ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ  

      (Υπόθεση με αρ. Ε.Μ. 1/2025)

16 Ιουνίου 2025

[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

A. S.

Αιτητής,

v.

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Καθ’ ων η αίτηση.

……………………………

Νικολέττα Χαραλαμπίδου, για Νικολέττα Χαραλαμπίδου Δ.Ε.Π.Ε., για τον αιτητή.

Ιωάννης Αλέξανδρος Γεωργίου, Δικηγόρος, για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση.

 

  Α Π Ο Φ Α Σ Η

ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Ο αιτητής καταχώρησε ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, την προσφυγή με αρ. 2277/2024, με την οποία αξίωνε την εξής θεραπεία:-

«Απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου με την οποία να ακυρώνεται ως παράνομη η απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση ημερομηνίας 11/06/2024, η οποία επιβάλλει στον Αιτητή όπως εμφανίζεται κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή μεταξύ 8:00 π.μ. και 12:00 μ.μ. ενώπιον του Γραφείου της ΥΑΜ στην Επαρχία Διαμονής του».

 

  Σύμφωνα με τα γεγονότα της προσφυγής, ο αιτητής κατάγεται από την Συρία. Είναι κάτοχος συμπληρωματικής προστασίας στη Δημοκρατία, από τις 17.12.2019, ενώ έχει σε ισχύ άδεια διαμονής μέχρι τις 31.7.2025.

 

  Εναντίον του αιτητή εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης ημερομηνίας 31.8.2023, αφού κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 29 του περί Προσφύγων Νόμου και του άρθρου 6(1)(ζ) του Κεφ. 105. Κατά του διατάγματος απέλασης ημερομηνίας 31.8.2023, ασκήθηκε η προσφυγή με αρ. 3260/2023 ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (ΔΔΔΠ), στην οποία εκδόθηκε ακυρωτική απόφαση ημερομηνίας 5.2.2024. Κατά του διατάγματος κράτησης ημερομηνίας 31.8.2023, ασκήθηκε η προσφυγή με αρ. 1578/2023 ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, στην οποία εκδόθηκε επικυρωτική απόφαση σε σχέση με το διάταγμα κράτησης, ενώ κρίθηκε πως δεν υπήρχε δικαιοδοσία του Δικαστηρίου προς εξέταση της νομιμότητας κήρυξης του αιτητή, ως απαγορευμένου μετανάστη. Κατά της τελευταίας αυτής απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου, ασκήθηκε η Ε.Δ.Δ. 12/2024, ημερομηνίας 15.10.2024, με την οποία η πρωτόδικη κρίση ανατράπηκε κι η προσφυγή επιστράφηκε ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προς εκδίκαση, η οποία ακόμα εκκρεμεί.

 

  Στο μεταξύ, η Διευθύντρια του Τμήματος Μετανάστευσης εξέδωσε νέα διατάγματα κράτησης και απέλασης του αιτητή, ημερομηνίας 7.2.2024, λόγω της εκ νέου κήρυξης του ως απαγορευμένου μετανάστη, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 29 του περί Προσφύγων Νόμου και του άρθρου 6(1)(ζ) του Κεφ. 105. Σε σχέση με το διάταγμα απέλασης, ασκήθηκε η προσφυγή με αρ. 616/2024 ενώπιον του ΔΔΔΠ, στα πλαίσια της οποίας εκδόθηκε ακυρωτική απόφαση, ημερομηνίας 28.5.2024. Κατά του διατάγματος κράτησης, ασκήθηκε ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου η προσφυγή με αρ. 295/2024, η οποία παραπέμφθηκε από το τελευταίο προς το ΔΔΔΠ και το ΔΔΔΠ απέρριψε την προσφυγή, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας.

 

  Λόγω του ότι εξακολουθούσε ο αιτητής να βρίσκεται υπό κράτηση, καταχώρησε την Αίτηση για έκδοση Habeas Corpus με αρ. 91/2024 ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Αίτηση η οποία είχε οριστεί στις 11.6.2024. Την εν λόγω ημερομηνία, η Διευθύντρια του Τμήματος Μετανάστευσης ακύρωσε την έκδοση του διατάγματος κράτησης ημερομηνίας 7.2.2024 και προχώρησε την ίδια μέρα, στην έκδοση απόφασης εφαρμογής εναλλακτικών της κράτησης μέτρων.

 

  Παραθέτω αυτούσιο το περιεχόμενο της διοικητικής απόφασης ημερομηνίας 11.6.2024:-

«I wish to inform you that, after re-examining your case, I have decided to release you on the following terms:

1. You are obliged to report to the Office of the Aliens and Immigration Police of the District of your residence every Monday, Wednesday and Friday between 8:00 a.m. to 12:00 p.m.

2. You are obliged to report a residence address to the Office of the Aliens and Immigration Police of the District of your residence. Before you change your residence, you are obliged to immediately report the new address to the Office of the Aliens and Immigration Police to the District of your residence.

Be informed that in case you fail to follow any of these terms, further actions will be taken and another detention order will be issued against you.

 

  Κατά της προαναφερθείσας διοικητικής αποφάσεως, ο αιτητής άσκησε την προσφυγή με αρ. 2277/2024 ενώπιον του ΔΔΔΠ, το οποίο στις 19.3.2025, αποφάσισε την παραπομπή της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, ως η παρούσα, λαμβάνουσα προς τούτο, τον αριθμό Ειδικού Μητρώου 1/2025. Η νομιμότητα της εν λόγω διοικητικής απόφασης, αποτελεί το αντικείμενο της υπό κρίση προσφυγής.

 

  Η ευπαίδευτη συνήγορος του αιτητή, διατείνεται πως η προσβαλλόμενη διοικητική απόφαση της επιβολής εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, στερείται νομιμότητας, λόγω του ότι δεν έχει οποιοδήποτε νομικό έρεισμα. Υποβάλλει πως, ούτε σε ενωσιακό, αλλά ούτε και σε εθνικό επίπεδο υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη για επιβολή εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, σε πρόσωπο που είναι δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας, ως ο αιτητής. Η απουσία αναφοράς στο ίδιο το κείμενο της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης της νομικής της βάσης, συνιστά νομική πλάνη και θα πρέπει να ακυρωθεί, ως ληφθείσα καθ’ υπέρβαση των άκρων ορίων του διοικητικού οργάνου.

 

  Υποβάλλεται, πρόσθετα, η εισήγηση πως η επίδικη πράξη, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και της αναγκαιότητας, αφού τα εναντίον του αιτητή εκδοθέντα διατάγματα κράτησης και απέλασης έχουν ακυρωθεί και συνεπώς, δεν διαφαίνεται ποιος είναι ο σκοπός της λήψης αυτού του μέτρου, ενώ σημειώνει πως κρατείται πέραν των 8 μηνών για σκοπούς απέλασης, ως επικίνδυνος για την δημόσια τάξη και εθνική ασφάλεια, χωρίς να υπάρχει σε ισχύ διάταγμα απέλασης, κατά παράβαση του δικαιώματος του στην ελεύθερη διακίνηση.

 

  Ο ευπαίδευτος συνήγορος της Δημοκρατίας, ήγειρε ζήτημα έλλειψης εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης διοικητικής απόφασης, ενώ υπέβαλε πως τα εναλλακτικά της κράτησης μέτρα συνιστούν παρεπόμενη ενέργεια της ακύρωσης του διατάγματος κράτησης ημερομηνίας 7.2.2024 και πως έχουν ως νομικό υπόβαθρο τις διατάξεις του Κεφ. 105 κι ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 18ΠΣΤ(1) του Κεφ. 105.

 

  Απορρίπτοντας την θέση περί έλλειψης εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης πράξεως, η ευπαίδευτη συνήγορος του αιτητή υπέβαλε πως εξ αυτής, δηλώνεται η βούληση της διοίκησης, κατά τρόπο υποχρεωτικό, μέσα από την οποία απορρέουν άμεσα έννομα αποτελέσματα, που επηρεάζουν απτά τον αιτητή, αφού αναγκάζεται να προβαίνει σε συγκεκριμένη ενέργεια τρείς φορές την εβδομάδα, προκειμένου να γίνει έλεγχος της παρουσίας του στη Δημοκρατία και περιορίζοντας, κατ’ αυτό τον τρόπο, το δικαίωμα του στην ελεύθερη διακίνηση και κυκλοφορία.

 

  Στην απαντητική γραπτή της αγόρευση, υπέβαλε πως είναι δυνατή η επιβολή εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, μόνον σε σχέση με αιτητές διεθνούς προστασίας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 9ΣΤ(1) του περί Προσφύγων Νόμου και σε παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, υποκείμενων σε διαδικασίες επιστροφής, κατά τις διατάξεις του άρθρου 18ΠΣΤ(1) του Κεφ. 105, διατάξεις στις οποίες δεν εμπίπτει η περίπτωση του αιτητή.

 

  Η αρχή της νομολογίας μας αναφορικά με την έννοια του όρου «εκτελεστή διοικητική πράξη», συνοψίζεται στην Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, ως πράξη που επιβάλλει υποχρεώσεις στο διοικούμενο, οι οποίες δεν ήταν υφιστάμενες πριν την έκδοσή της, ενώ η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών, παρέχει στη διοίκηση το δικαίωμα να επικαλεσθεί τα μέσα του δικαίου για την εκτέλεσή τους (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-59, σελ. 236-237, Μ. Δ. Στασινόπουλος «Δίκαιον των Διοικητικών Διαφορών» του, Έκδοση 4η, σελ. 170-171).

 

  Στην προκείμενη περίπτωση, ακριβώς, η διοίκηση επιδεικνύει την εξουσιαστική της δράση, επιβάλλοντας την υποχρέωση προς τον αιτητή να παρουσιάζεται τρεις φορές την εβδομάδα στα γραφεία της ΥΑΜ της Επαρχίας Διαμονής του, σε αντίθετη περίπτωση, όπως ρητώς αναφέρεται στο σώμα αυτής, θα ληφθούν εναντίον του μέτρα για έκδοση διατάγματος κράτησής του.

 

  Κρίνεται πως με την προσβαλλόμενη απόφαση, παράγονται άμεσα έννομα αποτελέσματα έναντι του αιτητή, που συνίστανται στη δημιουργία διοικητικού χαρακτήρα υποχρεώσεων. Ουσιαστικά, με την προσβαλλόμενη απόφαση επιβλήθηκαν από την Διευθύντρια του Τμήματος Μετανάστευσης, εξουσιαστικού χαρακτήρα υποχρεώσεις σε κάτοχο συμπληρωματικής προστασίας, ως προς την ελευθερία διακίνησης, με αποτέλεσμα την παραγωγή κι ύπαρξη εκτελεστής διοικητικής απόφασης, για την εξέταση της νομιμότητας της οποίας, χωρεί αίτηση ακυρώσεως, δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Συνεπώς, η σχετική προδικαστική ένσταση, απορρίπτεται ως αβάσιμη.

 

  Προχωρώντας να εξετάσω την ουσία των ισχυρισμών, διαπιστώνω πως ο αιτητής έχει δίκαιο στις θέσεις που προωθεί.

 

  Τόσο στο Κεφ. 105, όσο και στον περί Προσφύγων Νόμο, γίνεται συγκεκριμένη και ρητή αναφορά των περιπτώσεων στη βάση των οποίων είναι δυνατή η έκδοση διατάγματος κράτησης προσώπου. Το νομικό υπόβαθρο της πρώτης περίπτωσης, είναι οι διατάξεις του άρθρου 18ΠΣΤ(1) του Κεφ. 105, αναφερόμενες σε δυνατότητα έκδοσης διατάγματος κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας, υποκείμενου σε διαδικασίες επιστροφής και μόνον για την προετοιμασία της επιστροφής και/ή την διεκπεραίωση της διαδικασίας απομάκρυνσης. Η δεύτερη περίπτωση, θεμελιώνεται στις διατάξεις του άρθρου 9ΣΤ(2)(α) – (στ) του περί Προσφύγων Νόμου και αναφέρεται σε αιτητές ασύλου, των οποίων η αίτηση για παραχώρηση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ακόμα εκκρεμεί.

 

 Όπως προαναφέρθηκε, ο αιτητής είναι κάτοχος συμπληρωματικής προστασίας και επίσης κατέχει άδεια διαμονής στη Δημοκρατία, μέχρι και την 31.7.2025. Αποτελεί επίσης μη αμφισβητούμενο γεγονός, όπως αυτό προκύπτει από το περιεχόμενο των διοικητικών φακέλων, πως εναντίον του αιτητή, δεν υπάρχει σε ισχύ οποιοδήποτε διάταγμα απέλασης.

 

  Συνεπώς, η περίπτωση του αιτητή, δεν εμπίπτει σε καμία από τις περιπτώσεις που η διοίκηση νομιμοποιείται να προχωρήσει στην λήψη μέτρων κράτησης, αφού ούτε μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 9ΣΤ(3) του περί Προσφύγων Νόμου, αφού είναι κάτοχος συμπληρωματικής προστασίας και όχι αιτητής ασύλου, αλλά κι ούτε εμπίπτει στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 18ΠΣΤ(1) του Κεφ. 105, που αφορούν σε υπηκόους τρίτων χωρών, που είναι υποκείμενοι σε διαδικασίες επιστροφής.

 

  Σε συμφωνία με τις θέσεις της ευπαιδεύτου συνηγόρου του αιτητή, κρίνεται πως, υπό τις περιστάσεις, δεν παρέχεται νομικό έρεισμα για την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης εκ μέρους της Διευθύντριας του Τμήματος Μετανάστευσης. Αφενός, η νομική βάση, επί της οποίας ελήφθη η επίδικη απόφαση, είναι ανύπαρκτη επί του σώματος της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά κι αφετέρου, το πλέγμα της σχετικής προαναφερθείσας νομοθεσίας, δεν καλύπτει την περίπτωση του αιτητή.

 

  Στο σύγγραμμα του Π.Δ. Δαγτόγλου «Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο», Έκτη έκδοση, 2014, σελ. 514, §§605-610, αναφέρονται τα εξής σχετικά:-

«9. Παράβαση νόμου σημαίνει την αντίθεση σε κανόνα του θετικού δικαίου. Η αντίθεση αυτή υπάρχει:

(α) όταν η διοίκηση δεν συμμορφώνεται προς μία ρητή επιταγή ή ενεργεία αντίθετα σε μία ρητή απαγόρευση (παράβαση υπό τη στενή έννοια του νόμου)∙

(β) όταν η διοίκηση υπερβαίνει τις εξουσίες της, περιορίζοντας ή προσβάλλοντας π.χ. ένα ατομικό δικαίωμα, χωρίς (ή πέρα από την προβλεπόμενη) νομοθετική εξουσιοδότηση, βάσει της οποίας και μόνο θα μπορούσε να ενεργήσει (υπέρβαση εξουσίας ή έλλειψη νόμιμης βάσεως)∙ […]»[1]

 

  Δεδομένης της ακύρωσης του διατάγματος απέλασης ημερομηνίας 7.2.2024, την εκτέλεση και υλοποίηση του οποίου προορίστηκε να διαφυλάξει το διάταγμα κράτησης, επίσης ημερομηνίας 7.2.2024 και της μεταγενέστερης απόφασης της Διευθύντριας, για λήψη εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, ημερομηνίας 11.6.2024, η επίδικη απόφαση, δεν εξυπηρετεί κανένα νόμιμο σκοπό.

 

  Αντιθέτως, η ακύρωση του διατάγματος απέλασης ημερομηνίας 7.2.2024, εξουδετέρωσε την όποια δυνατότητα της διοίκησης για λήψη οιουδήποτε μέτρου κράτησης του αιτητή, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης των εδώ προσβαλλόμενων εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, απόφαση που στερείται νομικού ερείσματος.

 

  Για τους λόγους που έχω εξηγήσει πιο πάνω, καταλήγω πως η προσβαλλόμενη απόφαση ημερομηνίας 11.6.2024, στερείται νομικού ερείσματος και θα πρέπει να ακυρωθεί, ως ληφθείσα καθ΄ υπέρβαση εξουσίας της Διευθύντριας του Τμήματος Μετανάστευσης.

 

  Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.   Επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση €2.000 πλέον Φ.Π.Α.

 

 

          Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.