W.A. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 226/24, 30/1/2025
print
Τίτλος:
W.A. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 226/24, 30/1/2025

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

Υπόθεση Αρ.: 226/24

 

30 Ιανουαρίου, 2025

 

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

W.A.

Αιτητού

 

και

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η αίτηση

 .........

 

Γ. Κορυζής (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Α. Αναστασιάδη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

 

Ρ. Ευαγγέλου (κ.), για πιστή διερμηνεία από την ελληνική στην αγγλική και αντίστροφα.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία  κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 28.5.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022.

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, κατά δήλωσή του, στις 14.8.2022 και στη συνέχεια εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία. Περί τις 9.5.2022, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 12.5.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος στις 15.6.2023 υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης του Αιτητή και επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 28.5.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 13.9.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

Νομικοί Ισχυρισμοί 

2.             Κατά την ακροαματική διαδικασία, ο Αιτητής δια του συνηγόρου του προώθησε ως μόνο λόγο προσφυγής την κατ΄ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας.

 

3.             Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνονται της επίδικης απόφασης υποστηρίζοντας πως η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας όλων των σχετικών στοιχείων της υπόθεσης. Ειδικότερα, ισχυρίζονται ότι ο Αιτητής ορθώς κρίθηκε αναξιόπιστος ως προς τις συναφείς δηλώσεις του κατά τη διοικητική εξέταση της αίτησής του για διεθνή προστασία και ότι με βάση το προφίλ του και τον τόπο καταγωγής του δεν διατρέχει βάσιμο φόβο δίωξης ή άλλο σοβαρό κίνδυνο με την έννοια του άρθρου 3 ή 19, αντίστοιχα, του περί Προσφύγων Νόμου. Σε κάθε περίπτωση, ισχυρίζονται, ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή είναι σε θέση να του παράσχει αποτελεσματική προστασία, αφού συμπεριλαμβάνεται στο κατάλογο των ασφαλών χωρών ιθαγένειας.  

 

Το νομικό πλαίσιο

4.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:

«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας  από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.»

5.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

6.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.

 

7.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

 

8.             Το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 31.5.2024 (Κ.Δ.Π. 191/2024) ορίζει ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας τη Νιγηρία. 

 

Κατάληξη

9.             Ως προς το μόνο προωθούμενο λόγο προσφυγής από τον Αιτητή, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί προς τούτο αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των υπό αναφορά λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική της ορθότητα. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η έκταση του ελέγχου που ασκεί το παρόν Δικαστήριο επί της επίδικης πράξης και η εξουσία του να την τροποποιήσει καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης (προσόντα μεταφραστή κ.α.). Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552].

 

10.          Επισημαίνεται επιπλέον συναφώς ότι αποτελεί βασική νομολογιακή αρχή ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης [Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Α.Ε. Aρ.: 3017, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 5.6.2002, (2002) 3 ΑΑΔ 345].

 

11.          Η γενική αυτή νομολογιακή αρχή θα πρέπει να εξεταστεί εν προκειμένω υπό το φως του ειδικού δικαίου που διέπει τη διαδικασία εξέτασης μίας αιτήσεως ασύλου και των αρχών που θεσπίζει τόσο η εθνική όσο και η ενωσιακή νομοθεσία. Συναφές εν προκειμένω είναι το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie vAναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου [Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010]. Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του [Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 εώς 68].

 

12.          Προχωρώντας, στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνεται ότι κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασία, δήλωσε πως ο πατέρας του άνηκε σε μια μυστική θρησκευτική οργάνωση όπου είχε τον ρόλο του μάντη, ζητώντας του να γίνει και ο ίδιος μέλος αυτής της θρησκευτικής οργάνωσης. Λόγω της άρνησης του διότι ήταν Χριστιανός, δεχόταν απειλές από τον πατέρα του πως θα τον σκοτώσει. Έτσι με την βοήθεια του θείου του, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του. (βλ. ερυθρό 1 του διοικητικού φακέλου)

 

13.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Aιτητής δήλωσε ότι κατάγεται από τη Νιγηρία και ανήκει στην φυλή Igbo, γεννηθείς το 1997 στο Umunende της πολιτείας Delta. Ως προς τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής, δήλωσε πως σε ηλικία 19 ετών μετέβηκε στη πόλη Agbor όπου και διέμενε προ της εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του. Στις 21.3.2022, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κάνοντας χρήση του διαβατηρίου του. Ως προς το θρήσκευμά του δήλωσε Χριστιανός. Ως προς την πατρική του οικογένεια, δήλωσε πως οι γονείς του και οι δύο αδελφές του, οι οποίες είναι παντρεμένες διαμένουν στο χωριό Umunede. Δήλωσε πως δεν έχει επικοινωνία με κανένα, εκτός από το θείο του, o οποίος το συνέδραμε κατά την παραμονή του στο Agbor.

 

14.          Ερωτηθείς ως προς τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως ο πατέρας του είναι βοτανολόγος ο οποίος υπηρετεί ένα μαντείο. Όπως ανέφερε, ο πατέρας του υπηρετούσε το μαντείο, ζήτησε από τον Αιτητή να εισαχθεί στην ομάδα τους, απειλώντας τον πως αν δεν το κάνει, θα τον σκοτώσει. To γεγονός αυτός τοποθετεί ο Αιτητής το 2019. Ανέφερε επίσης, πως ο ίδιος πίστευε στο Χριστιανισμό και μαζί με τον θείο του ο οποίος επίσης ήταν Χριστιανός πήγαιναν συχνά στην Εκκλησία. 

 

15.          Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων, υποβλήθηκαν ερωτήματα σε αυτόν αναφορικά με τις περιστάσεις τη πρότασης του πατέρα του, τη συμμετοχή του πατέρα του στην εν λόγω θρησκευτική ομάδα και τις εμπειρίες του ίδιου του Αιτητή γύρω από τη συμμετοχή του πατέρα του σε αυτήν. Ο Αιτητής διευκρίνισε ότι από το 2019 και έπειτα δεν ξαναείδε τον πατέρα του, ούτε και συνέβη οτιδήποτε στον ίδιο έκτοτε προερχόμενο από τον πατέρα του. Ερωτήματα υποβλήθηκαν στον Αιτητή και αναφορικά με τη στάση του πατέρα του απένταντί του αφότου εγκατέλειψε τη πατρική του οικεία.

 

16.          Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. ο μεν πρώτος αναφορικά με τον τόπο καταγωγής του (χωριό Umunede και τον τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή (πόλη Agbor της πολιτείας Delta) και τα λοιπά στοιχεία του προφίλ του, ο δε δεύτερος αναφορικά με την άρνησή του να συμμετέχει στη λατρεία του πατέρα του και τις συνακόλουθες απειλές που ο πατέρας του απηύθυνε στον ίδιο. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθώς οι δηλώσεις του Αιτητή κρίθηκαν ως ευλογοφανείς και εσωτερικά συνεκτικές, σε αρμονία με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

 

17.          Ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, οι δηλώσεις του Αιτητή, κρίθηκαν ως ασαφείς και γενικόλογες. Επισημάνθηκε ότι ο ίδιος δεν γνώριζε λεπτομέρειες της λατρείας που εξασκούσε ο πατέρας του. Επιπλέον επεσήμαναν ότι από τον Απρίλιο του 2019, δηλαδή από το χρόνο που ο Αιτητής εγκατέλειψε την οικία του για να μετοικήσει στην πόλη Agbor δεν είχε οποιαδήποτε επικοινωνία με τον πατέρα του είτε εκ του σύνεγγυς είτε με εξ αποστάσεως ούτε προκύπτει ο πατέρας του να τον αναζήτησε με οποιοδήποτε τρόπο ούτε και κατ’ επέκταση του συνέβη οτιδήποτε κατόπιν κάποιας συναφούς ενέργειας εναντίον του. Σχολιάστηκε επίσης ότι και ως προς τις συνέπειες της άρνησής του οι αναφορές του Αιτητή ήταν γενικές. Μίλησε με γενικότητα αναφορικά με το πνεύμα που υπηρετούσε ο πατέρας του και το οποίο όφειλε να υπηρετήσει και ο ίδιος μετά το θάνατο του πατέρα του. Η εξωτερική του αξιοπιστία δεν εξετάστηκε περαιτέρω, κρίνοντας ότι η δική του μαρτυρία αποτελεί τη μόνη πηγή αναφορικά με το προσωπικό αυτό βίωμα.

 

18.          Με βάση το μόνο αποδεκτό ισχυρισμό του Αιτητή, κρίθηκε ότι αυτός δεν συντρέχει οποιοδήποτε φόβο δίωξής ή σοβαρό κίνδυνο βλάβης. Προς τούτο αξιολογήθηκε η κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Delta. Συνεπώς αποκλείστηκε και η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

19.          Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία. Οφείλει εξάλλου να επισημανθεί ότι από τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή απουσιάζει η υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων της υπόθεσής του στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Αφ' ης στιγμής, όπως εξηγείται, το παρόν δικαστήριο εξετάζει την αίτηση του Αιτητή εξ υπαρχής, η εν λόγω ανάλυση θα έπρεπε να αποτελεί την πεμπτουσία της γραπτής αγόρευσης του αιτητή, γεγονός που δεν παρατηρείται εν προκειμένω.

 

20.           Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιον μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ' ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού για τους ίδιους λόγους που εξαντλητικώς καταγράφονται στης έκθεση, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης.

 

21.          Ως προς την αξιολόγηση του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή αναφορικά με την άρνησή του να συμμετέχει στη λατρεία του πατέρα του και τις συνακόλουθες απειλές που ο πατέρας του απηύθυνε στον ίδιο, συντάσσομαι με την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση περί μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή. Ο Αιτητής ήταν γενικόλογος ως προς το περιεχόμενο των απειλών του πατέρα του και τις περιστάσεις γύρω από αυτές, δεδομένο που δεν κρίνεται εύλογο λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας του, τος μορφωτικού του επίπεδου, της σημασία του περιστατικού για την απόφασή του να εγκαταλείψει τη χώρα και ότι πρόκειται για περιστατικό που ο ίδιος βίωσε. Επιπλέον, καίτοι είναι εύλογο να μη γνωρίζει εις βάθος λεπτομέρειες για μια λατρεία στην οποία αρνούνταν να συμμετέχει, η συμμετοχή του πατέρα του σε αυτήν και το γεγονός ότι ο ίδιος υπήρξε κατά τη δήλωσή του αυτόπτης μάρτυρας των τελετών κατά τη δήλωσή του (βλ. ερ. 19, σημείο 3Χ του διοικητικού φακέλου), εύλογα αναμένεται ότι ο ίδιος θα ήταν σε θέση να παραθέσει περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με την εν λόγω λατρεία. Επιπλέον, καίτοι το εν λόγω σημείο συμπλέκεται και με την αξιολόγηση κινδύνου, ο Αιτητής δεν ήταν σαφής ως προς τις περιστάσεις των απειλών που δέχτηκε από τον πατέρα του, ο οποίος από το 2019 μέχρι και τον 2021, δεν είχε οποιαδήποτε επαφή με τον Αιτητή, όπως ο τελευταίος κατ’ επανάληψη δήλωσε κατά τη συνέντευξή του. Ούτε φαίνεται ο Αιτητής να είχε από το 2019 οποιοδήποτε πρόβλημα με τον πατέρα του, ούτε προκύπτει ο ίδιος ο πατέρας του να τον αναζήτησε με σκοπό να τον βλάψει καίτοι μετοίκησε σε πόλη η οποία υπάγεται στην ίδια πολιτεία με την πατρική του οικία και το χωρίο του.

 

22.          Ως προς την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή, παρατηρείται ότι οι περιστάσεις που το συνθέτουν αποτελούν προσωπικό βίωμα αυτού τα οποία δεν αναμένεται να επιβεβαιωθούν εύλογα από εξωτερικές πηγές. Ως προς επιμέρους πτυχές των αναφορών του,  και ειδικότερα, όσο αφορά στην ειδωλολατρική ομάδα «Ezenu» δεν εντοπίζεται σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Σε άρθρο σε σχέση με τους Αφρικανούς θεούς και θεές, καταγράφεται ότι οι παραδοσιακοί αφρικανικοί πολιτισμοί πιστεύουν ή λατρεύουν πολλούς θεούς.[1] Ως αναφέρεται σε έτερη πηγή, μέρος αυτής της κοσμοθεωρίας αποτελεί η πίστη στη μαγεία η οποία κατέχει σημασίες που ποικίλουν σε κάθε τέτοιο πολιτισμό. Συγκεκριμένα, η μαγεία συχνά συνδέεται με τη διατήρηση της ισορροπίας και της αρμονίας στην κοινότητα. Οι μάγοι γιατροί και οι πνευματικοί ηγέτες πιστεύουν ότι διαθέτουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες για να επικοινωνούν με τα πνεύματα και τις θεότητες, εξασφαλίζοντας τόσο την ευημερία των ατόμων όσο και τη συλλογικότητα.[2] Περαιτέρω, από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, προκύπτει ότι στην χώρα καταγωγής του Αιτητή, πολλά άτομα ακολουθούν παραδοσιακές πεποιθήσεις που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε δεισιδαιμονίες. Αυτό δεν περιορίζεται μόνο στους αναλφάβητους και τους αγρότες, αλλά ισχύει και για την αστική ελίτ και τους λογοτέχνες. Στη Νιγηρία υπάρχει μια ισχυρή και διαδεδομένη πίστη στο juju και τα φυλαχτά, τη μαγεία, τα φαντάσματα, την αστρολογία, τη μαντεία, τη μετενσάρκωση, τα θαύματα, την ιδιωτική αποκάλυψη, κ.λ.π. Αυτές οι πεποιθήσεις καλλιεργούνται και ενισχύονται από τους πολλούς προφήτες και προφήτισσες, γκουρού, θαυματοποιούς, θεραπευτές πίστης και μάντεις στις νιγηριανές πόλεις και την ύπαιθρο, ενώ τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα και οι εντάσεις αντανακλώνται στη συλλογική συνείδηση ως πράξεις μαγείας. Επίσης ο φόβος της μαγείας δεν είναι περιφερειακός - αγγίζει σχεδόν όλα τα τμήματα της κοινωνίας και είναι βαθιά ριζωμένος στη συλλογική συνείδηση.[3].

 

23.          Σύμφωνα με τα ανωτέρω, οι δηλώσεις του Aιτητή, βρίσκουν εν μέρει έρεισμα στις διαθέσιμες πληροφορίες στο μέτρο που αναγνωρίζεται η ύπαρξη διαφόρων δοξασιών που συνδέονται με μυστικές τελετές και μαγεία, ωστόσο  δεν επαρκούν για να θεμελιώσουν την αξιοπιστία ως προς τον υπό εξέταση ισχυρισμού.

 

24.          Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου στη βάση του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τη κατάσταση που επικρατεί στο τόπο συνήθους καταγωγής του Αιτητή, την πολιτεία Delta, στη βάση της φυλετικής καταγωγής και θρησκείας του Αιτητή. Όσον αφορά στη θρησκεία του Αιτητή δεν προκύπτει φόβος δίωξης και/ή κίνδυνος σοβαρής βλάβης, καθώς σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Θρησκευτική Ελευθερία στη Νιγηρία για το 2023, o χριστιανισμός είναι η δεύτερη δημοφιλέστερη θρησκεία συνολικά στη χώρα με ποσοστό 48,1% και μάλιστα, οι χριστιανικές ομάδες των καθολικών, των αγγλικανών και των μεθοδιστών, αποτελούν την πλειονότητα στην Νότια περιοχή της Νιγηρίας, όπου συμπεριλαμβάνεται η πολιτεία Delta[4]  Ούτε, επίσης, προκύπτει τέτοιος βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος λόγω της εθνοτικής καταγωγής του Αιτητή, καθώς σύμφωνα με έτερη εξωτερική πηγή, η φυλή του Αιτητή (Igbo), η οποία κυρίως εμφανίζεται στα ανατολικά, αποτελεί μία εκ των τριών κύριων φυλών στη χώρα του.[5]

 

25.          Όσον αφορά στην κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στην χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην περιοχή συνήθους διαμονής του, ήτοι στην πολιτεία Delta, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης. Σύμφωνα  με  το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province)[6]. Η Boko Haram δρα στις πολιτείες Borno, Yobe, και Adamawa. Το 2019, παρατηρήθηκε  αναζωπύρωση και κλιμάκωση της κρίσης της Boko Haram σε ολόκληρη τη βορειοανατολική Νιγηρία και από το 2019 επεκτάθηκε  στη βορειοδυτική Νιγηρία με επιθέσεις που έλαβαν χώρα στην Kaduna, Katsina, Sokoto και Zamfara.[7] Ο στρατιωτικός εξοπλισμός και ο οπλισμός της Boko Haram περιλαμβάνει AK47, αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, χειροβομβίδες, όλμους, βόμβες βενζίνης και οχήματα Hilux.  Επιπλέον, έχει αναφερθεί ότι χρησιμοποιεί χειροβομβίδες με ρουκέτες και ενδέχεται να έχει τη δυνατότητα κατασκευής όπλων.[8] ΟΙ εν λόγω συγκρούσεις περιορίζονται στις εν λόγω περιοχές της χώρας και δεν εκτείνονται στο τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή.

 

26.          Σύμφωνα με  πρόσφατα αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED κατά την χρονική περίοδο 20.1.2024 έως 17.1.2025 στην πολιτεία Delta, όπου υπάγεται η περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφηκαν 187 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 142 καταγεγραμμένες απώλειες. Εξ αυτών των περιστατικών τα 48 καταχωρήθηκαν ως περιστατικά βίας κατά πολιτών, από τα οποία προέκυψαν 28 ανθρώπινες απώλειες, τα 74 ως μάχες, από τις οποίες σημειώθηκαν 103 ανθρώπινες απώλειες, τα 46 ως διαδηλώσεις, από τα οποία προέκυψαν 2 ανθρώπινες απώλειες, τα 17 ως αναταραχές, από τα οποία προέκυψαν 9 ανθρώπινες απώλειες και τα 2 ως περιστατικά απομακρυσμένης βίας από τα οποία προέκυψε καμία ανθρώπινη απώλεια.[9] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της Πολιτείας Delta, σύμφωνα με πρόβλεψη του 2022, ανέρχεται σε 5,636,100 κατοίκους.[10]

 

27.          Όσον αφορά την πολιτεία Delta, έκθεση της EUAA αναφέρει ότι οι πολιτείες όπου γενικά δεν διαπιστώνεται πραγματικός κίνδυνος για έναν άμαχο να επηρεαστεί προσωπικά με βάση την έννοια του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας είναι οι Abia, Akwa Ibom, Anambra, Bauchi, Bayelsa, Cross River, Delta, (πολιτεία όπου διέμενε ο Αιτητής προτού φύγει από τη Νιγηρία), Ebonyi, Edo, Ekiti, Enugu, Gombe, Imo, Jigawa, kano, Kebbi, Kogi, Kwara, Lagos, Nasarawa, Niger, Ogun, Ondo, Osun, Oyo, Plateau, Rivers, Sokoto και Taraba, καθώς και η ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Abuja. 

 

28.          Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει ότι η πολιτεία Delta της Νιγηρίας δεν φαίνεται να πλήττεται από τις ένοπλες συγκρούσεις που επικρατούν στη Νιγηρία, ούτε να επικρατούν συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ούτε υπό την καθημερινή του όρου έννοια, όπου δηλαδή οι τακτικές δυνάμεις της χώρας καταγωγής συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους (απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση Diakité, C-285/12, ημερ. 30.1.2014, σκέψεις 27-28), ουσιώδους προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

29.          Περαιτέρω, παρά το γεγονός ότι ο ισχυρισμός περί δίωξής του από τον πατέρα του δεν έχει γίνει αποδεκτός, επικουρικώς επισημαίνεται ότι κατά τη δήλωση του ίδιου του Αιτητή ο ίδιος ουδέποτε προσέφυγε για προστασία στις αρχές της χώρας του, δεν υπήρξε κάποιο περιστατικό βιαιοπραγίας, από τον πατέρα του προσωπικά σε βάρος του, παρά μόνο λεκτικές απειλές. Παρατηρείται εξάλλου ότι ο Αιτητής διέμενε επί τρία έτη στη Νιγηρία χωρίς να αναφέρει οποιοδήποτε περιστατικό εναντίον του. Ως εκ τούτου, δεν προκύπτουν τα αναγκαία αντικειμενικά δεδομένα προκειμένου να στοιχειοθετηθεί βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος από πλευρά του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του ή πραγματικός κίνδυνος να υποστεί βλάβη.

 

30.          Ως εκ τούτου, έχοντας ενώπιον μου το διοικητικό φάκελο, κρίνω ότι  δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν προβλήθηκε ισχυρισμός και κατ΄ επέκταση δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

31.          Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλείται κατά βάσιμο τρόπο, αλλά και από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. 

 

32.          Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

 

33.          Ως προς την υπαγωγή του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, επισημαίνω τα κατωτέρω. Ιδίως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

 

34.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ( στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών  8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, η χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, ο αριθμός των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

35.          Εξάλλου, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζουσα βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ. 17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

36.          Λαμβάνοντας υπόψιν τα ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα τα οποία έχουν παρατεθεί στο πλαίσιο της αξιολόγησης κινδύνου δε διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στην πολιτεία Delta, τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του αιτητή, καθώς και ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα όπου υπάγεται το Agbor, ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο αιτητής λόγω της παρουσίας του και μόνο εκεί να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19(2)(γ).

 

37.          Επικουρικώς, λαμβάνοντας υπόψιν το προφίλ του Αιτητή, στο πλαίσιο της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακα Elgafaji (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ. 17.2.2009) κυρίως δε το γεγονός ότι συνιστά άρρενα, νεαρής ηλικίας, χωρίς προβλήματα υγείας και με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής, δεν εντοπίζεται κάποιο χαρακτηριστικό επίτασης κινδύνου στην περίπτωσή του.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητού και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

 

                                                                Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π. 



[1] Ikechukwu Anthony Kanu, " IGBO-AFRICAN GODS AND GODDESSES ", Nnadiebube Journal of Philosophy, 2018, p. 142, διαθέσιμο στοhttps://ikechukwuanthonykanu.com/repo/IGBO%20GODS%20AND%20GODDESES.pdf   (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[2] Adelekun Isaac Abiodun, " Exploring Perceptions and Misconceptions of Witchcraft and Wizardry: The Shifting Meanings and Beliefs in Nigeria ", Mediterranean Journal of Social Sciences, 2023, p. 79, διαθέσιμο στοhttps://www.researchgate.net/publication/375433715_Exploring_Perceptions_and_Misconceptions_of_Witchcraft_and_Wizardry_The_Shifting_Meanings_and_Beliefs_in_Nigeria#:~:text=Witchcraft%20and%20wizardry%20have%20long%20been%20embedded%20in,to%20violence%2C%20social%20exclusion%2C%20and%20human%20rights%20abuses.  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[3] Global security, Nigeria, religion, indigenous beliefs, https://www.globalsecurity.org/military/world/nigeria/religion-indigenous.htm,  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[4] USDOS - U.S. Department of State, 2023 Report on International Religious Freedom: Nigeria, 30.6.2024, https://www.state.gov/reports/2023-report-on-international-religious-freedom/nigeria/     (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[5]Nigeria - Country briefing, https://www.ecoi.net/en/countries/nigeria/briefing/#ftn13  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[6] https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord, ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024

[7] Country of Origin Information, Nigeria, security Situation (Ιούνιος 2021), https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf σελ. 32,  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[8] Rulac (last update 2 March 2023), 'Non-International Armed Conflicts in Nigeria', available at: https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-nigeria#collapse4accord   (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[9] ACLED - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, 2023, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/  (βλπλατφόρμα Dashboard, με στοιχεία ανάλυσης ως εξής: POINT VIEW- EVENT DATE - 20.1.2024 έως 17.1.2025, EVENT TYPE - Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests και REGION - Western Africa - Nigeria- Delta State)  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)

[10] City Population (2022): Africa: Nigeria: Delta State https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA010__delta/  (τελευταία πρόσβαση 23.1.2025)


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο