ECLI:CY:AD:2022:D488
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ iJustice
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 208/2022)
20 Δεκεμβρίου, 2022
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1964 ΕΩΣ 1991 (Ν.33/1964).
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ/ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2018 (18/5/2018).
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ Μ. Δ. ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI ΚΑΙ/Ή PROHIBITION.
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΝΤΙΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΟΥ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ στις 7/12/2022 ΝΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΗΛΙΚΟ Λ. Δ. ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΠΑΡΑΚΟΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 21/1/2022 Η ΟΠΟΙΑ ΕΚΔΙΚΑΖΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΡ. 208/2018 ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ.
____________________
Π. Μιχαήλ, για τον Αιτητή.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Ο αιτητής ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης με κλήση για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari κα/ή Prohibition ως ακολούθως:
«Α. Προσωρινό και/ή Οριστικό Διάταγμα όπως η συνέχιση της εκδίκασης της αίτησης παρακοής ημερομηνίας 21/1/2022 η οποία εκδικάζεται στα πλαίσια της Αίτησης Γονικής Μέριμνας αρ. 208/2018 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού και η οποία έχει οριστεί για συνέχιση της ακρόασης στις 21/12/2022 ανασταλεί και/ή απαγορευθεί μέχρι την τελική εκδίκαση της παρούσας αιτήσεως και την έκδοση απόφασης και/ή μέχρι νεοτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.
Β. Προσωρινό και/ή Οριστικό διάταγμα όπως η συνέχιση της διαδικασίας της Αίτησης Γονικής Μέριμνας αρ. 208/2018 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού ανασταλεί και/η απαγορευθεί και ο φάκελος της υπόθεσης αποσταλεί στο Ανώτατο Δικαστήριο ή παραμείνει στο Πρωτοκολλητείο του εν λόγω Δικαστηρίου αλλά εκτός του πινακίου των υποθέσεων του Εντίμου Δικαστή κ. Γιάννη Αντωνιάδη μέχρι την εκδίκαση της παρούσας αίτησης και/ή ως άλλως ήθελεν διατάξει το Σεβαστό Δικαστήριο και/ή μέχρι νεοτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.
Γ. Προσωρινό και/ή Οριστικό διάταγμα που να απαγορεύει (Prohibition) στον Έντιμο Δικαστή κ. Γιάννη Αντωνιάδη από το να επιληφθεί και/ή εκδικάσει και/ή δώσει οδηγίες και/ή αποφασίσει για οποιοδήποτε θέμα αναφορικά με την αίτηση παρακοής ημερομηνίας 21/1/2022 και/ή για την Αίτηση Γονικής Μέριμνας αρ. 208/2018 και/ή για οποιοδήποτε άλλο θέμα σχετικό με τις εν λόγω αιτήσεις μέχρι την εκδίκαση της παρούσας αίτησης και/ή μέχρι νεοτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.
Δ. Παραπομπή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου προς ακύρωση της ενδιάμεσης απόφασης ημερομηνίας 7/12/2022 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού την οποία εξέδωσε ο Έντιμος Δικαστής κ. Γιάννης Αντωνιάδης και με την οποία απαγόρευσε στον καθ΄ου η αίτηση να προσαγάγει προφορική μαρτυρία από τον υιό του ανήλικο Λ. Δ. στην αίτηση παρακοής ημερομηνίας 21/1/2022 η οποία εκδικάζεται στα πλαίσια της Αίτησης Γονικής Μέριμνας αρ. 208/2018.
Ε. Οποιαδήποτε άλλη συναφή θεραπεία και/ή προσωρινό και/ή οριστικό διάταγμα προς το ένταλμα της φύσης Certiorari και/ή Prohibition την οποία ήθελε κρίνει ορθό και δίκαιο να διατάξει υπό τις περιστάσεις το Σεβαστό Δικαστήριο.»
Ο αιτητής είναι ο καθ΄ ου η αίτηση σε αίτηση παρακοής, ημερομηνίας 21.1.2022, στην Αίτηση Γονικής Μέριμνας αρ. 208/2018 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού, η οποία είναι ορισμένη για συνέχιση της ακρόασης στις 21.12.2022. Στα πλαίσια της ακροαματικής διαδικασίας της αίτησης έδωσε προφορική μαρτυρία η αιτήτρια, η οποία αντεξετάστηκε από το δικηγόρο του αιτητή. Στην πορεία, ο αιτητής άλλαξε δικηγόρο, ο οποίος κάλεσε ως μάρτυρα τον ανήλικο υιό των διαδίκων, ηλικίας σχεδόν 10 ετών, για να δώσει μαρτυρία. Η πλευρά της μητέρας έφερε ένσταση και το Δικαστήριο, αφού άκουσε και τις δύο πλευρές, εξέδωσε απόφαση, αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας, με την οποία δεν επέτρεψε την προσαγωγή της εν λόγω μαρτυρίας.
Οι λόγοι επί των οποίων στηρίζεται η αίτηση παρατίθενται στην Έκθεση ως ακολούθως:
(Α) Το Οικογενειακό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομική πλάνη και/ή νομικό σφάλμα έκδηλο στο πρακτικό, καθώς και σε παραβίαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης και των Άρθρων 12.5(δ) και 30.3(γ) του Συντάγματος.
(Β) Η προσαγωγή της εν λόγω μαρτυρίας ήταν επιβεβλημένη, εφόσον υπήρχαν στις ένορκες δηλώσεις της αιτήτριας ουσιώδη γεγονότα, τα οποία αμφισβητεί ο αιτητής και το πρόσωπο που τα γνωρίζει είναι ο ανήλικος γιός τους, ο οποίος είναι ώριμο και έξυπνο παιδί. Το Δικαστήριο, χωρίς να εξετάσει αν το παιδί είναι ικανός μάρτυρας και για λόγους που δεν υποστηρίζονται από τη νομολογία, δεν επέτρεψε την προσαγωγή του ως μάρτυρα.
(Γ) Με την προσβαλλόμενη απόφασή του το Δικαστήριο στέρησε από τον αιτητή να αποδείξει τους ισχυρισμούς του με την προσαγωγή προφορικής μαρτυρίας του ανήλικου. Το Δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια εκτός των νόμιμων πλαισίων, ενεργώντας παράνομα. Προφανώς το «Δικαστήριο δεν καθοδηγήθηκε ορθά ή καθόλου από την υφιστάμενη νομολογία στο θέμα της μαρτυρίας ανηλίκου κάτω των 14 ετών σε ποινική διαδικασία».
(Δ) Με την απόφασή του το Δικαστήριο παραβίασε τα Άρθρα 6(1) και 6(3)(δ) της ΕΣΔΑ.
(Ε) Η επίδικη απόφαση δεν συνιστά ρύθμιση της διαδικασίας με βάση το Άρθρο 175, του Κεφ. 155, αλλά παρέμβαση σε δικαστική διαδικασία, η οποία δύναται να επηρεάσει το αποτέλεσμά της.
Στη βάση των πιο πάνω, ο αιτητής θεωρεί ότι καταδεικνύεται εκ πρώτης όψεως υπόθεση ή συζητήσιμο θέμα, καθότι υπάρχει έκδηλη πλάνη νόμου, νομικό σφάλμα προφανές στο πρακτικό, έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας, μη νόμιμη άσκηση διακριτικής ευχέρειας, κατά τρόπο που συνιστά αυθαιρεσία και κατ΄ επέκταση παρανομία, καθώς και παραβίαση αρχών φυσικής δικαιοσύνης.
