
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 924/22
09 Ιουλίου 2024
[ Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
T.L.J
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
........
Κ. Κουπαρή (κα) για Χρ. Χριστοδουλίδης, Δικηγόροι για τον Αιτητή
Αλ. Καρσιάδου (κα) για Λ. Μιχαηλίδου (κα), Δικηγόροι για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό εξέταση προσφυγή, ο Αιτητής αιτείται δήλωση και/ ή διάταγμα του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση ημερομηνίας 08/02/2022 η οποία παραλήφθηκε από τον Αιτητή με επιστολή ημερομηνίας 10/02/2022, και με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για πολιτικό άσυλο είναι άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη, στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος, αποτέλεσμα πλάνης περί τα γεγονότα και κακής εφαρμογής και/ή ερμηνείας του Νόμου και αναιτιολόγητη. Υπό αιτητικό Β, ο Αιτητής ζητά δήλωση και/ ή διάταγμα ότι η προαναφερθείσα απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση λήφθηκε από αναρμόδιο λειτουργό χωρίς τη δέουσα έρευνα.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω:
Ο Αιτητής έχει την ιθαγένεια του Καμερούν και συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 06/06/2019. Στις 10/12/2021, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη από λειτουργό του Οργανισμού Ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUAA πρώην EASO – στο εξής λειτουργός EUAA). Στις 17/12/2021, αρμόδιος/α λειτουργός EUAA ετοίμασε Έκθεση και Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή. Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή στις 31/12/2021. Στις 08/02/2022, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της σχετικά με το αίτημα του Αιτητή, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή στις 10/02/2022. Η τελευταία αυτή απόφαση, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε μέσω του συνηγόρου του Αιτητή στις 15/02/2022.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο συνήγορος του Αιτητή, στην προσφυγή την οποία κατέθεσε παραθέτει πλείονες λόγους ακύρωσης, χωρίς ωστόσο να συνοδεύονται από σαφή αιτιολογία ή παραπομπή σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία του διοικητικού φακέλου. Στο πλαίσιο της γραπτής της αγόρευσης, προωθούνται οι εξής λόγοι ακύρωσης: αρχικά, προωθείται ως λόγος ακύρωσης η υπέρβαση εξουσίας και η παράβαση της διαδικασίας. Υπό 3.Α.Α. ο συνήγορος του Αιτητή προωθεί ότι δεν επεξηγήθηκαν στον Αιτητή τα βασικά δικαιώματά του. Υπό 3.Α.Γ. ο συνήγορος καταγράφει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί από κατώτερο λειτουργό κατά παράβαση του άρθρου 13 (1) του Περί Προσφύγων Νόμου. Υπό 3.Α.Δ. προωθείται παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης. Υπό 3.Β.Α. προωθείται μη δέουσα έρευνα κατά την αξιολόγηση και τελικά την απόρριψη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού. Υπό 3.Β.Ε. προωθείται καταχρηστική άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της Διοίκησης. Τέλος, στη σελίδα 8 προωθείται έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας.
Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, ισχυριζόμενοι ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του Νόμου. Περαιτέρω, αντιτείνουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη και δεν υπήρχε οποιαδήποτε νομική ή πραγματική πλάνη από παρερμηνεία ή λανθασμένη εκτίμηση των στοιχείων που ο Αιτητής είχε θέσει ενώπιον των αρμοδίων οργάνων. Περαιτέρω υποβάλλουν ότι ο Αιτητής με τους ισχυρισμούς που προβάλλει δεν έχει καταφέρει να αποσείσει το βάρος απόδειξης και δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο λόγο δίωξης για φυλετικούς, θρησκευτικούς λόγους, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή αντιλήψεων. Καταλήγοντας υποβάλλουν ότι ο Αιτητής απέτυχε να αποδείξει ότι συντρέχει οποιοσδήποτε νόμιμος λόγος που να δικαιολογεί την επέμβαση του Δικαστηρίου και ότι η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί ως νόμο και ουσία αβάσιμη.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Καταρχάς και σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι λόγοι προσφυγής που δεν αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αγόρευσης του εκάστοτε αιτητή θεωρούνται ως εγκαταλειφθέντες. Το ίδιο ισχύει και με τους λόγους σε σχέση με τους οποίους δεν προβάλλεται οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξή τους. (Βλ. συναφώς Υπόθεση Αρ. 692/89, Level Tachexcavs Ltd v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, ημερ. 17.12.1990, (1990) 3 ΑΑΔ 4407, Α.Ε. Αρ. 2421, Kokos Athanasiou Motors Ltd v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2020 (2000) 3 ΑΑΔ 21, Υπόθεση Αρ. 1073/2004, Γεωργίας Αντωνίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ημερ. 6.2.2007).
Υπό το φως της πιο πάνω νομολογίας, όλοι οι λόγοι προσφυγής που αναφέρονται ως τίτλοι στο πλαίσιο του δικογράφου της προσφυγής και δεν προωθούνται με τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή θεωρούνται ως εγκαταλειφθέντες. Το ίδιο ισχύει και με τους λόγους σε σχέση με τους οποίους δεν προβάλλεται οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξή τους. (Βλ. συναφώς Υπόθεση Αρ. 692/89, Level Tachexcavs Ltd v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, ημερ. 17.12.1990, (1990) 3 ΑΑΔ 4407, Α.Ε. Αρ. 2421, Kokos Athanasiou Motors Ltd v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2020 (2000) 3 ΑΑΔ 21, Υπόθεση Αρ. 1073/2004, Γεώργιας Αντωνίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ημερ. 6.2.2007).
Ως προς τους πιο πάνω λόγους προσφυγής, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής τέτοιων ισχυρισμών. Ειδικότερα, δυνάμει των άρθρων 11 (2) και (3) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν.73(Ι)/2018, υφίσταται η υποχρέωση ελέγχου της νομιμότητας και ορθότητας της πράξης. Συνεπώς, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή).
Ως εκ τούτου, θα προχωρήσω στην εξέταση του ισχυρισμού περί έλλειψης δέουσας έρευνας, ο οποίος αναφέρεται έστω και ακροθιγώς κατά το εισαγωγικό του δικόγραφο και ηγέρθη και στο πλαίσιο της Γραπτής Αγόρευσης, λαμβάνοντας υπόψη και την εξουσία του παρόντος Δικαστηρίου εφόσον η υπό κρίση αίτηση χρονικά πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 11 (2) και (3) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν.73(Ι)/2018.
Έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης. Περαιτέρω η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπέρασμα. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97 , Α.Ε.2371,Motorways Ltd v Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).
Το Δικαστήριο στο πλαίσιο ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντος οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση.
(βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουαρίου, 2010).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο οποίος καταχωρήθηκε ως Τεκμήριο 1, ο Αιτητής κατά την συμπλήρωση της αίτησης διεθνούς προστασίας του κατέγραψε ότι ο λόγος που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του ήταν το γεγονός ότι στο North West και ειδικότερα στο South West Καμερούν, όπου διέμενε, διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι δολοφονούνται άνθρωποι και πυρπολούνται σπίτια με αποτέλεσμα η ζωή του να κινδυνεύει. Για το λόγο αυτό αποφάσισε να αναζητήσει καταφύγιο στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι ανύμφευτος, μιλάει αγγλικά και γαλλικά, αν και όχι με ευχέρεια, ανήκει στην Αποστολική Εκκλησία και εθνοτικά είναι Bakwarian (ερυθρό 58 δ.φ.). Κατάγεται από την Kumba, όπου και διέμενε με εξαίρεση τα μαθητικά του χρόνια που διέμεινε στο Binganjo και στο Tiko για λόγους σπουδών (ερυθρό 56 δ.φ.). Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο δήλωσε ότι έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ερυθρά 59-58 δ.φ.). Ως προς το επαγγελματικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι διέθετε μία μικρή επιχείρηση πώλησης ανταλλακτικών ποδηλάτου στην Kumba (ερυθρά 57-56 δ.φ.). Αναφορικά με την πατρική του οικογένεια, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ η μητέρα του διαμένει στη Kumba (ερυθρό 58 δ.φ.). Έχει δύο αδερφές οι οποίες διαμένουν στην Limbe (ερυθρά 58-57 δ.φ.) και έναν αδερφό, ο οποίος διαμένει στην ευρύτερη περιοχή της Kumba (ερυθρό 52). Αναφορικά με το ταξίδι του δήλωσε ότι αρχικά διέφυγε στη Νιγηρία μέχρι κάποιος ταξιδιωτικός πράκτορας να ετοιμάσει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα (ερυθρό 48). Εν συνεχεία, επέστρεψε στο Καμερούν (ερυθρό 48 δ.φ.), ταξίδεψε με λεωφορείο από την Kumba έως το αεροδρόμιο της Douala και από εκεί μετέβη αεροπορικώς στο αεροδρόμιο Ercan στις Μη Ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία Περιοχές μέσω του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης. Ακολούθως, και συγκεκριμένα την 01η/06/2019 μετέβη δια ξηράς στις Ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία Περιοχές (ερυθρά 55-53 δ.φ.).
Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι οι κυβέρνηση του Καμερούν θεωρεί ότι συνεργαζόταν με τους Ambazonians και για το λόγο αυτό κινδυνεύει με σύλληψη, βασανιστήρια, ακόμα και δολοφονία σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 53 δ.φ.).
Περαιτέρω δήλωσε ότι στις 23/12/2018, καθώς επέστρεφαν οικογενειακώς από τη φάρμα τους βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε μια ανταλλαγή πυρών μεταξύ των Ambazonians και των κυβερνητικών δυνάμεων με αποτέλεσμα να πεθάνει ο πατέρας. Ακολούθως, ο ίδιος διέφυγε στην Buea για να αναζητήσει ασφάλεια, ενώ ο αδερφός του και οι αδερφές του μετέβησαν στις θαμνώδεις περιοχές. Το σώμα του νεκρού πατέρα του «κατασχέθηκε» από την αστυνομία για σκοπούς έρευνας, ενώ οι προσπάθειες των αδερφών του να ανακτήσουν το πτώμα απέβησαν άκαρπες (ερυθρά 52-51 δ.φ.).
Ερωτηθείς πώς διήγαγε το βίο του από τη στιγμή του θανάτου του πατέρα του έως να εγκαταλείψει τη χώρα, ο Αιτητής δήλωσε ότι προσπαθούσε να προστατεύσει στη ζωή του, επειδή τον αναζητούσαν. Κατόπιν διευκρινιστικών ερωτήσεων, ο Αιτητής δήλωσε ότι η κυβέρνηση θεωρούσε ότι είναι μαχητής των αυτονομιστών και ότι έλαβε τη συγκεκριμένη πληροφορία από τους Ambazonians φίλους του. Ως προς το λόγο για τον οποίο η κυβέρνηση τον έχει στοχοποίηση, ο Αιτητής δήλωσε ότι οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιοι φίλοι του ανήκουν στις τάξεις των Ambazonians (ερυθρό 51 δ.φ.). Όταν ζητήθηκε από τον Αιτητή να εξηγήσει το λόγο που η συμμετοχή των φίλων του στον αυτονομιστικό αγώνα έβαλε τον ίδιο στο στόχαστρο των κυβερνητικών αρχών, εκείνος δήλωσε ότι όταν οι φίλοι του επέστρεφαν από τις μάχες περνούσε χρόνο μαζί τους (ερυθρό 50 δ.φ.).
Ακολούθως, ο Αιτητής απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση του/της λειτουργού αναφορικά με τη ζωή του κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που μεσολάβησε μεταξύ του θανάτου του πατέρα του και της τελικής φυγής του από τη χώρα, δήλωσε ότι συλλήφθηκε και φυλακίστηκε από τον κυβερνητικό στρατό. Ειδικότερα, ανέφερε ότι ενώ βρισκόταν στο σπίτι του στην Buea κατέφθασαν στρατιώτες, οι οποίοι του επέδειξαν ένα ένταλμα σύλληψης σε βάρος του και τον οδήγησαν σε φυλακή της Kumba. Ερωτηθείς πότε έλαβε χώρα η σύλληψη, ο Αιτητής αρχικά δήλωσε ότι συνέβη τον Φεβρουάριο του 2018, ενώ κατόπιν επισήμανσης του/ της λειτουργού ότι κατ’ ισχυρισμόν του ο θάνατος του πατέρα του σημειώθηκε το Δεκέμβριο του 2018, ο Αιτητής διόρθωσε τη προηγούμενη δήλωσή του και αποσαφήνισε ότι η σύλληψή του συνέβη τον Φεβρουάριο του 2019 (ερυθρό 50 δ.φ.). Περαιτέρω, δήλωσε ότι έμεινε φυλακισμένος για 3 μήνες, ενώ όταν του ζητήθηκε να περιγράψει την καθημερινότητά του δήλωσε ότι δεν υπήρχε φωτισμός, ούτε εγκαταστάσεις υγιεινής, ότι προσφερόταν φαγητό μία φορά την ημέρα και ότι δεχόταν σωματική κακοποίηση (ερυθρό 49 δ.φ.). Ερωτηθείς για την κατηγορία στη βάση της οποίας συλλήφθηκε, ο Αιτητής δήλωσε ότι η κατηγορία ήταν ότι συνεργάζεται με τους Ambazonians λόγω του ότι οι περισσότεροι φίλοι του ανήκουν στις τάξεις των Ambazonians (ερυθρό 50 δ.φ.). Περαιτέρω, δήλωσε ότι υποβλήθηκε σε ανάκριση 2 φορές στα πλαίσια της οποίας του ζητήθηκε να δώσει πληροφορίες αναφορικά με τα σχέδια των αυτονομιστών, τα μέρη, όπου φύλασσαν τα κεφάλαιά τους και το μέρος όπου βρίσκονταν οι φίλοι του. Καθώς ο ίδιος δεν γνώριζε τις εν λόγω πληροφορίες, η σωματική του κακοποίηση έγινε ακόμα πιο βάναυση (ερυθρό 49-48 δ.φ.). Ερωτηθείς πώς κατάφερε να βγει από τη φυλακή, ο Αιτητής δήλωσε ότι η οικογένεια του προσέλαβε έναν δικηγόρο, ο οποίος κατάφερε να πετύχει την απελευθέρωσή του με καταβολή εγγύησης (ερυθρό 48 δ.φ.). Ερωτηθείς αν τέθηκε κάποιος άλλος περιοριστικός όρος κατά την απελευθέρωσή του, ο Αιτητής δήλωσε ότι τον πληροφόρησαν ότι θα τον υποβάλουν και πάλι σε ανάκριση, ενώ προσέθεσε ότι αργότερα καταδικάστηκε (ερυθρό 46 δ.φ.). Όταν ζητήθηκε από τον Αιτητή να προσδιορίσει την ημερομηνία της απελευθέρωσής του, εκείνος δήλωσε ότι έλαβε χώρα το Μάρτιο, ενώ όταν τέθηκε ενώπιον του η ασυνέπεια μεταξύ της δήλωσής του ότι φυλακίστηκε τον Φεβρουάριο και ότι η κράτησή του διήρκησε 3 μήνες, εκείνος δήλωσε ότι δεν θυμάται την ακριβή ημερομηνία λόγω (ενν. ψυχικού) τραύματος). Ερωτηθείς πώς κατάφερε να ταξιδέψει νόμιμα μέσω αεροδρομίου ενώ αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους (καταβολή εγγύησης), ο Αιτητής δήλωσε ότι χρημάτισε έναν υπάλληλο στο αεροδρόμιο (ερυθρό 47 δ.φ.). Ερωτηθείς για πιο λόγο εξέδωσε το διαβατήριο του ρο Νοέμβριο του 2018, ο Αιτητής δήλωσε ότι σκόπευε να εγκαταλείψει τη χώρα λόγω της εκτυλισσόμενης κρίσης (ερυθρό 47 δ.φ.).
Αναφορικά με το ένταλμα σύλληψης που προσκόμισε ο Αιτητής δήλωσε ότι επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό του περί της φυλάκισής του, ότι εκδόθηκε το έτος 2018, ότι ο λόγος της έκδοσής του είναι η θεωρούμενη συνεργασία του με τους αυτονομιστές και το ότι το αποτέλεσμα της έκδοσής του ήταν η σύλληψή του το Φεβρουάριο του 2019 (ερυθρό 47-46 δ.φ.). Όταν τέθηκε στον Αιτητή η πληροφορία ότι το ένταλμα που προσκόμισε φέρει ως έτος έκδοσης του 2020, εκείνος δήλωσε ότι δεν θυμάται την ακριβή ημερομηνία έκδοσής του, γιατί είναι τραυματισμένος από το γεγονός της δολοφονίας του πατέρα του (ερυθρό 46 δ.φ.).
Όταν ζητήθηκε από τον Αιτητή να παράσχει πληροφορίες για τη γραπτή διαμαρτυρία που προσκόμισε (“complaint”), εκείνος δήλωσε ότι την υπέβαλε μετά την απελευθέρωσή του και ότι αφορά τη σύλληψή του και την «κατάσχεση» του πτώματος του πατέρα του. Όταν του τέθηκε η ασυνέπεια μεταξύ της δήλωσής του ότι ο πατέρας του πέθανε στις 23/12/2018 και του γεγονότος ότι η γραπτή διαμαρτυρία φέρει ημερομηνία 18/12/2018, εκείνος δήλωση ότι έχει κάνει λάθος και ότι δεν θυμάται την ακριβή ημερομηνία θανάτου του πατέρα του, αλλά ότι έλαβε χώρα το Δεκέμβριο του 2018. Ερωτηθείς πώς πήρε την απόφαση να υποβάλει μια τέτοια γραπτή διαμαρτυρία δεδομένου ότι είχε αφεθεί ελεύθερος υπό όρους, ο Αιτητής δήλωσε ότι η γραπτή διαμαρτυρία υποβλήθηκε για λογαριασμό του από το δικηγόρο του (ερυθρό 45-44 δ.φ.).
Ερωτηθείς για την ένορκη δήλωση που προσκόμισε, ο Αιτητής δήλωσε ότι περιγράφει τα εγκλήματα της καμερουνέζικης κυβέρνησης στις NW και SW περιοχές του Καμερούν, καθώς και τα βασανιστήρια που βίωσε κατά την κράτησή του, ενώ τέλος ανέφερε ότι έλαβε το έγγραφο από το δικηγόρο του Rene Enongene (ερυθρό 44 δ.φ.).
Ερωτηθείς αν η οικογένεια του έχει επηρεαστεί με οποιονδήποτε τρόπο από τη φυλάκιση του, ο Αιτητής δήλωσε ότι τη στιγμή που αυτή συνέβη, τα μέλη της οικογένειάς του είχαν καταφύγει στις θαμνώδεις περιοχές (ερυθρό 44 δ.φ.).
Ερωτηθείς γιατί δεν κατέγραψε στην αρχική του αίτηση οποιαδήποτε πληροφορία για το θάνατο του πατέρα του, τη φυλάκισή του και το βασανισμό του, ο Αιτητής απέδωσε την εν λόγω παράλειψη στο ψυχικό τραύμα που φέρει (ερυθρό 44 δ.φ.).
Ερωτηθείς τί φοβάται ότι θα συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν, ο Αιτητής δήλωσε ότι εξακολουθούν να τον αναζητούν και ότι θα συλληφθεί και ίσως δολοφονηθεί (ερυθρό 45 δ.φ.).
Ερωτηθείς αν θα μπορούσε να ζήσει με ασφάλεια στη Γαλλόφωνη περιοχή του Καμερούν, ο Αιτητής δήλωσε ότι η κυβέρνηση έχει παντού πληροφοριοδότες και άρα δεν θα είναι ασφαλής (ερυθρό 45 δ.φ.).
Στην Εισηγητική Έκθεση, ο/η λειτουργός κατέγραψε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, έναν αναφορικά με τα στοιχεία ταυτότητας, το εν γένει προφίλ και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, τον οποίον έκανε αποδεκτό και έναν δεύτερο αναφορικά με τις δηλώσεις του Αιτητή ότι τον Φεβρουάριο του 2019 φυλακίστηκε και βασανίστηκε για 3 μήνες, επειδή θεωρήθηκε ότι υποστήριζε τους αυτονομιστές Ambazonians.
Ο εν λόγω ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός. Υπό το σκέλος της εσωτερικής αξιοπιστίας, ο/η λειτουργός κατέγραψε εν συντομία την αφήγηση του Αιτητή και στη συνέχεια προέβη σε αναλυτικές επισημάνσεις σε σχέση με τους δείκτες αξιοπιστίας. Αρχικά, κατέγραψε την ασυνέπεια μεταξύ της δήλωσης του Αιτητή ότι ο πατέρας του πέθανε στις 23/12/2018 και του γεγονότος ότι η γραπτή η διαμαρτυρία, η οποία αναφέρεται στον εν λόγω θάνατο συντάχθηκε στις 18/12/2018, καθώς και την αδυναμία του Αιτητή να παράσχει μια επαρκή εξήγηση σε σχέση με την προαναφερθείσα ασυνέπεια. Επιπρόσθετα, κατέγραψε ότι ο Αιτητής υπήρξε αόριστος σε σχέση με τις περιστάσεις θανάτου του πατέρα του, καθώς επίσης ότι από τις δηλώσεις του ελλείπει το βιωματικό στοιχείο. Ως προς τη φυγή του Αιτητή στην Buea μετά το θάνατο του πατέρα του, ο/η λειτουργός σημείωσε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει το κίνητρο της μετακίνησής του δεδομένου ότι o θάνατος του πατέρα του προκλήθηκε από αδέσποτη σφαίρα. Περαιτέρω σχολίασε ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να παράσχει μια επαρκή εξήγηση σε σχέση με το λόγο που οι κυβερνητικές αρχές θεώρησαν ότι εργάζεται για τους αυτονομιστές, ενώ θεώρησε ασαφή και τη δήλωσή του ότι πληροφορήθηκε ότι τον αναζητούν μέσω των φίλων του Ambazonians. Ως προς τα όσα επακολούθησαν της φυγής του στην Buea μέχρι και την έξοδό του από τη χώρα, ο/η λειτουργός κατέγραψε ότι οι αρχικές του δηλώσεις του στερούνται λεπτομερειών, καθώς ο Αιτητής αρκέστηκε να αναφέρει ότι δεν έκανε τίποτα και απλώς προσπαθούσε να διασφαλίσει την προσωπική του ασφάλεια. Ακολούθως, ο/η λειτουργός απέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι ο Αιτητής δεν ανέφερε οτιδήποτε σχετικό με την ισχυριζόμενη φυλάκιση και το βασανισμό του στα πλαίσια της ελεύθερης αφήγησης, ούτε όταν του τέθηκε η ανοιχτή τύπου ερώτηση ποιες εξελίξεις επακολούθησαν του θανάτου του πατέρα του. Αντιθέτως, προώθησε τον ισχυρισμό περί της φυλάκισης και του βασανισμού του μόνον όταν ο/η λειτουργός έκανε ειδική μνεία στο γεγονός ότι μεσολάβησε ένα εξάμηνο μεταξύ του θανάτου του πατέρα του και της τελικής εξόδου του από τη χώρα. Ωστόσο, ακόμα και τότε ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του, ενώ επιπρόσθετα υπέπεσε σε αντίφαση σχετικά με το χρονικό πλαίσιο της φυλάκισης, την οποία μάλιστα δεν κατάφερε να άρει όταν αυτή τέθηκε ενώπιον του, δηλώνοντας ασαφώς ότι δεν θυμάται την ακριβή ημερομηνία της αποφυλάκισής του. Εν συνέχεια, ο/η λειτουργός κατέγραψε ότι ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς λεπτομέρειες σε σχέση με τις περιστάσεις της σύλληψής του ούτε σε σχέση με την εμπειρία της φυλάκισής του. Οι απαντήσεις του δεν ήταν αρκούντως περιγραφικές ούτε αρκούντως βιωματικές και χαρακτηρίζονται από μια γενική επιφανειακότητα. Αναλύοντας τις δηλώσεις του Αιτητή αναφορικά με το λόγο της σύλληψης και της φυλάκισής του, ο/η λειτουργός κατέγραψε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει το λόγο της στοχοποίησής του, δηλώνοντας σαφώς ότι το μόνο στοιχείο που υπήρχε σε βάρος του ήταν το γεγονός ότι σχετιζόταν φιλικά με άτομα τα οποία ανήκαν στις τάξεις των Ambazonians. Περαιτέρω, δεν παρείχε καμία συγκεκριμένη πληροφορία σχετικά με την ανάμειξη των φίλων του στον αυτονομιστικό αγώνα, ενώ αντιστοίχως υπήρξε γενικόλογος στις δηλώσεις του αναφορικά με τις ανακρίσεις στις οποίες τον υπέβαλαν και στη δική του αντίδραση. Αξιολογώντας τις δηλώσεις του Αιτητή αναφορικά με την υφ’ όρων απόλυση του με καταβολή εγγύησης, ο/η λειτουργός επεσήμανε ότι ο Αιτητής δεν παρείχε καμία αναλυτικότερη πληροφορία παρότι του ζητήθηκε ειδικώς να το πράξει. Ακολούθως, σχολίασε ότι ο Αιτητής δεν είχε αναφέρει σε προηγούμενο σημείο της συνέντευξης ότι διέφυγε στη Νιγηρία, ενώ επίσης δεν ήταν σε θέση να παράσχει επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με το πώς διέφυγε στη Νιγηρία, πώς εξελίχθηκε η διαμονή του εκεί και ποιο ήταν το ακριβές χρονοδιάγραμμα της μετακίνησής του προς και από τη γειτονική χώρα. Τέλος, ο/η λειτουργός επεσήμανε ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να παράσχει μια επαρκή εξήγηση σε σχέση με το πώς κατάφερε να ταξιδέψει μέσω ενός διεθνούς αεροδρομίου, ενώ βρισκόταν σε καθεστώς υφ’ όρων απόλυσης. Η δήλωσή του ότι χρημάτισε κάποιον υπάλληλο, δεδομένης της μη προβολής της συγκεκριμένης πληροφορίας σε προγενέστερο στάδιο της συνέντευξης σε συνδυασμό με την έλλειψη παροχής περαιτέρω πληροφοριών, κρίθηκε ως μη αρκούντως τεκμηριωμένη. Καταληκτικά, ο/η λειτουργός κατέγραψε ότι οι δηλώσεις του Αιτητή στερούνται λεπτομερειών, ότι είναι σε μεγάλο βαθμό ασαφείς και επιφανειακές και ότι σε σημεία παρουσιάζουν ακόμα και αντιφάσεις/ έλλειψη συνοχής, με αποτέλεσμα να μην τεκμηριώνεται η εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού. Περαιτέρω, έκανε ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι ο Αιτητής δεν κατέγραψε τα συγκεκριμένα γεγονότα στην αρχική του αίτηση και έκρινε ότι η εξήγησή του περί του ψυχικού τραύματος που φέρει δεν θεωρείται επαρκής δεδομένου ότι στην αρχή της συνέντευξής του δήλωσε ότι δεν πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια, ενώ επίσης δεν έχει υποβληθεί σε ψυχολογική εκτίμηση.
Υπό το σκέλος της εξωτερικής αξιοπιστίας, ο/η λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση των προσκομισθέντων εγγράφων. Ειδικότερα, αναλύοντας την ένορκη δήλωση του δικηγόρου Enongene Rene εκδοθείσας στις 30/10/2020 στην Kumba, κατέγραψε ότι κάποιες από τις πληροφορίες που καταγράφονται σε αυτήν δεν συνάδουν με τις δηλώσεις του Αιτητή κατά την προσωπική του συνέντευξη. Ειδικότερα, ο δικηγόρος Enongene Rene αναφέρει ότι ο πατέρας του Αιτητή πέθανε στις αρχές του Δεκέμβρη, ενώ σύμφωνα με τον Αιτητή, ο πατέρας του πέθανε στα τέλη του ίδιου μήνα. Περαιτέρω, ο δικηγόρος αναφέρει ότι η σύλληψη του Αιτητή έλαβε χώρα ως αποτέλεσμα της υποβολής εκ μέρους του Αιτητή της γραπτής διαμαρτυρίας για την μη απόδοση του πτώματος του πατέρα, ενώ ο Αιτητής δήλωσε ότι διέφυγε στην Buea αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα του και ότι υπέβαλε τη γραπτή διαμαρτυρία μετά την αποφυλάκισή του. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον δικηγόρο οι συγγενείς του Αιτητή υποβάλλονται συχνά σε πράξεις εκφοβισμού, παρενόχλησης και (σεξουαλικής) κακοποίησης από τα μέλη των κυβερνητικών δυνάμεων προκειμένου να παράσχουν πληροφορίες περί του πού βρίσκεται ο Αιτητής, ενώ ο Αιτητής απαντώντας σε σχετική ερώτηση που του τέθηκε αναφορικά με τις συνέπειες των αφηγηθέντων γεγονότων στην οικογένειά του, δήλωσε ότι οι συγγενείς του είχαν ήδη διαφύγει στις θαμνώδεις περιοχές όταν έλαβαν χώρα όλα τα κρίσιμα περιστατικά. Αναφορικά με τη γραπτή διαμαρτυρία, ο/η λειτουργός καταγράφει ότι όταν ζητήθηκε από τον Αιτητή να αιτιολογήσει την απόφασή του να υποβάλει γραπτή διαμαρτυρία δεδομένου του γεγονότος ότι είχε υποστεί βασανιστήρια, ότι αναγκάστηκε να καταφύγει στη Νιγηρία και ότι κατάφερε να διαφύγει από τη χώρα χρηματίζοντας κάποιον υπάλληλο, ο Αιτητής άλλαξε τη δήλωσή του και προώθησε ότι η γραπτή διαμαρτυρία υποβλήθηκε στο όνομά του από το δικηγόρο του. Σχολιάζοντας την αποδεικτική ισχύ της ένορκης δήλωσης, ο/η λειτουργός επεσήμανε ότι ακόμα και αν αυτή έχει συνταχθεί πράγματι από δικηγόρο, η αποδεικτική της ισχύ είναι ιδιαιτέρως χαμηλή δεδομένου ότι βασίζεται σε δηλώσεις τρίτου προσώπου και δεν μπορεί να υποβληθεί σε έλεγχο αξιοπιστίας. Αντίστοιχα, το έγγραφο που φέρει τον τίτλο “Report after Visit to the Locus” περιέχει απλώς τις δηλώσεις του αδερφού του Αιτητή, ενώ η φωτογραφία του πυρπολημένου αυτοκινήτου δεν αρκεί, ώστε να ανατρέψει την πλημμελή αξιοπιστία του ισχυρισμού. Αναφορικά με το ένταλμα σύλληψης, ο/η λειτουργός επέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι σύμφωνα με δήλωση του Αιτητή πρόκειται για το ένταλμα που οδήγησε στη σύλληψή του τον Φεβρουάριο του 2019, ενώ το έγγραφο φέρει ημερομηνία έκδοσης 26/10/2020, ασυνέπεια που ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να αιτιολογήσει. Ακολούθως, ο/η λειτουργός παρέπεμψε σε εξωτερική πηγή σύμφωνα με την οποία η παραποίηση εγγράφων σχετικών με συλλήψεις, αποτελεί συχνό φαινόμενο. Η πληροφορία αυτή υποδεικνύει ότι η αυθεντικότητα ενός εγγράφου, όπως το ένταλμα σύλληψης που υπέβαλε ο Αιτητής δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή prima facie, αλλά θα πρέπει να αξιολογηθεί σε συνδυασμό με την εσωτερική αξιοπιστία των συνδεόμενων δηλώσεων του Αιτητή και να βρίσκεται σε συμφωνία με αυτές. Δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην υπό κρίση περίπτωση, το υποβληθέν έγγραφο όχι μόνο δεν ενισχύει την αξιοπιστία του προβαλλόμενου ισχυρισμού, αλλά αντιθέτως την υποσκάπτει.
Κατά την αξιολόγηση κινδύνου στη βάση του μοναδικού αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού, ο/η λειτουργός αφού έλαβε υπ’ όψιν τις πληροφορίες που καταγράφουν οι εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, έκρινε ότι δεδομένης της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στην South West περιοχή του Καμερούν, υπάρχει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να εκτεθεί σε μεταχείριση που εν δυνάμει θα μπορούσε να θεωρηθεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στην Kumba. Ως προς το ζήτημα του αν η κατάσταση τεκμηριώνει ή όχι τέτοια πιθανότητα εν συναρτήσει πάντα με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, ο/η λειτουργός επεσήμανε ότι πρόκειται για νομικό ζήτημα, το οποίο θα αναλυθεί υπό το σκέλος Γ. της Εισηγητικής Έκθεσης.
Συναφώς, κατά τη νομική ανάλυση, ο/η λειτουργός σημείωσε αρχικά ότι από τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του Αιτητή, το προφίλ του και την αξιολόγηση κινδύνου, διαφάνηκε ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 (1) του περί Προσφύγων Νόμου για την αναγνώρισή του ως πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε κίνδυνος δίωξης για έναν από τους λόγους που απαριθμούνται στο προαναφερθέν άρθρο. Ως προς τις επισημάνσεις του αναφορικά με την ύπαρξη κινδύνου στο σκέλος της αξιολόγησης κινδύνου, ο/η λειτουργός σημείωσε ότι ο κίνδυνος που συναρτάται με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας δεν τελεί σε σχέση αιτιώδους συνάφειας με κάποιον από τους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους απόδοσης προσφυγικού καθεστώτος.
Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και ως προς την συνδρομή των προϋποθέσεων των παραγράφων (α) και (β) του εδαφίου (2) του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Προχωρώντας στην εξέταση των προϋποθέσεων του άρθρου 19(2)(γ), ο/η λειτουργός αφού παρέπεμψε σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με τα περιστατικά ασφαλείας στην South West περιοχή του Καμερούν, κατέληξε δεν τεκμηριώνεται κίνδυνος έκθεσης του Αιτητή σε σοβαρή βλάβη υπό τους όρους του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας ή του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου σε περίπτωση επιστροφής του στην Kumba, καθώς ο αριθμός των απωλειών πολιτών είναι στατιστικά μικρός δεδομένου του μεγέθους της South West περιοχής, ενώ επιπλέον η βία δεν είναι αδιάκριτη, αλλά πλήττει συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.
Ως εκ τούτου, ο/η λειτουργός εισηγήθηκε όπως απορριφθεί το αίτημα του Αιτητή και ως προς τη συμπληρωματική προστασία.
Κατά τη διάρκεια των Διευκρινίσεων, ο Αιτητής επανέλαβε τους ισχυρισμούς που προέβαλε και κατά την προσωπική του συνέντευξη.
Έχω εξετάσει με προσοχή τον διοικητικό φάκελο του Αιτητή και, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σ΄ αυτόν, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε ότι δεν δύναται o Αιτητής να υπαχθεί στις πρόνοιες της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και στον περί Προσφύγων Νόμο για τους λόγους που θα αναλυθούν κατωτέρω. Προτού υπεισέλθω στην συνολική εξέτασης της παρούσας υπόθεσης, θεωρώ απαραίτητη την παράθεση του πλαισίου αξιολόγησης μιας αίτησης διεθνούς προστασίας.
Αρχικά, εναπόκειται στον αιτούντα να υποβάλει το συντομότερο δυνατόν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης διεθνούς προστασίας και υποχρεούται να λάβει θετικά μέτρα για να υποστηρίξει την αίτησή του με πληροφορίες[1]. Ως έχει νομολογηθεί, ο Αιτητής πρέπει να καταβάλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει την αφήγηση του, ότι δηλαδή υπήρξε θύμα δίωξης στην χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής του σε καθεστώς Διεθνούς Προστασίας[2]. Ωστόσο δεν υπάρχει υποχρέωση προσκόμισης εγγράφων ή άλλων αποδείξεων προς υποστήριξη κάθε συναφούς πραγματικού περιστατικού που επικαλείται ο αιτών, εντούτοις οφείλει προσωπικά να συνεργάζεται για την εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Εάν τα απαραίτητα στοιχεία της αίτησης δεν επιβεβαιωθούν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, το βάρος της τεκμηρίωσης της αίτησης το φέρει ο αιτών.
Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σύμφωνα με το άρθρο 16 του Περί Προσφύγων Νόμου [Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί], αρχικά, το βάρος απόδειξης το φέρει ο αιτών άσυλο ο οποίος υποχρεούται να υποστηρίξει την αίτηση του με όλα τα έγγραφα και στοιχεία που έχει στην κατοχή του, αλλά και γενικότερα να βοηθήσει την Υπηρεσία Ασύλου με τον καλύτερο τρόπο να διαπιστώσει τα γεγονότα της υπόθεσης του. Ως έχει νομολογηθεί, ο αιτών διεθνούς προστασίας πρέπει να καταβάλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει την αφήγηση του ότι δηλαδή υπήρξε θύμα δίωξης στην χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής του στο καθεστώς Διεθνούς Προστασίας. (βλ. WILLIAM CRISANTHA MAL FRANCIS KARUNARATHNA ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α, Υπόθεση Αρ. 1875/2008, 1 Μαρτίου 2010).
Κατά την διαπίστωση των πραγματικών γεγονότων, καθοριστικό ρόλο παίζει η αξιοπιστία ενός αιτούντος άσυλο. Προς τούτο τονίζω ότι ο όρος «αξιοπιστία» δεν ορίζεται από το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου. Η χρήση του όρου, από το άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο (ε) της οδηγίας 2011/95/EE αναφέρεται στη γενική αξιοπιστία ενός αιτούντος, αλλά αυτό είναι στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κανόνα που διέπει τη μη επιβεβαίωση πτυχών των δηλώσεων του αιτούντος. Κατά συνέπεια, η αξιολόγηση της αξιοπιστίας αφορά τη διαδικασία έρευνας για το εάν το σύνολο ή μέρος των δηλώσεων του αιτούντος ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν από αυτόν σχετικά με τα ουσιαστικά γεγονότα (material facts) μπορεί να γίνουν δεκτά προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο Αιτητής εμπίπτει στις προϋποθέσεις παραχώρησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Αυτή η αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει την επαλήθευση εάν οι δηλώσεις του αιτούντος είναι συνεπείς, επαρκώς λεπτομερείς, εύλογες και συμβατές με τα έγγραφά του, τις πηγές πληροφόρησης και κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο που αποκτήθηκε. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση της αξιοπιστίας δεν σημαίνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων θα προβεί σε επαλήθευση και θα καταλήξει με απόλυτη βεβαιότητα αναφορικά με την αλήθεια των δηλώσεων του αιτούντος. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει ορίσει την αξιοπιστία ως εξής: «Ο αιτών άσυλο κρίνεται αξιόπιστος, όταν έχει προβάλει ισχυρισμούς που παρουσιάζουν συνοχή και είναι εύλογοι, που δεν είναι αντιφατικοί με τα κοινά τοις πάσι γεγονότα και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσουν τον υπεύθυνο της συνέντευξης στη δημιουργία πεποίθησης για το βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης που εκφράζει.». Η ως άνω προσέγγιση υιοθετήθηκε και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Υπόθεση JK και Others v Sweden, αριθμός αίτησης 59166/12, Παρ. 53.
Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», αναφέρεται στη σελίδα 98, παράγραφος 4.5.3 ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μια αντικειμενική και ισορροπημένη στάθμιση του κατά πόσον οι ισχυρισμοί του αιτητή αντικατοπτρίζουν αυτό που θα ήταν εύλογα αναμενόμενο από κάποιον με τις περιστάσεις του ο οποίος εκφράζει δια τούτων μια αληθινή προσωπική εμπειρία («Σε κάθε περίπτωση, απαπείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.»). Περαιτέρω, στην προηγούμενη σελίδα του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι είναι γενικά εύλογο να αναμένεται ότι αίτημα θα πρέπει να παρουσιάζεται τεκμηριωμένα και με επαρκείς λεπτομέρειες αλλιώς οι ελλείψεις αυτές στις λεπτομέρειες μπορεί να συνιστούν έλλειψη σχετικών στοιχείων («Η μη επαρκής παροχή λεπτομερειών μπορεί επίσης να ισοδυναμεί με αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) ως έλλειψη «λυσιτελών στοιχείων».
Ακολούθως, κατά την απόφαση του ΔΕΕ, C – 277/11 M. κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, αποφ. ημερ. 22/11/2012 η αξιολόγηση μιας αίτησης διεθνούς προστασίας πρέπει να πραγματοποιείται σε δύο αυτοτελή στάδια: «Το πρώτο στάδιο αφορά τη διαπίστωση της συνδρομής των πραγματικών περιστατικών που αποδεικνύουν τη βασιμότητα της αιτήσεως, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά τη νομική εκτίμηση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων, προκειμένου να αποφασισθεί αν πληρούνται, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 9 και 10 ή 15 της οδηγίας 2004/83 για την παροχή διεθνούς προστασίας.» Η εξακρίβωση των πραγματικών (ή ουσιωδών) περιστατικών είναι ύψιστης σημασίας για την αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου που δύναται να αντιμετωπίσει ο εκάστοτε αιτών, εφόσον από αυτά θα προκύψουν γεγονότα που πιθανόν να τεκμηριώνουν παρελθούσα δίωξη ή γεγονότα που στην συνολική αξιολόγηση της αίτησης είναι καθοριστικά για μελλοντική δίωξη.[3]
Έχοντας παραθέσει το νομικό πλαίσιο εξέτασης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, θα προχωρήσω στη συνέχεια σε έλεγχο της νομιμότητας και της ορθότητας της επίδικης απόφασης, δια της πλήρους και ex-nunc εξέτασης των γεγονότων και νομικών ζητημάτων που διέπουν αυτή, ενόψει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 11(3) α του Περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018).
Αξιολόγηση των ισχυρισμών
Ως προς τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό, συντάσσομαι με την κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου. Ο Αιτητής απάντησε με ευκρίνεια τις ερωτήσεις σχετικά με αυτό το θέμα και οι απαντήσεις του συνάδουν με τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, συντάσσομαι επίσης τόσο με την αξιολόγηση όσο και με την κατάληξη του/της λειτουργού. Ο/η λειτουργός προέβη σε αναλυτική αξιολόγηση των δηλώσεων του Αιτητή στη βάση των δεικτών αξιοπιστίας και εντόπισε όλες τις πλημμέλειες στο κομμάτι της εσωτερικής αξιοπιστίας. Οι επισημάνσεις του με βρίσκουν σύμφωνο. Αντιστοίχως, κρίνω επαρκή την αξιολόγηση των προσκομισθέντων εγγράφων και ορθές τις παρατηρήσεις του/της λειτουργού ως προς το γεγονός ότι τα προσκομισθέντα έγγραφα όχι απλά δεν ενισχύουν την αξιοπιστία του Αιτητή, αλλά αντιθέτως πλήττουν έτι περαιτέρω την αξιοπιστία του δεδομένων των αντιφάσεων που δημιουργούν.
Επιπρόσθετα, λαμβάνω υπόψη ότι κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης του, ο/η λειτουργός διερεύνησε με την απαραίτητη προσοχή και με σωρεία διευκρινιστικών ερωτήσεων τον πυρήνα του αιτήματος καθώς και τα επιμέρους θέματα, αλλά ο Αιτητής αρκέστηκε σε γενικολογίες και ασάφειες. (βλ. άρθρο 13(10) Περί Προσφύγων). Ούτε και στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής, δια μέσω του συνηγόρου του προσέφερε περισσότερες λεπτομέρειες επί των ισχυρισμών του. Λαμβανομένου του ελέγχου που ασκεί το παρόν δικαστήριο να εξετάσει την παρούσα υπόθεση επί της ουσίας, θα μπορούσε να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στα ως άνω σημεία αναξιοπιστίας που εντόπισαν οι Καθ’ ων η Αίτηση ώστε να τεκμηριώσει ανατρέποντας στην ουσία τα συμπεράσματα των Καθ’ ων η Αίτηση, έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010).
Στο σημείο αυτό θα απαντήσω σε όσα εγείρει ο συνήγορος του Αιτητή δια της Απαντητικής Γραπτής του Αγόρευσης. Σε σχέση με τον ισχυρισμό του συνηγόρου του Αιτητή ότι το ένταλμα σύλληψης έχει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά για να αποτελέσει υποστατό κρατικό έγγραφο του Καμερούν (βλ. σελ. 3 ΑΓΑ Αιτητή), παραπέμπω στην δικαστική ανάλυση του EASO (νυν EUAA) σύμφωνα με την οποία «το γεγονός ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι ένα έγγραφο είναι πλαστογραφημένο δεν σημαίνει ότι μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστο μόνο γι’ αυτόν τον λόγο»[4]. Σε άλλο σημείο της ίδιας δικαστικής ανάλυσης αναφέρεται ότι «[τ]α έγγραφα δεν πρέπει να αξιολογούνται χωριστά, αλλά με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων»[5]. Τέλος, στη δικαστική ανάλυση αναφέρεται ότι ένας από τους βασικούς παράγοντες αξιολόγησης της αξιοπιστίας ενός εγγράφου είναι «η συνέπεια με άλλα αποδεικτικά στοιχεία»[6].
Υπό το φως των ανωτέρω, επισημαίνω ότι παρότι ένα έγγραφο μπορεί να φέρει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά που φέρουν έγγραφα του ίδιου είδους, το βασικό ζήτημα που πρέπει να εξεταστεί είναι η αξιοπιστία αυτού στη βάση των γενικότερων αρχών αξιοπιστίας. Στην υπό κρίση περίπτωση, ο Αιτητής επέδειξε παντελή άγνοια για το περιεχόμενο του εγγράφου υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για το ένταλμα που οδήγησε στη σύλληψή του το Φεβρουάριο του 2018. Όταν δε, του επισημάνθηκε ότι κάτι τέτοιο δεν παρίσταται εύλογο δεδομένου ότι το έγγραφο φέρει ημερομηνία έκδοσης 26/10/2020 και του ζητήθηκε να αποσαφηνίσει, ο Αιτητής δήλωσε ασαφώς ότι δεν θυμάται ακριβώς. Το συγκεκριμένο λάθος ως προς το χρόνο έκδοσης του εγγράφου δεν συνιστά μια «αναμενόμενη αντίφαση στις ημερομηνίες ενόψει των τραυματικών και στρεσσογόνων καταστάσεων που βίωσε ο Αιτητής» όπως υποστηρίζει ο συνήγορός του στη σελίδα 2 της Απαντητικής Γραπτής Αγόρευσης, αλλά μια ουσιώδη πλημμέλεια, η οποία θέτει εν αμφιβόλω συνολικά την αξιοπιστία του εγγράφου, αλλά και του συνδεόμενου με αυτήν ουσιώδους ισχυρισμού περί σύλληψης και φυλάκισης του Αιτητή. Δεδομένων των λοιπών πλημμελειών όπως αυτές καταγράφηκαν και αναλύθηκαν ενδελεχώς από τον/την λειτουργό EUAA, ήτοι της αδυναμίας του Αιτητή να παρουσιάσει βιωματικές και αναλυτικές πληροφορίες για τη σύλληψή του, τις συνθήκες της φυλάκισής του, τις ανακρίσεις στις οποίες υποβλήθηκε, τη δικαστική διαδικασία της υφ’ όρων απόλυσής του με καταβολή εγγύησης, τον τρόπο εξόδου του εκκρεμούσης της υφ’ όρων απόλυσης του, τόσο το υποστηρικτικό έγγραφο όσο και ο ισχυρισμός αυτός καθ’ εαυτός παρίστανται μη αξιόπιστοι.
Ως προς το ζήτημα της μεταχείρισης των επιστραφέντων, στο οποίο κάνει νύξη ο συνήγορος του Αιτητή μέσω παραπομπής στην έκθεση του Human Rights Watch του Φεβρουαρίου του 2022 με τίτλο «How Can You Throw Us Back? Asylum Seekers Abused in the US and Deported to Harm in Cameroon, το Δικαστήριο προέβη σε αναλυτική έρευνα επί του θέματος.
Κατ’ αρχήν, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (International Organization for Migration- IOM) έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα κοινό πρόγραμμα το οποίο διευκολύνει την εθελούσια επιστροφή Καμερουνέζων πολιτών στη χώρα καταγωγής τους, καθώς επίσης παρέχει υποστήριξη στους επιστραφέντες με στόχο την ομαλή επανένταξή τους στη ζωή του Cameroon (επαγγελματικός προσανατολισμός, πρακτική εκπαίδευση, εκθέσεις ενημέρωσης για επαγγελματικά θέματα και θέσεις εργασίας, συνεδρίες συμβουλευτικής)[7]. Βασικοί μέτοχοι στο πρόγραμμα εντός του Cameroon είναι το Υπουργείο Εξωτερικών Σχέσεων (Ministry of External Relations), η Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας (General Direction for National Security), το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας (Ministry of Public Health), το Υπουργείο Κοινωνικών Θεμάτων (Ministry of Social Affairs), το Υπουργείο Νεότητας και Πολιτικής Αγωγής (Ministry of Youth and Civic Education), καθώς και η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας (Direction of Civil Protection) του Υπουργείου Εδαφικής Διοίκησης (Ministry of Territorial Administration)[8]. Ανάμεσα στις διαδικασίες στις οποίες υπόκεινται οι ωφελούμενοι είναι η υποβολή σε έλεγχο από τη Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας[9]. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει ο IOM από τον Ιούνιο του 2017 έως του 2021 έλαβαν βοήθεια κατά την εθελούσια επιστροφή τους και τη διαδικασία επανένταξής τους 5.450 Καμερουνέζοι πολίτες[10].
Βάσει των ανωτέρω πληροφορίων περί εμπλοκής του ΙΟΜ στην διαδικασία εθελούσιας επιστροφής και του μεγάλου αριθμού των Καμερουνέζων που έχουν ωφεληθεί από το πρόγραμμα, προκύπτει ότι σε ένα γενικό πλαίσιο η επιστροφή στο Cameroon δεν είναι αδύνατη και αφ’ εαυτής επικίνδυνη.
Κατόπιν επισκόπησης εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, προκύπτει ότι ο κίνδυνος έκθεσης σε κακομεταχείριση (φυλάκιση, βασανισμός, θάνατος) αφορά ανθρώπους που έχουν συνδεθεί ενεργά με τον αγώνα των Αγγλοφώνων, ήτοι ακτιβιστές που έχουν αυτοεξοριστεί, αρχηγούς αποσχιστικών ομάδων, επιφανείς ανθρώπους που είναι ιδιαιτέρως κριτικοί απέναντι στο χειρισμό της «κρίσης των Αγγλοφώνων» από την πλευρά του κράτους.
Προβαίνω σε αναλυτικότερη παράθεση των σχετικών πληροφοριών.
Σύμφωνα με έκθεση του Nouveaux droits de l'homme Cameroun (NDH-Cameroun), την οποία έχει στη διάθεσή του το Immigration and Refugee Board of Canada, το Υπουργείο Διοίκησης δήλωσε επίσημα ότι οι αγγλόφωνοι Καμερουνέζοι που ζουν στο εξωτερικό και έχουν σχέση με την κρίση θα εντοπιστούν και θα συλληφθούν, όπου κι αν βρίσκονται[11].
Η συγκεκριμένη δήλωση στοχοποιεί όσους Αγγλόφωνους Καμερουνέζους έχουν σχέση με την κρίση.
Αντίστοιχα, σε έκθεση του International Crisis Group, γίνεται λόγος για την επιθυμία πολλών εξόριστων Αγγλόφωνων ακτιβιστών να γυρίσουν στο Cameroon, αλλά και τη διστακτικότητά τους να το κάνουν λόγω της κυβερνητικής τακτικής να φυλακίζει Αγγλόφωνους μαχητές[12].
Και πάλι η εστίαση είναι σε Αγγλόφωνους ακτιβιστές, και όχι γενικά σε Αγγλόφωνους Καμερουνέζους.
Στα πλαίσια επικοινωνίας του IRB με εκπρόσωπο του International Crisis Group, ο τελευταίος σημείωσε ότι οι αρχές του Cameroon έχουν εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά ορισμένων γνωστών αυτονομιστών που έχουν διαφύγει από τη χώρα, διευκρινίζοντας ότι αυτοί δεν είναι πολλοί. Κατά τον πληροφορητή, αυτό συνεπάγεται ότι θα συλληφθούν εάν επιστρέψουν στο Cameroon[13]. Πρόσθετες πηγές επιβεβαιώνουν την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά αυτονομιστών ακτιβιστών της καμερουνέζικης διασποράς[14], την έκδοση διεθνών ενταλμάτων σύλληψης σε βάρος αρχηγών αυτονομιστικών ομάδων[15], ενώ γίνεται λόγος και για το ζήτημα της έκδοσης αρχηγών στο Cameroon από τις Νιγηριανές αρχές στο Cameroon[16].
Η βεβαιότητα περί σύλληψης αφορά λοιπόν, αρχηγούς αυτονομιστών, δηλαδή ανθρώπους που βρίσκονταν επικεφαλής αυτονομιστικών εγχειρημάτων, και ήταν ήδη γνωστοί στις αρχές, για τους οποίους έχουν στο μεταξύ εκδοθεί εντάλματα σύλληψης.
Μια άλλη κατηγορία ανθρώπων που κινδυνεύουν να στοχοποιηθούν από τις καμερουνέζικες αρχές είναι άνθρωποι που κατέχουν ήδη κάποιο δημόσιο βήμα και υιοθετούν (δημόσια) θέσεις για την κρίση των Αγγλοφώνων οι οποίες δεν συμπίπτουν με τις επίσημες θέσεις των Καμερουνέζικων αρχών ή τίθενται ευθέως υπέρ των Αγγλοφώνων. Ειδικότερα, μια πηγή αναφέρεται στη κράτηση ενός Γαλλόφωνου Καμερουνέζου συγγραφέα με έδρα τις ΗΠΑ, ο οποίος δημοσίευσε ένα κείμενο που ασκούσε κριτική στο χειρισμό της κρίσης από την πλευρά της κυβέρνησης[17], ενώ άλλη πηγή κάνει λόγο για τη στοχοποίηση της οικίας ενός πρώην επιχειρηματία που έχει λάβει ανοιχτά θέση υπέρ του διαλόγου στο ζήτημα των Αγγλοφώνων[18].
Σε πιο επίκαιρη πηγή με θέμα απειλές σε βάρος ακτιβιστών που δημοσιοποιούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αγγλόφωνη περιοχή (και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης) γίνεται λόγος για τις απειλές που δέχθηκε ένας ακτιβιστής και μέλος ΜΚΟ, αφού συμμετείχε σε μια συνέντευξη τύπου στην πόλη Yaoundé, όπου εκτέθηκαν τα ευρήματα για τη σφαγή στο Ngarbuh, όπου σκοτώθηκαν πάνω από 20 άμαχοι πολίτες στα πλαίσια στρατιωτικής επιχείρησης που έλαβε χώρα στις 13 και 14 Φεβρουαρίου 2020[19]. Αν και η εν λόγω πηγή δεν συνδέεται ευθέως με το υπό συζήτηση θέμα, παρόλα αυτά συνηγορεί υπέρ της θέσης ότι η στοχοποίηση πολιτών αφορά άτομα που είτε λόγω της θέσης τους per se (αποσχιστές ακτιβιστές) είτε λόγω της δημόσιας στάσης τους (δημόσια τοποθέτηση από επιχειρηματία) είτε λόγω αυτών των δύο στοιχείων συνδυαστικά (ακτιβιστής υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συμμετέχει σε συνέντευξη τύπου καταδίκης παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το κράτος) έχουν υποπέσει στην αντίληψη των αρχών.
Υπό αυτό το πρίσμα, προκύπτει ότι η εκτίμηση για την ύπαρξη κινδύνου κακομεταχείρισης άμα τη επιστροφή κάποιου Αγγλόφωνου στο Cameroon δεν μπορεί να βασιστεί άνευ ετέρου στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο άτομο προέρχεται από τις Αγγλόφωνες περιοχές και αναζήτησε διεθνή προστασία σε κάποια χώρα. Αντιθέτως, η κατάφαση κινδύνου συνδέεται με τη διαπίστωση ότι το άτομο είναι ήδη γνωστό στις καμερουνέζικες αρχές, π.χ. λόγω της έκδοσης εντάλματος σύλληψης σε βάρος του ή θα μπορούσε να καταστεί γνωστό στις αρχές λόγω του δημόσιου λόγου που εκφέρει για το ζήτημα της κρίσης των Αγγλοφώνων (οπότε βέβαια ενδέχεται ο αιτητής να πληροί τις προϋποθέσεις για την υπαγωγή σε προσφυγικό καθεστώς λόγω πολιτικών πεποιθήσεων). Δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν συγκεντρώνει στο πρόσωπό του κανένα από τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί κίνδυνος έκθεσής του σε κακομεταχείριση άμα τη επιστροφή του στο Καμερούν.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό που εγείρει ο συνήγορος του Αιτητή -χωρίς ιδιαίτερη ωστόσο εξειδίκευση- περί υπαγωγής του Αιτητή στο άρθρο 19 (2) (γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο θα ασχοληθεί αναλυτικά με το εν λόγω ζήτημα κατωτέρω υπό την αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου.
Αξιολόγηση μελλοντικού κινδύνου
Η αξιολόγηση κινδύνου θα γίνει στη βάση του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι της ταυτότητας, του εν γένει προφίλ του και της χώρας καταγωγής του. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ενήλικο άνδρα από την πόλη Kumba του Νοτιοδυτικού Καμερούν, ο οποίος έχει ολοκληρώσει δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχει προηγούμενη εργασιακή εμπειρία ως πωλητής και διαθέτει οικογενειακό δίκτυο στην περιοχή. Συνεπώς, θα παρατεθούν πληροφορίες προς την αξιολόγηση του μελλοντικού κίνδυνου που θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στην προαναφερόμενη περιοχή.
Αρχικά σε σχέση με την γενικότερη κατάσταση που επικρατεί σημειώνεται ότι από το 2017, οι συγκρούσεις μεταξύ του στρατού του Καμερούν και των ένοπλων αυτονομιστών είχαν ως αποτέλεσμα να μαίνεται ένοπλη σύγκρουση και στις δύο αγγλόφωνες περιοχές. Η ένοπλη βία είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο, με εξάρσεις γύρω από γεγονότα- σύμβολα όπως οι εκλογές, η έναρξη της σχολικής χρονιάς, η εθνική εορτή του Καμερούν, η επέτειος της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της περιοχής «Ambazonia» και οι αθλητικές εκδηλώσεις. Τέτοια γεγονότα οδηγούν σε ιδιαίτερα θανατηφόρα επεισόδια. Επισημαίνεται ότι η βία οδήγησε στον εκτοπισμό 628.000 ανθρώπων σε άλλες περιοχές της χώρας και 87.000 ανθρώπων στη γειτονική Νιγηρία,[20] ποσοστό που αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού πληθυσμού των δύο αγγλόφωνων περιοχών, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2023.[21]
Δέον επίσης όπως καταγραφεί μια επισκόπηση σε σχέση με τα επίπεδα οργάνωσης των Ambazonians. Οι διάφορες αυτές ομάδες συνήθως έχουν έναν ηγέτη και ορισμένες εξ αυτών εμφανίζουν υψηλά επίπεδα οργάνωσης και εξοπλισμού και έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούν θανατηφόρες, ανταρτικές επιθέσεις εναντίον των στρατιωτικών επιχειρήσεων.[22] Σε αυτές τις ομάδες παρουσιάζονται εσωτερικές διαμάχες και υποψίες για κατασκοπία με αποτέλεσμα να υπάρχουν διασπάσεις στην ηγεσία τους. [23] Ως προς το προφίλ των μελών αυτών των αυτονομιστικών ομάδων, αναφέρονται ότι οι συμμετέχοντες ανήκουν σε διάφορες πολιτικές παρατάξεις καθώς και σε δεκάδες τοπικές πολιτοφυλακές.[24] Περαιτέρω, εκτιμάται ότι ο αριθμός των μελών ανέρχεται περίπου στα 2,000 – 4,000 άτομα και η στρατολόγηση τους προκύπτει κυρίως από την αγγλόφωνη κοινότητα, καθώς και από μέλη δυνάμεων ασφαλείας και Νιγηριανούς μισθοφόρους, έναν σημαντικό αριθμό Καμερουνέζων αστυνομικών και στρατιωτών, συμπεριλαμβανομένων αφυπηρετήσαντων ή/και απoδεσμευμένων αστυνομικών.[25] Σημειώνεται ότι από τον Ιούλιο του 2023, οι αυτονομιστές έχουν αναβαθμίσει σημαντικά το οπλοστάσιό τους, ενσωματώνοντας εξελιγμένο εξοπλισμό. Η κυβέρνηση αναγνωρίζει αυτόν τον προηγμένο οπλισμό, υποδεικνύοντας την ανάγκη προσαρμογής των στρατιωτικών στρατηγικών. Επισημαίνεται δε ότι παρατηρήθηκε αύξηση στην χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IEDs) και πυραυλακωμένων χειροβομβίδων (RPG) από ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες.[26] Τέλος, αναφέρεται ότι το ‘modus operandi’ των αυτονομιστών παραμένει το ίδιο για το πρώτο τέταρτο του 2024, ήτοι οι στοχευμένες επιθέσεις κατά αμάχων, η αποδιοργάνωση της καθημερινότητας των πολιτών μπλοκάροντας εθνικές οδούς καθώς και οι σοβαρές συνέπειες στην περίπτωση μη υπακοής στα lockdowns όπως πυροβολισμούς και δολοφονίες.[27]
Προχωρώντας στην σκιαγράφηση της κατάστασης επιτόπου, αναφέρονται οι εξής πληροφορίες. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε έκθεση αναφορικά με τις εξελίξεις στην κατάσταση ασφαλείας στην Κεντρική Αφρική, η οποία δημοσιεύτηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023, αναφέρει ότι στις βόρειο-δυτικές και νότιο-δυτικές περιοχές της χώρας μη – κυβερνητικές ένοπλες δυνάμεις συνέχισαν να στοχεύουν κυβερνητικούς εκπροσώπους, αμάχους, ιατρικό προσωπικό, εκπαιδευτικό προσωπικό το οποίο πληρώνεται από την κυβέρνηση καθώς και να επιβάλλουν αναγκαστικές καραντίνες (ή ‘lock – downs’), ενώ από την άλλη πλευρά οι κυβερνητικές δυνάμεις συνέχισαν να στοχεύουν ηγετικά πρόσωπα των αυτονομιστών και να επιτίθενται σε πιθανές κρυψώνες, γεγονότα τα οποία καταλήγουν σε απώλειες αμάχων.[28] Η ίδια έκθεση, αναφέρει ότι οι αναγκαστικές καραντίνες που επιβάλλονται από τους αυτονομιστές στις βόρειο-δυτικές και νότιο-δυτικές περιοχές και επιθέσεις στα σχολεία και στις υποδομές υγείας, συνέχισαν να επηρεάζουν την ασφάλεια και την ικανότητα των πολιτών να βιοπορίζονται.[29]
Επιπρόσθετα, η Διεθνής Αμνηστία σε σχετική έκθεση της κατέγραψε εγκλήματα και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιήθηκαν και από τις δύο πλευρές: αφενός, οι κυβερνητικές δυνάμεις πραγματοποίησαν εξωδικαστικές δολοφονίες, βιασμούς, βασανιστήρια, καταστροφές, αυθαίρετες συλλήψεις και αφετέρου οι αυτονομιστές διέπραξαν σοβαρά εγκλήματα κατά του πληθυσμού όπως δολοφονίες, απαγωγές, βασανιστήρια και καταστροφές σπιτιών, ενώ στόχευσαν άτομα τα οποία υποπτεύονταν για συνεργασία με τις αρχές ή για ανυπακοή με τις διαταγές τους για καραντίνα, δασκάλους, μαθητές, δημόσιους υπαλλήλους, παραδοσιακούς ηγέτες και μέλη του κυβερνώντος κόμματος.[30] Σύμφωνα με το USDOS για το έτος 2023, δημοσιογράφοι και ΜΚΟ κατέγραψαν διάφορες αυθαίρετες και παράνομες δολοφονίες αμάχων από μη κυβερνητικές ένοπλες οργανώσεις στην, ανάμεσα σε άλλες, νοτιοδυτική περιοχή. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι υπήρξαν καταγραφές δολοφονιών αμάχων, τόσο από κυβερνητικές όσο και από μη κυβερνητικές δυνάμεις. Παρά το γεγονός ότι ανεξάρτητοι παρατηρητές κατηγόρησαν τις κυβερνητικές δυνάμεις για δολοφονίες άοπλων αμάχων, η κυβέρνηση δηλώνει ότι όσοι δολοφονήθηκαν από τις αρχές σε εμπόλεμες περιοχές ήταν στην πραγματικότητα αυτονομιστές. Από την άλλη πλευρά οι αυτονομιστές επιτίθενται και σκοτώνουν κυβερνητικούς υπαλλήλους και αμάχους τους οποίους υποψιάζονται ότι συμμαχούν με τις κυβερνητικές δυνάμεις ή που δεν συμμορφώνονται με τα επιβληθέντα ‘lock – downs’.[31] O οργανισμός Global Protection Cluster, αναφέρει ότι η κατάσταση για τους αμάχους επιδεινώθηκε περαιτέρω για το 2023 σε σχέση με το 2022, ενώ για το διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 2023 υπήρξε αύξηση των περιστατικών επιθέσεων σε στόχους όπως σχολεία και νοσοκομεία. Η ίδια έκθεση αναφέρει ότι οι μεν άνδρες και τα αγόρια ήταν τα κύρια θύματα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως αυθαίρετη σύλληψη/κράτηση και απαγωγή, ενώ οι γυναίκες, και δη οι εκτοπισμένες γυναίκες, υποφέρουν περισσότερο από την έμφυλη βία.[32] Σε έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για το 2023, αναφέρεται ότι ένας σημαντικός αριθμός αμάχων σκοτώθηκε από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς σε διάφορες χώρες, ανάμεσα τους και το Καμερούν, ενώ η σεξουαλική βία που προκύπτει από τη σύρραξη επηρεάζει κυρίως γυναίκες και κορίτσια.[33]
Προχωρώντας στην επισκόπηση σε σχέση με τα πρόσφατα περιστατικά ασφαλείας, αναφέρεται ότι σύμφωνα με στοιχεία από την ACLED στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα από τις 28/06/2023 έως τις 28/06/2024 στη νότιο-δυτική περιφέρεια, (η οποία σύμφωνα με προβλέψεις έχει πληθυσμό 1.5 εκατομμύρια κατοίκους[34] και καλύπτει 24,571 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης[35]) καταγράφηκαν 716 περιστατικά με 659 απώλειες ανθρωπίνων ζωών.[36]
Τέλος, θεωρώ χρήσιμο όπως παρατεθούν πληροφορίες σε σχέση με την συνεχιζόμενη σύγκρουση και διαπραγματεύσεις των δυο μερών. Περί το 2019 η κυβέρνηση παραχώρησε περισσότερη αυτονομία στις αγγλόφωνες περιοχές χωρίς αυτό όμως να αμβλύνει τις αιτιάσεις των αυτονομιστών.[37] Σε εκτίμηση της πλατφόρμας International Crisis Group, εν τη απουσία εποικοδομητικού διαλόγου ανάμεσα στις δυο πλευρές αναμένεται ότι οι αυτονομιστές αναμένεται να αυξήσουν τις επιθέσεις τους όταν εξασφαλίσουν μεγαλύτερο όγκο όπλων από διαφορετικές περιοχές και ο στρατός αναμένεται να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του εναντίον των αυτονομιστών.[38] Σύμφωνα με άρθρο δημοσιευμένο τον Ιανουάριο του 2023, ο πρόεδρος του Καμερούν ισχυρίστηκε ότι διάφορες αυτονομιστικές οργανώσεις έχουν παταχθεί και ότι η απειλή από αυτές τις ομάδες έχει μειωθεί σημαντικά.[39] Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε από την ΕUAA περί τον Μάρτιο του 2024, καταγράφηκε ότι δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν αυτές οι πληροφορίες.[40]
Νομική ανάλυση
Υπενθυμίζω ότι σύμφωνα με το αρ.3 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (6(I)/2000) (στο εξής ο Νόμος) και αρ.2 (δ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (στο εξής η Οδηγία), ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται «[.] πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής [.]».Σύμφωνα δε με το αρ.3Γ του Νόμου και αντίστοιχα αρ. 9 της Οδηγίας, η πράξη δίωξης η οποία προκαλεί βάσιμο φόβο καταδίωξης θα πρέπει να «είναι αρκούντως σοβαρή λόγω της φύσης ή της επανάληψής της ώστε να συνιστά σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2 της ευρωπαϊκής σύμβασης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· ή να αποτελεί σώρευση διαφόρων μέτρων συμπεριλαμβανομένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία να είναι αρκούντως σοβαρή ούτως ώστε να θίγεται ένα άτομο κατά τρόπο αντίστοιχο με τον αναφερόμενο στο στοιχείο». Έτι περαιτέρω, Ωστόσο, θα πρέπει να αξιολογηθούν η φύση και οι επιπτώσεις στον εκάστοτε αιτούντα για να αξιολογηθεί εάν η ως άνω αναφερόμενη αντιμετώπιση συνιστά δίωξη στην βάση του Άρθρου 9(1)(α) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ. Σύμφωνα δε με το άρθρο 4(α) της ίδιας Οδηγίας, λαμβάνονται υπόψη η ατομική κατάσταση και οι προσωπικές περιστάσεις του αιτούντος, «συμπεριλαμβανομένων παραγόντων όπως το προσωπικό ιστορικό, το φύλο και η ηλικία, ούτως ώστε να εκτιμηθεί εάν, βάσει των προσωπικών περιστάσεων του αιτούντος, οι πράξεις στις οποίες έχει ήδη ή θα μπορούσε να εκτεθεί ισοδυναμούν με δίωξη ή σοβαρή βλάβη».
Ως διαφαίνεται από την ανάλυση που προηγήθηκε ανωτέρω δεν προέκυψε κανένα στοιχείο το οποίο να υποδεικνύει ότι ο Αιτητής ενδέχεται να υποστεί δίωξη για έναν από τους αποκλειστικά αναφερόμενους λόγους στη Σύμβαση και στον Περί Προσφύγων Νόμο.
Ως προς το θέμα δε της πιθανότητας αναγνώρισης της συμπληρωματικής προστασίας στο πρόσωπο του Αιτητή, επισημαίνω τα εξής. Συμπληρωματική προστασία, δίδεται όταν ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα ιθαγένειας του.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, σημαίνει (α) θανατική ποινή ή εκτέλεση ή (β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτηρή στη χώρα καταγωγής του ή (γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχουν, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.
Στην προκειμένη περίπτωση, φρονώ ότι από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν επικαλείται ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [Βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β) περί Προσφύγων Νόμου]. Εξ ου και θα εξεταστεί η πιθανότητα υπαγωγής του στο εδάφιο (γ).
Αρχίζοντας από το στοιχείο της ένοπλης σύρραξης, σχετική είναι η υπόθεση του ΔΕΕ C – 285/12 Aboubacar Diakite κατά Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides:
«Συνεπώς, στο υποβληθέν ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας έχει την έννοια ότι η ύπαρξη εσωτερικής ένοπλης συρράξεως πρέπει να γίνεται δεκτή, όσον αφορά την εφαρμογή της διατάξεως αυτής, όταν οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή όταν δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους, χωρίς να είναι αναγκαίο να είναι δυνατός ο χαρακτηρισμός της συρράξεως αυτής ως ένοπλης συρράξεως που δεν έχει διεθνή χαρακτήρα, υπό την έννοια του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, και χωρίς η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργανώσεως των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων ή η διάρκεια της συρράξεως να αποτελεί αντικείμενο αυτοτελούς εκτιμήσεως σε σχέση με την εκτίμηση του βαθμού βίας που δεσπόζει στην οικεία επικράτεια.»
(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)
Ακόμη, στην υπόθεση του ΔΕΕ Elgafaji C-465/07 κατά Staatssecretaris van Justitie, καθορίστηκε ότι:
«35 […] η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.
34 Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή […]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.
35 Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.
[…]
39 Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.»
(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)
Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland αναφορικά με το άρθρο 15γ της Οδηγίας 2011/95 «το άρθρο 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι απαγορεύει την ερμηνεία εθνικής ρυθμίσεως, σύμφωνα με την οποία, όταν ένας άμαχος δεν αποτελεί ειδικά στοχοποιημένο πρόσωπο λόγω ιδιαίτερων προσωπικών περιστάσεων, η διαπίστωση σοβαρής και ατομικής απειλής για τη ζωή ή το πρόσωπο του εν λόγω πολίτη λόγω "αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις ... ένοπλης συγκρούσεως", κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, εξαρτάται από την προϋπόθεση ότι η αναλογία μεταξύ του αριθμού των θυμάτων στη σχετική περιοχή και του συνολικού αριθμού των ατόμων που απαρτίζουν τον πληθυσμό της περιοχής αυτής αγγίζει ένα καθορισμένο όριο» (σκέψη 37).
Περαιτέρω έκρινε ότι «το άρθρο 15, στοιχείο γ', της οδηγίας 2011/95 έχει την έννοια ότι, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υφίσταται "σοβαρή και ατομική απειλή", κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, απαιτείται συνολική εκτίμηση όλων των περιστάσεων της συγκεκριμένης περιπτώσεως, ιδίως εκείνων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση της χώρας καταγωγής του αιτητή» (σκέψη 45). Ως επιμέρους στοιχεία που ενδεχομένως θα μπορούσαν να ληφθούν υπ' όψιν προτείνονται τα εξής: η ένταση των ένοπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκόμενων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύγκρουσης, καθώς και άλλα όπως η γεωγραφική έκταση της περιοχής όπου εκδηλώνεται αδιάκριτη βία, ο πραγματικός προορισμός του αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη σχετική χώρα ή περιοχή και οι δυνητικά στοχευμένες επιθέσεις κατά αμάχων που πραγματοποιούνται από τα μέρη της σύγκρουσης (βλ. σκέψη 43).
Εκ των ανωτέρω πληροφοριών που παρατέθηκαν κατά την αξιολόγηση του κινδύνου, παρά την ύπαρξη σοβαρών περιστατικών ασφαλείας που προκύπτουν από την ένοπλη σύρραξη διαπιστώνω ότι δεν προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
Επιπλέον, δεν διαπιστώνεται οποιοδήποτε άλλο στοιχείο στο προφίλ του Αιτητή που θα μπορούσε να μειώσει το απαιτούμενο επίπεδο βίας. Λαμβάνω υπόψη την γεωγραφική έκταση της περιοχής Kumba, το γεγονός ότι οι επιθέσεις από τους αυτονομιστές διενεργούνται συνήθως με στόχο άτομα τα οποία οι αυτονομιστές θεωρούν ως συνεργάτες με κυβερνητικές δυνάμεις ή ανήκουν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα ή παραβαίνουν τις εντολές για τα ‘ghost – towns’, καθώς και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, ήτοι ότι δεν αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας που θα αύξανε σημαντικά το ρίσκο του συγκριτικά με τον μέσο πληθυσμό και, συνεπώς, θεωρείται ότι μπορεί να προστατευθεί αποτελεσματικά σε περίπτωση που λάβει χώρα κάποιο περιστατικό ασφαλείας. Συνεπώς, στην βάση των πληροφοριών από την χώρα καταγωγής, αλλά και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή δεν αποδεικνύεται ότι ο Αιτητής θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεως του και δεν πληρούνται στο πρόσωπο του οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας με βάση το άρθρο 19 (2) (γ) του Περί Προσφύγων Νόμου.
Υπό το φως των όσων έχω αναφέρει ανωτέρω, αλλά και των σχετικών διατάξεων του Νόμου, κρίνω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και ότι η περίπτωσή του δεν πληρούσε τις υπό του Νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Περαιτέρω, φρονώ ότι δεν υφίσταται περιθώριο για χορήγηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), αφού από τα στοιχεία που προσκόμισε ο Αιτητής δεν προκύπτει να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
Συντάσσομαι με την τελική κατάληξη της διοίκησης ότι τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης δε στοιχειοθετούσαν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί στον Αιτητή το καθεστώς του πρόσφυγα, ως προβλέπεται στα άρθρα 3-3Δ του Νόμου, αφού δεν τεκμηριώθηκε βάσιμος φόβος δίωξης, για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου, αφού αυτός «δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο ότι θα υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, ως καθορίζεται στο άρθρο 19 (2)». Θεωρώ δε ότι οι Καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν όλα τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους, προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση και υπήρξε ικανοποιητική αιτιολόγηση, ενώ το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου συμπληρώνεται από την αιτιολογημένη εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού στην οποία αναφέρονται οι λόγοι της απόρριψης του αιτήματος (άρθρο 29 του Ν. 158 (Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371).
Δια τους λόγους που πιο πάνω αναφέρονται η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή.
Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Judgment of the Court (First Chamber), 22 November 2012 M. M. v Minister for Justice, Equality and Law υποσημείωση 82, σκέψη 65
[2] (βλ. WILLIAM CRISANTHA MAL FRANCIS KARUNARATHNA ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α, Υπόθεση Αρ. 1875/2008, 1 Μαρτίου 2010).
[3] European Asylum Support Office – EASO, ‘Δικαστική ανάλυση – Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου’, 2018, σελ. 132 - 135
[4] EASO, Δικαστική ανάλυση- Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, 2018, σελ. 107
[5] EASO, Δικαστική ανάλυση- Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, 2018, σελ. 108
[6] EASO, Δικαστική ανάλυση- Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, 2018, σελ. 107
[7] ΙΟΜ, Areas of Work, Reintegration, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.migrationjointinitiative.org/reintegration
[8] ΙΟΜ, Info sheet, Reintegration for Migrants Returning to Cameroon, δεν αναφέρεται ημερομηνία δημοσίευσης, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.migrationjointinitiative.org/sites/g/files/tmzbdl261/files/files/pdf/eutf-infosheet-cameroun-en-spreads_0.pdf, ΙΟΜ, Migrant Return and Reintegration: Complex, Challenging, Crucial, 6 July 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://storyteller.iom.int/stories/migrant-return-and-reintegration-complex-challenging-crucial, ΙΟΜ, News-Global, 121 Cameroonian Returnees Arrive Home Safely with IOM Assistance, 24 April 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.iom.int/news/121-cameroonian-returnees-arrive-home-safely-iom-assistance
[9] ΙΟΜ, Info sheet, Reintegration for Migrants Returning to Cameroon, δεν αναφέρεται ημερομηνία δημοσίευσης, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.migrationjointinitiative.org/sites/g/files/tmzbdl261/files/files/pdf/eutf-infosheet-cameroun-en-spreads_0.pdf, φύλλο 2
[10] ΙΟΜ, Migrant Return and Reintegration: Complex, Challenging, Crucial, 6 July 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://storyteller.iom.int/stories/migrant-return-and-reintegration-complex-challenging-crucial
[11] Research Directorate, Immigration and Refugee Board of Canada, Cameroon: Situation of Anglophones, including returnees, in Bamenda, Yaoundé and Douala; treatment by society and by the authorities (2016-August 2018)
24 August 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://irb.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=457577
[12] International Crisis Group, Cameroon’s Anglophone Crisis: How the Catholic Church Can Promote Dialogue, 25 April 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/b138-cameroons-anglophone-crisis-how-catholic-church-can-promote-dialogue
[13] Cameroon: Situation of Anglophones, including returnees, in Bamenda, Yaoundé and Douala; treatment by society and by the authorities (2016-August 2018)
Research Directorate, Immigration and Refugee Board of Canada, Ottawa, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://irb.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=457577
[14] Journal du Cameroun, Francis Ajumane, Cameroon Government Targets 'More Separatist Leaders' for Arrest, 23 June 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.journalducameroun.com/en/goverment-targets-13-separatists-arrest/
[15] British Broadcasting Corporation (BBC), Cameroon Issues Arrest Warrants for Separatist Leaders, 9 November 2017, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.bbc.com/news/world-africa-41928667
[16] African Courier, Kola Tella, Nigeria Criticized for Handing Over Cameroonian Separatist Leaders to Paul Biya, 30 January 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.theafricancourier.de/news/africa/nigeria-criticized-for-handing-over-cameroonian-separatist-leaders-to-paul-biya/, Daily Post, Wale Odunsi, Nigeria Deports Tabe, 46 Others Seeking Secession from Cameroon, 30 January 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://dailypost.ng/2018/01/30/nigeria-deports-tabe-46-others-seeking-secession-cameroon/, United Nations (UN), United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), Anglophone Cameroonians in Nigeria Pass 20,000 Mark, 20 March 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.unhcr.org/news/briefing/2018/3/5ab0cf2b4/anglophone-cameroonians-nigeria-pass-20000-mark.html
[17] Reuters, Josiane Kouagheu, Prize-Winning Cameroonian Writer Detained After Criticizing Govt.: Wife, 8 December 2017, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.reuters.com/article/us-cameroon-politics/prize-winning-cameroonian-writer-detained-after-criticizing-govt-wife-idUSKBN1E228D &British Broadcasting Corporation (BBC), Cameroon to Deport US-Based Author Patrice Nganang, 27 December 2017, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.bbc.com/news/world-africa-42491939
[18] Reuters, Paul Carsten and Edward McAllister, Update 2 - Cameroonian Separatist Leader Is Deported to Cameroon from Nigeria, 29 January 2018, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.reuters.com/article/cameroon-separatists-nigeria/update-2-cameroonian-separatist-leader-is-deported-to-cameroon-from-nigeria-idUSL8N1PO5PN
[19] Amnesty International, Cameroon: End threats against activists who exposed violations and abuses in Anglophone regions, 7 July 2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/07/cameroon-end-threats-against-activists-who-exposed-violations-and-abuses-in-anglophone-regions/
[20] OCHA, “Cameroon: North-West and South-West, Situation report n° 52, March 2023” available at: https://reliefweb.int/report/cameroon/cameroon-north-west-and-south-west-situation-report-no-52-march-2023
[21] AI – Amnesty International (Author): With or against us: People of the North-West region of Cameroon caught between the army, armed separatists and militias [AFR 17/6838/2023], July 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf σελ. 12
[22] AI – Amnesty International: With or against us: People of the North-West region of
Cameroon caught between the army, armed separatists and militias [AFR 17/6838/2023],
July 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf
[23] AI – Amnesty International: With or against us: People of the North-West region of
Cameroon caught between the army, armed separatists and militias [AFR 17/6838/2023],
July 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf, / International Crisis Group: Cameroon Needs an African Cup Ceasefire, 7 January 2022 https://www.ecoi.net/en/document/2066622.html
[24] Bertelsmann Stiftung: BTI 2022 Country Report Cameroon, 23 February 2022 https://www.ecoi.net/en/file/local/2069769/country_report_2022_CMR.pdf
[25] RLI – Robert Lansing Institute: Cameroon could face new atrocity crimes after deploying government forces to counter armed separatists, 20 January 2023 https://lansinginstitute.org/2023/01/20/cameroon-could-facenew-atrocity-crimes-afterdeploying-government-forces-to-counter-armed-separatists/
[26] AI – Amnesty International: With or against us: People of the North-West region of
Cameroon caught between the army, armed separatists and militias [AFR 17/6838/2023],
July 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf /I nternational Crisis Group: Cameroon Needs an African Cup Ceasefire, 7 January 2022 https://www.ecoi.net/en/document/2066622.html
[27] GPC - Global Protection Cluster: Protection Incident Trend Analysis: February 2024, 15 May 2024, https://www.globalprotectioncluster.org/sites/default/files/2024-05/protection_cluster_key_updates_-_nwsw_cameroon_july23_-_feb24.pdf
[28] United Nations Security Council, ‘The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa’, 30 November 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2102170/N2336753.pdf
[29] United Nations Security Council, ‘The situation in Central Africa and the activities of the United Nations Regional Office for Central Africa’, 30 November 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2102170/N2336753.pdf, παρ. 21
[30] AI, Cameroon: With or against us: People of the North-West region of Cameroon caught between the army, armed separatists and militias, 4 July 2023, https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2023/07/AFR1768382023ENGLISH-1.pdf%20published%204%20July%202023
[31]US Department of State (USDOS), ‘2023 County Report on human Rights Practices: Cameroon’, 23 April 2024, https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/cameroon/
[32] GPC - Global Protection Cluster: Protection Incident Trend Analysis: February 2024, 15 May 2024, https://www.globalprotectioncluster.org/sites/default/files/2024-05/protection_cluster_key_updates_-_nwsw_cameroon_july23_-_feb24.pdf. To GPC αποτελεί ένα δίκτυο μη κυβερνητικών οργανισμών, διεθνών οργανισμών και αντιπροσωπειών των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίοι εργάζονται στο πλαίσιο ανθρωπιστικών κρίσεων συμπεριλαμβανομένων ένοπλων συρράξεων. To GPC λαμβάνει εντολή από την διαθεματική αντιπροσωπεία επιτροπών (ΙΑSC) των Ηνωμένων Εθνών.
[33] United Nations Security Council, ‘Protection of civilians in armed conflict – S/2024/385’, 14 May 2024, https://www.ecoi.net/en/file/local/2110416/n2411029.pdf, παρ. 8, 26
[34] City Population, ‘Cameroon’, https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/
[35] Research Gate, https://www.researchgate.net/figure/Map-of-Cameroon-showing-the-South-West-Region_fig1_271187139
[36] ACLED dashboard, παραμετροποίηση με βάση τα καταγεγραμμένα στοιχεία.
[37] International Crisis Group, A Second Look at Cameroon’s Anglophone Special Status, 31 March 2023, https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/b188-second-look-cameroons-anglophone-special-status
[38] International Crisis Group: On the Horizon: March - August 2024; Cameroon, March 2024
https://icg-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2024-03/on-the-horizon-march-2024-final%202.pdf
[39] VOA, Cameroon Separatists Enforce Curfew After President Says Troops Crushing Rebellion, 2 January 2023, https://www.voanews.com/a/cameroon-separatists-enforce-curfew-after-president-says-troops-crushing-rebellion-/6900656.html
[40] EUAA, ‘Cameroon: Treatment of individuals perceived as separatists by the state’, 4 March 2024, https://www.ecoi.net/en/file/local/2105170/2024_03_EUAA_COI_Query_Response_Q20_Treatment_of_Individuals_Perceived_as_Separatists_by_the_State_Cameroon.pdf
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο