(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 1270/2023,
1781/2023, 1843/2023, 65/2024 και 188/2024)
15 Ιανουαρίου, 2025
[ΜΙΧΑΗΛ, Δ/στης ΔΔ]
(Υπόθεση Αρ. 1270/2023)
JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO. LIMITED
Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
(Υπόθεση Αρ. 1781/2023)
ΔΗΜΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
(Υπόθεση Αρ. 1843/2023)
JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO. LIMITED
Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
(Υπόθεση Αρ. 65/2024)
JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO. LIMITED
Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
(Υπόθεση Αρ. 188/2024)
JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO. LIMITED
Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
Σίμος Α. Αγγελίδης για Ανδρέας Σ. Αγγελίδης Δ.Ε.Π.Ε., για την αιτήτρια στις Υποθέσεις Αρ. 1270/2023, 1843/2023, 65/2024 και 188/2024.
Χριστίνα Σιακαλλή (κα) για Ορφανίδης, Χριστοφίδης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τους αιτητές στην Υπόθεση Αρ. 1781/2023.
Θεοδώρα Πιπερή-Χριστοδούλου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα, για τον καθ’ ου η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ: Οι υπό κρίση συνεκδικαζόμενες υποθέσεις έχουν τα ακόλουθα αιτητικά:
Υπόθεση Αρ.1270/2023:
«Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ’ ου η Αίτηση ως η επιστολή 24.7.23 του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (Παράρτημα Α) και με την οποίαν γνωστοποιήθηκε ότι στις 15.06.2023 το Υπουργικό αποφάσισε για σκοπούς δημόσιου, δήθεν, συμφέροντος (χωρίς ποτέ να δημοσιοποιηθεί τέτοια απόφαση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας), (α) την ανάκληση της δικής του προγενέστερης απόφασης η οποία νόμιμα δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 17.02.2023 με Αριθμό Απόφασης 94.242 της 18.01.2023) (Παράρτημα Β) και (β) ότι επίσης έλαβε άγνωστη στην Αιτήτρια «νέα Απόφαση για την κατά παρέκκλιση αίτηση» (χωρίς να υπάρχει τέτοιο αίτημα) είναι αντίθετη προς το Σύνταγμα, τους σχετικούς Νόμους, τη νομολογία και τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και ως ανεπίτρεπτα κακόπιστη και αντιφατική θα πρέπει να κριθεί άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.»
Υπόθεση Αρ.1781/2023:
«Δήλωση και/ή Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου, ότι η απόφαση της Καθ’ ης η Αίτηση ημερομηνίας 25/08/2023, με την οποία η Καθ’ ης η Αίτηση αποφάσισε να ανακαλέσει την προηγούμενη απόφασή της με αρ. 94.242 ημερομηνίας 18/01/2023, με την οποία εγκρίθηκε η αίτηση της εταιρείας JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO LTD, για χορήγηση προσωρινής Πολεοδομικής Άδειας διάρκειας πέντε ετών, για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 26(2) των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων του 1972 έως 2021, είναι άκυρη και στερημένη νομικής ισχύος και αποτελέσματος.
Β. Δήλωση και/ή Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου, ότι η απόφαση της Καθ’ ης η Αίτηση ημερομηνίας 25/08/2023, με την οποία η Καθ’ ης η Αίτηση αποφάσισε να απορρίψει την αίτηση της εταιρείας JIMCHANG CYPRUS DEVELOPING CO LTD, για χορήγηση προσωρινής Πολεοδομικής Άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου, για προσθήκες και μετατροπές σε αδειοδοτημένη Μεικτή Τουριστική Ανάπτυξη (Μ.Τ.Α.), στα τεμάχια με αρ. 396, 391 και 407, φ/Σχ 2-285- 372, Τμήμα 11, στο Δήμο Σωτήρας, στην Επαρχία Αμμοχώστου, είναι άκυρη και στερημένη νομικής ισχύος και αποτελέσματος.»
Υπόθεση Αρ.1843/2023:
«Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ’ ου η Αίτηση ως δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα ημερομηνίας 25.8.2023 (Παράρτημα Α) και με την οποία γνωστοποιήθηκε ότι στις 15.06.2023 το Υπουργικό αποφάσισε και διέταξε υπό πλάνη και δήθεν για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος (α) την ανάκληση της προγενέστερης απόφασής του για χορήγηση της πολεοδομικής άδειας υπέρ της Αιτήτριας (ως αυτή νόμιμα δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 17.02.2023 με Αριθμό Απόφασης 94.242, ημερομηνίας 18.01.2023), ανατρέποντας τα κεκτημένα δικαιώματα της Αιτήτριας παράνομα και χωρίς προηγουμένως να ακουστεί και (β) ότι υπήρχε δήθεν, σε εκκρεμότητα αίτημα της Αιτήτριας για «χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση του Τοπικού Σχεδίου» την οποία και απέρριψε και ότι η εν λόγω απόφαση είναι παράνομη ως αντίθετη προς το Σύνταγμα, τους σχετικούς Νόμους, τη νομολογία και τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και ως ανεπίτρεπτα κακόπιστη και αντιφατική οπότε θα πρέπει να κριθεί άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.»
Υπόθεση Αρ.65/2024:
«Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ’ ου η Αίτηση ημερομηνίας 26.10.2023 η οποία παραλήφθηκε από την Αιτήτρια στις 13.11.2023 (Παράρτημα Α) και με την οποία απέρριψε την αίτηση της Αιτήτριας (ΑΜΧ/0042/2021), για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για προσθηκομετατροπές σε υφιστάμενη αδειοδοτημένη Μεικτή Τουριστική Ανάπτυξη στα τεμάχια με αρ. 391, 396 και 407, Φ/Σχ. 2-285-372 που ευρίσκονται στο Δήμο Σωτήρας είναι άκυρη, παράνομη, κακόπιστη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.»
Υπόθεση Αρ.188/2024:
«Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ’ ου η Αίτηση ημερομηνίας 23.11.2023 (Παράρτημα Α) και η οποία γνωστοποιήθηκε στην Αιτήτρια την 5.12.2023 (Παράρτημα Β) και με την οποία απέρριψε την αίτηση της Αιτήτριας (ΑΜΧ/00315/2016Α), για οικοπεδοποίηση (έγκριση τροποποιημένων σχεδίων) των τεμαχίων με αρ 391, 396 και 407, Φ/Σχ. 2-285-372 που ευρίσκονται στο Δήμο Σωτήρας είναι άκυρη, παράνομη, κακόπιστη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.»
Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε στις 3.2.2021 και 20.4.2021 πολεοδομική αίτηση για χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του τοπικού σχεδίου ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου για προσθηκομετατροπές που είχαν ήδη εκτελεστεί σε αδειοδοτημένη μεικτή τουριστική ανάπτυξη ιδιοκτησίας της αιτήτριας εταιρείας εντός του αιτητή Δήμου. Ο Υπουργός Εσωτερικών με πρότασή του προς το καθ’ ου η αίτηση ημερομηνίας 16.1.2023 το κάλεσε να αποφασίσει σε σχέση με την αιτιολογημένη εισήγηση του συμβουλίου μελέτης παρεκκλίσεων (στο εξής το «συμβούλιο παρεκκλίσεων») και εξουσιοδοτήσει την πολεοδομική αρχή να χορηγήσει πολεοδομική άδεια υπό όρους ως η εισήγηση του συμβουλίου παρεκκλίσεων. Το καθ’ ου η αίτηση έλαβε απόφαση στις 18.1.2023 με την οποία ενέκρινε την αίτηση της αιτήτριας εταιρείας για χορήγηση προσωρινής πολεοδομικής άδειας διάρκειας πέντε ετών κατά παρέκκλιση και εξουσιοδότησε την πολεοδομική αρχή να χορηγήσει την εν λόγω άδεια με κατάλληλους όρους, προϋποθέσεις και αντισταθμιστικά μέτρα ως η εισήγηση του συμβουλίου παρεκκλίσεων. Η αιτήτρια εταιρεία ενημερώθηκε με επιστολή ημερομηνίας 7.2.2023 και στις 15.2.2023 κατέβαλε το ποσό των €410.000 που της ζητήθηκε ως αντιστάθμισμα για την έκδοση της πολεοδομικής άδειας. Στις 17.2.2023 η εν λόγω απόφαση δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Ακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ διαφόρων αξιωματούχων και τμημάτων της διοίκησης σχετικά με το κατά πόσο υπάρχει συμμόρφωση με όρους της περιβαλλοντικής αρχής. Με επιστολές ημερομηνίας 13.4.2023 και 2.5.2023 ο Υπουργός Εσωτερικών ενημέρωσε την αιτήτρια εταιρεία για την πρόθεσή του να υποβάλει εκ νέου την αίτηση ενώπιον του καθ’ ου η αίτηση και κάλεσε την αιτήτρια εταιρεία να υποβάλει τις θέσεις της, πράγμα που έπραξε με επιστολές ημερομηνίας 28.4.2023 και 22.5.2023. Στις 15.6.2023 ο Υπουργός Εσωτερικών υπέβαλε εκ νέου πρόταση στο καθ’ ου η αίτηση με την οποία εισηγήθηκε την ανάκληση της προγενέστερης απόφασης ημερομηνίας 18.1.2023 και την εξουσιοδότηση του αιτητή Δήμου να επιστρέψει στην αιτήτρια εταιρεία το ποσό που είχε καταβάλει. Το καθ’ ου η αίτηση έλαβε σχετική απόφαση στις 15.6.2023 η οποία δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 25.8.2023. Στις 26.10.2023 η πολεοδομική αρχή απέρριψε την αίτηση της αιτήτριας εταιρείας.
Το καθ’ ου η αίτηση εγείρει σειρά προδικαστικών ενστάσεων των οποίων η εξέταση προηγείται.
Εισηγείται ότι οι Υποθέσεις Αρ.1270/2023, 1781/2023 και 1843/2023 στρέφονται κατά μη εκτελεστής διοικητικής πράξης ή εν πάση περιπτώσει ασκήθηκαν πρόωρα εφόσον εκτελεστή διοικητική πράξη είναι η απόφαση απόρριψης της αίτησης της αιτήτριας εταιρείας ημερομηνίας 26.10.2023 και άρα οι εν λόγω υποθέσεις είναι αλυσιτελείς.
Η 1270/2023 στρέφεται κατά της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση να ανακαλέσει την απόφασή του ημερομηνίας 18.1.2023, ως η ενημέρωση στην επιστολή της πολεοδομικής αρχής ημερομηνίας 24.7.2023. Η εν λόγω επιστολή έχει το εξής περιεχόμενο:
«Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην προς το Υπουργικό Συμβούλιο, σχετική με το πιο πάνω θέμα επιστολή σας, με αρ. φακ. Κ97/2023, ημερομηνίας 28/6/2023 και σας πληροφορώ ότι το Υπουργικό Συμβούλιο στις 15/6/2023, αποφάσισε την ανάκληση της πιο πάνω Απόφασης για σκοπούς δημόσιου συμφέροντος, και έλαβε νέα Απόφαση για την κατά παρέκκλιση αίτηση.
2. Μετά την επικείμενη ενημέρωση των πελατών σας από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών που θα ακολουθήσει μόλις η νέα Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, θα είναι δυνατή η καταχώρηση προσφυγής ώστε τα θέματα που εγείρετε στην επιστολή σας να εξεταστούν.»
Η 1843/2023 στρέφεται κατά της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση ως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 25.8.2023.
Η εισήγηση του καθ’ ου η αίτηση είναι ορθή. Αφενός, η 1270/2023 απώλεσε το αντικείμενό της και συγχωνεύθηκε στο αντικείμενο της 1843/2023 η οποία στρέφεται κατά της ίδιας πράξης αλλά μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και αφετέρου, η 1843/2023 στη βάση των όσων αποφασίστηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση Δημοκρατία κ.ά. ν. Ανδρέα Δημητρίου, Ε.Δ.Δ. 59/2022 κ.α., 5.9.2023 απώλεσε την εκτελεστότητά της μετά την έκδοση της απόφασης της πολεοδομικής αρχής για απόρριψη της αίτησης της αιτήτριας εταιρείας. Αυτή η απόφαση είναι το αντικείμενο της 65/2024. Συνεπώς, οι Υποθέσεις Αρ. 1270/2023 και 1843/2023 απορρίπτονται ως απαράδεκτες.
H 1781/2023 στρέφεται κατά της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση ως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 25.8.2023 (αιτούμενη θεραπεία Α) και κατά της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση να απορρίψει την αίτηση της αιτήτριας εταιρείας (αιτούμενη θεραπεία Β). Η δημοσίευση έχει το ακόλουθο περιεχόμενο:
«Το Συμβούλιο:
α) Να ανακαλέσει την Απόφαση με αρ. 94.242 και ημερ. 18.1.2023, με την οποία εγκρίθηκε η αίτηση της Εταιρείας Jimchang Cyprus Developing Co Ltd (ΑΜΧ/0042(2021), για χορήγηση προσωρινής Πολεοδομικής Άδειας, διάρκειας πέντε ετών, για σκοπούς δημόσιου συμφέροντος, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 28(2) των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων του 1972 έως 2021 δεδομένου ότι οι καταληκτικές θέσεις της Περιβαλλοντικής Αρχής, όπως αυτές καταγράφονται στα Παραρτήματα Η και ΙΔ της Πρότασης, τα οποία κατατέθηκαν στη Γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου, αφορούν δεσμευτικό Κοινοτικό Κεκτημένο. Συγκεκριμένα, η Περιβαλλοντική Αρχή αναφέρεται, ότι στους όρους της Ειδικής Έκθεσης Συσσωρευτικών Επιπτώσεων (Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης), από Υφιστάμενα, Προτεινόμενα και Μελλοντικά Έργα στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας «Αγία Θέκλα - Λιοπέτρι». (CY3000009), στην Επαρχία Αμμόχωστου, η οποία εκδόθηκε από την Περιβαλλοντική Αρχή τον Ιούνιο του 2021, προβλέπεται και απαιτείται η μείωση των πιέσεων στην εν λόγω ευαίσθητη περιβαλλοντικά περιοχή, οι οποίες, με βάση τις επιστολές του Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος, για το συγκεκριμένο έργο, δεν επιτρέπουν την έγκριση αδειοδότησης των πρόσθετων οικοδομημάτων.
β) Ασκώντας τις εξουσίες που παρέχονται σ' αυτό από το άρθρο 26 των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων του 1972 έως 2021 και σύμφωνα με τον κανονισμό 17(1) των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Παρεκκλίσεις) Κανονισμών του 1989 και 2005, αποφάσισε να απορρίψει, την αίτηση της Εταιρείας Jimchang Cyprus Developing Co Ltd (AMX/0042/2021), για χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου, για προσθήκες και μετατροπές σε αδειοδοτημένη Μεικτή Τουριστική Ανάπτυξη (Μ.Τ.Α.), στα τεμάχια με αρ. 396. 391 και 407, φ/σχ. 2-285-372, Τμήμα 11, στο Δήμο Σωτήρας, στην Επαρχία Αμμοχώστου.
γ) Αποφάσισε όπως η αρμόδια Αρχή, δηλαδή ο Δήμος Σωτήρας επιστρέψει στην αιτήτρια εταιρεία τα καταβληθέντα σε αυτή χρηματικά ποσά που αφορούν τα αντισταθμίσματα που τέθηκαν με βάση την Απόφαση με αρ. 94.242 και ημερ. 18.1.2023 και τα οποία έχουν ήδη καταβληθεί στις 15.2.2023.»
Όπως προκύπτει από την επιχειρηματολογία που αναπτύσσει ο αιτητής Δήμος στη γραπτή αγόρευση, το παράπονό του εστιάζεται στην απόφαση επιστροφής του ποσού των €210.000 που κατέβαλε σε αυτόν στις 15.2.2023 η αιτήτρια εταιρεία. Κατ’ αρχή, η εισήγηση του καθ’ ου η αίτηση περί αλυσιτέλειας της 1781/2023 για τους ίδιους λόγους που αφορούν τις 1270/2023 και 1843/2023 δεν τυγχάνει εφαρμογής εφόσον η όποια ζημιά στον αιτητή Δήμο συντελέστηκε με τη δημοσίευση της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση στις 25.8.2023 και δεν σχετίζεται με την απόφαση της πολεοδομικής αρχής για απόρριψη της αίτησης της αιτήτριας εταιρείας. Σε αυτό το σημείο εστιάζονται και οι άλλες προδικαστικές ενστάσεις που εγείρει το καθ’ ου η αίτηση και αφορούν τη 1781/2023 με τις οποίες εισηγείται ότι ο αιτητής Δήμος στερείται ιδίου εννόμου συμφέροντος και ότι η προσφυγή του αιτητή Δήμου είναι ενδοστρεφής.
Όπως αναφέρεται και πιο πάνω, το παράπονο του αιτητή Δήμου φαίνεται να εστιάζεται στην απόφαση επιστροφής στην αιτήτρια εταιρεία του ποσού των €210.000. Το ποσό που κατέβαλε η αιτήτρια εταιρεία στον αιτητή Δήμο δεν ήταν €210.000 αλλά €410.000 όμως για λόγους άγνωστους προς το Δικαστήριο ο αιτητής Δήμος παραπονείται μόνο για το ποσό των €210.000. Οι αιτούμενες θεραπείες που δικογραφεί ο αιτητής Δήμος στην προσφυγή του δεν στρέφονται μόνο κατά του σκέλους της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση με το οποίο αποφασίζεται η επιστροφή από τον αιτητή Δήμο προς την αιτήτρια εταιρεία του ποσού που κατέβαλε αλλά κατά ολόκληρης της απόφασης σε σχέση με την οποία ο αιτητής Δήμος δεν έχει έννομο συμφέρον στην έκταση που η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στην τύχη της αίτησης της αιτήτριας εταιρείας. Συνεπώς, δεν είναι δυνατός ο κατακερματισμός της απόφασης εφόσον, μάλιστα, δικογραφείται ως ενιαία από τον ίδιο τον αιτητή Δήμο. Χωρίς να προηγηθεί η δικαστική ακύρωση της απόφασης η οποία επηρεάζει την αιτήτρια εταιρεία, δεν θα μπορούσε να ακυρωθεί αποσπασματικά και μεμονωμένα μόνο το μέρος της απόφασης που αφορά στον αιτητή Δήμο. Είναι για αυτό τον λόγο που το συμφέρον του αιτητή Δήμου δεν είναι άμεσο αλλά προκύπτει έμμεσα από το σύνολο της απόφασης η οποία, όπως έχει εξηγηθεί, δεν αφορά τον αιτητή Δήμο. Συνεπώς, η υπόθεση αρ.1781/2023 απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
Στις εναπομείνασες υποθέσεις 65/2024 και 188/2024 η αιτήτρια εταιρεία στη γραπτή αγόρευση της αναπτύσσει συγκεκριμένους λόγους ακύρωσης αλλά ταυτόχρονα υιοθετεί προς αποφυγή επανάληψης τους λόγους ακύρωσης που προβάλλει και στις υποθέσεις αρ.1270/2023 και 1843/2023. Εφόσον ρητώς υιοθετούνται οι λόγοι ακύρωσης που αναπτύσσονται στις δύο εν λόγω υποθέσεις, παρόλο που οι δύο υποθέσεις απορρίπτονται ως απαράδεκτες για τους λόγους που εξηγούνται πιο πάνω στην απόφαση, οι λόγοι ακύρωσης θα πρέπει να τύχουν δικαστικής εξέτασης ωσάν να αναπτύσσονται και στις εναπομείνασες δύο υποθέσεις.
Οι λόγοι ακύρωσης συνοψίζονται σε πάσχουσα σύνθεση του καθ’ ου η αίτηση λόγω απουσίας τεσσάρων μελών που δεν αιτιολογείται αλλά ούτε προκύπτει ότι προσκλήθηκαν, ανυπαρξία ημερήσιας διάταξης, έλλειψη δέουσας έρευνας σε σχέση με τις προτάσεις που υπέβαλε η αιτήτρια εταιρεία, παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας, του δικαιώματος ακρόασης, της χρηστής διοίκησης, της αναλογικότητας, έλλειψη αιτιολογίας, απουσία πρακτικού της πολεοδομικής αρχής, αναρμοδιότητα του προσώπου που υπογράφει την απόφαση και έλλειψη δέουσας έρευνας.
Όπως προκύπτει από το πρακτικό της συνεδρίας της 15.6.2023 απουσίαζαν τέσσερα πρόσωπα χωρίς να καταγράφεται οποιοσδήποτε λόγος και ήταν παρόντα οκτώ. H εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου προνοείται στο Άρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν. 90/1972, σύμφωνα με το οποίο:
«(2) Το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί με απόφαση του να χορηγεί πολεοδομική άδεια κατά παρέκκλιση του σχεδίου ανάπτυξης, ανεξάρτητα αν η ανάπτυξη έχει συντελεστεί ή όχι, σε έκτακτες και δικαιολογημένες προς το δημόσιο συμφέρον περιπτώσεις ή άλλες ειδικές περιπτώσεις, που θα καθοριστούν με Κανονισμούς τους οποίους εκδίδει το Υπουργικό Συμβούλιο και εγκρίνει η Βουλή των Αντιπροσώπων.
(3) Κανονισμοί οι οποίοι εκδίδονται δυνάμει του εδαφίου (2) του παρόντος άρθρου καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα ασκείται η εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου και, ειδικότερα, δυνατό να προνοούν για—
(α) Τη διαδικασία, τους όρους, τις προϋποθέσεις, τους περιορισμούς και τα κριτήρια, με βάση τα οποία ασκείται η εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου∙
(β) τη σύσταση συμβουλίου, για να συμβουλεύει το Υπουργικό Συμβούλιο κατά την εξέταση αιτήσεων για χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση του σχεδίου ανάπτυξης∙
(γ) την επιβολή δικαιωμάτων για την εξέταση αιτήσεως για χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση του σχεδίου ανάπτυξης∙
(δ) την επιβολή αντισταθμιστικών μέτρων, στα οποία περιλαμβάνεται και η μεταφορά συντελεστή δόμησης από άλλο τεμάχιο ή από διατηρητέα οικοδομή∙
(ε) την αναδρομική εφαρμογή τους σε ειδικά καθορισμένες περιπτώσεις.
(4) Κάθε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου η οποία εκδίδεται σύμφωνα με το εδάφιο (2) του παρόντος άρθρου δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και αποστέλλεται για ενημέρωση στη Βουλή των Αντιπροσώπων.»
Στους περί Πολεοδοµίας και Χωροταξίας (Παρεκκλίσεις) Κανονισµούς, Κ.Δ.Π. 309/99, και συγκεκριμένα στους Κανονισμούς 17 και 18 προνοείται η διαδικασία λήψης απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο:
«17.––(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο εξετάζει την αίτηση και την έκθεση του Συμβουλίου και αποφασίζει σε σχέση με την αίτηση.
(2) Σε περίπτωση διαφωνίας του Υπουργικού Συμβουλίου με την εισήγηση του συμβουλίου, είτε μερικώς είτε ολικώς, τότε η αίτηση αναπέμπεται στο Συμβούλιο προς επανεξέταση. Το Υπουργικό Συμβούλιο καταγράφει τους λόγους για τους οποίους διαφωνεί.
(3) Το Συμβούλιο επανεξετάζει την αίτηση, λαμβάνοντας υπόψη τους λόγους διαφωνίας του Υπουργικού Συμβουλίου, και υποβάλλει εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο καθίσταται αρμόδιο να αποφασίσει τελειωτικά αναφορικά με την αίτηση.
18.––(1) Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναφορικά με αίτηση που εξετάζεται με βάση τους παρόντες Κανονισμούς καταχωρίζεται στο μητρώο που τηρεί το Συμβούλιο, σύμφωνα με τον Κανονισμό 23.
(2) Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας μέσα σε ένα μήνα από την ημερομηνία λήψεως της απόφασης και αποστέλλεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων μαζί με τη σχετική αιτιολογία αυτού, καθώς και την εισήγηση του Συμβουλίου μαζί με τα σχετικά πρακτικά που αναφέρονται στην παράγραφο (3) του Κανονισμού 15, για ενημέρωση.»
Πουθενά στον πιο πάνω νόμο ή στους κανονισμούς προνοείται οτιδήποτε σε σχέση με το πόσα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου συνιστούν απαρτία. Ούτε προβλήθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου επιχείρημα για το ενδεχόμενο εκχώρησης της εξουσίας του Υπουργικού Συμβουλίου για σκοπούς εξέτασης του υπό κρίση ζητήματος σε κάποια εκ των μελών του.
Η επιχειρηματολογία του καθ’ ου η αίτηση σε απάντηση του λόγου ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια εταιρεία περί πάσχουσας σύνθεσης του Υπουργικού Συμβουλίου εντοπίζεται στις παραγράφους 2.6.1 μέχρι 2.7 της γραπτής αγόρευσης. Εισηγείται το καθ’ ου η αίτηση ότι δεν πρέπει να αγνοείται η αρχή της εύρυθμης λειτουργίας της διοίκησης και ότι θα ήταν ουσιώδες σφάλμα να διασταλεί η υποχρέωση τήρησης διαδικαστικών τύπων χωρίς σαφή νομοθετική διάταξη. Εισηγείται, επίσης, ότι ακόμα και εάν εντοπίζεται παράβαση τύπου, ο τύπος δεν κρίνεται ως ουσιώδης.
Το Υπουργικό Συμβούλιο αποτελεί σύμφωνα με το Άρθρο 46 του Συντάγματος ένα από τα όργανα που ασκούν εκτελεστική εξουσία το οποίο συγκροτείται από όλους τους υπουργούς. Σύμφωνα με την πέμπτη παράγραφο του ιδίου Άρθρου:
«Αι αποφάσεις του Υπουργικού Συµβουλίου λαµβάνονται δι’ απολύτου πλειοψηφίας και εκτός εάν ήθελεν ασκηθή υπό του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου της ∆ηµοκρατίας ή υπό αµφοτέρων συµφώνως τω άρθρω 57 το δικαίωµα της οριστικής αρνησικυρίας ή της αναποµπής, εκδίδονται πάραυτα υπό αυτών Προέδρου και του Αντιπροέδρου της ∆ηµοκρατίας διά δηµοσιεύσεως εις την επίσηµον εφηµερίδα της ∆ηµοκρατίας συµφώνως ταις διατάξεσι του άρθρου 57.»
Όπως με σαφήνεια προκύπτει από τις πρόνοιες του Άρθρου 46 του Συντάγματος, κάθε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία χωρίς να προνοείται ότι η απόλυτη αυτή πλειοψηφία επιτρέπεται να προκύπτει επί των παρόντων μελών και όχι επί του συνόλου των μελών. Συνεπώς, εφόσον το ίδιο το Άρθρο 46 του Συντάγματος δεν προνοεί ότι οι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, συμπεραίνεται ότι το ίδιο το Σύνταγμα δεν ανέχεται το Υπουργικό Συμβούλιο να συνεδριάζει και να λαμβάνει αποφάσεις με οποιαδήποτε άλλη σύνθεση πέραν της πλήρους. Επομένως, οι αποφάσεις που λήφθηκαν στην επίμαχη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου το οποίο δεν συνεδρίαζε υπό πλήρη σύνθεση εφόσον απουσίαζαν τέσσερα μέλη του λήφθηκαν κατά παράβαση του Συντάγματος που ισοδυναμεί με παράβαση ουσιώδους τύπου και ως τέτοια δεν μπορεί να παραγνωριστεί.
Σε σχέση με τους υπόλοιπους λόγους ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια εταιρεία, εντοπίζεται έλλειψη δέουσας έρευνας επί των θέσεών της ως υποβλήθηκαν με τις επιστολές ημερομηνίας 28.4.2023 (μέσω των δικηγόρων της) και 22.5.2023. Στο σημείο αυτό παρατηρείται ότι εφόσον δόθηκε δικαίωμα στην αιτήτρια εταιρεία να υποβάλει τις απόψεις ή/και παρατηρήσεις της προτού το θέμα εξεταστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, η εισήγηση της αιτήτριας εταιρείας περί παραβίασης της αρχής της προηγούμενης ακρόασης δεν ευσταθεί.
Ως προς τη δέουσα έρευνα, η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε με τις επιστολές της διάφορους ισχυρισμούς ως επίσης και μελέτη από μηχανικό περιβάλλοντος στην οποία εξετάζονταν δύο σενάρια και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε κάθε σενάριο. Τα ζητήματα αυτά τέθηκαν στην επιστολή ημερομηνίας 25.5.2023 του Υπουργού Εσωτερικών προς τον διευθυντή Τμήματος Περιβάλλοντος ζητώντας τις απόψεις του (η υπογράμμιση είναι του Δικαστηρίου):
«(δ) Η Αιτήτρια ανταποκρίθηκε στο πιο πάνω αίτημα και απέστειλε τις απόψεις της με την επιστολή της με αρ. αναφοράς JG/23/SC/014/Τ.Π και ημερομηνία 22.05.2023. Σε αυτή, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι:
(Ι) Η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας Αγίας Θέκλας- Λιοπετρίου ετοιμάσθηκε χωρίς να ακολουθηθεί η προνοούμενη νομική διαδικασία, ενώ υπάρχουν δεδομένα που δεν λήφθηκαν υπόψη και δικαιολογούν την εκπόνηση δέουσας μελέτης για την τροποποίηση της. Όμως ακόμη και με την νομική ερμηνεία του περιεχομένου της παραγράφου 6.2 της υφιστάμενης Μελέτης, δεν επιβάλλεται κατά ανάγκη η κατεδάφιση του πρόσθετου ορόφου.
(ΙΙ) Υποβάλλει σχετική μελέτη που ετοιμάσθηκε από προσοντούχο Μηχανικό Περιβάλλοντος με δυο σενάρια, όπου διαφαίνεται ότι το σενάριο ολοκλήρωσης της ανάπτυξης, ως έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο με τα αντισταθμιστικά μέτρα που επιβλήθηκαν, είναι σημαντικά προτιμότερο από το σενάριο για κατεδάφιση του πρόσθετου ορόφου στο ξενοδοχείο, αποξήλωση του υπόγειου χώρου στάθμευσης και ανέγερση νέας ξενοδοχειακής πτέρυγας με βάση τον υπολειπόμενο συντελεστή δόμησης και εκείνο που θα προκόψει από τον όροφο που θα κατεδαφιστεί, εφόσον αυτός προκύπτει από την Πολεοδομική Ζώνη.
2. Υπό το φως των πιο πάνω αναφερόμενων, παρακαλώ όπως έχω τις απόψεις σας το συντομότερο, για τα σχόλια της Αιτήτριας αναφορικά με την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση της Ζώνης Ειδικής Προστασίας Αγίας Θέκλας-Λιοπετρίου, όπως και τη θέση της Περιβαλλοντικής Αρχής για τα δυο σενάρια (κατεδάφισης ή όχι των παράνομων αναπτύξεων) τα οποία εξετάζονται στην Τεχνική Έκθεση που υπέβαλε, ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα για τα δεδομένα της υπόθεσης πριν προωθηθεί η σχετική Πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών προς το Υπουργικό Συμβούλιο.»
Το Τμήμα Περιβάλλοντος στην απάντησή του της 12.6.2023 ανέφερε τα πιο κάτω:
«3) Οι αιτητές στις 03/02/2021 υπέβαλαν πολεοδομική αίτηση (ΑΜΧ0042/2021) για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για τη ΜΤΑ όπως είχε ήδη υλοποιηθεί και στις 20/04/2021 υπέβαλαν αίτηση ώστε η ανάπτυξη να εξεταστεί κατά παρέκκλιση των προνοιών του ισχύοντος Σχεδίου
4) Στις 28/04/2021, το ΤΠΟ ζήτησε τις απόψεις του ΤΠ σχετικά με την πολεοδομική αίτηση (ΑΜΧ0042/2021) για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για τη ΜΤΑ όπως είχε ήδη υλοποιηθεί. Το ΤΠ σε επιστολή του ημερ. 19/05/2021 ανέφερε ότι δεν δύναται νομικά να αξιολογήσει επιπτώσεις στο περιβάλλον για έργα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
(5) Είναι προφανές ότι το έργο έχει υλοποιηθεί με διαφορετικό τρόπο από τον οριζόμενο μέσω της Γνωμάτευσης του ΤΠ και της Πολεοδομικής Άδειας και χωρίς να εξασφαλισθούν εκ των προτέρων οι απόψεις του, αλλά ούτε και προηγήθηκε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αλλαγών του έργου. Το γεγονός ότι έχουν γίνει διάφορες προσθηκο-μετατροπές χωρίς να ενημερωθεί το ΤΠ πριν την υλοποίησή τους αντανακλάται και στην Ειδική Έκθεση Συσσωρευτικών Επιπτώσεων από Υφιστάμενα, Προτεινόμενα και Μελλοντικά Έργα στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας «Αγία Θέκλα - Λιοπέτρι» (CΥ 3000009), που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2021 και κοινοποιήθηκε στο ΤΠΟ. Για την ετοιμασία της Ειδικής Έκθεσης ακολουθήθηκε η διαδικασία δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων στην προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Natura 2000, αξιολογώντας και υφιστάμενες αλλά όχι παράνομες αναπτύξεις.
6) Όσον αφορά τη διαδικασία δέουσας εκτίμησης, σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ εκτιμώνται δεόντως οι επιπτώσεις στην περιοχή του δικτύου Natura 2000 λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους διατήρησης της περιοχής και βάσει της εκτίμηση αυτής η αρμόδια αρχή συναινεί σε ένα σχέδιο ή έργο μόνο αφού βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλέψει την ακεραιότητα της περιοχής και ενδεχομένως αφού εκφρασθεί πρώτα η δημόσια γνώμη. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία (Περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμοι του 2003 έως 2015) λαμβάνονται καθοριστικά υπόψη οι στόχοι διατήρησης της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό λειτουργεί Ad hoc Επιτροπή στην οποία εκπροσωπούνται αρμόδια τμήματα και υπηρεσίες σχετικές με την προστασία της φύσης καθώς και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον τομέα προστασίας της φύσης αφού τα θέματα εξετάζονται καθαρά από περιβαλλοντική σκοπιά.
7) Για την περίπτωση της Ειδικής Έκθεσης Συσσωρευτικών Επιπτώσεων που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2021, το ΤΠ και η Ad Hoc Επιτροπή είχαν στη διάθεσή τους σχετικές επιστημονικές μελέτες για την οικολογία του είδους, σχετικές μελέτες για την κατάσταση διατήρησης του είδους, δεδομένα καταγραφής του είδους στην περιοχή, καθώς και μελέτες και εκθέσεις Ειδικών Οικολογικών Αξιολογήσεων έργων στην περιοχή, τόσο πρόσφατων όσο και παλαιότερων (π.χ. Μαρίνα Αγίας Νάπας και Αλιευτικό Καταφύγιο στο Λιοπέτρι), όπως και τη μελέτη και Γνωμάτευση για τη Στρατηγική Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου. Με βάση το σύνολο των πιο πάνω, πραγματοποιήθηκε η δέουσα εκτίμηση των συσσωρευτικών επιπτώσεων στην προστατευόμενη περιοχή καταλήγοντας στην Ειδική Έκθεση και σε συγκεκριμένα μέτρα για άμβλυνση των επιπτώσεων. Στην Ειδική Έκθεση Συσσωρευτικών Επιπτώσεων για το εν λόγω έργο αναφέρεται ότι η προσθήκη ορόφων έγινε χωρίς να ενημερωθεί η Περιβαλλοντική Αρχή και πέρα από τους όρους της περιβαλλοντικής γνωμάτευσης για το Έργο.
Η Ειδική Έκθεση Συσσωρευτικών Επιπτώσεων περιλαμβάνει τον ακόλουθο όρο για μη αδειοδοτημένες αναπτύξεις: «Για τα έργα για τα οποία έχει αρχίσει η υλοποίηση ή που ολοκληρώνονται χωρίς τις απαιτούμενες άδειες, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας για την κατασκευή παράνομων εγκαταστάσεων, ώστε να μειωθούν οι πιέσεις προς την προστατευόμενη περιοχή».
8) Λαμβάνοντας υπόψη ότι έργο έχει υλοποιηθεί με διαφορετικό τρόπο από τον οριζόμενο μέσω της Περιβαλλοντικής Γνωμάτευσης και της Πολεοδομικής Άδειας, χωρίς να εξασφαλισθούν εκ των προτέρων οι απόψεις του ΤΠ και χωρίς να προηγηθεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και χωρίς να εφαρμοστεί ο σχετικός όρος της Ειδικής Έκθεσης Συσσωρευτικών Επιπτώσεων που αναφέρεται πιο πάνω, Θέση του ΤΠ είναι ότι θα πρέπει να αρθούν οι παράνομες κατασκευές και στη συνέχεια να εξεταστεί σύμφωνα με τις ισχύουσες περιβαλλοντικές και άλλες νομοθεσίες οποιοδήποτε νέο αίτημα για ανέγερση νέων οικοδομών.»
Όπως προκύπτει από τα πιο πάνω, το Τμήμα Περιβάλλοντος σε αντίθεση με όσα του ζητήθηκαν από τον Υπουργό Εσωτερικών, δηλαδή τις απόψεις του επί των πολύ συγκεκριμένων εισηγήσεων της αιτήτριας εταιρείας, περιορίστηκε σε ανασκόπηση των όσων προηγήθηκαν και στη θέση ότι θα πρέπει να αρθούν οι παράνομες κατασκευές και τότε να εξεταστεί το ζήτημα στη βάση αιτήματος για ανέγερση νέων οικοδομών. Η θέση αυτή του Τμήματος Περιβάλλοντος έθεσε το ζήτημα εντελώς εκτός του πλαισίου στο οποίο βρισκόταν κατά τον συγκεκριμένο χρόνο δηλαδή της αίτησης για εκ των υστέρων νομιμοποίηση εργασιών που ήδη είχαν εκτελεσθεί. Είναι σε αυτό το πλαίσιο που ζητήθηκαν οι απόψεις του Τμήματος Περιβάλλοντος και είναι επί των εισηγήσεων της αιτήτριας εταιρείας που θα έπρεπε το Τμήμα Περιβάλλοντος να τοποθετηθεί είτε θετικά είτε αρνητικά έτσι ώστε να καταλήξει σε κάποια απόφαση η αίτησή της για χορήγηση άδειας κατά παρέκκλιση. Η παράλειψή του Τμήματος Περιβάλλοντος να πράξει τούτο, όπως και η αποδοχή της συγκεκριμένης απάντησης από τον Υπουργό Εσωτερικών – σε αντίθεση με όσα ο ίδιος είχε ζητήσει από το Τμήμα Περιβάλλοντος –δεικνύει έλλειψη δέουσας έρευνας.
Στη βάση των πιο πάνω ευρημάτων, θεωρώ ότι η εξέταση των υπόλοιπων λόγων ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια εταιρεία είναι αλυσιτελής.
Για τους πιο πάνω λόγους καταλήγω ότι η Υπόθεση Αρ. 65/2024 επιτυγχάνει ως παρομοίως επιτυγχάνει και η Υπόθεση Αρ. 188/2024 εφόσον εκδόθηκε συνεπεία της απόρριψης της αίτησης που είναι το αντικείμενο της 65/2024. Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις ακυρώνονται. Επιδικάζονται €2000 έξοδα πλέον Φ.Π.Α. υπέρ της αιτήτριας εταιρείας και εναντίον του καθ’ ου η αίτηση.
Οι Υποθέσεις Αρ.1270/2023, 1781/2023 και 1843/2021 απορρίπτονται ως απαράδεκτες. Επιδικάζονται €600 σε έκαστη υπόθεση υπέρ του καθ’ ου η αίτηση και εναντίον του αιτητή.
Ε. ΜΙΧΑΗΛ, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο