ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Aίτηση αρ. 268/2025)
(i-Justice)
[ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ]
18 Νοεμβρίου, 2025
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑ ΚΛΗΣΕΩΣ ΤΟΥ Α. Δ. (ΑΔΤ [ ]) ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΦΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΗΜΕΡ. 23/09/2025 ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΞΕΔΟΘΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 77(Ι)/1997
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΗΜΕΡ. 23/09/2025 ΠΟΥ ΕΞΕΔΟΘΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 77(Ι)/1997
_________________
Σ. Α. Αγγελίδης με Β. Κοντογιάννη, για Ανδρέας Σ. Αγγελίδης δ.ε.π.ε., για τον Αιτητή.
Ουδεμία εμφάνιση, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Δοθείσα αυθημερόν)
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Στο πλαίσιο μονομερούς Αίτησης (Πολ. Αίτηση Αρ. 262/2025), χορηγήθηκε στις 27.10.2025 άδεια στον αιτητή, για συγκεκριμένους λόγους, να καταχωρίσει Αίτηση διά Κλήσεως για την έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Certiorari με το οποίο να ακυρώνονται:
«(Α) Διάταγμα «που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, Δικαιοδοσία Ψυχιατρικής Νοσηλείας, την εικοστή τρίτη ημέρα του Σεπτεμβρίου, 2025 με το οποίο διατάχθηκε η άμεση εξέταση και εκτίμηση της κατάστασης του Αιτητή στην παρούσα (διάταγμα εξέτασης) δυνάμει του Νόμου 77(Ι)/1997 στα πλαίσια της υπόθεσης με αριθμό 209/2025», και
(Β) Διάταγμα «που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, Δικαιοδοσία Ψυχιατρικής Νοσηλείας, την εικοστή τρίτη ημέρα του Σεπτεμβρίου, 2025 με το οποίο διατάχθηκε η προσωρινή νοσηλεία του Αιτητή στην παρούσα (διάταγμα προσωρινής νοσηλείας) δυνάμει του Νόμου 77(Ι)/1997 στα πλαίσια της υπόθεσης με αριθμό 209/2025.»
Διευκρινίζεται πως και τα δύο διατάγματα είχαν εκδοθεί χωρίς να δοθεί η δυνατότητα στον αιτητή να ακουστεί. Η Αίτηση διά Κλήσεως καταχωρίστηκε και ορίστηκε ως οι οδηγίες του Δικαστηρίου. Η μητέρα του αιτητή, η οποία ήταν αυτή που είχε δρομολογήσει τη διαδικασία έκδοσης των δύο διαταγμάτων, δεν εμφανίστηκε στην Αίτηση διά Κλήσεως, παρόλο που αυτή της επεδόθη προσωπικά. Στην Ένορκη Δήλωση Επίδοσης, ο δικαστικός επιδότης που της επέδωσε τα σχετικά έγγραφα, δήλωσε ενόρκως πως αυτή παρέλαβε τα έγγραφα, πλην όμως «αρνήθηκε να υπογράψει».
Δεν χρειάζεται να λεχθούν πολλά για το θεμελιώδες δικαίωμα εκάστου να λαμβάνει γνώση για δικαστική διαδικασία που τον αφορά και για την υποχρέωση των Δικαστηρίων να ενεργούν σύμφωνα με τις αρχές της φυσικής δικαιοσύνης (Αναφορικά με την Αίτηση του Nikolai Ivanovich Kazakov για την Έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Certiorari, Πολ. Έφεση Αρ. 72/2022, ημερ. 17.7.2023), ECLI:CY:AD:2023:A252. Μάλιστα σε τέτοιες περιπτώσεις, όπου η υποχρεωτική νοσηλεία επηρεάζει δραστικά το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται, θα πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά οι πρόνοιες του Νόμου και των Κανονισμών, αφού η διαδικασία ακούσιας ψυχιατρικής εξέτασης ή/και νοσηλείας, όπως εύστοχα τέθηκε στην Οικονομίδου κ.ά. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2016) 1(Α) Α.Α.Δ.491:
«…αποτελεί μια ιδιαίτερη διαδικασία αφού καλείται το υποκείμενο της αίτησης πρόσωπο να υποστεί περιορισμό της ελευθερίας του και υποχρεωτική νοσηλεία χωρίς να την έχει επιζητήσει το ίδιο και χωρίς να συναινεί, ενώ η ανάγκη αυστηρής τήρησης των διαδικαστικών προνοιών, οι οποίες αποτελούν και ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του, προβάλλει πιο έντονα.»
Ως καταγράφεται στην απόφαση ημερ. 27.10.2025, η μητέρα του αιτητή είχε ορκιστεί πως ήταν «επείγον η Αίτηση να εξεταστεί από το Δικαστήριο μονομερώς και αυθημερόν» επειδή ο υιός της:
«Τις τελευταίες ημέρες έχει κυριευτεί από μία μανία και αγοράζει συνέχεια πράγματα που δεν χρειάζεται με αποτέλεσμα να σπαταλά πάρα πολλά λεφτά. Είναι κλειδωμένος στο σπίτι του, δεν τρώει και δεν μας αφήνει να μπούμε μέσα στο σπίτι του, το οποίο είναι σε άθλια κατάσταση. Ο σύζυγος μου είναι σε δυσχερή κατάσταση με καρκίνο στο νοσοκομείο».
Πρόκειται περί γενικής και ασαφούς μαρτυρίας, χωρίς μάλιστα να αποκαλύπτεται η πηγή γνώσης της μητέρας. Ποια ήταν αυτά τα «πράγματα» που αγόραζε «συνέχεια» ο αιτητής και γιατί δεν τα χρειαζόταν δεν διευκρινίζεται. Πώς γνώριζε η μητέρα ότι το σπίτι του αιτητή ήταν σε άθλια κατάσταση, όταν δεν της επιτρεπόταν να εισέλθει εντός αυτού, είναι άξιον απορίας. Τα πιο πάνω δικαιολογούν την ακύρωση του Διατάγματος Υποχρεωτικής Εξέτασης, χωρίς βεβαίως να εξετάζεται κατά πόσο εάν είχαν δοθεί οι πιο πάνω διευκρινίσεις και είχε αποκαλυφθεί η πηγή γνώσης της μητέρας, θα εδικαιολογούσαν την εκδίκαση της συγκεκριμένης Αίτησης στην απουσία του αιτητή/επηρεαζομένου.
Όσον αφορά στο Διάταγμα Προσωρινής Νοσηλείας, το οποίο επίσης εξεδόθη την ίδια ημέρα, στην απουσία και πάλι του αιτητή, σημειώνω ότι η γνωμάτευση του ψυχιάτρου ήταν ότι ο αιτητής «επί της παρούσης δεν κρίνεται ικανός να παρακολουθήσει τη δικαστική διαδικασία λόγω επηρεασμένης κριτικής ικανότητας». Το κατώτερο Δικαστήριο που εξέδωσε το Διάταγμα, αρκέστηκε να καταγράψει με γενικότητα «και επειδή η γνώμη του ψυχίατρου που τον εξέτασε είναι ότι χρήζει προσωρινής νοσηλείας και ότι δεν είναι σε θέση να καταθέσει στο Δικαστήριο και προς τον σκοπό αυτό έχει εκδώσει σχετική γνωμάτευση (Τεκμ. Α) και επειδή λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της ψυχιατρικής γνωμάτευσης, κρίνω ότι συντρέχουν επείγοντες λόγοι που επιβάλλουν την εξέταση της Αίτησης μονομερώς και αυθημερόν …». Ουσιαστικά αυτό που το κατώτερο Δικαστήριο έπραξε, ήταν να ακολουθήσει πιστά τη γνώμη του ψυχιάτρου ότι ο αιτητής «επί της παρούσης δεν κρίνεται ικανός να παρακολουθήσει τη δικαστική διαδικασία λόγω επηρεασμένης κριτικής ικανότητας». Το πιο κάτω απόσπασμα από την Αναφορικά με την Αίτηση του Α.Σ. για Άδεια για την Καταχώριση Αίτησης για την Έκδοση Διατάγματος Certiorari, Πολ. Έφεση Αρ. 360/2020, ημερ. 18.11.2021, ECLI:CY:AD:2021:A551, είναι σχετικό και εν προκειμένω:
«Το κατώτερο Δικαστήριο απλά κατέγραψε τη θέση της ψυχιάτρου: «επειδή η γνώμη του ψυχιάτρου που τον εξέτασε είναι ότι . δεν μπορεί να καταθέσει στο Δικαστήριο». Δεν διακρίνουμε δικαστική κρίση επί του προκειμένου. Η εκ πρώτης όψεως εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι το κατώτερο Δικαστήριο προχώρησε στη διαδικασία στην απουσία του Εφεσείοντα γιατί η ψυχίατρος που τον είχε εξετάσει ήταν της γνώμης ότι αυτός δεν μπορούσε να καταθέσει στο Δικαστήριο. Δεν φαίνεται να προέβηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο στη διανοητική λειτουργία της εκτίμησης των ευρημάτων της ψυχιάτρου και στη διαμόρφωση δικής του κρίσης επί του επιμέρους ζητήματος, όπως ο νόμος του επέβαλε να πράξει, προτού προχωρήσει να κρίνει την ουσία της αίτησης χωρίς να ακούσει τον Εφεσείοντα.»
Αφήνω βεβαίως κατά μέρος πως δεν διευκρινίζεται γιατί η κατ΄ ισχυρισμόν περιορισμένη κριτική ικανότητα καθιστούσε ανίκανο τον αιτητή να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη δικαστική διαδικασία που τον αφορούσε. Το κατώτερο Δικαστήριο διατηρούσε τη δυνατότητα να ζητήσει διευκρινίσεις από τον ψυχίατρο και ακολούθως, στη βάση και των εν λόγω διευκρινίσεων, να κατέληγε το ίδιο σε δική του κρίση για το θέμα.
Για τους πιο πάνω λόγους, και το εκδοθέν Διάταγμα Προσωρινής Νοσηλείας, πάσχει.
Η Αίτηση διά Κλήσεως εγκρίνεται. Και τα δύο εκδοθέντα Διατάγματα, ημερ. 23.9.2025, ακυρώνονται.
Ο αιτητής έχει ζητήσει τα έξοδα της διαδικασίας. Με δεδομένο ότι είναι ο επιτυχών διάδικος, τα δικαιούται. Άλλωστε δεν έχει τεθεί οτιδήποτε ενώπιον μου που να συνηγορεί ώστε να μην ακολουθηθεί ο κανών λογικής ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα (Ζαβρού ν. Μιχαηλίδου (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 477). Ως εκ τούτου, επιδικάζονται προς όφελος του αιτητή και εναντίον της μητέρας του/καθ΄ ης η αίτηση, τα έξοδα της διαδικασίας, όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
/ΣΓεωργίου
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο