ECLI:CY:AD:2021:D318
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 139/2021)
19 Ιουλίου, 2021
[ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ χχχ BAHADOUR BUDHA ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΠΑΛ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΝ ΝΟΜΟ ΚΕΦ. 105, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 115/2008/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
3. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΝ χχχ BAHADOUR BUDHA ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΑΚΑΤΑΜΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5(1) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9ΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 8 ΚΑΙ 9 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ/Ή ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΚΕΦ. 105 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15(5) ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008.
Π. Πιερίδης, για τον Αιτητή.
Ε. Οικονομίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ’ ων η Αίτηση.
______________________________________________________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex Tempore)
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Ο Αιτητής αιτείται την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus ad subjiciendum ώστε να αφεθεί ελεύθερος γιατί, όπως διατείνεται, κρατείται παράνομα.
Η Αίτηση υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση του ίδιου του Αιτητή. Η Δημοκρατία καταχώρησε Ειδοποίηση πρόθεσης Ένστασης που υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (εφεξής ΤΑΠΜ).
Το αδιαμφισβήτητο ιστορικό, όπως αυτό προκύπτει τόσο μέσα από την ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την Αίτηση, όσο και μέσα από την ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την Ένσταση, είναι, σε γενικές γραμμές, το ακόλουθο:
· Ο Αιτητής είναι υπήκοος Νεπάλ ο οποίος αφίχθη στην Κυπριακή Δημοκρατία στις 15/2/2020 με άδεια εισόδου για σκοπούς φοίτησης στο Philips University.
· Στις 23/8/2020 ο Αιτητής εντοπίστηκε από μέλη της Τροχαίας Πάφου να μην κατέχει οποιοδήποτε στοιχείο απόδειξης της ταυτότητας του και αφού διαπιστώθηκε, κατόπιν ελέγχου, ότι διέμενε παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνελήφθη. Ακολούθησε την επομένη τηλεφωνική επικοινωνία με το Κολέγιο του Αιτητή και διαπιστώθηκε ότι, λόγω της κατάστασης που επικρατούσε εξαιτίας της εξάπλωσης της πανδημίας του Κορονοϊού, δεν είχε καταστεί δυνατή η εγγραφή του και ο Αιτητής ανέμενε σειρά προτεραιότητας για την εγγραφή στο Τμήμα Μετανάστευσης για τη διευθέτηση της άδειας παραμονής του. Στις 25/8/2020, κατόπιν οδηγιών του Αναπληρωτή Διευθυντή του ΤΑΠΜ, αφέθηκε ελεύθερος για να διευθετήσει την παραμονή του.
· Την 1/12/2020 στο πλαίσιο ελέγχου του περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμου και, κατόπιν ελέγχου των στοιχείων του Αιτητή, διαπιστώθηκε ότι αυτός δεν είχε προβεί στη διευθέτηση της παραμονής του και διέμενε παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και γι’ αυτό συνελήφθη.
· Στις 2/12/2020 εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα κράτησης και απέλασης δυνάμει του Άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, στη βάση του ότι δεν είχε μόνιμη διεύθυνση διαμονής και δεν είχε συμμορφωθεί με τις οδηγίες για τη διευθέτηση της παραμονής του.
· Στις 22/12/2020 ο Αιτητής, ενώ τελούσε υπό κράτηση, υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
· Στις 4/1/2021 το Διάταγμα απέλασης του ημερ. 2/12/2020 ανεστάλη ένεκα του αιτήματος του για διεθνή προστασία. Την ίδια ημέρα το Διάταγμα κράτησης του ημερ. 2/12/2020 ακυρώθηκε και εκδόθηκε νέο Διάταγμα κράτησης δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου.
· Στις 8/1/2021 το Διάταγμα κράτησης ημερ. 4/1/2021 ακυρώθηκε και εκδόθηκε νέο Διάταγμα κράτησης δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου.
· Στις 27/1/2021 ο Αιτητής καταχώρησε ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (εφεξής ΔΔΔΠ) την Προσφυγή υπ’ αρ. ΔΚ14/2021 προσβάλλοντας το Διάταγμα κράτησης του ημερ. 8/1/2021. Είχε μεσολαβήσει στις 19/1/2021 η καταχώρηση της Προσφυγής υπ’ αρ. ΔΚ3/2021 με την οποία προσβάλλετο το Διάταγμα κράτησης ημερ. 4/1/2021, η οποία απεσύρθη.
· Στις 23/2/2021 το ΔΔΔΠ με Απόφαση του απέρριψε την Προσφυγή υπ’ αρ. ΔΚ14/2021.
· Η Αίτηση του Αιτητή ημερ. 22/12/2020 βρίσκεται, ακόμη, υπό εξέταση.
Όπως είναι καλά γνωστό, το προνομιακό ένταλμα της φύσεως Habeas Corpus ad subjiciendum διασφαλίζει την ελευθερία του ατόμου. Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Δημητράκης Χατζησάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, «Το Habeas Corpus ad subjiciendum είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη. Παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη πράξη, είτε στη φυλακή, είτε σε ιδιωτικό χώρο, από αρχή ή ιδιώτη». Απαραίτητη προϋπόθεση για έκδοση του εντάλματος συνιστά η απόδειξη εκ μέρους του αιτούντος του παράνομου της κράτησης ή φυλάκισης (Καλφοπούλου (1998) 1 Α.Α.Δ. 55). Με τη διαδικασία του εντάλματος Habeas Corpus ό,τι επιδιώκεται είναι η διασφάλιση του δικαιώματος της ελευθερίας δια της άμεσης απελευθέρωσης του αιτητή ο οποίος, κατ’ ισχυρισμό τελεί υπό παράνομη κράτηση. Οποτεδήποτε στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας διαπιστώνεται κάτι τέτοιο, το σχετικό διάταγμα εκδίδεται δικαιωματικά και όχι ως θέμα άσκησης διακριτικής εξουσίας, οπότε ο αιτητής αφήνεται ευθύς ελεύθερος (Green v. Home Secretary [1941] 3 All E.R. 388, σελ. 400).
Ο Αιτητής διατείνεται ότι η συνέχιση της κράτησης του, εδώ και επτά μήνες περίπου, δεν εξυπηρετεί οποιοδήποτε σκοπό και ότι οι αρμόδιες αρχές δεν ενήργησαν με τη δέουσα επιμέλεια και ότι υπήρξε περιττή και/ή αδικαιολόγητη και/ή κακόπιστη καθυστέρηση στην εξέταση της αίτησης του για παροχή διεθνούς προστασίας.
Η Δημοκρατία αντιτείνει ότι ο Αιτητής, ο οποίος είχε το βάρος να καταδείξει ότι η κράτηση του έχει καταστεί ως εκ της διάρκειας της παράνομη, δεν παρουσίασε οποιαδήποτε μαρτυρία που να υποστηρίζει τους ισχυρισμούς του. Επιπλέον υποστηρίχθηκε ότι η διάρκεια κράτησης του Αιτητή σφαιρικά ορώμενη είναι εύλογη, η εξέταση δε του αιτήματος του προωθήθηκε καλόπιστα.
Το Δικαστήριο έχει διεξέλθει με την επιβαλλόμενη προσοχή όσα οι ευπαίδευτοι συνήγοροι έχουν θέσει ενώπιον του Δικαστηρίου συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρημάτων που ανέπτυξαν τόσο γραπτώς όσο και διά ζώσης.
Ο Αιτητής παραπονείται για την κράτηση του από τις 22/12/2020.
Επισημαίνεται ότι από τις 2/12/2020 μέχρι τις 22/12/2020 τελούσε υπό κράτηση στη βάση Διατάγματος κράτησης και απέλασης. Στις 22/12/2020 το καθεστώς παραμονής του Αιτητή έλαβε άλλη μορφή. Κατά την πιο πάνω ημερομηνία και ενώ αυτός ευρίσκετο στην Κυπριακή Δημοκρατία από τις 15/2/2020 με άδεια εισόδου για σκοπούς φοίτησης σε Κολέγιο, αποφάσισε να υποβάλει και υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, με αποτέλεσμα, στις 4/1/2021 το Διάταγμα απέλασης ημερ. 2/12/2020 να ανασταλεί και να ακυρωθεί το Διάταγμα κράτησης ιδίας ημερομηνίας και, ακολούθως, να εκδοθεί νέο Διάταγμα κράτησης δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Η αίτηση για διεθνή προστασία υποβλήθηκε καθ΄ον χρόνο ο Αιτητής κρατείτο στο πλαίσιο της διαδικασίας επιστροφής δυνάμει των Άρθρων 18ΟΓ μέχρι 18ΠΘ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου Κεφ.105. Η υποβολή της αίτησης για διεθνή προστασία επενεργεί ώστε στην προκείμενη περίπτωση να εφαρμόζονται οι πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 αντί του Κεφ.105. Γι’ αυτό και η κράτηση του βασίστηκε στις πρόνοιες του Ν. 6(Ι)/2000. Δεν εφαρμόζονται στην προκείμενη περίπτωση οι πρόνοιες του Κεφ.105 και, ειδικότερα, εκείνες του Άρθρου 18ΠΣΤ(4)(α) για αυτεπάγγελτη επανεξέταση από τον Υπουργό Εσωτερικών κάθε δύο μήνες που ισχύουν στις περιπτώσεις διατάγματος κράτησης δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ.105 (Αναφορικά με τον Sheikh, Πολιτική Αίτηση αρ. 85/2021, ημερ. 28/6/2021, ECLI:CY:AD:2021:D283).
Όπως προκύπτει, ο Αιτητής, ως αιτητής, πλέον, διεθνούς προστασίας, κρατείται, κατ’ εξαίρεση, με βάση το Άρθρο 9ΣΤ(2)(δ) του Νόμου, εφόσον απαγορεύεται η κράτηση αιτητή λόγω μόνο της ιδιότητας του ως αιτητή (εδάφιο 1). Το εδάφιο (2), όμως, θέτει τις προϋποθέσεις με βάση τις οποίες, κατ’ εξαίρεση, μπορεί ο Υπουργός να εκδώσει διάταγμα κράτησης του αιτητή για τους καθοριζόμενους εκεί λόγους.
Το Άρθρο 9ΣΤ(2)(δ) έχει, συναφώς, ως ακολούθως:
«(2) Εκτός εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι εφικτό να εφαρμοστούν αποτελεσματικά άλλα λιγότερο περιοριστικά εναλλακτικά μέτρα, όπως τα προβλεπόμενα στο εδάφιο (3), και εφόσον κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν ατομικής αξιολόγησης κάθε περίπτωσης, ο Υπουργός δύναται να εκδίδει γραπτό διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση αιτητή, μόνο για οποιοδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:
(α) ……………………………………………………
(β) ……………………………………………………
(γ) ……………………………………………………
(δ) όταν κρατείται στο πλαίσιο της διαδικασίας επιστροφής δυνάμει των άρθρων 18ΟΓ μέχρι 18ΠΘ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, προκειμένου να προετοιμάζεται η επιστροφή ή/και να διεξάγεται η διαδικασία απομάκρυνσης, και ο Υπουργός τεκμηριώνει βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι το πρόσωπο είχε ήδη την ευκαιρία πρόσβασης στη διαδικασία χορήγησης ασύλου, ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι το πρόσωπο υποβάλλει αίτηση διεθνούς προστασίας, προκειμένου να καθυστερεί απλώς ή να εμποδίζει την εκτέλεση απόφασης επιστροφής٠
(ε) ……………………………………………………
(στ) ……………………………………………………»
Περαιτέρω, στο Άρθρο 9ΣΤ(3) καθορίζονται τα εναλλακτικά μέτρα τα οποία ο Υπουργός δύναται να επιβάλει, αντί της κράτησης, ώστε να διασφαλιστεί ο κίνδυνος διαφυγής.
Με την Απόφαση του ΔΔΔΠ, ημερ. 23/2/2021, κρίθηκε ότι δικαιολογείτο ο περιορισμός της ελευθερίας του Αιτητή δυνάμει του Άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του Ν. 6(Ι)/2000 και ότι η κράτηση του αποτελούσε αναγκαίο και ανάλογο μέτρο και ότι δεν θα μπορούσαν να διαταχθούν εναλλακτικά της κράτησης μέτρα, τα οποία θα ήταν αποτελεσματικά και επαρκή, ενόψει της προηγούμενης συμπεριφοράς που ο Αιτητής είχε επιδείξει.
Όπως έχει επανειλημμένα νομολογηθεί, κατά την εξέταση αιτήσεων για προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus αυτής της μορφής, εκείνο που μπορεί να ελεγχθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο είναι η διάρκεια της κράτησης και όχι η νομιμότητα του διατάγματος κράτησης (KHLAIEF (Αρ. 1) ν. Δημοκρατίας (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402, Guo Shuying v. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (2012) 1 Α.Α.Δ. 2725 και Fasel ν. Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση αρ. 236/2015, ημερ. 31/3/2016). Όπως έχει, συναφώς, αποκρυσταλλωθεί μέσω της νομολογίας, η εξουσία του Δικαστηρίου αφορά στον έλεγχο του κατά πόσο η κράτηση κατέστη, εκ των υστέρων, παράνομη λόγω αδικαιολόγητης, υπό τις περιστάσεις, παράτασης της.
Η προνομιακή δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για έκδοση του εντάλματος Habeas Corpus για έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης από την άποψη της διάρκειας, που αφορά η υπό κρίση περίπτωση, παρέχεται στο Άρθρο 9ΣΤ(7)(α)(i) του περί Προσφύγων Νόμου 6(Ι)/2000 στο οποίο αναφέρεται ότι, «Η διάρκεια κράτησης βάσει του παρόντος άρθρου υπόκειται σε αίτηση για την έκδοση εντάλματος habeas corpus δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω Άρθρου.» Επισημαίνεται ότι ο έλεγχος της διάρκειας της κράτησης διενεργείται υπό το φως των διατάξεων του Άρθρου 9ΣΤ(4)(α) του Νόμου που προνοεί ότι: «Η κράτηση αιτητή έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διαρκεί μόνο για όσο διάστημα ισχύει λόγος κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2)». Ακόμα, στο Άρθρο 9ΣΤ(4)(β) προβλέπεται ότι: «Οι διοικητικές διαδικασίες που συνδέονται με λόγο κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2) εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις των διοικητικών διαδικασιών που δεν μπορούν να αποδοθούν στον αιτητή δεν δικαιολογούν την συνέχιση της κράτησης».
Όπως προκύπτει, σύμφωνα με το εδάφιο (4)(α) η κράτηση πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και να διαρκεί μόνο για όσο διάστημα ισχύει ο λόγος κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2), ήτοι, εν προκειμένω, για όσο διάστημα διαρκεί η διαδικασία επιστροφής προκειμένου να ετοιμαστεί η επιστροφή ή και να διεξαχθεί η διαδικασία απομάκρυνσης κατά τα προβλεπόμενα στο εδάφιο (2).
Όπως δε αναφέρθηκε προσφάτως στην υπόθεση Αναφορικά με τον Tombulovi, Πολιτική Αίτηση αρ. 87/2021, ημερ. 9/6/2021, ECLI:CY:AD:2021:D248:
«Αυτά δε, υπό το πρίσμα πάντοτε του άρθρου 5(1)(στ) της ΕΣΔΑ και του Άρθρου 11.2(στ) του Συντάγματος και της αποκρυσταλλωμένης αρχής ότι το κράτος οφείλει να ενεργεί σε τέτοιες περιπτώσεις καλή τη πίστει με μοναδική πρόθεση την επιδίωξη της απέλασης, επιδεικνύοντας επιμέλεια και ταχύτητα και με σεβασμό προς την αρχή της ελευθερίας και την ανάγκη για «περιορισμούς στον περιορισμό» της ελευθερίας (J.N. v. The United Kingdom, Appl. No. 37289/12, 19 May 2016, R. v. Governor of Durham Prison, Ex-parte Hardial Singh (1984) WLR 704, Mikolenko v. Esthonia, Appl. No. 10664/05, 8.10.2009).»
Επομένως, αντικείμενο για σκοπούς της υπό κρίση Αίτησης είναι η διάρκεια της κράτησης του Αιτητή βάσει του Διατάγματος ημερ. 8/1/2021, το οποίο έχει ως νομική βάση το Άρθρο 9ΣΤ(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου 6(Ι)/2000 και το οποίο βρίσκεται σε ισχύ. Ό,τι, λοιπόν, αξίζει να συζητηθεί στο πλαίσιο της παρούσας είναι το κατά πόσο υφίσταται υπέρβαση του εύλογου χρόνου που απαιτείται για το σκοπό της κράτησης. Σε κάθε περίπτωση η κράτηση είναι επιτρεπτή μόνο στο βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς απέλασης, όπως στην προκείμενη περίπτωση, και πρέπει, βεβαίως, να περιορίζεται στο συντομότερο δυνατό διάστημα, όπως τούτο κρίνεται στα δεδομένα της κάθε υπόθεσης, χωρίς να τίθεται συγκεκριμένο χρονικό όριο. Αν με την πάροδο της εύλογης περιόδου κράτησης δεν καταστεί δυνατή η απέλαση, τότε δεν επιτρέπεται η παράταση της (Αναφορικά με την Αίτηση του Singh, Πολιτική Αίτηση αρ. 120/2019, ημερ. 25/7/2019, ECLI:CY:AD:2019:D342). Όπως τονίσθηκε στην υπόθεση Essa Morad Khlaief v. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (2003) 1 Α.Α.Δ., ο χρόνος κράτησης «…..δεν μπορεί να θεωρηθεί in abstracto. Πρέπει να συσχετισθεί προς τους λόγους της καθυστέρησης απέλασης και τις υφιστάμενες δυνατότητες διεκπεραίωσης της».
Δεν αμφισβητείται ότι ο λόγος που δεν διενεργήθηκε η απέλαση του Αιτητή είναι η εκκρεμότητα της εξέτασης της αίτησης του για παροχή ασύλου. Ούτε υπήρξε διαφωνία ότι δεδομένης της εκκρεμότητας εξέτασης της αίτησης του Αιτητή για διεθνή προστασία, ο Αιτητής δεν μπορεί να απελαθεί αφού ο Αιτητής έχει την ιδιότητα του αιτούντος διεθνή προστασία. Σύμφωνα με το ερμηνευτικό Άρθρο 2 του Νόμου 6(Ι)/2000, «"αιτητής" σημαίνει υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος έχει υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας και η ιδιότητα αυτή ισχύει για την περίοδο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης μέχρι τη λήψη τελικής απόφασης σε σχέση με την αίτηση αυτή·».
Ο σκοπός, όμως, της απέλασης του δεν έχει εγκαταλειφθεί παρά μόνο η απέλαση αναστάλθηκε ως αποτέλεσμα της καταχώρησης από τον Αιτητή αίτησης για διεθνή προστασία, ζήτημα για το οποίο εκκρεμεί, στο παρόν στάδιο, η λήψη σχετικής απόφασης. Το χρονικό διάστημα που παρήλθε, υπό τις περιστάσεις, δεν είναι τέτοιας διάρκειας που να υποδηλοί είτε εγκατάλειψη του σκοπού για τον οποίο κρατείται ο Αιτητής, είτε παράλειψη προώθησής του με τη δέουσα επιμέλεια, ούτε και εντοπίζεται παραβίαση των όποιων δικαιωμάτων του Αιτητή.
Έχοντας, λοιπόν, υπόψη όλα τα γεγονότα και, περαιτέρω, τη διάρκεια της κράτησης - 6 περίπου μήνες - καθώς και ότι η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία είναι υπό εξέταση, η περίοδος κράτησης του μέχρι σήμερα κρίνεται, υπό τις περιστάσεις, εύλογη. Εν ολίγοις, η εξέταση της αίτησης του για διεθνή προστασία δεν έχει καθυστερήσει σε βαθμό που, παρά το νόμιμο του Διατάγματος κράτησης του, η παράταση της κράτησης του να καθίσταται για το λόγο αυτό αδικαιολόγητη και/ή κακόπιστη και, ως εκ τούτου, παράνομη.
Καταληκτικά βρίσκω ότι η νομίμως αρξαμένη κράτηση του Αιτητή συνεχίζει να είναι νόμιμη για σκοπούς απομάκρυνσης του από την Κυπριακή Δημοκρατία. Επομένως, οι αιτιάσεις και τα παράπονα του Αιτητή είναι ανεδαφικά.
Ως εκ τούτου η Αίτηση απορρίπτεται.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ,
Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο