ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 328/2025 (Κ)
(i-Justice)
16 Απριλίου 2025
[ΚΕΛΕΠΕΣΙΗ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
N. B. S.
Αιτητής,
KAI
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1.ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
2.ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Καθ’ ων η αίτηση
––––––––––––––––––––––––––––––––
Θ. Λοΐζου (κα), για Χρίστος Π. Χριστοδουλίδης, δικηγόρος για τον αιτητή.
Φ. Χριστοφίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, δικηγόρος για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ex tempore
Είχα την ευκαιρία να εξετάσω τα γεγονότα της υπόθεσης ενόψει και της προηγούμενης κατάθεσης των διοικητικών φακέλων, όπως και τα δικόγραφα και τις εκατέρωθεν γραπτές αγορεύσεις, τις οποίες οι ευπαίδευτοι συνήγοροι υιοθέτησαν κατά τη σημερινή δικάσιμο και είμαι σε θέση να δώσω ex tempore την απόφαση μου.
Το ιστορικό που περιβάλλει την περίπτωση του αιτητή είναι μακρύ και απολήγει, ως εδώ ενδιαφέρει, στην έκδοση απόφασης ημερομηνίας 22.6.2023 για κήρυξη του γάμου του αιτητή ως εικονικού, τη νομιμότητα της οποίας ο αιτητής προσέβαλε με τη Προσφυγή αρ.1372/23. Απότοκο της έκδοσης της πιο πάνω διοικητικής απόφασης ήταν η ακύρωση της άδειας διαμονής του αιτητή. Για την πιο πάνω εξέλιξη καθώς και για το γεγονός ότι όφειλε να αναχωρήσει εντός 14 ημέρων από τη Δημοκρατία ο αιτητής ενημερώθηκε με επιστολή ημερομηνίας 17.7.2023. Ακολούθως στις 30.10.2024–και αφού προηγουμένως τα στοιχεία του αιτητή είχαν καταχωρηθεί στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων (stop list) καθότι αυτός συνέχιζε να παραμένει παράνομα στη Δημοκρατία-εκδοθήκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης κατά του αιτητή. Κατά της νομιμότητας της απόφασης για κήρυξη του αιτητή ως απαγορευμένου μετανάστη και των εν λόγω διαταγμάτων ο αιτητής καταχώρησε την Προσφυγή αρ. 1475/24.
Οι δυο Προσφυγές συνεκδικάστηκαν κατόπιν διατάγματος Δικαστηρίου και στις 28.2.2025 με απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου στις Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις αρ.1372/23 κ.α, Nadeem Butt Shahid κ.α και Δημοκρατίας οι δυο Προσφυγές απορρίφθηκαν και οι εκεί προσβαλλόμενες διοικητικές αποφάσεις επικυρώθηκαν.
Στις 25.3.2025 ο αιτητής καταχώρησε την υπό κρίση Προσφυγή δια της οποίας ο αιτητής επιζητεί τις ακόλουθες θεραπείες:
«Α. Δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η συνέχιση της κράτησης του Αιτητή δυνάμει διοικητικής πράξης ημερ. 30/10/2024 με την οποία κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης όπου συνακόλουθα εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης εναντίον του χωρίς να επανεξεταστεί δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4)α του ΚΕΦ 105 αυτεπάγγελτα από τον Υφυπουργό Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας και/η δυνάμει του 18ΠΣΤ(4)β ενόψει αιτήματος ημερομηνίας 11/03/2025 είναι άκυρη, παράνομη, στερημένα οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και/ή κατά παράβαση του Κεφ. 105, Ν.7(Ι)/2007 της ΕΣΔΑ και του Συντάγματος και/η εκδόθηκαν χωρίς την δέουσα έρευνα και/η καθ ́ υπέρβαση και/η χωρίς καθόλου Δικαιοδοσία και είναι αποτέλεσμα πλάνης περί γεγονότων και κακής εφαρμογής του νόμου και παραβιάζεται η αρχή της ισότητας.
«Β. Δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η συνέχιση της κράτησης του Αιτητή δυνάμει διοικητικής πράξης ημερ. 30/10/2024 κηρύσσοντας τον απαγορευμένο μετανάστη όπου συνακόλουθα εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης εναντίον του χωρίς να εξεταστεί αίτημα του για εναλλακτικών μέτρων δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ (4)α και β του ΚΕΦ 105 είναι παράνομη ή/και και/ή άκυρη και/ή στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και/ή ενάντια του άρθρου 11 της αρχής της μη επαναπροώθησης Ν (131(I)/2015) εφόσον είναι παντρεμένος με Κύπρια πολίτη όπου διαμένουν μαζί με τον υιό της συζύγου του κάτω από την ίδια στέγη».
Με την ένσταση της η πλευρά των καθ΄ων η αίτηση ήγειρε αριθμό προδικαστικών ενστάσεων μεταξύ των οποίων και προδικαστική ένσταση ότι το παρόν Δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας προς εξέταση της παρούσας Προσφυγής καθότι το αντικείμενο αυτής άπτεται ζητήματος που εξετάζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο κατόπιν αιτήματος για έκδοση Προνομιακού Εντάλματος Habeas Corpus ad Subjiciendum δυνάμει του Άρθρου 155 του Συντάγματος.
Με τη σύμφωνη γνώμη των συνηγόρων των μερών, το Δικαστήριο έδωσε Οδηγίες για να εκδικαστεί κατά προτεραιότητα η προδικαστική ένσταση περί έλλειψης δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, ζήτημα το οποίο, εν πάση περιπτώσει, ως θέμα δημοσίας τάξεως εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο (Παμπόρη και Δημοκρατίας (Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 133/2018, ημερομηνίας 19.6.2024). Ως προς τούτο καταχωρήθηκαν εκατέρωθεν αγορεύσεις.
Η πλευρά των καθ΄ων η αίτηση δια μέσου της γραπτής της αγόρευσης υπέβαλε ότι αυτό που ουσιαστικά επιζητεί ο αιτητής με την υπό κρίση Προσφυγή είναι να ελεγχθεί δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος η νομιμότητα της συνέχισης της κράτησης του, κάτι όμως που ως υποστήριξε ο ευπαίδευτος συνήγορος εκφεύγει του αναθεωρητικού ελέγχου, ο οποίος εξαντλείται στην εξέταση της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης με βάση τα δεδομένα που η διοίκηση είχε ενώπιον της κατά τον ουσιώδη χρόνο έκδοσης του. Με συναφή παραπομπή σε νομολογία ο κ. Χριστοφίδης υποστήριξε ότι η νομιμότητα της κράτησης ως προς τη διάρκεια της εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου δυνάμει του Άρθρου 155 του Συντάγματος και ειδικότερα στη διαδικασία ελέγχου που αφορά προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus. Είναι πρόδηλο, συνεχίζει η πλευρά των καθ΄ων η αίτηση, ότι στην προκειμένη περίπτωση, ο αιτητής δεν προσβάλλει και ούτε θα μπορούσε να προσβάλει τη νομιμότητα του διατάγματος κράτησης ημερομηνίας 30 Οκτωβρίου 2024-αφού αυτό άλλωστε έχει ήδη κριθεί νόμιμο με απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου- αλλά τη συνέχιση της κράτησης του αιτητή, η οποία, ως υποβάλλει, συνδέεται με τη νομιμότητα της κράτησης ως προς τη διάρκεια της, ζήτημα για το οποίο στερείται δικαιοδοσίας το παρόν Δικαστήριο.
Η πλευρά του αιτητή με τη δική της γραπτή αγόρευση, απορρίπτοντας τη βασιμότητα της προδικαστικής ένστασης, υπέβαλε ότι «με την παρούσα προσφυγή, αυτό που προσβάλλεται είναι η υποχρέωση των καθ’ών η αίτηση να επανεξετάσουν αυτεπάγγελτα την διάρκεια της κράτησης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4)α ως επίσης και η άρνηση ή και παράληψη τους να επανεξετάσουν αυτεπάγγελτα την διάρκεια της κράτησης του Αιτητή κατόπιν του αιτήματος επανεξέτασης που υπέβαλε ο Αιτητής ημερ. 11/03/2025 δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4)β του Κεφ.105.» Διατείνεται δε ο αιτητής ότι «σκοπός της προσφυγής είναι η άρνηση ή και αμέλεια των καθ’ών η αίτηση να προβούν στα όσα επιτάσσει η σχετική νομοθεσία» καθώς και ότι αυτό που επιζητείται να εξεταστεί με την παρούσα Προσφυγή δεν είναι η διάρκεια της κράτησης του αιτητή αλλά το κατά πόσο δικαιολογείται η συνέχιση της κράτησης του δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4) του Κεφ.105.
Έχω εξετάσει με προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου. Δεν χρειάζεται να λεχθούν πολλά. Εν προκειμένω καθίσταται σαφές από τις αιτούμενες θεραπείες της Προσφυγής, ο προσδιορισμός των οποίων, ως είναι παγίως νομολογημένο, είναι άρρηκτα συνυφασμένος με τον καθορισμό της πράξης, απόφασης ή παράλειψης η οποία προσβάλλεται (Οικονόμου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ 530) όσο και από τις θέσεις που ο ίδιος ο αιτητής υπέβαλε με τη γραπτή του αγόρευση, ότι η παρούσα Προσφυγή δεν στρέφεται κατά της νομιμότητας οποιουδήποτε εκδοθέντος διατάγματος κράτησης -αφού άλλωστε ως ορθά υποδεικνύουν και οι καθ’ ων η αίτηση η νομιμότητα του διατάγματος κράτησης ημερομηνίας 30.10.24 αποτέλεσε ήδη αντικείμενο δικαστικής εξέτασης στην Προσφυγή αρ. 1475/24 και επομένως η αναψηλάφηση της νομιμότητας αυτού δεν θα ήτο δυνατή- αλλά αυτό που ρητώς επιζητείται να εξεταστεί από το παρόν Δικαστήριο και δη να κηρυχθεί ως άκυρη και παράνομη είναι «η συνέχιση της κράτησης του αιτητή» η οποία, ως ο ίδιος ο αιτητής διατείνεται, δεν έχει με βάση το άρθρο 18(4)ΠΣΤ του Κεφ. 105 επανεξεταστεί είτε αυτεπαγγέλτως είτε ενόψει της επιστολής του συνηγόρου του αιτητή ημερομηνίας 11.3.2025. Τούτο όμως ήτοι το παράνομο ή μη της συνέχισης της κράτησης του αιτητή και τα όσα ο αιτητής εισηγείται δια της γραπτής του αγόρευσης συναρτώνται ευθέως με τον έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης του αιτητή ως προς τη διάρκεια της, η εξέταση της οποίας, ως ζήτημα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και συγκεκριμένα στη διαδικασία ελέγχου που αφορά προνομιακό ένταλμα habeas corpus, εκφεύγει σαφώς της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (Limon ν. Δημοκρατίας (Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου αρ.126/21, ημερομηνίας 20/4/22). Ως διαλαμβάνεται στο άρθρο 18 ΠΣΤ 5 (α) του Κεφ.105 η διάρκεια της κράτησης στη βάση του άρθρου 18ΠΣΤ ελέγχεται με αίτηση Habeas Corpus δυνάμει του άρθρου 155.4 του Συντάγματος ενώ συμφώνως με τα προνοούμενα στο άρθρο 18ΠΣΤ (3) (α) του Νόμου ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης διενεργείται μέσω Προσφυγής βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Άλλωστε το ζήτημα έχει αποκρυσταλλωθεί και νομολογιακά.
Στην υπόθεση Guo Shuying v. Δημοκρατίας (2012) 1 Α.Α.Δ. 2725 τονίστηκε ότι «η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σταθερά αποδέχεται ότι μόνο με αίτηση Habeas Corpus μπορεί να ελεγχθεί η νομιμότητα της κράτησης αλλοδαπού από πλευράς της διάρκειας της συμφώνως των προνοιών του Άρθρου 18 ΠΣΤ του νόμου».
Στην Αίτηση του Teimuraz Bochorishvili (2012) 1Α Α.Α.Δ 806) με αναφορά στα αποφασισθέντα στην Αίτηση του Essa Murad Khlaief (αρ. 1) (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402) λέχθηκε ότι η τυχόν παρανομία στο συνεχές της κράτησης για σκοπούς απέλασης ελέγχεται αποτελεσματικά μόνο στα πλαίσια διαδικασίας habeas corpus ενώ με τη διοικητική προσφυγή στα πλαίσια του Άρθρου 146, ελέγχεται η νομιμότητα της διοικητικής ενέργειας για έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης κατά το χρόνο λήψης των σχετικών αυτών αποφάσεων.
Περαιτέρω στην πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Δημοκρατία v Vakeel Singh ( (Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 1/2020, ημερομηνίας 19/12/23) μεταξύ άλλων λέχθηκε: «Όπως έχει αναφερθεί, σύμφωνα με τη νομολογία (ανωτέρω), γεγονότα, παραλείψεις ή και ενέργειες που συμβαίνουν μετά την έκδοση του διατάγματος κράτησης, όπως επίσης και όταν οι λόγοι της κράτησης έχουν εκλείψει, αποκτούν σημασία κατά τον έλεγχο της νομιμότητας της διάρκειας της κράτησης, που ελέγχεται στο πλαίσιο της διαδικασίας του habeas corpus».
Σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, δεν θα μπορούσε να γίνει δεκτή ούτε η θέση του αιτητή ότι το Δικαστήριο δύναται να αναλάβει δικαιοδοσία για να εξετάσει το αν υπήρξε πράγματι συμμόρφωση με τις πρόνοιες του εδάφιου 4 του άρθρου 18ΠΣΤ και δη κατά πόσο ο Υπουργός Εσωτερικών έχει παραβιάσει, ως ο αιτητής εισηγείται, την υποχρέωση του για επανεξέταση του διατάγματος κράτησης είτε αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο είτε σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα μετά και τη σχετική επιστολή του αιτητή. Τούτο διότι, κατά πάγια νομολογία, η υποχρέωση του Υπουργού Εσωτερικών για επανεξέταση της κράτησης του αιτητή δυνάμει των προνοιών του άρθρου 18ΠΣΤ(4) του Κεφ.105 εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ελέγχου της νομιμότητας της διάρκειας της κράτησης, η οποία ως ήδη έχει λεχθεί, εξετάζεται αποκλειστικά με το προνομιακό ένταλμα habeas corpus.
Επί τούτου απόλυτα σχετικά είναι τα όσα υπομνήσθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο στα πλαίσια της Αίτησης του Ali Khaledi Batrashi (Πολιτική Αίτηση Αρ 88/24 ημερ. 21/6/24) στην οποία έγινε δεκτή η αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus ad subjiciendum. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω το ακόλουθο απόσπασμα:
«Είναι πάγια νομολογημένο ότι η διάρκεια της κράτησης, σε αντίθεση με τον έλεγχο της νομιμότητας της έκδοσης των ιδίων των Διαταγμάτων Κράτησης και Απέλασης ως διοικητικής πράξης, ελέγχεται με Habeas Corpus.[..]
Στην υπό συζήτηση περίπτωση διαπιστώνεται απουσία οποιασδήποτε μαρτυρίας ότι η κράτηση του Αιτητή έτυχε οποιασδήποτε επανεξέτασης με βάση τα διαλαμβανόμενα στο Άρθρο 18ΠΣΤ, ήτοι ανά δίμηνο.[.]Δεδομένης της μη προσκόμισης οποιασδήποτε μαρτυρίας τόσο σε σχέση με την επανεξέταση από τον Υπουργό του Διατάγματος Κράτησης ανά δίμηνο, όσο και σε σχέση με απόφαση για παράταση μετά την εκπνοή των έξι μηνών, αναμφίβολα προκύπτει παραβίαση των επιτακτικών προνοιών του Άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105 [..]
Σχετική με τα πιο πάνω είναι η ακόλουθη περικοπή από την υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Muhammad Ashfaq (2014) 1 Α.Α.Δ. 173, σελ. 183:
«Μέσα στα πλαίσια του ελέγχου της νομιμότητας της διάρκειας της κράτησης εντάσσεται και η υποχρέωση του Υπουργού Εσωτερικών να επανεξετάζει ανά δίμηνο την κράτηση. Η εξέταση αυτή ασφαλώς και δεν είναι ένα απλό εσωτερικό διοικητικό μέτρο που δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη κατά την εισήγηση της Δημοκρατίας. Δεν εξετάζεται εδώ διοικητική απόφαση. Οι όποιες ενέργειες του Υπουργού δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4), εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο ελέγχου της νομιμότητας της διάρκειας της κράτησης. Με σκοπό τη διασφάλιση ότι η κράτηση δεν θα υπερβαίνει τους έξι μήνες, και αυτό μόνο για καλό λόγο, είναι που ο Υπουργός οφείλει να επανεξετάζει ανά δίμηνο έκαστη περίπτωση κράτησης. [..]Η ύπαρξη διοικητικών μέτρων κράτησης και απέλασης λόγω του ότι ο αιτητής κηρύχθηκε απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει του Άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105, δεν εξουδετερώνει την αναγκαιότητα για το συνεχή έλεγχο που θα πρέπει να γίνεται από τις διοικητικές και δικαστικές αρχές ως προς τη νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης.»
(η έμφαση προστέθηκε)
Απόλυτα σχετικές με το υπό κρίση ζήτημα είναι οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφορικά με την Αίτηση της C.D, Πολιτική αίτηση αρ.133/22, ημερομηνίας 30/9/22, ECLI:CY:AD:2022:D371 και Αναφορικά με την Αίτηση του B.M.M (2014) 1Β ΑΑΔ 1746) καθώς και Αναφορικά με την Αίτηση του S. N. P. B., Πολιτική αίτηση αρ.177/23, ημερομηνίας 10/1/24) στα πλαίσια των οποίων εξετάστηκε το κατά πόσο υπήρξε συμμόρφωση των καθ΄ων η αίτηση με τα όσα προνοούνται στο εδάφιο 4 του άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105.
Στη βάση όλων των ανωτέρω, η προδικαστική ένσταση που εγέρθηκε από τους καθ΄ων η αίτηση περί έλλειψης δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου γίνεται δεκτή.
Κατά συνέπεια, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Επιδικάζονται €1.000 έξοδα εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ’ ων η αίτηση.
Κελεπέσιη, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο