ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

Υπόθεση Αρ.: 5152/22

 07 Οκτωβρίου 2024

[ Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

 

     A.Α.

Αιτητής

 

ΚΑΙ

 

Κυπριακής Δημοκρατίας,

μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η αίτηση

........

 

Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως

Δ. Κυπριανίδου. (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π. : Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αξιώνει την ακύρωση της απόφασης των Καθ'ων η αίτηση ημερομηνίας 02/7/2022, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 10/08/2022, και με την οποία έλαβε γνώση της απόρριψης της αίτησής του για παραχώρηση σε αυτόν καθεστώτος διεθνούς προστασίας καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμο.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ως εκτίθεται στην ένσταση που καταχωρήθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου της Υπηρεσίας Ασύλου που κατατέθηκε ως τεκμήριο 1 στα πλαίσια των διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής, ο Αιτητής είναι ενήλικας, υπήκοος Σομαλίας. Στις 24/04/2019 συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας. Στις 22/05/2019 και αφού έδωσε την συγκατάθεση του να εξεταστεί ιατρικά προς εξακρίβωση της ηλικίας πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στο Αιτητή στην Υπηρεσίας Ασύλου. Την 01/07/2019 το Τμήμα οδοντιατρικών υπηρεσιών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ενήλικο άτομο και στις 03/07/2019 αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας σχετικά με την αξιολόγηση προσδιορισμού της ηλικίας του Αιτητή, την οποία ο Προϊστάμενος ενέκρινε στην συνέχεια ήτοι στις 04/07/2019. Στις 10/07/2019 ο Αιτητής ενημερώθηκε για την εκτίμηση την ηλικίας του και την απόφαση του Προϊστάμενου τη Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 03/05/2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής «Ε.Υ.Α.Α»). Στις 10/05/2022 λειτουργός της Ε.Υ.Α.Α ετοίμασε εισηγητική έκθεση  προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή. Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή στις 02/07/2022. Στις 08/08/2022, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασής της, σχετικά με το αίτημα του Αιτητή, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή στις 10/08/2022. Η τελευταία αυτή απόφαση, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο Αιτητής δεν παραθέτει στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας κάποιο νομικό λόγο ακύρωσης της προσβαλλόμενης, περιοριζόμενος στη δήλωση ότι κινδυνεύει η ζωή του διότι αρνήθηκε να γίνει μέλος στη τρομοκρατική οργάνωση Al Shabaab και σε περίπτωση επιστροφής του θα τον δολοφονήσουν. Ομοίως επί της γραπτής του αγόρευσης επανέλαβε τα όσα κατέγραψε επί του εισαγωγικού δικογράφου, ότι η περιοχή από όπου κατάγεται εξακολουθεί να βρίσκεται υπό το έλεγχο της τρομοκρατικής οργάνωσης Al Shabaab, προσθέτοντας ότι εξακολουθεί να έχει τα τραύματα από τους τρομοκράτες στο δεξί του αυτί και στο δεξί του χέρι.

Οι Καθ' ων η Αίτηση αντιτείνουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νόμιμη και ορθή και οι ισχυρισμοί του Αιτητή αόριστοι και γενικοί και ως τέτοιοι πρέπει να απορριφθούν. Περαιτέρω, αναφέρουν ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης που φέρει και δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο λόγο δίωξης για  κάποιο από τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου [Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί]. Επιπλέον αναφέρουν ότι το αίτημα του για παροχή διεθνούς προστασίας εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της προβλεπόμενης από το νόμο διαδικασία και η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν το αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του νόμου. Επομένως, σωστά και εύλογα οι Καθ' ων η αίτηση, ασκώντας την εξουσία που τους παρέχεται από το Νόμο, απέρριψαν το αίτημά του για διεθνή προστασία.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Κατόπιν των ως άνω και ενόψει της μη περίληψης οιουδήποτε νομικού ισχυρισμού στην παρούσα αίτηση, απομένει η επί της ουσίας εξέταση της παρούσας αιτήσεως αφού η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε  «Κατόπιν αίτησης η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια διοικητική αρχή μετά την 20ή Ιουλίου 2015 [.]» [αρ.11(3)(β)(α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (73(I)/2018)] και συνεπώς το Δικαστήριο διατηρεί εξουσία να εξετάσει και επί της ορθότητας της την προσβαλλόμενη απόφαση. Με βάση λοιπόν τα διαλαμβανόμενα στο αρ.146 (4) (α) του Συντάγματος - το οποίο ορίζει σχετικώς ότι το Δικαστήριο δύναται δια της αποφάσεως του «να τροποποιήσει εν όλω ή εν μέρει την απόφαση ή την πράξη, ως νόμος για Διοικητικό Δικαστήριο ήθελε ορίσει, νοουμένου ότι [.] είναι απόφαση αφορώσα σε διαδικασία διεθνούς προστασίας κατά το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» - αλλά και το άρθρο 11 (3) (α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (73(I)/2018) - όπου αναφέρεται ότι το Δικαστήριο «προβαίνει σε έλεγχο της νομιμότητας και ορθότητας αυτής, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής [.] τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν» - προχωρώ να εξετάσω το κατά πόσο η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε σε πλήρη συμμόρφωση με τις σχετικές περί τούτου διατάξεις του Νόμου και της Οδηγίας και είναι δια τούτο επί της ουσίας ορθή.

Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντος οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση (βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουαρίου, 2010).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αιτητή, όπως καταγράφονται στην έκθεση του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, αλλά και όπως διαφαίνονται από τον Διοικητικό φάκελό που κατατέθηκε στο Δικαστήριο ως τεκμήριο 1 κατά το στάδιο των Διευκρινήσεων και δεν αμφισβητούνται, ο Αιτητής είναι ενήλικας, υπήκοος Σομαλίας. Κατά την καταγραφή του αιτήματος του ανέφερε ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγή του καθότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο. Η περιοχή όπου διέμενε ελέγχεται από την τρομοκρατική οργάνωση Al Shabaab οι οποίο επιθυμούσαν όπως εντάξουν τον Αιτητή στην οργάνωση τους και όταν αυτός αρνήθηκε τον απείλησαν ότι θα τον σκοτώσουν. Τέλος πρόσθεσε ότι η εν λόγω οργάνωση τον φυλάκισε.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ανέφερε ότι ανήκει στην φυλετική ομάδα Tomal. Ως τόπος συνήθους διαμονής του ανέφερε την πόλη Ceelbur της επαρχίας El Buur. Ολοκλήρωσε πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο σχολείο El Buur. Δηλώνει Μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, ενώ ερωτηθείς εάν αντιμετωπίζει οποιοδήποτε θέμα υγείας αυτός αποκρίθηκε αρνητικά. Αναφορικά με το οικογενειακό του περιβάλλον ο Αιτητής δήλωσε ότι έχει πέντε αδελφούς και επτά αδελφές. Ο πατέρας του απεβίωσε το 2017, η μητέρα του διαμένει στο χωρίο El Buur, πρόσθεσε ότι με εξαίρεση την μια του αδελφή η υπόλοιπη οικογένεια του διαμένει στο χωριό El Buur.

Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, o Αιτητής ανέφερε ότι η περιοχή El Buur βρίσκεται υπό τον έλεγχό της Al Shabaab. Ο Αιτητής δήλωσε ότι αυτός όπως επίσης και άλλοι νέοι της περιοχής εντάχθηκαν στην εν λόγω οργάνωση δια της βίας. Ο Αιτητής ανέφερε ότι εκείνη της περίοδο αυτός αρνήθηκε να ενταχθεί στην οργάνωση. Στην συνέχεια και μετά της άρνησης του  τον συνέλαβαν. Κατά την διάρκεια της κράτησης του τον χτύπησαν στο αυτί απειλώντας τον να δεχθεί τις πιέσεις και να ενταχθεί στην οργάνωση. Κατόπιν  τον μετέφεραν με αυτοκίνητο σε ένα άλλο μέρος όπου και είχε μια λογομαχία με ένα από τους τρομοκράτες. Έπειτα τον πέταξαν στο δρόμο με αποτέλεσμα αυτός να σπάσει τον ώμο του. Ακολούθως τον μετέφεραν σε έναν παραδοσιακό γιατρό απειλώντας τον ότι θα πάει δικαστήριο λόγω της λογομαχίας η οποία κατέληξε σε καβγά. Στην συνέχεια οι τρομοκράτες του έδωσαν δύο επιλογές είτε να πάει δικαστήριο όπου θα έρθει αντιμέτωπός με την θανατική ποινή είτε να γίνει μέλος της οργάνωσης τους. Ο Αιτητής επέλεξε να γίνει μέλος όπου και μετέπειτα τον μετέφεραν στην περιοχή Ceel Dheer ώστε να λάβει εκπαίδευση. Ο Αιτητής πρόσθεσε ότι κατά την παραμονή του εκεί έκανε σχέδια για να δραπετεύσει. Παρέμεινε εκεί για είκοσι (20) μέρες και μόλις του δόθηκε η ευκαιρία δραπέτευσε και πήγε στην πρωτεύουσα Mogadishu. Ο Αιτητής πρόσθεσε επιπλέον ότι αντιμετωπίζει προβλήματα από την οικογένεια της μητέρας του και διάκριση λόγω της εθνοτικής του ομάδας. Εν τέλει αυτός εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του με την βοήθεια της θείας του η οποία διαμένει στην Mogadishu. Επιπρόσθετα, ο Αιτητής ανέφερε ότι αντιμετωπίζει και προβλήματα από την κυβέρνηση καθότι τον θεωρούσαν μέλος της Al Shabaab. Ο Αιτητής πρόσθεσε ότι μια νύχτα κάποιοι στρατιώτες της κυβέρνησης ήρθαν στην Mogadishu και τον συνέλαβαν. Στην συνέχεια και μετά από ανάκριση αφέθηκε ελεύθερος.

Σχετικά με το φόβο επιστροφής του ο Αιτητής δήλωσε ότι η τρομοκρατική οργάνωση Al Shabaab θα τον σκοτώσει όπως επίσης και στο ότι αντιμετωπίζει διάκριση από την οικογένεια της μητέρας του.

Ο αρμόδιος λειτουργός εντόπισε και εξέτασε συνολικά τρεις (3) ισχυρισμούς. Ο πρώτος αφορούσε τη ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά του στοιχεία. Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τις απειλές που δέχθηκε από την τρομοκρατική οργάνωση Al Shabaab, ώστε ο Αιτητής να ενταχθεί στις τάξεις της, και ο τρίτος αφορούσε τον φόβο του Αιτητή να υποστεί διάκριση λόγω της εθνοτικής του ομάδας από την οικογένεια της μητέρας του.

Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός από την Υπηρεσία ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστος. Ο δεύτερος και τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός, απορρίφθηκαν, λόγω ελλείψει εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας.

Ειδικότερα όσον αφορά τον δεύτερο ισχυρισμό ο Αιτητής δήλωσε με ασυνέπεια, αοριστία, μη συνάφεια  και χωρίς χρονοδιάγραμμα ότι οι λόγοι που έφυγε από τη Σομαλία οφείλονται στο γεγονός ότι αναγκάστηκε να ενταχθεί στην οργάνωση Αl Shabaab στην περιοχή Εl Βuur. (βλ. ερ. 72 Δ.Φ.). Ειδικότερα κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με την οργάνωση Al Shabaab στην περιοχή αναφέροντας γενικά και αόριστα ότι κάποιοι στρατιωτικοί έρχονταν στο El Buur αναζητώντας άτομα να ενταχθούν στην οργάνωση (βλ. ερ. 72 Δ.Φ. ), προσθέτοντας ότι αυτό ήταν κάτι φυσιολογικό. Σε επακόλουθη ερώτηση του λειτουργού προς τον Αιτητή να δώσει περαιτέρω πληροφορίες αναφορικά με τις τακτικές στρατολόγησης της οργάνωσης ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες αναφέροντας γενικά και αόριστα ότι η οργάνωση προσπαθούσε να πείσει άτομα να ενταχθούν κατά της κυβέρνησης. Ερωτηθείς  από τον λειτουργό στην συνέχεια να προσδιορίσει ένα χρονοδιάγραμμά ως προς τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν ο Αιτητής αποκρίθηκε και πάλι γενικά και αόριστα ότι δεν θυμάται την χρονολογία   (βλ. ερ. 72-1χ). Πρόσθεσε παράλληλα, ότι δεν γνωρίζει ποια είναι αυτά τα μέλη της οργάνωσής Al Shabaab, οι οποίοι τον προσέγγισαν, καθότι φορούσαν μάσκες (βλ. ερ. 73). Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει περαιτέρω πληροφορίες ή και οποιαδήποτε περιγραφή αναφορικά με την οργάνωση ή τα μέλη της οργάνωσης Al Shabaab αλλά και τις δραστηριότητες τους οι οποίοι, σύμφωνα και με τα λεγόμενα του Αιτητή  δρούσαν στην περιοχή El Buur. Τέλος και αναφορικά με τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι αυτός κρατήθηκε σε ένα σπίτι από την οργάνωση Al Shabaab κρίθηκε από τον αρμόδιο λειτουργό ότι και πάλι δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με σαφήνεια ή και να παρέχει ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο να χαρτογραφεί την εξέλιξη των γεγονότων και τις συνθήκες της κράτησης του ως αυτά διαμορφώθηκαν αναφέροντας γενικά και αόριστα ότι κρατήθηκε στο εν λόγω σπίτι περίπου για ένα μήνα και χωρίς να είναι σε θέση να αναφέρει περαιτέρω πληροφορίες αναφορικά με την κράτηση του όπως τον αριθμό ατόμων τα οποία ήταν εκεί (βλ. ερ. 71-5χ). Τέλος ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει πως δραπέτευσε από το στρατόπεδο αναφέροντας γενικά και αόριστα ότι είδε ένα αυτοκίνητο να περνά και αφού μίλησε με τον οδηγό, στη συνέχεια τον μετέφερε στην Mogadishu. Ο Αιτητής, όπως σημειώνουν οι Καθ’ων η Αίτηση, δεν ήταν σε θέση να παρέχει οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες πέραν των γενικών αναφορών. (βλ. ερ. 69-3χ).

Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη και σε εξωτερική έρευνα επί των όσων ανέφερε ο Αιτητής σημειώνοντας με παραπομπή σε πηγές πληροφόρησης (βλ. ερ. 86-90 Δ.Φ.) ότι η οργάνωση Al Shabaab έχει εκδιωχθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις, από τις περισσότερες κύριες πόλεις που έλεγχε κάποτε,  καταλήγοντας, και λαμβάνοντας υπόψη τις ανεπάρκειες και τις αντιφάσεις επί της μαρτυρίας του Αιτητή, ότι η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία του δεν γίνονται αποδεκτές.

Αναφορικά με τον τρίτο ισχυρισμό, ήτοι ότι ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του λόγω φυλετικής διάκρισης την οποία αντιμετώπισε η μητέρα του με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει το χωρίο της και να εγκατασταθεί στην Mogadishu, ο λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με σαφήνεια και ευκρίνεια τη διάκριση την οποία αντιμετώπισε η μητέρα του από τα αδέλφια της, αλλά και πώς αυτή συνδέεται μαζί με τον δικό του προσωπικό φόβο δίωξης καθότι, και όπως ανέφερε αυτός, ήταν ασφαλής κατά την παραμονή του με την θεία του στην Mogadishu. Ερωτηθείς ο Αιτητής εάν αντιμετώπισε οτιδήποτε κατά την παραμονή του στην Mogadishu με την θεία του αυτός απάντησε αρνητικά. Συνακόλουθα ο λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να απαντήσει γιατί επέλεξε την Mogadishu και παρέμεινε εκεί γνωρίζοντας ότι θα υπόκειντο σε διάκριση λόγω της φυλής του, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. (βλ. ερ. 68 Δ.Φ.).

Ο αρμόδιος λειτουργός προχώρησε και σε σχετική έρευνα από πηγές πληροφόρησης οι οποίες υποδεικνύουν ότι υπάρχουν εκτεταμένες διακρίσεις μεταξύ των μελών των πλειοψηφικών φυλών λόγω και μόνο της εθνότητας/της ιδιότητας μέλους της φυλής. Καταλήγοντας, και λαμβάνοντας υπόψη τις ανεπάρκειες και τις αντιφάσεις σχετικά με την μαρτυρία του Αιτητή, μπορεί να εκτιμηθεί ότι οι δηλώσεις του είναι ασυνεπείς και ασυνάρτητες, επομένως η εσωτερική και η εξωτερική αξιοπιστία δεν μπορεί να επαληθευτεί.

Κατά την αξιολόγηση κινδύνου ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι με βάση τον ισχυρισμό που έγινε δεκτός, ήτοι τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή και την κατάσταση ασφαλείας που επικρατούσε στο τόπο διαμονής του, υπάρχει εύλογη πιθανότητα να υποστεί ο Αιτητής δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Ωστόσο κατά τη νομική ανάλυση, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε ότι με βάση τις δηλώσεις τoυ Αιτητή, το προσωπικό προφίλ και την εκτίμηση κινδύνου συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει βάσιμος φόβος δίωξης, όπως περιγράφεται στο άρθρο 1 Α (2) της Σύμβασης της Γενεύης και στο άρθρο 3 (1) της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες.

Εξετάζοντας τη δυνατότητα να του χορηγηθεί το καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ο Αρμόδιος Λειτουργός έκρινε ότι, παρά την τεταμένη κατάσταση που επικρατεί στη Σομαλία, στο El Βuur δεν δημιουργούνται συνθήκες εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, σε περίπτωση επιστροφής του στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο έκθεσης στην εν λόγω απειλή. Επομένως κρίθηκε ότι δε θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη ως άμαχος, λόγω αδιάκριτης βίας και συνεπώς κατέληξε ότι δεν χρήζουν εφαρμογής οι πρόνοιες των εδαφίων (1) και (2) του άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου.

Στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής κλήθηκε σε ακρόαση στις 27/03/2024 προκειμένου να του τεθούν ερωτήματα αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματος διεθνούς προστασίας του. Ο Αιτητής ανέφερε ότι σήμερα είναι 28 χρονών. Σχετικά με την εθνοτική του φυλή λεγόμενη Tomal ανέφερε ότι είναι μειονοτική φυλή στην Σομαλία, η οποία δέχεται απειλές από μεγαλύτερες φυλές. Σε ερώτηση του Δικαστηρίου σε ποιον μπορεί να καταφύγει στις περιπτώσεις που δέχεται απειλές, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι δεν γνωρίζει, ανέφερε ωστόσο ότι η φυλή του είναι μικρή και όταν κάποιος έχει προβλήματα ζητά βοήθεια από την κοινωνία εξηγώντας ότι δεν του παρέχεται οποιαδήποτε προστασία από την κυβέρνηση. Σε άλλη ερώτηση του Δικαστηρίου αναφορικά με τα επαγγέλματα που ασχολείται η εν λόγω φυλή ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι οι άνθρωποι της φυλής του ασχολούνται με τη σιδηρουργία. Αναφορικά με το οικογενειακό του περιβάλλον ο Αιτητής ανέφερε ότι οικονομικά τον στήριξε η μητέρα του, η οποία είχε μια μικρή επιχείρηση. Ο Αιτητής πρόσθεσε ότι ουδέποτε εργάστηκε στην χώρα καταγωγής του. Σε σχετική ερώτηση του Δικαστηρίου ως προς το εάν έχει επαφή με την οικογένεια του και που διαμένουν, δήλωσε ότι έχει επαφή με την αδελφή του η οποία τον ενημερώνει για την κατάσταση που επικρατεί. Ο Αιτητής πρόσθεσε ότι η οικογένεια του διαμένει σε χωριό κοντά στο Ceel Buur αναφέροντας ότι η οικογένεια του μετοίκησε από το χωριό λόγω τον εχθροπραξιών μεταξύ της Al Shabaab και της Κυβέρνησης. Ωστόσο συνεχίζουν να διαμένουν στην ευρύτερη περιοχή. Τέλος, ερωτηθείς τι θα συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι κινδυνεύει από την Al Shabaab όπως επίσης και από την οικογένεια της μητέρας του.

Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του λειτουργού της Ε.Υ.Α.Α όσο και τις δηλώσεις του Αιτητή κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σύμφωνα με το άρθρο 16 του Περί Προσφύγων Νόμου [Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί], αρχικά, το βάρος απόδειξης το φέρει ο αιτών άσυλο ο οποίος υποχρεούται να υποστηρίξει την αίτηση του με όλα τα έγγραφα και στοιχεία που έχει στην κατοχή του, αλλά και γενικότερα να βοηθήσει την Υπηρεσία Ασύλου με τον καλύτερο τρόπο να διαπιστώσει τα γεγονότα της υπόθεσης του. Ως έχει νομολογηθεί, ο αιτών διεθνούς προστασίας πρέπει να καταβάλει ειλικρινή προσπάθεια να θεμελιώσει την αφήγησή του, ότι δηλαδή υπήρξε θύμα δίωξης στην χώρα καταγωγής του, ώστε να πληροί της προϋποθέσεις υπαγωγής του στο καθεστώς Διεθνούς Προστασίας. (βλ. WILLIAM CRISANTHA MAL FRANCIS KARUNARATHNA ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α, Υπόθεση Αρ. 1875/2008, 1 Μαρτίου 2010).

Κατά την διαπίστωση των πραγματικών γεγονότων, καθοριστικό ρόλο παίζει η αξιοπιστία ενός αιτούντος άσυλο. Προς τούτο τονίζω ότι ο όρος «αξιοπιστία» δεν ορίζεται από το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου. Η χρήση του όρου, από το άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο (ε) της οδηγίας 2011/95/EE αναφέρεται στη γενική αξιοπιστία ενός αιτούντος, αλλά αυτό είναι στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κανόνα που διέπει τη μη επιβεβαίωση πτυχών των δηλώσεων του αιτούντος. Κατά συνέπεια, η αξιολόγηση της αξιοπιστίας αφορά τη διαδικασία έρευνας για το εάν το σύνολο ή μέρος των δηλώσεων του αιτούντος ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν από αυτόν σχετικά με τους ουσιώδεις ισχυρισμούς (material facts) μπορούν να γίνουν δεκτά προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο αιτητής εμπίπτει στις προϋποθέσεις παραχώρησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

Αυτή η αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει την επαλήθευση εάν οι δηλώσεις του αιτούντος είναι συνεπείς, επαρκώς λεπτομερείς, εύλογες και συμβατές με τα έγγραφά του, τις πηγές πληροφόρησης και κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο που αποκτήθηκε. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση της αξιοπιστίας δεν σημαίνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων θα προβεί σε επαλήθευση και θα καταλήξει με απόλυτη βεβαιότητα αναφορικά με την αλήθεια των δηλώσεων του αιτούντος. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει ορίσει την αξιοπιστία ως εξής: «Ο αιτών άσυλο κρίνεται αξιόπιστος, όταν έχει προβάλει ισχυρισμούς που παρουσιάζουν συνοχή και είναι εύλογοι, που δεν είναι αντιφατικοί με τα κοινά τοις πάσι γεγονότα και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσουν τον υπεύθυνο της συνέντευξης στη δημιουργία πεποίθησης για το βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης που εκφράζει.». Η ως άνω προσέγγιση υιοθετήθηκε και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Υπόθεση JK και Others v Sweden, αριθμός αίτησης 59166/12, Παρ. 53.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», αναφέρεται στην σελίδα 98, παράγραφος 4.5.3 ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μια αντικειμενική και ισορροπημένη στάθμιση του κατά πόσον οι ισχυρισμοί του αιτητή αντικατοπτρίζουν αυτό που θα ήταν εύλογα αναμενόμενο από κάποιον με τις περιστάσεις του ο οποίος εκφράζει δια τούτων μια αληθινή προσωπική εμπειρία («Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.»). Περαιτέρω, στην προηγούμενη σελίδα του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι είναι γενικά εύλογο να αναμένεται ότι αίτημα θα πρέπει να παρουσιάζεται τεκμηριωμένα και με επαρκείς λεπτομέρειες αλλιώς οι ελλείψεις αυτές στις λεπτομέρειες μπορεί να συνιστούν έλλειψη σχετικών στοιχείων («Η μη επαρκής παροχή λεπτομερειών μπορεί επίσης να ισοδυναμεί με αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) ως έλλειψη «λυσιτελών στοιχείων».

Ακολούθως, κατά την απόφαση του ΔΕΕ, C – 277/11 M. κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, αποφ. ημερ. 22/11/2012 η αξιολόγηση μιας αίτησης διεθνούς προστασίας πρέπει να πραγματοποιείται σε δύο αυτοτελή στάδια: «Το πρώτο στάδιο αφορά τη διαπίστωση της συνδρομής των πραγματικών περιστατικών που αποδεικνύουν τη βασιμότητα της αιτήσεως, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά τη νομική εκτίμηση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων, προκειμένου να αποφασισθεί αν πληρούνται, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 9 και 10 ή 15 της οδηγίας 2004/83 για την παροχή διεθνούς προστασίας.» Η εξακρίβωση των πραγματικών (ή ουσιωδών) περιστατικών είναι ύψιστης σημασίας για την αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου που δύναται να αντιμετωπίσει ο εκάστοτε αιτών, εφόσον από αυτά θα προκύψουν γεγονότα που πιθανόν να τεκμηριώνουν παρελθούσα δίωξη ή γεγονότα που στην συνολική αξιολόγηση της αίτησης είναι καθοριστικά για μελλοντική δίωξη.^[1]

Έχοντας παραθέσει το νομικό πλαίσιο εξέτασης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, θα προχωρήσω στη συνέχεια σε έλεγχο της νομιμότητας και της ορθότητας της επίδικης απόφασης, δια της πλήρους και ex-nunc εξέτασης των γεγονότων και νομικών ζητημάτων που διέπουν αυτή, ενόψει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 11(3) α του Περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018).

Αξιολόγηση των ισχυρισμών

Όσον αφορά τον αποδεκτό ισχυρισμό περί των προσωπικών στοιχείων του εν γένει προφίλ και της χώρας καταγωγής του Αιτητή, συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ων η Αίτηση με την αποδοχή του συγκεκριμένου ισχυρισμού.

Ως προς τον ισχυρισμό ότι έφυγε από τη Σομαλία επειδή αναγκάστηκε να ενταχθεί στην τρομοκρατική οργάνωση Al Shabaab συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ων η Αίτηση ως αυτά αναλύονται επί της έκθεσης εισήγηση. O Αιτητής δήλωσε με ασυνέπεια, μη εξειδίκευση και χωρίς χρονοδιάγραμμα ότι ο λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε τη Σομαλία είναι το γεγονός ότι αναγκάστηκε να ενταχθεί στην Αl Shabaab στην περιοχή Εl Βuur. Ειδικότερα φρονώ ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει καμία πληροφορία σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία της τρομοκρατικής οργάνωσης Αl Shabaab στην ευρύτερη περιοχή του. Δήλωσε με ασαφή και μη συνεκτικό τρόπο ότι κάποιοι αξιωματικοί συνήθιζαν να έρχονται στο El Buur ζητώντας από τους ανθρώπους να ενταχθούν. Ως εκ τούτου δεν ήταν σε θέση να αναπτύξει και να παράσχει πληροφορίες σχετικά με την παρουσία της Al Shabaab στην περιοχή και τις τακτικές που χρησιμοποιούσαν για να στρατολογήσουν τους νέους, παρέχοντας γενικές και μη συγκεκριμένες απαντήσεις, όπως ότι προσπαθούσαν να πείσουν τους ανθρώπους να ενταχθούν.

Ούτε ήταν σε θέση να παράσχει χρονοδιάγραμμα των γεγονότων που οδήγησαν στη στρατολόγησή του από την Al Shabaab, δηλώνοντας αόριστα και χωρίς συνοχή ότι αυτό συνέβη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους.  Όσον αφορά τη στρατολόγησή του και την ενδεχόμενη σύλληψή του, και πάλι οι απαντήσεις του Αιτητή ήταν ασυνεπείς και ασαφείς, δηλώνοντας ότι δεν γνώριζε ποια ήταν τα μέλη της Al Shabaab. Επιπλέον ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει μια σαφή αφήγηση των γεγονότων που οδήγησαν στην μετέπειτα σύλληψή του λόγω της άρνησης του να ενταχθεί, ούτε ήταν σε θέση να δώσει οποιαδήποτε περιγραφή σχετικά με το μέρος που το κρατούσαν, τις συνθήκες, την τοποθεσία, πληροφορίες σχετικά με τις καθημερινές του δραστηριότητες και, τέλος, οι απαντήσεις του σχετικά με τα γεγονότα που οδήγησαν στη διαφυγή του ήταν και πάλι ασαφείς και ασυνάρτητες.

Η βασική ιστορία του αιτούντος θα πρέπει να παρουσιάζει συνέπεια καθ’ όλη τη διάρκεια των διαδικασιών, ακόμη και αν ορισμένες πτυχές της αφήγησης ενδέχεται να είναι αβέβαιες ή «κατά κάποιον τρόπο απίθανες», υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπονομεύουν τη συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών.[2]. Το ΕΔΔΑ έχει αποφανθεί ότι κατά την αξιολόγηση της γενικής αξιοπιστίας των δηλώσεων δεν είναι δυνατόν να αναμένεται απόλυτη ακρίβεια όσον αφορά τις ημερομηνίες και τα γεγονότα[3]. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξει ένα σημείο, ακόμη και λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης αναγνώρισης στους αιτούντες του ευεργετήματος της αμφιβολίας κατά την αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων τους, στο οποίο οι πληροφορίες που παρουσιάζονται δημιουργούν ισχυρούς λόγους αμφισβήτησης της αλήθειας των ισχυρισμών. Στις περιπτώσεις αυτές ο αιτών πρέπει να παράσχει ικανοποιητική εξήγηση των προβαλλόμενων ανακριβειών.[4] Από τα ενώπιον μου στοιχεία φρονώ ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει ικανοποιητική εξήγηση ως προς τις ως άνω αντιφάσεις και ασυνέπειες οι οποίες προκύπτουν από τα λεγόμενα του και ως εκ τούτου ορθώς πλήττεται η εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού του λόγω έλλειψης εσωτερικής συνέπειας, αλλά και έλλειψης επαρκών πληροφορίων. Γενικά είναι εύλογο να αναμένεται η αίτηση διεθνούς προστασίας να είναι τεκμηριωμένη και να περιλαμβάνει επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες, τουλάχιστον όσον αφορά τα πλέον ουσιώδη πραγματικά περιστατικά της αίτησης. Η μη επαρκής παροχή λεπτομερειών ισοδυναμεί με αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) ως έλλειψη «λυσιτελών στοιχείων». Λαμβάνοντας υπόψη τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, ήτοι την ηλικία του, ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις περί οποιασδήποτε ευαλωτότητας του,^[5] φρονώ ότι θα ήταν εύλογα αναμενόμενο να είναι σε θέση να στηρίξει την αίτησή του προβάλλοντας μια γνήσια προσωπική εμπειρία. Παράλληλα, κρίνω ότι οι δηλώσεις και οι επεξηγήσεις του δεν προσδίδουν στους ισχυρισμούς του την απαραίτητη βιωματική χροιά ώστε να ενισχύεται η αξιοπιστία τους.

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού σημειώνονται τα κάτωθι:

Σύμφωνα με σύνοψη της συλλογής πληροφοριών της EUAA για την κατάσταση ασφαλείας του Μαρτίου 2023 και επιπροσθέτως, έκθεση της EUAA αναφορικά με τα προφίλ που στοχοποιούνται του 2021,  η Al-Shabaab αύξησε την ισχύ των ενεργών μαχητών της, από 2.000 – 3.000 εκτιμώμενες το 2017 σε 5.000 – 7.000 το 2020. Πιο πρόσφατες εκτιμήσεις για τον αριθμό των μαχητών της Al-Shabaab κυμαίνονται από 7.000 έως 20 000 άτομα.

Σύμφωνα με τη διαδικτυακή πηγή VOA, από τις 30 Νοεμβρίου 2022 η Al Shabaab φέρεται να έλεγχε το νοτιοανατολικό τμήμα της κεντρικής περιοχής Galgaduud, μέχρι την ακτή, συμπεριλαμβανομένης της αστικής περιοχής Ceel Buur.  Αυτό επιβεβαιώνεται από νεότερη πηγή του Ιανουαρίου 2023.

H πιο πρόσφατη έκθεση του ACLED που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2024 και αφορά στις εξελίξεις του Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2024 επιβεβαιώνει τα ανωτέρω και σημειώνει: «Η αυξανόμενη δυσπιστία στους πολιτικούς και στρατιωτικούς θεσμούς της Σομαλίας και η απογοήτευση μεταξύ των συμμαχικών φυλών, εγείρουν ανησυχίες για πιθανές καθυστερήσεις στη στρατιωτική εκστρατεία κατά της Αl-Shabaab στην κεντρική Σομαλία. Από την πλευρά της, η μαχητική ομάδα εκμεταλλεύεται τις διαφωνίες που σχετίζονται με τις εκλογές και εσωτερικές μάχες εντός του στρατού για να αντιστρέψουν τα προπύργια του στρατού της Σομαλίας τους τελευταίους μήνες. Οι μαχητές της Al Shabaab επικεντρώνονται ιδιαίτερα στις περιοχές Ceel Buur και Ceel Dheer, που βρίσκονται κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Middle Shabelle και Galgaduud, και σχεδιάζουν να υπερασπιστούν τα οχυρά της οργάνωσης στο Galhareeri και στο Ceel Buur. Ο αγώνας της κυβέρνησης εναντίον της al-Shabaab ήταν πιο παρατεταμένος από ό,τι είχε προγραμματιστεί στην αρχή της επιχείρησης κατά της εξέγερσης […]».

Έκθεση της ACLED που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2023  αναφέρει ότι «στο Galgaduud, η Αl-Shabaab πέτυχε να δημιουργήσει καλύτερες σχέσεις με τους πρεσβύτερους των φυλών και ιδιαίτερα τους πρεσβύτερους των υπο-φυλών Hawiye σε σχέση με την σχέση αυτών με την κυβέρνηση. Στις περιοχές που ελέγχονται από την Αl-Shabaab, οι μαχητές βασίζονται σε πρεσβύτερους της φυλής για να τους βοηθήσουν με τη στρατολόγηση και τη συλλογή ζακάτ (ή ελεημοσύνης-φορολογίας). Καθώς η κυβέρνηση κινητοποιεί πολιτοφυλακές από συγκεκριμένες υπο-φυλές, οι μαχητές της Al Shabaab απαντούν ξεκινώντας διαπραγματεύσεις με αυτές τις υπο-φυλές και στη συνέχεια επιβάλλοντας αποκλεισμούς για να περιορίσουν την κίνηση φορτηγών που μεταφέρουν εμπορεύματα σε περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση για να στοχεύσουν τις πόλεις που ελέγχουν οι υπο-φυλές και να τους αναγκάσουν να υποχωρήσουν και να συνεργαστούν. Επιπλέον, ορισμένα τμήματα των υπο-φυλών είναι πρόθυμα να συνάψουν συμμαχίες με την Αl-Shabaab για να υπερασπιστούν τον ισλαμικό νόμο της Σαρία και να νικήσουν αυτό που θεωρούν μια κυβέρνηση «αποστάτη». Αυτοί οι παράγοντες έχουν αναμφισβήτητα καταστήσει τις φυλές ευάλωτες στην επιρροή της Αl-Shabaab, καθιστώντας τις αναξιόπιστους εταίρους για την κυβέρνηση στο Galgaduud».

 

Αιτίες στρατολόγησης και στοχοποίησης από την Al-Shabaab

Το Συμβούλιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ δημοσίευσε στις 30 Ιανουαρίου 2024 πληροφορίες οργανώσεων στα πλαίσια της 139ου συνόδου, σύμφωνα με τις οποίες η Σομαλία αποτελεί γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη του εξτρεμισμού. Η Al-Shabaab στοχεύει πρωτίστως τη νεολαία. Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες έχουν συχνά ως αποτέλεσμα την ένταξη των νέων, ενώ παιδιά σε ηλικία 12-16 ετών καθίστανται πιο ευάλωτα στην στρατολόγηση. Μια ερευνητική μελέτη από το Ινστιτούτο Μελέτης Ασφαλείας το 2014 εντόπισε τα κίνητρα των νέων στην Al-Shabaab. Το 70% των συμμετεχόντων ήταν κάτω των 24 ετών και οι μισοί είχαν χάσει τους γονείς τους. Τα περισσότερα από τα μέλη ισχυρίστηκαν ότι συμμετείχαν λόγω οικονομικού κινήτρου, και οι περισσότεροι είχαν λάβει ελάχιστη έως καθόλου εκπαίδευση.^[6]

Η ίδια ως άνω έκθεση αναφέρει ότι η οι νέοι στοχοποιούνται από οργανώσεις λόγω της έλλειψης εκπαίδευσης, των ευκαιριών απασχόλησης, των κοινωνικών φραγμών και άλλων αδικιών. Οι απογοητεύσεις που αντιμετωπίζουν, σε συνδυασμό με το ότι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην κυβέρνησή τους, οδηγούν τους νέους να ενεργούν με παράλογους τρόπους. Οι νέοι που στοχοποιούνται από αυτές τις εξτρεμιστικές οργανώσεις εκφράζουν την απογοήτευσή τους μέσω της βίας. Η Al-Shabaab συνεχίζει να ενισχύεται από τη νεολαία της: οι νεοσύλλεκτοι είναι συχνά 10-15 ετών και έχουν λάβει ως υπόσχεση απολαβές έως και 700 USD ως μισθό, μαζί με δωρεάν ισλαμική εκπαίδευση και τέλεση γάμου. Εκτεταμένα μηνύματα στέλνονται μέσω ραδιοφώνου, σε δημόσιες συναντήσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαδώσουν τους στόχους της οργάνωσής τους.^[7] Ωστόσο, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα των Financial Times (FT) του Απριλίου 2023, οι κοινότητες που κάποτε ήταν υπό τον έλεγχο της Al-Shabaab, ξεσηκώθηκαν εναντίον της Al Shabaab λόγω της αυξανόμενης δυσαρέσκειας για τη «χρήση εκβιασμού και αναγκαστικής στρατολόγησης» της οργάνωσης.^[8]

Η αναγκαστική στρατολόγηση χρησιμοποιείται κυρίως σε καταστάσεις όπου η οργάνωση έχει υποστεί γερό πλήγμα και χρειάζεται να επανδρώσει τις τάξεις της, για παράδειγμα μετά από μεγάλες απώλειες στη μάχη ή σε μέρη όπου χρειάζεται συνεχής παροχή νέων νεοσυλλέκτων.^[9]

Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της EUAA που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, o σκοπός της στρατολόγησης επηρεάζεται από την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό υπόβαθρο και τα προηγούμενα επαγγέλματα. Η Al-Shabaab δεν στρατολογεί μόνο μαχητές αλλά και διοικητικό προσωπικό, χρηματοδότες, προσωπικό υλικοτεχνικής υποστήριξης, δικαστές, δασκάλους και εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Βασίζεται επίσης σε υποστηρικτές. Οι πληροφοριοδότες στρατολογούνται σε περιοχές που δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Al-Shabaab. Η οργάνωση μπορεί να βασιστεί σε ένα πολύ ισχυρό δίκτυο πληροφοριών στο Μογκαντίσου, όπου οι πληροφοριοδότες μπορεί να είναι απλοί φοιτητές, υπάλληλοι, στις δυνάμεις ασφαλείας κ.λπ. επιχειρηματική εργασία. Οι νεοσύλλεκτοι μπορούν να ενταχθούν στην Al-Shabaab για λόγους όπως προσωπικό όφελος, καλύτερες οικονομικές προοπτικές και παράπονα κατά των διακρίσεων ή των καταχρήσεων και της διαφθοράς των τοπικών αρχών. Η ιδέα της εκδίκησης για πράξεις ταπείνωσης ή εγκλήματα έχει αναφερθεί ότι είναι βασικό κίνητρο για την ένταξη στην οργάνωση. Πολλοί νεαροί άνδρες μπορεί να στρατολογηθούν  για θρησκευτικούς λόγους καθώς πιστεύουν ότι η Al-Shabaab υπερασπίζεται το Ισλάμ ενάντια στους «απίστους» και θέλουν να υποστηρίξουν τους τζιχαντιστικούς στόχους της οργάνωσης. ^[10]

Συνέπειες άρνησης της αναγκαστικής στρατολόγησης

Άτομα που αρνήθηκαν την στρατολόγηση, συμπεριλαμβανομένων των μελών της τοπικής κοινότητας που αρνήθηκαν να δώσουν νεότερα μέλη των οικογενειών τους στην οργάνωση, έχουν απειληθεί και χαρακτηριστεί ως άπιστοι που απορρίπτουν το Ισλάμ και το νόμο της Σαρία και μερικοί έχουν σκοτωθεί ως προειδοποίηση άλλων εντός της κοινότητας. Σε άλλες περιπτώσεις, η Al-Shabaab βασίζεται σε πρεσβύτερους φυλών που, σε περίπτωση άρνησης, δεν μπορούν να αρνηθούν να παραδώσουν δεκάδες ή και εκατοντάδες νέους από τη φυλή τους στην οργάνωση.^[11]

Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, και παρά το πλήθος  των ως άνω πηγών που επιβεβαιώνουν τις επιθέσεις και τις τακτικές στρατολόγησης  από την Al Shabaab στην ευρύτερη περιοχή στο Ceel Buur προς αναζήτηση νέων να ενταχθούν στις τάξεις τους όπως επίσης και τις συνέπειες άρνησης αναγκαστικής στρατολόγησης,  θεωρώ ότι η εσωτερική αναξιοπιστία του ως έχει αναλυθεί ανωτέρω, παίζει καθοριστικό ρόλο στην μετατροπή γενικά αποδεκτών πληροφοριών σε εξατομικευμένες και προσωπικές εμπειρίες. Συνεπώς, η πληγείσα εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή αποτρέπει ένα τέτοιο συμπέρασμα και συνεπώς ο ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολο του.

Κατόπιν, ως προς τον τρίτο ισχυρισμό σχετικά με το ότι εγκατέλειψε επίσης τη χώρα καταγωγής του εξαιτίας μιας φυλετικής διάκρισης που βίωσε η μητέρα του συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ ων η Αίτηση ως αυτά αναλύονται εκτενώς επί της έκθεσης-εισήγησης αναφορικά με την προφανή έλλειψη εσωτερικής αξιοπιστίας στα λεγόμενα του Αιτητή.

Συγκεκριμένα ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του ανήκε στην εθνοτική ομάδα Tomal και η μητέρα του ανήκε στην εθνοτική ομάδα Habar gidir. Όταν η μητέρα του παντρεύτηκε τον πατέρα του ο Αιτών ισχυρίστηκε ότι αντιμετώπισε διακρίσεις από την οικογένειά της, ενώ τα αδέλφια της, την ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη γενέτειρά της στο Mogadishu.

Ωστόσο, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει αναφορικά με τον ως άνω ισχυρισμό εάν αντιμετώπισε ο ίδιος συγκεκριμένα οποιαδήποτε  διάκριση από τους θείους του από την πλευρά της μητέρας του στο Mogadishu και πώς συνδέεται η φυλετική διάκριση της μητέρας του με αυτόν, λαμβανομένου επίσης και ως ο ίδιος δήλωσε, ήταν ασφαλής όσο έμενε στη θεία του στο Mogadishu . Ειδικότερα, παρατηρείται ανεπάρκεια και ασάφεια σχετικά με τον λόγο για τον οποίο στοχοποιήθηκε συγκεκριμένα ο Αιτητής λόγω του ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα Tomal ενώ σε ερώτηση του  αρμόδιου λειτουργού  εάν συνέβη κάτι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Mogadishu, ο Αιτητής δήλωσε πολύ ξεκάθαρα και με συνεκτικό τρόπο ότι δεν συνέβη τίποτα όσο ήταν εκεί και ότι η θεία του απλώς γνώριζε για το συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ, και πάλι, δεν συνέβη κάτι συγκεκριμένο εναντίον τους. (βλ. ερ 69 και 98 Δ.Φ.)

Δεν θα μπορούσε μια τόσο γενική περιγραφή ότι δηλαδή αντιμετωπίζει διάκριση λόγω του ότι ανήκει στην εθνοτική φυλή Tomal να γίνει αποδεκτός και να στοιχειοθετείται το στοιχείο του βάσιμου φόβου δίωξης στην περίπτωση του Αιτητή. Επομένως θα συμφωνήσω με τα ευρήματα των Καθ’ ων ότι οι δηλώσεις του Αιτητή υπήρξαν στο σύνολό τους γενικές και αόριστες, χωρίς επάρκεια πληροφοριών κα βιωματικότητα.

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού σημειώνονται τα κάτωθι:

Γενικά για την φυλή

Σύμφωνα με έκθεση της UNHCR για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σομαλία που δημοσιεύτηκε το 2019: «Οι μειονότητες της Σομαλίας είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν τις εθνοτικές μειονότητες, τις θρησκευτικές μειονότητες και τις επαγγελματικές ομάδες. Αυτές οι επαγγελματικές ομάδες, γνωστές ως ομάδες «απόκληρων» ή με τον συλλογικό όρο Sab, είναι γενικά μη ποιμενικές ομάδες και θεωρούνται κατώτερες. Οι επαγγελματικές ομάδες βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο της κοινωνικής ιεραρχίας της σομαλικής κοινωνίας και καταλαμβάνουν παραδοσιακά θέσεις που θεωρούνται ακάθαρτες ή ατιμωτικές από τις μεγάλες φυλές. Το είδος του επαγγέλματός τους, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν μπορούν να ανιχνεύσουν τη γενεαλογία τους στον Προφήτη Μωάμεθ, σε αντίθεση με τις μεγάλες φυλές, συμβάλλουν στη μεταχείριση και προσδιορισμό αυτών των επαγγελματικών ομάδων ως κατώτερων. Οι Gabooye είναι μια από τις επαγγελματικές ομάδες στη Σομαλία μαζί με τους Tumal και Yibro». ^[12] Σύμφωνα με συλλογή πληροφοριών του Refugee Documentation Centre που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2024 και παραπέμπει σε παλαιότερη έκθεση του Minority Rights Group International του 2015, επιβεβαιώνεται ότι η φυλή Tumal ανήκει στις επαγγελματικές κάστες.^[13]

Οι άνθρωποι της φυλής Tumal ήταν παραδοσιακά σιδηρουργοί και ξυλουργοί και ζουν σε όλη τη Σομαλία, από τον βορρά ως το νότο. Η φυλή αντιμετωπίζει διακριτική μεταχείρηση στον ίδιο βαθμό με άλλες κατώτερες φυλές όπως οι Madhibaan και Muse Diriye που ανήκουν στην ομάδα των Gabooye. Μόνο στο Puntland, οι Tumal βρίσκονται σε κάπως ισχυρότερη θέση, αλλά και πάλι δεν θεωρούνται ίσοι με τα τοπικά κυρίαρχα μέλη της φυλής Majeerteen.^[14]

Σύμφωνα με έκθεση του Minority Rights Group που δημοσιεύτηκε το 2021, μειονοτικές ομάδες και επαγγελματικές ομάδες μεταξύ των οποίων οι Τumal που εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουν έως και το 1/3 του πληθυσμού στη Σομαλία, εξακολουθούν να αποκλείονται από την πολιτική συμμετοχή, έχουν περιορισμένη πρόσβαση στη δικαιοσύνη, στερούνται πολλαπλών δικαιωμάτων και επηρεάζονται δυσανάλογα από τις φυσικές καταστροφές και τις συγκρούσεις.^[15] Οι γάμοι μεταξύ των πλειοψηφικών φυλών και των Madhibaan, Muse Diriye, Tumal, Yibir, Yahar, Eyle και ιδιαίτερα των Bantu είναι ταμπού. Αν λάβουν χώρα, συχνά οδηγούν σε βίαιες συγκρούσεις.^[16]

Σύμφωνα με έκθεση της UNHCR με έτος δημοσίευσης το 2022 στη Σομαλία, ορισμένες ομάδες παραδοσιακά ορίζονται από τα επαγγέλματά τους, τα οποία αφορούν συνήθως σε λιγότερο επιθυμητές ή «ακάθαρτες» εργασίες που συχνά περιλαμβάνουν χειρωνακτική εργασία, για παράδειγμα κυνήγι, κομμωτική, σιδηρουργία ή υποδηματοποιία. Αυτές οι ομάδες είναι δομημένες σαν φυλές, ζουν σε ορισμένες περιοχές και γειτονιές και αναφέρονται με διάφορους όρους, όπως Tumaal, Waable, Sab, Madhibaan, Boon, Gabooye και Midgan. Οι ομάδες Gabooye στη Σομαλιλάνδη βρίσκονται σε μειονεκτική θέση από οικονομική άποψη, συνεχίζουν να είναι περιορισμένοι στα παραδοσιακά χαμηλόμισθά επαγγέλματα που κατέχουν, και στο σύνολό τους αδυνατούν να επιτύχουν «κοινωνική άνοδο ή οικονομική» λόγω κοινωνικών διακρίσεων και έλλειψης πρόσβασης σε πόρους. Τα παιδιά των επαγγελματικών καστών  υφίστανται εκφοβισμό στο σχολείο. […] Αν και οι καταχρήσεις κατά των μειονοτήτων έχουν μειωθεί σε κλίμακα από τη δεκαετία του 1990, η χαμηλής έντασης βία κατά των μειονοτήτων εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τη σομαλική κοινωνία σήμερα, κυρίως επειδή  αυτές οι κοινωνικές δομές είναι ακόμη ενεργές. Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων των μειονοτήτων συμβαίνουν κυρίως επειδή στερούνται ένοπλης δύναμης.^[17]

Αναφορικά με τα περιστατικά επιθέσεων εναντίον των ατόμων της φυλής καθώς και τη δυνατότητα κρατικής προστασίας, σύμφωνα με έκθεση του US DOS η οποία δημοσιεύτηκε το 2022 αναφέρεται ότι «μειονοτικές ομάδες, που συχνά στερούνταν ένοπλων πολιτοφυλακών, συνέχισαν να βιώνουν δυσανάλογα δολοφονίες, βασανιστήρια, βιασμούς, απαγωγές για λύτρα και λεηλασίες της γης και περιουσίας τους ενώ οι πολιτοφυλακές και μέλη των πλειοψηφικών φυλών που ήταν οι δράστες παρέμειναν ατιμώρητοι, συχνά με τη συναίνεση των ομοσπονδιακών και τοπικών αρχών. Πολλές μειονοτικές κοινότητες συνέχισαν να ζουν σε βαθιά φτώχεια και να υποφέρουν από πολυάριθμες μορφές διακρίσεων και αποκλεισμού».^[18]

Επίσης, στην έκθεση της EUAA για τα προφίλ που στοχοποιούνται στη Σομαλία που δημοσιεύτηκε το 2021, καταγράφεται πως μόνο στο Puntland, οι επαγγελματικές μειονότητες όπως οι Gabooye και ιδιαίτερα οι Tumal, απολαμβάνουν περισσότερα δικαιώματα και βρίσκονται σε ελαφρώς καλύτερη θέση έναντι των μελών πλειοψηφικών ομάδων από ό,τι στο την υπόλοιπη Σομαλία ή στη Σομαλιλάνδη. Οι κρατικοί θεσμοί, στους οποίους κυριαρχούν τα μέλη της πλειοψηφικής ομάδας, δεν προσφέρουν προστασία στους Gabooye για αδικίες και παραβιάσεις που βίωσαν (συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας, λεηλασίες ή σωματικές επιθέσεις).^[19]

Τέλος, η φυλή  Tumal έχει παρουσία στο Μογκαντίσου. Οι Hamar/Benadiri και οι Tumal που ζουν στο Μογκαντίσου ως περιθωριοποιημένες ομάδες.^[20]

Ενώ έχει σημειωθεί ότι μειονοτικές ομάδες όπως οι Bantu, Tumaal, Rerhamar/Benadiri και Madhibani υφίστανται αποκλεισμό, παραβιάσεις δικαιωμάτων και έλλειψη προστασίας, οι ερευνητές της Υπηρεσίας Μετανάστευσης της Δανίας φέρεται να «μην παρατήρησαν διακρίσεις σε οποιαδήποτε από τις αίθουσες αναμονής των εγκαταστάσεων υγείας λόγω φυλής. Δεν υφίστανται διακρίσεις όσον αφορά την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.^[21]

Ως προς τη διαθέσιμη προστασία που παρέχεται από την ίδια την φυλή, μειονοτικές ομάδες όπως οι Bantu, Tumaal, Reer Hamar/Benadiri και Madhiban καταλαμβάνουν αδύναμη κοινωνική θέση, ενώ μπορεί να υπόκεινται σε ρατσιστικές διακρίσεις ή «να απομακρύνονται από το σύστημα υποστήριξης που βασίζεται στη φυλή που παρέχει σε άλλους ένα δίχτυ ασφαλείας και προστασία».^[22]

Παρουσία της φυλής στην περιοχή Galgaduud

Έκθεση της International Crisis Group που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 ανέφερε ότι το Galmudug, που ιδρύθηκε ως επίσημο ομοσπονδιακό κράτος μέλος το 2015 και περιλαμβάνει την περιοχή Galgaduud και μεγάλο μέρος της περιοχής Mudug, φιλοξενεί ποικίλες κοινωνικές ομάδες με ποικίλο σύνολο θρησκευτικών πρακτικών. Οι μεγαλύτερες ομάδες είναι διάφορες υπο-φυλές της φυλής Hawiye, αλλά και φυλές  Darod και Dir και άλλες κοινότητες έχουν επίσης παρουσία στην περιοχή. Μέλη έντεκα μεγάλων υπο-φυλών κατοικούν στο Galmudug, εκ των οποίων οι εννέα (Murosade, heikhal, Hawadle, Abgal/Wayeclse και πέντε υπο-φυλές των Haber Gedir – Ayr, Sacad, Salebaan, Sarur και Duduble) προέρχονται από την οικογένεια των Hawiye, με τους Dir (Qubeys και Fiqi ohamed) και τους Darod/Marehaan επίσης να είναι παρόντες. Υπάρχουν σε μικρότερο βαθμό μέλη των μειονοτικών φυλών Yahar, Midgan και Tumal στην περιοχή.^[23]

Τα υψηλά επίπεδα πολιτικού διχασμού σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό μεταξύ των φυλών, την παρέμβαση από το Mogadishu και την παρουσία δύο ισχυρών μη κρατικών ένοπλων ομάδων έχουν διασφαλίσει ότι η σύντομη ιστορία του Galmudug έχει σημαδευτεί από κύκλους βίας. Η διοίκηση του Galmudug αγωνίζεται να προβάλει την εξουσία της ή να αποκαταστήσει τη σταθερότητα. Οι βασικοί θεσμοί –στην εκτελεστική, κοινοβουλευτική και δικαστική εξουσία– παραμένουν εμβρυακοί, με μειωμένη ισχύ ή ανεξαρτησία. Στα τέλη του 2022 και στις αρχές του 2023, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεργάστηκε με τοπικές φυλές και την πολιτεία Galmudug για να εξοστρακίσει τους μαχητές της Al-Shabaab από προπύργια στις νότιες περιοχές Harardheere και Ceel Dheere. Ωστόσο, η Al-Shabaab παρέμεινε παρούσα στο Ceel Buur, στο Galhareri και σε αγροτικές περιοχές της πολιτείας, και μια νέα προσπάθεια για την εκκαθάριση αυτών των περιοχών ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2023.^[24]

Το ομοσπονδιακό κράτος Galmudug βιώνει τακτικές συγκρούσεις μεταξύ των φυλών, συχνά καταλήγοντας σε μικρής κλίμακας αλλά θανατηφόρες συγκρούσεις. Οι διαφωνίες, που συνήθως επικεντρώνονται στον ανταγωνισμό για νερό, πρόσβαση σε βοσκοτόπια και καλλιεργήσιμη γη, επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή και από το γεγονός ότι οι φυλές επεκτείνουν τους τομείς ελέγχου τους όσο πόροι γίνονται πιο σπάνιοι.^[25]

Σε σχέση λοιπόν με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, παρά το πλήθος πηγών που αναφέρουν ότι άτομα τα οποία ανήκουν στη εθνοτική μειονοτική ομάδα Tomal υπόκεινται σε γενικότερες διακρίσεις στην Σομαλία , θεωρώ ότι η εσωτερική αναξιοπιστία του ως έχει αναλυθεί ανωτέρω, παίζει καθοριστικό ρόλο στην μετατροπή γενικά αποδεκτών πληροφοριών σε εξατομικευμένες και προσωπικές εμπειρίες. Συνεπώς, η πληγείσα εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή αποτρέπει ένα τέτοιο συμπέρασμα και συνεπώς και ο τρίτος ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολο του.

Πέραν τούτου, τονίζεται ότι κατά το στάδιο της διοικητικής διαδικασίας ο Αιτητής  υποβλήθηκε σε επαρκείς ερωτήσεις προκειμένου να του δοθεί η δυνατότητα να εξηγήσει κάθε πτυχή του αιτήματός του, ενώ ο αρμόδιος λειτουργός του υπέβαλε τόσο ανοιχτού τύπου ερωτήσεις όσο και ερωτήσεις διευκρινιστικές των λεγομένων του, προκειμένου να καλυφθεί τόσο ο πυρήνας του αιτήματός του, όσο και τα επιμέρους θέματα, ακολουθώντας την ορθή διερευνητική διαδικασία, ενώ συνεργάστηκε με τον Αιτητή κατά το στάδιο του προσδιορισμού των συναφών στοιχείων της αιτήσεώς του.^[26] Συνεπώς, οι Καθ’ ων η Αίτηση απέσεισαν την εν λόγω απαίτηση συνεργασίας που τους βαραίνει, ήτοι το καθήκον τους να αξιολογούν ενεργώς, σε συνεργασία με τον αιτούντα, τα συναφή στοιχεία της αιτήσεώς του προκειμένου να καταστεί δυνατή η συλλογή όλων των στοιχείων που τεκμηριώνουν την εν λόγω αίτηση.^[27]

Ούτε και στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής, προσέφερε περισσότερες λεπτομέρειες επί των ισχυρισμών του.  Λαμβανομένου υπόψιν του ελέγχου που ασκεί το παρόν δικαστήριο να εξετάσει την παρούσα υπόθεση επί της ουσίας, θα μπορούσε να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στα ως άνω σημεία αναξιοπιστίας που εντόπισαν οι Καθ’ ων η Αίτηση ανατρέποντας τα συμπεράσματά τους, έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010).

Σε κάθε περίπτωση, φρονώ ότι ο γενικός και αόριστος ισχυρισμός του Αιτητή περί στοχοποίησης του ως μέλος της εθνοτικής μειονοτικής ομάδας Τomal από μέλη της ευρύτερης οικογένειας από την πλευρά της μητέρας του λόγω του ότι αυτή παντρεύτηκε τον πατέρα του δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί σύμφωνα με το αρ.3Γ του Περί Προσφύγων Νόμου και αντίστοιχα αρ. 9 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ως πράξη δίωξης η οποία να του προκαλεί αντικειμενικά βάσιμο φόβο δίωξης καθότι απουσιάζει οποιαδήποτε εγγενής σοβαρότητα τέτοιων πράξεων αλλά  και η σοβαρότητα των συνεπειών τους για τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα.^[28] Παράλληλα, δεν προκύπτει ότι οι εν λόγω απειλές μπορούν να χαρακτηριστούν ως  «αρκούντως σοβαρή λόγω της φύσης ή της επανάληψής της ώστε να συνιστά σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2 της ευρωπαϊκής σύμβασης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· ή να αποτελεί σώρευση διαφόρων μέτρων συμπεριλαμβανομένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία να είναι αρκούντως σοβαρή ούτως ώστε να θίγεται ένα άτομο κατά τρόπο αντίστοιχο με τον αναφερόμενο στο στοιχείο» σύμφωνα με το αρ.3Γ του Περί Προσφύγων Νόμου.

Συνεπώς, και λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω αναφερθέντα, το προσωπικό προφίλ του Αιτητή σε συνάρτηση με τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης του,  δεν αποδεικνύεται ότι ο Αιτητής εμπίπτει και διώκεται για κάποιον από τους λόγους που προβλέπονται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 (δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων) και ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί του δεν αποτελούν βάση για την αναγνώριση ενός προσώπου ως πρόσφυγα σύμφωνα με το άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου.

Προχωρώντας και αναφορικά με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, δίδεται όταν ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφή στη χώρα ιθαγένειας του. Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, παραβίασης ανθρωπίνου δικαιώματος, τόσο κατάφωρης ώστε να ενεργοποιούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας ή να υπάρχει απειλή κατά της ζωής, της ασφάλειας ή της ελευθερίας ως αποτέλεσμα άσκησης αδιάκριτης βίας λόγω συνθηκών ένοπλης σύγκρουσης ή συστηματικών και γενικευμένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εκ των όσων παρατέθηκαν ανωτέρω, καθώς και από το σύνολο του υλικού που έχω ενώπιόν μου, συνάγεται με ασφάλεια το συμπέρασμα περί του ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των προνοιών του άρθρου 19(2) (α) και (β) του περί  Προσφύγων Νόμου, καθότι, ως αναφέρθηκε και ανωτέρω, δεν τεκμηριώνεται από τους ισχυρισμούς του παρελθούσα δίωξη, ούτε στοχοποίηση του από οποιονδήποτε κρατικό ή μη κρατικό φορέα. Προκειμένου δε να εφαρμοστούν οι πρόνοιες των συγκεκριμένων άρθρων και να υπαχθεί ο Αιτητής σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει αυτών, απαιτείται υψηλός βαθμός εξατομίκευσης των περιστάσεων που σχετίζονται με τον επικαλούμενο φόβο.  Στην παρούσα υπόθεση δεν διαπιστώνω ότι συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.  Συνεπώς, όσον αφορά τα άρθρα 19(2)(α) και 19(2)(β) συντάσσομαι με την κατάληξη του αρμόδιου λειτουργού.

Ωστόσο θα διαφοροποιηθώ σε ό,τι αφορά το άρθρο 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου. Αναφορικά με το ενδεχόμενο υπαγωγής του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C 285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών  8319/07 και 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011, αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

Όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζουσα βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie,ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland αναφορικά με το άρθρο 15γ της Οδηγίας 2011/95 «το άρθρο 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι απαγορεύει την ερμηνεία εθνικής ρυθμίσεως, σύμφωνα με την οποία, όταν ένας άμαχος δεν αποτελεί ειδικά στοχοποιημένο πρόσωπο λόγω ιδιαίτερων προσωπικών περιστάσεων, η διαπίστωση σοβαρής και ατομικής απειλής για τη ζωή ή το πρόσωπο του εν λόγω πολίτη λόγω "αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις ... ένοπλης συγκρούσεως", κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, εξαρτάται από την προϋπόθεση ότι η αναλογία μεταξύ του αριθμού των θυμάτων στη σχετική περιοχή και του συνολικού αριθμού των ατόμων που απαρτίζουν τον πληθυσμό της περιοχής αυτής αγγίζει ένα καθορισμένο όριο» (σκέψη 37).

Περαιτέρω έκρινε ότι «το άρθρο 15, στοιχείο γ', της οδηγίας 2011/95 έχει την έννοια ότι, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υφίσταται "σοβαρή και ατομική απειλή", κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, απαιτείται συνολική εκτίμηση όλων των περιστάσεων της συγκεκριμένης περιπτώσεως, ιδίως εκείνων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση της χώρας καταγωγής του αιτητή» (σκέψη 45). Ως επιμέρους στοιχεία που ενδεχομένως θα μπορούσαν να ληφθούν υπ' όψιν προτείνονται τα εξής: η ένταση των ένοπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκόμενων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύγκρουσης, καθώς και άλλα όπως η γεωγραφική έκταση της περιοχής όπου εκδηλώνεται αδιάκριτη βία, ο πραγματικός προορισμός του αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη σχετική χώρα ή περιοχή και οι δυνητικά στοχευμένες επιθέσεις κατά αμάχων που πραγματοποιούνται από τα μέρη της σύγκρουσης (βλ. σκέψη 43).

 

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιακρίτως ασκούμενης  βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην περιοχή Galgaduud, η οποία αποτελείται από πέντε περιοχές: Cabudwaaq, Cadaado, Dhuusamarreeb, Ceel Buur and Ceel Dheer.

Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα ασφαλείας του τόπου καταγωγής του αιτητή, όπως προκύπτουν από επικαιροποιημένες διεθνείς πηγές, παρατηρώ τα ακόλουθα: (υπογράμμιση του παρόντος δικαστηρίου )

Η Galgaduud αποτελείται από πέντε περιοχές: Cabudwaaq, Cadaado, Dhuusamarreeb, Ceel Buur and Ceel Dheer. Η Dhuusamarreeb είναι η πρωτεύουσα της περιοχής.^[29] Η Galgaduud κατοικείται κυρίως από υπό-φυλές των Habar Gidir (Hawiye), Suleiman (επίσης Suliman ή Saleban), Ayr και Duduble, καθώς και από τη φυλή Murasade (Hawiye).^[30]

Από τις 30 Νοεμβρίου 2022, αναφέρθηκε ότι η Al-Shabaab είχε υπό τον έλεγχό της το νοτιοανατολικό τμήμα της Galgaduud, μέχρι την ακτή, συμπεριλαμβανομένων των αστικών περιοχών Ceel Dheer και Ceel Buur.^[31] Το VOA ανέφερε ότι η πόλη Ceel Buur θεωρείται ως το κύριο κέντρο της Al-Shabaab στην περιοχή Galgaduud, από τον Σεπτέμβριο του 2022.^[32]

Τον Νοέμβριο του 2022, οι δυνάμεις ασφαλείας της Σομαλίας ανέφεραν ότι κατέλαβαν την στρατηγικά και οικονομικά σημαντική πόλη Wabho, στο κεντρικό τμήμα της Galgaduud, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Al-Shabaab για περισσότερα από 15 χρόνια.^[33] Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022, διάφορες πηγές μέσων ενημέρωσης ανέφεραν επιχειρήσεις από τον SNA και πολιτοφυλακές υποστηριζόμενες από την κυβέρνηση εναντίον της Al-Shabaab, οι οποίες οδήγησαν σε εδαφικές προσαρτήσεις για την κυβέρνηση της Σομαλίας στην περιοχή Galgaduud.^[34] Αναφέρεται ότι, σε αντίποινα για την επίθεση,^[35] κατά την περίοδο Αυγούστου-Νοεμβρίου 2022, η Al-Shabaab πραγματοποίησε επιθέσεις σε διάφορες τοποθεσίες στη Νότια Κεντρική Σομαλία, όπως, μεταξύ άλλων: μέχρι το τέλος Αυγούστου 2022, επιθέσεις κατά αμάχων αναφέρθηκαν στις περιοχές Hiraan και Galgaduud.^[36]

Κατά τη διάρκεια του 2022, η δυναμική των συγκρούσεων στην περιοχή Galgaduud περιλάμβανε τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ της Al-Shabaab και των δυνάμεων κατά της Al-Shabaab,^[37] συμπεριλαμβανομένων της τοπικής πολιτοφυλακής ASWJ και Ma'awisley.^[38] Όπως αναφέρθηκε σε άρθρο του VOA τον Οκτώβριο του 2022 για τις έντονες μάχες εναντίον της Al-Shabaab στην Galgaduud, «σε αντίθεση με το παρελθόν, οι άμαχοι έχουν ενωθεί με τον στρατό για να πολεμήσουν ενάντια στην ένοπλη ομάδα».^[39] Άλλες πηγές ανέφεραν επίσης τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022 ότι οι κάτοικοι της Galgaduud πήραν τα όπλα^[40] και τοπικές (φυλετικές)^[41] πολιτοφυλακές ενώθηκαν με τις κυβερνητικές δυνάμεις στη μάχη εναντίον της Al-Shabaab.^[42]

Οι επιχειρήσεις επεκτάθηκαν στις περιοχές Galgaduud,^[43] και Mudug στην πολιτεία Galmudug κατά την αναφερόμενη περίοδο,^[44] γεγονός που οδήγησε στην κατάληψη προπυργίων της Al-Shabaab^[45] όπως οι πρωτεύουσες των περιοχών Harardhere στην περιοχή Mudug και El Dheere στην περιοχή Galgaduud, στα μέσα Ιανουαρίου 2023.^[46] Πηγές ανέφεραν ότι η ανακατάληψη της πόλης Harardhere είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία.^[47]

Εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (IED, βομβαρδισμοί, χειροβομβίδες, βομβιστές αυτοκτονίας).

Τα εκρηκτικά κατάλοιπα πολέμου που είναι διασκορπισμένα σε όλη τη Σομαλία συνεχίζουν να απειλούν τις ζωές των αμάχων, ιδιαίτερα των παιδιών και των νομαδικών οικογενειών. Οι περιοχές και οι επαρχίες κατά μήκος των συνόρων Σομαλίας-Αιθιοπίας (Somaliland, Puntland, Galmudug, Hirshabelle και South West states), όπου βρίσκονται τα περισσότερα ναρκοπέδια της Σομαλίας, αναφέρθηκαν ότι πλήττονται ιδιαίτερα σοβαρά.^[48] Επιπλέον, η κατάληψη των δύο πόλεων εξάλειψε τα δύο κύρια λιμάνια της Al-Shabaab στην ακτή της κεντρικής Σομαλίας, «κόβοντας βασικές γραμμές ανεφοδιασμού και λαθρεμπορίου που υποστηρίζουν τις δραστηριότητες της ομάδας στην κεντρική Σομαλία».^[49] Ως αντεπίθεση, στις 20 Ιανουαρίου 2023, η Al-Shabaab φέρεται να σημείωσε την «πρώτη μεγάλη τακτική της επιτυχία» μέσω επίθεσης με αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό τοποθετημένο σε όχημα αυτοκτονίας (SVBIED) σε βάση των ειδικών δυνάμεων Danab, που εκπαιδεύτηκαν από τις ΗΠΑ, στην Gal’ad, στην περιοχή Galgaduud.^[50] Η Gal’ad είναι μια σημαντική πόλη-σταυροδρόμι που συνδέει τις πρωτεύουσες των περιοχών El Dheere, η οποία πρόσφατα ανακαταλήφθηκε από τις δυνάμεις της σομαλικής κυβέρνησης, και El Bur, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Al-Shabaab.^[51]

Πολιτοφυλακές των φυλών

Η βία μεταξύ φυλών ή οι συγκρούσεις μεταξύ φυλών συνέχισαν να αποτελούν σοβαρό ζήτημα, π.χ., στις περιοχές Hiraan, Galmudug, Lower Shabelle, Middle Shabelle και Sool,^[52] όπου οδήγησαν σε απώλειες ζωών και μέσων διαβίωσης.^[53] Το USDOS ανέφερε ότι συγκρούσεις μεταξύ φυλών ή με την Al-Shabaab προκάλεσαν επίσης θανάτους στις περιοχές Puntland, Lower Juba και Baidoa.^[54] Η βία μεταξύ φυλών περιλάμβανε φόνους για εκδίκηση και επιθέσεις σε οικισμούς αμάχων.^[55]

Εξελίξεις εντός του 2024

H πιο πρόσφατη έκθεση του ACLED που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2024 και αφορά στις εξελίξεις του Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2024 σημειώνει ότι η Al-Shabaab ανέκτησε εδάφη εν μέσω αποχώρησης των δυνάμεων ασφαλείας στο Galmudug.^[56] Στις πολιτείες Galmudug και Hirshabelle, ο σομαλικός στρατός υπέστη σημαντικές αποτυχίες, οι οποίες οδήγησαν τους μαχητές της al-Shabaab να ανακτήσουν τον έλεγχο πολλών περιοχών.^[57] Οι επιθετικές δραστηριότητες της Al-Shabaab συνέβαλαν επίσης στις αποτυχίες του σομαλικού στρατού. Η ομάδα συνέχισε τις προσπάθειές της να εμπλακεί με πρεσβύτερους και πολιτοφυλακές των φυλών που μοιράζονται βάσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας στις περιοχές Mudug και Galgaduud, με στόχο να τις πείσει να αποσύρουν την υποστήριξή τους προς τις κυβερνητικές δυνάμεις και να αποστατήσουν προς την al-Shabaab. Σε αυτό το πλαίσιο, η al-Shabaab έχει ανακαταλάβει βασικές στρατηγικές πόλεις στις περιοχές Mudug και Galgaduud χωρίς μάχες.^[58]

H ίδια έκθεση συνεχίζει: «Η αυξανόμενη δυσπιστία στους πολιτικούς και στρατιωτικούς θεσμούς της Σομαλίας και η απογοήτευση μεταξύ των συμμαχικών φυλών, εγείρουν ανησυχίες για πιθανές καθυστερήσεις στη στρατιωτική εκστρατεία κατά της al-Shabaab στην κεντρική Σομαλία. Από την πλευρά της, η μαχητική ομάδα εκμεταλλεύεται τις διαφωνίες που σχετίζονται με τις εκλογές και εσωτερικές μάχες εντός του στρατού για να αντιστρέψουν τα προπύργια του στρατού της Σομαλίας τους τελευταίους μήνες. Οι μαχητές της Al Shabaab επικεντρώνονται ιδιαίτερα στις περιοχές Ceel Buur και Ceel Dheer, που βρίσκονται κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Middle Shabelle και Galgaduud, και σχεδιάζουν να υπερασπιστούν τα οχυρά της οργάνωσης στο Galhareeri και στο Ceel Buur. Ο αγώνας της κυβέρνησης εναντίον της al-Shabaab ήταν πιο παρατεταμένος από ό,τι είχε προγραμματιστεί στην αρχή της επιχείρησης κατά της εξέγερσης […]».[59]

Περιστατικά ασφαλείας

Έκθεση της αυστριακής ACCORD που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2024 και αναφέρεται σε περιστατικά ασφαλείας που έλαβαν χώρα στη Σομαλία το δεύτερο τέταρτο του 2024 έπειτα από έρευνα στην βάση της ACLED αναφέρει ότι στο Galguduud, αναφέρθηκαν 49 περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν 305 άνθρωποι. Ανάμεσα στις πληγείσες περιοχές ήταν και η Ceel Buur. Η κεντρική περιοχή Galguduud σημειώνεται με βαθύ κόκκινο χρώμα στους χάρτες της ACCORD σχετικά με τις απώλειες ζωών αυτή την περίοδο στη Σομαλία.[60]

Έκθεση της αυστριακής ACCORD που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2024 και αναφέρεται σε περιστατικά ασφαλείας που έλαβαν χώρα στη Σομαλία το πρώτο τέταρτο του 2024 έπειτα από έρευνα στην βάση της ACLED αναφέρει ότι στο Galguduud, αναφέρθηκαν 35 περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν 126 άτομα. Ανάμεσα στις πληγείσες περιοχές ήταν και η Ceel Buur. Η κεντρική περιοχή Galguduud σημειώνεται με κόκκινο χρώμα στους χάρτες της ACCORD σχετικά με τις απώλειες ζωών αυτή την περίοδο στη Σομαλία.[61]

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα 23/09/2023-20/09/2024 στην περιοχή Ceel Buur της Σομαλίας αναφέρθηκαν 13 ανθρώπινες απώλειες οι οποίες οφείλονται σε 8 περιστατικά ασφαλείας που αναλύονται σε 2 περιστατικά που χαρακτηρίζονται ως «μάχες», 2 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης βίας, 1 επίθεση με βία κατά αμάχων, 1 διαμαρτυρία και 1 περιστατικό που χαρακτηρίζεται ως «στρατηγική εξέλιξη».[62]

Συνεπώς, με βάση τα ανωτέρω ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα, συνάγεται με ασφάλεια το συμπέρασμα ότι τα επίπεδα αδιάκριτης βίας στην περιοχή Galguduud, και στην πόλη Ceel Buur είναι υψηλά ενώ και όπως αναφέρουν οι ως άνω πηγές πληροφόρησης οι εν λόγω περιοχές ελέγχονται από την τρομοκρατική παραστρατιωτική οργάνωση Αl Shabaab.Παράλληλα φρονώ ότι συγκεντρώνονται στο πρόσωπο του Αιτητή και ορισμένα προσωπικά χαρακτηριστικά ήτοι το γεγονός ότι ανήκει στην μειονοτική ομάδα Tomal, η οποία ως μειονοτική φυλή συχνά βιώνει περιστατικά επιθέσεων ενώ και ως αναφέρουν εξάλλου οι ως άνω πηγές πληροφόρησής ως μειονοτική φυλή ζουν σε βαθιά φτώχεια και υποφέρουν από πολυάριθμες μορφές διακρίσεων και αποκλεισμού ενώ στερούνται και τη δυνατότητα κρατικής προστασίας.

Λαμβάνοντας υπόψη  τα ως άνω αναφερθέν και συνεκτιμώντας τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή ως καταγράφονται πιο πάνω κατά την έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» (ως διατυπώθηκε από το ΔΕΕ στην υπόθεση Elgafaji C-465/07, σκέψεις 39 και 43, καθώς και στην υπόθεση Diakité C-285/12, σκέψεις 30 και 31) σε συνάρτηση με τις πληροφορίες για την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή Galguduud, και στην πόλη Ceel Buur ως αναφέρονται πιο πάνω τότε μπορεί ευλόγως να διαπιστωθεί ότι η φύση και έκταση της κρίσης μαζί με το προσωπικό προφίλ του Αιτητή αρκούν ώστε να εξαχθεί ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο ως άμαχος, σε περίπτωση που επιστρέψει στον τόπο συνήθους διαμονής του. Επομένως το Δικαστήριο κρίνει ότι συγκεντρώνονται στο πρόσωπό του Αιτητή οι προϋποθέσεις για την αναγνώρισή του ως δικαιούχου συμπληρωματικής προστασίας σύμφωνα με το άρθρο19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, ήτοι ότι ο Αιτητής διατρέχει πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στην περιοχή Galguduud, και στην πόλη Ceel Buur.

Εν συνεχεία, θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα μετεγκατάστασης του αιτούντα σε άλλη, ασφαλέστερη επαρχία της χώρας. Για το σκοπό αυτό λαμβάνεται υπόψη η κατευθυντήρια οδηγία της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες για τη Διεθνή Προστασία Νο.4 σύμφωνα με την οποία η αξιολόγηση της εναλλακτικής δυνατότητας εγχώριας προστασίας έχει ως προϋπόθεση την εξεύρεση μιας περιοχής στην οποία δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος δίωξης, και που θα μπορούσε ευλόγως να αναμένεται ότι ο Αιτητής μπορεί να έχει εκεί μια φυσιολογική ζωή. Η αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής της εγχώριας προστασίας απαιτεί την ανάλυση δύο στοιχείων, που συνίστανται στη διαπίστωση του εφικτού και του εύλογου χαρακτήρα της δυνατότητας μετεγκατάστασης, συνεκτιμώντας αφενός τις γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο τμήμα της χώρας που προτείνεται για μετεγκατάσταση και αφετέρου τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή.[63]

Στο εγχειρίδιο της EASO Προϋποθέσεις χορήγησης διεθνούς προστασίας (οδηγία 2011/95/ΕΕ), Δικαστική Ανάλυση, σελ.83 αναφέρονται τα εξής:

«Το άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο α) απαιτεί να μην υπάρχει για τον αιτούντα βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη ή ότι θα διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο τμήμα της χώρας στο οποίο προτείνεται να παρασχεθεί εγχώρια προστασία. Η αρχική ή οποιαδήποτε νέα μορφή δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε τμήμα της χώρας εμποδίζει την εφαρμογή της έννοιας της εγχώριας προστασίας [εκτός εάν υπάρχει πρόσβαση σε προστασία βάσει του άρθρου 8 παράγραφος 1 στοιχείο β)]. Η ερμηνεία αυτή μπορεί να υποστηριχθεί περαιτέρω, τηρουμένων των αναλογιών, από τις διαπιστώσεις του ΔΕΕ στην υπόθεση Abdulla, η οποία αφορούσε την ερμηνεία του άρθρου 11 παράγραφος 1 στοιχείο ε) της ΟΕΑΑ [επίσης άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο ε) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση)] σχετικά με την παύση. Το ΔΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όχι μόνο δεν πρέπει να υφίστανται πλέον οι αρχικές περιστάσεις που δικαιολογούσαν τον φόβο του ενδιαφερομένου ότι θα υποστεί δίωξη, αλλά «δεν [πρέπει να] υφίστανται άλλοι λόγοι που να του προκαλούν φόβο ότι θα "υποστεί δίωξη"».»

Στην σελ.88 του ίδιου εγχειριδίου αναφέρονται τα εξής:

«Βάσει της νομολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο όρος «λογικά» σημαίνει ότι δεν πρέπει να είναι αδικαιολόγητα δύσκολο να αναμένεται ότι ο αιτών θα μετεγκατασταθεί. Η House of Lords (Βουλή των Λόρδων) του Ηνωμένου Βασιλείου εξέτασε διάφορα κριτήρια «λογικής προσδοκίας». Στην υπόθεση Januzi, ο λόρδος Bingham περιέγραψε την προσέγγιση ως εξής:

Ας υποθέσουμε ότι ένα πρόσωπο υφίσταται στη χώρα ιθαγένειάς του δίωξη για λόγους που προβλέπονται στη Σύμβαση. Η χώρα είναι φτωχή. Το επίπεδο κοινωνικής προστασίας είναι χαμηλό. Το επίπεδο στερήσεων και ελλείψεων είναι υψηλό. Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ελάχιστος. [.]

Θα μπορούσε, χωρίς φόβο δίωξης, να ζήσει αλλού στη χώρα ιθαγένειάς του, αλλά θα υφίστατο εκεί όλα τα μειονεκτήματα της ζωής σε μια φτωχή και καθυστερημένη χώρα. Θα ήταν παράξενο εάν το τυχαίο γεγονός της δίωξης του παρείχε τη δυνατότητα να διαφύγει όχι μόνο από τη συγκεκριμένη δίωξη, αλλά και από τις στερήσεις που γνωρίζει η χώρα καταγωγής του. Φυσικά, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά εάν η έλλειψη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δημιουργούσε απειλές για τη ζωή του ή τον εξέθετε σε κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.»

Εν προκειμένω ο Αιτητής ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης απάντησε αρνητικά (βλ. ερ. 68 Δ.Φ.), ενώ κατά το στάδιο των διευκρινίσεων ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ισχυρίστηκε ότι δεν μπορεί να μετεγκατασταθεί στο Mogadishu εξαιτίας της οικογένειας της μητέρας του. Περαιτέρω, ο Αιτητής κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ανέφερε ότι κατά την παραμονή του στο Mogadishu διέμενε με την θεία του και κρυβόταν από την οικογένεια της μητέρας του, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται η χρονική περίοδος παραμονής του στη συγκεκριμένη πόλη και εάν εξακολουθεί σήμερα να έχει επικοινωνία με τη θεία του. 

Κατόπιν σχετικής έρευνας του παρόντος Δικαστηρίου αναφορικά με την κατάσταση επιστραφέντων στη Σομαλία, προκύπτουν τα ακόλουθα:

Σε έκθεση του Δανικού DIS αναγράφεται ότι: «Οι επιστραφέντες στη Σομαλία συχνά επιστρέφουν με συνήθειες που είναι άγνωστες στη σομαλική κοινωνία και θεωρούνται ηθικά παραβατικές στην ισλαμική ή σομαλική κουλτούρα.» Πηγές αναφέρουν ότι η μεταχείριση που θα λάβουν αυτοί οι επιστραφέντες από τις οικογένειές τους ή τις φυλές τους εξαρτάται από την έκταση στην οποία ένας επαναπατριζόμενος είναι διατεθειμένος να αποκηρύξει αυτήν την άγνωστη συμπεριφορά, αν και σπάνια συμβαίνει ένας επαναπατριζόμενος να εκδιωχθεί. Η ίδια έκθεση αναφέρει ορισμένες περιπτώσεις επαναπατρισθέντων με «κακές συνήθειες» που εκδιώχθηκαν από τα δίκτυά τους και «κατέληξαν στο ψυχιατρείο», με μια άλλη πηγή να αναφέρει ότι η κοινωνική πίεση μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση ουσιών και στη συνέχεια σε εγκλεισμό σε θρησκευτικά κέντρα αποκατάστασης, όπου τα άτομα υφίστανται σωματική και ψυχολογική κακοποίηση ως μέρος της θεραπείας.^[64]

Όσον αφορά τους επιστραφέντες από γειτονικές χώρες, έτερη έκθεση της EUAA του 2021  για τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες σημειώνει ότι η πλειοψηφία εγκαθίσταται σε πόλεις, όπως Mogadishu, Kismayo ή Baidoa, με πολλούς να επιλέγουν «να μην επιστρέψουν στις περιοχές καταγωγής τους, προτιμώντας να εγκατασταθούν σε αστικές περιοχές». Μεγάλος αριθμός επαναπατρισθέντων που στερούνται οικονομικών πόρων καταλήγουν σε καταυλισμούς που προορίζονται για εσωτερικώς εκτοπισμένα άτομα. Στην πραγματικότητα οι συνθήκες διαβίωσης δεν διαφέρουν από αυτές των εσωτερικά εκτοπισθέντων, έχοντας «περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες».[65] Σύμφωνα με την UNOCHA, το αστικό σύστημα είναι «ήδη υπερφορτωμένο λόγω έλλειψης χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών ενός ταχέως αυξανόμενου αστικού πληθυσμού».^[66] Επιπλέον, σημαντικό για την επιστροφή ενός ατόμου στη Σομαλία είναι η ύπαρξη υποστηρικτικού δικτύου σε επίπεδο οικογένειας, φίλων και γειτόνων, αλλά και φυλής. Γι' αυτό το λόγο οι περισσότεροι επιστραφέντες εγκαθίστανται σε περιοχές όπου μπορούν να βρουν μέλη της φυλής τους». Επιστραφέντες που λείπουν αρκετά χρόνια και διατηρούν ελάχιστες επαφές με την φυλή τους μπορεί να μην λάβουν υποστήριξη σε αυτό το πλαίσιο. Έτσι, όσοι στερούνται οικονομικούς πόρους, αντιμετωπίζουν δυσκολίες σχετικά με την απόκτηση γης, την υπεράσπιση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας γης ή θέσεων εργασίας. Αναφέρεται επίσης ότι άτομα από μειονοτικές ομάδες έχουν πολύ μικρότερες πιθανότητες «να βρουν δουλειά, ακόμα κι αν είναι μορφωμένοι και διαθέτουν πτυχίο πανεπιστημίου» και ακόμη και όταν πρόκειται για απασχόληση στη «σομαλική κυβέρνηση ή διεθνείς οργανισμούς».^[67]

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της EUAA του 2023, ελέγχονται τρία σωρευτικά κριτήρια, ήτοι  «ασφάλεια», «ταξίδι και εισδοχή» και «εύλογη δυνατότητα εγκατάστασης», προκειμένου να είναι εφικτή η εσωτερική μετεγκατάσταση. Αναφορικά με την περιοχή Mogadishu, η εν λόγω έκθεση, συνοψίζει τα ακόλουθα: « Με βάση τη γενική κατάσταση στο Mogadishu και λαμβάνοντας υπόψη τις ισχύουσες προσωπικές περιστάσεις, η εναλλακτική λύση της εσωτερικής προστασίας μπορεί να είναι εύλογη μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Τέτοιες εξαιρετικές περιπτώσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ορισμένους άντρες και παντρεμένα ζευγάρια χωρίς παιδιά χωρίς πρόσθετα σημεία ευαλωτότητας, που ανήκουν σε φυλές που πλειοψηφούν τοπικά και έχουν εκπαιδευτικό και επαγγελματικό υπόβαθρο που διευκολύνει την πρόσβασή τους στην απασχόληση, ή ένα δίκτυο υποστήριξης που μπορεί να τους βοηθήσει να αποκτήσουν πρόσβαση σε βασικά είδη διαβίωσης, ή όσοι έχουν επαρκή οικονομικά μέσα.»[68]

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, παρατηρώ ότι σύμφωνα με τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή και συγκεκριμένα ότι είναι χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, χωρίς εργασιακή εμπειρία στη χώρα καταγωγής του, το γεγονός ότι ανήκει στη μειονοτική φυλή Tomal και δεν διαθέτει ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο, τυχόν μετεγκατάσταση στο Mogadishu, καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη και δεν αναμένεται από τον Αιτητή να μπορεί να έχει φυσιολογική ζωή. Ως εκ τούτου δεν θεωρώ εύλογη τη δυνατότητα εσωτερικής μετεγκατάστασης του Αιτητή στο Mogadishu.

Υπό το φως των πιο πάνω, η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται δυνάμει του άρθρου 146(4)(δ) του Συντάγματος και του άρθρου 11(3)(β) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου [Ν.73(Ι)/18], και ο Αιτητής αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Επιδικάζονται €500 έξοδα  υπέρ του Αιτητή και εναντίον των Καθ' ων η αίτηση.

 
Δ. ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.