ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπoθ. Αρ.: 4725/2022

 

06 Δεκεμβρίου 2024

[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Α.Η.

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

-------------------

Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά

Ε. Προκοπίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση

[Παρόντες: ο κ. M. Nasr για πιστή μετάφραση από τα ελληνικά στα αγγλικά και αντίστροφα και ο κ. M. Jirow για πιστή μετάφραση από τα αγγλικά στα Σομάλι και αντίστροφα.]

Α Π Ο Φ Α Σ Η 

 

Α.Α. ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 15/07/2022, σύμφωνα με την οποία το αίτημά του για παραχώρηση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας, απορρίφθηκε.

 

Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση, αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου κατατεθέν ως τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Σομαλίας, ο οποίος, την 24/07/2019 σύμφωνα με δική του δήλωση, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του και μέσω Τζιμπουτί και Τουρκίας αφίχθηκε στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου, από όπου στη συνέχεια εισήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Την 21/08/2019 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, δηλώνοντας ασυνόδευτος ανήλικος.

 

Στις 14/10/2019 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή αναφορικά με την οικογενειακή του επανένωση με τον θείο του, κάτοικο Αγγλίας. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ανέκυψαν αμφιβολίες ως προς την ηλικία του Αιτητή  και ως εκ τούτου και με τη συγκατάθεσή του παραπέμφθηκε σε ιατρικές εξετάσεις προσδιορισμού ηλικίας. Την 31/10/2019 αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε και υπέβαλε προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου τελική έκθεση – αξιολόγηση για τον προσδιορισμό της ηλικίας του Αιτητή σύμφωνα με την οποία και λαμβανομένων υπόψη των αποτελεσμάτων των ιατρικών εξετάσεων γίνεται εισήγηση όπως ο Αιτητής θεωρηθεί ως ενήλικας. Αυθημερόν η πιο πάνω εισήγηση εγκρίθηκε από τους Καθ΄ων η αίτηση, ενώ ο Αιτητής ενημερώθηκε για την εν λόγω απόφαση στις 27/11/2019. Έκτοτε και για σκοπούς της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης ασύλου του Αιτητή, ο τελευταίως θεωρείται ως ενήλικας.

 

Στις 16/05/2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (European Union Agency for Asylum, εφεξής EUAA), παρέχοντάς του δωρεάν βοήθεια διερμηνέα. Στις 25/05/2022, ο εν λόγω λειτουργός συνέταξε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία εισηγείται την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή και στις 05/06/2022, συγκεκριμένος λειτουργός δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης, εκδίδοντας παράλληλα απόφαση επιστροφή του στη Σομαλία.

Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 15/07/2022 και συνοδεύεται από την αιτιολογία αυτής, παραλήφθηκε δια χειρός από τον Αιτητή στις 29/07/2022, παρουσία διερμηνέα ο οποίος μετέφρασε το περιεχόμενο της απόφασης και της αιτιολόγησής της σε γλώσσα που κατανοεί ο Αιτητής, ήτοι τα σομαλικά.

 

Εμπρόθεσμα ο Αιτητής, χωρίς εκπροσώπηση δικηγόρου, καταχώρησε την με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.

 

Με την προσφυγή του ο Αιτητής προβάλλοντας πραγματικούς λόγους και όχι νομικά επιχειρήματα προς ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, δηλώνει ότι επιθυμεί να υποβάλει ένσταση στην απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου λόγω του ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του καθώς η ζωή του κινδυνεύει από τους τζιχαντιστές.

 

Εξειδικεύει με την γραπτή του αγόρευση, ότι κατάγεται από την περιοχή Lower Shabelle, συγκεκριμένα από το Kuntuwurey, και πως δεν μπορεί να επιστρέψει πίσω για λόγους ασφαλείας, καθώς η Al Shabaab του έχει δημιουργήσει πρόβλημα και τον αναζητά.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση, μέσω της δικής τους αγόρευσης, υπεραμύνονται της νομιμότητας και της ορθότητας της υπό εξέταση απόφασης. Αποτελεί θέση τους ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ’ ων η αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης. Προβάλλουν ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το αναλογούν βάρος απόδειξης των ισχυρισμών που θεμελιώνουν το αίτημα για παραχώρηση διεθνούς προστασίας. Τέλος, ισχυρίζονται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και αιτούνται την απόρριψή της.

 

Το Δικαστήριο έκρινε σκόπιμο και επιβεβλημένο το επανάνοιγμα της υπόθεσης καλώντας τον Αιτητή κατά τις δικασίμους της 11/10/2023 και της 11/04/2024 για κατ’ ουσία εξέταση της υπόθεσής του όπου τέθηκαν προς αυτόν ερωτήματα αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματος του για διεθνή προστασία. Για λόγους οικονομίας της απόφασης τα λεγόμενα του Αιτητή θα παρατεθούν σε μεταγενέστερο σημείο της παρούσας απόφασης.

 

Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018, κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή, κρίνω σκόπιμο όπως παραθέσω πιο κάτω όλους τους ισχυρισμούς που ο Αιτητής προέβαλε σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός της, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ’ ων η Αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας, εξετάζοντας παράλληλα και τη θέση του Αιτητή.

 

Με την αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας, ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του καθώς αντιμετώπιζε προβλήματα από την οργάνωση Al Shabaab, η οποία μάλιστα απήγαγε και δολοφόνησε τον πατέρα του με αποτέλεσμα ο ίδιος ο Αιτητής να διαφύγει.

 

Στα πλαίσια της συνέντευξής του με τον αρμόδιο λειτουργό, ο Αιτητής δήλωσε πολίτης Σομαλίας, με τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής το Kurtunwaarey της περιοχής Lower Shabelle. Ως προς την φυλή του, ο Αιτητής προέβαλε ότι ανήκει στην φυλή των Jido. Ο Αιτητής δήλωσε έγγαμος και πως παντρεύτηκε με παραδοσιακή θρησκευτική τελετή, η οποία διενεργήθηκε μέσω διαδικτύου και χωρίς ο ίδιος να έχει φυσική παρουσία σε αυτή. Ο γάμος του Αιτητή έλαβε χώρα το 2021, ενόσω ο Αιτητής βρίσκεται στην Κύπρο και η σύζυγός του διαμένει στη Mogadishu της Σομαλίας, αφού εγκατέλειψε την Kurtuwaarey. Ως προς την πατρική του οικογένεια ο Αιτητής ανέφερε πως ο πατέρας του δολοφονήθηκε και ότι η μητέρα του μαζί με τους τέσσερις αδερφούς του και τις τρεις αδερφές του διαμένουν στη Σομαλία, και συγκεκριμένα στο Kurtuwaarey. Σχετικά με το επίπεδο μόρφωσής του ο Αιτητής δήλωσε ότι λάμβανε εκπαίδευση κατ’ οίκον, και όχι σε επίσημο σχολείο της χώρας. Ως προς την επαγγελματική του εμπειρία ο Αιτητής προέβαλε ότι βοηθούσε περιστασιακά τους γονείς του σε αγροτικές εργασίες.

 

Αναφορικά με τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής, κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του, ο Αιτητής αναφέρθηκε στην οργάνωση Al Shabaab, η οποία έχει και τον έλεγχο της περιοχής στην οποία διέμενε. Δήλωσε ότι η Al Shabaab ήθελε να τον στρατολογήσει καθώς στρατολογούσε νέους της περιοχής, ανάμεσά τους και φίλους του Αιτητή. Αρχικά ο Αιτητής αναφέρθηκε στις γενικές πρακτικές στρατολόγησης νεαρών ατόμων που ακολουθούσαν τα μέλη της Al Shabaab στην περιοχή συνήθους διαμονής του. Στη συνεχεία ο Αιτητής αναφέρθηκε στην προσωπική του εμπειρία λέγοντας ότι ο πατέρας του, από τον οποίο και ζητήθηκε το προαναφερθέν μέσω εκπροσώπων της Al Shabaab, ζήτησε στα μέλη της οργάνωσης διορία μίας εβδομάδας προκειμένου να απαντήσει στο αίτημα αυτό. Με το πέρας της διορίας και μετά την άρνηση του πατέρα του Αιτητή να στρατολογηθεί το παιδί του, ο Αιτητής προέβαλε ότι μέλη της Al Shabaab απήγαγαν τον πατέρα του. Ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν ήταν παρών όταν συνέβη αυτό και πως του το είπε η μητέρα του, λέγοντάς του παράλληλα πως πρέπει να φύγει από την περιοχή καθώς θα είναι ο επόμενος. Κατά συνέπεια ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε το Kurtunwaarey την ίδια ημέρα και μετέβη στη Mogadishu. Όσο διέμενε στη Mogadishu ο Αιτητής περιέγραψε ότι οι γηραιοί της περιοχής του προσπάθησαν να έρθουν σε επικοινωνία με μέλη της Al Shabaab προκειμένου να μάθουν πληροφορίες για την τύχη του πατέρα του, μαθαίνοντας εν τέλει ότι σκοτώθηκε από μέλη της οργάνωσης. Για τον λόγο αυτό η μητέρα του Αιτητή πούλησε τα περιουσιακά τους στοιχεία και χρηματοδότησε το ταξίδι του Αιτητή προς τη Κύπρο.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός προχώρησε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις επί του ανωτέρω αφηγήματος του Αιτητή, ξεκινώντας με ερωτήσεις σε σχέση με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή Kurtunwaarey και την εκεί παρουσία της Al Shabaab. Ο Αιτητής δήλωσε ότι η περιοχή αυτή βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Al Shabaab, η οποία διαπράττει εγκλήματα και επιβάλλει τις απόψεις της στους κατοίκους της περιοχής. Προσέθεσε ότι η οργάνωση στερεί την περίθαλψη, την εκπαίδευση και την ελευθερία του λόγου από τον πληθυσμό και δεν αφήνει ούτε διεθνείς οργανισμούς να συνδράμουν τους κατοίκους της περιοχής και εξήγησε ότι επέβαλαν ακόμα και τον τρόπο που έπρεπε κάποιος να ντυθεί ή να κόψει τα μαλλιά του. Εξαιτίας της οργάνωσης αυτής ο Αιτητής δήλωσε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον τόπο διαμονής του και να ζήσει μακριά από τους γονείς και τη σύζυγό του. Εξήγησε δε ότι εάν παρέμενε εκεί τότε θα εξαναγκαζόταν να ακολουθήσει την ιδεολογία τους.

 

Αναφορικά με την προσπάθεια στρατολόγησής του ο Αιτητής, ερωτηθείς σχετικά, δήλωσε ότι έμαθε για το συγκεκριμένο περιστατικό από τη μητέρα του καθώς ο ίδιος δεν ήταν παρών όταν τα μέλη της Al Shabaab επισκέφτηκαν τους γονείς του στην πατρική του οικία αλλά ήταν στη φάρμα του πατέρα του. Εξήγησε ότι τότε οι γονείς του απάντησαν στα μέλη της οργάνωσης ότι θα το σκεφτούν και θα τους απαντήσουν αργότερα. Εξήγησε περαιτέρω πως οι γονείς του δεν του έδωσαν περισσότερες πληροφορίες για τη συνάντηση αυτή, όπως για παράδειγμα πόσοι απεσταλμένοι της οργάνωσης πήγαν στην οικία του, και δήλωσε πως οι γονείς του δεν τον άφηναν να γίνει μέλος της εν λόγω οργάνωσης. Ο Αιτητής τοποθέτησε χρονικά το περιστατικό αυτό περί τα μέσα Φεβρουαρίου του 2019. Ως προς το πως αισθάνθηκε όταν έμαθε τα ανωτέρω, ο Αιτητής δήλωσε σοκαρισμένος.

Αναφορικά με τη δεύτερη επίσκεψη των μελών της Al Shabaab στην οικία του, έπειτα από το πέρας της προθεσμίας της μίας εβδομάδας που είχε δοθεί, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του είπε στους απεσταλμένους ότι δε μπορεί να αφήσει τον γιό του να ενταχθεί καθώς τον χρειάζεται για να τον βοηθάει. Ερωτηθείς ως προς το εάν υπήρχε η δυνατότητα να πληρώσει η οικογένειά του κάποιο χρηματικό ποσό ώστε να μη στρατολογηθεί ο Αιτητής εξήγησε ότι αυτό αποτελεί επιλογή για όσους δεν έχουν παιδιά και πως όσες οικογένειες έχουν παιδιά τις εξαναγκάζουν να στρατολογηθούν τα παιδιά μαζί τους. Κατέληξε δε ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα πληρωμής χρημάτων και πως ο στόχος τους ήταν ο ίδιος καθώς ανήκε στην νεολαία της περιοχής.

 

Προχωρώντας με ερωτήσεις που σχετίζονταν με την απαγωγή του πατέρα του από μέλη της Al Shabaab, ο Αιτητής προέβαλε ότι το περιστατικό αυτό έλαβε χώρα στην πατρική του οικία και πως ο ίδιος δεν βρισκόταν εκεί τη δεδομένη στιγμή, ενημερώθηκε δε από την μητέρα του που ήταν παρούσα, ότι οι απεσταλμένοι της Al Shabaab ρώτησαν τον πατέρα του για ποιον λόγο δεν τους έδωσε τον γιό του, ακολούθως τον βασάνισαν, χτυπώντας τον με το πίσω μέρος του όπλου τους, και τον απήγαγαν. Ο Αιτητής τοποθέτησε χρονικά το εν λόγω περιστατικό στις 28/02/2019, επαναλαμβάνοντας ότι το πρώτο περιστατικό προσέγγισης της οικογένειάς του από την Al Shabaab συνέβη στα μέσα του ίδιου μήνα.

 

Ως προς τη διαφυγή του από τον τόπο διαμονής του, ο Αιτητής δήλωσε πως έφυγε την ίδια νύχτα προς τη Mogadishu με ένα φορτηγό που μετέφερε φρούτα. Ως προς την εμπλοκή των γηραιών της περιοχής σε σχέση με την απαγωγή του πατέρα του, ο Αιτητής δήλωσε πως οι γηραιοί της περιοχής κάθε φορά που εμφανίζεται ένα πρόβλημα προσπαθούν να το επιλύσουν. Εξειδικεύοντας την ανάμειξή τους στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο Αιτητής δήλωσε ότι οι γηραιοί κάλεσαν την Al Shabaab, συναντήθηκαν μαζί τους και τους είπαν ότι ο πατέρας του δολοφονήθηκε από τους ίδιους. Ο Αιτητής προσέθεσε ότι δεν τον άφησαν καν να δει το πτώμα του πατέρα του. Τοποθέτησε χρονικά το περιστατικό τον Μάρτιο του 2019 αναφέροντας ότι ενημερώθηκε γι’ αυτό από έναν εκ των γηραιών της περιοχής του, επ’ ονόματι Arbo Jiiso .

 

Σε σχέση με το κατά πόσο η οικογένειά του απευθύνθηκε στις αρχές της χώρας καταγωγής του, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά, λέγοντας ότι αυτό δεν ήταν εφικτό καθώς η περιοχή διαμονής του βρισκόταν υπό την κυριαρχία της Al Shabaab και όχι της Κυβέρνησης. Ο Αιτητής ερωτήθηκε ως προς τον λόγο που δε ζήτησε προστασία όταν μετέβη στη Mogadishu απαντώντας ότι δεν το προσπάθησε καθώς πολλά άτομα επιθυμούν την προστασία των αρχών και δεν είναι σε θέση να τη λάβουν.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός συνέχισε με ερωτήσεις σχετικά με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας του Αιτητή και ιδιαίτερα αναφορικά με τα αδέρφια του. Ο Αιτητής δήλωσε ότι τα αδέρφια του είναι όλα μικρότερα από εκείνον και πως δεν αντιμετώπισαν κάποιο πρόβλημα που να σχετίζεται με πιθανή στρατολόγησή τους λόγω του νεαρού της ηλικίας τους.

 

Ως προς το εάν τα μέλη της Al Shabaab προσέγγισαν την οικογένεια του Αιτητή εκ νέου, μετά την αποχώρησή του από τον τόπο συνήθους διαμονής του, ο Αιτητής δήλωσε πως τον Μάρτιο του 2019 επικοινώνησε με τη μητέρα του ο δεύτερος στην ιεραρχία και ρωτούσε το που βρίσκεται ο Αιτητής, με τη μητέρα του να αποκρίνεται πως δε γνωρίζει τι συνέβη στον γιό της. Ως προς το εάν συνέβη ξανά ο Αιτητής δήλωσε ότι αυτό συνέβη περί τις δέκα φορές και πως, εν τέλει, ο διοικητής της Al Shabaab στην περιοχή αντικαταστάθηκε. Ο αρμόδιος λειτουργός αντιπαρέβαλε στον Αιτητή τι κίνδυνο αναμένεται να αντιμετωπίσει, εφόσον δεν τον έχουν αναζητήσει από το 2019 κι έπειτα και εφόσον ο διοικητής της περιοχής αντικαταστάθηκε με τον Αιτητής να ισχυρίζεται πως μπορεί ο διοικητής να αντικαταστάθηκε όμως η διοίκηση της Al Shabaab εξακολουθεί να υπάρχει στην περιοχή και το ότι έφυγε ο διοικητής δεν συνεπάγεται και παύση του προβλήματός του. Κατέληξε στο ότι, το γεγονός ότι σταμάτησαν να ρωτάνε γι’ αυτόν δε σημαίνει και πως τον ξέχασαν καθώς και ότι έχουν λίστες με τα ονόματα των ατόμων που θέλουν να εντοπίσουν.

 

Ως προς το εάν του συνέβη κάτι κατά το διάστημα που διέμενε στη Mogadishu ο Αιτητής απάντησε αρνητικά, αναφερόμενος μόνο στον φόβο που βίωνε λόγω της γενικότερης κατάσταση ασφαλείας.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη, τέλος, και σε ορισμένες ερωτήσεις σχετικά με τη φυλή του Αιτητή με τον Αιτητή να αναφέρει ότι δεν ήρθε ποτέ αντιμέτωπος με διακριτική μεταχείριση λόγω της φυλής του.

 

Αναφορικά με το τι φοβάται ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία ο Αιτητής δήλωσε ότι φοβάται ότι η Al Shabaab θα τον στρατολογήσει και θα αναγκαστεί να σκοτώσει κάποιον δρώντας υπό τις διαταγές της εν λόγω οργάνωσης.  

 

Ερωτηθείς ως προς το εάν θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή της Σομαλίας, και συγκεκριμένα στη Mogadishu όπου ο Αιτητής διαθέτει υποστηρικτικό δίκτυο αποτελούμενο από τη σύζυγό του, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά λέγοντας πως αυτό δεν είναι εφικτό καθώς δεν έχει ζήσει ποτέ του εκεί.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση, αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, διέκρινε και εξέτασε δύο ισχυρισμούς.

 

Ο πρώτος ισχυρισμός, ήτοι ο ισχυρισμός αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία, του Αιτητή, την ταυτότητά του, την περιοχή καταγωγής και τελευταίας διαμονής του στη Σομαλία κρίθηκε αποδεκτός από τον αρμόδιο λειτουργό. Ειδικότερα, οι δηλώσεις του κρίθηκαν ως επαρκείς, συνεκτικοί και συγκεκριμένοι. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός τόνισε ότι τα όσα δήλωσε ο Αιτητής βρίσκονταν σε συμφωνία με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης καθώς και με διεθνείς πηγές χαρτογράφησης.

 

Αντιθέτως ο ισχυρισμός του Αιτητή περί του ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του επειδή η οργάνωση Al Shabaab επιθυμούσε να τον στρατολογήσει εξαναγκαστικά, έτυχε απόρριψης. Σύμφωνα με τον αρμόδιο λειτουργό, ο Αιτητής δεν υπήρξε αρκούντως λεπτομερής ως προς την περιγραφή της προσέγγισης που έκανε η οργάνωση Al Shabaab προς τους γονείς του προκειμένου να τον στρατολογήσει, αλλά ούτε και με το τι επακολούθησε της άρνησης του πατέρα του αναφορικά με την ένταξη του στην εν λόγω οργάνωση. Αν και ο λειτουργός παρείχε στον Αιτητή την ευκαιρία να δώσει λεπτομέρειες για τα περιστατικά, τονίστηκε ότι εκείνος δεν έδωσε λεπτομερείς και συγκεκριμένες περιγραφές των περιστατικών που αποτελούσαν τη βάση του ισχυρισμού του. Επισημάνθηκε ότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν παρών στα εν λόγω περιστατικά ωστόσο, καθώς τα περιστατικά αυτά αποτέλεσαν και την αφορμή που ο Αιτητής έφυγε από τη Σομαλία, θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να έχει στην κατοχή του περισσότερες πληροφορίες. Τονίστηκε, επιπρόσθετα, πως ο Αιτητής ήταν σε θέση να τοποθετήσει τα γεγονότα σε ορθή χρονολογική σειρά ωστόσο αυτό δεν ήταν επαρκές καθώς αναμενόταν από αυτόν μεγαλύτερος βαθμός λεπτομερειών. Ως προς το πως έμαθε για τον θάνατο του πατέρα του, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε πως ο Αιτητής δεν ήταν ικανός να παραθέσει την πλήρη συνομιλία που είχε με έναν εκ των γηραιών του χωριού αναφορικά με το συγκεκριμένο ζήτημα.

 

Περεταίρω επισημάνθηκε εκ μέρους του λειτουργού ότι ο Αιτητής υπήρξε γενικόλογος όταν αναφέρθηκε στις επισκέψεις του δεύτερου αρχηγού της οργάνωσης στη μητέρα του αναζητώντας τον.

 

Τέλος, σε ό,τι αφορά την αναζήτηση προστασίας εκ μέρους του κράτους ο Αιτητής απάντησε ότι δεν αναζήτησε προστασία ούτε όταν έφτασε στη Mogadishu διότι οι αρχές δεν θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν καθώς επίσης επειδή υπάρχουν πολλά άτομα τα οποία έχουν ανάγκη από την βοήθεια της Κυβέρνησης αλλά δεν την λαμβάνουν. Η συγκεκριμένη απάντηση αξιολογήθηκε ως γενικόλογη από τον αρμόδιο λειτουργό.

 

Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε πως οι δηλώσεις του Αιτητή σε σχέση με τη στρατολόγηση νεαρών ανδρών από την Al Shabaab επιβεβαιώνονται από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ωστόσο, εξαιτίας της ελλιπούς εσωτερικής αξιοπιστίας των όσων δήλωσε ο Αιτητής κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων, απέρριψε τον ισχυρισμό του Αιτητή.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου ο λειτουργός αξιολόγησε το ενδεχόμενο πραγμάτωσης του εκπεφρασμένου φόβου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία. Καθώς ο συνδεόμενος με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ισχυρισμός κρίθηκε αναξιόπιστος, το συγκεκριμένο σκέλος του φόβου του κρίθηκε ως αβάσιμο και μη δικαιολογημένο, παρά το γεγονός ότι από τη διεξαχθείσα αντληθείσα έρευνα προέκυψε ότι ο τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι η περιοχή Kurtunwaarey στην επαρχία Lower Shabelle, ελέγχεται από τις δυνάμεις της Al Shabaab.

 

Σε σχέση με τον μη εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ο οποίος δύναται να απορρέει από τα στοιχεία του προσωπικού του προφίλ και δη την εθνοτική του καταγωγή, ο λειτουργός αξιολόγησε ότι δεν προκύπτουν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να πιθανολογηθεί ευλόγως ότι κατά την επιστροφή στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, ο Αιτητής θα κινδυνεύσει λόγο της φυλής του.

 

Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός εξέτασε την κατάσταση ασφαλείας στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή. Σύμφωνα με τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης που εντόπισε, ανέκυψε ότι η κατάσταση ασφαλείας στην εν λόγω περιοχή είναι ασταθής και, συνεπώς, πιθανολογήθηκε ευλόγως ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην περιοχή Kurtunwaarey στην επαρχία Lower Shabelle ο Αιτητή θα κινδυνεύσει εξαιτίας της επικρατούσας εκεί κατάστασης ασφαλείας.

 

Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, ο λειτουργός έκρινε ότι δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων θα μπορούσε να πιθανολογηθεί ότι κατά την επιστροφή του στη Σομαλία και στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, ο Αιτητής θα  έρθει αντιμέτωπος με οποιαδήποτε πράξη δίωξης που να συνδέεται με τη φυλή, τη θρησκεία, την εθνοτική καταγωγή, των πολιτικών πεποιθήσεων και/ή τη συμμετοχής του Αιτητή σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, υπό την έννοια του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Σε σχέση με το ενδεχόμενο ο Αιτητής να διατρέξει κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής λόγω της επικρατούσας κατάστασης ασφαλείας, ο λειτουργός ανέτρεξε σε περαιτέρω πηγές εκ των οποίων επιβεβαιώθηκε ότι στο Kurtunwaarey, στην επαρχία Lower Shabelle της Σομαλίας επικρατούν συνθήκες εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, πλην όμως τα επίπεδα αδιακρίτως ασκούμενης βίας δεν φτάνουν σε τέτοιο επίπεδο προκειμένου να συναχθεί ότι ο Αιτητής, ως άμαχος, θα κινδυνεύσει αποκλειστικά λόγω της φυσικής παρουσίας εκεί, δεδομένου άλλωστε ότι δε φέρει οποιαδήποτε επιβαρυντική προσωπική περίσταση. Ως εκ τούτου, το αίτημα του Αιτητή απορρίφθηκε και ως προς το ενδεχόμενο χορήγησης σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ενόψει όλων των ανωτέρω, οι Καθ’ ων η Αίτηση κατέληξαν ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις εκ του νόμου προϋποθέσεις ώστε να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας και κατά συνέπεια απέρριψαν το αίτημά του στο σύνολό του.

 

Το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου προνοεί ότι «εναπόκειται στον αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο αιτητής έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξη του, ή ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομική διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του. Ο αιτητής οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του αιτητή, οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός.

 

Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. 2 Α.Α.Δ. 120). Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.

 

Επιπλέον, ο «Πρακτικός οδηγός της EASO: Αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.

 

Από το ιστορικό του Αιτητή όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου, κρίθηκε σκόπιμο να κληθεί ο Αιτητής ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου προκειμένου να του τεθούν περαιτέρω ερωτήσεις σε σχέση με τον πυρήνα της αίτησής του για διεθνή προστασία. Αρχικώς, ο Αιτητής αποσαφήνισε ότι η μητέρα και τα αδέρφια του εξακολουθούν να διαμένουν στη Lower Shabelle και δήλωσε πως υπάρχει συχνή επικοινωνία μεταξύ τους. Επιβεβαίωσε επίσης ότι όλα τα αδέρφια του είναι μικρότερα από εκείνον, χωρίς να γνωρίζει ωστόσο την ακριβή ημερομηνία γέννησής τους. Ερωτηθείς στη συνέχεια ως προς το εάν η Al Shabaab προσέγγισε τη μητέρα του προκειμένου να στρατολογηθούν τα αδέρφια του, ο Αιτητής απάντησε θετικά, λέγοντας ότι μέλη της Al Shabaab έχουν αναφέρει στη μητέρα του ότι χρειάζονται τα αδέρφια του, ωστόσο δεν τους δίνει απάντηση. Μετά από σχετική ερώτηση του Δικαστηρίου, ο Αιτητής δήλωσε ότι τα μέλη της Al Shabaab ρωτούν για τον ίδιο τη μητέρα του και πως η μητέρα του απαντάει ότι δε γνωρίζει το που βρίσκεται ο Αιτητής. Κληθείς να διευκρινίσει για ποιον λόγο η Al Shabaab ήθελε να στρατολογήσει τον ίδιο και όχι τα αδέρφια του, ο Αιτητής δήλωσε πως αυτό έχει να κάνει με την ηλικία. Προσέθεσε δε πως η μητέρα του λέει στους απεσταλμένους της Al Shabaab ότι μπορεί σε αντάλλαγμα να τους δώσει χρήματα. Αφού ο Αιτητής αποσαφήνισε ότι τα αδέρφια του πλέον βρίσκονται σε ηλικία στρατολόγησης ερωτήθηκε ως προς τον λόγο που, ενώ εκείνος έφυγε, τα αδέρφια του παραμένουν εκεί, δηλώνοντας ότι η μητέρα του είπε ότι εάν ξαναέρθουν απεσταλμένοι της Al Shabaab τότε θα προτείνει να τους δοθεί χρηματικό ποσό. Στη συνεχεία ο Αιτητής ερωτήθηκε ως προς τον λόγο που η μητέρα του αντιμετωπίζει την περίπτωση των αδερφών του διαφορετικά από του ιδίου, με τον Αιτητή να δηλώνει ότι η μητέρα του έδωσε όλα της τα χρήματα για να φύγει ο Αιτητής από τη Σομαλία και πως όσα της απομένουν είναι διατεθειμένη να τα δώσει στην Al Shabaab για να μη στρατολογηθούν τα αδέρφια του Αιτητή. Κληθείς να εξηγήσει τον λόγο που τα αδέρφια του δεν έχουν φύγει από την περιοχή, εν αντιθέσει με τον ίδιο, ο Αιτητής προέβαλε πως εάν η κατάσταση χειροτερεύσει τότε θα βρουν λύση για να σωθεί η ζωή τους.

 

Σχετικά με την σύζυγό του ο Αιτητής επιβεβαίωσε ότι αυτή εξακολουθεί να διαμένει σε μία περιοχή λίγο πιο έξω από τη Mogadishu ονόματι Celesha Biyaha. Διευκρίνισε ότι η σύζυγός του δε διαμένει μόνη της αλλά με κάποιους γείτονες και εξήγησε ότι η περιοχή δεν είναι ασφαλής καθώς λαμβάνουν χώρα επιθέσεις.

 

Κληθείς να εξηγήσει εάν θα μπορούσε να στηριχθεί σε άτομα της φυλής του για να διαμείνει στη Mogadishu ο Αιτητής απάντησε αρνητικά, λέγοντας ότι τα άτομα της φυλής του διαμένουν μόνο στην περιοχή από την οποία έφυγε.

 

Κατά το στάδιο των διευκρινίσεων της 11/04/2024 ο Αιτητής δήλωσε ότι τον Ιανουάριο του ιδίου έτους χώρισε από τη γυναίκα του. Επιπρόσθετα επανέλαβε ότι η περιοχή καταγωγής του αντιμετωπίζει προβλήματα και πως δεν έχει κάποια σχέση με τη Mogadishu.

 

Τούτων λεχθέντων, και αναφορικά με τον ισχυρισμό περί των προσωπικών στοιχείων του Αιτητή, της χώρας καταγωγής του και του τόπου συνήθους διαμονής του, κρίνω ορθή την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση σχετικά με την αποδοχή του ουσιώδους αυτού ισχυρισμού. Πρέπει να επισημανθεί, ωστόσο, σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού ότι, ο αρμόδιος λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες σχετικά με τη μεγαλύτερη φυλή Digil στην οποία ανήκει η φυλή του Αιτητή, Jido, και όχι για τη φυλή Jido αυτή καθ’ αυτή. Το Δικαστήριο, κατόπιν σχετικής έρευνας σχετικά με τη φυλή του Αιτητή, εντόπισε ότι σύμφωνα με το Global IDP [Internally Displaced Peoples] Project, η Jido είναι μια υπο-φυλή της φυλής Digil, μιας από τις έξι μεγάλες φυλές στη Σομαλία. (…) Ένας συγγραφέας που ειδικεύεται στις παγκόσμιες γλώσσες ανέφερε ότι, το 1998, υπήρχαν περίπου 20.000 άτομα που ανήκαν στην εθνοτική ομάδα Jido στη Σομαλία (περίπου 0,2% του εθνικού πληθυσμού), των οποίων η μητρική γλώσσα είναι η Jiiddu.[1] Ως εκ τούτου, και μετά από την ανεξάρτητη έρευνα του Δικαστηρίου, ο υπό εξέταση ισχυρισμός γίνεται αποδεκτός. 

 

Εξετάζοντας την αξιοπιστία του δεύτερου διακριθέντα ισχυρισμού του Αιτητή ήτοι τον ισχυρισμό του περί προσπάθειας εξαναγκαστικής στρατολόγησής του από την Al Shabaab, παρατηρώ τα ακόλουθα.

 

Κατ΄αρχήν θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής, προτού παραθέσω τα σχετικά αποσπάσματα της συνέντευξης καθώς και τα χωρία της αξιολόγησης του αρμόδιου λειτουργού με τα οποία διαφωνώ.

 

Σύμφωνα με τον πρακτικό οδηγό της EUAA ‘Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System’, «κατά την αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων και της αξιοπιστίας στην περίπτωση των αιτούντων που είναι ανήλικοι, είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί μια τροποποιημένη προσέγγιση τόσο σε σχέση με τα προσωπικά τους (υποκειμενικά) αποδεικτικά στοιχεία όσο και με τον τρόπο αλληλεπίδρασης με το ιστορικό (αντικειμενικό) αποδεικτικό στοιχείο, για παράδειγμα, σχετικά με τις συνθήκες της χώρας. Καθώς ανήλικος είναι ένα άτομο ηλικίας κάτω των 18 ετών, ο όρος προφανώς ισχύει για νήπια καθώς και για εφήβους, ανεξάρτητα από τον εθνικό ορισμό των «ανηλίκων». Ούτε πρέπει να λησμονείται ότι σε ορισμένες αιτήσεις που υποβάλλονται από (νεαρούς) ενήλικες, τα στοιχεία τα γεγονότα που αναφέρουν μπορεί να αφορούν γεγονότα που κατά τα λεγόμενά τους τούς συνέβησαν όταν ήταν ανήλικοι και, επομένως, η μνήμη τους για αυτά τα γεγονότα θα είχε σχηματιστεί όταν ήταν ανήλικοι και, κατά συνέπεια, είναι πιθανό να αντικατοπτρίζει τις αντιλήψεις ενός ανηλίκου (η υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου).[2] Περαιτέρω, σύμφωνα με τον πρακτικό οδηγό της EUAA ‘Practical Guide on Evidence and Risk Assessment’ πρέπει επίσης να είναι λογικό να αναμένεται από τον Αιτητή να δώσει ένα ορισμένο επίπεδο λεπτομέρειας και συγκεκριμένων πληροφοριών ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο έχει ζήσει ο ίδιος προσωπικά το γεγονός ή την κατάσταση (η υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου).[3]

 

Εν προκειμένω, τα περιστατικά τα οποία άπτονται του πυρήνα αιτήματος διεθνούς προστασίας του Αιτητή έλαβαν χώρα το 2019, ήτοι αμέσως μετά την ενηλικίωση του Αιτητή. Περαιτέρω, και όσον αφορά τις δύο επισκέψεις των μελών της Al Shabaab στην οικία του, όπου κατά την πρώτη επίσκεψη ζήτησαν από τους γονείς του την στρατολόγηση του Αιτητή και κατά τη δεύτερη απήγαγαν τον πατέρα του λόγω της άρνησής τους να εγκρίνει τη στράτευση του Αιτητή στην Al Shabaab, ο Αιτητής δήλωσε με σαφήνεια και συνεκτικότητα ότι σε κανένα από αυτά δεν ήταν ο ίδιος παρόν. Λόγω, συνεπώς, και του ιδιαιτέρως νεαρού της ηλικίας του κατά το διάστημα που συνέβησαν τα υπό εξέταση περιστατικά αλλά και λόγω της φυσικής απουσίας κατά την εξέλιξή τους, δεν αναμένεται από τον Αιτητή ο ίδιος βαθμός λεπτομέρειας που θα απαιτείτο από ένα ενήλικο άτομο που θα ήταν παρόν στα υπό εξέταση περιστατικά.

 

Τούτου λεχθέντος, θα περάσω στην αξιολόγηση των δηλώσεων του Αιτητή. Αρχικά, ο Αιτητής ήταν σε θέση να αναφερθεί στη γενικότερη ύπαρξη της Al Shabaab στην περιοχή του με λεπτομέρεια και συνοχή, ενώ περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο η εξουσία της Al Shabaab στην ευρύτερη περιοχή της Lower Shabelle επηρέαζε τον ίδιο προσωπικά, καταλήγοντας μάλιστα στο ότι αυτό ήταν και η αιτία για την οποία εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του.

Όσον αφορά την απόπειρα στρατολόγησής του από την Al Shabaab, την απαγωγή του πατέρα του από την οργάνωση και την μετέπειτα δολοφονία του από τα μέλη της, επίσης διαπιστώνω, ότι ο Αιτητής ήταν σε θέση να αναφερθεί στα περιστατικά αυτά με συνοχή και χωρίς να εντοπίζονται στα λεγόμενά του ασυνέπειες ή αντιφάσεις. Ο Αιτητής με τρόπο συγκεκριμένο και σαφή τοποθέτησε τα γεγονότα αυτά σε χρονολογική σειρά, λέγοντας ότι η πρώτη επίσκεψη των μελών της Al Shabaab στην οικία του έγινε περί τα μέσα Φεβρουαρίου του 2019, η δεύτερη επίσκεψη οπότε και απήγαγαν και τον πατέρα του συνέβη στις 28/02/2019, ενώ οι γηραιοί της περιοχής προσέγγισαν την Al Shabaab προκειμένου να μάθουν για την τύχη του πατέρα του Αιτητή τον Μάρτιο του 2019.

 

Όσον αφορά τα περιστατικά αυτά καθαυτά, διαπιστώνω σχετικά με το πρώτο περιστατικό επίσκεψης των μελών της Al Shabaab ότι ο αρμόδιος λειτουργός στην έκθεσή του αναφέρει ως αρνητικό δείκτη αξιοπιστίας των λεγομένων του Αιτητή το ότι « […] ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τα άτομα που πήγαν στην οικία του τη συγκεκριμένη ημέρα […] ([…] the applicant was not in a position to refer to a description of the persons that went to his house that day […])». Ανατρέχοντας στο πρακτικό της συνέντευξης, διαπιστώνω ότι οι συγκεκριμένες ερωτήσεις ουδέποτε τέθηκαν προς απάντηση στον Αιτητή. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής ερωτήθηκε από τον αρμόδιο λειτουργό αποκλειστικά και μόνο ως προς το περιεχόμενο της συζήτησης των γονέων του με τα μέλη της Al Shabaab και ως προς τα πόσα και ποια μέλη της Al Shabaab ήταν παρόντα (ερυθρά 84 2Χ, 83 1Χ του διοικητικού φακέλου). Συνεπώς, από τη στιγμή που ο Αιτητής δεν ερωτήθηκε ποτέ με συγκεκριμένο και ευθύ τρόπο αναφορικά με την περιγραφή των συγκεκριμένων ατόμων δεν είναι και ευλόγως αναμενόμενο από τον αρμόδιο λειτουργό να αναμένει αυτές τις πληροφορίες από τον Αιτητή και, στη συνεχεία, να αξιολογεί αρνητικά την απουσία τους.

 

Κατά τα λοιπά, ο Αιτητής αναφέρθηκε με συνεκτικό τρόπο στο ότι οι απεσταλμένοι της Al Shabaab ζήτησαν από τον πατέρα του να στρατολογηθεί ο Αιτητής μαζί τους και πως ο πατέρας του ζήτησε διορία από αυτούς προκειμένου να σκεφτεί την πρόταση. Ο Αιτητής ενέμεινε στον ισχυρισμό του αυτό σε πλείστα σημεία της συνέντευξης, χωρίς να μεταβάλλει ουδόλως τα λεγόμενά του, δηλώνοντας παράλληλα ότι οι γονείς του ήταν αντίθετοι σε κάτι τέτοιο και πως ο ίδιος ένιωσε σοκαρισμένος μόλις το έμαθε. Όπως δε τονίστηκε και πιο πάνω, λόγω του νεαρού της ηλικίας του Αιτητή κατά το διάστημα που έλαβε χώρα το συγκεκριμένο περιστατικό αλλά και λόγω του ότι ο Αιτητής δεν ήταν παρών κατά την επίσκεψη των μελών της Al Shabaab στην οικία του, δεν αναμένεται από τον Αιτητή να παράσχει περισσότερες πληροφορίες πλην του τι ζήτησαν τα μέλη της Al Shabaab από τους γονείς του.

 

Όσον αφορά το περιστατικό απαγωγής του πατέρα του, ισχύουν οι ακριβώς πιο πάνω επισημάνσεις. Πέραν τούτου, διαπιστώνω ότι ο Αιτητής αναφέρθηκε συνεκτικά στην ημερομηνία που έλαβε χώρα η απαγωγή του πατέρα του, όπως και στο ότι κακοποιήθηκε σωματικά δεχόμενος χτυπήματα με το πίσω μέρος ενός όπλου. Παρ’ όλο που ο αρμόδιος λειτουργός σημείωσε ότι δόθηκε δύο φορές η δυνατότητα στον Αιτητή να αναφερθεί στο περιστατικό σωματικής κακοποίησης του πατέρα του και ο Αιτητής δεν το έπραξε με τον απαιτούμενο βαθμό λεπτομέρειας, τονίζεται ότι κάτι τέτοιο δε θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο από τον Αιτητή από τη στιγμή που εκείνος δεν ήταν παρών στο περιστατικό. Ο δε αρμόδιος λειτουργός δήλωσε τούτο χωρίς να επισημάνει τι παραπάνω πληροφορία θα αναμενόταν από τον Αιτητή να παράσχει πλην του σε ποιο σημείο και με ποιο αντικείμενο χτυπήθηκε ο πατέρας του.

 

Ταυτόχρονα, αναφορικά με τις ενέργειες του ίδιου του Αιτητή μετά την απαγωγή του πατέρα του, ερωτηθείς σχετικά ο Αιτητής δήλωσε με συνοχή και σαφήνεια  ότι διέφυγε το ίδιο ακριβώς βράδυ, μέσω ενός φορτηγού που μετέφερε φρούτα. Με νοηματική και χρονική συνοχή, ο Αιτητής προσέθεσε ότι τον Μάρτιο του 2019, μέσω των γηραιών της περιοχής, ο Αιτητής έμαθε πως ο πατέρας του δολοφονήθηκε από τα μέλη της Al Shabaab. Μάλιστα, ως στοιχείο που ενισχύει την αξιοπιστία των λεγομένων του Αιτητή, είναι και το ότι ο Αιτητής ήταν σε θέση να κατονομάσει με ακρίβεια το όνομα του ατόμου που τον ενημέρωσε για την τύχη του πατέρα του.

 

Σε σχέση με το εάν ο Αιτητής αποτάθηκε στις αρχές της χώρας καταγωγής του, επισημαίνεται ότι κάτι τέτοιο δε θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο από εκείνον, από τη στιγμή που ο τόπος συνήθους διαμονής του ήταν υπό την κυριαρχία της Al Shabaab και όχι της Κυβέρνησης. Αναφορικά με την εξήγησή του ότι δε ζήτησε βοήθεια από τις αρχές ούτε όταν μετέβη στη Modagishu, διαφωνώ με την κατάληξη του αρμόδιου λειτουργού καθότι η απάντησή του περί του ότι οι αρχές δεν προσφέρουν αποτελεσματική προστασία θεωρείται επαρκής από ένα άτομο που μόλις ενηλικιώθηκε και το οποίο ζούσε επί μακρόν σε μία περιοχή που δεν ήταν υπό τον έλεγχο του κράτους.

 

Τέλος, σχετικά με το εάν ο Αιτητής αναζητήθηκε από την Al Shabaab μετά την φυγή του από τον τόπο συνήθους διαμονής του, διαπιστώνω πως ο Αιτητής με συνοχή διευκρίνισε ότι απεσταλμένοι της οργάνωσης μετέβησαν στην οικία του προκειμένου να τον αναζητήσουν και να μάθουν που βρίσκεται από τη μητέρα του.

 

Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, το Δικαστήριο διεξήγε ανεξάρτητη και επικαιροποιημένη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για τη στρατολόγηση νέων από την Al Shabaab. Σύμφωνα με σύνοψη της συλλογής πληροφοριών της EUAA για την κατάσταση ασφαλείας του Μαρτίου 2023 και επιπροσθέτως, έκθεση της EUAA αναφορικά με τα προφίλ που στοχοποιούνται του 2021,[4] η Al-Shabaab αύξησε την ισχύ των ενεργών μαχητών της, από 2.000 – 3.000 εκτιμώμενες το 2017 σε 5.000 – 7.000 το 2020. Πιο πρόσφατες εκτιμήσεις για τον αριθμό των μαχητών της Al-Shabaab κυμαίνονται από 7.000 έως 20.000 άτομα. Ο κύριος στόχος των στρατολογήσεων είναι οι νεαροί άντρες, ωστόσο η οργάνωση στρατολογεί άτομα όλων των ηλικιών καθώς και γυναίκες.[5] Σύμφωνα με το Landinfo, την τελευταία δεκαετία φαίνεται ότι οι πιο σημαντικές ομάδες-στόχοι για στρατολόγηση ήταν τα αγόρια και οι νεαροί άνδρες στην ηλικιακή ομάδα 12–24 ετών. Υπολογίζεται στη βάση έρευνας που διεξήχθη, ότι το 21% των στρατολογήσεων ήταν στην ηλικιακή ομάδα 20-29 ετών.[6]

 

Αν και η Al-Shabaab στρατολογεί κατά κύριο λόγο από εδάφη υπό τον έλεγχό της, υπήρξαν επίσης αναφορές για στρατολόγηση από περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, ειδικά τη Mogadishu. Η στρατολόγηση εκτός της επικράτειας της Al-Shabaab συχνά περιλαμβάνει πτυχές εξαναγκασμού. Αναγκαστική στρατολόγηση έχει αναφερθεί σε περιοχές που ελέγχονται από την οργάνωση. Η Al-Shabaab τείνει να στρατολογεί σε τοποθεσίες που συνυπάρχουν πολλές φυλές, χτίζοντας τη στρατηγική στρατολόγησης τους στις συγκρούσεις μεταξύ των φυλών.[7]

 

Το Συμβούλιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ δημοσίευσε στις 30 Ιανουαρίου 2024 πληροφορίες οργανώσεων στα πλαίσια της 139^ης συνόδου, σύμφωνα με τις οποίες η Σομαλία αποτελεί γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη του εξτρεμισμού. Η Al-Shabaab στοχεύει πρωτίστως τη νεολαία. Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες έχουν συχνά ως αποτέλεσμα την ένταξη των νέων. Μια ερευνητική μελέτη από το Ινστιτούτο Μελέτης Ασφαλείας το 2014 εντόπισε τα κίνητρα των νέων στην Al-Shabaab. Το 70% των συμμετεχόντων ήταν κάτω των 24 ετών και οι μισοί είχαν χάσει τους γονείς τους. Τα περισσότερα από τα μέλη ισχυρίστηκαν ότι συμμετείχαν λόγω οικονομικού κινήτρου, και οι περισσότεροι είχαν λάβει ελάχιστη έως καθόλου εκπαίδευση.[8]

 

Η ίδια ως άνω έκθεση αναφέρει ότι η οι νέοι στοχοποιούνται από οργανώσεις λόγω της έλλειψης εκπαίδευσης, των ευκαιριών απασχόλησης, των κοινωνικών φραγμών και άλλων αδικιών. Οι απογοητεύσεις που αντιμετωπίζουν, σε συνδυασμό με το ότι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην κυβέρνησή τους, οδηγούν τους νέους να ενεργούν με παράλογους τρόπους. Οι νέοι που στοχοποιούνται από αυτές τις εξτρεμιστικές οργανώσεις εκφράζουν την απογοήτευσή τους μέσω της βίας.[9]

 

Η αναγκαστική στρατολόγηση χρησιμοποιείται κυρίως σε καταστάσεις όπου η οργάνωση έχει υποστεί γερό πλήγμα και χρειάζεται να επανδρώσει τις τάξεις της, για παράδειγμα μετά από μεγάλες απώλειες στη μάχη ή σε μέρη όπου χρειάζεται συνεχής παροχή νέων νεοσυλλέκτων.[10]

 

Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της EUAA που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, o σκοπός της στρατολόγησης επηρεάζεται από την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό υπόβαθρο και τα προηγούμενα επαγγέλματα. Η Al-Shabaab δεν στρατολογεί μόνο μαχητές αλλά και διοικητικό προσωπικό, χρηματοδότες, προσωπικό υλικοτεχνικής υποστήριξης, δικαστές, δασκάλους και εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Βασίζεται επίσης σε υποστηρικτές. Οι πληροφοριοδότες στρατολογούνται σε περιοχές που δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Al-Shabaab. Η οργάνωση μπορεί να βασιστεί σε ένα πολύ ισχυρό δίκτυο πληροφοριών στη Mogadishu, όπου οι πληροφοριοδότες μπορεί να είναι απλοί φοιτητές, υπάλληλοι, στις δυνάμεις ασφαλείας κ.λπ. επιχειρηματική εργασία. Οι νεοσύλλεκτοι μπορούν να ενταχθούν στην Al-Shabaab για λόγους όπως προσωπικό όφελος, καλύτερες οικονομικές προοπτικές και παράπονα κατά των διακρίσεων ή των καταχρήσεων και της διαφθοράς των τοπικών αρχών. Η ιδέα της εκδίκησης για πράξεις ταπείνωσης ή εγκλήματα έχει αναφερθεί ότι είναι βασικό κίνητρο για την ένταξη στην οργάνωση. Πολλοί νεαροί άνδρες μπορεί να στρατολογηθούν για θρησκευτικούς λόγους καθώς πιστεύουν ότι η Al-Shabaab υπερασπίζεται το Ισλάμ ενάντια στους «απίστους» και θέλουν να υποστηρίξουν τους τζιχαντιστικούς στόχους της οργάνωσης. [11]

 

Επιπρόσθετα, άρθρο του “The Horn Observer”, μιας ανεξάρτητης, μη κερδοσκοπικής και εθελοντικής πύλης ειδήσεων που καλύπτει το Κέρας της Αφρικής και τον κόσμο, με επίκεντρο τη Σομαλία,[12] αναφέρει ότι το Kurtun-Waarey, ήτοι ο τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, έχει γίνει το τελευταίο επίκεντρο στη σύγκρουση στη Σομαλία, ενώ επίσης έχει εξελιχθεί και σε γόνιμο έδαφος για στρατολόγηση στην Al-Shabaab.[13]

Όσον αφορά τις επιπτώσεις απέναντι σε άτομα που αρνήθηκαν την στρατολόγηση, συμπεριλαμβανομένων των μελών της τοπικής κοινότητας που αρνήθηκαν να δώσουν νεότερα μέλη των οικογενειών τους στην οργάνωση, πηγές αναφέρουν ότι αυτά έχουν απειληθεί και χαρακτηριστεί ως άπιστοι που απορρίπτουν το Ισλάμ και το νόμο της Σαρία και μερικοί έχουν σκοτωθεί ως προειδοποίηση άλλων εντός της κοινότητας. Σε άλλες περιπτώσεις, η Al Shabaab βασίζεται σε πρεσβύτερους φυλών που, σε περίπτωση άρνησης, δεν μπορούν να αρνηθούν να παραδώσουν δεκάδες ή και εκατοντάδες νέους από τη φυλή τους στην οργάνωση.[14]

 

Ως εκ των ανωτέρω, κρίνεται ότι θεμελιώνεται τόσο η εσωτερική, όσο και η εξωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του Αιτητή.

 

Θα προχωρήσω στην αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στον τόπο συνήθους διαμονής του, ήτοι στο Kurtun – Waarey της περιοχής Lower Shabelle. Παρατηρείται συναφώς ότι κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, ερωτηθείς τι φοβάται ότι θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στην εν λόγω περιοχή, ο Αιτητής δήλωσε ότι θα στρατολογηθεί αναγκαστικά από την Al Shabab.

 

Αναφορικά με το υποκειμενικό στοιχείο του φόβου του Αιτητή, το Δικαστήριο κρίνει ότι αυτό πληρούται δια της υποβολής αιτήσεως διεθνούς προστασίας και δια της απροθυμίας του Αιτητή να επιστρέψει σε αυτή.

 

Σε σχέση με το αντικειμενικό στοιχείο του φόβου του Αιτητή, αρχικά παρατηρώ ότι ο συνδεόμενος με το φόβο του Αιτητή ισχυρισμός έγινε αποδεκτός ως αξιόπιστος. Προχωρώντας άλλωστε σε περαιτέρω έρευνα, το Δικαστήριο εντόπισε πληροφορίες οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι η στρατολόγηση από την Al Shabaab πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια μίξη εθελοντικής και αναγκαστικής στρατολόγησης, με συνδυασμούς κινήτρων και προπαγάνδας στο ενδιάμεσο.[15] Η στρατολόγηση περιγράφεται από πηγές ως μια πολύπλοκη διαδικασία που διαφέρει ανάλογα με την τοποθεσία, το άτομο, και τις ανάγκες της Al Shabaab σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.[16] Όσον δε αφορά την εξαναγκαστική στρατολόγηση, η Al Shabaab έχει χαρακτηριστεί ως μια οργάνωση που δρα με «εξαιρετικά περιστασιακό τρόπο»,[17] ενώ, η χρήση βίας/εξαναγκασμού μπορεί να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου η οργάνωση χρειάζεται να «αναπληρώσει τις δυνάμεις της», όπως για παράδειγμα, μετά από μεγάλες απώλειες στη μάχη ή σε περιοχές όπου απαιτείται συνεχής ροή νέων στρατολογημένων.[18]

 

Επαναλαμβάνω ότι με βάση τις πληροφορίες που αντλήθηκαν, ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή έχει γίνει το τελευταίο επίκεντρο στη σύγκρουση στη Σομαλία, ενώ επίσης έχει εξελιχθεί και σε γόνιμο έδαφος για στρατολόγηση στην Al-Shabaab[19].

 

Παράλληλα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή άλλωστε, η Al Shabaab διατηρεί ένα ενεργό δίκτυο σε όλη την περιοχή Lower Shabelle και συνεχίζει να πραγματοποιεί επιθέσεις, να ελέγχει τους δρόμους και να επιβάλλει φόρους παρά τις στρατιωτικές επιθέσεις που εξαπολύονται κατά της οργάνωσης.[20] Η Al-Shabaab εκμεταλλεύεται τις τοπικές εντάσεις και τη δυσαρέσκεια για να σφυρηλατήσει τακτικές συμμαχίες με φυλές εναντίον των αντιπάλων της.[21] Χάρτες που αναφέρονται στην περίοδο του 2021 από την ‘Political Geography Now’, η οποία καταγράφει τις αλλαγές στις χώρες, τα σύνορα και τις πρωτεύουσες του κόσμου, καθώς και τον εδαφικό έλεγχο σε ζώνες συγκρούσεων,[22] υποδεικνύουν ότι η περισσότερη γεωγραφική έκταση της Lower Shabelle, ανάμεσά της και ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, ελέγχεται από την Al Shabaab.[23]

 

Στο συγκεκριμένο σημείο, κρίνω σημαντικό όπως παρατεθούν και συνεκτιμηθούν και τα όσα ανέφερε ο Αιτητής κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου, αναφορικά με τον κίνδυνο που θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία. Υπενθυμίζεται ότι ο Αιτητής προέβαλε ότι τα αδέρφια του, τα οποία είναι μικρότερα σε ηλικία από τον ίδιο, ωστόσο πληρούν τα ηλικιακά όρια της Al Shabaab αναφορικά με τη δυνατότητα στρατολόγησής τους, εξακολουθούν να διαμένουν μαζί με τη μητέρα του Αιτητή στην περιοχή Lower Shabelle. Ιδιαίτερα, όμως, ως προς το εάν τα αδέρφια του Αιτητή έχουν αντιμετωπίσει κίνδυνο στρατολόγησης από μέλη της Al Shabaab παρατηρώ ότι, ο Αιτητής δήλωσε ότι η μητέρα του έχει προσεγγιστεί από μέλη της οργάνωσης σχετικά με την πιθανή στρατολόγηση των αδερφών του, χωρίς ωστόσο να έχει λάβει ακόμα χώρα κάποια εξαναγκαστική στρατολόγησή τους. Ερωτηθείς ως προς τον λόγο που εξακολουθούν να διαμένουν στην περιοχή, παρά τις προσεγγίσεις από την Al Shabaab, ο Αιτητής δήλωσε ότι η μητέρα του θα επιχειρήσει να προσφέρει χρήματα στην Al Shabaab ως αντάλλαγμα προκειμένου να μη στρατολογηθούν τα αδέρφια του Αιτητή και πως, σε κάθε περίπτωση, εάν προκύψει εξαναγκασμός τότε θα κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου να αποφευχθεί πιθανή στρατολόγησή τους.

 

Το γεγονός ότι τα αδέρφια του Αιτητή δεν έχουν στρατολογηθεί από την Al Shabaab, παρά το γεγονός ότι εξακολουθούν να διαμένουν στην περιοχή και παρά τις επισκέψεις απεσταλμένων της οργάνωσης στην οικία τους, δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για να αποκλειστεί η εύλογη πιθανότητα μελλοντικού κινδύνου στρατολόγησης για τον Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στον τόπο συνήθους διαμονής του. Ειδικότερα, η ύπαρξη αντίστοιχης παρελθούσας μεταχείρισης, καθώς και οι πληροφορίες οι οποίες αντλήθηκαν και επιβεβαιώνουν τη δράση και τις πρακτικές που υιοθετεί η Al Shabaab στην περιοχή Kurtun-Waarey, τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, δε μπορούν να αντισταθμιστούν αποκλειστικά από τη μη στρατολόγηση των αδερφών του. Λαμβάνοντας υπόψη το ότι η διαδικασία στρατολόγησης μελών από την Al Shabaab πρόκειται για μία συνεχόμενη διαδικασία για την οποία χρησιμοποιείται πληθώρα μεθόδων για την πραγμάτωσή της ανάλογα με τις ανάγκες της οργάνωσης, το ότι τα αδέρφια του Αιτητή δεν έχουν στρατολογηθεί ακόμα εξαναγκαστικά δεν αποκλείει ούτε τη μελλοντική εξαναγκαστική στρατολόγησή τους, ούτε όμως και την απουσία μελλοντοστραφούς κινδύνου στρατολόγησης του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στην περιοχή Kurtun-Waarey, σε συνάρτηση πάντα με τον έλεγχο που ασκεί η Al Shabaab στη συγκεκριμένη περιοχή.

 

Καθώς, η παρούσα απόφαση οφείλει να επικεντρωθεί στο μελλοντοστραφή κίνδυνο του Αιτητή προσωπικά, το Δικαστήριο εντόπισε περαιτέρω πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η άρνηση συμμετοχής στην Al Shabaab μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Άτομα που αρνούνται να στρατολογηθούν σε αυτή ενδέχεται να σκοτωθούν. Οι δολοφονίες ατόμων που αρνούνται να ενταχθούν μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω δημόσιων εκτελέσεων. Αυτό θεωρείται μέρος της συνολικής στρατηγικής της Al Shabaab για την επιβολή φόβου στον πληθυσμό και τη δημιουργία παραδειγμάτων για μελλοντικούς στρατολογημένους.[24] Δεν παραβλέπω άλλωστε ότι, όπως έχει ήδη γίνει αποδεκτό, ως αντίποινα στην άρνηση του πατέρα του Αιτητή να δεχτεί την στρατολόγηση του γιού του (Αιτητή στην παρούσα) από την Al Shabaab, εκείνος απήχθη και δολοφονήθηκε από μέλη της οργάνωσης.

 

Στη βάση όλων των ανωτέρω και δεδομένου ότι ο Αιτητής εμπίπτει στα ηλικιακά όρια που προτιμώνται από την Al Shabaab για στρατολόγηση, χωρίς να παραβλέπονται τα σκληρά αντίποινα που η οργάνωση επιβάλλει σε όσους αρνούνται να ενταχθούν σε αυτή, τα οποία συμπεριλαμβάνουν και τον θάνατο,  το Δικαστήριο κρίνει ότι υπάρχει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στο Kurtun–Waarey της Lower Shabelle να στρατολογηθεί αναγκαστικά από την Al Shabab, άλλως να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της άρνησής του.  

 

Καταληκτικά, ο φόβος του Αιτητή κρίνεται από το Δικαστήριο ως βάσιμος και δικαιολογημένος.

 

Προχωρώντας τώρα στη νομική ανάλυση και ως προς το συστατικό στοιχείο της δίωξης, ο περί Προσφύγων Νόμος ορίζει, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 3Γ(1)(α) τις πράξεις δίωξης ως πράξεις:  «[.] αρκούντως σοβαρές λόγω της φύσης ή της επανάληψης τους ώστε να συνιστούν σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση, βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.», μεταφέροντας στην εθνική έννομη τάξη το αντίστοιχο άρθρο 9(α) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας [στο εξής: Οδηγία 2011/95/ΕΕ].

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 3Γ(2) του περί Προσφύγων Νόμου: «Οι ακόλουθες πράξεις συνιστούν μη εξαντλητικό κατάλογο πράξεων δίωξης, κατά την έννοια του εδαφίου (1): (α) πράξεις σωματικής ή ψυχικής βίας, συμπεριλαμβανομένων πράξεων σεξουαλικής βίας, (β) νομικά, διοικητικά, αστυνομικά ή/και δικαστικά μέτρα, τα οποία εισάγουν διακρίσεις αφ' εαυτού ή εφαρμόζονται κατά τρόπο εισάγοντα διακρίσεις, (γ) ποινική δίωξη ή επιβολή ποινής η οποία είναι δυσανάλογη ή μεροληπτική, (δ) άρνηση ένδικων μέσων με αποτέλεσμα την επιβολή δυσανάλογης ή μεροληπτικής ποινής, (ε) ποινική δίωξη ή επιβολή ποινής, για την άρνηση εκπλήρωσης στρατιωτικής θητείας σε σύρραξη, εάν η εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας θα περιλάμβανε έγκλημα, αδίκημα ή πράξη που αναφέρεται στην παράγραφο (γ) του εδαφίου (1) του άρθρου 5, (στ) πράξεις που στοχεύουν το φύλο ή τα παιδιά».

 

Όπως έχει αποφανθεί το ΔΕΕ για να συνιστά μια προσβολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων δίωξη υπό την έννοια του άρθρου 1Α, της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 σχετικά με το Καθεστώς των Προσφύγων, η προσβολή αυτή πρέπει να είναι σοβαρή σε ορισμένο τουλάχιστον βαθμό [απόφαση X κ.λπ., C‑199/12 έως C‑201/12, EU:C:2013:720, σκέψεις 51 έως 53].

 

Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναφορικά με Αιτήματα για Καθεστώς Πρόσφυγα που σχετίζονται με τη Στρατιωτική Θητεία στο πλαίσιο του άρθρου 1Α (2) της Σύμβασης του 1951 και/ή του Πρωτοκόλλου του 1967 που αφορά το Καθεστώς των Προσφύγων, ως αναγκαστική στρατολόγηση νοείται η βίαιη, υποχρεωτική ή ακούσια στρατολόγηση είτε στις ένοπλες δυνάμεις ενός κράτους είτε σε μια ένοπλη ομάδα μη κρατικού χαρακτήρα.[25]

 

Στις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές αναφέρεται επίσης ότι, όσον αφορά την εξαναγκαστική στρατολόγηση από ένοπλες ομάδες μη κρατικού χαρακτήρα, οι συγκεκριμένες ομάδες δεν έχουν δικαίωμα να στρατολογούν με εξαναγκασμό ή με τη βία. Ένα άτομο που αναζητά διεθνή προστασία στο εξωτερικό λόγω φόβου εξαναγκαστικής στρατολόγησης ή επαναστρατολόγησης από ένοπλες ομάδες μη κρατικού χαρακτήρα, μπορεί να είναι επιλέξιμο για καθεστώς πρόσφυγα, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται τα άλλα στοιχεία του ορισμού του πρόσφυγα·ιδίως όταν το κράτος είναι ανίκανο ή απρόθυμο να προστατεύσει το άτομο από αυτή τη στρατολόγηση.[26] Ομοίως, η εξαναγκαστική στρατολόγηση από μη κρατικές ομάδες για την εκτέλεση μη στρατιωτικών έργων θα μπορούσε να ισοδυναμεί, μεταξύ άλλων, με καταναγκαστική εργασία, δουλεία και/ή υποδούλωση και να συνιστά δίωξη.[27]

 

Οι προαναφερθείσες κατευθυντήριες γραμμές καταλήγουν στο ότι η αντίθεση στη στρατολόγηση από ένοπλες ομάδες μη κρατικού χαρακτήρα μπορεί να αποτελεί έκφραση πολιτικής άποψης.[28]

Το ότι η αναγκαστική στρατολόγηση από ένοπλες ομάδες μη κρατικού χαρακτήρα αποτελεί πράξη δίωξης επαναλαμβάνεται, επίσης, και στις Κατευθυντήριες Γραμμές της UNHCR αναφορικά με Αιτήματα για καθεστώς πρόσφυγα που σχετίζονται με καταστάσεις ένοπλης σύγκρουσης και βίας βάσει του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης του 1951 και/ή του Πρωτοκόλλου του 1967 που αφορά το Καθεστώς των Προσφύγων, καθώς και των περιφερειακών ορισμών για τους πρόσφυγες, όπου γίνεται λόγος πως καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων και βίας συχνά περιλαμβάνουν έκθεση σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή άλλης σοβαρής βλάβης που ισοδυναμεί με δίωξη. Αυτή η δίωξη μπορεί να περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται, σε καταστάσεις γενοκτονίας και εθνοκάθαρσης βασανιστήρια και άλλες μορφές απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης. βιασμό και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας· εξαναγκαστική στρατολόγηση, συμπεριλαμβανομένης της στρατολόγησης παιδιών.[29]

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με τον Οδηγό της EUAA για τη Σομαλία, η αναγκαστική στρατολόγηση καθώς και οι συνέπειες της άρνησης εξαναγκαστικής στρατολόγησης ισοδυναμούν με δίωξη.[30]

 

Ως εκ των πιο πάνω το Δικαστήριο αξιολογεί ότι οι πράξεις με τις οποίες κινδυνεύει να έρθει αντιμέτωπος ο Αιτητής σε περίπτωση που επιστρέψει στο Kurtun – Waarey της περιοχής Lower Shabelle, συνιστούν πράξεις σωματικής βίας οι οποίες ενδέχεται ακόμα και να θέσουν τη ζωή του σε κίνδυνο και οι οποίες αποτελούν αναμφίβολα πράξεις δίωξης.

 

Σε σχέση με τους λόγους δίωξης του Αιτητή, και σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 1 (ε) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, «η έννοια των πολιτικών πεποιθήσεων περιλαμβάνει, ιδίως, την υποστήριξη άποψης, ιδέας ή πεποιθήσεως επί ζητήματος που σχετίζεται με τους ενδεχόμενους φορείς δίωξης του άρθρου 6 και με τις πολιτικές ή τις μεθόδους τους, ανεξαρτήτως του εάν ο αιτών έχει εκδηλώσει εμπράκτως την εν λόγω άποψη, ιδέα ή πεποίθηση».

 

Εν προκειμένω, αξιολογώντας τους λόγους δίωξής του Αιτητή, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η Al Shabaab ασκεί de facto εξουσία στον τόπο συνήθους διαμονής του, ήτοι το Kurtun – Waarey της περιοχής Lower Shabelle, το Δικαστήριο αξιολογεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, αυτός θα αντιμετωπίσει πράξεις δίωξης λόγω αποδιδόμενων πολιτικών πεποιθήσεων καθώς λόγω της προηγούμενης άρνησης στρατολόγησής του στην Al Shabaab συνάγεται ότι είναι αντίθετος με την ιδεολογία και την εξουσία που ασκεί η συγκεκριμένη ομάδα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την έρευνα του ίδιου του Δικαστηρίου. Ειδικότερα, σύμφωνα με έκθεση της σουηδικής Lifos, άτομα που δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην Al Shabaab θεωρούνται ότι έχουν αντίθετη γνώμη προς την οργάνωση. Η έκθεση της Lifos διαπιστώνει περαιτέρω ότι Al Shabaab εξακολουθεί να δείχνει ενδιαφέρον για τον εντοπισμό λιποτακτών.[31]

 

Ως προς το φορέα δίωξης, σύμφωνα με το άρθρο 3Α του περί Προσφύγων Νόμου, στους φορείς δίωξης ή σοβαρής βλάβης συμπεριλαμβάνονται:

« […] (α) το κράτος,

(β) ομάδες ή οργανώσεις που ελέγχουν το κράτος ή ουσιώδες μέρος του εδάφους του κράτους,

(γ) μη κρατικοί φορείς, εάν μπορεί να καταδειχθεί ότι οι φορείς που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (β), περιλαμβανομένων των διεθνών οργανισμών, δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να παράσχουν προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3Β.»

 

Η νομική ανάλυση της EUAA σχετικά με την Οδηγία 2011/95/ΕΕ αναφέρει ότι ο όρος «μη κρατικοί φορείς» θα πρέπει να ερμηνεύεται ευρέως, καθώς ο στόχος του άρθρου 6 της Οδηγίας είναι να εξασφαλίσει ότι η αναγνώριση προσφυγικού καθεστώτος, γίνεται για τους αιτητές με εύλογο φόβο δίωξης.^[32] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2010 επιβεβαίωσε ότι ένα ευρύ φάσμα μη-κρατικών οντοτήτων έχει εντοπιστεί ότι εμπίπτει στην κατηγορία των «μη κρατικών φορέων». Αυτόν τον ευρύ ορισμό συμμερίζονται και τα δικαστήρια διαφόρων κρατών μελών^[33] και συμπεριλαμβάνει, φυλές, παραστρατιωτικές οργανώσεις, φονταμενταλιστικές ή/και τρομοκρατικές οργανώσεις, εγκληματικές οργανώσεις, πολιτικούς αντιπάλους και μέλη οικογένειας ή και ευρύτερης οικογένειας.^[34]

 

Στην υπό εξέταση υπόθεση ως φορείς δίωξης του Αιτητή κρίνεται η οργάνωση Al Shabaab, ήτοι μη κρατικός φορέας, η οποία υπήρξε ήδη φορέας δίωξης των πράξεων που ανάγκασαν τον Αιτητή να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, καθώς ήθελαν να στρατολογήσουν τον Αιτητή στην οργάνωση και ως αντίποινα της άρνησης εκπλήρωσης της συγκεκριμένης επιθυμίας, απήγαγαν και σκότωσαν τον πατέρα του.  

 

Αναφορικά δε με την ύπαρξη φορέα προστασίας, επισημαίνω ότι βάσει του άρθρου 3Β(1) του περί Προσφύγων Νόμου:

 

«Προστασία μπορεί να παρέχεται από:

 

(α) το κράτος, ή

 

(β) ομάδες ή οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων διεθνών οργανισμών, που ελέγχουν το κράτος ή ουσιώδες μέρος του εδάφους του κράτους,

 

υπό την προϋπόθεση ότι επιθυμούν να προσφέρουν προστασία σύμφωνα με το εδάφιο (2) και είναι σε θέση να το πράξουν.»

 

Επιπλέον, σύμφωνα με το εδάφιο 2 του ίδιου άρθρου: «η προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης πρέπει να είναι αποτελεσματική και μη προσωρινή. Προστασία παρέχεται κατά κανόνα όταν οι φορείς που αναφέρονται στο εδάφιο (1) λαμβάνουν εύλογα μέτρα για να αποτρέψουν τη δίωξη ή την πρόκληση σοβαρής βλάβης, μεταξύ άλλων, με τη λειτουργία αποτελεσματικού νομικού συστήματος για τον εντοπισμό, την ποινική δίωξη και τον κολασμό πράξεων που συνιστούν δίωξη ή σοβαρή βλάβη, και όταν ο αιτητής έχει πρόσβαση στην προστασία αυτή.»

 

Ως προς το εάν υπάρχει φορέας προστασίας για τον Αιτητή, πληροφορίες στις οποίες ανέτρεξε το Δικαστήριο αναφέρουν ότι η Al-Shabaab ελέγχει ένα σημαντικό μέρος της νότιας και κεντρικής Σομαλίας, ενώ έχει επεκτείνει την επιρροή της πέρα από αυτό. Η αρχιτεκτονική της κρατικής ασφάλειας παραμένει «βαθιά σπασμένη», με επιπτώσεις σε όλους τους τομείς. Κατά συνέπεια, οι εξουσίες αναφορικά με την ασφάλεια αλλά και οι πολιτικές και διοικητικές, είναι συχνά αδύναμες και αλληλεπικαλύπτονται ή αντικαθίστανται πλήρως από αυτές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η οποία συχνά αδυνατεί να επιβάλει την παρουσία και την κεντρική της εξουσία.[35] Παράλληλα, θέματα ικανότητας, όπως μη εκπαιδευμένες και μη ειδικευμένες μονάδες, καθώς και η έλλειψη εξοπλισμού, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αποτελεσματική ικανότητα του SNA να συμμετέχει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Al-Shabaab.[36] Επιπροσθέτως, η αποτελεσματικότητα του AMISOM επηρεάζεται επίσης από μια σειρά ζητημάτων, όπως οι πόροι και οι δυνατότητες, η περιφερειακή δυναμική, και άλλοι διεθνείς παράγοντες.[37] Ένας εμπειρογνώμονας της AMISOM δήλωσε ότι «μια δύναμη που δεν διαθέτει πόρους και που δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τον εαυτό της, δύσκολα είναι σε θέση να προστατεύσει τους αμάχους».[38] Καταληκτικά, ο οδηγός της EUAA καταλήγει πως το σομαλικό κράτος δε μπορεί να χαρακτηριστεί ως φορέας προστασίας.[39]

 

Όσον αφορά το εάν τα άτομα της φυλής του Αιτητή (Digil) θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως φορέας προστασίας, ο ίδιος οδηγός της EUAA αναφέρει ότι, παρά το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις, πολλοί Σομαλοί στρέφονται προς τα άτομα της φυλής τους για προστασία, εντούτοις η προστασία που παρέχεται από τις φυλές δεν μπορεί να θεωρηθεί ως προστασία σε συμφωνία με τις επιταγές του άρθρου 7 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.[40]

 

Κατά συνέπεια κρίνω ότι απουσιάζει ο φορέας προστασίας.

 

Περαιτέρω, ως προς το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης του Αιτητή θα εξεταστεί η πόλη Mogadishu, η οποία δεν αποτελεί τον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ωστόσο διέμεινε εκεί για λίγους μήνες πριν εγκαταλείψει τη Σομαλία. Υπενθυμίζεται ότι, ερωτηθείς σχετικά κατά την προσωπική του συνέντευξη, ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως δε θα μπορούσε να ζήσει στη Mogadishu καθώς δεν έχει γνώση της περιοχής. Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι ο Αιτητής έζησε εκεί για διάστημα τριών μηνών σε κάποιους μακρινούς συγγενείς του προτού εγκαταλείψει οριστικά τη Σομαλία και, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, δεν έβγαινε από το σπίτι λόγω του φόβου του και δεν είχε αποκτήσει γνώση της περιοχής. Τέλος, τονίζεται ότι ο Αιτητής δήλωσε κατά την τελευταία ακροαματική διαδικασία ότι έχει χωρίσει με τη σύζυγό του, η οποία επίσης ζούσε στη Mogadishu.

 

Το άρθρο 12Γ του περί Προσφύγων Νόμου[41] προνοεί ότι η δυνατότητα εσωτερικής μετεγκατάστασης αποκλείει την παροχή διεθνούς προστασίας. Προκειμένου λοιπόν να στοιχειοθετηθεί αυτή η δυνατότητα μετεγκατάστασης, θα πρέπει να τεκμηριωθούν στη βάση των διαθέσιμων πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής, ότι «(α) δεν υπάρχει βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη ή ότι διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ή (ii) έχει πρόσβαση σε προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως η εν λόγω προστασία ορίζεται στο άρθρο 3Β και ο αιτητής μπορεί νόμιμα και με ασφάλεια να ταξιδέψει και να γίνει δεκτός σε εκείνο το τμήμα της χώρας και μπορεί εύλογα να αναμένεται να εγκατασταθεί εκεί.»

 

Στο εγχειρίδιο του EASO, Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (οδηγία 2011/95/ΕΕ), Δικαστική Ανάλυση, σελ.83 αναφέρονται τα εξής:

 

«Το άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο α) απαιτεί να μην υπάρχει για τον αιτούντα βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη ή ότι θα διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο τμήμα της χώρας στο οποίο προτείνεται να παρασχεθεί εγχώρια προστασία. Η αρχική ή οποιαδήποτε νέα μορφή δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε τμήμα της χώρας εμποδίζει την εφαρμογή της έννοιας της εγχώριας προστασίας [εκτός εάν υπάρχει πρόσβαση σε προστασία βάσει του άρθρου 8 παράγραφος 1 στοιχείο β)]. Η ερμηνεία αυτή μπορεί να υποστηριχθεί περαιτέρω, τηρουμένων των αναλογιών, από τις διαπιστώσεις του ΔΕΕ στην υπόθεση Abdulla, η οποία αφορούσε την ερμηνεία του άρθρου 11 παράγραφος 1 στοιχείο ε) της ΟΕΑΑ [επίσης άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο ε) της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση)] σχετικά με την παύση. Το ΔΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όχι μόνο δεν πρέπει να υφίστανται πλέον οι αρχικές περιστάσεις που δικαιολογούσαν τον φόβο του ενδιαφερομένου ότι θα υποστεί δίωξη, αλλά «δεν [πρέπει να] υφίστανται άλλοι λόγοι που να του προκαλούν φόβο ότι θα "υποστεί δίωξη"».»

 

Στην σελ.88 του ίδιου εγχειριδίου αναφέρονται τα εξής:

 

«Βάσει της νομολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο όρος «λογικά» σημαίνει ότι δεν πρέπει να είναι αδικαιολόγητα δύσκολο να αναμένεται ότι ο αιτών θα μετεγκατασταθεί. Η House of Lords (Βουλή των Λόρδων) του Ηνωμένου Βασιλείου εξέτασε διάφορα κριτήρια «λογικής προσδοκίας». Στην υπόθεση Januzi, ο λόρδος Bingham περιέγραψε την προσέγγιση ως εξής:

Ας υποθέσουμε ότι ένα πρόσωπο υφίσταται στη χώρα ιθαγένειάς του δίωξη για λόγους που προβλέπονται στη Σύμβαση. Η χώρα είναι φτωχή. Το επίπεδο κοινωνικής προστασίας είναι χαμηλό. Το επίπεδο στερήσεων και ελλείψεων είναι υψηλό. Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ελάχιστος. [……….]

Θα μπορούσε, χωρίς φόβο δίωξης, να ζήσει αλλού στη χώρα ιθαγένειάς του, αλλά θα υφίστατο εκεί όλα τα μειονεκτήματα της ζωής σε μια φτωχή και καθυστερημένη χώρα. Θα ήταν παράξενο εάν το τυχαίο γεγονός της δίωξης του παρείχε τη δυνατότητα να διαφύγει όχι μόνο από τη συγκεκριμένη δίωξη, αλλά και από τις στερήσεις που γνωρίζει η χώρα καταγωγής του. Φυσικά, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά εάν η έλλειψη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δημιουργούσε απειλές για τη ζωή του ή τον εξέθετε σε κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας».

 

Σε σχέση με το εύλογο της μετεγκατάστασης στην συγκεκριμένη περιοχή, στην σελ.90 του ίδιου εγχειριδίου αναφέρονται τα εξής:

 

«Στην υπόθεση MYH, το ΕΔΔΑ έλαβε υπόψη τέτοιες προσωπικές περιστάσεις των αιτουσών, όπως τη χριστιανική θρησκεία, την προχωρημένη ηλικία, την κακή κατάσταση της υγείας, το γεγονός ότι ήταν γυναίκες, καθώς και τους λιγοστούς οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς με την περιοχή του Κουρδιστάν, αλλά έκρινε ότι ούτε η γενική κατάσταση στην εν λόγω περιοχή ούτε οποιαδήποτε από τις προσωπικές περιστάσεις των αιτουσών υποδείκνυε την ύπαρξη πραγματικού κινδύνου κακομεταχείρισης.»

 

Βάσει των ανωτέρω πληροφοριών και σχετικά με το εύλογο της μετεγκατάστασης του Αιτητή στην πόλη Mogadishu, ενδιαφέρουσα καθοδήγηση παρέχει και η απόφαση του Εφετείου του Ην. Βασιλείου, το οποίο, στην υπόθεση AS (Afghanistan) v SSHD [2019] EWCA Civ 873 [17], ημ.24/05/19, παραθέτοντας τις κατευθυντήριες οδηγίες της UNHCR, οι οποίες υιοθετήθηκαν και από τον λόρδο Bingham στην υπόθεση Januzi,[42] επισημαίνει ότι επί δυνατότητας εσωτερικής μετεγκατάστασης στα πλαίσια υποθέσεων ασύλου θα πρέπει να εξετάζεται αν ο αιτητής, σε περίπτωση επιστροφής του, θα διάγει μία σχετικά φυσιολογική ζωή χωρίς υπέρμετρες δυσκολίες. Η εσωτερική μετεγκατάσταση εξακολουθεί να είναι εύλογη ακόμη κι αν οι συνθήκες είναι χειρότερες σε σχέση με την χώρα ασύλου.

 

Στην ανωτέρω απόφαση, παρ.47, αναφέρεται, σε ελεύθερη μετάφραση, ότι «Όσο σκληρό και αν ακούγεται, και παρ' όλη την συμπάθεια που ένας αναπόφευκτα νιώθει προς αυτούς που υπέφεραν ως οι εφεσείοντες (και οι δεκάδες χιλιάδες όμοιοι τους), η Σύμβαση για τους Πρόσφυγες, όπως επιχείρησα να εξηγήσω, έχει πραγματικά σκοπό να προστατεύσει μόνο αυτούς που απειλούνται με συγκεκριμένες μορφές δίωξης. Δεν είναι γενικό ανθρωπιστικό μέτρο. [.] Με δεδομένο ότι μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα τους, μόνο απόδειξη ότι οι ζωές τους μετά την επιστροφή τους θα ήταν πολύ απλά ανυπόφορες, συγκρινόμενες ακόμα και στα προβλήματα και τις στερήσεις τόσων άλλων συμπατριωτών τους, θα μπορούσε να τους καταστήσει δικαιούχους προσφυγικού καθεστώτος.».

 

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της EUAA του 2023, ελέγχονται τρία σωρευτικά κριτήρια, ήτοι «ασφάλεια», «ταξίδι και εισδοχή» και «εύλογη δυνατότητα εγκατάστασης», προκειμένου να είναι εφικτή η εσωτερική μετεγκατάσταση. Αναφορικά με την περιοχή Mogadishu, η εν λόγω έκθεση, συνοψίζει τα ακόλουθα: «Με βάση τη γενική κατάσταση στη Mogadishu και λαμβάνοντας υπόψη τις ισχύουσες προσωπικές περιστάσεις, η εναλλακτική λύση της εσωτερικής προστασίας μπορεί να είναι εύλογη μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις (η υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Τέτοιες εξαιρετικές περιπτώσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ορισμένους άντρες και παντρεμένα ζευγάρια χωρίς παιδιά χωρίς πρόσθετα σημεία ευαλωτότητας, που ανήκουν σε φυλές που πλειοψηφούν τοπικά και έχουν εκπαιδευτικό και επαγγελματικό υπόβαθρο που διευκολύνει την πρόσβασή τους στην απασχόληση (η υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου), ή ένα δίκτυο υποστήριξης που μπορεί να τους βοηθήσει να αποκτήσουν πρόσβαση σε βασικά είδη διαβίωσης, ή όσοι έχουν επαρκή οικονομικά μέσα.»[43]

 

Συμπερασματικά, δεν καταδεικνύεται ως εύλογη η πιθανότητα μετεγκατάστασής του Αιτητή στην πόλη Mogadishu, αφού λόγω των προσωπικών του συνθηκών και της έλλειψης ισχυρού υποστηρικτικού δικτύου, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα και δυσχέρειες μεγαλύτερα από αυτά που αντιμετωπίζει ο τοπικός πληθυσμός στην καθημερινότητα του.

 

Ως εκ τούτου, το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης του Αιτητή στη Mogadishu, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής, απορρίπτεται καθώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 12Γ του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Έχοντας προβεί στην πιο πάνω εκτεταμένη ανάλυση καταλήγω ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση λανθασμένα αξιολόγησαν ότι δεν δύναται να χορηγηθεί στον Αιτητή καθεστώς πρόσφυγα καθώς όπως προκύπτει από το σύνολο των ενώπιον μου στοιχείων στο πρόσωπό του συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951.

 

Ως εκ τούτου η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται δυνάμει του άρθρου 146(4)(δ) του Συντάγματος και του άρθρου 11(3)(β) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου (Ν. 73(Ι)/18) και ο Αιτητής αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Επιδικάζονται €300 έξοδα υπέρ του Αιτητή και εναντίον των Καθ' ων η αίτηση.

 

 

Α. ΑΓΡΟΤΗ, Δ. ΔΔΔΠ