Περαιτέρω, προβάλλει ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις, παρόλο που υπάρχει το εναλλακτικό ένδικο μέσο της έφεσης, αφού αυτό δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικό. Περαιτέρω, κινδυνεύει με την επιβολή ποινής φυλάκισης εάν η αίτηση παρακοής εναντίον του επιτύχει, με άμεσες επιπτώσεις στον ανήλικο γιό του, ο οποίος διαμένει μαζί του και με τους γονείς του. Διευκρινίζει δε ότι, με την παρούσα αίτηση, επιδιώκεται ο έλεγχος της νομιμότητας της επίδικης απόφασης και όχι της ορθότητάς της.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή στην προφορική του αγόρευση, τόνισε ότι, ενώ το Οικογενειακό Δικαστήριο είχε την διακριτική ευχέρεια να αποφασίσει κατά πόσο θα κατέθετε ο ανήλικος, ενήργησε εκτός των νομίμων πλαισίων που καθορίζονται από τη νομολογία, με αποτέλεσμα η απόφασή του να είναι νομικά εσφαλμένη, να έχει ληφθεί καθ΄ υπέρβαση εξουσίας και να συνιστά παραβίαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης. Δεν χειρίστηκε, κατά την εισήγηση, τη διαδικασία ως οιωνοί ποινική διαδικασία αλλά ως ενδιάμεση απόφαση και δεν εξέτασε τον ανήλικο αν ήταν ικανός μάρτυρας, ως επιτάσσει η νομολογία. Ενώ, δε, δέχθηκε να καταθέσει προφορικά η αιτήτρια κατά την ακρόαση της αίτησης, στην απόφασή του ανέφερε ότι η υπόθεση θα διεξαχθεί στη βάση των ενόρκων δηλώσεων με δικαίωμα αντεξέτασης. Ο κ. Μιχαήλ αναφέρθηκε, επίσης, ότι σε υποθέσεις παρακοής διατάγματος, σύμφωνα με τη νομολογία που παρέθεσε, επιβάλλονται ποινές φυλάκισης. Ο αιτητής, ενώ έχει το δικαίωμα έφεσης, στη παρούσα περίπτωση δεν αποτελεί αποτελεσματική θεραπεία.
Έχω εξετάσει ό,τι τέθηκε ενώπιόν μου από τον αιτητή και την επιχειρηματολογία που ανέπτυξε ο συνήγορός του. Είναι καλά γνωστό ότι το προνομιακό ένταλμα αποτελεί εξαιρετικό μέτρο και η έκδοσή του εγκρίνεται με φειδώ. Το Ανώτατο Δικαστήριο, επιλαμβανόμενο τέτοιου είδους αιτήσεων, ασκεί τη διακριτική του ευχέρεια εκεί όπου αποκαλύπτεται εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση και διαφαίνεται υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδοσίας, νομικό σφάλμα εμφανές στο πρακτικό, προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση, δόλος ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης ή παραβίαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης (Αίτηση του Αλέκου Κωνσταντινίδη (2003) 1 ΑΑΔ 1298, Τζεννάρο Περρέλλα (Αρ. 2) (1995) 1 ΑΑΔ 692). Σε περίπτωση δε όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, τότε η άδεια δεν δίδεται, εκτός αν καταδειχθούν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις για παρέκκλιση από τον κανόνα (Hellenger Trading Ltd (2000) 1 ΑΑΔ 1965, Σ. Μαρκίδης κ.ά. (2004) 1 ΑΑΔ 552, Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 ΑΑΔ 1535).
Με βάση τη σχετική επί του θέματος νομολογία, η δυνατότητα έκδοσης εντάλματος Certiorari δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όργανο εποπτείας της διαδικασίας ή της πρακτικής που ακολουθείται από το Επαρχιακό Δικαστήριο (Γενικός Εισαγγελέας (Αρ.3) (1993) 1 ΑΑΔ 442), ούτε αποτελεί αντικείμενο της εν λόγω διαδικασίας ο έλεγχος της ορθότητας μίας απόφασης, αλλά της νομιμότητάς της (Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 ΑΑΔ 116).
Παραθέτω, επίσης, το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Ξάνθος Λυσιώτης και Υιός Λτδ (Αρ. 3) (1996) 1 ΑΑΔ 1066, στην οποία παρέπεμψε ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή:
«Όταν από την εκ πρώτης όψεως εξέταση της διαδικασίας εμφαίνεται ότι η απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου είναι νομικά εσφαλμένη μπορεί να δικαιολογείται η έκδοση εντάλματος Certiorari που να ακυρώνει την απόφαση (R. v. Northumberland Compensation Appeal Tribunal, Ex parte Shaw [1952] 1 All E.R. 122). Όταν όμως, πάντοτε εκ πρώτης όψεως, η διαδικασία είναι κανονική και το κατώτερο δικαστήριο κέκτειται δικαιοδοσίας, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν θα εκδώσει προνομιακό διάταγμα επειδή το κατώτερο δικαστήριο αντιλήφθηκε λανθασμένα ένα νομικό σημείο (R. v. Healy [1923], 57 I.L.T.21, Αναφορικά με τον Μάριο Χρίστου, Αίτηση 25/96, ημερ. 9.4.1996). Όταν το συγκεκριμένο δικαστήριο κέκτειται δικαιοδοσίας να αποφασίσει ένα θέμα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπερέβη ή έκανε κατάχρηση της δικαιοδοσίας του, απλά και μόνο γιατί παρεμπιπτόντως ερμήνευσε λανθασμένα νομοθέτημα, αποδέκτηκε παράνομη μαρτυρία, απέρριψε νόμιμη μαρτυρία, προέβη σε λανθασμένη εκτίμηση της βαρύτητας της μαρτυρίας ή ακόμα κι' αν καταδίκασε χωρίς μαρτυρία (βλ. Halsbury's Laws of England, 3η Έκδοση, Τόμος II, παραγρ. 119 και Αναφορικά με το Μάριο Χρίστου, ανωτέρω).»
Στην παρούσα περίπτωση το Οικογενειακό Δικαστήριο επιλήφθηκε αιτήματος του δικηγόρου του αιτητή, καθ΄ου η αίτηση σε αίτηση παρακοής, να καλέσει ως μάρτυρα το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, αίτημα που είχε δικαιοδοσία να εξετάσει και ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια απέρριψε. Στην απόφασή του αναφέρει πως, εφόσον δεν υπήρχε ένορκη δήλωση άλλου μάρτυρα εκτός των διαδίκων, η μαρτυρία θα περιοριστεί στις ένορκες δηλώσεις που είχαν κατατεθεί και πως η ακρόαση της αίτησης θα διεξαχθεί με βάση τις ένορκες δηλώσεις, σύμφωνα με τη Δ.48 και το δικαίωμα αντεξέτασης των ενόρκως δηλούντων και συμπλήρωσε ότι «στο παρών στάδιο δεν υπάρχει ούτε συμπληρωματική ένορκη δήλωση, ούτε τέτοιο αίτημα, ούτε τέτοια απόφαση του Δικαστηρίου που να επιτρέπει καταχώρηση επιπρόσθετης μαρτυρίας ούτως ώστε οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία να γίνει αποδεκτή από το Δικαστήριο». Αναφέρθηκε, επίσης, στη σοβαρότητα του θέματος να καλείται ο ανήλικος να δώσει μαρτυρία είτε υπέρ του ενός, είτε του άλλου γονέα, σε αυτή την ηλικία. Περαιτέρω, ανέφερε ότι θα έπρεπε να είχε ειδοποιηθεί το Γραφείο Ευημερίας να είναι παρών, καθώς, κατά την άποψή του, η κλήση του ανήλικου να δώσει μαρτυρία σε αίτηση παρακοής «θα είχε τραυματικές εμπειρίες για τον ανήλικο».
Είναι προφανές ότι το Δικαστήριο, κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας, εξέτασε διάφορες παραμέτρους. Έχοντας δε αχθεί στο αποτέλεσμα, ήταν αχρείαστο να εξετάσει την ικανότητα του ανήλικου να καταθέσει.
Τα όσα επικαλείται ο αιτητής ως νομικά σφάλματα αφορούν ουσιαστικά την ορθότητα της απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου επί του αιτήματός του να καλέσει ως μάρτυρα τον ανήλικο, κάτι που είχε τη δικαιοδοσία να αποφασίσει. Τα όποια παράπονα του αιτητή δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση για παραχώρηση προνομιακής θεραπείας, αλλά θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο έφεσης, όπως άλλωστε και ο ίδιος αναφέρει. Ούτε θεωρώ ότι υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις, ως εισηγήθηκε ο αιτητής. Οι υποθέσεις του ότι ως αποτέλεσμα της αίτησης παρακοής θα στερηθεί την ελευθερία του με επιπτώσεις στο ανήλικο τέκνο του, δεν συνιστούν εξαιρετικές περιστάσεις (βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Μιτέλα, Πολ. Έφ. Αρ. 43/2019, ημερομηνίας 2.4.2019, ECLI:CY:AD:2019:A121).
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση απορρίπτεται.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο