ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                    

Νομική Αρωγή Αρ. 52/24

 

 26 Ιουνίου, 2024 

[Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ

ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΜΕΧΡΙ 2019

 

ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:

 

V.C.N.

                                                                                                              Αιτήτρια

......................

 

Η Αιτήτρια εμφανίζεται προσωπικά

Σ. Πιτσιλλίδου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

(S. Habib για πιστή μετάφραση από Αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα)

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Δ. Κατσαρίδης, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.:  H Αιτήτρια με την αίτησή της ημερομηνίας 13/03/2024, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την καταχώριση προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 18/01/2024, η οποία κοινοποιήθηκε στη Αιτήτρια την ίδια ημέρα και με την οποία απορρίπτεται η αίτησή της για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

 

 

 

Γεγονότα

 

Τα γεγονότα της υπόθεσης, όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε η ευπαίδευτη συνήγορος που εμφανίζεται για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και από τα τεκμήρια που επισυνάπτονται σε αυτό, έχουν ως ακολούθως:

Η Αιτήτρια συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 20.05.2022 αφού εισήλθε παράτυπα στην Κυπριακή Δημοκρατία  από τις μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές.  Στις 23.05.2022 παρέλαβε την βεβαίωση υποβολής αιτήματος Διεθνούς Προστασίας. Στις 12.07.2023 και 13.11.2023 πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις της Αιτήτριας  από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 22.11.2023, ο/η αρμόδια λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε έκθεση/εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με το αίτημα της Αιτήτριας. Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την Εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας στις 28.11.2023. Στις 18.01.2024 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της, σχετικά με το αίτημα της Αιτήτριας, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφθηκε ιδιοχείρως από την Αιτήτρια αυθημερόν. Η Αιτήτρια έχει καταχωρήσει την  υπ’ αριθμό 523/24 προσφυγή κατά της προαναφερόμενης απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου. Για την εν λόγω προσφυγή, έχει καταχωρηθεί στις 13.03.2024 η παρούσα αίτηση νομικής αρωγής.

 

Νομικό Πλαίσιο

 

Τo άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 μέχρι 2019 (ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος) προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):

 

«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας

6Β. (1) [...]

 

(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -

 

(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή

 

(β) [.]

 

υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

 

(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και

 

(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:

 

Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.».

 Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα ακόλουθα:

«Πρόσφυγας

3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5.».

Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τα εξής:

«Αναγνώριση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας

19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, "σοβαρή βλάβη" ή "σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη" σημαίνει-

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη  ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης...».

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Η Αιτήτρια καταχώρισε προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου δυνάμει του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου. Η περίπτωση αυτή εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.

Πρώτο κριτήριο χορήγησης νομικής αρωγής σε αιτητή διεθνούς προστασίας, που θεσπίζεται με την υπό αναφορά διάταξη αποτελεί η ύπαρξη, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.

Δίδεται δε ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).

Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου.

Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα ακρόασης του αιτητή  στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, με γνώμονα το υλικό που έχει ενώπιόν του, ούτως ώστε να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη παροχή νομικής αρωγής σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Βλ. Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 06/05/2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ.13/12/2010).

Κατά την εξέταση των ισχυρισμών, το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς, βεβαίως, το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρίσει ο Αιτητής. Σημειώνεται πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή δε θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που πιθανόν να καταχωριστεί από τον αιτητή, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.7.2009, Baghour και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Roud Gad, ημερ.28.3.2011).

Σημειώνεται, εξάλλου, ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του. [Bλ. απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23/12/2013]

Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι η ευπαίδευτη εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε τόσο μέσω του γραπτού της σημειώματος όσο και προφορικώς ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στον Αιτητή. 

Κατά την υποβολή του αιτήματός της  για διεθνή προστασία (Παράρτημα 1 του Σημειώματος του Γενικού Εισαγγελέα), ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της η Αιτήτρια δήλωσε ότι είναι ομοφυλόφιλη αλλά κανείς από την οικογένεια της δεν γνωρίζει ότι τρέφει συναισθήματα για γυναίκες. Επιπλέον ανέφερε ότι διατηρεί σχέση με μια γυναίκα με την οποία έχει δεσμό εδώ και τρία (3) χρόνια  επιθυμεί όπως περάσει το υπόλοιπό της ζωής της μαζί της και για αυτόν τον λόγο εισήλθαν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Προχωρώντας ανέφερε ότι την ημέρα που αρραβωνιάστηκε με την εν λόγω κοπέλα ήταν την ημέρα που η οικογένεια της έμαθε ότι ήταν ομοφυλόφιλη. Στη συνέχεια ο θετός της πατέρας την αποκλήρωσε λέγοντας της ότι ατιμάζει την οικογένεια και απειλώντας την ότι θα επικοινωνήσει με την αστυνομία για τον λόγω ότι είναι παράνομο να είναι κάποιος ομοφυλόφιλος στην Νιγηρία. Τέλος, πρόσθεσε ότι η μητέρα της ήταν η μόνη που την καταλάβαινε και ότι ήταν αυτή που την βοήθησε να διαφύγει από την χώρα καταγωγής της, κάτι το οποίο στην συνέχεια έπραξε μαζί με την αρραβωνιαστικιά της.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας εξέτασης της αίτησής ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου  (Παράρτημα 5 του Σημειώματος), η Αιτήτρια δήλωσε ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της επειδή αρραβωνιάστηκε με την σύντροφο της, στην συνέχεια μετέβη στο πατρικό της σπίτι όπου ενημέρωσε την οικογένεια της για τον αρραβώνα της, καθώς και για τον λόγο ότι ο γάμος ομοφυλοφίλων ζευγαριών στη Νιγηρία είναι παράνομος. Επιπρόσθετος λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της είναι ότι η οικογένεια της δεν είχε δεχθεί τον αρραβώνα της ενώ ο θετός της πατέρας επικοινώνησε με την αστυνομία προβαίνοντας σε καταγγελία. Τέλος, η Αιτήτρια δηλώνει ότι είναι ομοφυλόφιλη.

Αναφορικά με τον ισχυρισμό της περί του σεξουαλικού της προσανατολισμού η Αιτήτρια δήλωσε πως έλκεται και από το γυναικείο φύλο και πως αντιλήφθηκε τον σεξουαλικό της προσανατολισμό σε νεαρή ηλικία – εννέα (9) χρονών – καθώς της άρεσε να ντύνεται όπως τα αγόρια, μεγάλωσε με αγόρια και αντιλήφθηκε ότι της αρέσουν τα κορίτσια. Ερωτηθείσα πότε αντιλήφθηκε ότι της αρέσει το γυναικείο φύλο, η Αιτήτρια  αποκρίθηκε ότι όταν ήταν οκτώ (8) χρονών υπήρξε θύμα σεξουαλικής επίθεσης από κάποιον άντρα σε κάποια αγορά που αργαζόταν ως πωλήτρια.  Κληθείσα να διευκρινίσει πως ένιωσε κατά την συνειδητοποίηση του σεξουαλικού της προσανατολισμού, η Αιτήτρια  ισχυρίστηκε ότι νιώθει άνετα και ασφαλής με της γυναίκες και ειδικότερα μετά το συμβάν, εννοώντας την σεξουαλική επίθεση που είχε δεχθεί από κάποιον άντρα όταν ήταν 8 χρονών. Ερωτηθείσα πώς άλλαξε η ζωή της μετά την συνειδητοποίηση ότι ελκύεται από γυναίκες η Αιτήτρια απάντησε προς το καλύτερο αλλά και ότι είχε καλές σχέσεις. Κληθείσα να περιγράψει τα συναισθήματα της μετά την συνειδητοποίηση ότι ελκύεται από το ίδιο  φύλο, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι είχε αρκετές σχέσεις. Παράλληλα ανέφερε ότι καθότι  είναι παράνομο στην χώρα της να είναι κάποιος ομοφυλόφιλος,  διατηρούσε τις σχέσεις τις μυστικές. Σε ερώτηση του/της αρμοδίου λειτουργού ως προς το πώς κράταγε τις σχέσεις τις μυστικές η Αιτήτρια απάντησε ότι δεν διέμενε μαζί τους, και τις συναντούσε σε εξωτερικούς χώρους. Ακόμη και με την αρραβωνιαστικιά της ποτέ δεν διέμεναν μαζί. Ερωτηθείσα εάν είχαν υποψιαστεί ποτέ τον σεξουαλικό της προσανατολισμό η Αιτήτρια αποκρίθηκε ότι επειδή ντυνόταν σαν αγόρι κανείς δεν το υποπτευόταν. Δήλωσε επίσης ότι έπαιζε ποδόσφαιρο, άθλημα το οποίο και με βάση τα λεγόμενα της κάλυπτε οποιαδήποτε αναγνώριση του σεξουαλικού της προσανατολισμού. Ερωτηθείσα πως κατάφερε να αποκρύψει τον σεξουαλικό της προσανατολισμό η Αιτήτρια αποκρίθηκε ότι δεν εκφραζόταν δημόσια, όταν έβγαινε έξω με τις πρώην της ή και με την αρραβωνιαστικιά της για φαγητό ή σε κέντρα διασκέδασης δεν κρατούσαν χέρια ή και δεν εκδηλώνονταν δημόσια ώστε να υποπέσει στην αντίληψη των αρχών ή και της κοινότητας.  Σε σχετική ερώτηση εάν γνωρίζει κάποιος για τον σεξουαλικό της προσανατολισμό σήμερα, η Αιτήτρια αποκρίθηκε ότι γνωρίζει η οικογένεια της. Κληθείσα να παράσχει πληροφορίες για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ στην Νιγηρία ή/και τοποθεσίες όπου συχνάζουν άτομα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ  η Αιτήτρια απάντησε ότι δεν γνωρίζει και ότι συναντούσε κοπέλες από πλατφόρμες στο διαδίκτυο όπως το Facebook και το Instagram ωστόσο ποτέ δημοσίως. Σε διευκρινιστική ερώτηση αναφορικά με το πώς αισθάνεται στη Δημοκρατία, η Αιτήτρια ανέφερε ότι είναι ευτυχισμένη και ότι μπορεί να κρατά ελεύθερα το χέρι της αρραβωνιαστικιάς της, όπως επίσης και να εκδηλώνεται ελεύθερα. Κληθείσα να περιγράψει τι πιστεύει ότι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της  στην χώρα καταγωγής της δήλωσε πως θα βρεθεί σε κίνδυνο καθώς δεν θα είναι σε θέση να ζήσει ελεύθερα αναφορικά με τον σεξουαλικό της προσανατολισμό όπως επίσης και ότι ο πατριός της δεν είναι ευχαριστημένος μαζί της .

Ο/η αρμόδιος/α λειτουργός στην Εισηγητική Έκθεση διέκρινε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς: έναν αναφορικά με τα στοιχεία ταυτότητας, το εν γένει προφίλ και τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, και έναν δεύτερο αναφορικά με το ότι η Αιτήτρια δήλωσε ότι είναι ομοφυλόφιλη. O πρώτος ισχυρισμός έγινε δεκτός ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστος. Αναφορικά με τον δεύτερο ισχυρισμό περί του σεξουαλικού της προσανατολισμού, αυτός απορρίφθηκε, ως εσωτερικά αναξιόπιστος.  Ειδικότερα, κατά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του ανωτέρω ισχυρισμού, ο/η αρμόδια λειτουργός εφαρμόζοντας το μεθοδολογικό εργαλείο DSSΗ (Difference, Shame, Stigma and Harm) έκρινε πως η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με συγκεκριμένο και λεπτομερή τρόπο τις συνθήκες υπό τις οποίες ανακάλυψε/διαπίστωσε τον σεξουαλικό της προσανατολισμό, ήτοι την έλξη της και για άτομα του ιδίου φύλου αλλά και οι αποκρίσεις της όταν κλήθηκε να αναφερθεί στα συναισθήματα και τις σκέψεις της κατά την συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητας της ήταν γενικόλογες και επιφανειακές. Ερωτηθείσα για τις σχέσεις της στην χώρα καταγωγής της  η Αιτήτρια επίσης δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με σαφήνεια και ευκρίνεια αναφέροντας γενικά ότι είχε πολλές σχέσεις. Ομοίως ερωτηθείσα  να δώσει περαιτέρω πληροφορίες αναφορικά με την σχέση της με την αρραβωνιαστικιά της η Αιτήτρια και παρόλο που ενθαρρύνθηκε περαιτέρω από τον/την λειτουργό να απαντήσει λεπτομερώς και προσωπικά αναφορικά με αυτό το θέμα, ωστόσο έδιδε γενικές και ανακριβείς λεπτομέρειες ενώ παράλληλα απουσίαζε από την περιγραφή της το προσωπικό και  βιωματικό στοιχείο. Αναφορικά με το στίγμα και την πιθανή ντροπή σε σχέση με την συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι της, οι απαντήσεις της Αιτήτριας ήταν και πάλι γενικές και αόριστες. Τέλος και αναφορικά με το στοιχείο της βλάβης η/ο λειτουργός καταγράφει την αόριστη και ελλιπή περιγραφή της Αιτήτριας επί των γεγονότων που την ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής της.

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο/η  λειτουργός σημείωσε ότι σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης εντοπίστηκαν στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν την απόρριψη  των ατόμων με ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις από την κοινωνία, την πιθανότητα αυτά να υποβληθούν σε ποινική δίωξη καθώς και την απροθυμία της κυβέρνησης να προβεί σε αποποινικοποίηση […]  Ωστόσο, εξαιτίας της έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας ο ισχυρισμός κατέστη ως μη αποδεκτός.

Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα  τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τη συνέντευξη της Αιτήτριας ενώπιον των αρμόδιων λειτουργών, την εισηγητική έκθεση του/της λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου.

Από τα ενώπιόν μου δεδομένα, διαπιστώνω ότι η Υπηρεσία Ασύλου εξέτασε τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, στο μέτρο που αυτοί θα ήταν κρίσιμοι για την υπαγωγή της τελευταίας σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Παρατηρώ, ωστόσο, ότι κατά την εφαρμογή του μοντέλου "Difference, Stigma, Shame, Harm" (DSSH), το οποίο, σημειώνεται, δεν είναι δεσμευτικό, απλώς αποτελεί ένα μεθοδολογικό βοήθημα στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας ισχυρισμών σεξουαλικού προσανατολισμού,[1] δεν έγινε εκ πρώτης όψεως ορθή υπαγωγή των ισχυρισμών της Αιτήτριας στις απαιτήσεις των τεσσάρων στοιχείων του μοντέλου. Αλλά και ανεξαρτήτως εφαρμογής της συγκεκριμένης θεωρητικής κατασκευής, θεωρώ πως η αξιολόγηση της αξιοπιστίας του συγκεκριμένου ισχυρισμού πάσχει από πλημμέλειες, αφού αποδίδονται ελαττώματα και εξάγονται συμπεράσματα με τρόπο αυθαίρετο. Επιπλέον, ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων δεν προσδιορίζει τι λέει ο Αιτητής σε συνάρτηση με τα συμπεράσματα που εξήγαγε με την χρήση του μοντέλου DSSH ούτε εξετάζει τις εξηγήσεις που δίνονται από την αιτούσα, π.χ. ως προς την έλλειψη γνώσης σε σχέση με το που συχνάζουν άτομα ΛΟΑΤΚΙ+.

Δεν μπορεί αβίαστα να ειπωθεί ότι η Αιτήτρια δεν έδωσε τις εύλογα αναμενόμενες αποκρίσεις στα σχετικά ερωτήματα, με δεδομένο φυσικά ότι ισχυρισμοί σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό δεν μπορούν να υπαχθούν σε στερεοτυπικές αντιλήψεις. Θεωρώ ότι η Αιτήτρια παρέθεσε επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με τον σεξουαλικό της προσανατολισμό,  τις ενέργειες στις οποίες προέβαινε και από ποια άτομα ελκυόταν,  όπως επίσης και πότε συνειδητοποίησε τη σεξουαλική της ταυτότητα. Επιπλεόν φρονώ ότι ήταν συνοπτική και σαφής, τόσο ως προς τον ισχυρισμό περί σχέσεως που είχε με την αρραβωνιαστικιά της με την οποία και όπως ανέφερε εγκατέλειψε μαζί την χώρα καταγωγής της και τώρα βρίσκεται επίσης στην Κύπρο. Πέρα από αυτό έδωσε επίσης επαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με τα συναισθήματά της και το πώς αποδέχθηκε την ομοφυλοφιλία της.  

Προσθέτοντας επί των πιο πάνω και έχοντας ανατρέξει στο πρακτικό της συνέντευξης, θεωρώ πως οι πληροφορίες τις οποίες η Αιτήτρια  παρέθεσε και σχετίζονται με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό είναι επαρκείς και σαφείς, όπως και οι απαντήσεις του σχετικώς με την αντιμετώπιση ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ στη Νιγηρία  από το κράτος και την κοινωνία, τα συναισθήματά της και τους φόβους της, τις δικές της πρακτικές και μεθόδους ώστε να αποκρύπτει τη σχέση της με άτομο του ίδιου φύλου, και την αντιμετώπιση από την οικογένειά της την κοινωνία αλλά και γενικότερα το κράτος. Δεν πρέπει δε να παροράται το γεγονός, ότι ο εκάστοτε Αιτητής δεν γνωρίζει τις νομικές διαστάσεις των δηλώσεών του και συνεπώς ο λειτουργός που διενεργεί τη συνέντευξη οφείλει να υποβάλει τα κατάλληλα ερωτήματα εκεί όπου διαβλέπει ότι υπάρχει ζήτημα συναφές με το αίτημα ασύλου προς διευκρίνιση και κυρίως να επισημάνει τυχόν αντιφάσεις εκεί όπου εντοπίζονται προκειμένου να τοποθετηθεί ο αιτών άσυλο.( βλέπε B. A. H. H. και Κυπριακή Δημοκρατία Υπόθεση Αρ.: 118/20 ημερ. 20/09/2021).

Βεβαίως δεν μπορών να παραβλέψω τα σημεία αναξιοπιστίας που παρέθεσε στα συμπεράσματα του ο Λειτουργού στην  έκθεση- εισήγηση, ότι δηλαδή οι απαντήσεις της Αιτήτριας στην συνέντευξη της μπορούν να θεωρηθούν επιφανειακές όσον αφορά την σχέση της, τα συναισθήματα της ή και τις προσωπικές περιστάσεις που περιβάλλουν τον πυρήνα του αιτήματος της, απαντήσεις επί των οποίον στην συνέχεια κρίθηκε αναξιόπιστη ως προς την λεπτομέρεια τους. Παρόλα αυτά και για τους λόγους που αναφέρω πιο πάνω φρονώ ότι θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στην Αιτήτρια να επανατοποθετηθεί επί των εν λόγω αντιφάσεων. Σε κάθε περίπτωση το γεγονός και μόνο ότι ένας αιτών ασύλου δεν μπορεί να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτές τις ιδιωτικές λεπτομέρειες, δεν μπορεί να συναχθεί αυτόματα το συμπέρασμα ότι η ιστορία του δεν είναι αξιόπιστη[2] για παράδειγμα  όπως στην αδυναμία του να κατονομάσει οργανώσεις στην Νιγηρία που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.

Εξάλλου και σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο οδηγός της ΕΥΑΑ - Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου[3], όσον αφορά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας σχετικά με αιτήσεις που βασίζονται σε γενετήσιο προσανατολισμό «ή ταυτότητα φύλου μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες στον χειρισμό, επειδή οι λόγοι της αίτησης συνδέονται με ευαίσθητες και προσωπικές πτυχές της ιδιωτικής ζωής. Οι αιτούντες ενδέχεται να νιώθουν στιγματισμένοι, να ντρέπονται και/ή να αρνούνται την πραγματικότητα· ενδέχεται επίσης να έχουν υποστεί απόρριψη και/ή κακομεταχείριση από την οικογένεια και/ή την κοινότητά τους. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να καθιστούν δύσκολη για τους αιτούντες την αποκάλυψη των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών με σαφή και συνεκτικό τρόπο και, ως εκ τούτου, τα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζουν μπορεί να γνωστοποιούνται με καθυστέρηση, να είναι ελλιπή και να περιέχουν ανακολουθίες»

Το Δικαστήριο γνωρίζει επίσης ότι όταν η αίτηση διεθνούς προστασίας στηρίζεται σε θέματα που αφορούν τον σεξουαλικό προσανατολισμό του αιτούντος δύναται να είναι μην είναι εφικτό  να προσδιοριστούν τα ακριβή γεγονότα και, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η αξιολόγηση της αξιοπιστίας από  τις  εγχώριες αρχές θα πρέπει να πραγματοποιείται σε εξατομικευμένο επίπεδο και με ευαίσθητο τρόπο.

Επίσης, σύμφωνα με την Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  αναφορικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (Asylum Procedures Directive) και, ειδικότερα, το άρθρο 16 αυτής (-η έμφαση προστέθηκε):^[4]

 

«Κατά τη διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης επί της ουσίας της αίτησης διεθνούς προστασίας, η αποφαινόμενη αρχή μεριμνά ώστε να παραχωρείται στον αιτούντα κατάλληλη ευκαιρία για να παρουσιάσει τα στοιχεία που απαιτούνται για την, κατά το δυνατόν, πλήρη τεκμηρίωση της αίτησης σύμφωνα με το άρθρο  4  της οδηγίας   2011/95/ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει την ευκαιρία να παράσχει εξηγήσεις σχετικά με στοιχεία τα οποία ενδεχομένως λείπουν και/ή σχετικά με τυχόν ασυνέπειες ή αντιφάσεις στο πλαίσιο των δηλώσεων του αιτούντος».

 

Εντούτοις, τα προαναφερθέντα σε συνάρτηση με τις πληροφορίες επί της χώρας καταγωγής, αφορούν σε εξέταση στην οποία δε δύναται να προβεί το Δικαστήριο εις βάθος στο παρόν στάδιο της διαδικασίας νομικής αρωγής. Σημειώνεται περαιτέρω ότι τα όσα η Αιτήτρια ανέφερε, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και αναφορικά με την μεταχείριση ατόμων ΛΟΑΤKI+ στη χώρα καταγωγής της, επιβεβαιώνονται από σχετικές αξιόπιστες πηγές που παρέχουν πληροφορίες ως εξάλλου καταγράφεται και από την έρευνα που διεξήγαγαν η Καθ’ων η Αίτηση και προκύπτει από την έκθεση -εισήγηση τους (παράρτημα 5 στο σημείωμα).

Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, όπως τα έχω αναφέρει πιο πάνω, το αίτημα της Αιτήτριας για παροχή διεθνούς προστασίας δεν εξετάστηκε επιμελώς και δεν ερευνήθηκε δεόντως από την Υπηρεσία Ασύλου. Για τους λόγους που έχουν εκτεθεί καταλήγω ότι, βάσει των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας, και λαμβανομένων υπόψη των ενώπιον μου στοιχείων, μπορεί να θεωρηθεί ότι η προσφυγή που θα καταχωρηθεί έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.

Παρά την ύπαρξη ενδεχομένως ορισμένων κλονιστικών επί της αξιοπιστίας ενδείξεων, εντούτοις παρουσιάζει ένα προφίλ, για το οποίο αρμόζει περαιτέρω εξέταση Πέραν τούτου η αξιολόγηση κινδύνου η οποία προκύπτει από ενδεχόμενη επιστροφή της στη χώρα καταγωγής της, όπου η ομοφυλοφιλία είναι ποινικό αδίκημα και σοβαρά κοινωνικά απαξιωμένη, συνιστά αξιολόγηση η οποία ανήκει στο δικαστήριο που θα εκδικάσει την προσφυγή της Αιτήτριας, δεδομένης και της δικαιοδοσίας του παρόντας Δικαστηρίου, και στην οποία δεν είναι δυνατό να προβεί εις βάθος στο παρόν στάδιο της Νομικής Αρωγής.

 Δια τούτο, θεωρώ ότι αντίθετη κατάληξη της παρούσας αίτησης, θα εμπόδιζε την ουσιαστική πρόσβαση της Αιτήτριας στη δικαιοσύνη και θα ήταν αντίθετη με την σχετική επιφύλαξη που θέτει ο νομοθέτης στο τέλος αρ.6Β (2) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002.

Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002, Ν.165(Ι)/2002, το Δικαστήριο προτού προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, συνεκτιμά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εκάστοτε Αιτητή καθώς επίσης και τη σοβαρότητα της υπόθεσης ή άλλων περιστάσεων της υπόθεσης προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης ο εκάστοτε Αιτητής να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής για την προετοιμασία και το χειρισμό της υπόθεσής του.

Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, η αίτηση δυνατόν να γίνει δεκτή υπό την αίρεση εξέτασης της κοινωνικοοικονομικής έκθεσης από το Δικαστήριο.  Διατάσσεται, συνεπώς, η κατάθεση στο Πρωτοκολλητείο, Κοινωνικοοικονομικής Έκθεσης του Γραφείου Ευημερίας για τους σκοπούς των άρθρων 7(1)(α) και 8 του ίδιου Νόμου, μέχρι τις 31.07.2024. Η Πρωτοκολλητής να ενημερώσει το Γραφείο Ευημερίας για την σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου.

Τηρουμένων των πιο πάνω οδηγιών του Δικαστηρίου, η αίτηση ορίζεται για εξέταση στις 16.09.2024 και ώρα 10:00 π.μ.  

Τα έξοδα της μεταφράστριας καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.

Δ. Κατσαρίδης, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.