ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

 

(Πολιτική Αίτηση Αρ. 79/2025)

                                                                                                            (i-justice)

 

12 Mαΐου, 2025

 

 

[Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν. 33/1964), ΤΑ ΑΡΘΡΑ 13 ΚΑΙ 14 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦ. 105

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ, ΤΟ ΑΡΘΡΟ 15 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ                    16^ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008, ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΤΟ ΑΡΘΡΟ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦ.105 ΩΣ ΕΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 153(Ι)/2011 ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 28, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ MOJTABA ESMAILI GHEZELEH MEIDAN ΥΠΗΚΟΟΥ ΙΡΑΝ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΜΕΝΝΟΓΙΑΣ,  ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ:

1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

3. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

4. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

5.ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

 

ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΑΣΗΣ ΚΑΙ ΜΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ, ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΜΕΝΝΟΓΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ MOJTABA ESMAILI GHEZELEH MEIDAN, ΥΠΗΚΟΟΣ ΙΡΑΝ, ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦ.105 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ.

 

______________________________________________________________

 

 

Ν. Κορομίας, για τον Αιτητή.

 

Φ. Χριστοφίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ων η Αίτηση.

 

________________________________________________________________

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Ο Αιτητής αιτείται την έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Habeas Corpus ad Subjiciendum  «με το οποίο να ελεγχθεί η νομιμότητα της κράτησης και/ή η νομιμότητα της διάρκειας κράτησης του …και με το οποίο να διαταχθεί η αποφυλάκιση του».

 

Η Αίτηση υποστηρίζεται από Ένορκη Δήλωση της συζύγου του αδελφού  του Αιτητή. Η Δημοκρατία καταχώρισε Ειδοποίηση Πρόθεσης Ένστασης που υποστηρίζεται από Ένορκη Δήλωση Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου, Πληθυσμού και Μετανάστευσης (εφεξής ΤΑΠΜ).  

 

Το αδιαμφισβήτητο ιστορικό, όπως αυτό προκύπτει τόσο μέσα από την Ένορκη Δήλωση που υποστηρίζει την Αίτηση, όσο και μέσα από την Ένορκη Δήλωση που υποστηρίζει την Ένσταση, σε συνάρτηση και με τα σχετικά έγγραφα που κατατέθηκαν ως τεκμήρια ενώπιον του Δικαστηρίου είναι, σε γενικές γραμμές, το ακόλουθο:

 

·        Ο Αιτητής είναι υπήκοος Ιράν ο οποίος αφίχθη στην Κυπριακή Δημοκρατία σε άγνωστη ημερομηνία μέσω του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου και από άγνωστο σημείο της γραμμής αντιπαράταξης εισήλθε στις ελεύθερες περιοχές.

·        Στις 28/3/2003 ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία.

·        Στις 11/7/2005 τέλεσε πολιτικό γάμο με Κύπρια υπήκοο με την οποία στις 7/12/2007 απέκτησε ένα παιδί.

·        Στις 8/9/2005 ο Αιτητής απελάθηκε για τη χώρα του και τα στοιχεία του καταχωρήθηκαν στον κατάλογο απαγορευμένων προσώπων.

·        Ο Αιτητής επανήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία αφού μεσολάβησε αίτημα από τη σύζυγο του για να του επιτραπεί η είσοδος στην Κύπρο και τα στοιχεία του αφαιρέθηκαν από το STOP LIST.

·        Αργότερα ο γάμος του Αιτητή λύθηκε κατόπιν διαζυγίου και ο Αιτητής παρέμεινε στη Δημοκρατία ως πατέρας Κύπριου πολίτη ανανεώνοντας την άδεια του μέχρι το 2018 οπόταν και έληξε.

·        Στις 31 Μαΐου 2022, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ενέκρινε το αίτημα του Αιτητή και του παραχώρησε άδεια για να υποβάλει αίτηση για άδεια διαμονής ως πατέρα ανήλικου Κύπριου πολίτη. Εντούτοις, ο Αιτητής δεν αποτάθηκε ποτέ στο Τμήμα Μετανάστευσης για έκδοση άδειας διαμονής και συνέχισε να παραμένει στη Δημοκρατία.

·        Σύμφωνα με επιστολή ημερομηνίας 28/9/2024 από την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, ο Αιτητής είχε απασχολήσει πολλάκις την Αστυνομία για διάφορα αδικήματα. Λόγω της ψυχικής του υγείας, εξασφαλίστηκαν διατάγματα Υποχρεωτικής Νοσηλείας από την Αστυνομία και νοσηλευόταν κατά καιρούς στο Ψυχιατρείο Αθαλάσσας. Στην ίδια επιστολή η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης αναφέρει ότι ο Αιτητής το Μάιο του 2024, μετά από την έξοδο του με άδεια από το Ψυχιατρείο Αθαλάσσας, συνελήφθη από την Αστυνομία για υποθέσεις διαρρήξεων και κλοπών καθώς επίσης για επίθεση εναντίον Αστυνομικού. Παρουσιάστηκε ενώπιον Δικαστηρίου όπου και προφυλακίστηκε μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης στις 27/9/2024 και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης                4 μηνών. Το Δικαστήριο θεώρησε ότι εξέτισε την περίοδο των 4 μηνών κατά το χρόνο που βρισκόταν υπόδικος και αφέθηκε ελεύθερος. Συνελήφθηκε στις 27/9/2024 για το αδίκημα της παράνομης παραμονής. Ένεκα του ιστορικού και της συμπεριφοράς του Αιτητή, η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης εισηγήθηκε όπως εκδοθούν σχετικά Διατάγματα Κράτησης και Απέλασης.

·        Στις 28/9/2024, ο Υπουργός Εσωτερικών εξέδωσε Διάταγμα Κράτησης και Απέλασης κατά του Αιτητή με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 29(1) του περί Δικαιώματος των Πολιτών της Ένωσης και των Μελών των Οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν στη Δημοκρατία Νόμου του 2007, Ν. 7(Ι)/2007[1]. Συγκεκριμένα ο Αιτητής «κρίθηκε ότι αποτελεί πραγματική, ενεστώσα και επαρκώς σοβαρή απειλή στρεφόμενη κατά θεμελιώδους συμφέροντος της κοινωνίας» δυνάμει του εδαφίου (3) του Άρθρου 29 του Ν. 7(Ι)/2007.

·        Στις 13/12/2024 και στις 9/1/2025 έγινε αξιολόγηση της κράτησης του Αιτητή, όπως καταγράφεται σε σχετικά Έντυπα Επανεξέτασης Διατάγματος Κράτησης.

·        Με επιστολή ημερομηνίας 7/1/2025, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας σημείωσαν ότι η πρώην σύζυγός του Αιτητή και μητέρα του παιδιού τους έχει την πλήρη γονική μέριμνα.

·        Στις 2/4/2025 εκδόθηκαν εκ νέου Διατάγματα Κράτησης και Απέλασης κατά του Αιτητή δυνάμει του Άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου.

 

Όπως είναι καλά γνωστό, το Προνομιακό Ένταλμα της φύσεως Habeas Corpus ad Subjiciendum διασφαλίζει την ελευθερία του ατόμου. Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Δημητράκης Χατζησάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, «Το Habeas Corpus ad subjiciendum είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη. Παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη πράξη, είτε στη φυλακή, είτε σε ιδιωτικό χώρο, από αρχή ή ιδιώτη». Απαραίτητη προϋπόθεση για έκδοση του εντάλματος συνιστά η απόδειξη εκ μέρους του αιτούντος του παράνομου της κράτησης ή φυλάκισης (Καλφοπούλου (1998)                    1 Α.Α.Δ. 55). Με τη διαδικασία του εντάλματος Habeas Corpus ό,τι επιδιώκεται είναι η διασφάλιση του δικαιώματος της ελευθερίας δια της άμεσης απελευθέρωσης του αιτητή ο οποίος, κατ’ ισχυρισμό τελεί υπό παράνομη κράτηση. Οποτεδήποτε στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας διαπιστώνεται κάτι τέτοιο, το σχετικό διάταγμα εκδίδεται δικαιωματικά και όχι ως θέμα άσκησης διακριτικής εξουσίας, οπότε ο αιτητής αφήνεται ευθύς ελεύθερος (Green v. Home Secretary [1941] 3 All E.R.388,      σελ. 400).

 

Ο Αιτητής διατείνεται ότι έχει εκπνεύσει προ πολλού ο χρονικός περιορισμός των έξι μηνών για την κράτηση του για σκοπούς απέλασης, χωρίς να έχει εκδοθεί οιοδήποτε διάταγμα ανανέωσης της κράτησης του. Επιπλέον υποστήριξε ότι δεν τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου οποιαδήποτε ενέργεια που έχει γίνει από τους Καθ’ ων η Αίτηση προς το σκοπό απέλασης του Αιτητή ή επανεξέτασης της κράτησής του.

Η πλευρά των Καθ’ ων η Αίτηση υποστηρίζει ότι με την έκδοση των νέων Διαταγμάτων Κράτησης και Απέλασης ημερ. 2/4/2025, τα οποία εκδόθηκαν κατόπιν επαναξιολόγησης του αρχικού Διατάγματος Κράτησης ημερ. 28/9/2024 και μετά τη διαπίστωση, όπως αναφέρεται, ότι η νομική βάση ήταν λανθασμένη, ο Αιτητής έχει τη δυνατότητα να καταχωρίσει προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο αμφισβητώντας τη νομιμότητά τους.

 

Το Δικαστήριο έχει διεξέλθει με προσοχή όσα οι ευπαίδευτοι συνήγοροι έχουν θέσει ενώπιον του, συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρημάτων που ανέπτυξαν τόσο γραπτώς όσο και δια ζώσης.

 

Στην υπό συζήτηση περίπτωση, όπως προκύπτει από τα γεγονότα ενώπιον του Δικαστηρίου, κατά το παρόν στάδιο εναντίον του Αιτητή ευρίσκονται σε ισχύ Διατάγματα Κράτησης και Απέλασης τα οποία εκδόθηκαν στις 2/4/2025 δυνάμει του Άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105.

 

Το Δικαστήριο δεν μπορεί ούτε και πρέπει να παραγνωρίσει το γεγονός ότι στο παρόν στάδιο και συγκεκριμένα από τις 2/4/2025 ο Αιτητής τελεί υπό κράτηση στη βάση των Διαταγμάτων Απέλασης και Κράτησης τα οποία εκδόθηκαν κατά την πιο πάνω ημερομηνία και τα οποία τεκμαίρονται νόμιμα. Το Διάταγμα Απέλασης και το, προς αυτό συναρτώμενο, Διάταγμα Κράτησης, συνιστούν αυτοτελείς διοικητικές πράξεις των οποίων η νομιμότητα μπορεί να ελεγχθεί μόνο με βάση την αποκλειστική δικαιοδοσία του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος και όχι σε διαδικασία αίτησης για έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Habeas Corpus δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος (Bondar (Αρ.2) (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2075, 2081, της Πλήρους Ολομέλειας και Πολιτίδης (1999) 1 Α.Α.Δ. 1256, 1258). Εκτός εάν, στο πλαίσιο Προσφυγής  που  ο Αιτητής δύναται να καταχωρίσει, τα πιο πάνω Διατάγματα ακυρωθούν, επί του παρόντος αυτά έχουν ενδυθεί του τεκμηρίου της νομιμότητας και κανονικότητας.

 

Η θέση του Αιτητή ότι δεν έχει ενημερωθεί ακόμα για τα εν λόγω Διατάγματα, με δεδομένο ότι αυτή προβλήθηκε στην Αγόρευση του, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη. Ως γνωστό οι αγορεύσεις διαδίκων δεν αποτελούν μέσο προσαγωγής μαρτυρίας, ούτε και μέθοδο αμφισβήτησης γεγονότων. (βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Sergueyevich, Πολιτική Αίτηση αρ. 55/2020,  ημερ. 5/4/2021). Εν πάση περιπτώσει το γεγονός της έκδοσης τους δεν αμφισβητείται, αντιθέτως είναι παραδεκτό από τον Αιτητή στη Γραπτή του Αγόρευση[2].

Με δεδομένη τη μη προσβολή της νομιμότητας τους, ό,τι θα μπορούσε να προσβάλει ο Αιτητής θα ήταν η διάρκεια της κράτησης του. Το Άρθρο 18ΠΣΤ(5)(α) του Κεφ. 105 διαλαμβάνει ότι η διάρκεια της κράτησης στη βάση του Άρθρου 18ΠΣΤ ελέγχεται με αίτηση Habeas Corpus, ενώ ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης διενεργείται μέσω προσφυγής με βάση τα διαλαμβανόμενα στο Άρθρο 18ΠΣΤ(3)(α) του Νόμου. Στην υπόθεση Guo Shuying v. Δημοκρατίας (2012) 1 Α.Α.Δ. 2725 τονίστηκε πως, «η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σταθερά αποδέχεται ότι μόνο με αίτηση Habeas Corpus μπορεί να ελεγχθεί η νομιμότητα της κράτησης αλλοδαπού από πλευράς της διάρκειας της συμφώνως των προνοιών του Άρθρου 18ΠΣΤ του νόμου».

 

Θα πρέπει, επίσης, να λεχθεί ότι συνεπεία της καταδίκης του από Ποινικό Δικαστήριο, ο Αιτητής κρίθηκε από τις αρμόδιες διοικητικές αρχές ως ανεπιθύμητος και ταυτόχρονα απαγορευμένος μετανάστης, σύμφωνα με το Άρθρο 6(1)(δ)(κ) του Κεφ. 105[3]. Δυνάμει δε του Άρθρου 14 διετάχθη η απέλαση του από τη Δημοκρατία και η παραμονή του εκτός της επικράτειας της χώρας για περίοδο πέντε ετών. Ταυτόχρονα, λόγω κινδύνου διαφυγής κρίθηκε απαραίτητο να παραμείνει υπό κράτηση.

 

Με δεδομένα τα πιο πάνω, παρατηρούμε, ότι σύμφωνα με το Άρθρο 18ΟΕ (2)(β) του Κεφ. 105, τα Άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην περίπτωση του Αιτητή. Το Άρθρο 18ΟΕ, συναφώς, προβλέπει: 

«18ΟΕ.-(1) Τα Άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ εφαρμόζονται στους παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτης χώρας στο έδαφος της Δημοκρατίας. 

 (2) Τα Άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ δεν εφαρμόζονται στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι–  

(α) … … … … … … … … … … … … … … … … … …… ......

(β) υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης.»  

 

Η περίπτωση του Αιτητή είναι καταφανώς περίπτωση που εμπίπτει στο πλαίσιο του Άρθρου 18ΟΕ(2)(β). Αυτός είναι υπήκοος τρίτης χώρας που υπόκειται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης η οποία επεβλήθη σύμφωνα με το Κυπριακό Δίκαιο και, κατά συνέπεια, οι πρόνοιες των Άρθρων 18ΟΔ και 18ΠΘ που περιλαμβάνουν τις πρόνοιες που αφορούν στη διάρκεια της κράτησης δεν εφαρμόζονται στη δική του περίπτωση (βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Khorak Paz Fouman, Farhad ν. Υπουργού Εσωτερικών κ.ά. (2013) 1(A) Α.Α.Δ. 378).  

 

Όπως, συναφώς, τονίσθηκε στην υπόθεση Habibi Pour Ali Fasel v. Δημοκρατίας (2016) 1 Α.Α.Δ. 876 (στις σελίδες 890-891): 

 

 «Αυτό είναι συμβατό με την Οδηγία 2008/115/ΕΚ, εφόσον σύμφωνα με αυτήν, Άρθρο 2(2)(β), είναι επιτρεπτό Κράτη-Μέλη ν’ αποφασίσουν την μη εφαρμογή της Οδηγίας στους υπηκόους Τρίτων Χωρών οι οποίοι υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνεπεία ποινικής κύρωσης σύμφωνα με το Εθνικό Δίκαιο. Αυτό δικαιωματικά έπραξε η Κυπριακή Δημοκρατία με το Άρθρο 18ΟΕ(2)(β), με αποτέλεσμα την μη εφαρμογή των προνοιών της Οδηγίας ως αυτές ενσωματώθηκαν στ’ Άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ, μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι πρόνοιες αναφορικά με την κράτηση και τη δυνατότητα ελέγχου της διάρκειας της κράτησης με προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus από «υπηκόους Τρίτων Χωρών, οι οποίοι υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινικής κύρωσης σύμφωνα με το Εθνικό-Κυπριακό Δίκαιο.» 

 

 

Η περίπτωση του Αιτητή καλύπτεται πλήρως από τα πιο πάνω.  

 

Ως εκ τούτου, στην υπό κρίση περίπτωση, δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105 που εισήχθη με τον τροποποιητικό Νόμο Ν. 153(Ι)/2011, για σκοπούς εναρμόνισης µε την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας µε τίτλο «Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης Δεκεµβρίου 2008, σχετικά µε τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη µέλη για την επιστροφή των παρανόµως διαµενόντων υπηκόων τρίτων χωρών» και οι πρόνοιες του είναι επιτακτικές. 

 

Συνεπώς δεν ισχύει, εν προκειμένω, το όριο των έξι μηνών που θέτει το εδάφιο (7) του Άρθρου 18ΠΣΤ, ούτε η ανά δίμηνο αυτεπάγγελτη εξέταση της νομιμότητας της κράτησης. Όμως τούτο δεν σημαίνει ότι η κράτηση μπορεί να συνεχίζεται χωρίς περιορισμούς και έλεγχο. 

 

Παρεμπιπτόντως αξίζει να σημειωθεί ότι με δεδομένο ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105 εφαρμόζονται στους παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτης χώρας στο έδαφος της Δημοκρατίας και όχι σε πρόσωπα που είναι δικαιούχα του κοινοτικού δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας, τα χρονικά πλαίσια της Οδηγίας δεν θα ίσχυαν ούτε και αν εξακολουθούσε να τελεί υπό κράτηση με βάση τα Διατάγματα ημερ. 28/9/2024 (βλ. Αναφορικά με την Αίτηση του Tikov, Πολιτική Αίτηση αρ. 62/2019, ημερ. 10/5/2019, ECLI:CY:AD:2019:D181).

 

Με δεδομένη, λοιπόν, τη νομιμότητα της κράτησης του Αιτητή, το μόνο θέμα που εν προκειμένω χρήζει εξέτασης είναι αυτό της διάρκειας κράτησης του. Η εξουσία του Δικαστηρίου να ελέγξει τη νομιμότητα της κράτησης από άποψη διάρκειας στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ερείδεται στο Άρθρο 11.2(στ) του Συντάγματος αντίστοιχο του Άρθρου 5(1)(στ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ)[4].

 

Στην Rahal ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (2004) 3 Α.Α.Δ. 741 υιοθετήθηκαν τα όσα σχετικά αναφέρονται στην Essa Murad Khlaief v. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402. Παρατίθεται το σχετικό μέρος:  

«………………., παρά την έλλειψη ρητής συνταγματικής ή νομοθετικής πρόνοιας επί τούτου, κράτηση διενεργούμενη προς το σκοπό απέλασης δεν μπορεί να είναι δυνητικά απεριόριστη αλλά περιορίζεται σε τέτοιο χρόνο που είναι εύλογος, λαμβανομένων υπ’ όψη όλων των περιστάσεων, για να γίνει η απέλαση. Η κράτηση είναι περιορισμός του συνταγματικού δικαιώματος της ελευθερίας. Η απόκλιση επιτρέπεται από το Άρθρο 11.2(στ) "προς το σκοπό απελάσεως". Δεν μπορεί να καθίσταται αυτοσκοπός με την επ’ αόριστο αναβολή της απέλασης, ούτε να απολήγει ουσιαστικά σε αδικαιολόγητη κράτηση. Γενομένη με την προοπτική της απέλασης, εξυπακούεται ότι η απέλαση θα γίνει εντός του ευλόγου χρόνου που απαιτείται προς διευθέτηση της. Άλλως, ο λόγος της συνέχισης της καταρρέει. Τούτο επιτάσσει δε όχι μόνο το όλο πνεύμα του Άρθρου 11 προς το σκοπό προστασίας των δικαιωμάτων του αλλοδαπού αλλά και η ίδια η επιδίωξη της απέλασης που είναι η άνευ χρονοτριβής αποκατάσταση της νομιμότητας με το ακραίο και αποτελεσματικό μέτρο της απομάκρυνσης του διαπιστωθέντος μη δικαιούμενου να ευρίσκεται στη Δημοκρατία αλλοδαπού. 

Φρονώ λοιπόν ότι το Δικαστήριο κέκτειται εξουσία να ελέγξει τη νομιμότητα παρατεταμένης κράτησης προς απέλαση. Η εξουσία αυτή δε μόνο στα πλαίσια αίτησης habeas corpus μπορεί να ασκηθεί και να είναι αποτελεσματική…

      …………………………………………

Σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση βεβαίως, η κρίση επί του κατά πόσο η κράτηση έχει υπερβεί τον εύλογο χρόνο είναι κρίση πραγματική που πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη όλα τα ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως και πάντοτε, αυτή ταύτη η διάρκεια της κράτησης είναι σχετική…………….. Όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί in abstracto. Πρέπει να συσχετισθεί προς τους λόγους της καθυστέρησης απέλασης και τις υφιστάμενες δυνατότητες διεκπεραίωσης της…………….»

 

Υπάρχει πλούσια νομολογία αναφορικά με τις αρχές που διέπουν τη νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης σε περιπτώσεις απέλασης. Ό,τι βασικά προκύπτει είναι ότι η κράτηση για σκοπούς απέλασης πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και δικαιολογείται η διατήρηση της ή η παράταση της ενόσω οι αρμόδιες αρχές λαμβάνουν ενέργειες για την απέλαση και επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια, ενόσω, βεβαίως, υφίσταται εύλογη προοπτική απομάκρυνσης. Εν ολίγοις, η κράτηση προσώπου εναντίον του οποίου εκκρεμεί διαδικασία απελάσεως δεν πρέπει να παρατείνεται για δυσανάλογο χρονικό διάστημα, ήτοι δεν πρέπει να υπερβαίνει το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού. Όπως έχει αναφερθεί στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση Khoshorauli, Πολιτική Αίτηση αρ. 1/2019, ημερ. 24/1/2019:

 

«Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του ΕΔΑΔ το κατά πόσον η διάρκεια των διαδικασιών απέλασης μπορεί να επηρεάσει τη νομιμότητα της κράτησης, εξαρτάται αποκλειστικά από τα γεγονότα της υπόθεσης, με δεδομένο πάντοτε ότι η κράτηση δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά διενεργείται με σκοπό την απέλαση.»

 

Αποτελεί αρχή της νομολογίας ότι η διάρκεια της κράτησης δεν εξετάζεται in abstracto, αλλά στη βάση των συγκεκριμένων γεγονότων της υπόθεσης (βλ. Khlaief v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402 και Fasel ν. Δημοκρατίας (2016) 1 Α.Α.Δ. 876). Πρέπει να συσχετισθεί προς τους λόγους της καθυστέρησης απέλασης και τις υφιστάμενες δυνατότητες διεκπεραίωσής της. Εν ολίγοις, η δικαστική κρίση για το εύλογο ή μη του χρόνου κράτησης είναι ζήτημα πραγματικό και συνυφασμένο με τους λόγους που τυχόν δημιουργούν καθυστέρηση και εξαρτάται από τα ιδιαίτερα περιστατικά της υπόθεσης, όπως οι ανωτέρω αποφάσεις εξηγούν.

 

Στην Fasel  (ανωτέρω), αφού λέχθηκε ότι η αρχή που προβάλλεται από αποφάσεις του ΕΔΑΔ σε σχέση με τη διάρκεια κράτησης βάσει του Άρθρου 5(1)(στ) της ΕΣΔΑ παρατίθεται στην υπόθεση MEFAALANI v. CYPRUS, Appl. Nos. 3473/11 και 75381/11 ημερ. 3/2/2016, έγινε παραπομπή, μεταξύ άλλων και στο ακόλουθο απόσπασμα από την εν λόγω απόφαση:

 

     "Article 5 § 1(f) does not demand that detention be reasonably considered necessary, for example, to prevent the individual from committing an offence or fleeing. It is therefore immaterial whether the underlying decision to expel can be justified under national or Convention law.  Any deprivation of liberty under the second limb or Article 5 § 1(f) will be justified, however, only for as long as steps towards deportation or extradition are in progress.  If such steps are not prosecuted with due diligence, the detention will cease to be permissible under that provision. In other words, the length of the detention should not exceed that which is reasonably required for the purpose pursued. 

 

Unlike Article 15 of Directive 2008/115/EC, Article 5 § 1(f) of the Convention does not lay down maximum time-limits; the question whether the length of deportation proceedings could affect the lawfulness of detention under this provision thus depends solely on the particular circumstances of each case." 

 

 

Η κράτηση συνδέεται με τον επιδιωκόμενο σκοπό που είναι η απομάκρυνση του παράνομου αλλοδαπού από τη Δημοκρατία το συντομότερο δυνατόν (βλ. Kumah (2013) 1 Α.Α.Δ. 2461). Αυτή η κράτηση συνδέεται, βεβαίως, και με τον κίνδυνο διαφυγής. 

 

Ο κίνδυνος διαφυγής ενυπάρχει εγγενώς από την ίδια τη φύση της υπό κρίση υπόθεσης και το ιστορικό της, όπως αυτό έχει πιο πάνω παρατεθεί. Επιπλέον, όπως προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία, το διαβατήριο του Αιτητή δεν έχει εντοπιστεί στην κατοχή του, καταβάλλονται δε προσπάθειες προς εντοπισμό του. Ο ίδιος δε ουδέποτε αποτάθηκε στις αρχές του Ιράν για εξασφάλιση ταξιδιωτικού εγγράφου ενώ αρνείται να πράξει τούτο.

 

Εν πάση περιπτώσει, το χρονικό διάστημα που παρήλθε, υπό τις περιστάσεις, δεν είναι τέτοιας διάρκειας που να υποδηλοί είτε εγκατάλειψη του σκοπού για τον οποίο κρατείται ο Αιτητής, είτε παράλειψη προώθησης του με τη δέουσα επιμέλεια, ούτε και εντοπίζεται παραβίαση των όποιων δικαιωμάτων του Αιτητή.

 

Έχοντας, λοιπόν, υπόψη όλα όσα έχουν τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου,  την εξέλιξη των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση περίπτωση, τον τρόπο δράσης των αρμοδίων αρχών της Δημοκρατίας, σε συνάρτηση με τη συμπεριφορά του ιδίου του Αιτητή, καθώς και το χρόνο που έχει μέχρι σήμερα διαρρεύσει, δεν διαπιστώνεται η διάρκεια κράτησης του να έχει, υπό τις περιστάσεις, εκφύγει του εύλογου χρονικού διαστήματος.

 

Εν τέλει, ο Αιτητής δεν απέσεισε το βάρος που έφερε προς απόδειξη ότι η διάρκεια της κράτησης δεν ήταν εύλογη και ότι, ως εκ της διάρκειάς της, κατέστη παράνομη.

 

Καταληκτικά βρίσκω ότι η νομίμως αρξαμένη κράτηση του Αιτητή συνεχίζει να είναι νόμιμη για σκοπούς απομάκρυνσης του από την Κυπριακή Δημοκρατία. Επομένως, υπό τις περιστάσεις που περιβάλλουν την περίπτωση, οι αιτιάσεις και τα παράπονα του  Αιτητή είναι ανεδαφικά.

 

Στη βάση των πιο πάνω, η Αίτηση απορρίπτεται, χωρίς έξοδα. 

 

 

 

                                           Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ,  Δ.