεπε πρώτα να είχε προηγηθεί, είτε Γενική Συνέλευση, είτε Συνεδρία του Συμβουλίου.  Η μαρτυρία όμως δεικνύει ομόφωνη γνώμη όλων των Μελών του Συμβουλίου, αφού από τα πέντε Μέλη του, τα τέσσερα ήταν παρόντα κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη, ενώ το πέμπτο Μέλος, ο Δρ. Κοντός (ΜΥ2), κατέθεσε στο Δικαστήριο ότι συμφώνησε και υιοθέτησε ό,τι είχε λεχθεί σ’ αυτήν.  Δέχομαι επομένως, την εκδοχή των Εναγομένων ότι κατά την εν λόγω Δημοσιογραφική Διάσκεψη, ενεργούσαν δεόντως εκ μέρους της ΟΕΚ και δεν υπήρχε οποιαδήποτε παρατυπία στη χρησιμοποίηση του ονόματος της ΟΕΚ κατά τη διανομή του φυλλαδίου, Τεκμήριο 3. 

          Εξάλλου, όπως προνοεί και το Καταστατικό της ΟΕΚ (Τεκμήριο 38), η διοίκηση της γίνεται από το πενταμελές Συμβούλιο, στους δε σκοπούς της είναι η προάσπιση των επιστημονικών και επαγγελματικών συμφερόντων των Μελών της.  ΄Οπως δε έχει κατατεθεί, ακόμη και ο Δρ Γεωργίου (ΜΕ2), ήταν Μέλος της ΟΕΚ.

          2.  Ως συνέχεια των πιο πάνω, αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι το γεγονός ότι οι Εναγόμενοι ήταν ταυτόχρονα και Μέλη της Ακτίς Λτδ, δεν μειώνει τις ενέργειες τους αφού αυτοί ενεργούσαν ως Συμβούλιο της ΟΕΚ.

          Εξάλλου αυτοί ενεργούσαν και με την έγκριση του Μέλους του Συμβουλίου που δεν ήταν Μέλος της Ακτίς, ήτοι η Δρ Δώρα Ποταμίτου.

          3.  Αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι αφορμή για τη σύγκληση της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης αποτέλεσαν, τόσο το ρεπορτάζ του Αντέννα στο οποίο είχε κάμει δηλώσεις ο Ενάγων 1, όσο και τα δημοσιεύματα στον τύπο για το Allegretto, καθώς και το ενδιαφέρον που είχε εκδηλωθεί από το κοινό μετά από όλα τα πιο πάνω.

          Είναι παραδεκτό ότι η παρουσίαση του Allegretto στον Αντέννα είχε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.  Αυτό ισχυρίστηκε και η πλευρά των Εναγόντων που ισχυρίστηκε ότι μετά το ρεπορτάζ έλαβαν εκατοντάδες τηλεφωνήματα από άτομα που ζητούσαν πληροφορίες.  Το εν λόγω ρεπορτάζ, σε συνδυασμό με τις δημοσιεύσεις που παρουσιάστηκαν την ίδια περίοδο στα έντυπα ΜΜΕ, δημιούργησαν ελπίδες θεραπείας σε άτομα που αντιμετώπιζαν διάφορα οφθαλμολογικά προβλήματα.

          Δέχομαι επομένως τη θέση των Εναγομένων ότι μόνο τότε αποφάσισαν να παρέμβουν με τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη για να αποκαταστήσουν, όπως ισχυρίστηκαν, κάποιες ανακρίβειες.

          4.  Τα δημοσιεύματα Τεκμήρια 14-16 (πλην του πρώτου στο Τεκμήριο 15, ημερ. 1/5/2006) αποτελούσαν διαφημίσεις και όχι ανακοινώσεις.

          Συμφωνώ με το περιεχόμενο του Πορίσματος ημερ. 3/3/2009 του Ερευνώντος Λειτουργού Δρα Μάριου Κληρίδη (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 22) ότι «δεν υπάρχει νομικά καθαρή γραμμή μεταξύ διαφήμισης και ανακοίνωσης, όπως και για την έμμεση διαφήμιση».  ΄Ομως στην παρούσα περίπτωση, η τακτική δημοσίευση για αρκετό χρονικό διάστημα του ίδιου θέματος, θεωρώ ότι υπερέβη τα όρια της ανακοίνωσης και εισήλθε στα όρια της διαφήμισης.  Πρακτικά δεν έχει σημασία το ότι ο συντάκτης του δημοσιεύματος το τιτλοφορεί «Ανακοίνωση». Σε μερικές περιπτώσεις το κείμενο είναι εκτεταμένο, έγχρωμο με έντονο το στοιχείο της προβολής κάποιων θεμάτων (π.χ. «δείτε τον κόσμο με άλλο μάτι», «μυωπία τέλος» κλπ).  Επομένως δεν περιορίζεται απλώς στο να ανακοινώνει την έναρξη λειτουργίας της Ενάγουσας 2, αλλά το γενικότερο ύφος του, δεικνύει διαφήμιση.

          Δεν μου έχει διαφύγει ότι κάποιες από τις δημοσιεύσεις έγιναν και μετά την ημερομηνία της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης, αλλά αρκετές απ’ αυτές ήταν προγενέστερες και ήταν, όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω, ένας από τους λόγους σύγκλησης της.

          5.  Αυτό που προβάλλεται τόσο από τις δημοσιεύσεις αλλά και από το ρεπορτάζ του Αντέννα, είναι άσκηση ιατρικής εκ μέρους των Εναγόντων παρόλον που αυτοί δεν είναι ιατροί.

          Το γεγονός ότι ουδείς από τους Ενάγοντες είναι εγγεγραμμένος ιατρός, δεν αμφισβητείται.  Εγγεγραμμένος οφθαλμίατρος είναι μόνο ο κατά 50% Μέτοχος της Ενάγουσας 2, Δρ Γεωργίου (ΜΕ2).

          Η χρήση τεχνολογίας laser για διόρθωση οφθαλμολογικών προβλημάτων, είναι ξεκάθαρο ότι εμπίπτει στον ορισμό της «άσκησης ιατρικής».  Προς αυτή την κατεύθυνση προσανατολίστηκε και η πλευρά των Εναγόντων αφού η προσπάθειά της ήταν να καταδείξει ότι ο Ενάγων 1 ήταν απλώς ο χειριστής του Allegretto, η Ενάγουσα 2 είχε αγοράσει και διαχειριζόταν το μηχάνημα, ενώ οι ιατρικές εξετάσεις και επεμβάσεις γίνονταν από το Δρα Γεωργίου που είναι οφθαλμίατρος.  Όμως από τα δημοσιεύματα δεν ξεκαθαρίζεται η πιο πάνω θέση.  Το μόνο όνομα που αναγράφεται, είναι το «Ophthalmos Laser Centre».  Η πλευρά των Εναγόντων προσπάθησε να καταδείξει ότι, όσοι αποτείνονταν στο τηλέφωνο ή στη διεύθυνση που αναγράφεται στο δημοσίευμα, τύγχαναν της δέουσας ιατρικής μεταχείρισης από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, ήτοι το ΜΕ2. 

          Δεν θα υπεισέλθω περαιτέρω στο θέμα αυτό, απλώς πρέπει να αναφερθεί ότι στην παρούσα διαδικασία, ως Ενάγοντες εμφαίνονται φυσικό και νομικό πρόσωπο μη ιατροί και επιζητούν αποζημιώσεις για δυσφήμηση και επιζήμια ψευδολογία για θέματα που, μεταξύ άλλων, αφορούν και σε άσκηση ιατρικής.  Θα προσέθετα, μάλιστα, ότι φαίνεται να υπήρχε μια εκ πρώτης όψεως παράβαση του Άρθρου 24(γ) του Περί Εγγραφής Ιατρών Νόμου, Κεφ. 250 που απαγορεύει και ποινικοποιεί ακόμη και τη γνώμη ή συμβουλή ή υπόδειξη οποιασδήποτε ιατρικής ή χειρουργικής θεραπείας ή τη διάγνωση ή θεραπεία οποιασδήποτε ασθένειας ή πάθησης από μη εγγεγραμμένο ιατρό.

          6.  Δυνατότητες του Allegretto:

          Μπορεί μεν το ακριβές κείμενο των δηλώσεων του Ενάγοντα 1 στον Αντέννα να μην είναι διαθέσιμο, όμως κατά την κύρια εξέταση του, κατατέθηκαν χωρίς να αμφισβητούνται, οι γενικές θέσεις που είχε αναπτύξει για τις δυνατότητες του Allegretto στο εν λόγω ρεπορτάζ.  Επίσης σχετικό είναι το κείμενο των δημοσιεύσεων (Τεκμήρια 14-16).  ΄Ολα τα πιο πάνω, περιλαμβάνουν επαρκώς τη γνώμη που οι Ενάγοντες διατηρούσαν για τις δυνατότητες του Allegretto.

          Στο θέμα αυτό, το Δικαστήριο προβαίνει στις πιο κάτω παρατηρήσεις:

          (α)  Οι Ενάγοντες προσπάθησαν να παρουσιάσουν το Allegretto ως ένα «επαναστατικό» μηχάνημα.  Γι’ αυτό χρησιμοποίησαν όρους όπως «επαναστατική μέθοδος» και «νέα τεχνολογία».  Στο σημείο αυτό, υιοθετώ την άποψη των Εναγομένων ότι το Allegretto ήταν μεν νέο μηχάνημα, του οποίου οι δυνατότητες απλώς ακολούθησαν τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.  Το προηγούμενο μοντέλο του Allegretto (Τεκμήριο 35) ήδη χρησιμοποιούσε τις ίδιες μεθόδους laser και LASIK, μεθόδους που χρησιμοποιούσε από προηγουμένως και ο ΜΥ3- Εναγόμενος 2.  Απλώς, όπως συμβαίνει συνήθως, κάθε νέο μοντέλο χρησιμοποιεί και αναπτύσσει περαιτέρω τις δυνατότητες και εξελίξεις της τεχνολογίας.  Ο Δρ Γεωργίου (ΜΕ2) παραδέχθηκε ότι ο όρος «νέα τεχνολογία 2005» που χρησιμοποιείται στα δημοσιεύματα αναγράφηκε επειδή το έτος 2005 ήταν η χρονιά που έφθασε στην Κύπρο το Allegretto για πρώτη φορά.

          (β)  Όλοι οι μάρτυρες και των δύο πλευρών που έδωσαν σχετική μαρτυρία, φαίνεται να υιοθετούν την άποψη ότι η χρήση laser δεν «θεραπεύει» αλλά «διορθώνει» οφθαλμολογικές παθήσεις/ανωμαλίες.  Παρόλα αυτά, σε κάποια δημοσιεύματα (Τεκμήρια 14 και 15), οι Ενάγοντες χρησιμοποιούν τον αδόκιμο όρο «θεραπεία», κάτι που τείνει να παραπλανήσει το κοινό.

          (γ)  Πρεσβυωπία – Κερατόκωνος:  Δόθηκε πολλή μαρτυρία και οι δύο πλευρές έδωσαν διαφορετικές εκδοχές ως προς τη δυνατότητα του Allegretto να διορθώνει τις πιο πάνω παθήσεις.  Μάλιστα η πλευρά των Εναγόντων προσκόμισε μαρτυρία (ΜΕ3-6) για τις επιτυχημένες επεμβάσεις που ο Δρ Γεωργίου (ΜΕ2) είχε κάμει στους εν λόγω μάρτυρες, τόσο για την πρεσβυωπία, όσο και για τον κερατόκωνο.

          Εκείνο που εν πρώτοις θα πρέπει να διαπιστωθεί, είναι η χρονική περίοδος που επεσυνέβαινε η κάθε ενέργεια που αφορά στην πρεσβυωπία και στον κερατόκωνο.  Διότι η Ενάγουσα 2 εισήγαγε το Allegretto και η χρήση του άρχισε περί το Μάϊο, 2005, δηλαδή ακόμη πριν από την επίσημη έγκριση του που έγινε στις 26/7/2006 (Τεκμήριο 33).  Η δε έγκριση του έγινε από τον FDA,  που δεν έχει αμφισβητηθεί ότι στις ΗΠΑ είναι η αρμόδια αρχή για να εξετάζει και να αποφαίνεται επί τέτοιων θεμάτων.

          Μέχρι εκείνη την περίοδο (Μάϊος, 2005), φαίνεται να υπήρχε η αντίληψη ότι πρεσβυωπία και κερατόκωνος, δεν αντιμετωπίζονταν.  Αυτή την άποψη υιοθετούσαν τόσο οι Εναγόμενοι 1 και 2, όσο και η ΟΕΚ.  Προς απόδειξη της άποψης τους αυτής, επικαλέστηκαν το ΤΕΚΜΗΡΙΟ 27 που είναι Επιστολή ημερ. 1/7/2005 από την Ελληνική Οφθαλμολογική Εταιρεία προς την ΟΕΚ στην οποία αναφέρεται «όπως είναι γνωστό από την παγκόσμια βιβλιογραφία, κανένα μηχάνημα excimer laser δεν διορθώνει την πρεσβυωπία», προσθέτοντας ταυτόχρονα ότι γίνονταν σχετικά πειράματα.  Σε υποβολή ότι το Τεκμήριο 27 είναι μεταγενέστερο της Δημοσιογραφικής Διάσκεψης, ο Εναγόμενος 1 εξήγησε ότι είχε προηγηθεί σχετική τηλεφωνική επικοινωνία, εξήγηση την οποία το Δικαστήριο κρίνει ως ειλικρινή και ικανοποιητική.

          Ούτε όμως η πλευρά των Εναγόντων υπέδειξε πού ακριβώς στο Τεκμήριο 4 που είναι το Εγχειρίδιο της Allegretto, που κατέθεσε η ίδια, αναφέρεται η αντιμετώπιση των εν λόγω παθήσεων ως εμπίπτουσα εντός των δυνατοτήτων του Allegretto.  Απλώς ο Δρ Γεωργίου (ΜΕ2) ανέφερε αόριστα ότι το επίδικο Allegretto διαθέτει δύο επιπλέον προγράμματα, τα οποία δεν διέθετε το προηγούμενο μοντέλο, που παρέχουν αυτή τη δυνατότητα.  Επιπρόσθετα, υπέδειξε στο ΤΕΚΜΗΡΙΟ 26 που αφορά στο επίδικο Allegretto, μια ένδειξη που αναφέρεται σε «presbyopia treatments», χωρίς οτιδήποτε περαιτέρω.  Σημειώνεται όμως και πάλι το χρονικό σημείο της εκτύπωσης του Τεκμηρίου 26 από το Διαδίκτυο (8/10/2010), δηλαδή πολύ μεταγενέστερα των επίδικων γεγονότων.  Το ίδιο μεταγενέστερα (11/1/2009) ήταν και η συνέντευξη του Εναγομένου 2 στο Φιλελεύθερο που αναφερόταν σε αντιμετώπιση του κερατόκωνου (ΤΕΚΜΗΡΙΟ 46).

          Εκείνο που διαπιστώνεται από τη μαρτυρία των δύο πλευρών, είναι ότι η τεχνολογία του επίδικου Allegretto διέθετε δυνατότητες αντιμετώπισης των δύο πιο πάνω παθήσεων, οι οποίες όμως ακόμη δεν είχαν τύχει εκμετάλλευσης ούτως ώστε να διαδοθούν και να χρησιμοποιούνται.  Ο Δρ Γεωργίου φαίνεται να ήταν όμως τολμηρός αφού από το έτος 2005 είχε κάμει επεμβάσεις στους ΜΕ4 και 5 για διόρθωση της πρεσβυωπίας τους.  Η εντύπωση ότι ο Δρ Γεωργίου ήταν τολμηρός και χρησιμοποιούσε την τεχνολογία στο έπακρο, μού δόθηκε από τη δική του μαρτυρία.  Συγκεκριμένα, διαφάνηκε η ευκολία που είχε στο να συστήνει επεμβάσεις με laser χωρίς να αναφέρει τις πιθανές αντενδείξεις αφού, κατά τη γνώμη του, η πιθανότητα αποτυχίας ήταν σε ελάχιστο ποσοστό.  Παραδέχθηκε, για παράδειγμα, ότι σε επεμβάσεις για αντιμετώπιση πρεσβυωπίας, πιθανό να χαθεί η τρίτη διάσταση, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι αυτό δεν αποτελούσε ουσιαστικό πρόβλημα και εάν ο ασθενής επιθυμούσε να πληροφορηθεί κάτι περισσότερο, τον ενημέρωνε σχετικά.

          Επομένως, καταλήγω και αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι κατά την επίδικη περίοδο Μαϊου-Ιουνίου, 2005, επικρατούσε μεταξύ των οφθαλμιάτρων η άποψη, ότι η πρεσβυωπία και ο κερατόκωνος δεν μπορούσαν να διορθωθούν.

ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

          Προχωρώ τώρα στην εξέταση της νομικής πτυχής του θέματος καθώς και των ισχυρισμών της κάθε πλευράς όπως αυτοί εγείρονται τόσο από τα Δικόγραφά τους, όσο και από τη μαρτυρία και Αγορεύσεις τους.

Τι αποτελεί Δυσφήμηση

          Αφετηρία αποτελεί το Άρθρο 17 του Περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, το οποίο δίδει τον ορισμό της δυσφήμησης, αλλά και η σχετική Νομολογία, η οποία κατά το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό στην Κύπρο.

          Το κριτήριο αν ένα δημοσίευμα είναι δυσφημιστικό, είναι κατά πόσο ο μέσος λογικός άνθρωπος προς τον οποίο απευθύνεται το κείμενο θα μπορούσε να το αντιληφθεί κατά δυσφημιστικό τρόπο και όχι να αποδώσει απλώς ο ίδιος ο Ενάγων ένα δυσφημιστικό νόημα στο δημοσίευμα θεωρώντας τον εαυτό του θιγμένο ενώ το κείμενο μπορεί να είναι δεχτικό και άλλων αθώων ερμηνειών.  Κατά την εξέταση του κειμένου, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την ετυμολογία συγκεκριμένων λέξεων αλλά εξετάζει το κείμενο στην ολότητα του με αναφορά στο χρόνο και τον τόπο του δημοσιεύματος αλλά και στην κρατούσα κοινή γνώμη για το θέμα.  Τα πιο πάνω λέχθηκαν, μεταξύ άλλων στην Εκδόσεις Αρκτίνος v. Δώρου Γεωργιάδη, Π.Ε. 118/2008, ημερ. 4/3/2011 (σελ. 26-28), όπου έγινε και ανάλογη αναφορά στο σύγγραμμα Gatley on Libel and Slander, 11η έκδοση (2008), σελ. 103.

          Το κατά πόσο ένα δημοσίευμα είναι ή όχι δυσφημιστικό, εναπόκειται στην κρίση του Δικαστηρίου εφόσον το θέμα αποφασίζεται ως πραγματικό ζήτημα.  Η ετυμηγορία του Δικαστηρίου τεκμαίρεται να εκφράζει την αντίληψη του ιδεατού μέσου κοινού λογικού ανθρώπου. Βλ. Κωνσταντίνου κ.α. v. Καραμεσίνη, Π.Ε. 216/2008, ημερ. 8/4/2011, και Γαληνιώτης v. Εκδοτικού Οίκου Δίας Λτδ κ.ά., Π.Ε. 116/2008, ημερ. 15/3/2011, όπου έγινε και ανάλυση της προϋπάρχουσας Νομολογίας.

          Φυσικά το Δικαστήριο εξετάζοντας το θέμα, πρέπει να έχει υπόψη του τη συνεχή τάση περιορισμού του δικαιώματος στη φήμη προς όφελος του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης, στο οποίο το Δικαστήριο αναγνωρίζει υψηλή αξία.  Η τάση αυτή εκφράζεται και μέσα από τις Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και από τη Νομολογία των χωρών του Κοινοδικαίου, αλλά και μέσα από πρόσφατη Κυπριακή Νομολογία (Βλ. Εκδόσεις Αρκτίνος Λτδ v. Παπαευσταθίου (2007) 1(Β) Α.Α.Δ. 856, 871-872, Ηλιάδης v. Βενιζέλου κ.α. (2009) 1 (Β) Α.Α.Δ. 960, 971). 

          Εφαρμόζοντας τις πιο πάνω αρχές στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, μπορεί μεν οι Εναγόμενοι να μην χρησιμοποίησαν έντονους χαρακτηρισμούς, αλλά κάποια από τα λεχθέντα τους (Τεκμήρια 2 και 3), τείνουν να δυσφημήσουν τους Ενάγοντες.  Είναι δε ξεκάθαρο και μη αμφισβητούμενο ότι, παρόλο που δεν κατονομάζονται, οι δηλώσεις αναφέρονται σε αμφότερους τους Ενάγοντες, καθώς και στο Δρα Γεωργίου.

          Αναφέρομαι δε σε Εναγομένους, περιλαμβάνοντας και τους τρεις Εναγομένους, αφού από την ίδια τη μαρτυρία της Υπεράσπισης προκύπτει ότι ανέλαβαν την ευθύνη για τις εν λόγω δηλώσεις ως ΟΕΚ, γι’ αυτό και ως Μέλη του Συμβουλίου της υπέχουν προσωπική ευθύνη. Η δε ευθύνη τους επεκτείνεται και σε όλες τις αναδημοσιεύσεις (Τεκμήρια 5-9 και 8-12), οι οποίες ήταν ακριβείς μεταφορές των λεχθέντων και τις οποίες εξουσιοδότησαν (Βλ. Gatley, 11η έκδοση, 2008, παράγρ. 6.37, Authority to repeat). 

          Σε γενικές γραμμές οι δυσφημιστικές αναφορές είναι ότι ο Ενάγων 1 είπε ψέματα, ότι δεν είναι χειριστής μηχανημάτων laser και ότι οι Ενάγοντες είναι ανεύθυνοι και παραπληροφορούν το κοινό χάριν του κέρδους και χάριν της διαφήμισης και αυτοπροβολής.  Αυτές οι αναφορές αναφέρονται ρητά ή περιγράφονται επανειλημμένα σε όλα τα επίδικα δημοσιεύματα ή δηλώσεις.

Υπεράσπιση του Έντιμου Σχολίου Δημόσιου Ενδιαφέροντος

          Η υπεράσπιση αυτή εγέρθηκε για πρώτη φορά από την τελική Αγόρευση των Εναγομένων, ενώ από τα Δικόγραφα της δεν εγείρεται ρητά.  Όμως τέτοια υπεράσπιση θα πρέπει να εγείρεται ρητά και με σαφήνεια από τα Δικόγραφα. Βλ. Gatley, 11η έκδοση, παράγρ. 29.12.  Κατά συνέπεια το Δικαστήριο δεν μπορεί να την εξετάσει αφού σε ενάντια περίπτωση η πλευρά των Εναγόντων θα τίθετο σε μειονεκτική θέση εφόσον σε όλη τη διάρκεια της ακρόασης δεν είχε οποιαδήποτε προειδοποίηση ούτως ώστε να αναπροσαρμόσει ανάλογα τη μαρτυρία και τη θέση της. 

Η Υπεράσπιση της Αλήθειας (Justification)

          Η υπεράσπιση της αλήθειας προνοείται ρητά από το ΄Αρθρο 19(α) του Κεφ. 148.  Στην υπεράσπιση αυτή, το βάρος της απόδειξης το φέρει ο Εναγόμενος, εφόσον δεν εναπόκειται στον Ενάγοντα να αποδείξει το ψεύδος του κειμένου.  Η υπεράσπιση αυτή είναι πάντοτε επικίνδυνη διότι τυχόν ανεπιτυχής προσπάθεια θεμελίωσης της αλήθειας του κειμένου, μπορεί να θεωρηθεί εν τέλει επιβαρυντική της αρχικής ζημιογόνας πράξης της δημοσίευσης. Αυτό, διότι αν το κείμενο είναι τελικώς ψευδές, δεν έχει σημασία για σκοπούς υπεράσπισης ότι ο Εναγόμενος έντιμα και εύλογα πίστευε ότι ήταν ορθό.  Η αλήθεια κάθε λεπτομέρειας των γεγονότων στο δημοσιευμένο κείμενο δεν χρειάζεται να αποδειχθεί, υπό την αίρεση ότι η ουσία του δημοσιεύματος είναι αληθής, οι δε λεπτομέρειες που αποδεικνύονται αναληθείς δεν επιδεινώνουν το δυσφημιστικό χαρακτήρα του κειμένου ή διαφοροποιούν τη φύση του.  Βλ. Γαληνιώτης (2011), πιο πάνω, σελ. 13-14.  Στην Γεωργιάδης (2011), πιο πάνω, επαναλήφθηκε και υιοθετήθηκε το πιο κάτω απόσπασμα από την ΡΙΚ v. Καψού (2009) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1175, 1191-1192:

«Η υπεράσπιση της αλήθειας έχει κατοχυρωθεί νομοθετικά μέσω του άρθρου 19(α) του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, το οποίο προνοεί τα ακόλουθα:

“19. Σε αγωγή για δυσφήμηση αποτελεί υπεράσπιση –

(α) ότι το δημοσίευμα για το οποίο έγινε η αγωγή ήταν αληθές.

Νοείται ότι, όταν το δυσφημιστικό δημοσίευμα περιέχει δύο ή περισσότερες ξεχωριστές κατηγορίες κατά του ενάγοντα, υπεράσπιση βάσει της παραγράφου αυτής δεν καταρρίπτεται για μόνο το λόγο ότι δεν αποδεικνύεται το αληθές κάθε μιας κατηγορίας, αν το μέρος του δημοσιεύματος που δεν αποδείκτηκε ως αληθές, δεν βλάπτει ουσιωδώς την υπόληψη του ενάγοντα, αφού ληφθεί υπόψη το αληθές των υπόλοιπων κατηγοριών.”

Όπως προκύπτει από το ίδιο το λεκτικό του προαναφερθέντος άρθρου, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες, όπως και εδώ, κάποιο δημοσίευμα περιέχει περισσότερους από ένα δυσφημιστικούς ισχυρισμούς, έστω και αν δεν αποδειχθεί η αλήθεια κάποιων από τους ισχυρισμούς, εν τούτοις μπορεί να στοιχειοθετηθεί και να επιτύχει η υπεράσπιση της αλήθειας.

Το κριτήριο το οποίο θέτει ο ίδιος ο νομοθέτης σε μια τέτοια περίπτωση είναι η διακρίβωση κατά πόσο το μέρος ή τα μέρη του δημοσιεύματος που δεν αποδείχτηκε ότι είναι αληθινά, βλάπτουν ουσιωδώς την υπόληψη του εφεσίβλητου, λαμβανομένου όμως υπόψη του αληθούς των υπόλοιπων κατηγοριών. Νομοθετική πρόνοια με παρόμοιο λεκτικό συναντάτο και στο Αγγλικό Defamation Act 1952, άρθρο 5. Όπως αναφέρθηκε και στην υπόθεση Pamplin v. Express Newspapers Ltd (No. 2) [1998] 1 All E.R. 282, μια υπεράσπιση η οποία βασίζεται στη μερική αλήθεια των προβληθέντων ισχυρισμών, μπορεί να ευσταθήσει, εάν δε αυτό δεν καταστεί δυνατό, ο εναγόμενος μπορεί να βασισθεί στα αποδειχθέντα ως αληθή γεγονότα, έτσι ώστε να μειώσει και σχεδόν να εκμηδενίσει το ποσό των επιδικασθησόμενων αποζημιώσεων. Όπως δε τονίστηκε και στην υπόθεση Reynolds v. Times Newspapers Ltd and Others [1999] 4 All E.R. 609, η απόδειξη της αλήθειας συνιστά μια ολοκληρωμένη υπεράσπιση. Εάν ο εναγόμενος αποδείξει ουσιωδώς την αλήθεια των ισχυρισμών του αυτό είναι αρκετό. Στην απόφαση του House of Lords στην υπόθεση Grobbelaar v. News Group Newspapers Ltd and another [2002] 4 All E.R. 732, τονίστηκε ότι είναι καλά καθιερωμένη αρχή ότι για να επιτύχει υπεράσπιση της αλήθειας, ο εναγόμενος δεν χρειάζεται να αποδείξει την αλήθεια ενός εκάστου επιβλαβούς ισχυρισμού στον οποίο είχε προβεί. Είναι αρκετό εάν αποδείξει το κεντρί (sting) των ισχυρισμών του και οι ένορκοι (εδώ το Δικαστήριο) θα πρέπει να διακριβώσουν ποιο είναι το κεντρικό σημείο (sting) του δημοσιεύματος.

Όπως περαιτέρω αναφέρεται και στο σύγγραμμα Gatley on Libel and Slander, 6th Edition, para 1053, είναι επαρκές εάν η υπεράσπιση της αλήθειας καλύπτει την κύρια κατηγορία ή την ουσία της δυσφήμησης και ο εναγόμενος δεν χρειάζεται όπως δικαιολογήσει επουσιώδεις λεπτομέρειες ή καταχρηστικές εκφράσεις, οι οποίες δεν προσθέτουν στο κεντρί της δυσφήμησης, ή οι οποίες δεν προκαλούν στον αποδέκτη επίπτωση διαφορετική απ’ εκείνη η οποία προκλήθηκε από το ουσιώδες μέρος το οποίο αποδεικνύεται αληθές. Είναι αρκετό εάν η ουσία της δυσφημιστικής δήλωσης δικαιολογείται.»

          Από τα ευρήματα του Δικαστηρίου, όπως αυτά διατυπώνονται πιο πάνω, αλλά και γενικότερα από την όλη μαρτυρία που έχουν προσαγάγει οι Εναγόμενοι, καταλήγω ότι η υπεράσπιση της αλήθειας, θα πρέπει να επιτύχει.  Διότι οι Ενάγοντες ισχυρίστηκαν ότι το Allegretto χρησιμοποιεί μία επαναστατική μέθοδο, ενώ αποδείχθηκε ότι ήταν η ίδια μέθοδος σε πιο εξελιγμένη μορφή και ότι όροι που χρησιμοποίησαν όπως για παράδειγμα «θεραπείες» και «νέα τεχνολογία 2005» έτειναν όντως να παραπλανήσουν.

          Αναφορικά με την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας και του κερατόκωνου, θεωρώ ότι εκείνη τη δεδομένη στιγμή, οι δηλώσεις των Εναγομένων αντικατόπτριζαν τη διαδεδομένη ιατρική θέση και αντίληψη.  Το ότι ο Δρ Γεωργίου χρησιμοποίησε το Allegretto  για να αντιμετωπίσει την πρεσβυωπία δεν σημαίνει ότι ανέτρεψε αμέσως τα δεδομένα αφού ο τρόπος που το είχε χρησιμοποιήσει ήταν αποκλειστικά δική του πρωτοβουλία.

          Οι Εναγόμενοι μπορεί να χρησιμοποίησαν έντονες εκφράσεις όπως «καθαρό ψεύδος» ή «ψέματα», αλλά ιδωμένα μέσα στο σύνολο των λεχθέντων και δημοσιευμάτων δεν ανατρέπουν την εικόνα που έχει σχηματίσει το Δικαστήριο ότι ο βασικός κορμός των ισχυρισμών τους ήταν αλήθεια.  Το ίδιο ισχύει και για τον ανακριβή ισχυρισμό ότι ο Ενάγων 1 δεν είναι χειριστής μηχανημάτων laser.  Οι ανακρίβειες που έχουν διατυπώσει δεν βλάπτουν ουσιωδώς την υπόληψη των Εναγόντων οι οποίοι διαφήμισαν ένα ιατρικό μηχάνημα και τις ιατρικές του δυνατότητες, μειώνοντας τις δυνατότητες των ήδη υπαρχόντων μηχανημάτων, χωρίς οι ίδιοι να είναι ιατροί.

Προνόμιο υπό επιφύλαξη.

          Οι Ενάγοντες με την τελική τους Αγόρευση ισχυρίζονται ότι οι Εναγόμενοι έχουν εγκαταλείψει αυτή την υπεράσπιση αφού δεν την προωθούν πλεόν με τη δική τους Αγόρευση.  Ισχυρίζονται επιπρόσθετα ότι η υπεράσπιση αυτή δεν είναι επαρκώς δικογραφημένη αφού δεν αναφέρεται σε ποια ακριβώς πρόνοια του ΄Αρθρου 21 του Κεφ. 148 στηρίζεται, γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη (Αλήθεια Εκδοτική Εταιρεία Λτδ v. Αλωνεύτη (2002) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1863).

          Είναι γεγονός ότι στην τελική τους Αγόρευση οι Εναγόμενοι δεν αναφέρονται ρητά στην υπεράσπιση αυτή για να βοηθήσουν το Δικαστήριο για τα σημεία στα οποία στηρίζονται.  Είναι επίσης γεγονός ότι η δικογραφημένη τους θέση θα μπορούσε να είναι καλύτερα διατυπωμένη (Κωνσταντινίδης v. Βασιλείου (1986) 1 Α.Α.Δ. 75).  Αυτή είναι καταγραμμένη στην Παράγραφο 9(β) της Υπεράσπισης και Α/Α και έχει ως ακολούθως:

«9.(β)  Επιπρόσθετα και/ή διαζευκτικά θα ισχυρισθούν ότι έπραξαν το έπραξαν κατά την εκτέλεση δημοσίου καθήκοντος και/ή υπό συνθήκες προνομίου και/ή συνεπεία της ιδιότητας των ως μέλη του Συμβουλίου της ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ προκειμένου να αποκαταστήσουν την σύγχυση που προκάλεσαν και/ή που μπορούσαν να προκαλέσουν οι ενέργειες των Εναγόντων όπως αυτές αναφέρονται στην παράγραφο 4 της ΄Εκθεσης Υπεράσπισης.»

          Παρά όμως τις πιο πάνω ασάφειες θεωρώ ότι κατά την ακροαματική διαδικασία οι Εναγόμενοι προώθησαν την πιο πάνω υπεράσπιση και μάλιστα με έντονο τρόπο.  Προσπάθησαν να καταδείξουν ότι οι Εναγόμενοι, ενεργώντας ως ΟΕΚ είχαν υποχρέωση να παρέμβουν κατά την εκτέλεση δημοσίου, όπως αναφέρουν, καθήκοντος τους, ισχυρισμός που εμπίπτει εντός του ΄Αρθρου 21(1)(α) του Κεφ. 148.  Το καθήκον τους δε αυτό προνοείται και από το Καταστατικό της ΟΕΚ (Τεκμήριο 38).  Για το λόγο αυτό το Δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει την υπεράσπιση αυτή, με βάση το τι αναφέρθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία παρόλο ότι οι Εναγόμενοι δεν παρείχαν οποιαδήποτε περαιτέρω βοήθεια στο Δικαστήριο.

          Βασική προϋπόθεση για επιτυχία της υπεράσπισης αυτής, όπως ρητά αναφέρεται στο ΄Αρθρο 21 είναι η ύπαρξη καλής πίστης.  Οι Ενάγοντες ισχυρίζονται ότι οι Εναγόμενοι ενήργησαν κακόβουλα.  Το θέμα της κακοβουλίας (malice) έχει εξεταστεί εκτεταμένα στην υπόθεση Κυριακίδης v. Αριστείδου (2000) 1 (Α) Α.Α.Δ. 349, 354-359.  Σχετική αναφορά γίνεται επίσης στην Κωνσταντίνου κ.α. v. Καραμεσίνη (2011), πιο πάνω, όπου στις σελ. 28-29, λέχθηκαν τα ακόλουθα:

«Η ύπαρξη κακοβουλίας μπορεί να διαγνωσθεί εξ αντικειμένου από μια σειρά παραγόντων που αναδύονται μέσα από την ίδια τη δημοσίευση. Στο σύγγραμμα του Gatley on Libel and Slander 8η έκδ. σελ. 550-564, αναφέρεται ότι η κακοβουλία μπορεί να διαφανεί από τη γενική συμπεριφορά ενός εναγομένου ακόμη και πριν από τη δίκη, τη συμπεριφορά και τη στάση του απέναντι στον ενάγοντα κατά τη διάρκεια της εκδίκασης της υπόθεσης και μέχρι το τέλος της διαδικασίας. Η επιμονή ότι το δυσφημιστικό κείμενο είναι αληθές, ακόμη και μετά την παρουσίαση μαρτυρίας που δείχνει το αντίθετο, αποτελεί ένδειξη κακοβουλίας. Η χρήση των συγκεκριμένων λέξεων επίσης μπορεί να είναι τέτοια που να οδηγεί σε συμπέρασμα κακοβουλίας. Η μη αναζήτηση των απόψεων του υποκείμενου στο δυσφημιστικό δημοσίευμα, ως μέτρο ελέγχου της αλήθειας και της ακρίβειας του περιεχομένου του δημοσιεύματος, είναι επίσης στοιχείο που σύμφωνα και με την υπόθεση Reynolds v. Times Newspapers (1999) 4 All E.R. 609, απογυμνώνουν τους ισχυρισμούς ενός εναγομένου περί καλής πίστης.»

          Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω, η Δημοσιογραφική Διάσκεψη έγινε από τους Εναγομένους ως Μέλη του Συμβουλίου της ΟΕΚ και το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα και μέλη της Ακτίς που είναι ανταγωνιστική των Εναγόντων εταιρεία, δεν αποδείχθηκε ότι είχε επίδραση στις ενέργειες τους.  Εξάλλου όπως έχει ήδη αναφερθεί, το Μέλος του Συμβουλίου Δρ. Ποταμίτου, δεν είναι μέλος της Ακτίς.  Επομένως δεν έχει διαφανεί οποιοδήποτε άλλο κακόπιστο ή αλλότριο κίνητρο εκ μέρους των Εναγομένων.

          Ούτε οι χαρακτηρισμοί  που χρησιμοποίησαν οι Εναγόμενοι ήταν τόσο έντονοι που από το περιεχόμενο τους να εξάγεται κακοβουλία.  Οι Εναγόμενοι κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη εξέφρασαν την καλόπιστη τους άποψη, χρησιμοποιώντας μεν κάποιους ισχυρισμούς για τους Ενάγοντες οι οποίοι όμως δεν υπερέβαιναν τα επιτρεπτά όρια.

          Θεωρώ ότι υπό την ιδιότητα τους ως ΟΕΚ και έχοντας καθήκον να προστατεύσουν τα συμφέροντα της τάξης των οφθαλμιάτρων που η ΟΕΚ εκπροσωπεί, είχαν δημόσιο καθήκον να σχολιάσουν αυτά που είχε αναφέρει ο Ενάγων 1 και που δημοσίευσαν οι Ενάγοντες και να εκφέρουν την άποψη τους.  Δεν αποδείχθηκε κακοβουλία εκ μέρους της, γι’ αυτό καταλήγω ότι και η υπεράσπιση του προνομίου υπό επιφύλαξη θα πρέπει να επιτύχει.

Επιζήμια Ψευδολογία

          Οι Ενάγοντες στηρίζουν επιπρόσθετα την απαίτηση τους και στο αστικό αδίκημα της επιζήμιας ψευδολογίας, το οποίο προνοείται από το Άρθρο 25, του Κεφ. 148.  Δεδομένου ότι το εν λόγω ΄Αρθρο καθιστά την ύπαρξη κακοβουλίας ως συστατικό στοιχείο του αδικήματος και δεδομένου του πιο πάνω ευρήματος ότι δεν αποδείχθηκε κακοβουλία, δεν θα υπεισέλθω περαιτέρω στο θέμα αυτό αφού και αυτή η αιτία αγωγής είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

ΑΝΤΑΠΑΙΤΗΣΗ

          Οι Εναγόμενοι έχουν εγείρει και Α/Α με την οποία τη μόνη θεραπεία που επιζητούν είναι Διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο οι Ενάγοντες να «Α. Διαταχθούν από το Σεβαστό Δικαστήριο να αποφύγουν και/ή τερματίσουν και/ή παραλείψουν να δημοσιεύουν ανακοινώσεις και/ή διαφημίσεις και/ή κυκλοφορούν φυλλάδια τα οποία παρέχουν συμβουλές ή ιατρικές γνώμες ή υποδεικνύουν θεραπεία οποιασδήποτε οφθαλμολογικής πάθησης.   Β.  Οποιαδήποτε άλλη διαταγή ή θεραπεία το Σεβαστό Δικαστήριο ήθελε θεωρήσει υπό τις περιστάσεις.». 

          Η Α/Α εκδικάστηκε μαζί με την Απαίτηση και οι Εναγόμενοι προσκόμισαν μαρτυρία ότι τα κατ’ ισχυρισμόν παράνομα δημοσιεύματα συνέχισαν και μετά την έγερση της Αγωγής και Α/Α, τουλάχιστον μέχρι το έτος 2008 (Τεκμήριο 16) χωρίς όμως να φαίνεται η συχνότητα τους.

          Θεωρώ ότι δεν θα ήταν ορθό, έξι χρόνια μετά την έγερση της Αγωγής και επτά περίπου χρόνια μετά την κατ’ ισχυρισμόν παρανομία των Εναγόντων, να εκδοθεί Διάταγμα το οποίο μάλιστα να έχει ισχύ στο διηνεκές.  Και το Διάταγμα αυτό να εκδοθεί τώρα, ενώ όλο το διάστημα που μεσολάβησε να μην υπήρχε ή να είχε αναζητηθεί οποιαδήποτε ενδιάμεση θεραπεία.  Η καθυστέρηση αυτή επηρεάζει δυσμενώς το δικαίωμα των Εναγομένων.  Βλ. Kerr on Injunctions, 6η έκδοση (1981), σελ. 30-31.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

          Με βάση όλα τα πιο πάνω, τόσον η Απαίτηση, όσον και η Α/Α απορρίπτονται.

΄Εξοδα:  Επειδή και οι δύο απαιτήσεις προωθήθηκαν μέχρι τέλους, παρόλον ότι συνεκδικάστηκαν, θεωρώ ορθό όπως επιδικάσω τα Εξοδα στους επιτυχόντες διαδίκους.

          Τα Έξοδα της Απαίτησης επιδικάζονται υπέρ των Εναγομένων και σε βάρος των Εναγόντων, αλληλέγγυα και/ή χωριστά, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή στην Κλίμακα της Απαίτησης.

          Τα Έξοδα της Α/Α επιδικάζονται υπέρ των Εναγόντων και σε βάρος των Εναγομένων, αλληλέγγυα και/ή χωριστά, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και πάλι στην Κλίμακα της Απαίτησης αφού για την Α/Α δεν έχει καθοριστεί άλλη κλίμακα.

(Υπ.) ..........................

Χ. Ι. Πογιατζής, Π.Ε.Δ.

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο