ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(i-Justice)
(Πολιτική Έφεση Αρ. 18/2025)
2 Δεκεμβρίου 2025
[ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΦΡΑΙΜ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΕΦΕΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΔΙΚΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 91/2025
ΥΠΟ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ:
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33 ΤΟΥ 1964, ΟΠΩΣ ΑΥΤΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ, ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 27, 28 ΚΑΙ 29 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦ.155 ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 16 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ Β. Χ. ΜΕ ΑΔΤ [ ] ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΦΟ, ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΝΤΑΛΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΥ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ ΣΤΙΣ 11.04.2025 ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ THN OIKIA, TA ΥΠΟΣΤΑΤΙΚΑ KAI TA OXHMATA TOY ΒΡΥΩΝΑΚΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΦΟ.
____________________
Αλέξανδρος Χρ. Αλεξάνδρου, για τον Εφεσείοντα.
____________________
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Χ. Μαλαχτό, Δ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Με έξι λόγους έφεσης προσβάλλεται ως εσφαλμένη η απόφαση Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία, με την οποία αρνήθηκε να χορηγήσει άδεια στον Εφεσείοντα για να καταχωρίσει αίτηση με κλήση για την έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari για την ακύρωση του εντάλματος έρευνας ημερ.11.4.2025, της οικίας και των υποστατικών του, που βρίσκονται μεταξύ των χωριών Μεσόγης και Τσάδας της επαρχίας Πάφου, που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, το κατώτερο Δικαστήριο.
Στον αστυνομικό όρκο που υποστήριζε το αίτημα της Αστυνομίας αναφερόταν πως ό,τι εξεταζόταν ήταν υπόθεση που αφορούσε στο αδίκημα της χρήσης παράνομων μέσων σύλληψης άγριων πτηνών. Αναφερόταν ότι ο προϊστάμενος της ομάδας ερευνών της Υπηρεσίας Θήρας είχε την ίδια ημέρα εντοπίσει σε χωράφι εντός του περιφραγμένου χώρου της οικίας του Εφεσείοντα μέσα σύλληψης άγριων πτηνών, δηλαδή δίκτυα στερεωμένα στην περίφραξη του χωραφιού. Ο εντοπισμός είχε γίνει στο πλαίσιο έρευνας για νεκρό άγριο αετό με πομπό GPS, ο οποίος διαπιστώθηκε να εκπέμπει σήμα εντός του περιφραγμένου χώρου της συγκεκριμένης οικίας.
Καταγραφόταν στο ένταλμα ότι ο Δικαστής που το εξέδωσε είχε ικανοποιηθεί ότι στην οικία-υποστατικά παράνομα φυλάσσονταν μέσα σύλληψης αγρίων πτηνών καθώς και νεκρός άγριος αετός με GPS. Και το ένταλμα εξουσιοδοτούσε έρευνα για την ανεύρεση και προσκόμιση ενώπιον του κατώτερου Δικαστηρίου μέσων σύλληψης αγρίων πτηνών, δηλαδή δικτύων και ένα άγριο πτηνό με πομπό GPS. Ωστόσο, το μόνο που η Αστυνομία ζητούσε μέσω του όρκου, ήταν ένταλμα έρευνας προς εντοπισμό του αετού.
Το πρώτο ζήτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο το κατώτερο Δικαστήριο ενομιμοποιείτο να εκδώσει ένταλμα έρευνας για την κατάσχεση και προσαγωγή ενώπιον του αντικειμένων που δεν ζητούσε η Αστυνομία, δηλαδή δίκτυα. Κρίνουμε ότι εγειρόταν εκ πρώτης όψεως, συζητήσιμο ζήτημα υπέρβασης εξουσίας του κατώτερου Δικαστηρίου και η σχετική άδεια έπρεπε να είχε χορηγηθεί. Σε αυτή την έκταση ο σχετικός λόγος έφεσης 2 επιτυγχάνει.
Κατά δεύτερο λόγο, ο Αιτητής επέμεινε ότι θα έπρεπε η άδεια να είχε χορηγηθεί και σε σχέση με τον αετό, βασιζόμενος στο γεγονός ότι δεν διερευνάτο αδίκημα φόνευσης ή παράνομης κατοχής άγριου πτηνού. Δεν μας έχει προς τούτο ικανοποιήσει. Η διερεύνηση αδικήματος χρήσης παράνομων μέσων σύλληψης άγριων πτηνών, ασφαλώς και δικαιολογούσε την έρευνα για ανεύρεση συγκεκριμένου άγριου πτηνού, για το οποίο υπήρχε μαρτυρία ότι βρισκόταν νεκρό στον περιφραγμένο χώρο της οικίας. Το νεκρό πτηνό θα μπορούσε να τεκμηριώσει τη χρήση των δικτύων και να καταστεί παράμετρος του υπό διερεύνηση αδικήματος. Γιατί η Αστυνομία δεν διερευνούσε και αδικήματα παράνομης φόνευσης και κατοχής του άγριου πτηνού, είναι ζήτημα που αφορούσε τις ανακριτικές αρχές. Ο συναφής λόγος έφεσης 3 απορρίπτεται.
Ο ισχυρισμός του Εφεσείοντα, στο πλαίσιο της αίτησης του για άδεια, ότι ο νεκρός αετός βρισκόταν αρκετά μέτρα μακριά και έξω από τον περιφραγμένο χώρο της οικίας του, δεν ήταν κάτι που ήταν υπόψη του κατώτερου Δικαστηρίου ή που θα μπορούσε να είχε ληφθεί υπόψη. Περαιτέρω, η αναφορά στον αστυνομικό όρκο σε «διευκόλυνση των ανακρίσεων», εν προκειμένω ουδεμία σημασία θα μπορούσε να έχει, καθότι στον όρκο γινόταν ρητή αναφορά ότι το ένταλμα ζητείτο προς εντοπισμό του άγριου πτηνού.
Όπως υποδεικνύεται με το λόγο έφεσης 1, το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα είχε αναφερθεί σε αδικήματα που διερευνώνταν, αυτό της κατοχής μέσων σύλληψης άγριων πτηνών, αλλά και αυτό της κατοχής άγριου πτηνού. Δεν είναι όμως σε αυτή τη βάση που είχε ενεργήσει το κατώτερο Δικαστήριο. Από το περιεχόμενο του εντάλματος δεν προκύπτει ότι το ένταλμα σε σχέση με τον αετό, εκδόθηκε στη βάση ότι διερευνάτο αδίκημα παράνομης κατοχής του. Η αναφορά στην κατοχή του αετού στην πρώτη παράγραφο του εντάλματος, ήταν αναφορά στα γεγονότα και σε κανένα σημείο του εντάλματος δεν γίνεται αναφορά σε διερευνώμενο αδίκημα παράνομης κατοχής άγριου πτηνού. Ο σχετικός λόγος έφεσης 4 απορρίπτεται. Επομένως, ο λόγος έφεσης 1 είναι αλυσιτελής και επίσης απορρίπτεται.
Με το λόγο έφεσης 5, ο Εφεσείων υποστηρίζει ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο απέτυχε να διαπιστώσει ότι το ένταλμα είχε εκδοθεί «χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε σύνδεση των συγκεκριμένων χώρων με το υπό διερεύνηση αδίκημα». Το άρθρο 27 του Κεφ.155, στην έκταση που εδώ ενδιαφέρει, αναφέρεται σε «εύλογη αιτία να πιστεύεται ότι σε οποιοδήποτε τόπο υπάρχει- (α) οτιδήποτε στο οποίο ή σε σχέση με το οποίο διαπράχτηκε ποινικό αδίκημα ή υπάρχει υποψία ότι διαπράχτηκε». Εν προκειμένω, στη βάση του σήματος που εξέπεμπε ο πομπός του αετού, τεκμηριωνόταν εύλογη αιτία να πιστεύεται ότι ο αετός βρισκόταν στον περιφραγμένο χώρο της οικίας και, για ότι αξίζει, σημειώνουμε ότι ο περιφραγμένος χώρος φαινόταν να είναι και ο χώρος όπου διαπραττόταν το υπό διερεύνηση αδίκημα. Επομένως, ο λόγος έφεσης 5 απορρίπτεται.
Με το λόγο έφεσης 6, ο Εφεσείων υποστηρίζει ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει τη θέση του ότι το επίδικο ένταλμα είχε εκδοθεί σε λανθασμένη δικαιοδοτική βάση, όχι δυνάμει του άρθρου 27 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.155, όπως θα έπρεπε, αλλά δυνάμει του άρθρου 28 του Κεφ.155, όπως αναγραφόταν στο πάνω μέρος του Τύπου του εντάλματος. Προς υποστήριξη της θέσης του παράπεμψε στο πιο κάτω απόσπασμα από την Μακρίδη (2014) 1(Α) Α.Α.Δ. 756, 767:
«Δεν αποτελεί λόγο έφεσης, ούτε και συζητήθηκε πρωτόδικα, αλλά ο ευπαίδευτος συνήγορος του Εφεσείοντα θεώρησε καθήκον του να θέσει ότι το ένταλμα έρευνας, όπως φαίνεται στην όψη του, στηρίζεται σε λανθασμένο νομικό υπόβαθρο. Συγκεκριμένα, αναγράφεται «ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΡ.6 ΕΝΤΑΛΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Νόμος 29/77 Άρθρο 3 (Κεφ. 155, Άρθρο 28)». Κατά τον συνήγορο, το άρθρο 28 δεν παρέχει δικαιοδοσία έκδοσης εντάλματος έρευνας, το δε άρθρο 3 είναι ερμηνευτικό και άσχετο.
Είναι ορθή η πιο πάνω προσέγγιση. Παρά ταύτα, είναι αχρείαστη περαιτέρω και εις βάθος ενασχόληση, ιδίως ως προς τις επιπτώσεις, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ενώπιόν μας ανάλογος λόγος έφεσης. Αναμένεται, όμως, όπως είναι αυτονόητο, η καταγραφή της ορθής δικαιοδοτικής βάσης στην όψη εντάλματος έρευνας. Η εξουσία προς παροχή εντάλματος αυτής της μορφής καλύπτεται από το άρθρο 27 του Κεφ. 155. Ειδικά, δε, σε σχέση με διερευνώμενα αδικήματα που περιστρέφονται γύρω από τον Ν.29/77, ανάλογη εξουσία παρέχεται και δυνάμει του άρθρου 29(3) του υπό αναφορά Νόμου.»
Το ζήτημα εξετάστηκε στην Mohammed, Πολ. Aίτ. Αρ. 187/2021, ημερ.23.9.2021, ECLI:CY:AD:2021:D405, όπου σε σχέση με την Μακρίδη παρατηρήθηκε πως, ό,τι είχε επί του προκειμένου λεχθεί ήταν εκτός του λόγου (ratio) της απόφασης εφόσον το ζήτημα δεν αποτελούσε λόγο έφεσης και σε κάθε περίπτωση το Ανώτατο Δικαστήριο δεν είχε αποφασίσει σε σχέση με τις επιπτώσεις, περιοριζόμενο σε αναφορά ως προς το τί θα αναμενόταν.
Υιοθετούμε την ανάλυση που έγινε στην Mohammed για την αναφορά στο άρθρο 28 του Κεφ.155 στον Ποινικό Τύπο του εντάλματος έρευνας. Είχε αναφερθεί ότι:
«Ασφαλώς και δικαιοδοσία πρέπει να υπάρχει πριν την έκδοση της δικαστικής πράξης που εξετάζεται, όπως εμφατικά υποστήριξε ο δικηγόρος των Αιτητών, όμως, άλλο είναι να μην υπάρχει δικαιοδοσία και άλλο το αδιαμφισβήτητα υπαρκτό δικαιοδοτικό υπόβαθρο (άρθρο του νόμου) να μην μνημονεύεται στην δικαστική απόφαση. Ούτε είναι η θέση των Αιτητών ότι στην προκειμένη περίπτωση το κατώτερο Δικαστήριο είχε πλανηθεί ως προς τη νομοθεσία που έπρεπε να εφαρμόσει ή ότι εφάρμοσε άλλη που δεν έπρεπε.
Τα άρθρα 27 και 28 του Κεφ.155 με πλαγιότιτλους «Εντάλματα έρευνας» και «Τύπος και διάρκεια ισχύος εντάλματος έρευνας» αντίστοιχα, δεν είχαν θέση στην υποστηρικτική ένορκη δήλωση, το δε ένταλμα έρευνας που εκδόθηκε, μνημόνευε στον τίτλο του το άρθρο 28. Ο τύπος του εντάλματος έρευνας προνοείται στους περί Ποινικής Δικονομίας Κανονισμούς (Δευτερογενής Νομοθεσία της Κύπρου, Τόμος ΙΙ, 337) και είναι ο Ποινικός Τύπος 6 στη σελ.345. Η σχετική αναφορά είναι στον τότε ισχύοντα περί Ποινικής Δικονομίας Νόμο, Κεφ.14. Στη σελ.341, όπου υπάρχει ευρετήριο των ποινικών τύπων, στην δεύτερη στήλη καταγράφεται το άρθρο που προνοεί για τον τύπο και είναι αυτό το άρθρο που αναγράφεται σε κάθε τύπο. Στην προκειμένη περίπτωση, στο Κεφ.155 το άρθρο που προνοεί για τον τύπο είναι το άρθρο 28. Το ίδιο δε το άρθρο 28* δεν προνοεί ότι το ένταλμα έρευνας θα πρέπει να μνημονεύει το άρθρο που παρέχει τη σχετική εξουσία στο Δικαστήριο (βλ. ακόμα Γ.Μ. Πικής, «Sentencing in Cyprus», 2η Έκδ.,2007, σελ.71).
Επομένως η μη αναφορά στο άρθρο 27 του Κεφ.155 στο επίδικο ένταλμα έρευνας ή την ένορκη δήλωση στη βάση της οποίας εκδόθηκε δεν μπορεί να συνιστά λόγο για την ακύρωση του.
__________________________________________________
*28.-(1) Κάθε ένταλμα έρευνας φέρει την υπογραφή του δικαστή που το εκδίδει, την ημερομηνία και ώρα εκδόσεως, καθώς επίσης και βεβαίωση του δικαστή ότι έχει ικανοποιηθεί λογικά για την ύπαρξη της ανάγκης εκδόσεως του εντάλματος.
(2) Κάθε τέτοιο ένταλμα συνήθως απευθύνεται γενικά προς όλους τους αστυνομικούς αλλά ο Δικαστής που εκδίδει τέτοιο ένταλμα δύναται, αν η άμεση εκτέλεση του είναι αναγκαία, και δεν υπάρχει αμέσως διαθέσιμος αστυνομικός, να απευθύνει αυτό σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ή πρόσωπα, και το πρόσωπο αυτό ή πρόσωπα εκτελούν αυτό, όταν δε το ένταλμα απευθύνεται σε περισσότερους από ένα αστυνομικούς ή περισσότερα από ένα πρόσωπα, αυτό δύναται να εκτελεστεί από όλους, ή από οποιοδήποτε ή από περισσότερους του ενός από αυτούς.»
Επομένως, ο λόγος έφεσης 6 απορρίπτεται.
Η έφεση επιτυγχάνει μερικώς ως ανωτέρω.
Παρέχεται άδεια στον Εφεσείοντα να καταχωρήσει αίτηση δια κλήσεως για την έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari για την ακύρωση του εντάλματος έρευνας της οικίας-υποστατικών του, που βρίσκονται μεταξύ των χωριών Μεσόγης και Τσάδας της επαρχίας Πάφου, που εκδόθηκε την 11.4.2025 από Δικαστή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, στην έκταση που αυτό εξουσιοδοτούσε τη κατάσχεση μέσων σύλληψης άγριων πτηνών, δικτύων, για το λόγο ότι, σε αυτή του την έκταση, το κατώτερο Δικαστήριο εξέδωσε το ένταλμα καθ’ υπέρβαση εξουσίας.
Η αίτηση να καταχωριστεί εντός δέκα ημερών και να επιδοθεί στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Ο Πρωτοκολλητής να την ορίσει για οδηγίες σε συνεννόηση με τον αδελφό Δικαστή που θα την εκδικάσει.
Τα έξοδα της έφεσης επιδικάζονται υπέρ του Εφεσείοντα όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, πλέον Φ.Π.Α. αν υπάρχει, και θα είναι ανακτήσιμα μόνο σε περίπτωση επιτυχίας της αίτησης με κλήση.
Χ. Μαλαχτός, Δ.
Ι. Ιωαννίδης, Δ.
Ε. Εφραίμ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο