ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.1697/23

 

19 Φεβρουαρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

L. P. M. M.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κα Χρ. Ματθαίου, Δικηγόρος για Αιτητή

Κα Α. Αναστασιάδη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.05/05/23, που κοινοποιήθηκε αυθημερόν, ως άκυρης, παράνομης και στερούμενης οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας αυτός να αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας.

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Λ. Δ. του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 20/02/23 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 03/03/23 (ερ.1-3, 27).  

Στις 13/03/23 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.16-27). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.37-46) και στις 22/03/23 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας.

Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας, η οποία του επιδόθηκε στις 05/05/23 και του μεταφράστηκε στη μητρική του γλώσσα (ερ.47, 3).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής λόγω απειλών που λάμβανε από τον θείο του, εξαιτίας της κληρονομητέας εξ αυτού περιουσίας του πατέρα του.  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και διέμενε όλη του τη ζωή στην Κινσάσα (έμεινε στο Kikwit τον Δεκέμβρη 2021 με Ιανουάριο 2022), όπου διαμένουν η μητέρα, ο αδελφός και οι δύο αδελφές του, με τους οποίους δεν έχει επαφή, καθώς έχει χάσει το τηλέφωνο του, ως ανέφερε, ο πατέρας του απεβίωσε, ο ίδιος έχει ολοκληρώσει το λύκειο και εργαζόταν ως διανομέας και μεταξύ 2020-2023 βοηθούσε τον πατέρα του.

Ως προς τον λόγο που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής ο αιτητής ανέφερε ότι αυτό ήταν για δύο λόγους, ήτοι της ανασφάλειας και απειλών θανάτου, τα οποία προέκυψαν από τους θείους του, λόγω περιουσίας που ο ίδιος έλαβε από τον πατέρα του. Ως εξήγησε, ο αιτητής είναι ο πρωτότοκος υιός της οικογένειας του και νόμιμος κληρονόμος του πατέρα του, όμως οι θείοι του ήθελαν να σφετεριστούν την κληρονομητέα περιουσία. Ως αναφέρει ο πατέρας του άφησε στον αιτητή δύο ακίνητα και ένα αυτοκίνητο, είχε καλή δουλειά, όμως όταν πήγε αποστολή στη Goma, δηλητηριάστηκε και όταν επέστρεψε αρρώστησε και τελικώς απεβίωσε.

Ερωτώμενος τι θα συμβεί σε περίπτωση που επιστρέψει ο αιτητής ανέφερε ότι οι θείοι του θα τον σκοτώσουν καθώς, μετά που πώλησαν το ένα ακίνητο και το αυτοκίνητο, τους αντιτάχθηκε αναφορικά με το σπίτι και ο ένας εξ αυτών - που είναι μέλος συμμορίας - είχε συγκεντρώσει άτομα και πήγε να βρει τον αιτητή στο σπίτι του, όπου δεν μπόρεσε να παραβιάσει την πόρτα και έτσι έφυγε. Την επόμενη μέρα επανήλθε με μακριά μαχαίρια και άρχισε να καταστρέφει τα πάντα στην οικία. Μόλις τον είδε ο αιτητής να έρχεται αυτός έφυγε και άρχισε να κοιμάται στον δρόμο και τελικά πήγε σε ένα φίλο του στο Kikwit. Δεν γνωρίζει τι απέγιναν τα αδέλφια και η μητέρα του, καθώς τα τηλέφωνα τους δεν λειτουργούν έκτοτε, ως ανέφερε. Ο ίδιος θείος πήγε και στο σπίτι του φίλου του στο Kikwit και κατέστρεψε και αυτό το σπίτι, όμως ο ίδιος - καθώς ήταν στα χωράφια - διέφυγε από τύχη. Ερωτώμενος για τον θάνατο του πατέρα του ο αιτητής ανέφερε ότι πέθανε στις 16/08/21 και, σχετικά με το πως γνώριζαν ότι δηλητηριάστηκε, ο αιτητής ανέφερε ότι ήρθε πίσω άρρωστος και αδύναμος και διαγνώστηκε με δηλητηρίαση στο νοσοκομείο. Σε ερώτηση πως γνωρίζει ότι ο πατέρας του δηλητηριάστηκε από συναδέλφους του ανέφερε ότι ήταν επειδή θα έκανε μια κακή αναφορά σε σχέση μ’ αυτούς και αυτό ήταν μια εικασία που έκανε καθώς, ως ανέφερε, στη ΛΔΚ αυτά γίνονται συχνά.

Σχετικά με το πως - δεδομένου ότι ο πατέρας του είχε τους τίτλους ιδιοκτησίας της περιουσίας του - κατάφεραν οι θείοι του να πουλήσουν το κατάστημα και το αυτοκίνητο ο αιτητής ανέφερε ότι τους ζήτησαν τους τίτλους σε οικογενειακή συνάντηση και άλλαξαν τα ονόματα και έτσι τα πώλησαν. Όταν επέστρεψαν ζητώντας να πάρουν και το σπίτι του αιτητή η οικογένεια του αρνήθηκε και τότε τους απείλησαν. Αυτά έγιναν, ως ανέφερε, τον Δεκέμβριο 2021. Ερωτώμενος αν του συνέβη κάτι άλλο έκτοτε και μέχρι να φύγει από τη χώρα τον Φεβρουάριο 2023 ο αιτητής ανέφερε την επίθεση στο σπίτι του φίλου του στο Kikwit μετά τις 21/03, χωρίς να αναφέρει εντούτοις το έτος.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής, εντόπισαν και αξιολόγησαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2.    Ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι απειλήθηκε από τους αδελφούς του πατέρα του λόγω κληρονομίας που άφησε ο πατέρας του σ’ αυτόν

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστο.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή επί τούτου. Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να επεξηγήσει πως ο πατέρας του δηλητηριάστηκε, γιατί, πως θεωρούσε ότι αυτό έγινε από συναδέλφους του, δεν μπορούσε να περιγράψει το ιστορικό της περιουσιακής διαμάχης με τους θείους του και αδυνατούσε να παραθέσει μια ευλογοφανή απάντηση σχετικά με το πως αυτοί είχαν καταφέρει να σφετεριστούν και να πουλήσουν το αυτοκίνητο και το κατάστημα, πως τον εντόπισαν στο σπίτι του φίλου του στο Kikwit, τι έγινε τα δύο έτη από όταν έγιναν οι κατ’ ισχυρισμό επιθέσεις μέχρι που έφυγε από τη χώρα, πως δεν γνωρίζει τη απέγιναν η μητέρα και τα αδέλφια του και τι ακριβώς διημείφθη κατά τις αντιπαραθέσεις του με τους θείους του αναφορικά με το σπίτι. Ομοίως μη ευλογοφανής θεωρήθηκε και η απόκριση του στην ερώτηση γιατί δεν κατάγγειλε τις επιθέσεις στην αστυνομία, όπου ανέφερε ότι θα έπαιρναν χρόνο οι έρευνες.

Κατά την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του αιτητή, εντοπίστηκαν πληροφορίες αναφορικά με τη δράση συμμοριών (kuluna) και ένοπλων ομάδων στη ΛΔΚ και την άνοδο της εγκληματικότητας που σχετίζεται με τη δράση τους. Εντούτοις κρίθηκε πως ο εν λόγω ισχυρισμός δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός, εξαιτίας έλλειψης εσωτερικής συνοχής και γι’ αυτό απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του στον τόπο διαμονής του (Κινσάσα), καθώς εκεί δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.    

Συνεπεία των ανωτέρω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.

Κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.

Προχωρώ με την εξέταση του ισχυρισμού που αφορά την μη διενέργεια δέουσας έρευνας, που είναι και ο μόνος ισχυρισμός που εν τέλει προωθείται, και ο οποίος, δεδομένου ότι συμπλέκεται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θα εξεταστεί μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς και λεπτομερώς στα ερ.41-42, έβριθαν κενών και στερούνταν παντελώς και σε όλη τους την έκταση εύλογα αναμενόμενων λεπτομερειών, βιωματικών στοιχείων, χρονικής συνέχειας και ευλογοφάνειας. Δεν έχω τίποτε να προσθέσω στα όσα επί του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού αναφέρονται στην επίδικη έκθεση, καθώς από το σύνολο του αφηγήματος του αιτητή ελλείπουν - σε καίρια σημεία αυτού - λεπτομέρειες και απουσιάζει κάθε ψήγμα ευλογοφάνειας και συνοχής. Επί τούτου με βρίσκουν πλήρως σύμφωνο τα ευρήματα των καθ’ ων η αίτηση επί της εσωτερικής συνοχής του ισχυρισμού αυτού, ως καταγράφονται και πιο πάνω στα πλαίσια της παρούσης και τα οποία δεν κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω.

Συνεπεία των ανωτέρω, ενόψει εδώ της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής των λεγομένων δεν θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη η αναζήτηση πληροφορίων (ΠΧΚ) αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία. Σχετικά με τούτο, στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.132, αναφέρεται ότι η αναζήτηση πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ) «ενδέχεται να μην είναι απαραίτητ[η] σε περίπτωση αρνητικής διαπίστωσης περί της αξιοπιστίας βάσει καταφανούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής ή μη ικανοποιητικής επεξήγησης αποκλίσεων ή παραλλαγών σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη στοιχεία μιας αίτησης ή, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση απόρριψης προσφυγής ως απαράδεκτης.». Παρά τούτο οι καθ’ ων η αίτηση προχώρησαν σε έρευνα σε διαθέσιμες πηγές σχετικά με τη δράση ένοπλων ομάδων, ως και ανωτέρω, στα πλαίσια παράθεσης της επίδικης έκθεσης, αναφέρονται.

Σημειώνω ότι οι πληροφορίες αυτές λίγο σχετίζονται με τους επίδικους ισχυρισμούς του αιτητή και ουδόλως θα μπορούσαν να ισχυροποιήσουν την αξιοπιστία των λεγομένων του, καθώς η δράση ένοπλων συμμοριών και η άνοδος εγκληματικότητας δεν συναρτάται με το αφήγημα του αιτητή περί δίωξης από τους θείους του λόγω περιουσιακών διαφορών και αφορά μόνο ένα μικρό κομμάτι των ισχυρισμών του, όπου αναφέρει ότι ο ένας εξ’ αυτών ανήκει σε τέτοια συμμορία. Σε κάθε δε περίπτωση η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή εν προκειμένω είναι τέτοια που στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που συνθέτουν την παρούσα, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη συνολική αξιοπιστία του, δεδομένου ότι - σε κάθε περίπτωση - η (εδώ μερική) συμφωνία με διαθέσιμες ΠΧΚ δεν αρκεί, τη στιγμή που τα λεγόμενα του στερούνται σε όλη τους την έκταση εσωτερικής συνοχής, ενόψει και της συνολικής θεώρησης των δεικτών αξιοπιστίας.  

Απομένει λοιπόν μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Κινσάσα). 

Έκθεση του 2021 του portal RULAC σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Κινσάσα, αναφέρει ότι «[η] Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον ένοπλων ομάδων στις περιοχές  Ituri, Kasai και Kivu, ενώ δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ένοπλων ομάδων στην Κινσάσα».^[1] Σε σχέση με την Κινσάσα δεν ανευρέθηκαν πληροφορίες οι οποίες να επιβεβαιώνουν δράση ενόπλων φορέων και την ύπαρξη κάποιας σύγκρουσης.^[2]

Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας, κατά την περίοδο 09/12/2023 - 06/12/2024 στην επαρχία Kinshasa καταγράφηκαν συνολικά 106 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία υπήρξαν 154 απώλειες σε αμάχους. Πρόκειται συγκεκριμένα για 4 μάχες (με 5 απώλειες σε αμάχους), 10 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 17  απώλειες), 62 διαδηλώσεις (με 0 απώλειες) και 30 εξεγέρσεις (με 132  απώλειες σε αμάχους) ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας^[3]. Ο συνολικός πληθυσμός της επαρχίας της Κινσάσα ανέρχεται σήμερα περί τα 17 εκατομμύρια κατοίκων. ^[4]

Στη βάση των ως άνω είναι κατάληξη μου ότι δεν δεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή της κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του εκεί.[5] (βλ. απόφαση ΔΕΕ, C-901/19 CF and DN ημ.10/06/21). 

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Τα ως άνω σφραγίζουν και την τύχη της προσφυγής.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.