
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
22 Οκτωβρίου 2024
[Δ.ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
D.K.O
Αιτητής
-και-
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
....................
Δ.Α. Παυλίδης (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Χ.Δημητρίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Δ. Κατσαρίδης Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό εξέταση προσφυγή, ο Αιτητής αιτείται: Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερ. 10/03/2023, η οποία γνωστοποιήθηκε στον Αιτητή την 23/06/2023 με επιστολή ημερομηνίας 19/06/2023 και με την οποία το αίτημα του για διεθνή προστασία απορρίφθηκε καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμο, είναι άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη, στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου (στο εξής αναφερόμενος ως «δ.φ.») της Υπηρεσίας Ασύλου που κατατέθηκε ως Τεκμήριο 1 στα πλαίσια των διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω:
Ο Αιτητής είναι υπήκοος Νιγηρίας και συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 29/03/2021. Στις 03/03/2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 03/03/2023, ο αρμόδιος Λειτουργός συνέταξε Έκθεση- Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την συνέντευξη (interview) του Αιτητή. Στην συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή στις 10/03/2023. Στις 19/06/2023, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της σχετικά με το αίτημα του, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή την 23/06/2023. Εναντίον της απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, καταχωρήθηκε η υπό εξέταση προσφυγή.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής, μέσω του ευπαίδευτου συνηγόρου του, προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας όσο και της γραπτής και της απαντητικής της αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως. Επί της γραπτής του αγόρευση επικεντρώνεται στους ακόλουθους λόγους ακύρωσης; ήτοι ότι η προσβαλλόμενη πάσχει λόγω έλλειψη δέουσας έρευνας, πλάνη, αλλά και έλλειψη επαρκούς αιτιολόγησης.
Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι είναι προϊόν δέουσας έρευνας και τήρησης της ορθής διαδικασίας και ότι η απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη. Οι Καθ’ ων υπεραμύνονται και της ορθότητας της επίδικης απόφασης υποστηρίζοντας ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν δέουσας έρευνας και ορθής υπαγωγής των πραγματικών περιστατικών στον Νόμο, υποβάλλοντας ότι η αίτηση εξετάστηκε ενδελεχώς και, ορθά κατέληξαν ότι στο πρόσωπο του Αιτητή δεν συντρέχουν τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που να δικαιολογούν φόβο δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και τα άρθρα 3(1) και 19 του Περί Προσφύγων Νόμου (Ν 6(Ι) 2000).
Κατάληξη
Θα προχωρήσω στη συνέχεια στην εξέταση των εγειρόμενων λόγων ακύρωσης σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, λαμβανομένης υπόψιν και της εξουσίας του παρόντος Δικαστηρίου όπου και σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018, Ν.73(Ι)/2018, το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc). Επομένως, προχωρώ να εξετάσω το κατά πόσο η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε σε πλήρη συμμόρφωση με τις σχετικές περί τούτου διατάξεις του Νόμου και της Οδηγίας και είναι δια τούτο επί της ουσίας ορθή.
Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντος οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση (Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Α.Ε. Aρ.: 3017, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 5.6.2002, (2002) 3 ΑΑΔ 345) JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, αρ. 128/2008 ημερ. 1 Φεβρουαρίου, 2010).
Ως εκ τούτου, προσέγγισα το θέμα με βάση τα ενώπιόν μου στοιχεία και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, εξετάζοντας όλα τα ουσιώδη στοιχεία και πραγματικά περιστατικά που οι Καθ' ων η αίτηση είχαν ενώπιόν τους.
Κατά το κρίσιμο στάδιο της προφορικής του συνέντευξης και σχετικά με τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι υπήκοος της Νιγηρίας γεννηθείς στις 10/06/1969 και τόπο καταγωγής και διαμονής το χωρίο Amili Akabo της τοπικής αρχής Ikeduru που ανήκει στην πολιτεία Imo (βλ. ερ 26 και 22 δ.φ.). Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ δήλωσε πως ομιλεί την μητρική του διάλεκτο Igbo όπως επίσης και την Αγγλική γλώσσα. Ερωτηθείς εάν αντιμετωπίζει οποιαδήποτε ιατρικά προβλήματα η Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά (βλ. ερ. 25 δ.φ.). Ως προς το εργασιακό του υπόβαθρο ο Αιτητής ανέφερε ότι εργαζόταν ως αγρότης μετά την αποφοίτηση του από το δευτεροβάθμιο σχολείο. Ως προς το οικογενειακό του περιβάλλον ο Αιτητής δήλωσε πως στην Νιγηρία βρίσκονται οι τέσσερίς του αδελφοί και οι τρείς αδελφές του. Επιπλέον δήλωσε ότι ουδέποτε είχε συλλήφθη ή και κρατηθεί ενώ οι αρχές θα του επέτρεπαν να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του.
Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του ο Αιτητής ισχυρίστηκε, κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής, ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του λόγω του θανάτου της συζύγου του. Ο Αιτητής δήλωσε πως η σύζυγός και ο υιός του δολοφονήθηκαν και ήταν ο επόμενος στόχος του αδελφού του, τον οποίο υποπτευόταν για τον θάνατο της οικογένειας του. Ερωτηθείς ποιες θα είναι οι συνέπειες αν επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του ο Αιτητής αποκρίθηκε πως ο μεγαλύτερος του αδελφός είναι ζωντανός και ίσως να τον σκοτώσει εάν επιστρέψει πίσω. Ερωτηθείς για ποιο λόγο ο αδελφός του να θέλει να τον σκοτώσει, ο Αιτητής αποκρίθηκε λόγω της γης (βλ. ερ. 21 και 19 δ.φ.).
Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός διέκρινε δυο (2) ουσιώδεις ισχυρισμούς απορρέοντες από το αφήγημα του Αιτητή.
Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός αφορά τα προσωπικά στοιχεία, τον εν γένει προφίλ και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή και έγινε αποδεκτός.
Ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός αφορά τις δηλώσεις του Αιτητή περί ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του Αιτητή από τον αδελφό του λόγω περιουσιακής διαφοράς. Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη στις εξής επισημάνσεις στο κομμάτι της εσωτερικής αξιοπιστίας: αρχικά, κατέγραψε ότι οι δηλώσεις του Αιτητή για το συγκεκριμένο ουσιώδες γεγονός στερούνται ουσιαστικών λεπτομερειών ήτανε αόριστες και οι ισχυρισμοί του μειονεκτούν ευλογοφάνειας. Ειδικότερα σημείωσε ότι ο Αιτητής δήλωσε ότι και ο υιός του σκοτώθηκε μαζί με την σύζυγο του. Παρόλα αυτά ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες για τον υιό του και την σύζυγο του. Ιδιαίτερα ο Αιτητής δεν γνώριζε πότε γεννήθηκε ο υιός του, δηλώνοντας απλά ότι ήταν τριών χρονών. Επιπλέον όταν του ζητήθηκε να δώσει κάποιες πληροφορίες για την σύζυγο του, οι μόνες πληροφορίες που έδωσε ήταν ότι ασχολείτο με τον εμπόριο.(βλ. ερ. 23, 2χ 4χ 5χ δ.φ.). Ερωτηθείς πότε έχασε την σύζυγο του ο Αιτητής ανέφερε πως την έχασε το 2020. Ερωτηθείς αν θυμάται την ακριβή ημερομηνία ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά δηλώνοντας πως ήταν μεγάλο το σοκ. Ερωτηθείς στην συνέχεια πότε δολοφονήθηκε η σύζυγος και ο γιος του ο Αιτητής αποκρίθηκε το 2021 και όταν επισημάνθηκε η αντίφαση στα λεγόμενα του με την προηγούμενη δήλωση του ο Αιτητής αποκρίθηκε πως η σύζυγος του απεβίωσε τον Ιανουάριο του 2021. Ερωτηθείς στη συνέχεια πως γνωρίζει ότι ήταν ο αδελφός του που σκότωσε την οικογένεια του, ισχυρίστηκε πως όταν η σύζυγος του επέστεψε από την φάρμα τότε ήταν που άρχισαν τα προβλήματα. Ερωτηθείς εάν ήταν παρών όταν έγινε το συμβάν ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά αλλά φώναζε ο κόσμος και του είπαν τι συνέβη. Ερωτηθείς εάν είδε τους δολοφόνους ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά. Έπειτα ερωτηθείς πως γνωρίζει ότι ήταν ο αδελφός του που σκότωσε την γυναίκα και το παιδί του ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι ήταν το μόνο άτομο με το οποίο είχε προβλήματα. Ερωτηθείς στη συνέχεια τι έκανε μετά το περιστατικό ισχυρίστηκε πως θα έκανε καταγγελία αλλά κάποιοι από την περιοχή της μητέρας του μίλησαν με το αδελφό και αυτός αρνήθηκε ότι σκότωσε την οικογένεια του Αιτητή. Ερωτηθείς εάν ο αδελφός του προέβη σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι η ομάδα του αδελφού του συνέχισε να τον απειλεί. Ερωτηθείς να περιγράψει πως τον απειλούσαν ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι κάποιες φορές έρχονταν στο σπίτι του και όταν τους έβλεπε έτρεχε να φύγει. Ερωτηθείς εάν είχε κάποια επαφή με την ομάδα ο Αιτητής αποκρίθηκε συνοπτικά και αόριστα πως κάποιοι άνθρωποι του έλεγαν τι έλεγε η ομάδα του αδελφού του χωρίς ωστόσο να προσθέσει οτιδήποτε περαιτέρω επί τούτου. (βλ. ερ. 20 δ.φ.) Ερωτηθείς εάν είχε δεχθεί ποτέ απειλές από τον αδελφό του ή την ομάδα, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι ο αδελφός του του είπε να αφήσει την γη. (βλ. ερ. 20 δ.φ.)
Ως προς την επίμαχη γη η οποία ήταν η γενεσιουργός αιτία της διαμάχη μεταξύ τους, ο Αιτητής δήλωσε ότι πριν από τον θάνατο του πατέρα του ο αδελφός του δεν είχε πρόβλημα που ο πατέρας του, του παραχώρησε την γη. Ερωτηθείς πότε απεβίωσε ο πατέρας του ο Αιτητής ανέφερε το 2019 ωστόσο στην συνέχεια ανέφερε ότι ήταν το 2018. Ερωτηθείς για ποιο λόγο πήρε στον αδελφό του τρία χρόνια να προχωρήσει με το παράπονο του αναφορικά με τον καταμερισμό της οδηγώντας τον στην συνέχεια να σκοτώσει και την οικογένεια του Αιτητή. Ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι τότε βγήκαν τα προβλήματα έξω, δηλώνοντας ότι προηγουμένως ο αδελφός του διέμενε στην πόλη Abuja και στην συνέχεια επέστεψε στο χωρίο. Ερωτηθείς για ποιο λόγο να σκοτώσει την οικογένεια του, λαμβανομένου ότι η αμφιλεγόμενο γη ανήκε στον Αιτητή, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι επειδή η γη ανήκει στον ίδιο ανήκει και στην σύζυγο του (βλ. ερ. 19 δ.φ). Ερωτηθείς εάν υπάρχουν οποιαδήποτε έγγραφα για τους τίτλους της γης ή και ακόμη εάν έχει φωτογραφίες από τον υιό του και την σύζυγο του ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι έχασε το κινητό του όταν μετέβη από τις κατεχόμενες περιοχές στην Κυπριακή Δημοκρατία (βλ. ερ. 20 δ.φ.)
Λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω αναφερθέν ο λειτουργός έκρινε ότι οι απαντήσεις του Αιτητή μειονεκτούν ευλογοφάνειας σε καίρια σημεία επί των ισχυρισμών του. Επιπλέον έκρινε ότι οι απαντήσεις του ήταν αοριστίες, συνοπτικές ενώ τα όσα ανέφερε δεν συνάδουν με δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης (βλ. ερ 90-92 δ.φ.). Ως εκ τούτου, ο λειτουργός κατέληξε ότι η εσωτερική αξιοπιστία των δηλώσεων του Αιτητή δεν τεκμηριώθηκε.
Υπό το σκέλος της εξωτερικής αξιοπιστίας ο αρμόδιος λειτουργός κατέγραψε ότι λόγω της ιδιωτικής φύσης των ισχυρισμών του Αιτητή δεν είναι δυνατό να ανευρεθούν πληροφορίες σε εξωτερικές πηγές ικανές να τεκμηριώσουν τις δηλώσεις του Αιτητή.
Υπό το φως του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία και τη χώρα και τόπο καταγωγής του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση συνήγαγαν κατά την αξιολόγηση κινδύνου, ότι σε περίπτωση επιστροφής του στο χωρίο Amil Akabo της τοπικής αρχής Ikeduru που ανήκει στην πολιτεία Imo δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα έκθεσής του σε μεταχείριση ισοδυναμούσα με δίωξη ή με σοβαρή βλάβη, καθώς στην πολιτεία Imo δεν εκδηλώνεται αδιάκριτη βία. Σχετικώς, οι Καθ’ ων η αίτηση διεξήγαγαν έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή και παρέθεσαν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας (βλ. ερ. 36 δ.φ.). Επιπλέον έλαβαν υπόψη και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, ήτοι ότι πρόκειται για υγιή ενήλικα, ο οποίος είχε λάβει στοιχειώδη μόρφωση στην χώρα καταγωγής του και δεν παρουσιάζει στοιχεία ευαλωτότητας.
Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, οι Καθ΄ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή σε ένα από τους πέντε λόγους που εξαντλητικά προβλέπονται από το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και ως εκ τούτου δεν δικαιούται προσφυγικό καθεστώς.
Επιπλέον, κρίθηκε ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην Νιγηρία, ο Αιτητής δεν θα κινδυνεύσει με θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 15(α) της Οδηγίας, ούτε ενδέχεται να υποστεί βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία δυνάμει του άρθρου 15(β) της Οδηγίας. Αναφορικά δε με το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, οι Καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν επίσης ότι ο Αιτητής δεν θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη υπό την έννοια του συγκεκριμένου άρθρου σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής και ως εκ τούτου, το ενδεχόμενο υπαγωγής του σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας απορρίφθηκε.
Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και τις δηλώσεις του Αιτητή κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:
Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σύμφωνα με το άρθρο 16 του Περί Προσφύγων Νόμου [Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί], αρχικά, το βάρος απόδειξης το φέρει ο αιτών άσυλο ο οποίος υποχρεούται να υποστηρίξει την αίτηση του με όλα τα έγγραφα και στοιχεία που έχει στην κατοχή του, αλλά και γενικότερα να βοηθήσει την Υπηρεσία Ασύλου με τον καλύτερο τρόπο να διαπιστώσει τα γεγονότα της υπόθεσης του. Ως έχει νομολογηθεί, ο αιτών διεθνούς προστασίας πρέπει να καταβάλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει την αφήγησή του, ότι δηλαδή υπήρξε θύμα δίωξης στην χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής του στο καθεστώς Διεθνούς Προστασίας. (βλ. WILLIAM CRISANTHA MAL FRANCIS KARUNARATHNA ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α, Υπόθεση Αρ. 1875/2008, 1 Μαρτίου 2010).
Κατά την διαπίστωση των πραγματικών γεγονότων, καθοριστικό ρόλο παίζει η αξιοπιστία ενός αιτούντος άσυλο. Προς τούτο τονίζω ότι ο όρος «αξιοπιστία» δεν ορίζεται από το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου. Η χρήση του όρου, από το άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο (ε) της οδηγίας 2011/95/EE αναφέρεται στη γενική αξιοπιστία ενός αιτούντος, αλλά αυτό είναι στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κανόνα που διέπει τη μη επιβεβαίωση πτυχών των δηλώσεων του αιτούντος. Κατά συνέπεια, η αξιολόγηση της αξιοπιστίας αφορά τη διαδικασία έρευνας για το εάν το σύνολο ή μέρος των δηλώσεων του αιτούντος ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν από αυτόν σχετικά με τους ουσιώδεις ισχυρισμούς (material facts) μπορούν να γίνουν δεκτά προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο αιτητής εμπίπτει στις προϋποθέσεις παραχώρησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Αυτή η αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει την επαλήθευση εάν οι δηλώσεις του αιτούντος είναι συνεπείς, επαρκώς λεπτομερείς, εύλογες και συμβατές με τα έγγραφά του, τις πηγές πληροφόρησης και κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο που αποκτήθηκε. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση της αξιοπιστίας δεν σημαίνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων θα προβεί σε επαλήθευση και θα καταλήξει με απόλυτη βεβαιότητα αναφορικά με την αλήθεια των δηλώσεων του αιτούντος. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει ορίσει την αξιοπιστία ως εξής: «Ο αιτών άσυλο κρίνεται αξιόπιστος, όταν έχει προβάλει ισχυρισμούς που παρουσιάζουν συνοχή και είναι εύλογοι, που δεν είναι αντιφατικοί με τα κοινά τοις πάσι γεγονότα και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσουν τον υπεύθυνο της συνέντευξης στη δημιουργία πεποίθησης για το βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης που εκφράζει.». Η ως άνω προσέγγιση υιοθετήθηκε και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Υπόθεση JK και Others v Sweden, αριθμός αίτησης 59166/12, Παρ. 53.
Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», αναφέρεται στην σελίδα 98, παράγραφος 4.5.3 ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μια αντικειμενική και ισορροπημένη στάθμιση του κατά πόσον οι ισχυρισμοί του αιτητή αντικατοπτρίζουν αυτό που θα ήταν εύλογα αναμενόμενο από κάποιον με τις περιστάσεις του ο οποίος εκφράζει δια τούτων μια αληθινή προσωπική εμπειρία («Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.»). Περαιτέρω, στην προηγούμενη σελίδα του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι είναι γενικά εύλογο να αναμένεται ότι αίτημα θα πρέπει να παρουσιάζεται τεκμηριωμένα και με επαρκείς λεπτομέρειες αλλιώς οι ελλείψεις αυτές στις λεπτομέρειες μπορεί να συνιστούν έλλειψη σχετικών στοιχείων («Η μη επαρκής παροχή λεπτομερειών μπορεί επίσης να ισοδυναμεί με αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) ως έλλειψη «λυσιτελών στοιχείων».
Ακολούθως, κατά την απόφαση του ΔΕΕ, C – 277/11 M. κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, αποφ. ημερ. 22/11/2012 η αξιολόγηση μιας αίτησης διεθνούς προστασίας πρέπει να πραγματοποιείται σε δύο αυτοτελή στάδια: «Το πρώτο στάδιο αφορά τη διαπίστωση της συνδρομής των πραγματικών περιστατικών που αποδεικνύουν τη βασιμότητα της αιτήσεως, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά τη νομική εκτίμηση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων, προκειμένου να αποφασισθεί αν πληρούνται, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 9 και 10 ή 15 της οδηγίας 2004/83 για την παροχή διεθνούς προστασίας.» Η εξακρίβωση των πραγματικών (ή ουσιωδών) περιστατικών είναι ύψιστης σημασίας για την αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου που δύναται να αντιμετωπίσει ο εκάστοτε αιτών, εφόσον από αυτά θα προκύψουν γεγονότα που πιθανόν να τεκμηριώνουν παρελθούσα δίωξη ή γεγονότα που στην συνολική αξιολόγηση της αίτησης είναι καθοριστικά για μελλοντική δίωξη.[1]
Έχοντας παραθέσει το νομικό πλαίσιο εξέτασης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, θα προχωρήσω στη συνέχεια σε έλεγχο της νομιμότητας και της ορθότητας της επίδικης απόφασης, δια της πλήρους και ex-nunc εξέτασης των γεγονότων και νομικών ζητημάτων που διέπουν αυτή, ενόψει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 11(3) α του Περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018).
Αξιολόγηση των ισχυρισμών
Όσον αφορά τον αποδεκτό ισχυρισμό περί των προσωπικών στοιχείων, του εν γένει προφίλ και της χώρας καταγωγής του Αιτητή, θα συμφωνήσω με το συμπέρασμα του αρμόδιου λειτουργού και θα υιοθετήσω την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση.
Ομοίως, αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό επίσης συντάσσομαι με την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση ως προς την απουσία εσωτερικής αξιοπιστίας στα λεγόμενα του Αιτητή. Κρίνω ότι ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε ορθές επισημάνσεις αναφορικά με τις επιμέρους πτυχές του ισχυρισμού. Γενικότερα οι απαντήσεις του Αιτητή στις ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού ήταν αόριστες, επιφανειακές, ενώ απουσίαζε το προσωπικό και βιωματικό στοιχείο και η ευλογοφάνεια. Ως εκ τούτου φρονώ ότι όλες οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα του αρμόδιου λειτουργού ως καταγράφονται στην έκθεση εισήγηση γίνονται αποδεκτά από το Δικαστήριο ως σημεία που εύλογα πλήττουν την εσωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του Αιτητή και ως εκ τούτου δεν εντοπίζω λόγο διαφοροποίησης.
Γενικά είναι εύλογο να αναμένεται ότι μια αξίωση για διεθνή προστασία θα παρουσιάζεται ουσιαστικά και επαρκώς λεπτομερής, τουλάχιστον όσον αφορά τα πιο σημαντικά γεγονότα της αξίωσης. Περαιτέρω, κατά πάγια νομολογία σχετικά με το άρθρο 4, παράγραφος 1, της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (και προηγούμενα, της Οδηγίας 2004/83/ΕΕ), εναπόκειται, κατ’ αρχήν, στον αιτούντα να προσκομίσει όλα τα αναγκαία στοιχεία προς στήριξη της αιτήσεώς του. Επομένως, η ανεπάρκεια λεπτομερειών συνιστά αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της οδηγίας 2011/95/ΕΕ ως έλλειψη σχετικών στοιχείων. Λαμβάνοντας υπόψη τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, ήτοι την ηλικία του, το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, όπως επίσης και το ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις περί οποιασδήποτε ευαλωτότητας του,[2] φρονώ ότι θα ήταν εύλογα αναμενόμενο να είναι σε θέση να στηρίξει την αίτησή του προβάλλοντας μια γνήσια προσωπική εμπειρία. Παράλληλα, κρίνω ότι οι δηλώσεις και οι επεξηγήσεις του δεν προσδίδουν στους ισχυρισμούς του την απαραίτητη βιωματική χροιά ώστε να ενισχύεται η αξιοπιστία τους.
Ο Αιτητής από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσει με συνοχή, ευκρίνεια και ευλογοφάνεια των πυρήνα του αιτήματος του ενώ ότι οι απαντήσεις του Αιτητή στις ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού ήταν αόριστες, επιφανειακές, υπήρχαν ισχυρισμού που μειονεκτούν ευλογοφάνειας ενώ απουσίαζε το προσωπικό και βιωματικό στοιχείο και η ευλογοφάνεια. Χαρακτηριστικά ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το περιστατικό που οδήγησε στον θάνατο της οικογένειας του, όπως τους λόγους που ο αδελφός του επιτέθηκε στην οικογένεια του αντί στον ίδιο, λαμβανομένου ότι ο Αιτητής ήταν, ως ισχυρίστηκε ιδιοκτήτης της επίμαχης γης, αλλά ούτε ήταν σε θέση να περιγράψει με λεπτομέρεια και συνοχή τα γεγονότα και τους λόγους που οδήγησαν εν τέλει στον θάνατο της οικογένειας του. Επιπρόσθετα ο Αιτητής ανέφερε ότι κατ’ ακρίβεια δεν γνώριζε ποιος σκότωσε την οικογένεια του αλλά εικάζει ότι ήταν ο μεγαλύτερος του αδελφός λόγω περιουσιακής διαφοράς με τον ίδιο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία αναφορικά με την σύζυγο του πέραν το γεγονότος ότι εργαζόταν στο εμπόριο αλλά ούτε ήταν σε θέση να γνωρίζει την ηλικία του παιδιού του αναφέροντας γενικά ότι ήταν τριών χρονών. Καθότι επρόκειτο για την δική του οικογένεια και αποτελεί και τη γενεσιουργό αιτία του ισχυριζόμενου φόβου δίωξης του ο Αιτητής όφειλε να είναι σε θέση να απαντήσει με επάρκεια και λεπτομέρεια σε στοιχεία που αφορούν το στενό του οικογενειακό περιβάλλον. Ούτε και αναφορικά με τις φερόμενες απειλές που είχε δεχθεί από τον αδελφό του ήταν σε θέση ο Αιτητής να περιγράψει με σαφήνεια προβαίνοντας σε γενικές και αόριστες δηλώσεις ότι τον απειλούσε στέλνοντας κάποια ομάδα ανθρώπων να τον κυνηγήσουν, ενώ δεν ήταν ούτε σε θέση να παρέχει οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες για την εν λόγω ομάδα. Τέλος, ως προς την επίμαχη περιουσία και πάλι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει οποιεσδήποτε πληροφορίες όπως περιγραφή τοποθεσίας, ενώ δεν ήταν σε θέση ούτε να απαντήσει επαρκώς πώς κατέληξε όλη η περιουσία σε εκείνον μετά τον θάνατο του πατέρα του λαμβανομένου ότι είχε τέσσερις αδελφούς. Δεν ήταν ούτε σε θέση να απαντήσει με συνοχή και ευλογοφάνεια τους λόγους για τους οποίους δεν αποτάθηκε στις αρχές της χώρας του λαμβανομένου ότι επρόκειτο για ένα τόσο σοβαρό περιστατικό ήτοι τον θάνατο της οικογένειας του απαντώντας ότι κάποιοι από την περιοχή της μητέρας του μίλησαν με τον αδελφό του και αυτός αρνήθηκε ότι διέπραξε τον εν λόγω έγκλημα, χωρίς ωστόσο ο ίδιος να προβεί σε οποιαδήποτε καταγγελία. (βλ. ερ. 19-23 δ.φ.).
Επομένως, η γενικότητα των απαντήσεων του, η έλλειψη επαρκών λεπτομερειών και σε κάποια σημεία η έλλειψη ευλογοφάνειας, αλλά και οι αντιφάσεις στις οποίες υπέπεσε οι οποίες εύλογα προκύπτουν από το περιεχόμενο της έκθεσης -εισήγησης, οδηγούν στο συμπέρασμα πως ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να θεμελιώσει βάσιμο φόβο δίωξης ο οποίος απορρέει από τον εν λόγω ισχυρισμό του. Το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών για την παραχώρηση καθεστώς διεθνούς προστασίας πρωτίστως εναποτίθεται στους ώμους του Αιτητή ο οποίος πρέπει να καταβάλλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει τους ισχυρισμούς του ότι υπήρξε θύμα δίωξης στη χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί με βάση τα πραγματικά περιστατικά τις προϋποθέσεις για παραχώρηση της ιδιότητας του πρόσφυγα ή της παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας κάτι το οποίο ο Αιτητής φρονώ απέτυχε να το πράξει επί της παρούσας υπόθεσης. (William Crisantha Mal Francis Karumarathna v.Δημοκρατίας, υπόθ.αρ.1875/08,ημερ.1.3.2010 και Εγχειρίδιο του Υπάτου Αρμοστή των Ο.Η.Ε για τους προσφυγές - ότι ο αιτητής οφείλει με ειλικρίνεια να θεμελιώσει το αίτημα του, (βλ.Υπόθεση Αρ. 1119/2009 ημερ. 31 Ιανουαρίου 2012 FARHAN KHALIL, και Κυπριακής Δημοκρατίας).
Λαμβάνοντας υπόψιν το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, οι Καθ' ων η Αίτηση αξιολόγησαν τους ουσιώδεις ισχυρισμούς του Αιτητή (αξιολόγηση αξιοπιστίας) και βάσει αυτών που έγιναν αποδεκτοί, ήτοι τα προσωπικά στοιχεία, έκριναν στη συνέχεια ότι δεν υπάρχει πιθανότητα ο Αιτητής να υποβληθεί σε μεταχείριση που συνιστά δίωξη ή σοβαρή βλάβη (αξιολόγηση κινδύνου). Ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν έγινε δεκτό το αίτημα του αιτητή περί δίωξης του από τον αδελφό του λόγω μίας περιουσιακής διαφοράς ήταν το γεγονός της μη απόδειξης της αληθοφάνειας των βασικών ισχυρισμών του και του κλονισμού της αξιοπιστίας του, λόγω ουσιωδών αντιφάσεων, ελλείψεων και αδυναμιών οι οποίες εντοπίστηκαν στη συνέντευξη που έδωσε. Αυτό δε το εμπόδιο αναγνωρίζεται ρητά ως ένα από τα κωλύματα στην έγκριση αιτήματος ασύλου, από τις πρόνοιες του Εγχειριδίου (Βλ. απόφαση Ανωτάτου Δικαστηρίου EDWARD ESKANDAZ ν. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ κ.α., Υπόθεση Αρ. 1673/2010, 4/7/2013).
Συναφώς επισημαίνεται ότι ούτε μπορεί να αναγνωριστεί στον Αιτητή «το ευεργέτημα της αμφιβολίας»[3] , όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου, για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων. Το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίδεται μόνο εκεί όπου ο Αιτητής έχει υποβάλει όλα τα διαθέσιμα σε αυτόν στοιχεία σε σχέση με την αίτησή του, τα οποία έχουν ελεγχθεί και, ο αρμόδιος λειτουργός ή/και ο Προϊστάμενος ικανοποιούνται ότι είναι γενικά αξιόπιστος[4]. Εν προκειμένω, ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε είτε στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας είτε της παρούσας διαδικασίας οποιοδήποτε ειδικό ισχυρισμό περί δίωξης. Όπως έχει εξάλλου νομολογηθεί, κρίση επί της αξιοπιστίας αιτητή και έγερση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο της αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (Βλ. σχετικά απόφαση στην υπόθεση Amiri v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων κ.ά. (2009) 3 ΑΑΔ 358, καθώς και την απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση Khalil v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 466/2010, 28.9.2012).
Πέραν τούτου, διαπιστώνω ότι κατά το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας υποβλήθηκαν στον Αιτητή ανοικτής φύσεως ερωτήματα, τα οποία είχε τη δυνατότητα να απαντήσει. Ο αρμόδιος λειτουργός έκανε επαρκείς ερωτήσεις για να καλύψει τόσο τον πυρήνα του αιτήματος, όσο και τα επιμέρους θέματα, ακολουθώντας την ορθή διερευνητική διαδικασία και επιπρόσθετα συνεργάστηκε με τον αιτούντα κατά το στάδιο προσδιορισμού των συναφών στοιχείων της αιτήσεως αυτής[5]. Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε εκτενή ανάλυση ενός εκάστου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή ώστε να αξιολογήσει τον πιθανό κίνδυνο που θα διατρέξει σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, προβαίνοντας παράλληλα σε έρευνα και αντιστοίχισή τους προς διαθέσιμες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής ως προνοείται στο άρθρο 18(3)(α) του περί Προσφύγων Νόμου.
Παράλληλα οι Καθ' ων η αίτηση αξιολόγησαν επαρκώς και δεόντως τις δηλώσεις και τα έγραφα που παρέθεσε ο Αιτητής συνεκτιμώντας την ατομική κατάσταση και τις προσωπικές του περιστάσεις (άρθρο 13 Α (9) του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 (6(I)/2000). Επί των όσων ανέφερε ο Αιτητής εύλογα παρατηρούνται ασυνέπειες και ανακολουθίες στα λεγόμενα του που άπτονται των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών και οδηγούν σε σαφές και βέβαιο συμπέρασμα ότι τα αποδεικτικά στοιχεία του αιτούντος στερούνται εσωτερικής αξιοπιστίας.
Εξάλλου ούτε από άλλα έγγραφα που υπάρχουν στον φάκελο της υπόθεσης, σε συνδυασμό με όσα εξέθεσε ο Αιτητής τόσο ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και ενώπιον του Δικαστηρίου δια μέσου του συνηγόρου του προκύπτουν κρίσιμα στοιχεία και περιστατικά που να θεμελιώνουν «σοβαρούς λόγους» οι οποίοι να οδηγούν στην κρίση ότι ο Αιτητής μπορεί εύλογα να φοβάται, υπό το πρίσμα της ατομικής του κατάστασης, ότι πράγματι θα υπόκειται σε πράξεις δίωξης[6] από τον αδελφό του αλλά ούτε προκύπτει ότι θα υποστεί πράξεις οι οποίες να είναι αρκετά σοβαρές από τη φύση τους ή από την επανάληψη ώστε να αποτελούν σοβαρή παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή συσσώρευση μέτρων επαρκώς σοβαρών που επηρεάζουν ένα άτομο με παρόμοιο τρόπο.[7]
Σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να υποστεί ο αιτητής δίωξη, το στοιχείο του «βάσιμου» στον ορισμό του πρόσφυγα είναι κυρίως ζήτημα πραγματολογικής εκτίμησης κινδύνου. Στην εκτίμηση αυτή, λαμβάνεται υπόψη η ατομική κατάσταση του αιτητή, όπως επίσης και πληροφορίες όσον αφορά τη γενική κατάσταση στη χώρα καταγωγής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση επικεντρώνεται αρχικά στο κατά πόσον ένας τέτοιος φόβος είναι βάσιμος κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης επί της αίτησης διεθνούς προστασίας, δηλαδή ο βάσιμος φόβος του αιτητή πρέπει να είναι τρέχων, και κατά δεύτερον, ο «βάσιμος φόβος» βασίζεται στην εκτίμηση του κινδύνου, η οποία είναι μελλοντοστραφής (άρθρο 4 παράγραφος 3 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ).
Σε έρευνα του παρόντος Δικαστηρίου σχετικά με τους ως άνω ισχυρισμούς του Αιτητή, το Δικαστήριο καταλήγει στο ότι ένεκα του προσωπικού χαρακτήρα των ισχυρισμών του Αιτητή δεν είναι δυνατή η άντληση πληροφοριών αναφορικά με αυτούς. Για λόγους πληρότητας όμως, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, λαμβανομένου υπόψιν ότι το παρόν δικαστήριο έχει πρόσβαση σε ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες από διάφορες πηγές σχετικά με τη γενική κατάσταση που επικρατεί στις χώρες καταγωγής και διέλευσης κατά τον χρόνο λήψης της απόφασής του [βλ. άρθρο 10 παράγραφος 4 της Οδηγία 2013/32/ΕΕ (αναδιατύπωση)]. Καθώς η κατ’ ισχυρισμό δίωξη του Αιτητή από τον αδελφό του, αποτελεί εν γένει ισχυρισμό ιδιωτικής φύσης, η έρευνα του Δικαστηρίου περιορίστηκε μόνο σχετικά με το κατά πόσο το κράτος θα μπορούσε να προστατέψει τον Αιτητή από την κατ’ ισχυρισμό απειλή κατά της ζωής του.
Το δικαίωμα απόκτησης και κατοχής ακίνητης περιουσίας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα. Σύμφωνα με τη διάταξη 43 κάθε πολίτης της Νιγηρίας έχει το δικαίωμα να αποκτά και να κατέχει ακίνητη περιουσία οπουδήποτε στη Νιγηρία και σε περίπτωση που παραβιάζεται ή ενδέχεται να παραβιαστεί το δικαίωμα του μπορεί να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο της εν λόγω πολιτείας για αποζημίωση.[8]
Σύμφωνα με την έκθεση του State Department των Ηνωμένων Πολιτειών (USDOS) του 2022 σχετικά με τις πρακτικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Νιγηρία, «οι διαμάχες για τη γη, ο ανταγωνισμός σχετικά με τους πόρους που λιγοστεύουν και οι εθνοτικές εντάσεις καθώς και οι εντάσεις μεταξύ «εποίκων και ιθαγενών» οδήγησαν σε συγκρούσεις μεταξύ βοσκών και αγροτών στη Βόρεια Κεντρική περιοχή».[9] Στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι οι εθνοτικές ομάδες Tiv, Kwalla, Jukun, Fulani και Azara που ζουν κοντά στα σύνορα των πολιτειών Nasarawa, Benue και Taraba εμπλέκονται ιδιαίτερα στις συγκρούσεις.[10]
Η ετήσια έκθεση του Freedom House για τη Νιγηρία το 2023 περιέγραφε ότι αγρότες και Fulani αντιμετώπισαν βία, καθώς οι κοινότητες των Fulani ταξίδευαν νότια για να βρουν "νέα βοσκοτόπια".[11] Το σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης στη Νιγηρία το 2023 από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) επιβεβαίωσε περαιτέρω ότι η βία κατά των αγροτικών κοινοτήτων συνεχίστηκε λόγω του ανταγωνισμού για τη γη και ότι η βία αυξήθηκε λόγω των διαφορών που σχετίζονται με «τις ζημιές στις καλλιέργειες, τις κλοπές ζώων και τη ρύπανση του νερού».[12] Το Global Centre for the Responsibility to Protect (GCR2P) πρόσθεσε ότι «οι διαμάχες αυτές έχουν επιδεινωθεί από την κλιματική αλλαγή, την επέκταση της γεωργίας και την αυξανόμενη ερημοποίηση στη βόρεια Νιγηρία», η οποία έχει "οδηγήσει" τους κατά κύριο λόγο μουσουλμάνους κτηνοτρόφους Φουλάνι προς τον νότο σε περιοχές που καλλιεργούνται από κυρίως χριστιανικές κοινότητες, με αποτέλεσμα «βία μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών» και «έχει επίσης επιδεινώσει τις θρησκευτικές και εθνοτικές εντάσεις».[13]
Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΟΜ για το 2023, οι παραδοσιακοί μηχανισμοί επίλυσης συγκρούσεων για τις διαφορές για τη γη «έχουν αποδυναμωθεί και η εμπιστοσύνη στις αρχές είναι περιορισμένη λόγω της εκτεταμένης αδράνειας και της θεωρούμενης μεροληψίας».[14] Σύμφωνα με διάφορες τοπικές ειδησεογραφικές πηγές, η αστυνομία ή οι δυνάμεις ασφαλείας αναπτύχθηκαν στις περιοχές που επλήγησαν από τα επεισόδια που προέκυψαν από τις διαμάχες για τη γη και μεσολάβησαν για την αποκατάσταση της ομαλότητας.[15]
Άλλες περιπτώσεις παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης ως διαμεσολαβητή, όπως αναφέρθηκαν από τις πηγές, περιλαμβάνουν:
- Τον Ιούνιο του 2022, μετά από σύγκρουση για αμφισβητούμενη γη μεταξύ δύο παραδοσιακών ηγεμόνων στην πολιτεία Cross River, η οποία οδήγησε σε απροσδιόριστο αριθμό θανάτων και σε καταστροφή περιουσιών, η πολιτειακή κυβέρνηση κατάσχεσε τη γη ισχυριζόμενη ότι επρόκειτο για «υπέρτερο δημόσιο συμφέρον».[16]
- Τον Οκτώβριο του 2022, ο ηγέτης μιας τοπικής αυτοδιοίκησης στην πολιτεία Delta συνοδευόταν από την αστυνομία και στρατιώτες για να πραγματοποιήσει συνάντηση με δύο κοινότητες σε μια προσπάθεια να υποχωρήσει η βία που οφειλόταν σε μια εδαφική διαμάχη.[17]
- Τον Ιούνιο του 2023, μια διαφορά γης στην Πολιτεία Anambra επιλύθηκε με τη διαμεσολάβηση της κοινότητας και τη συμβολή του προέδρου και του παραδοσιακού ηγέτη της κοινότητας.[18]
- Μετά από πολλά βίαια επεισόδια μεταξύ δύο κοινοτήτων στην Πολιτεία Adamawa, τον Ιούνιο του 2022 συστάθηκε πενταμελής επιτροπή από τη Βουλή της πολιτείας Adamawa «για την εξεύρεση μόνιμων λύσεων στις ετήσιες αιματηρές συγκρούσεις».[19]
Σύμφωνα με ερευνητικό άρθρο του Πανεπιστημίου της Νιγηρίας που δημοσιεύθηκε το 2022, η επανεμφάνιση βίαιων κοινοτικών συγκρούσεων και διεκδικήσεων ιδιοκτησίας γης από κοινοτικές ομάδες στην Πολιτεία Ebonyi έχει οδηγήσει στην απώλεια ζωών και περιουσιών, στον εκτοπισμό "χιλιάδων" ανθρώπων.[20] Επιπλέον το ανωτέρω άρθρο αναφέρει ότι δεν έχει γίνει καμία συστηματική προσπάθεια «για να κατανοήσουμε τη σχέση μεταξύ της διαχείρισης της γης στην Πολιτεία και της επιμονής των βίαιων κοινοτικών συγκρούσεων στην Πολιτεία».[21]
Ερευνητικό έγγραφο του Απριλίου 2022 περιγράφει ότι στις Βόρειες Κεντρικές Πολιτείες του Benue, Plateau and Kogi, οι παραδοσιακοί ηγέτες, η νεολαία και οι ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών τείνουν να ασχολούνται με τις διαμάχες μεταξύ αγροτών και κτηνοτρόφων και τις διαφορές γης.[22]
Σύμφωνα με το ερευνητικό περιοδικό, Afikpo, του 2021, η Πολιτεία Ebonyi, έχει "διατηρήσει ορισμένες ακίνδυνες παραδοσιακές πρακτικές" για να βοηθήσει τους διαφωνούντες στην επίλυση συγκρούσεων σχετικά με τις εδαφικές διαφορές, και το όργανο λήψης αποφάσεων, γνωστό ως "Essa Ehugbo Elders in Council", λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις σχετικά με τις εδαφικές διαφορές.[23]
Το Ινστιτούτο Ειρήνης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (USIP) ανέφερε το 2021 ότι από το 2016, τρεις πολιτείες της Νιγηρίας (Plateau, Kaduna και Adamawa) «δημιούργησαν οργανισμούς και επιτροπές ειρήνης για την αντιμετώπιση των κοινοτικών συγκρούσεων και των ριζών των εξεγέρσεων», οι οποίες βοήθησαν τις τοπικές κυβερνήσεις να ανταποκριθούν σε κοινοτικό επίπεδο στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων. Αυτοί οι οργανισμοί και οι επιτροπές περιλαμβάνουν επιτροπές που «παρακολουθούν τις απειλές και να παρέχουν έγκαιρες αντιδράσεις για την πρόληψη της βίας».[24]
Άρθρο του 2021 από τοπική πηγή ειδήσεων που επικαλείται έναν εκπρόσωπο της κυβέρνησης της Πολιτείας Lagos, έγραψε ότι «υπάρχουν νόμοι και ότι η βία δεν θα συγχωρεθεί ποτέ λόγω διαφορών σε θέματα γης». Το ίδιο άρθρο σημείωνε ότι ο νόμος για την αρπαγή γης της Πολιτείας Lagos θεσπίστηκε «για να απαγορεύσει τη βίαιη είσοδο και την παράνομη κατάληψη γαιοκτημάτων, καθώς και τις βίαιες και δόλιες συμπεριφορές σε σχέση με τα γαιοκτήματα».[25]
Η ικανότητα της κυβέρνησης της Νιγηρίας να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα υπονομεύεται σε ορισμένες πολιτείες από την επικρατούσα ανασφάλεια, π.χ. τα κράτη που πλήττονται από τις συγκρούσεις μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών, τη βία που σχετίζεται με την Μπόκο Χαράμ και τη γενική εγκληματικότητα.[26] Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας στη βορειοανατολική περιοχή ήταν υπερτεταμένες λόγω της εξέγερσης της Boko Haram/ISWAP και, ως εκ τούτου, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε τοπικές πολιτοφυλακές και σε ομάδες επαγρύπνησης. Η ανομία και η έλλειψη αστυνόμευσης έχουν περιγράφει ως βασικοί παράγοντες για την αύξηση των ληστειών ή της εγκληματικής βίας. Η πρόσφατη εισαγωγή του νόμου για την αστυνομία της Νιγηρίας 2020 συνδέεται με μακροχρόνιες εκκλήσεις για αστυνομική μεταρρύθμιση.[27]
Επιπλέον, οι μακροχρόνιες κριτικές προς τις δυνάμεις ασφαλείας της Νιγηρίας αφορούσαν τη διαφθορά και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[28]
Το νομικό και δικαστικό σύστημα της Νιγηρίας είναι ένα μικτό σύστημα που βασίζεται σε διάφορες πηγές και, ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Η πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα στη Νιγηρία για πολλούς πολίτες παρεμποδίζεται από το υψηλό κόστος της προσφυγής στο δικαστήριο. Επιπλέον, το δικαστικό σύστημα καθίσταται γενικά αναποτελεσματικό λόγω μεγάλου φόρτου υποθέσεων, της έλλειψης χρηματοδότησης και της χαμηλής ικανότητας ανθρώπινου δυναμικού, γεγονός που οδηγεί σε εξαιρετικά μεγάλους χρόνους διεκπεραίωσης. Αναφέρεται επίσης εκτεταμένη διαφθορά. Το 2017, το UNODC ανέφερε ότι οι δικαστικοί υπάλληλοι στη Νιγηρία αντιπροσώπευαν τη δεύτερη πιο εύκολα επηρεασμένη ομάδα αξιωματούχων όσον αφορά τον κίνδυνο δωροδοκίας.[29]
Με βάση τα ανωτέρω στοιχεία, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι σε μέρη της χώρας, η ικανότητα του νιγηριανού κράτους να παρέχει προστασία είναι περιορισμένη, ιδιαίτερα στις πολιτείες που πλήττονται σημαντικά από τη βία που σχετίζεται με τη Μπόκο Χαράμ. Το κράτος της Νιγηρίας και οι θεσμοί του μπορεί επίσης να αποδειχθούν απρόσιτοι ή αναποτελεσματικά σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν πρόκειται για υποθέσεις περιουσιακών διαφορών. Ωστόσο, ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή δεν εμφανίζει κάποιο από τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, ενώ σημαντικό στοιχείο το οποίο πλήττει και πάλι την αξιοπιστία των ισχυρισμών του αποτελεί το γεγονός ότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε πώς ουδέποτε απευθύνθηκε στις κρατικές αρχές της χώρας του. Συνάμα και με βάση τις ως άνω πηγές πληροφόρησης ο Αιτητής θα μπορούσε εκτός από τις αστυνομικές αρχές να απευθυνθεί και στην τοπική αυτοδιοίκηση να παρέμβει ως διαμεσολαβητής κάτι το οποίο και πάλι δεν έπραξε. Γενικότερα φρονώ από τα ενώπιον μου στοιχεία και τις αναφορές του Αιτητή ότι ο ίδιος δεν προχώρησε σε οποιαδήποτε ενέργεια προς επίλυση της οικογενειακής περιουσιακής διαφοράς που είχε με τον αδελφό του. Το βάρος παραμένει στον Αιτητή να αποδείξει γιατί το κράτος δεν είναι πρόθυμο και ικανό να του παρέχει αποτελεσματική προστασία, στοιχείο το οποίο δεν προκύπτει από τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης καθότι ο ίδιος ήταν απρόθυμος να απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές της χώρας του.
Συνεπακόλουθα και λαμβανόμενου υπόψιν ότι ορθώς η εσωτερική αξιοπιστία των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών στην περίπτωση του Αιτητή δεν έγινε αποδεκτή, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν στοιχειοθετείται το στοιχείο του βάσιμου φόβου δίωξης στην περίπτωσή του. Συνεπώς, οι ισχυρισμοί του Αιτητή που ορθώς έγιναν αποδεκτοί από τον αρμόδιο λειτουργό, ήτοι τα προσωπικά στοιχεία και ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, δεν σχετίζονται με τους λόγους που προβλέπονται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 (δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων) και δεν αποτελούν βάση για την αναγνώριση ενός προσώπου ως πρόσφυγα. Ούτε προκύπτει ότι η βλάβη που επικαλείται είναι αρκούντως σοβαρή λόγω της φύσης ή της επανάληψης των επαπειλούμενων περιστατικών, ώστε να συνιστά σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βλ. άρθρο 3Γ Περί Προσφύγων Νόμου).
Πέραν των ως άνω αναφερθέντων σημείων αναξιοπιστίας τα οποία κρίνω ότι πλήττουν ανεπανόρθωτα την εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή επισημάνω ότι σε κάθε περίπτωση, οι ισχυρισμοί του Αιτητή περί κινδύνου λόγω ιδιωτικής διαφοράς και δίωξης από τον αδελφό του, αφενός μεν δεν κρίθηκαν αξιόπιστοι, αφετέρου δε, στοιχειοθετούν την έννοια της ιδιωτικής διαφοράς, οι δε ιδιωτικές διαφορές καταρχήν δεν σχετίζονται προς τους λόγους που προβλέπονται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 (δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων) και δεν αποτελούν βάση για την αναγνώριση ενός προσώπου ως πρόσφυγα. Ούτως ή άλλως, ο Αιτητής θα μπορούσε να αναζητήσει προστασία από τις αρχές της χώρας καταγωγής του κάτι το οποίο και ως ο Αιτητής ανέφερε δεν προέβη σε οποιαδήποτε καταγγελία. Θα προσθέσω επίσης ότι ο Αιτητής δεν έχει συνδέσει τα εν λόγω περιστατικά ή την απροθυμία του να απευθυνθεί στις αρχές της Νιγηρίας με κάποιον από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ούτε προσκομίστηκε από την πλευρά του Αιτητή οποιαδήποτε μαρτυρία ή στοιχείο κατά την ενώπιον μου διαδικασία το οποίο να υποδεικνύει ότι δεν θα μπορούσε να αποταθεί στις αρχές της χώρας του άρα δεν ήτο διαθέσιμη προστασία από τις αρχές της χώρας του για το πρόβλημα που κατ΄ ισχυρισμό αντιμετωπίζει.
Από το περιεχόμενο του Διοικητικού φακέλου και τα ως άνω αναφερθέντα δεν συντρέχει καμία από τις ως άνω βασικές προϋποθέσεις του Περί Προσφύγων Νόμου ώστε να αναγνωριστεί στο πρόσωπο του Αιτητή το καθεστώς του Πρόσφυγα σύμφωνα με το άρθρο 3 του ιδίου Νόμου. Από τα όσα επικαλείται ο Αιτητής δεν πιθανολογείται ευλόγως ότι θα στοχοποιηθεί σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του και θα κινδυνεύσει με δίωξη, όπως αυτή ορίζεται στα άρθρα 1 Α παρ. 2 της Σύμβασης της Γενεύης και 9 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (αναδιατύπωση). Ούτε η πιθανολογούμενη δίωξη που επικαλείται εμπίπτει στην έννοια του πρόσφυγα όπως ορίζεται στα άρθρα 1 Α παρ. 2 της Σύμβασης της Γενεύης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων. Περαιτέρω, οι πιθανολογούμενες βλάβες από τις οποίες θα κινδυνεύσει ο Αιτητής δεν αφορούν στη διακινδύνευση της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της προσωπικής ελευθερίας και της αξιοπρέπειάς του, δηλαδή δεν συνιστούν πράξεις «δίωξης», κατά την έννοια του Νόμου. Τέλος, δεν αποδεικνύεται η ύπαρξη υπευθύνου δίωξης ή σοβαρής βλάβης.
Από το περιεχόμενο του Διοικητικού φακέλου και τα ως άνω αναφερθέντα το Δικαστήριο καταλήγει ότι δεν προκύπτει στην περίπτωση του Αιτητή οποιοσδήποτε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης στη χώρα καταγωγής του για κάποιον από τους πέντε (5) λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 (1) του περί Προσφύγων Νόμου, αφού η Υπηρεσία Ασύλου στην έκθεση/εισήγηση, αξιολόγησε κάθε ισχυρισμό του και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν στην εισήγησή της, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι ο Αιτητής δεν θα υποστεί δίωξη σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του, υπό την έννοια του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου.
Ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής ήταν σε θέση να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο δίωξης στη βάση των ισχυρισμών του περί κινδύνου από τον αδελφό του ανατρέποντας στην ουσία τα συμπεράσματα των Καθ' ων η αίτηση, έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, επικαλούμενος συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που να του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010).
Επιπρόσθετα, ούτε στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας εμπίπτει ο Αιτητής, το οποίο δίδεται όταν ο αιτητής πρόκειται να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα ιθαγένειας του. Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, παραβίασης ανθρωπίνου δικαιώματος, τόσο κατάφωρης ώστε να ενεργοποιούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας ή να υπάρχει απειλή κατά της ζωής, της ασφάλειας ή της ελευθερίας ως αποτέλεσμα άσκησης αδιάκριτης βίας λόγω συνθηκών ένοπλής σύγκρουσης ή συστηματικών και γενικευμένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19,ημερομηνίας 10/06/2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07και 11449/07, ημερομηνίας 29/11/2011), αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως η χαρακτηρίζουσα βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. απόφαση στην C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji – Staatssecretaris van Justitie, ημερομηνίας 17/12/2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».
Σύμφωνα με τα όσα ο Αιτητής δήλωσε, ο τόπος που αναμένεται να επιστρέψει είναι το χωρίο Αmii Αkabo τοπικής αρχής Ikeduru, της Imo state, τόπος καταγωγής και διαμονής του. Λαμβάνοντας υπόψιν τα δεδομένα ασφαλείας του εν λόγω τόπου, όπως προκύπτουν από επικαιροποιημένες διεθνείς πηγές, παρατηρώ τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province).[30]
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα από 11/10/2023 έως 11/10/2024, σημειώθηκαν στην πολιτεία Imo 90 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 141 ανθρώπινες απώλειες.[31] Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την απογραφή του 2022, ο πληθυσμός της συγκεκριμένης πολιτείας ανέρχεται σε 5.459.300 κατοίκους.[32]
Στη βάση των ανωτέρω πληροφοριών, καταλήγω ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι τα περιστατικά ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας συχνότητας ή έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Περαιτέρω, δεν υφίστανται ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο που πιθανό διατρέξει ο Αιτητής ειδικά σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» και λαμβανομένης υπόψη της φύσεως των περιστατικών που καταγράφηκαν, ως εκτίθενται πιο πάνω (βλ. και ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland).
Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου και αφού εξέτασα, τόσο τη νομιμότητα, όσο και την ουσία της παρούσης, καταλήγω ότι το αίτημα του Αιτητή εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και εύλογα η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτησή του. Ορθά η Διοίκηση, κατέληξε ότι τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης δε στοιχειοθετούσαν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί στον Αιτητή το καθεστώς του πρόσφυγα, ως προβλέπεται στα άρθρα 3-3Δ του Νόμου, αφού δεν τεκμηριώθηκε βάσιμος φόβος δίωξης, για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου, αφού αυτός «δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο ότι θα υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, ως καθορίζεται στο άρθρο 19(2)».
Η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπέρασμα. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97 , Α.Ε.2371, Motorways Ltd v Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99). Είναι εμφανές πως, η Υπηρεσία Ασύλου διενήργησε τη δέουσα έρευνα όλων των ζητημάτων που έθεσε ο Αιτητής ενώπιον της. Οι Καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν όλα τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους, προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση.
Ούτε και ο δεύτερος ισχυρισμός περί του ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι προϊόν πλάνης της διοίκησης ευσταθεί και αναπόφευκτα απορρίπτεται ως αβάσιμος. Σύμφωνα με τον Νίκο Χρ. Χαραλάμπους, στο σύγγραμμά του « Εγχειρίδιο Κυπριακού Διοικητικού Δικαίου – Τρίτη έκδοση- σελ. 336 «δεν υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα όταν η διοίκηση σταθμίζει αξιολογεί και εκτιμά στοιχεία και γεγονότα που παρουσιάζονται μπροστά της για κρίση (Δημοκρατία κ.α. v Χρυσοστόμου Κάλου , (1992) 3 Α.Α.Δ. 242) και εάν ακόμα αυτά είναι αντιφατικά μεταξύ τους και προτιμά ορισμένα από αυτά, εφόσον η επιλογή στην οποία κατέληξε η διοίκηση είναι λογικά επιτρεπτή (Άρθρο 46(3) του Νόμου 158(Ι) του 1999. Νιόβη Παπαϊωάννου κ.α. (Αρ.2.) v Δημοκρατία (1991) 3 Α.Α.Δ. 713,724, Παναγιώτα Αβάνη v Ρ.Ι.K (1994) 4 Α.Α.Δ 687) Περαιτέρω σύμφωνα με το ως άνω σύγγραμμά του Νίκο Χρ. Χαραλάμπους σελίδα 337, « το βάρος απόδειξης του ισχυρισμού για ύπαρξη πλάνης το έχει ο Αιτητής (Platritis v Republic (1969) 3 C.L.R. .366. Παπαδόπουλος v Διευθυντής Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1990) 3 Α.Α.Δ. 262 267)»
Από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν μπορώ να εντοπίσω σημείο στην όλη διαδικασία πράξης στο οποίο να διαφανείτε ότι εμφιλοχώρησε πλάνη περί τα πράγματα και κατ’ επέκταση η απόφαση των Καθ’ων η Αίτηση να μπορεί να θεωρηθεί πάσχουσα απόρροια τέτοιας πλάνης περί των γεγονότων που περιεβάλλαν την απορριφθείσα αίτησης ασύλου του αιτητή αλλά ούτε και νομική πλάνη καθότι από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν προκύπτει σφάλμα στην υπαγωγή των στοιχείων που δόθηκαν από τον Αιτητή στις διατάξεις της νομοθεσίας.
Περαιτέρω, ο λειτουργός παρείχε επαρκή αιτιολογία για το λόγο μη υπαγωγής του Αιτητή στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η δε αιτιολογία συμπληρώνεται και από το περιεχόμενο του Διοικητικού Φακέλου, ιδίως δε την αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία, το πρακτικό της συνέντευξης και την εισήγηση του λειτουργού. (Παναγιωτίδης v. Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων κ.ά. (1998) 3 ΑΑΔ 342, Θ. Χριστοφή & Σία Λτδ v. Yπουργού Οικονομικών κ.ά. (1998) 3 ΑΑΔ 427),
Τέλος, σημειώνεται ότι το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 31.05.2024 (Κ.Δ.Π. 191/2024) με το οποίο η χώρα καταγωγής του Αιτητή ορίζεται ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, χωρίς εν προκειμένω αυτός να έχει προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας ιθαγένειας. Στην αξιολόγηση αυτή λαμβάνεται υπόψη και η ικανότητα του κράτους να παρέχει προστασία στους πολίτες της από παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους (βλ. άρθρο 12Βτρις(2) του περί Προσφύγων Νόμου). Ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να ανατρέψει αυτό το τεκμήριο, ενώ υπενθυμίζεται, σχετικά, ότι η διεθνής προστασία αποτελεί προστασία δευτερεύουσα εκείνης της χώρας καταγωγής.
Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Δ.ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ , Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] European Asylum Support Office – EASO, ‘Δικαστική ανάλυση – Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου’, 2018, σελ. 132 - 135
[2] Βλ. C‑148/13 έως C‑150/13, EU:C:2014:2406, σκέψεις 54 και 57
[3] ΕΔΔΑ, J.K. και λοιποί κατά Σουηδίας, ό.π. υποσημείωση 20. Βλ. επίσης ΕΔΔΑ, απόφαση της 10ης Σεπτεμβρίου 2015, RH κατά Σουηδίας, προσφυγή αριθ. 4601/14, σκέψη 58· ΕΔΔΑ, απόφαση της 20ης Ιουλίου 2010, N κατά Σουηδίας, προσφυγή αριθ. 23505/09, σκέψη 53· ΕΔΔΑ, απόφαση της 9ης Μαρτίου 2010, RC κατά Σουηδίας, προσφυγή αριθ. 41827/07, σκέψη 50.
[4] Άρθρο 13 του περί Προσφύγων Νόμου.
[5] M. Κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, C‑277/11 22ας Νοεμβρίου 2012 υποσημείωση 82, σκέψη 65.
[6] Υπόθεση ΔΕΕ C‑199/12 to C‑201/12, Y and Z, 7 Νοεμβρίου 2013 Παρ.. 76
[7] Βλ. 3Γ (1) Ο περί Προσφύγων Νόμος του 2000 (6(I)/2000)
[8] Constitution of the Federal Republic of Nigeria 1999, Chapter IV, Fundamental Rights, sections 43, 46, διαθέσιμο σε: http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Chapter_4 (ημερομηνία πρόσβασης 14/10/2024)
[9] USDOS, Country Report on Human Rights Practices for 2022 – Nigeria, 20 March 2023, available at: https://www.state.gov/wp-content/uploads/2023/03/415610_NIGERIA-2022-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf p. 31, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[10] USDOS, Country Report on Human Rights Practices for 2022 – Nigeria, 20 March 2023, available at: https://www.state.gov/wp-content/uploads/2023/03/415610_NIGERIA-2022-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf , p. 32, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[11] Freedom House, Freedom in the World 2023 – Nigeria, 9 March 2023, available at: https://freedomhouse.org/country/nigeria/freedom-world/2023 , (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[12] IOM, Nigeria Crisis Response Plan 2023, 30 January 2023, p. 4 , available at: https://crisisresponse.iom.int/sites/g/files/tmzbdl1481/files/appeal/pdf/2023_Nigeria_Crisis_Response_Plan_2023.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[13] GCR2P, Atrocity Alert No. 348: Nigeria, Democratic Republic of the Congo and the Protection of Civilians, 24 May 2023 , available at: https://www.globalr2p.org/publications/atrocity-alert-no-348/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[14] IOM, Nigeria Crisis Response Plan 2023, 30 January 2023, available at: https://crisisresponse.iom.int/sites/g/files/tmzbdl1481/files/appeal/pdf/2023_Nigeria_Crisis_Response_Plan_2023.pdf , p. 4 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024).
[15] Guardian (The), Four die in land dispute, community clash in Enugu, 14 August 2023, available at: https://guardian.ng/news/four-die-in-land-dispute-community-clash-in-enugu/ ; People’s Gazette, Six killed over land dispute in fresh communal clash in Anambra, 7 February 2023, available at: https://gazettengr.com/six-killed-over-land-dispute-in-fresh-communal-clash-in-anambra/ ,; Vanguard, Land dispute: 2 killed, many wounded as Delta communities resume hostilities, 7 January 2022 , available at: https://www.vanguardngr.com/2022/01/land-dispute-2-killed-many-wounded-as-delta-communities-resume-hostilities/ ; Vanguard, Land dispute: Pastor, 2 others, killed as Delta communities renew hostilities, 12 October 2022, available at: https://www.vanguardngr.com/2022/10/land-dispute-pastor-2-others-killed-as-delta-communities-renew-hostilities/ , Vanguard, 4 die in communal land dispute in Enugu, 13 August 2023, available at: https://www.vanguardngr.com/2023/08/4-die-in-communal-land-dispute-in-enugu/#google_vignette
[16] Punch Nigeria, Communal clashes: Cross River govt sacks monarchs, takes over land, 28 June 2022, available at: https://punchng.com/communal-clashes-%EF%BB%BFcross-river-govt-sacks-monarchs-takes-over-land/ , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[17] Vanguard, Land dispute: Pastor, 2 others, killed as Delta communities renew hostilities, 12 October 2022 , available at: https://www.vanguardngr.com/2022/10/land-dispute-pastor-2-others-killed-as-delta-communities-renew-hostilities/ , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[18] Daily Post, Anambra community resolves land dispute, pacifies angry youths, 2 June 2023, available at: https://dailypost.ng/2023/06/02/anambra-community-resolves-land-dispute-pacifies-angry-youths/ , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[19] HumAngle, Once Intimate, Two Adamawa Communities Torn Apart By Land Dispute, 19 February 2023 , available at: https://humanglemedia.com/once-intimate-two-adamawa-communities-torn-apart-by-land-dispute/ , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[20] Abada, M.I., and Omeh, H.P., Land Management and Violent Conflict in Ebonyi State, Nigeria, University of Nigeria Journal of Political Economy, 26 December 2022, p. 341, available at: https://unjpe.com/index.php/UNJPE/article/view/198/188 , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[21] Ό.π.
[22] Reardon, C., et al., Can Mediation Reduce Violence? The Effects of Negotiation Training for Local Leaders in North Central Nigeria. Washington, DC: Mercy Corps, April 2022, p. 15, available at: https://www.mercycorps.org/sites/default/files/2022-04/Can-Mediation-Reduce-Violence-Full-Report.pdf , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[23] WWJMRD, The Traditional Methods of Land Dispute Settlement in Afikpo (Ehugbo), Nigeria Vis-À-Vis Court Proceedings, December 2021, p. 37, available at: https://wwjmrd.com/upload/the-traditional-methods-of-land-dispute-settlement-in-afikpo-ehugbo-nigeria-vis--vis-court-proceedings_1640605166.pdf , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[24] USIP, How to calm violent crises? Nigeria has an idea, 4 June 2021, available at: https://www.usip.org/publications/2021/06/how-calm-violent-crises-nigeria-has-idea , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[25] Guardian (The), Lagos warns against use of land grabbers, violence in property dispute, 23 April 2021, available at: https://guardian.ng/news/lagos-warns-against-use-of-land-grabbers-violence-in-property-dispute/ ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/10/2024.
[26] Georgetown Journal of International Affairs (2021), 'The Failure of Governance in Nigeria: An Epistocratic Challenge', available at: The Failure of Governance in Nigeria: An Epistocratic Challenge - Georgetown Journal of International Affairs (τελευταία προσπέλαση στις 14/10/2024)
[27] Center of Strategic and International Studies (2020), Conduct is the Key: Improving Civilian Protection in Nigeria', available at: Conduct Is the Key: Improving Civilian Protection in Nigeria (csis.org) (τελευταία προσπέλαση στις 14/10/2024)
[28] US DOS (2021), 'Nigeria', available at: Nigeria - United States Department of State (τελευταία προσπέλαση στις 14/10/2024)
[29] European Asylum Support Office (2018), 'Nigeria: Actors of Protection', available at: 2018_EASO_COI_Nigeria_ActorsofProtection.pdf (europa.eu), σελ.34, (τελευταία προσπέλαση στις 14/10/2024)
[30] RULAC, Geneva Academy, map, διαθέσιμο σε: https://www.rulac.org/browse/map[Ημερομηνία Πρόσβασης: 14/10/2024]
[31] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 11.10.2023 – 11.10.2024, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Imo) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 14/10/2024]
[32] City Population, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/agglos/ (Nigeria - Imo State) [Ημερομηνία πρόσβασης 14/10/2024]
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο