ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.57/24

 

29 Ιανουαρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

P. U. N.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κκ Αλ Τάχερ, Μπενέτης και Συνεργάτες ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για Αιτητή

Κα Β. Θωμά, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.15/12/23, η οποία του κοινοποιήθηκε αυθημερόν, και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας να αναγνωρίζεται ο αιτητής ως πρόσφυγας ή, διαζευκτικά, να αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας ή με την οποία η απόφαση επιστροφής που εκδόθηκε κατά της αναγνωρίζεται ως άκυρη ως εκδοθείσα κατά παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης και αντικείμενη στα άρθρα 2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής ΕΣΔΑ).

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 06/07/22 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 27/07/22 (ερ.1-3, 21).  

Την 20/07/23 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.13-21). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.30-38) και στις 29/09/23 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας.

Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε στις 15/12/23, σε γλώσσα κατανοητή από αυτόν (ερ.40, 3).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής λόγω  του ότι η κοινότητα του δέχθηκε επίθεση από κτηνοτρόφους Fulani, αφήνοντας αυτόν και την οικογένεια του άστεγους.  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και έζησε στην πόλη Ugbawka, στην πολιτεία Enugu, όπου έζησε μέχρι 21 ετών, όταν κατατάγηκε στον στρατό και έμεινε για έξι μήνες στην πολιτεία Borno. Ακολούθως, προτού λήξει η θητεία του, πήγε στο Ντουμπάι, όπου έμεινε για δύο έτη και επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του τον Μάρτιο 2022.    

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής ο αιτητής ανέφερε ότι όταν υπηρετούσε ως στρατιώτης στην πολιτεία Borno, όπου μάχονταν κατά της Boko Haram, η οργάνωση σκότωσε τους περισσότερους (από το τάγμα του) αλλά ο ίδιος διέφυγε και έτσι αποφάσισε να μην ξαναγυρίσει και έφυγε για το Ντουμπάι. Όταν ο αιτητής επέστρεψε μετά από δύο έτη στην γενέτειρα του, εκεί έγινε επίθεση κτηνοτρόφων Fulani, στα πλαίσια της οποίας «έκαψαν τα πάντα, ως αναφέρει. Μετά την επίθεση, όταν ήρθε στην περιοχή η αστυνομία και ο στρατός, ανακάλυψαν ότι ο αιτητής ήταν εκεί και «άρχισαν να [τον] ψάχνουν» και τότε αυτός πήγε με λεωφορείο στο Port Harcourt. Σε σχετικές ερωτήσεις ανέφερε ότι δεν έχει έγγραφα που αποδεικνύουν τη στράτευση του και, σε περίπτωση επιστροφής του, «ίσως [τον] σκοτώσουν» αλλά δεν γνωρίζει αν οι αρχές θα του επιτρέψουν την είσοδο στην επικράτεια αλλά νομίζει ότι «τον ψάχνουν». Σε ερώτηση γιατί δεν έγραψε τους ισχυρισμούς που αφορούν την στράτευση του στην αίτηση ο αιτητής ανέφερε ότι δεν είχε χρόνο να γράψει όλη την ιστορία του.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής εντόπισαν και αξιολόγησαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2.    Ισχυριζόμενη δίωξη του αιτητή από τις αρχές της Νιγηρίας

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστο.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό του αιτητή, κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας, ευλογοφάνειας αλλά και γενικότητας των δηλώσεων του. Αξιολογήθηκε σχετικά ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει γιατί - παρότι, ως ανέφερε, αναζητείτο από τις αρχές επειδή έφυγε από τον στρατό - κατάφερε να ταξιδέψει εντός και εκτός της Νιγηρίας αλλά και να επιστρέψει και να ξαναφύγει από τη χώρα, χωρίς εντούτοις να εντοπιστεί. Επ’ αυτού η αναφορά του ότι άλλαξε τηλέφωνο δεν κρίθηκε επαρκής. Επί του συνόλου των ισχυρισμών του κρίθηκε ότι αυτός υπήρξε γενικός, ασαφής και οι αποκρίσεις του στις ερωτήσεις που του έγιναν σχετικώς υπήρξαν μη ευλογοφανείς και στερούμενες παντελώς εύλογα αναμενόμενων λεπτομεριών. 

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή ως νεαρός άνδρας, υγιής, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του, καθώς στην πολιτεία Enugu δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.    

Συνεπεία των ανωτέρω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.

Κατά τις διευκρινήσεις ο συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.

Προχωρώ με την εξέταση του ισχυρισμού που αφορά την μη διενέργεια δέουσας έρευνας που είναι και ο μόνος ισχυρισμός που εν τέλει προωθείται, και ο οποίος, δεδομένου ότι συμπλέκεται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θα εξεταστεί μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει των ως άνω θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς και λεπτομερώς στα ερ.33-35, στερούνταν παντελώς κάθε εύλογα αναμενόμενης λεπτομέρειας ή βιωματικού στοιχείου, ευλογοφάνειας και έβριθαν κενών. Εν προκειμένω, ως προκύπτει αβίαστα από μια ανάγνωση του πρακτικού της επίδικης συνέντευξης, από το αφήγημα του αιτητή ελλείπουν σε όλη του την έκταση λεπτομέρειες και απουσιάζει κάθε ψήγμα ευλογοφάνειας και συνοχής αναφορικά με τα όσα κατ’ ισχυρισμό έγιναν στην πολιτεία Borno, στα πλαίσια της θητείας του, επί των οποίων ουδεμία λεπτομέρεια ή στοιχείο δίδει πέραν γενικών αναφορών, και, ζήτημα στο οποίο δίδω ιδιαίτερη βαρύτητα, αναφορικά με το πως κατάφερε, ενώ αναζητείτο για φυγοστρατία να ταξιδεύει ανενόχλητος, και μάλιστα τρείς φορές, εντός και εκτός της χώρας. Οι απαντήσεις που έδωσε επί τούτης της σημαντικής πτυχής του πυρήνα του ισχυρισμού του περί διώξεως του από τις αρχές αλλά και όλων ανεξαιρέτως των πτυχών του αφηγήματος του παρουσιάζει ουσιώδη και σημαντικά κενά, ελλείψεις και αοριστίες, οι οποίες πλήττουν αναπόφευκτα την εσωτερική συνοχή των δηλώσεων του. Δεδομένης δε εν προκειμένω της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής των λεγομένων δεν θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη η αναζήτηση πληροφορίων (ΠΧΚ) αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία. Σχετικώς, στο εγχειρίδιο του EASO για την «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.132, αναφέρεται, η αναζήτηση πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ) «ενδέχεται να μην είναι απαραίτητ[η] σε περίπτωση αρνητικής διαπίστωσης περί της αξιοπιστίας βάσει καταφανούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής ή μη ικανοποιητικής επεξήγησης αποκλίσεων ή παραλλαγών σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη στοιχεία μιας αίτησης ή, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση απόρριψης προσφυγής ως απαράδεκτης.».

Απομένει εν προκειμένω μια αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Πολιτεία Enugu). 

Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Enugu, σε αναφορά του ACLED κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 05/08/23 και 02/08/24 καταγράφηκαν συνολικά 113 περιστατικά ασφαλείας[1] από τα οποία επήλθε ο θάνατος συνολικά 81 πολιτών[2]. Πιο αναλυτικά, 27 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (με 41 θύματα), 59 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (με 40 θύματα), 22 διαδηλώσεις (με κανένα θύμα) και 5 αναταραχές (με κανένα θύμα).[3] O πληθυσμός της πολιτείας Enugu είναι περί τα 4,7 εκατομμύρια κατοίκων.[4] Στην τελευταία έκδοση της έκθεσης του EASO για τη Νιγηρία (Country Guidance) καταγράφεται ότι στην πολιτεία Enugu δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά από περιστατικά που συνιστούν απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.[5]

Είναι κατάληξη μου, αποτιμώντας τις ως άνω πληροφορίες, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή, ενόψει της απόρριψης του αφηγήματος του, σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας»[6] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN). Δεν παραβλέπω ότι ενδεχομένως να προκύψουν κίνδυνοι για τον αιτητή, όμως, ως στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.».

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(I)/2000) αντίστοιχα.

Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης αλλά και όσα περιλαμβάνονται στην επίδικη απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα, προϊόντα επαρκούς έρευνας του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων, υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο και είναι πλήρως αιτιολογημένα αλλά και ορθά επί της ουσίας.

Τέλος, δεδομένων όσων ανωτέρω αναλύονται, δεν κρίνω ότι η επιστροφή του θα ήταν σε παράβαση του κατοχυρωμένου εκ των αρ.2 και 3 της ΕΣΔΑ δικαιώματος του αιτητή στην μη επαναπροώθηση, καθότι ουδέν προσήχθη προς ανατροπή του τεκμήριου ασφαλούς χώρας καταγωγής, ως η Νιγηρία έχει καθοριστεί στην Κ.Δ.Π. 191/2024, η οποία εκδόθηκε δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, αφού ουδείς αποδεκτός και βάσιμος ισχυρισμός αναφέρθηκε, εκ του οποίου θα μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής […] στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση του αρ.12Βτρις (6).

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.