
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ.4167/23
30 Ιανουαρίου 2025
[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
R. O. N.
Αιτήτρια
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ’ ων η αίτηση
Κκ Δημήτριος Α. Παυλίδης & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για αιτήτρια
Κα Α. Παπαδοπούλου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την προσφυγή η αιτήτρια αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.17/10/23, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτησή της για παροχή διεθνούς προστασίας, τόσο αναφορικά με την πτυχή του προσφυγικού καθεστώτος και συμπληρωματικής προστασίας (Αιτητικά Α & Β), όσο και αναφορικά με την απόφαση επιστροφής της και της διαπίστωσης ότι δεν είναι σε παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης (Αιτητικό Γ), ως άκυρης, παράνομης και στερούμενης νομικού αποτελέσματος.
Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής, η αιτήτρια κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, από τα κατεχόμενα, στις 04/07/22 και υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 13/07/22 (ερ.1-3, 47).
Στις 20/09/23 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη με την αιτήτρια από την Υπηρεσία Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός για διεθνή προστασία όπου της δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα της (ερ.34-47). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση και Εισήγηση και, στις 20/09/23, η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε (ερ.73-83).
Ακολούθως, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης της αιτήτριας για την απόφαση της Υπηρεσίας, η οποία της δόθηκε διά χειρός στις 17/10/23 στην αγγλική γλώσσα, την οποία κατανοεί (ερ.84, 3).
Στην επίδικη αίτηση η αιτήτρια καταγράφει πως εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της διότι μια τοπική συμμορία προσπάθησε να αναγκάσει τον αδελφό της να ενταχθεί στην ομάδα τους. Ο αδελφός της αρνήθηκε και η μητέρα της βοήθησε τον αδελφό να φύγει για να είναι ασφαλής. Μετά την φυγή του αδελφού, μέλη της συμμορίας άρχισαν να απειλούν την ίδια και την μητέρα της ότι θα τις σκοτώσουν σε περίπτωση που ο αδελφός δεν επιστρέψει και πυροβόλησαν την μητέρα της σκοτώνοντας την, ενώ η ίδια αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα, διότι φοβόταν για την ζωή της.
Στη συνέντευξη που ακολούθησε η αιτήτρια ανέφερε πως γεννήθηκε στην πόλη Agbor της πολιτείας Delta, όπου διέμενε όλη της τη ζωή. Είναι άγαμη, άτεκνη, δεν γνωρίζει που βρίσκεται ο πατέρας της, η μητέρα της απεβίωσε, έχει έναν μεγαλύτερο αδελφό, που δεν γνωρίζει που βρίσκεται, η ίδια φοίτησε στο σχολείο μέχρι την ηλικία των είκοσι ετών και εργαζόταν σε μπαρ και ως κομμώτρια.
Ως προς τους λόγους που εγκατάλειψε τη χώρα καταγωγής η αιτήτρια ανέφερε πως κάποιοι φίλοι του αδελφού της του ζήτησαν να ενταχθεί στην οργάνωση Black Axe αλλά εκείνος αρνήθηκε και τότε η μητέρα της συμβούλευσε τον αδελφό της να εγκαταλείψει την πόλη Agbor και εκείνος έφυγε. Έπειτα τα άτομα αυτά τον αναζητούσαν στο σπίτι τους και απειλούσαν την μητέρα της ότι εάν δεν τους αποκαλύψει που βρίσκεται, θα της «κάνουν κακό». Την τελευταία φορά που τα άτομα αυτά πήγαν στο σπίτι τους πυροβόλησαν την μητέρα της με αποτέλεσμα να χάσει την ζωή της, ως ανέφερε η αιτήτρια. Μετά από αυτό το περιστατικό, τα ίδια άτομα συνέχισαν να απειλούν την αιτήτρια, ότι εάν δεν αποκαλύψει που βρίσκεται ο αδελφός της «δεν θα [της] αρέσει αυτό που θα συμβεί». Γι’ αυτό τον λόγο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη Agbor και να μεταβεί για μικρό διάστημα στην πόλη Abuja, μέχρι να ετοιμαστούν τα έγγραφα για το ταξίδι της στα κατεχόμενα. Σε ερώτηση τί ακριβώς φοβάται σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της η αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι δεν έχει κανέναν εκεί και ότι η συμμορία θα την σκοτώσει.
Αναφορικά με τον αδελφό και τα άτομα που τον ανάγκασαν να γίνει μέλος της συμμορίας η αιτήτρια δήλωσε ότι δεν γνωρίζει ποια άτομα ήταν ακριβώς και ότι ήταν φίλοι του. Ως προς την συμμορία ανέφερε ότι ήταν η Black Axe, και ότι δεν γνωρίζει τίποτα για αυτούς παρά μόνο ότι είχαν σκοτώσει πολλά άτομα εκείνη την περίοδο. Ως προς τον λόγο που δεν έγινε ο αδελφός της μέλος της συμμορίας, δήλωσε ότι δεν ήθελε να ενταχθεί σε «κακές συμμορίες» και ανέφερε ότι τον χτύπησαν και ότι μετά από αυτό το περιστατικό ο αδελφός της εγκατέλειψε το σπίτι τους.
Αναφορικά με τον θάνατο της μητέρας της η αιτήτρια ανέφερε ότι τα μέλη της συμμορίας μετέβησαν στο σπίτι τους αναζητώντας τον αδελφό της και εκεί πυροβόλησαν την μητέρα της. Ερωτηθείσα πώς αντέδρασαν ακριβώς τα μέλη, ανέφερε ότι ήταν νευριασμένοι και ότι κατέστρεψαν τα πάντα στο σπίτι. Διευκρίνισε ότι η ίδια ήταν παρούσα στο περιστατικό και ότι αμέσως μετά απείλησαν την ίδια, λέγοντας ότι την επόμενη φορά που θα έλθουν θα σκοτώσουν και εκείνη. Η αιτήτρια δήλωσε ότι αμέσως μετά κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία, ωστόσο η αστυνομία δεν ήλθε, χωρίς να γνωρίζει τον λόγο.
Ερωτηθείσα εάν μπορεί να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή στη χώρα καταγωγής ή στην Abuja, η αιτήτρια απάντησε αρνητικά, δηλώνοντας ότι φοβάται για την ζωή της.
Οι καθ’ ων η αίτηση εντόπισαν και αξιολόγησαν 2 ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.
1. Προσωπικά χαρακτηριστικά και τόπος διαμονής της αιτήτριας
2. Μέλη της οργάνωσης Black Axe σκότωσαν την μητέρα της αιτήτριας το 2021 και απείλησαν την ίδια λόγω του ότι ο αδελφός της αρνήθηκε να ενταχθεί σ’ αυτήν
Αναφορικά με τον 1ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, κρίθηκε ότι πληρείται η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός έγινε αποδεκτός.
Αναφορικά με τον 2ο ως άνω ισχυρισμό κρίθηκε ότι δεν πληρείται η εσωτερική αξιοπιστία καθώς η αιτήτρια δεν έδωσε ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τα όσα ανέφερε. Συγκεκριμένα, ως οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν στην επίδικη έκθεση, η αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομέρειες για την οργάνωση Black Axe, που κατ’ ισχυρισμό την διώκει, δηλώνοντας ότι δεν γνωρίζει τίποτα και ότι γνωρίζει πως σκότωσαν πολλά άτομα. Επιπλέον, δεν γνώριζε πότε και ποιοι ακριβώς ζήτησαν από τον αδελφό της να γίνει μέλος και για ποιο λόγο εκείνος αρνήθηκε, αρκούμενη στο να αναφέρει ότι δεν ήθελε να ενταχθεί σε «κακές συμμορίες». Αναφορικά με τον θάνατο της μητέρας της και τις απειλές που δεχόταν, κρίθηκε πώς η αιτήτρια με γενικό τρόπο ισχυρίστηκε ότι μέλη της οργάνωσης μετέβησαν σπίτι της αναζητώντας τον αδελφό της και επειδή η μητέρα της ανέφερε ότι δεν γνώριζε που βρίσκεται, την πυροβόλησαν, χωρίς να είναι σε θέση να περιγράψει τον θάνατο της μητέρας της, ποιος την πυροβόλησε και που βρισκόταν η μητέρα της, δηλώνοντας γενικά ότι ήταν στην πόλη Agbor. Παρόλο που δήλωσε ότι κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία, η αιτήτρια αόριστα δήλωσε πως η αστυνομία δεν ήλθε, χωρίς να γνωρίζει τον λόγο. Αναφορικά με τις απειλές που δέχτηκε η ίδια κρίθηκε ότι η αιτήτρια ισχυρίστηκε με γενικό τρόπο ότι απειλήθηκε, χωρίς να περιγράψει πώς ακριβώς την απείλησαν, ενώ δεν διευκρίνισε πόσες φορές την απείλησαν.
Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ως άνω ισχυρισμού οι καθ’ ων η αίτηση εντόπισαν πληροφορίες που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της οργάνωσης Black Axe και την αιματηρή της δράση. Ωστόσο, δεδομένων των ελλείψεων αναφορικά με την εσωτερική συνοχή των λεγομένων της αιτήτριας που εντοπίστηκαν, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.
Κατά την αξιολόγηση κινδύνου στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν, κατόπιν ανασκόπησης της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής στην πολιτεία Delta, ότι η επίδικη αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί, καθώς διαπιστώθηκε ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα να εκτεθεί η αιτήτρια σε κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης κατά την επιστροφή της.
Για τους πιο πάνω λόγους η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.
Στα πλαίσια των αγορεύσεων της η αιτήτρια αναφέρει ότι δεν έγινε δέουσα έρευνα των ισχυρισμών του και δεν έγινε ορθή αξιολόγηση, πράγμα που, ως ισχυρίζεται οδήγησε τους καθ’ ων η αίτηση σε απόφαση υπό καθεστώς πλάνης, χωρίς να αποδοθεί ως έπρεπε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, χωρίς να αξιολογηθούν οι προσωπικές της περιστάσεις και χωρίς να αιτιολογείται επαρκώς η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω αναφέρει ότι δεν εξετάστηκε ορθά η πτυχή συμπληρωματικής προστασίας, δεν λήφθηκε υπόψη η αρχή της μη επαναπροώθησης, ως κατοχυρώνεται από το αρ.3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής ΕΣΔΑ) και δεν έγινε η ορθή και πλήρης διαδικασία κατά τη συνέντευξη, σύμφωνα - μεταξύ άλλων - και με το αρ.17 του περί Προσφύγων Νόμου. Προς τεκμηρίωση της κακής κατάστασης ασφαλείας στη χώρα καταγωγής και του ότι η αιτήτρια χρήζει διεθνούς προστασίας, ο συνήγορος της, παραθέτει πληροφορίες από πηγές, οι οποίες δεν σχετίζονται και δεν συναρτώνται τον τόπο διαμονής της και ούτε με τους εδώ ισχυρισμούς της, πέραν της αναφοράς στη γενική κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Delta το 2020 (σελ.16, παρ.6.14 της αγόρευσης).
Οι καθ' ων η αίτηση αναφέρουν ότι ουδείς εκ των ισχυρισμών της αιτήτριας εξειδικεύεται και αναπτύσσεται δεόντως και είναι συνεπώς απορριπτέοι για τον λόγο αυτό. Περαιτέρω, απαντώντας σε έκαστο των προωθούμενων ισχυρισμών της αιτήτριας, αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, ορθή επί της ουσίας αυτής, λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, δόθηκε δεόντως η ευκαιρία στην αιτήτριας να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς της και η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Τέλος, κάνοντας εκτενείς αναφορές και στην επίδικη έκθεση, αναφέρουν ότι τα ευρήματα επί της αξιοπιστίας του 2ου ουσιώδους ισχυρισμού και του μη βάσιμου του φόβου της αιτήτριας είναι εύλογα και ορθά.
Προτού προχωρήσω σημειώνω ότι, ως προκύπτει από τα ερ.22-33, έγινε εν προκειμένω πλήρης συνέντευξη με την αιτήτρια, όπου της δόθηκε δεόντως η ευκαιρία να αναφέρει όσα επιθυμούσε, τόσο στα πλαίσια ελεύθερης αφήγησης των ισχυρισμών της όσο και στα πλαίσια των αρκετών ομολογουμένως διευκρινιστικών ερωτήσεων που υποβλήθηκαν σε σχέση με τα όσα ανέφερε. Περαιτέρω, προτού αρχίσει η συνέντευξη εξηγήθηκε ο τρόπος και η μέθοδος διεξαγωγής της συνέντευξης.
Συνεπώς δεν μπορώ να διαπιστώσω οιονδήποτε σφάλμα στη διαδικασία ή ότι στερήθηκε η αιτήτρια κάποια εκ των διαδικαστικών εγγυήσεων που προβλέπονται στα αρ.13, 17 και 18 του Νόμου. Άλλωστε, δεδομένης της φύσης και της έκτασης ελέγχου που ασκεί το Δικαστήριο επί της προσβαλλόμενης πράξης, με την επί της ουσίας πλήρη και εξ υπαρχής εξέταση όλων των ενώπιον του στοιχείων, ακόμα και ισχυρισμών που προβάλλονται για πρώτη φορά ενώπιον του, κάτι τέτοιο από μόνο του, χωρίς την παράθεση ισχυρισμών που να αποδεικνύουν ότι η ισχυριζόμενη παράβαση οδήγησε στην μη εξέταση κάποιου ουσιώδους σημείου ή ισχυρισμού, ο οποίος και θα ανέτρεπε ενδεχομένως την απόφαση επί της ουσίας, δεν μπορεί να οδηγήσει άνευ ετέρου στην ακύρωση της. Εν προκειμένω ουδέν περαιτέρω αναφέρει η αιτήτρια.
Δεδομένου ότι άπαντες οι υπόλοιποι προωθούμενοι ισχυρισμοί συμπλέκονται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης προχωρώ με επί της ουσίας εξέταση των ισχυρισμών του αιτητή.
Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.98 του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.».
Στη σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρονται τα εξής:
«[Οι] δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου (305). […]
Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή (307), αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»
Κατ’ εφαρμογή των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών θα συμφωνήσω με την απόρριψη ως αναξιόπιστου του 2ου ουσιώδους ισχυρισμού της αιτήτριας για τους λόγους που ενδελεχώς καταγράφονται στην επίδικη έκθεση (ερ.77-79). Ως προκύπτει από ανάγνωση του επίδικου πρακτικού της συνέντευξης, τα λεγόμενα της αιτήτριας στερούνται επί όλης της έκτασης τους κάθε ψήγματος λεπτομέρειας ή εύλογα αναμενόμενων στοιχείων, τα οποία θα έδιδαν την απαιτούμενη βιωματική διάσταση στα όσα εξιστορεί. Σε κανένα σημείο του επί τούτου αφηγήματος της η αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να αναφέρει, έστω το ελάχιστο, απ’ αυτό που εύλογα θα αναμενόταν να είναι σε θέση να αναφέρει, ήτοι μια πλήρη, συνεκτική, ευλογοφανή παράθεση ορισμένων σημείων και λεπτομερειών, που θα ήταν απίθανο να προσέξει ή να είναι σε θέση να ανακαλέσει άτομο που δεν είχε βιώσει την εμπειρία που παραθέτει. Χαρακτηριστική είναι η διατύπωση που χρησιμοποιείται στην απόφαση του UKIAT (Δευτεροβάθμιο Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου) στην HS (Homosexuals: Minors, Risk on Return) Iran v. Secretary of State for the Home Department [2005] UKAIT 00120, ημ.04/08/05 [1], όπου, στην παρ.128, το Δικαστήριο, κατά την αξιολόγηση των ισχυρισμών του εκεί αιτητή, ανέφερε ότι «there is the full, consistent detail and the plausible noting of small points, unlikely to be observed or recounted by a person who had not had the experience described. ». Αυτό ελλείπει εν προκειμένω.
Δεν έχω τίποτε να προσθέσω στα όσα ενδελεχώς καταγράφουν σχετικώς οι καθ’ ων η αίτηση στην επίδικη έκθεση και καταγράφονται ανωτέρω στα πλαίσια της παρούσης. Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί ότι θα ήταν εύλογα αναμενόμενο από την αιτήτρια να είναι σε θέση να αναφέρει τις συνθήκες θανάτου της μητέρας της (επί τούτου απλά αναφέρει ότι την πυροβόλησαν), πως αισθάνθηκε η ίδια εκείνη τη στιγμή, αφού, ως είπε, ήταν παρούσα (επί τούτου απλά αναφέρει ότι ήταν θυμωμένη επειδή χαλούσαν τα πάντα μέσα στο σπίτι), τι ειπώθηκε εκείνη την κατ’ ισχυρισμό μοιραία νύχτα, πόσα άτομα εμπλέκονταν στην επίθεση αυτή, γιατί δεν ήλθε η αστυνομία, τι έκανε η ίδια την επόμενη μέρα και πως βίωσε γενικά τα όσα αναφέρει. Επί τούτου η αιτήτρια παρέμενε παντελώς γενικόλογη και εν πολλοίς μονολεκτική στο πλήθος ερωτήσεων που υποβλήθηκαν.
Σε σχέση με την εξωτερική συνοχή των ισχυρισμών της παραθέτω τα εξής.
Σε σχετικό Query της EUAA που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2023[2] σχετικά με την δράση της οργάνωσης Black Axe αναφέρεται ότι «[σ]ύμφωνα με ένα ντοκιμαντέρ του BBC για την οργάνωση Black Axe, η τελευταία διαθέτει ένα τεράστιο δίκτυο και έχει διεισδύσει σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας της Νιγηρίας. Το ντοκιμαντέρ του BBC αναφέρει τον John Stone, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπενίν και πρώην μέλος της οργάνωσης, καθώς υποδηλώνει ότι το Black Axe έχει μέλη στον στρατό της Νιγηρίας, στο ναυτικό, στην αεροπορία και το δικαστικό σώμα. Χωρίς να παρέχει λεπτομέρειες, η ίδια πηγή αναφέρουν επίσης ότι πολλοί πολιτικοί έχουν σχέσεις με το Black Axe. Το ντοκιμαντέρ του BBC αναφέρει ότι μια ομάδα επαγρύπνησης, η Onyabo, είναι αφοσιωμένη στη στόχευση μελών του Black Axe και σύμφωνα με πληροφορίες παραδίδει τα πρώην μέλη στην αστυνομία. [3]
Μια αναφορά από το Nextier, ένα νιγηριανό think tank, ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια, πολλά μέλη μυστικιστικών οργανώσεων έχουν αποσύρει τη συμμετοχή τους από ομάδες λατρείας στη Νιγηρία. Για παράδειγμα, το 2016, τουλάχιστον 222 καλλιτέχνες παραιτήθηκαν από την ιδιότητα του μέλους στις πολιτείες Edo και Delta ωστόσο, δεν ενθαρρύνονται αυτές οι παραιτήσεις από την πολιτική ηγεσία επειδή είναι εύκολα διαθέσιμες ένοπλες ομάδες για να στρατολογούν άτομα ικανά να εξαπολύσουν τον τρόμο στην κοινωνία». Η ίδια πηγή ανέφερε ότι μερικές κυβερνήσεις πολιτειών έχουν ξεκινήσει μια αναζήτηση μελών για να απαλλάξουν τις πολιτείες τους από τις δραστηριότητες αυτών των οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της πολιτείας Edo.[4]»
Συλλογή πληροφοριών του Συμβουλίου για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες του Καναδά, αναφέρει ότι το Black Axe αριθμεί περίπου 30.000 μέλη.[5]
Σύμφωνα με το BBC, "μερικοί στρατολογούνται καταναγκαστικά, άλλοι εθελοντικά".[6] Το Υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου της Αυστραλίας (DFAT) αναφέρει ότι οι εθελοντές που εντάσσονται σε αδελφότητες/λατρείες «παρακινούνται από την ευκαιρία να κερδίσουν χρήματα και να αποκτήσουν δύναμη», ενώ «μερικοί» εντάσσονται λόγω «πίεσης», «απειλής αντιποίνων ή προκειμένου να αποκτήσουν προστασία".[7] Συνήθως η Black Axe στοχεύει να εντάξει άτομα ηλικιακής ομάδας 16-23 χρονών. H ίδια πηγή επιβεβαιώνει ότι τα μέλη της εντάσσονται είτε με την θέλησή τους είτε με εξαναγκασμό αλλά η πίστη τους, ακόμη κι αν εντάχθηκαν χωρίς τη θέλησή τους, είναι πολύ δυνατή και οφείλεται στον πνευματικό δεσμό που δημιουργήθηκε κατά την τελετή μύησης. Τα τελετουργικά μύησης λαμβάνουν χώρα υπό συνθήκες μυστικότητας και περιλαμβάνουν βασανιστήρια, βιασμούς, ψυχολογική βία. Οι λόγοι για τους οποίους εντάσσονται είναι οικονομικοί ή λόγοι προστασίας ή για δικτύωση. και τα μέλη τους δείχνουν έντονη πίστη στην οργάνωση[8]. Η Black Axe διεξάγει πόλεμο υπεροχής κατά των λοιπών αιρέσεων με παρόμοιες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως είναι οι Eiye, οι Buccaneers, οι Pirates και οι Maphites.[9]
Σε μια συνέντευξη για ένα άρθρο του Σεπτεμβρίου 2020 στο Vanguard, μια εφημερίδα στη Νιγηρία, ένας 23χρονος άνδρας περιέγραψε πώς έχασε την όρασή του μετά από επίθεση το 2016 σε ένα φεστιβάλ δρόμου στην περιοχή Ketu του Λάγος, κατά την οποία μαχαιρώθηκε και έχασε και τα δύο μάτια από μέλη του Black Axe λόγω "άρνησης συμμετοχής στην αδελφότητα". Σύμφωνα με το άρθρο, το θύμα προσεγγίστηκε από ένα άτομο που ζούσε στη γειτονιά του για να ενταχθεί στην ομάδα και το θύμα δήλωσε ότι τιμωρήθηκε "ως παράδειγμα για τους άλλους".[10]
Ως προς την αντιμετώπιση αντιπάλων, η εφημερίδα Vanguard αναφέρει ότι ο αρχηγός μιας ομάδας Black Axe στην πολιτεία Ogun ομολόγησε ότι «σκότωσε έναν αντίπαλο» και «έκοψε τα χέρια του» για να «ετοιμάσει φυλαχτά προστασίας».[11]
Οι ως άνω πληροφορίες επιβεβαιώνουν βεβαίως την επικινδυνότητα της οργάνωσης Black Axe και τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν άτομα που εναντιώνονται ή αρνούνται να ενταχθούν στην οργάνωση, τα οποία, ως και οι καθ’ ων η αίτηση αναφέρουν την επίδικη έκθεση, ομολογουμένως ιδιαίτερα λακωνικά, συνάδουν ως γενικές πληροφορίες με τα όσα αναφέρει η αιτήτρια.
Αναμφισβήτητα λοιπόν τα όσα αναφέρει περί κινδύνου που διατρέχει γι’ αυτόν τον λόγο η αιτήτρια περί κινδύνου από την οργάνωση εξαιτίας της άρνησης του αδελφού της να ενταχθεί στις τάξεις της συνάδουν με τις ΠΧΚ. Παρά τούτο όμως, η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του είναι τέτοια που στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που συνθέτουν την παρούσα, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη γενική και συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών του, καθώς η συμφωνία των ισχυρισμών με διαθέσιμες ΠΧΚ δεν αρκεί, τη στιγμή που τα λεγόμενα της αιτήτριας στερούνται εσωτερικής συνοχής, για τους λόγους που ανωτέρω εξηγώ, ενόψει και της συνολικής θεώρησης των δεικτών αξιοπιστίας.
Σημειώνεται και τονίζεται ότι οι ισχυρισμοί ενός αιτητής (εδώ αιτήτριας) δεν μπορεί παρά να παραμένουν το πρώτιστο και απόλυτο σημείο αναφοράς και συνεπώς τυχόν σοβαρές ελλείψεις – ως εν προκειμένω - στην εσωτερική συνοχή δεν μπορούν να υπερκεραστούν για τον λόγο και μόνο ότι τα όσα αναφέρει συνάδουν με διαθέσιμες ΠΧΚ. Τούτο γιατί αν η αξιολόγηση γινόταν στη βάση μόνο της εξωτερικής συνοχής, θα οδηγούσε σε αποδοχή ισχυρισμών για τούτο και μόνο τον λόγο, οι οποίοι στερούνται κατά τ’ άλλα εσωτερικής συνοχής και θα οδηγούσε σε αποδοχή, πολλές φορές ενάντια σε κάθε εύλογη κριτική θεώρηση, των λεγομένων του. Άλλωστε, ως στο εγχειρίδιο του EASO (πλέον EUAA) «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.97, αναφέρεται, «[…] είναι αναγκαία η επαγρύπνηση για καταστάσεις στις οποίες ορισμένοι αιτούντες μπορεί να προσαρμόσουν τους ισχυρισμούς τους ώστε να είναι συνεπείς με συναφείς ΠΧΚ, οι οποίες κατά την άποψή τους θα στηρίξουν την αίτησή τους.»
Αξίζει να σημειωθεί και το ότι ιδωμένα ξεχωριστά τα τρωτά σημεία του αφηγήματος της αιτήτριας ενδεχομένως να μην οδηγούσαν σε απόρριψη του ισχυρισμού της αυτού. Όμως ο σωρευτικός αντίκτυπος των ελλείψεων, σε διαφορετικά και καίρια σημεία των όσων εξιστόρησε η αιτήτρια σχετικά ιδίως με την κατ’ ισχυρισμό επίθεση κατά την οποία σκοτώθηκε η μητέρα της, ως ανωτέρω καταγράφονται, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε απόρριψη του εν λόγω ισχυρισμού ως αναξιόπιστου.
Ενόψει της ως άνω κατάληξης απομένει η αποτίμηση της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τελευταίο τόπο διαμονής της αιτήτριας στη πολιτεία Delta (Agbor).
Σύμφωνα με στοιχεία που αντλήθηκαν από τη βάση δεδομένων του ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έργο τη συλλογή, ανάλυση και χαρτογράφηση δεδομένων σχετικά με τις ημερομηνίες, τους δρώντες, τις τοποθεσίες, τους θανάτους και τους τύπους όλων των καταγεγραμμένων περιστατικών ασφαλείας σε παγκόσμια κλίμακα, το τελευταίο έτος, ήτοι κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 05/08/23 και 02/08/24 στην πολιτεία Delta καταγράφηκαν συνολικά 168 περιστατικά ασφαλείας[12] από τα οποία επήλθε ο θάνατος συνολικά 124 πολιτών[13]. Πιο αναλυτικά, 48 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (με 86 θύματα), 45 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (με 21 θύματα), 57 διαδηλώσεις (με 2 θύματα) και 18 αναταραχές (με 15 θύματα).[14] Στην πόλη Agbor την ίδια περίοδο σημειώθηκε μία μάχη (κανένα θύμα), 1 περιστατικό χρήσης βίας κατά πολιτών (με 1 θύμα), 1 διαδήλωση (κανένα θύμα) και 1 αναταραχή (με 1 θύμα).[15] O πληθυσμός της πολιτείας Delta είναι πέραν των 6 εκατομμυρίων κατοίκων[16], σύμφωνα με πρόσφατη επίσημη εκτίμηση το 2022 και της πόλης Agbor περί τις 70.000 κατοίκους.[17] Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στο εγχειρίδιο του EASO «Country Guidance, Nigeria (October 2021)», αναφέρεται ότι δεν προκύπτει κίνδυνος σε αμάχους, με την έννοια του αρ.19 (2) (γ) στην πολιτεία Delta. [18]
Είναι κατάληξη μου ότι εκ των ανωτέρω στοιχείων δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα η αιτήτρια να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή της κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στον τόπο διαμονής του. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για την αιτήτρια σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [19] (βλ. και αποφάσεις ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN και C-465/07, Elgafaji, ημ.17/02/09).
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ως στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.». Αυτό απαντά και στις όποιες αναφορές της αιτήτριας σε διαθέσιμες πληροφορίες (ΠΧΚ) εκ των οποίων, ως ισχυρίζεται στα πλαίσια της αγόρευσης της, καταδεικνύουν την κακή γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής, τα οποία ουδόλως συναρτώνται με τους εδώ επίδικους ισχυρισμούς.
Έπεται εκ των ως άνω ότι δεν τεκμηριώνεται βάσιμος φόβος «καταδίωξης [της αιτήτριας] για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υπάρχουν «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς [της], θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα αρ.3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμου αντίστοιχα.
Με δεδομένα λοιπόν τα όσα ανωτέρω αναλύονται δεν κρίνω ότι η επιστροφή της αιτήτριας θα ήταν σε παράβαση του κατοχυρωμένου εκ του αρ.3 της ΕΣΔΑ δικαιώματος της στην μη επαναπροώθηση εφόσον δεν έχει τεκμηριωθεί ισχυρισμός προς ανατροπή αυτού του τεκμήριου της ασφαλούς χώρας καταγωγής, ως έχει καθοριστεί στη Κ.Δ.Π. 191/2024, που εκδόθηκε δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, δεδομένου ότι ουδέν προσκομίστηκε στη βάση του οποίου μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής […] στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση του αρ.12Βτρις (6).
Σημειώνω σχετικώς ότι η αιτήτρια είναι ηλικίας 28 ετών σήμερα, υγιής, με δευτεροβάθμια μόρφωση, με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και - δεδομένης της απόρριψης του ισχυρισμού περί θανάτου της μητέρας της (ως αναφέρθηκε στα πλαίσια του 2ου ουσιώδους ισχυρισμού) - αναμένεται ότι θα έχει την στήριξη της μητέρας της κατά την επιστροφή και επανένταξη της στον τόπο διαμονής. Τα δεδομένα αυτά καταδεικνύουν ότι είναι απίθανο να αντιμετωπίσει υπαρξιακές δυσκολίες κατά την επιστροφή της.
Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, θεωρώ ότι οι καθ’ ων η αίτηση προέβησαν δεόντως στην απαιτούμενη υπό τις περιστάσεις έρευνα και δια τούτο, κατά την λήψη της απόφασης, λήφθηκαν δεόντως και σύμφωνα με τα όσα απαιτεί η οικεία νομοθεσία υπόψη όλα τα γεγονότα που περιβάλλουν την επίδικη αίτηση διεθνούς προστασίας.
Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον της αιτήτριας.
Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] HS (Homosexuals: Minors, Risk on Return) Iran v. Secretary of State for the Home Department | Refworld, https://www.refworld.org/jurisprudence/caselaw/gbrait/2005/en/57477
[2] EUAA – European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO) (Author): Nigeria; Black Axe cult in Edo State, including structure and activities (2005-2010); situation and treatment of former members of Black Axe cult by state and non-state actors (January 2021-2023); availability of state protection (January 2021-2023) [Q41-2023], 28 September 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2098003/2023_09_EUAA_COI_Query_Response_Q41_2023_Nigeria_Black_Axe.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[3] BBC News, Black Axe: Nigeria’s Mafia Cult - BBC Africa Eye documentary [Online video], 13 December 2021, https://www.youtube.com/watch?v=ViTQ7N7iUQ0 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[4] Nextier, Nigeria’s Security Situation Analysis Report, 2022, https://reliefweb.int/attachments/47f12461-0250-4516-812d-7146ca0e084a/Nigerias-Security-Situation-Analysis-1.pdf , p. 73, 76(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[5] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada (Author): Nigeria: The Black Axe confraternity [Aiye Confraternity; Ayee], also known as the Neo Black Movement of Africa (NBM), including initiation, rituals, oaths of secrecy, and use of symbols or particular signs; whether they use force to recruit individuals; their treatment of anti-cultists; activities in Canada (2020–November 2022) [NGA201197.E], 28 October 2022
https://www.ecoi.net/en/document/2083163.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[6] British Broadcasting Corporation (BBC). 13 December 2021b. "The Ultra-Violent Cult that Became a Global Mafia." https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/11/2023)
[7] Australia. 3 December 2020. Department of Foreign Affairs and Trade (DFAT). DFAT Country Information Report: Nigeria. https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/dfat-country-information-report-nigeria-3-december-2020.pdf (ημ. πρόσβασης 17/06/2024)
[8] BBC Africa Eye, The ultra-violent cult that became a global mafia, 13 December 2021, available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[9] BBC Africa Eye, The ultra-violent cult that became a global mafia, 13 December 2021, available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[10] Vanguard. 25 September 2020. Evelyn Usman. "How Cultists Blinded Me for Refusing to Join Group." https://www.vanguardngr.com/2020/09/how-cultists-blinded-me-for-refusing-to-join-group/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2024)
[11] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada (Author): Nigeria: The Black Axe confraternity [Aiye Confraternity; Ayee], also known as the Neo Black Movement of Africa (NBM), including initiation, rituals, oaths of secrecy, and use of symbols or particular signs; whether they use force to recruit individuals; their treatment of anti-cultists; activities in Canada (2020–November 2022) [NGA201197.E], 28 October 2022 https://www.ecoi.net/en/document/2083163.html ) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/06/2026)
[12] ACLED, Explorer (filters applied: Event Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, available at: https://acleddata.com/explorer/ (accessed on 12/08/2024)
[13] ACLED, Explorer (filters applied: Fatalities Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, available at: https://acleddata.com/explorer/ (accessed on 12/08/2024)
[14] ACLED, Explorer (filters applied: Event Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, available at: https://acleddata.com/explorer/ ; ACLED, Explorer (filters applied: Fatalities Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, available at: https://acleddata.com/explorer/ (accessed on 12/08/2024)
[15] ACLED, Explorer (filters applied: Event Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, location: Agbor available at: https://acleddata.com/explorer/ ; ACLED, Explorer (filters applied: Fatalities Counts, Battles, Explosions/Remote Violence, Violence against Civilians, Protests, Riots, Past Year of ACLED Data, Africa, Nigeria, Delta State, location: Agbor available at: https://acleddata.com/explorer/ (accessed on 12/08/2024)
[17] Agbor - Wikipedia, available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Agbor (accessed on 24/09/24)
[18] EASO, Country Guidance: Nigeria Common analysis and guidance note p. 122- https://euaa.europa.eu/country-guidance-nigeria-2021
[19] Εγχειρίδιο EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική ανάλυση, σελ.26-28, διαθέσιμο εδώ: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/Article-15c-QD_a-judicial-analysis-EL.pdf
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο