
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 1083A/22
05 Ιουνίου, 2024
[ Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
R.A.N
Αιτήτρια
ΚΑΙ
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Π. Παπαδάτου (κα) Δικηγόρος για την Αιτήτρια
Χ. Δημητρίου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό εξέταση προσφυγή, η Αιτήτρια αιτείται απόφαση και/ή δήλωση του Δικαστηρίου με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος και συμφέροντος η απόφαση των Καθ’ων η Αίτηση ημερομηνίας 4/2/2022, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 8/2/2022 και με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας και με την οποία καλείται όπως εγκαταλείψει την Κυπριακή Δημοκρατία.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, καθώς και από το περιεχόμενο του Διοικητικού Φακέλου υπ’ αριθμόν F18-01011 που κατατέθηκε ως Τεκμήριο 1 κατά την δικάσιμο 30/11/2023, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω:
Η Αιτήτρια είναι υπήκοος Καμερούν και συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 22/02/2018. Την 1/12/2021, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη από λειτουργό του Οργανισμού Ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUAA πρώην EASO – στο εξής λειτουργός EUAA). Κατόπιν της διενεργηθείσας συνέντευξης, κρίθηκε απαραίτητο από την Υπηρεσία Ασύλου ως η Αιτήτρια παραπεμφθεί στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (εφεξής «ΥΚΕ») στο πλαίσιο του Άρθρου 44 του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμος του 2014 (Ν.60(Ι)/2014 και εφεξής αναφερόμενος «Ν.60(Ι)/2014»). Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο στον κατατεθέν διοικητικό φάκελο που να επεξηγεί την πορεία της εν λόγω παραπομπής, ούτε η συνήγορος της Αιτήτριας προσκόμισε οτιδήποτε προς αυτό τον σκοπό.
Σε κάθε περίπτωση, στις 10/01/2022, λειτουργός της EUAA ετοίμασε Έκθεση και Εισήγηση προς τον αρμοδίως εξουσιοδοτημένο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου σχετικά με την συνέντευξη της Αιτήτριας. Στη συνέχεια, στις 30/01/2022 εγκρίθηκε από τον εν λόγω εξουσιοδοτημένο λειτουργό η εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας. Ακολούθως, στις 04/02/2022, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή με την οποία ενημερώνει την Αιτήτρια για την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας της μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης αυτής, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από την Αιτήτρια στις 08/02/2022. Η τελευταία αυτή απόφαση, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε αυτοπροσώπως από την Αιτήτρια, εντός της ταχθείσας προθεσμίας, στις 23/02/2022. Ακολούθως, στις 31/05/2022 η Αιτήτρια διόρισε δικηγόρο για την εκπροσώπηση της στην παρούσα διαδικασία και ως εκ τούτου, κατόπιν σχετικού διατάγματος τροποποίησης εκδοθέν στις 27/09/2022, καταχωρήθηκε τροποποιημένη προσφυγή στις 19/10/2022.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Δια της συνηγόρου της η Αιτήτρια παραθέτει στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας πλείονες λόγους ακύρωσης χωρίς αυτοί να συνοδεύονται από σαφή αιτιολογία ή παραπομπή σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία του διοικητικού φακέλου.
Στο πλαίσιο της γραπτής της αγόρευσης, προωθούνται συγκεκριμένα ως λόγοι ακύρωσης ότι η απόφαση των Καθ’ ων λήφθηκε χωρίς να διενεργηθεί η δέουσα έρευνα. Ειδικότερα αναφέρει παραθέτοντας συνάμα πληροφορίες από την χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, ότι ο λειτουργός δεν προέβη σε επαρκή έρευνα αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα καταγωγής της Αιτήτριας σε σχέση με όλα τα γεγονότα που αφορούν το αίτημα της. Ακροθιγώς δε εγείρουν το θέμα της ιδιότητας/ικανότητας του αρμοδίου εξεταστή ενόψει της τελικής απόφασης να επιστραφεί η Αιτήτρια στην εμπόλεμη χώρα καταγωγής της ως θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης/εμπορίας. Τέλος, η συνήγορος της Αιτήτριας αναφέρει ότι η Καθ’ων δεν εξέτασαν δεόντως ή και δεν προέβησαν σε δέουσα έρευνα κατά πόσο η Αιτήτρια πληροί της προϋποθέσεις για επικουρική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19 του Περί Προσφυγών Νόμου.
Από την άλλη πλευρά, οι Καθ’ων η Αίτηση αντιτείνουν ότι, η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του Νόμου. Περαιτέρω, αντιτείνουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη και δεν υπήρχε οποιαδήποτε νομική ή πραγματική πλάνη από παρερμηνεία ή λανθασμένη εκτίμηση των στοιχείων που η Αιτήτρια είχε θέσει ενώπιον των αρμοδίων οργάνων. Περαιτέρω υποβάλλουν ότι η Αιτήτρια με τους ισχυρισμούς που προβάλλει δεν έχει καταφέρει να αποσείσει το βάρος απόδειξης και δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο λόγο δίωξης για φυλετικούς, θρησκευτικούς λόγους, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή αντιλήψεων. Καταλήγοντας υποβάλλουν ότι η Αιτήτρια απέτυχε να αποδείξει ότι συντρέχει οποιοσδήποτε νόμιμος λόγος που να δικαιολογεί την επέμβαση του Δικαστηρίου και ότι η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί ως νόμο και ουσία αβάσιμη.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Καταρχάς και σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όλοι οι λόγοι προσφυγής που αναφέρονται ως τίτλοι στο πλαίσιο του δικογράφου της προσφυγής και δεν προωθούνται με τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή θεωρούνται ως εγκαταλειφθέντες. Το ίδιο ισχύει και με τους λόγους σε σχέση με τους οποίους δεν προβάλλεται οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξή τους. (Βλ. συναφώς Υπόθεση Αρ. 692/89, Level Tachexcavs Ltd v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, ημερ. 17.12.1990, (1990) 3 ΑΑΔ 4407, Α.Ε. Αρ. 2421, Kokos Athanasiou Motors Ltd v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2020 (2000) 3 ΑΑΔ 21, Υπόθεση Αρ. 1073/2004, Γεωργίας Αντωνίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ημερ. 6.2.2007).
Εν προκειμένω, η Αιτήτρια στο πλαίσιο της γραπτής της αγόρευσης, προωθεί συγκεκριμένα ως λόγο ακύρωσης ότι η απόφαση των Καθ’ ων λήφθηκε χωρίς να διενεργηθεί η δέουσα έρευνα. Δια ταύτα κρίνω, ότι τα εγειρόμενα νομικά σημεία περί έλλειψης δέουσας έρευνας, μεταξύ των οποίων και η ελλιπής έρευνα σε συνάρτηση με τους ειδικούς ισχυρισμούς που εγείρει η Αιτήτρια και τα γεγονότα που προβάλλει αναφορικά με την υποστήριξη των νομικών αυτών σημείων, αποτελούν επαρκή εξειδίκευση των υπό αναφορά νομικών σημείων που αυτή προωθεί (Βλ. συναφώς Μαρία Ευθυμίου ν. Ε.Δ.Υ., (1997) 3 ΑΑΔ 281, 14.7.1997). Αποτελεί βεβαίως διακριτό γεγονός το κατά πόσον οι ισχυρισμοί που εγείρονται και τα γεγονότα που προβάλλονται αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματός του για άσυλο, επαρκούν για την αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας και κατά πόσον αυτοί τεκμηριώνονται.
Ως προς τους πιο πάνω λόγους προσφυγής, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής τέτοιων ισχυρισμών. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή).
Ως εκ τούτου, θα προχωρήσω στην εξέταση του ισχυρισμού που προβάλλει η συνήγορος της Αιτήτριας περί έλλειψης δέουσας έρευνας, λαμβανομένης και της εξουσίας του παρόντος Δικαστηρίου, όπου και σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018, Ν.73(Ι)/2018, το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση επί της ουσίας. Το γεγονός αυτό, οφείλεται στο ότι η παρούσα υπόθεση αφορά αίτηση που χρονικά πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 11 (2) και (3) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν.73(Ι)/2018, οι οποίες δίδουν στο Δικαστήριο την υποχρέωση ελέγχου της νομιμότητας και ορθότητας της πράξης.
Έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης. Περαιτέρω η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπέρασμα. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97 , Α.Ε.2371,Motorways Ltd v Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).
Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντος οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση.
(βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουαρίου, 2010).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αιτήτριας, όπως καταγράφονται στην έκθεση του λειτουργού EUAA αλλά και όπως διαφαίνονται από τον διοικητικό φάκελο, η Αιτήτρια είναι ενήλικας από το Καμερούν, εισήλθε παρατύπως στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω των μη ελεγχόμενων περιοχών, γεννηθείσα στην πόλη Kumba, στο Καμερούν και ανήκει στη φυλή Moghamo. Στην αίτηση της για Διεθνή Προστασία ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε το Καμερούν διότι ο σύντροφος της, τον οποίο κατονόμασε ως T.J., την είχε προσκαλέσει στις μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές με σκοπό η Αιτήτρια να φοιτήσει σε πανεπιστήμιο. Ισχυρίστηκε ότι ο σύντροφος της είχε διευθετήσει το ταξίδι της και είχε πληρώσει τα δίδακτρα της. Εντούτοις, με την άφιξη της Αιτήτριας στις μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές ο σύντροφος της την είχε κλειδώσει στο σπίτι του για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης και αρνήθηκε να την εγγράψει στο πανεπιστήμιο. Κάθε φορά που ανέφερε το θέμα της φοίτησης της, ο σύντροφος της την κτυπούσε. Παράλληλα, κατά τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, ο εν λόγω άνδρας εμπλεκόταν με ναρκωτικά και ηλεκτρονικά εγκλήματα. Επιπρόσθετα, την ανάγκαζε να κάνει χρήση ναρκωτικών και όταν αυτή αρνιόταν ο σύντροφος της την ξυλοκοπούσε. Η απόφαση της τελικά να μεταβεί στο πανεπιστήμιο προκάλεσε τον άνδρα αυτόν να την διώξει από σπίτι με κάποια χρήματα. Απελπισμένη και μη έχοντας κάπου να μείνει, γνώρισε κάποιες γυναίκες οι οποίες την φιλοξένησαν για δυο περίπου εβδομάδες αναφέροντας παράλληλα ότι δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές. Ακολούθως, καθώς εργαζόταν στον δρόμο γνώρισε κάποιους άνδρες οι οποίοι της υποσχέθηκαν ότι θα την μετέφεραν στη Γερμανία, όπου υπάρχουν ευκαιρίες εργοδότησης, με αντίτιμο 1000 τουρκικές λίρες και η Αιτήτρια αποδέχτηκε. Αργότερα μετέβη στο σπίτι του συντρόφου της για να πάρει κάποια έγγραφα της, ωστόσο αντιλήφθηκε ότι ο εν λόγω άνδρας δεν ζούσε πλέον εκεί. Σε κάθε περίπτωση, μεταφέρθηκε στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές παραπλανημένη από τους διακινητές ότι εδώ είναι η Γερμανία. Εν τέλει, καθοδηγήθηκε από περαστικούς και υπέβαλε αίτημα διεθνούς προστασίας.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της και σε σχέση με τα προσωπικά της στοιχεία, η Αιτήτρια επανέλαβε πως είναι υπήκοος Καμερούν αναφέροντας ότι προηγουμένως διέμενε στις περιοχές Bakundu Foe και Baffousam. Προσκόμισε επίσης διαβατήριο εκδοθέν από τις αρχές του Καμερούν, αντίγραφα του πιστοποιητικού γεννήσεως της και της Καμερουνέζικης ταυτότητας της. Παρουσίασε ακόμη, κάποια ιατρικά έγγραφα, τα οποία ισχυρίστηκε ότι αφορούσαν στην εγκυμοσύνη της όταν έτυχε ιατρικής περίθαλψης στο Μακάριο νοσοκομείο. Σε σχέση με την οικογενειακή της κατάσταση, η Αιτήτρια δήλωσε πως είναι άγαμη, είχε ένα τέκνο, το οποίο ισχυρίστηκε ότι είναι η αιτία της ιστορίας της επιφυλασσόμενη να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες επί τούτου σε κατοπινό στάδιο της συνέντευξης της. Ως προς τους γονείς της, εξήγησε πως οι γονείς της απεβίωσαν όταν αυτή ήταν σε μικρή ηλικία, έχασε τα αδέρφια της, αλλά έχει μια αδερφή, η οποία διαμένει στο Bakundu Foe και με την οποία έχει περιστασιακά επαφή. Έχει επίσης θείους και θείες από την πλευρά της μητέρας της, με τους οποίους ισχυρίστηκε ότι δεν έχει επαφή. Δήλωσε επίσης ότι προτού εγκαταλείψει το Καμερούν, εργαζόταν σε φυτείες μαζί με την σύζυγο του μεγαλύτερου αδελφού της στο Bakundu Foe.
Σχετικά με τον τρόπο που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της, ισχυρίστηκε ότι, ο ανωτέρω αναφερόμενος T.J., χρηματοδότησε το ταξίδι της στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές και την ανέμενε στο αεροδρόμιο. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι οι δυο τους γνωρίστηκαν στην Kumba και καθώς η σχέση τους προχωρούσε, υποσχέθηκε ότι θα την παντρευτεί. Όταν η Αιτήτρια κατέφθασε στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές, αντιλήφθηκε ότι ο άνδρας αυτός εργαζόταν σε νυχτερινό κέντρο.
Ως προς τους λόγους που εγκατάλειψε την χώρα καταγωγής της το Καμερούν, επανέλαβε όσα κατέγραψε στην αίτηση διεθνούς προστασίας της. Ειδικότερα, εξήγησε ότι o σύντροφος της την προσκάλεσε να μεταβεί στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές για σπουδές. Ωστόσο, κατά την άφιξη της εδώ, αντιλήφθηκε ότι στην πραγματικότητα ο σύντροφος της σκόπευε να την εκπορνεύσει όπως και έκανε για διάστημα 3 μηνών. Στο μεταξύ, η Αιτήτρια δεν αισθανόταν καλά, έχανε αίμα και υποψιαζόταν ότι ήταν έγκυος. Παρ’ όλα αυτά, ενώ παρακαλούσε τον σύντροφο της να σταματήσει την σεξουαλική κακοποίηση, αυτός συνέχισε. Ακολούθως, υπό την απειλή ότι θα τον καταγγείλει στην Αστυνομία ο σύντροφος της εν τέλει την έδιωξε δίνοντας της επίσης και ένα χρηματικό ποσό. Συνεπεία αυτού, η Αιτήτρια κατέληξε να μένει στους δρόμους μέχρις ότου γνώρισε δύο γυναίκες που την βοήθησαν. Στην συνέχεια ήρθε σε επαφή με κάποιους διακινητές, οι οποίοι ξεγελώντας την ότι θα την μετέφεραν στην Γερμανία της απέσπασαν χρήματα γι’ αυτό τον σκοπό. Επίσης, όπως ανέφερε, προτού περάσει στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές είχε επισκεφθεί το σπίτι που διέμενε για να πάρει τα ταξιδιωτικά της έγγραφα αλλά ο σύντροφος της δεν διέμενε πλέον εκεί. Σε κάθε περίπτωση, κατόπιν της διέλευσης της, με την βοήθεια ενός μη κυβερνητικού οργανισμού επισκέφθηκε το νοσοκομείο όπου επιβεβαιώθηκε ότι εγκυμονούσε.
Η Αιτήτρια, ακολούθως, ισχυρίστηκε ότι πληροφορήθηκε για τον θάνατο του συντρόφου της και ότι η οικογένεια του την απειλούσε επειδή την κατηγόρησαν για τον θάνατο του. Κατόπιν, ο αρμόδιος λειτουργός έθεσε περισσότερες διευκρινιστικές ερωτήσεις επί τούτου, καθώς και αναφορικά με την γνωριμία της Αιτήτριας με τον Τ.J. και την άφιξη της στις κατεχόμενες περιοχές. Στις καταληκτικές ερωτήσεις του λειτουργού, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε να διαμείνει στην περιοχή Bakundu Foe, ενώ αυτό που φοβάται σε περίπτωση που επιστρέψει είναι οι απειλές από την μητέρα του συντρόφου της.
Εν συνεχεία, αξιολογώντας τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, ο αρμόδιος λειτουργός σχημάτισε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο μεν πρώτος σχετικά με την ταυτότητα, τα στοιχεία του προφίλ και τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, ο δεύτερος ότι ο σύντροφος της Αιτήτριας την ξεγέλασε ότι θα μετέβαινε στις κατεχόμενες περιοχές για σπουδές αλλά την εξώθησε στην πορνεία. Ο δε τρίτος αφορά στις απειλές που η Αιτήτρια έλαβε από την οικογένεια του συντρόφου της, η οποία την κατηγορεί για τον θάνατο αυτού.
Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος έτυχαν απόρριψης. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του πρώτου ισχυρισμού, έγινε αποδεκτή τόσο η ταυτότητα και η εθνικότητα όσο και τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας, ήτοι η περιοχή καταγωγής, η εθνοτική καταγωγή και η εκπαίδευση της.
Στο πλαίσιο του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού ο λειτουργός διαπίστωσε ότι οι απαντήσεις της Αιτήτριας δεν ήταν επαρκώς λεπτομερείς ή συγκεκριμένες. Ειδικότερα, ο λειτουργός θεώρησε ότι η Αιτήτρια δεν παρείχε επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με την έναρξη της γνωριμίας της με τον Τ.J. και γενικότερα πώς αυτή η σχέση εξελίχθηκε, δεδομένου ότι γνωρίζονταν για περίπου 10 χρόνια. Έτι περαιτέρω, οι απαντήσεις της στα ερωτήματα αναφορικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες ήταν κλειδωμένη στο σπίτι του συντρόφου της, ήταν ελλιπείς εφόσον το μόνο που ανέφερε ήταν ότι δεν της επιτρεπόταν να βγει εκτός του σπιτιού παρά μόνο για να συνευρεθεί με άνδρες. Ακόμη, είχε παρουσιαστεί αντίφαση στους ισχυρισμούς της, καθότι από την μια πλευρά ο Τ.J. δεν της επέτρεπε να βγει εκτός του σπιτιού και της επέβαλλε να εργάζεται στο νυχτερινό κέντρο, αλλά από την άλλη την έδιωξε από το σπίτι και της έδωσε 1000 τουρκικές λίρες. Κληθείσα να σχολιάσει αυτό το θέμα, η Αιτήτρια απάντησε ότι σύντροφος της γνώριζε ότι έκανε λάθος και ότι της έδωσε τα χρήματα για να μην πληροφορήσει τους γονείς του και να τον καταδώσει στην Αστυνομία, απάντηση η οποία θεωρήθηκε αόριστη. Ως προς τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, ο αρμόδιος λειτουργός δεν θεώρησε απαραίτητο να ανατρέξει σε αυτές εξαιτίας της υποκειμενικής φύσης των ισχυρισμών της Αιτήτριας. Συνεπώς, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολο του.
Αναφορικά με τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν παρείχε επαρκείς λεπτομέρειες σε σχέση με τις απειλές που δέχτηκε από την οικογένεια του συντρόφου της. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η οικογένεια της έστειλε μήνυμα μια φορά. Κληθείσα να εξηγήσει πότε το έλαβε δεν μπορούσε να δώσει μια ακριβή ημερομηνία, ενώ ερωτηθείσα εάν το έχει ακόμη απάντησε ότι το διέγραψε. Περαιτέρω, δεν ήταν σαφής ως προς το γιατί η οικογένεια να την θεωρεί ύποπτη για τον θάνατο, ούτε γιατί η οικογένεια την αναζήτησε δυο χρόνια μετά την αναχώρηση της από τις κατεχόμενες περιοχές. Ακόμη, ήταν αντιφατική σε σχέση με τις προηγούμενες επαφές που είχε με την οικογένεια. Ο αρμόδιος λειτουργός δεν θεώρησε απαραίτητο να ανατρέξει σε αυτές εξαιτίας της υποκειμενικής φύσης των ισχυρισμών της Αιτήτριας. Κατ’ επέκταση, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολο του.
Κατά την αξιολόγηση κινδύνου ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι με βάση τον ισχυρισμό που έγινε δεκτός, ήτοι τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας, συμπεριλαμβανομένης της χώρας καταγωγής της, η κρίση στο νοτιοδυτικό Καμερούν εξακολουθεί να υφίσταται, δημιουργώντας κίνδυνο για την Αιτήτρια κατά την επιστροφή της στο Καμερούν εξαιτίας της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στην περιοχή.
Ακολούθως, κατά την νομική ανάλυση ως προς το προσφυγικό καθεστώς ο λειτουργός καταλήγει ότι στην βάση των δηλώσεων, προσωπικών περιστάσεων και ανάλυσης κινδύνου, η Αιτήτρια δεν δύναται να υπαχθεί στον ορισμό του πρόσφυγα δυνάμει του άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης, του άρθρου 2(δ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου. Ως προς το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός κατέγραψε ότι η Αιτήτρια δεν θα τύχει μεταχείρισης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 (α) και (β). Αναφορικά με το εδάφιο (γ) του ιδίου άρθρου ανέλυσε τα σχετικά συστατικά στοιχεία αυτού παραθέτοντας σχετική νομολογία και λαμβάνοντας υπόψη τον πρώτο ισχυρισμό, ήτοι το προφίλ, την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα η Αιτήτρια να υποστεί μεταχείριση που θα μπορούσε να ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στο Νοτιοδυτικό Καμερούν. Με βάση τις δημόσιες πηγές, η κατάσταση στη νότιο-δυτική περιοχή δεν χαρακτηρίζεται από αδιάκριτη βία σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης, εξ ου και η Αιτήτρια απαιτείται να επιδείξει μεγαλύτερο βαθμό προσωπικών περιστάσεων κατά την σχετική νομολογία του ΔΕΕ (Diakite C-285/12, Elgafaji C – 465/07). Παρ’ όλα αυτά, η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή δεν έχει φτάσει το απαιτούμενο επίπεδο βίας ούτως ώστε και μόνον η παρουσία της Αιτήτριας να την εκθέτει σε σοβαρή βλάβη, ενώ η Αιτήτρια δεν κατέδειξε οποιοδήποτε στοιχείο ή προσωπική περίσταση που να δικαιολογεί την υπαγωγή της στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Έχω εξετάσει με προσοχή τον διοικητικό φάκελο της Αιτήτριας και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σ΄ αυτόν, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε ότι η περίπτωσή της δεν εμπίπτει στις πρόνοιες της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και στον περί Προσφύγων Νόμο.
Ειδικότερα, η Αιτήτρια δεν κατάφερε να θεμελιώσει τους ισχυρισμούς της, τόσο ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, ούτε ως προς τον φόβο της σε περίπτωση επιστροφής της. Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», αναφέρεται στην σελίδα 98, παράγραφος 4.5.3 ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μια αντικειμενική και ισορροπημένη στάθμιση του κατά πόσον οι ισχυρισμοί του αιτητή αντικατοπτρίζουν αυτό που θα ήταν εύλογα αναμενόμενο από κάποιον με τις περιστάσεις του ο οποίος εκφράζει δια τούτων μια αληθινή προσωπική εμπειρία. Περαιτέρω, στην προηγούμενη σελίδα του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι είναι γενικά εύλογο να αναμένεται ότι αίτημα θα πρέπει να παρουσιάζεται τεκμηριωμένα και με επαρκείς λεπτομέρειες αλλιώς οι ελλείψεις αυτές στις λεπτομέρειες μπορεί να συνιστούν έλλειψη σχετικών στοιχείων («Η μη επαρκής παροχή λεπτομερειών μπορεί επίσης να ισοδυναμεί με αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) ως έλλειψη «λυσιτελών στοιχείων»»).
Εναπόκειται στον αιτούντα άσυλο να υποβάλει το συντομότερο δυνατόν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης διεθνούς προστασίας και υποχρεούται να λάβει θετικά μέτρα για να υποστηρίξει την αίτησή του με πληροφορίες. Ως έχει νομολογηθεί, ο εκάστοτε αιτών άσυλο πρέπει να καταβάλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει την αφήγηση του, ότι δηλαδή υπήρξε θύμα δίωξης στην χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής του σε καθεστώς Διεθνούς Προστασίας. (βλ. WILLIAM CRISANTHA MAL FRANCIS KARUNARATHNA ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α, Υπόθεση Αρ. 1875/2008, 1 Μαρτίου 2010). Ωστόσο δεν υπάρχει υποχρέωση προσκόμισης εγγράφων ή άλλων αποδείξεων προς υποστήριξη κάθε συναφούς πραγματικού περιστατικού που επικαλείται ο Αιτητής, εντούτοις οφείλει προσωπικά να συνεργάζεται για την εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Εάν τα απαραίτητα στοιχεία της αίτησης δεν επιβεβαιωθούν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, το βάρος της τεκμηρίωσης της αίτησης το φέρει ο Αιτητής.
Λαμβάνοντας υπόψιν το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, οι Καθ' ων η Αίτηση αξιολόγησαν τους ουσιώδεις ισχυρισμούς της Αιτήτριας (αξιολόγηση αξιοπιστίας) και βάσει αυτού που έγινε τελικά αποδεκτός, έκριναν στη συνέχεια ότι δεν υπάρχει πιθανότητα η Αιτήτρια να υποβληθεί σε μεταχείριση που συνιστά δίωξη ή σοβαρή βλάβη (αξιολόγηση κινδύνου).
Θα προχωρήσω στη συνέχεια σε έλεγχο της νομιμότητας και της ορθότητας της επίδικης απόφασης, δια της πλήρους και ex-nunc εξέτασης των γεγονότων και νομικών ζητημάτων που διέπουν αυτή, ενόψει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 11(3) α του Περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018).
Όσον αφορά τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό ως αυτός σχηματίστηκε από τον αρμόδιο λειτουργό, συντάσσομαι με το συμπέρασμα των Καθ’ων η Αίτηση καθότι η Αιτήτρια επεξήγησε με λεπτομέρεια και σαφήνεια τα χαρακτηριστικά της φυλής της (Moghamo), περιέγραψε πλήρως το εκπαιδευτικό και εργασιακό της υπόβαθρο όπως και τα μέρη που έζησε και μεγάλωσε (Bakundu Foe, Kumba και Baffoussam). Εντούτοις, διαφοροποιούμαι με το εύρημα του αρμοδίου λειτουργού ότι ο τελευταίος τόπος διαμονής της Αιτήτριας ήταν και το Bakundu Foe και το Baffousam, εφόσον οι δύο περιοχές απέχουν περίπου 5 ώρες και 35 λεπτά.[1] Από την μία πλευρά, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι εργαζόταν σε φυτεία στο Bakundu Foe μέχρις ότου είχε την ευκαιρία να εγκαταλείψει την χώρα διαμονής της (ερυθρό 63 – 3Χ). Από την άλλη, ως προς το Baffousam, ισχυρίστηκε ότι διέμενε εκεί για διάστημα δυο χρόνων μέχρις ότου τελειώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση της, ισχυριζόμενη ότι όταν τελείωσε το σχολείο βρήκε την ευκαιρία να ταξιδέψει στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές (ερυθρό 63 – 4Χ).
Συναφώς, ωστόσο, θεωρώ απαραίτητο όπως διευκρινιστεί το θέμα της ύπαρξης τέκνου της Αιτήτριας καθότι είναι ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να συνυπολογιστεί ως στοιχείο του προφίλ της. Η Αιτήτρια κατά την συνέντευξη της δήλωσε ότι είχε ένα παιδί το οποίο ισχυρίστηκε ότι ήταν «η αιτία της ιστορίας της» και ότι θα παρείχε περισσότερες πληροφορίες σε κατοπινό στάδιο (ερυθρό 64 – 6Χ). Κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησης της, η ίδια ισχυρίστηκε ότι όταν μετέβη στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές, έτυχε ιατρικής περίθαλψης σχετικά με την εγκυμοσύνη της (ερυθρό 61 – 1Χ). Η ίδια δεν ανέφερε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο αναφορικά με το τέκνο της, ούτε και υπάρχει στον διοικητικό φάκελο οποιοδήποτε στοιχείο επ’ αυτού. Έτι περαιτέρω, ούτε και η συνήγορος της προσκόμισε οποιοδήποτε αποδεικτικό έγγραφο κατά την ενώπιον μου διαδικασία, όπως π.χ. πιστοποιητικό γέννησης, με την ορθή δικονομική διαδικασία, ήτοι τον Κανονισμό 3 (α) και (β) των τους περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικούς Κανονισμούς. Η ακροθιγής αναφορά της συνηγόρου περί της ύπαρξης τέκνου, στην σελίδα 4, δεν επαρκής για να τεκμηριώσει την ύπαρξη ενός τέκνου, εφόσον, κατά πάγια νομολογία,[2] οι γραπτές αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο εισαγωγής νέων ισχυρισμών. Ως εκ των ανωτέρω, φρονώ ότι δεν τεκμαίρεται η ύπαρξη παιδιού.
Σε σχέση τώρα με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, όπως αυτός σχηματίστηκε και αξιολογήθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση, ότι δηλαδή ο σύντροφος της την ξεγέλασε με το να της υποσχεθεί ότι θα κατέφθανε στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της δημοκρατίας περιοχές με σκοπό τις σπουδές αλλά αντ’ αυτού την εξανάγκαζε να συνευρεθεί με άνδρες σε νυχτερινό κέντρο, αναφέρω τα εξής. Κατ’ αρχάς, διατείνεται ότι η Αιτήτρια όφειλε να ήταν σε θέση να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με αυτό τον άνδρα δεδομένου ότι τον γνώριζε για περίοδο 10 ετών. Η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι γνώρισε αυτό τον άνδρα όταν ήταν 14 ετών (ερυθρό 59 – 3Χ), στην αγορά της Kumba όταν μετέβαινε εκεί για διακοπές τα καλοκαίρια (ερυθρό 58 – 3Χ). Ακολούθως, δήλωσε ότι το 2014 αυτός εγκατέλειψε το Καμερούν. Ερωτηθείσα για την σχέση τους αυτά τα χρόνια, δήλωσε ότι ήταν φίλοι και ότι συναντιόντουσαν μια στο τόσο (‘once in a while) (ερυθρό 59 – 9Χ, 10Χ). Εντούτοις, ερωτηθείσα ξανά πόσο συχνά συναντιόντουσαν ανέφερε ότι ήταν μια φορά την εβδομάδα (ερυθρό 58 - 3Χ), γεγονός που έρχεται σε αντίφαση με το τι ανέφερε προηγουμένως για την συχνότητα των συναντήσεων τους. Κληθείσα να περιγράψει πώς αναπτύχθηκε η σχέση τους μετά την γνωριμία τους στην αγορά, ισχυρίστηκε ότι της έδειξε που έμενε, αντάλλαξαν αριθμούς και συνέχισαν να έχουν επικοινωνία και να μιλούν στο τηλέφωνο, δηλώνοντας ότι είχαν έρθει πιο κοντά όταν αυτός επρόκειτο να εγκαταλείψει την χώρα (ερυθρό 58 – 3Χ). Στο ίδιο σημείο ανέφερε ότι τον ερωτεύτηκε και ότι ο Τ.J. ταξίδεψε και διευθέτησε τα πάντα για να συναντηθούν. Εντούτοις, οι αναφορές της Αιτήτριας είναι αόριστες, εφόσον δεν ανέφερε λεπτομέρειες ως προς το πώς ήρθαν πιο κοντά και πώς από φίλοι, η ίδια κατέληξε να είναι ερωτευμένη μαζί του. Ερωτηθείσα για πόσο χρονικό διάστημα είχαν έρθει πιο κοντά, απάντησε ότι ήταν την στιγμή που αυτός επρόκειτο να ταξιδέψει επειδή χρειάζεται χρόνος για να γνωρίσεις κάποιον (ερυθρό 58 – 3Χ). Ωστόσο, οι απαντήσεις της Αιτήτριας δεν αντικατοπτρίζουν μια σχέση που υπήρχε για 7 χρόνια και από φιλική μετατράπηκε σε ερωτική. Έτι περαιτέρω, η Αιτήτρια ερωτηθείσα να περιγράψει τον σύντροφο της περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι ήταν μετρίου ύψους και είχε σκούρο χρώμα δέρματος (ερυθρό 59 – 4Χ). Στην αμέσως επόμενη ερώτηση, ο λειτουργός έθεσε το ερώτημα εάν η Αιτήτρια μπορούσε να αναφέρει οτιδήποτε άλλο για την εμφάνιση και τον χαρακτήρα του, ωστόσο το μόνο που δήλωσε ήταν ότι ήταν έξυπνος. Ομοίως, για μια σχέση που υπήρχε για 10 χρόνια, οι απαντήσεις της Αιτήτριας ως προς αυτό το θέμα είναι ελλιπείς. Ακολούθως, κληθείσα να περιγράψει την σχέση τους από το 2014 – 2017 περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι μιλούσαν κάθε μέρα στο τηλέφωνο και ήταν αυτός που της είχε στείλει χρήματα για το διαβατήριο της εξ ου και είχαν έρθει κοντά (ερυθρό 58 – 3Χ). Η απάντηση παρουσιάζει και πάλι γενικότητα, χωρίς να υπάρχει εμβάθυνση και λεπτομέρειες.
Επιπρόσθετα, μελετώντας τις απαντήσεις της Αιτήτριας σε σχέση με την εμπειρία της όταν κατέφθασε στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές διαπιστώνω ότι πράγματι διακρίνονται από ελλείψεις και αντιφάσεις. Κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησης της ισχυρίστηκε ότι την κλείδωσε στο σπίτι, δεν της επιτρεπόταν να μετακινηθεί και ο σύντροφος της την κακοποιούσε σεξουαλικά επί καθημερινής βάσης. Είχε αντιληφθεί ότι ο σύντροφος της εργαζόταν σε νυχτερινό κέντρο και την έπαιρνε μαζί του, καθώς και ότι ήταν αναμεμειγμένος με διαδικτυακό έγκλημα και ναρκωτικά. Ανέφερε δε ότι τον ικέτευε να την αφήσει να φύγει διαφορετικά θα καλούσε την αστυνομία. Αυτός την απείλησε λέγοντας της ότι αν μιλήσει θα την σκοτώσει, ώσπου μέχρι μια μέρα την έδιωξε από το σπίτι και της έδωσε κάποια χρήματα (ερυθρό 61 – 1Χ). Ερωτηθείσα, σε κατοπινό στάδιο, η Αιτήτρια να διευκρινίσει τι εννοούσε όταν ανέφερε ότι ήταν κλειδωμένη στο σπίτι ανέφερε ότι δεν είχε πρόσβαση να βγει έξω και ότι την μετέφερε στο νυχτερινό κέντρο για να κοιμηθεί με αυτούς τους άνδρες (ερυθρό 58 – 4Χ), απάντηση η οποία είναι αόριστη χωρίς κάποιο στοιχείο βιωματικότητας. Ερωτηθείσα δε τι της είχε αναφέρει όταν την έδιωξε από το σπίτι απάντησε ότι της είπε, σε ελεύθερη μετάφραση, ‘να μεταφέρει την κατάρα της και να φύγει’ επειδή έκλαιγε πολύ (ερυθρό 58 – 4Χ). Κληθείσα να σχολιάσει γιατί από την μια πλευρά ο σύντροφος της την κακοποιούσε και από την άλλη της είχε δώσει χρήματα για να φύγει η Αιτήτρια απάντησε ότι ο εν λόγω άνδρας γνώριζε ότι έκανε λάθος και ότι της έδωσε τα χρήματα για να μπορεί να ζήσει και να μην τον καταδώσει στην Αστυνομία και στην οικογένεια του (ερυθρό 57 – 1Χ). Φρονώ ότι οι απαντήσεις της Αιτήτριας δεν διακρίνονται από ευλογοφάνεια, καθότι δεν παρείχε επαρκείς εξηγήσεις για την αλλαγή της στάσης του συντρόφου της απέναντι της. Η Αιτήτρια περιέγραψε τον σύντροφο της ως ένα ιδιαίτερα σκληρό άτομο το οποίο την εξωθούσε στην πορνεία για τρεις μήνες και συνεπώς δεν είναι ευλογοφανές να άλλαξε γνώμη γι’ αυτή την κατάσταση απλώς και μόνο επειδή η Αιτήτρια τον απειλούσε ότι θα τον καταδώσει στην Αστυνομία και στην οικογένεια του. Υπό το φως των ανωτέρω, η Αιτήτρια δεν έδωσε ικανοποιητικές εξηγήσεις αναφορικά με το γιατί είχε μαζί της το διαβατήριο της και την ταυτότητα της την ημέρα που την έδιωξε ο σύντροφος της από το σπίτι. Σύμφωνα με πληροφορίες από την χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, τα διαβατήρια των θυμάτων εμπορίας συνήθως κατάσχονται,[3] στοιχείο που περισσότερο επιβαρύνει την αναξιοπιστία της Αιτήτριας.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο καταλήγει ομοίως με τους Καθ’ ων η αίτηση ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας δεν ήταν ικανές να θεμελιώσουν την εσωτερική αξιοπιστία του υπό εξέταση ισχυρισμού.
Συνεχίζοντας με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, διαπιστώνεται από την έρευνα του Δικαστηρίου ότι το Καμερούν αποτελεί χώρα απ’ όπου προέρχονται πολλά θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης.[4] Οι διακινητές στοχεύουν άτομα από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, ειδικότερα από αγροτικές περιοχές, ενώ τα θύματα που διακινούνται εκτός της χώρας προέρχονται, ανάμεσα σε άλλες περιοχές, και από τις Boρειοδυτικές, Νοτιοδυτικές περιοχές.[5] Η ίδια πηγή κατονομάζει την Δημοκρατία ως έναν προορισμό των θυμάτων, ενώ σύμφωνα με την European Border and Coast Guard Agency (Frontex), γυναίκες από το Καμερούν καταφθάνουν στην Δημοκρατία και εξωθούνται στην πορνεία σε ιδιωτικά διαμερίσματα και νυχτερινά μαγαζιά.[6]
Παρ’ ότι οι πληροφορίες που παρείχε η Αιτήτρια συνάδουν με την χώρα καταγωγής της, εντούτοις η οποιαδήποτε σύγκλιση δεν δύναται να θεραπεύσει τις αντιφάσεις, ελλείψεις και αοριστίες στο αφήγημα της και συνεπώς ο ισχυρισμός απορρίπτεται. Συμπερασματικά, θεωρώ ότι παρέλκει ο, λακωνικώς εγειρόμενος, ισχυρισμός της συνηγόρου της Αιτήτριας στην σελίδα 7 της καταχωρηθείσας τροποποιημένης προσφυγής της σε σχέση με την αναχώρηση της από τον χώρο όπου φιλοξενούνταν θύματα εμπορίας, εφόσον στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς της περί εμπορίας της. Εξάλλου, και πάλι η Αιτήτρια δεν προσκόμισε άλλα ουσιώδη στοιχεία, τα οποία να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς της. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια, εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς της και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552].
Ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, φρονώ ότι και αυτός θα πρέπει να τύχει απόρριψης από το παρόν Δικαστήριο. Σε συμφωνία με τα ευρήματα του αρμοδίου λειτουργού, φρονώ ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας δεν υποδηλώνουν οποιοδήποτε στοιχείο απειλής από την οικογένεια. Ειδικότερα, το γεγονός ότι δεν είχε στην κατοχή της ένα τέτοιο απειλητικό μήνυμα, το οποίο θα μπορούσε να αποδείξει τους ισχυρισμούς της, χωρίς να επεξηγήσει τους λόγους για τους οποίους δεν το κράτησε πλήττει την αξιοπιστία της. Έτι περαιτέρω, η Αιτήτρια δεν παρείχε ικανοποιητική εξήγηση αναφορικά με τους λόγους που η οικογένεια του Αιτητή την κατέστησε υπεύθυνη για τον θάνατο του δυο χρόνια αφότου τον εγκατέλειψε. Η ίδια απέδωσε αυτό το γεγονός στο ότι διέμεναν μαζί, όμως αυτή η απάντηση δεν είναι ικανοποιητική, καθότι οι δηλώσεις της αναφορικά με την γνωριμία της με την οικογένεια του βρίθουν αντιφάσεων. Αρχικά η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι δεν είχε ποτέ επαφή με την οικογένεια του, είτε στο Καμερούν είτε στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές (ερυθρό 57 – 7Χ). Σε κατοπινό στάδιο της συνέντευξης, ισχυρίστηκε ότι είχε γνωρίσει την οικογένεια τρεις φορές, δυο φορές το 2007 και μία το 2014 (ερυθρό 55 – 2Χ). Συνεπώς, δεν υφίσταται η απαραίτητη συνάφεια στις δηλώσεις της, ενώ δεν έχει τεκμηριώσει μέσω ικανοποιητικών εξηγήσεων τους λόγους για τους οποίου η οικογένεια την αναζητεί.
Κατ’ επέκταση, η εσωτερική αξιοπιστία της Αιτήτριας πάσχει. Σημειωτόν ότι συντάσσομαι, σε αυτή την περίπτωση, με το εύρημα του λειτουργού ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας δεν θα μπορούσαν να επαληθευθούν από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Συναφώς επισημαίνεται ότι σε κανέναν εκ των ουσιωδών ισχυρισμών, ως αναλύθηκαν ανωτέρω, δεν θα μπορούσε να αναγνωριστεί στην Αιτήτρια «το ευεργέτημα της αμφιβολίας», όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου, για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων. Το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίδεται μόνο εκεί όπου ο αιτών άσυλο έχει υποβάλει όλα τα διαθέσιμα σε αυτόν στοιχεία σε σχέση με την αίτησή του/ης, τα οποία έχουν ελεγχθεί και, ο αρμόδιος λειτουργός ή/και ο Προϊστάμενος ικανοποιούνται ότι είναι γενικά αξιόπιστος/η. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια δεν τεκμηρίωσε είτε στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας είτε της παρούσας διαδικασίας οποιοδήποτε ειδικό ισχυρισμό περί δίωξης. Όπως έχει εξάλλου νομολογηθεί, κρίση επί της αξιοπιστίας αιτητή και έγερση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο της αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή/τρια είναι επιτρεπτή. (Βλ. σχετικά απόφαση στην υπόθεση Amiri
v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων κ.ά. (2009) 3 ΑΑΔ 358, καθώς και υπόθεση Khalil v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 466/2010, 28.9.2012).
Πέραν τούτου, διαπιστώνω ότι κατά το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας υποβλήθηκαν στην Αιτήτρια ανοικτής φύσεως ερωτήματα, τα οποία είχε τη δυνατότητα να απαντήσει. Ο αρμόδιος λειτουργός έκανε επαρκείς ερωτήσεις, για να καλύψει τόσο τον πυρήνα του αιτήματος της, όσο και τα επιμέρους θέματα, ακολουθώντας την ορθή διερευνητική διαδικασία και επιπρόσθετα συνεργάστηκαν με την Αιτήτρια κατά το στάδιο προσδιορισμού των συναφών στοιχείων της αιτήσεως αυτής. Παράλληλα οι Καθ' ων η Αίτηση αξιολόγησαν επαρκώς και δεόντως τις δηλώσεις και τα έγραφα που παρέθεσε η Αιτήτρια συνεκτιμώντας την ατομική κατάσταση και τις προσωπικές της περιστάσεις [άρθρο 13 Α (9) του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 (6(I)/2000]. Επί των όσων ανέφερε η Αιτήτρια, εύλογα παρατηρούνται ελλείψεις και γενικότητες στα λεγόμενα της που άπτονται των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών και οδηγούν σε σαφές και βέβαιο συμπέρασμα ότι τα αποδεικτικά στοιχεία της Αιτήτριας στερούνται εσωτερικής αξιοπιστίας.
Έχοντας αναφέρει τα ανωτέρω, θα συμφωνήσω, με την κατάληξη των Καθών η αίτηση πως επί των αποδεκτών πραγματικώνπεριστατικών της Αιτήτριας, των πληροφοριών από την χώρα καταγωγής, της ανάλυσης του κινδύνου και των ατομικών περιστάσεων αυτής δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος της Αιτήτριας σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της.
Ο όρος «βάσιμος φόβος» σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει έγκυρη αντικειμενική βάση για τον φόβο δίωξης του αιτούντος. Το συγκεκριμένο στοιχείο του ορισμού του πρόσφυγα αφορά τον κίνδυνο ή την πιθανότητα να υποστεί δίωξη. Ο φόβος θεωρείται βάσιμος, εάν διαπιστώνεται ότι υπάρχει «εύλογη» πιθανότητα να υλοποιηθεί στο μέλλον. Για τη διαπίστωση αυτή, είναι απαραίτητο να αξιολογούνται οι δηλώσεις του αιτούντος υπό το πρίσμα όλων των σχετικών περιστάσεων της υπόθεσης [άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΟΕΑΑ (οδηγία 2013/32/ΕΕ αναδιατύπωση)] και να ελέγχονται οι περιστάσεις που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του, καθώς και η συμπεριφορά των φορέων δίωξης. Συνεπακόλουθα και λαμβανόμενου ότι ορθώς η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών στην περίπτωση της Αιτήτριας δεν έγινε αποδεκτή, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν στοιχειοθετείται το στοιχείο του βάσιμου φόβου δίωξης στην περίπτωση της Αιτήτριας.
Το δικαστήριο για την πληρότητα της έρευνας προέβη σε έρευνα επί πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την γενικότερη κατάσταση των γυναικών στην χώρα καταγωγής της Αιτήτριας. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, οι γυναίκες στο Καμερούν και ειδικότερα οι μόνες γυναίκες χωρίς ανδρικό υποστηρικτικό δίκτυο αντιμετωπίζουν εμπόδια και διακριτική μεταχείριση στην πρόσβαση τους στην εργασία, υγεία και στέγαση[7]. Ειδικότερα, έκθεση του Συμβουλίου Μεταναστών και Προσφύγων του Καναδά σχετικά με τις συνθήκες των γυναικών που ηγούνται ενός νοικοκυριού, και ειδικότερα στην Yaoundé και Douala, καταγράφει σχετικά με την πρόσβαση των ανωτέρω στην εργασία «πως οι γυναίκες χωρίς γνώση γαλλικών και ενός σχετικού κοινωνικού δικτύου είναι δύσκολο να εξεύρουν εργασία στον επίσημο τομέα απασχόλησης, ενώ είναι ευκολότερο για τις γυναίκες που γνωρίζουν άτομα στο τομέα απασχόλησης τους να βρουν εργασία. Επίσης, οι γυναίκες με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση κατά την αναζήτηση εργασίας. Είναι πιθανόν οι μη έγγαμες γυναίκες που ζουν μόνες τους να αποκτήσουν μια αρνητική/κακή φήμη καθώς σύμφωνα με την παράδοση στο Καμερούν οι γυναίκες ζουν με τους γονείς τους μέχρι να παντρευτούν[8]. Επίσης, διεθνείς πηγές σημειώνουν πως πολλές μόνες γυναίκες στις πόλεις Yaoundé και Douala και σε μεγάλο βαθμό πολλές εκτοπισθείσες μόνες γυναίκες στις ανωτέρω πόλεις καταφεύγουν στην πορνεία εξαιτίας της αδυναμίας τους να βρουν πόρους για να επιβιώσουν.[9]
Αναφορικά με την έμφυλη βία στο Καμερούν, πλήθος εξωτερικών πηγών πληροφόρησης επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η βία με βάση το φύλο είναι ευρέως διαδεδομένη, και ότι η επικράτησή της είναι υψηλή σε ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της συχνής σεξουαλικής παρενόχλησης ασυνόδευτων γυναικών που ταξιδεύουν μόνες. Οι δράστες σπάνια διώκονται ποινικά, εν μέρει λόγω της απροθυμίας των θυμάτων να αναφέρουν τα περιστατικά κακοποίησης από φόβο αντεκδίκησης ή στιγματισμού.[10] Σε έκθεση της Καναδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Ασύλου (διάστημα αναφοράς 2020-2022), σημειώνεται ότι: Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) αναφέρει ότι 'οι διακρίσεις κατά των γυναικών' είναι 'διαδεδομένες' στο Καμερούν και ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι 'ενδημική'».[11] Σύμφωνα με το RuWCED [Rural Women Center for Education and Development Cameroon], εκτός από το κοινωνικό 'στίγμα' για τους επιζώντες και τις οικογένειές τους, «οι περισσότερες γυναίκες από κοινωνικοοικονομικά 'μειονεκτικά' πλαίσια υφίστανται ενδοοικογενειακή βία επειδή εξαρτώνται οικονομικά από τους συζύγους τους».[12] Αναφορικά με την δυνατότητα κρατικής προστασίας, στην ανωτέρω έκθεση της Καναδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Ασύλου σημειώνεται ότι «αν και το Σύνταγμα του Καμερούν εγγυάται ίσα δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες, πηγές αναφέρουν ότι στην πράξη αυτή η αρχή δεν εφαρμόζεται [πάντα] και οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στα ίδια δικαιώματα με τους άνδρες. Το Freedom House αναφέρει ότι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας και βιασμού 'σπάνια' διώκονται ποινικά[13].
Επομένως, εκ των ανωτέρω, βάσει και των ατομικών περιστάσεων της Αιτήτριας, ήτοι ότι αυτή συνιστά γυναίκα, με οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο στην χώρα καταγωγής της, εφόσον έχει επαφή με την αδερφή της στο Bakundu Foe, με βασικό μορφωτικό επίπεδο λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και με εργασιακή εμπειρία απασχολούμενη σε φυτείες μαζί με την σύζυγο του αδερφού της στο Bakundu Foe, δεν προκύπτει πως θα στοχοποιηθεί σε περίπτωση επιστροφής της στο Καμερούν και θα κινδυνεύσει με δίωξη, και πως δεν θα καταφέρει να εξεύρει εργασία και έτσι να συνδράμει οικονομικά την οικογένεια της. Άλλωστε η ίδια ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε να επιστρέψει και να ζήσει με ασφάλεια στο Bakundu Foe. Ούτε ηγέρθη οποιοσδήποτε άλλος ισχυρισμός από μέρους της συνηγόρου της, ο οποίος να εκθεμελιώνει τα ανωτέρω ευρήματα.
Συνεπώς, με βάση τα διαπιστωμένα πραγματικά περιστατικά, την εκτίμηση κινδύνου και τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χώρα καταγωγής, διαπιστώνεται ότι δεν πληρούται το αντικειμενικό στοιχείο του βάσιμου φόβου δίωξης. Ενόψει των ανωτέρω, κρίνω ότι δεν υφίσταται εν προκειμένω εύλογη πιθανότητα η Αιτήτρια να εκτεθεί, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε δίωξη ή σοβαρή βλάβη λόγω της ιδιότητας της ως θύμα πορνείας.
Επιπρόσθετα, ούτε στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας εμπίπτει η Αιτήτρια, η οποία δίδεται όταν ο αιτητής πρόκειται να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα ιθαγένειας της.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, παραβίασης ανθρωπίνου δικαιώματος, τόσο κατάφωρης ώστε να ενεργοποιούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας ή να υπάρχει απειλή κατά της ζωής, της ασφάλειας ή της ελευθερίας ως αποτέλεσμα άσκησης αδιάκριτης βίας λόγω συνθηκών ένοπλής σύγκρουσης ή συστηματικών και γενικευμένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19,ημερομηνίας 10/06/2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07και 11449/07, ημερομηνίας 29/11/2011), αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως η χαρακτηρίζουσα βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. απόφαση στην C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji – Staatssecretaris van Justitie, ημερομηνίας 17/12/2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».
Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα ασφαλείας του τόπου καταγωγής της Αιτήτριας, όπως προκύπτουν από επικαιροποιημένες διεθνείς πηγές, παρατηρώ τα ακόλουθα:
Γενική κατάσταση ασφαλείας
Σχετικά με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας του Καμερούν, διεθνείς πηγές αναφέρουν ότι το Καμερούν εμπλέκεται σε παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (Non-International Armed Conflicts) κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά και εναντίον ορισμένων αγγλόφωνων αυτονομιστικών ομάδων που μάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία των βορειοδυτικών και νοτιοδυτικών περιοχών, ιδίως το Κυβερνητικό Συμβούλιο της Αμπαζονίας και τη στρατιωτική του πτέρυγα (Αμυντικές Δυνάμεις Αμπαζονίας, ADF) και την Προσωρινή Κυβέρνηση της Αμπαζονίας με τη στρατιωτική της πτέρυγα (το Συμβούλιο Αυτοάμυνας Αμπαζονίας), μεταξύ άλλων.[14]
Κατάσταση ασφαλείας στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2016 ξεκίνησαν ειρηνικές διαδηλώσεις στις αγγλόφωνες βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν κατά των αντιληπτών δομικών διακρίσεων και με αιτήματα για περισσότερη αυτονομία στην περιοχή. Η κυβέρνηση απάντησε αναπτύσσοντας τις ένοπλες δυνάμεις της, οι οποίες χρησιμοποίησαν πυρομαχικά και συνέλαβαν δεκάδες ακτιβιστές με την κατηγορία της τρομοκρατίας. Κατά συνέπεια, ακολούθησαν απεργίες και βίαιες ταραχές: οι διαδηλωτές κατέφυγαν σε ένοπλη αντίσταση, με το πρώτο κύμα επιθέσεων σε κρατικούς στόχους από ένοπλες πολιτοφυλακές να αναφέρθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017.[15] Ακολούθως, η διακήρυξη από τις αυτονομιστικές δυνάμεις του ανεξάρτητου κράτους με το όνομα «Αμπαζόνια» την 1η Οκτωβρίου 2017 ήταν το σημείο καμπής που επιτάχυνε μάχες μεγάλης κλίμακας.[16] Έκτοτε, αγγλόφωνοι αυτονομιστές άρχισαν να επιτίθενται στις κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας, σε κυβερνητικούς θεσμούς και απείλησαν, απήγαγαν και σκότωσαν πολίτες που θεωρούνταν ότι τάσσονταν στο πλευρό της κυβέρνησης.[17] Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε έκθεση αναφορικά με τις εξελίξεις στην κατάσταση ασφαλείας στην Κεντρική Αφρική, η οποία δημοσιεύτηκε στις 31 Μαΐου 2023 σημειώνει ότι στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιφέρειες του Καμερούν, συνέχισαν οι αναφορές και καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχτηκαν από δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας και ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες εναντίον αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών και της καταστροφής περιουσίας.[18] Επιπλέον, η αναγκαστική απαγόρευση κυκλοφορίας, η χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών και η απαγωγή αμάχων από ένοπλες ομάδες περιόρισαν την διανομή της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας.[19] Σύμφωνα με προηγούμενη έκθεση του ίδιου φορέα της 1ης Δεκεμβρίου 2022, η κατάσταση στο Καμερούν χαρακτηρίστηκε από συνεχιζόμενη βία στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές, μια προσφυγική κρίση στις ανατολικές περιφέρειες και την Adamawa και συνεχιζόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις και διακοινοτικές συγκρούσεις στην περιοχή του Άπω Βορρά. Αυτές οι κρίσεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις γυναίκες και τα κορίτσια. Αυτονομιστικές ένοπλες ομάδες σε Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές Περιφέρειες πραγματοποίησαν αρκετές επιθέσεις στη Δυτική Περιφέρεια.[20]
Ενδεικτικά ως προς την συμπεριφορά των εμπλεκόμενων φορέων στην σύγκρουση, παρατίθενται τα ακόλουθα περιστατικά. Στην έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) για το Καμερούν, αναφορικά με το έτος 2023, αναφέρεται ότι κρατικές δυνάμεις απάντησαν σε αυτονομιστικές επιθέσεις με επιχειρήσεις κατά των ανταρτών που συχνά απέτυχαν να προστατεύσουν τους αμάχους ή τους στόχευαν ευθέως, ενώ καταχρηστικές στρατιωτικές επιδρομές και δολοφονίες αμάχων μπορεί επίσης να έχουν διαπραχθεί εναντίον ατόμων που είναι ύποπτα αυτονομιστές ή ως αντίποινα για επιθέσεις εναντίον θέσεων του στρατού.[21] Οι δε αυτονομιστές συνέχισαν να στοχεύουν αμάχους, εξαναγκάζοντας τους να μείνουν στα σπίτια τους και να εξαπολύουν επιθέσεις γύρω από μεγάλα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων ετήσιων αγώνων,[22] εκλογών,[23] και εν μέσω έναρξης της σχολικής χρονιάς.[24]
Για την περίοδο μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2021 και 8 Δεκεμβρίου 2023, η ACLED[25] αναφέρει 1.144 περιστατικά που σχετίζονται με την ασφάλεια κωδικοποιημένα ως μάχες, εκρήξεις/εξ αποστάσεως βία και βία κατά πολιτών στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν (για το 2021, 645 περιστατικά, για το 2022 , 293 περιστατικά για το 2023, 206 περιστατικά). Από αυτά, 586 περιστατικά ή το 51 τοις εκατό κωδικοποιούνται ως περιστατικά με «πολιτική στόχευση», δηλαδή περιστατικά όπου οι άμαχοι αναφέρονται ως ο κύριος ή μοναδικός στόχος (ACLED, από τις 12 Δεκεμβρίου 2023).
Ως προς το θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας, παρατηρήθηκε ότι η αναγκαστική απαγόρευση κυκλοφορίας, η χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών και η απαγωγή αμάχων από ένοπλες ομάδες περιόρισαν την διανομή της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας.[26] Ο οργανισμός Global Responsibility to Protect,[27] επικαλούμενος στοιχεία από το Γραφείο του ΟΗΕ για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA), αναφέρει ότι περισσότεροι από 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές, ενώ OCHA εκτιμά επίσης ότι τουλάχιστον 638.421 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά λόγω βίας στις δύο περιοχές και περισσότεροι από 63.204 έχουν καταφύγει στη Νιγηρία.[28] Τα δε lockdown που επιβλήθηκαν από τους αυτονομιστές συνέχισαν να προκαλούν αναστάτωση στις περιοχές της Βορειοδυτικής (ΒΔ) και της Νοτιοδυτικής (ΝΔ), καθώς οι εβδομαδιαίες απεργίες της «πόλης-φάντασμα» της Δευτέρας σταμάτησαν τις δημόσιες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης της επαναλειτουργίας των σχολείων και της απειλής της γεωργίας.[29]
Κατάσταση ασφαλείας στις νοτιοδυτικές περιοχές
Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας στο νοτιοδυτικό Καμερούν (όπου ανήκει η περιοχή συνήθους διαμονής της Αιτήτριας), για την πληρότητα της έρευνας παρατίθενται και αριθμητικά δεδομένα από τη βάση δεδομένων ACLED (Τhe Armed Conflict Location & Event Data Project), κατά το τρίτο τέταρτο του 2023. Συγκεκριμένα, στην Νοτιο – Δυτική περιφέρεια όπου ανήκει το Bakundu Foe, σημειώθηκαν 38 περιστατικά με 49 θανάτους.[30]
Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα των περιστατικών ασφαλείας στη νοτιοδυτική περιοχή είναι τα ακόλουθα: Οι κυβερνητικές δυνάμεις στις 15-17 Φεβρουαρίου επιτέθηκαν σε αυτονομιστές μέσα και γύρω από την πόλη Mamfe, τμήμα Manyu στο νότιο – δυτικό τμήμα της χώρας, σκοτώνοντας τέσσερις.[31] Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ, αυτονομιστές πραγματοποίησαν ένοπλη επίθεση τις βραδινές ώρες της 29/01/24 στην Μπουέα, πρωτεύουσα της αγγλόφωνης Νοτιοδυτικής Περιφέρειας, κατά την οποία τουλάχιστον ένα άτομο σκοτώθηκε και αρκετοί άλλοι τραυματίστηκαν. Στόχος της επίθεσης ήταν η περιοχή γύρω από τη μεγάλη αγορά κοντά στο στάδιο του Μολύκου, όπου κάποια καταστήματα ήταν ακόμη ανοιχτά. Η επίθεση προφανώς στράφηκε εναντίον ανθρώπων που δεν τήρησαν την εντολή που εξέδιδαν οι αυτονομιστές να μένουν στο σπίτι κάθε Δευτέρα.[32] Στις 21/11/2023, ο υποδιευθυντής ενός λυκείου στην Kumba απήχθη, επιτέθηκε και σκοτώθηκε από φερόμενους ως ένοπλους αυτονομιστές, ενώ στις 20/11/2023 μια ομάδα ένοπλων ανδρών επιτέθηκε σε άλλο σχολείο στην ίδια πόλη, όπου κακοποίησαν και λήστεψαν μαθητές.[33] Σημειώνεται ότι δεν εντοπίστηκαν περιστατικά συγκεκριμένα για την περιοχή συνήθους διαμονής της Αιτήτριας.
Τα εν λόγω στοιχεία, εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον συνολικό πληθυσμό στην εν λόγω περιφέρεια που εκτιμάται στους 1.553.300 κατοίκους περίπου σύμφωνα με την τελευταία επίσημη καταμέτρηση που έγινε το 2015,[34] ενδεικνύει ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στην εν λόγω περιοχή, που να ανάγονται σε τέτοιο υψηλό βαθμό που θα μπορούσαν να θέσουν υπό απειλή την ζωή ενός πολίτη από την παρουσία του και μόνο στην εν λόγω περιοχή, υπό την έννοια του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.
Ως εκ των ανωτέρω, συνάγεται ότι οι ένοπλες συγκρούσεις στο Καμερούν δεν έχουν φτάσει σε τέτοιο υψηλό σημείο που να στοχοποιούνται αδιακρίτως άμαχοι πολίτες μόνο και μόνο λόγω της παρουσίας τους στην αγγλόφωνη περιοχή, και συγκεκριμένα στη νοτιοδυτική περιοχή της χώρας καταγωγής της Αιτήτριας.
Κατά συνέπεια, δεν λαμβάνουν χώρα στον τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, υψηλά περιστατικά βίας και με βάση τα παρατεθέντα στοιχεία συνάγεται ότι το επίπεδο της βίας δεν είναι υψηλό ούτως ώστε να θεωρηθεί ότι η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στο στην περιοχή Bakundu Foe, στη νοτιοδυτική περιοχή του Καμερούν, θα κινδυνεύσει ως μέλος του άμαχου πληθυσμού απλώς και μόνο λόγω της παρουσίας της στην περιοχή. Απαιτείται επιπλέον, η ύπαρξη ορισμένων προσωπικών χαρακτηριστικών στο πρόσωπο της Αιτήτριας ούτως ώστε να συναχθεί ότι θα κινδυνεύει από βία ασκούμενη αδιακρίτως σε περίπτωση μετάβασής της στην περιοχή Bakundu Foe. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια πρόκειται για μία νεαρή και υγιή γυναίκα, με υποστηρικτικό δίκτυο (η αδερφή της καθώς και η σύζυγος του αδερφού της), ικανή προς εργασία, με βασικό μορφωτικό επίπεδο (απόφοιτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) και προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, και χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας, που θα αύξανε σημαντικά το ρίσκο της συγκριτικά με τον μέσο πληθυσμό και, συνεπώς, θεωρείται ότι μπορεί να προστατευθεί αποτελεσματικά σε περίπτωση που λάβει χώρα κάποιο περιστατικό ασφαλείας. Συνεπώς, δεν πληρούνται στο πρόσωπο της Αιτήτριας οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας με βάση το άρθρο 19 του Περί Προσφύγων Νόμου.
Δια ταύτα, δεν προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής της Αιτήτριας, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι η Αιτήτρια, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας της και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
Τέλος, φρονώ ότι στην προκείμενη περίπτωση, από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι η Αιτήτρια δεν επικαλείται ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών της περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [Βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], δεν προκύπτει ότι αυτή διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β) περί Προσφύγων Νόμου].
Από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου είναι εμφανές πως, η Υπηρεσία Ασύλου διενήργησε τη δέουσα έρευνα όλων των ζητημάτων που έθεσε η Αιτήτρια ενώπιον της. Οι Καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν όλα τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους, προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση και υπήρξε ικανοποιητική αιτιολόγηση, ενώ το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου συμπληρώνεται από την αιτιολογημένη εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού στην οποία αναφέρονται οι λόγοι της απόρριψης του αιτήματος (άρθρο 29 του Ν. 158 (Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371). Η δυνατότητα αυτή υπάρχει όταν τα στοιχεία που βρίσκονται στο φάκελο του Δικαστηρίου συνδέονται με την απόφαση και αποκαλύπτουν τους λόγους που οδήγησαν στην προσβαλλόμενη απόφαση. Από τα στοιχεία του φακέλου θα πρέπει να μπορεί να λεχθεί ότι αυτά βρίσκονται αναπόφευκτα πίσω από την απόφαση που λήφθηκε (Ηλιόπουλος ν. Α.Η.Κ., Α.Ε. 2452, ημερομηνίας 21.7.2000, Χρυστάλλα Συμεωνύδου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγή αρ. 911/93 κ.α., ημερ. 18.4.97).
Από τους προβληθέντες ισχυρισμούς οι οποίοι έγινα δεκτοί και στην προκειμένη περίπτωση της Αιτήτριας, δεν μπορούσε να θεμελιωθεί βάσιμος φόβος δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και συνακόλουθα, δε συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 του του Περί Προσφύγων Νόμου Νόμος 6(Ι)/2000, ούτως ώστε να παρασχεθεί στην Αιτήτριας το καθεστώς του πρόσφυγα. Περαιτέρω, σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, ούτε οποιοσδήποτε λόγος συνέτρεχε για να αναγνωρισθεί στην Αιτήτριας το καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, δυνάμει του άρθρου 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου, εφόσον δεν αποδείχθηκε να υφίσταται κίνδυνος να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα της.
Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου και αφού εξέτασα τόσο τη νομιμότητα, όσο και την ουσία της παρούσης, καταλήγω ότι το αίτημα της Αιτήτριας εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και εύλογα απορρίφθηκε η αίτησή της για διεθνή προστασία. Η απόφαση της Διοίκησης, αποτελεί προϊόν επαρκούς έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των δεδομένων και στοιχείων, σύμφωνα και με το Νόμο και είναι πλήρως αιτιολογημένη.
Ορθά η Διοίκηση, κατέληξε ότι τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης δε στοιχειοθετούσαν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί στην Αιτήτρια το καθεστώς του πρόσφυγα, ως προβλέπεται στα άρθρα 3-3Δ του Νόμου, αφού δεν τεκμηριώθηκε βάσιμος φόβος δίωξης, για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου, αφού αυτή «δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο ότι θα υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, ως καθορίζεται στο άρθρο 19(2)».
Δια τους λόγους που πιο πάνω αναφέρονται η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα
€1000 υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας.
Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π
[1]Google Maps, ‘Foe Bakundu to Baffousam’ https://www.google.com/maps/dir/Fo%C3%A9+Bakundu,+Cameroon/Bafoussam,+Cameroon/@4.9889284,9.1639622,9z/data=!3m1!4b1!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x1060d2e434ac8705:0xf46facc8f581e976!2m2!1d9.2186611!2d4.4706596!1m5!1m1!1s0x105f9a969870caef:0x4ff58699c7d49808!2m2!1d10.4271347!2d5.4815596!3e0?entry=ttu, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[2] Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533
[3]Walk Free, The Global Slavery Index 2023, 16 June 2023, https://cdn.walkfree.org/content/uploads/2023/05/17114737/Global-Slavery-Index-2023.pdf, σελ. 11, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[4] US Department of State, ‘2023 Trafficking in Persons Report’, 2023, https://www.state.gov/reports/2023-trafficking-in-persons-report/cameroon/, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[5] US Department of State, ‘2023 Trafficking in Persons Report’, 2023, https://www.state.gov/reports/2023-trafficking-in-persons-report/cameroon/, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[6]Frontex, Risk Analysis for 2023/2024, 18 September 2023, https://www.frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Risk_Analysis/ARA_2023.pdf, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[7]Freedom House (Author): Freedom in the World 2023 - Cameroon, 2023, Freedom House (Author): “Freedom in the World 2023 - Cameroon”, Document #2094348 - ecoi.net, UN SDGs, UNITED NATIONS SUSTAINABLE DEVELOPMENT COOPERATION FRAMEWORK FOR CAMEROON 2022-2026 σελ.16, https://unsdg.un.org/sites/default/files/2021-06/Cameroon_Cooperation_Framework_2022-2026-
ENG.pdf, USDOS - US Department of State (Author): 2022 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 20 March 2023,
USDOS – US Department of State (Author): “2022 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon”, Document #2089132 - ecoi.net Cameroon: Situation and treatment of single women and women who head their own households, including their ability to live on their own and access housing, income, education, health care, and support services, particularly in Douala and Yaoundé; impact of COVID-19 (2020-May 2022) [CMR201034.E], 8 June 2022
https://www.ecoi.net/en/document/2074600.html (τελευταία πρόσβαση 14/05/2024)
[8] Canada, IRB, Cameroon: Forced marriages; treatment of and protection available to women who try to flee a forced marriage; whether it is possible for a woman to live alone in the country's large cities such as Yaoundé and Douala [CMR104129.FE], 20 September 2012, https://www.ecoi.net/en/document/1067526.html , EUAA - European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO) (Author): Cameroon; Situation of single women in Yaoundé and Douala [Q2-2022], 26 January 2022, ημερ. πρόσβασης 14/05/2024
[9] Cameroon Intelligence Report, Forced into prostitution in Yaoundé: the nightmare of trying to survive in a divided Cameroon, 3 November 2020, https://www.cameroonintelligencereport.com/forced-into-prostitution-in-yaounde-the- nightmare-of-trying-to-survive-in-a-divided-cameroon/ , Freedom House: Freedom in the World 2022 - Cameroon, 24 February 2022 https://www.ecoi.net/en/document/2071860.html¸ ημερ τελευταίας πρόσβασης 14/05/2024
[10]UN SDGs, UNITED NATIONS SUSTAINABLE DEVELOPMENT COOPERATION FRAMEWORK FOR CAMEROON
2022-2026 σελ. 13, https://unsdg.un.org/sites/default/files/2021-06/Cameroon_Cooperation_Framework_2022-2026- ENG.pdf ; OECD, Gender Index, σελ. 4, CM.pdf (genderindex.org), (τελευταίας πρόσβασης 14/05/2024)
[11]Human Rights Watch (HRW), 'World Report 2022: Events of 2021: Cameroon' https://www.hrw.org/world- report/2022/country-chapters/cameroon#827df3 (τελευταία πρόσβαση 14/05/2024)
[12] Rural Women Center for Education and Development Cameroon (RuWCED), Αλληλογραφία με το Τμήμα Έρευνας της Καναδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Ασύλου, 25 Απριλίου 2022 (τελευταία πρόσβαση 24.01.2024)
[13] Freedom House, 'Freedom in the World 2022:
Cameroon', Ερώτημα G3, https://freedomhouse.org/country/cameroon/freedom-world/2022 (τελευταία πρόσβαση 14/05/2024)
[14] RULAC, Non-International Armed Conflicts in Cameroon, January 2023 available at: Non-international Armed Conflicts in Cameroon | Rulac https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon#collapse1accord, (τελευταία πρόσβαση 14/05/2024)
[15] Deutsche Welle, ‘5 years of violent civil war in Cameroon’, 10/01/2021, https://www.dw.com/en/separatism-in-cameroon-5-years-of-violent-civil-war/a-59369417, ημερ. τελευταίας πρόσβασης 15/05/2024
[16] Deutsche Welle, ‘Who are Cameroon’s Ambazonia secessionists?’, 30 September 2019, https://www.dw.com/en/who-are-cameroons-self-named-ambazonia-secessionists/a-50639426, ημερ.πρόσβασης 15/05/2024
[17] RULAC, Non-International Armed Conflicts in Cameroon, January 2023 available at: Non-international Armed Conflicts in Cameroon | Rulac https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon#collapse1accord, (τελευταία πρόσβαση 14/05/2024)
[18] UN Security Council (Author): The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa; Report of the Secretary-General [S/2023/389], 31 May 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2093063/N2313778.pdf(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/05/2024)
[19] UN Security Council (Author): The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa; Report of the Secretary-General [S/2023/389], 31 May 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2093063/N2313778.pdf(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/05/2024)
[20] UN Security Council: The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa; Report of the Secretary-General [S/2022/896], 1 December 2022 https://www.ecoi.net/en/file/local/2083862/N2271804.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/05/2024)
[21] HRW - Human Rights Watch: World Report 2024 - Cameroon, 11 January 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2103168.html, ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[22] Deutsche Welle , ‘Cameroon: Explosion during annual race, injures several, 25/2/2023, https://www.dw.com/en/cameroon-explosion-during-annual-race-injures-several/a-64821853, ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[23] VOA News, Cameroon Says Rebel Attacks Intensify to Disrupt March 12 Senate Elections, 10/03/20223, https://www.voanews.com/a/cameroon-says-rebel-attacks-intensify-to-disrupt-march-12-senate-elections/6999174.html, ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[24] ΒΒC, Cameroon's SDF denounce separatists' attempts to disrupt return to school, 12 September 2023, https://www.bbc.com/news/articles/cn0zdpn6g42o, ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[25] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project: Curated Data Files, Cameroon, data covering 1 January 2021 to 8 December 2022, as of 12 December 2023 https://acleddata.com/curated-data-files/ , ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[26] UN Security Council (Author): The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa; Report of the Secretary-General [S/2023/389], 31 May 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2093063/N2313778.pdf(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/05/2024)
[27] Το προσωπικό του Παγκόσμιου Κέντρου για την Ευθύνη Προστασίας περιλαμβάνει ειδικούς σε χώρες και υποστηρικτές για την πρόληψη της μαζικής θηριωδίας που προέρχονται από διαφορετικά υπόβαθρα. Κάθε μέλος του προσωπικού συνεισφέρει τη μοναδική του τεχνογνωσία στο έργο του Παγκόσμιου Κέντρου για πληθυσμούς σε κίνδυνο και θεματικές περιοχές. Glonal Centre for the Responsibility to Protect - https://www.globalr2p.org/about/ , ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[28] GlobalR2P – Global Center for the Responsibility to Protect: Cameroon: Populations at risk, 30 November 2023, https://www.globalr2p.org/countries/cameroon, ημερ. Πρόσβασης 15/05/2024
[29] International Crisis Group, ‘Tracking Conflict Worldwide – Cameroon – April 2024’, https://www.crisisgroup.org/crisiswatch/database?location[]=4, ημερ. Τελευταίας πρόσβασης 17/05/2024
[30] ACLED, Cameroon – Third Quarter 2023: Update on incidents according to the Armed Conflict Location & Event Data Project, 8 April 2024, https://www.ecoi.net/en/file/local/2107012/2023q3Cameroon_en.pdf, σε΄λ. 5, ημερ. πρόσβασης 15/05/2024
[31] International Crisis Group, ‘Tracking Conflict Worldwide – Cameroon – February 2024’, https://www.crisisgroup.org/crisiswatch/database?location[]=4, ημερ. Τελευταίας πρόσβασης 17/05/2024
[32] Federal Office for Migration and Refugees, Briefing Notes – Cameroon’, https://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/EN/Behoerde/Informationszentrum/BriefingNotes/2024/briefingnotes-kw07-2024.pdf?__blob=publicationFile&v=3, σελ.2, ημερ. Πρόσβασης 17/05/2024
[33] Global Centre for the Responsibility to Protect, ‘Cameroon – 29 February 2024’, https://www.globalr2p.org/countries/cameroon/, ημερ. πρόσβασης 17/05/2024
[34] City Population, Cameroon, διαθέσιμο σε Cameroon: Regions, Major Cities & Towns - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information (citypopulation.de) (assessed on 14/05/2024)
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο