ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Ν.Α.199/24
11 Φεβρουαρίου, 2025
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002 έως 2024 (Ν. 165(Ι)/2002)
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ: H.J.
Αιτητής
...................................................................................................................
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
Α. Παπαδοπούλου (κα) Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Μ. Yasin (κoς) για πιστή μετάφραση από Somali στα Αγγλικά και αντίστροφα.
Μ. Nassr (κος) για πιστή μετάφραση από Αγγλικά στα Ελληνικά και αντίστροφα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα αίτηση ημερομηνίας 15/11/24 ο Αιτητής αιτείται παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για να χειριστεί την προσφυγή την οποία ήδη έχει καταχωρήσει, κατά της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Με οδηγίες του Δικαστηρίου κατατέθηκε γραπτό σημείωμα από τον Γενικό Εισαγγελέα που καταγράφει τα κατωτέρω γεγονότα της παρούσας υπόθεσης:
Ο Αιτητής, υπήκοος Σομαλίας, υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 14/08/24, στις 03/10/24 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του, στις 07/10/24 ετοιμάστηκε η έκθεση/εισήγηση και ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης αυθημερόν - απόφαση την οποία προσβάλει ο Αιτητής με την προσφυγή του με αριθμό 4534/24.
Κατά την ακροαματική διαδικασία της παρούσας αίτησης, ο Αιτητής απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα του Δικαστηρίου επανέλαβε στην ουσία το βασικό πυρήνα του αιτήματός του. Η δε εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε μέσω του Γραπτού Σημειώματος και κατά την ενώπιον μου διαδικασία ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Νόμου.
To Άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 έως 2024 (Ν. 165(I)/2002) προβλέπει, μεταξύ άλλων και στην έκταση που μας ενδιαφέρει, τα ακόλουθα:
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) [...]
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.».
(ο τονισμός δικός μου)
Ο Αιτητής καταχώρησε προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, περίπτωση που καλύπτεται από τις πιο πάνω πρόνοιες του Νόμου, νοουμένου ότι η προσφυγή, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Δίδεται δηλαδή ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του Αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Βλέπε Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.23/2010,Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).
Το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του Αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιον του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας. (Βλέπε Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ.06/05/2010, Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.25/2010, Antonia Adahor, ημερ.13/12/2010).
Περαιτέρω το Δικαστήριο κατά την εξέταση των ισχυρισμών του Αιτητή στα πλαίσια νομικής αρωγής προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής του. Ούτε το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, επηρεάζει την τελική έκβαση της προσφυγής του Αιτητή. (Βλέπε Yπoθ.Αρ. 278/09, Tamaga Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ.15/07/2009 και Yπoθ.Αρ. 7/11 & 8/11, Nacira Baghour και Maged Amin Roud Gad Roud Gad, ημερ.28/03/2011).
Μετά από ενδελεχή μελέτη του Γραπτού Σημειώματος του Γενικού Εισαγγελέα τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τα πρακτικά συνέντευξης του Αιτητή, την εισηγητική έκθεση του λειτουργού, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου προκύπτουν τα ακόλουθα:
- κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασία ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του για λόγους ασφαλείας. Ειδικότερα δήλωσε πως ο ετεροθαλής αδερφός του είναι μέλος της οργάνωσης Al Shabab. Έπειτα από τον θάνατο της μητέρας του ο αδερφός του πήρε μαζί του τα τρία αδέρφια του Αιτητή και, έκτοτε, δεν έχει νέα τους. Ταυτόχρονα, πίεζε και απειλούσε δια τηλεφώνου και τον ίδιο τον Αιτητή προκειμένου να ενταχθεί και ο ίδιος στην Al Shabab διαφορετικά αυτό θα συνέβαινε δια της βίας. Καθώς οι απειλές εντάθηκαν και απειλήθηκε και η ζωή του ίδιου του Αιτητή, δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη Σομαλία προκειμένου να προστατευτεί.
- κατά τη συνέντευξή του δήλωσε ενήλικας, υπήκοος Σομαλίας, με τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής το Mogadishu. Ως προς την εθνοτική του καταγωγή δήλωσε ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Biyomal. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση ισχυρίστηκε πως είναι άγαμος και άτεκνος. Ως προς την πατρική του οικογένεια προέβαλε ότι οι γονείς του έχουν αποβιώσει. Παράλληλα προσέθεσε πως έχει 5 αδέρφια και συγκεκριμένα ότι έχει μία αδερφή που διαμένει στη Σομαλία, έναν μεγαλύτερο αδερφό ο οποίος διαβιεί στο Jamame της περιοχής Lower Juba και άλλα τρία αδέρφια τα οποία ο Αιτητής θεωρεί πως διαμένουν μαζί με τον μεγάλο αδερφό του. Ταυτόχρονα στη Σομαλία διαβιούν και οι θείοι του, οι οποίοι υποστήριζαν τον Αιτητή μετά τον θάνατο των γονέων του. Ως προς το εκπαιδευτικό το επίπεδο δήλωσε ότι έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και πως παρακολουθούσε πανεπιστήμιο στην Τουρκία σχετικά με την εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας. Ως προς την επαγγελματική του εμπειρία ο Αιτητής πρόβαλε πως εργαζόταν περιστασιακά βοηθώντας την μητέρα του.
- κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του, και αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, επανέλαβε τα όσα είχε δηλώσει κατά την καταγραφή του αιτήματος διεθνούς προστασίας του ήτοι τα σχετικά περί του ότι ο αδερφός του ήθελε να τον στρατολογήσει στην οργάνωση Al Shabab έπειτα από τον θάνατο της μητέρας του. Καθώς ο Αιτητής αρνήθηκε, δήλωσε ότι ο αδερφός του καθώς και κάποιοι φίλοι του αδερφού του που επίσης ανήκαν στην Al Shabab, τηλεφωνούσαν στον Αιτητή και τον απειλούσαν, λέγοντάς του ότι τον παρακολουθούν και ότι θα τον απαγάγουν και θα τον σκοτώσουν εάν δεν το πράξει. Ο Αιτητής δε δέχθηκε και ο αδερφός του πήρε δια της βίας τα τρία αδέρφια του, λέγοντας πως θα πάρει και τον ίδιο με τον ίδιο τρόπο. Καθώς ο Αιτητής κατάλαβε ότι δε θα ήταν ασφαλής, έφυγε από τη χώρα καταγωγής του.
- κατά το στάδιο της έκθεσης – εισήγησής του ο λειτουργός εντόπισε και εξέτασε τον ισχυρισμό περί της ταυτότητας, της χώρας καταγωγής και των προσωπικών στοιχείων του που έγινε αποδεκτός και ο ισχυρισμός περί του ότι ο μεγαλύτερος αδερφός του Αιτητή, οποίος είναι μέλος της Al Shabab, του ζήτησε να ενταχθεί στην εν λόγω οργάνωση, αλλά ο ίδιος αρνήθηκε και άρχισε να τον απειλεί. Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός απορρίφθηκε καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρείται η εσωτερική του αξιοπιστία.
- Ειδικότερα, ο λειτουργός έκρινε πως ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναφερθεί με συγκεκριμένο τρόπο τόσο στο πότε ήταν η πρώτη φορά που ο μεγαλύτερος αδερφός του τού ζήτησε να τον ακολουθήσει μαζί με τα τρία μικρότερα αδέρφια του, αλλά ούτε και την χρονική στιγμή που οι φίλοι του αδερφού του ξεκίνησαν να τον παρενοχλούν δια τηλεφώνου. Σημειώθηκε, περαιτέρω, ότι ερωτηθείς ως προς το εάν του συνέβη το οτιδήποτε είτε από τον μεγαλύτερο αδερφό του είτε από τους φίλους του για όσο διάστημα βρισκόταν στη Σομαλία, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά. Σχετικά με το ότι ο μεγάλος αδερφός του πήρε δια της βίας τα τρία αδέρφια τους, τονίστηκε ότι ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς και αναλυτικές πληροφορίες. Ομοίως, κρίθηκε πως ο Αιτητής δεν υπήρξε αναλυτικός ως προς τα μέτρα που έλαβε προκειμένου να προστατευτεί ο ίδιος από τον αδερφό του. Τονίστηκε, επιπροσθέτως, ότι δεν κατάφερε να εξηγήσει τον λόγο που οι φίλοι του αδερφού του δεν του έκαναν κακό από τη στιγμή που του έλεγαν στο τηλέφωνο ότι τον παρακολουθούσαν και τον απειλούσαν σχετικώς. Επισημάνθηκε, επίσης, πως ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε επαρκώς το τι θεωρεί ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής στη Σομαλία, ειδικότερα από τη στιγμή που ο αδερφός του διαμένει στην Lower Juba και όχι στο Μογκαντίσου και, συνεπώς, δεν είναι εύλογο το να πληροφορηθεί ότι ο Αιτητής επέστρεψε στη χώρα καταγωγής του. Ούτε τεκμηρίωσε τον λόγο που ο αδερφός του θα εξακολουθεί να επιθυμεί να τον στρατολογήσει στην Al Shabab έπειτα από τόσα χρόνια. Τέλος, όσον αφορά τη δυνατότητα του Αιτητή να εγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της Σομαλίας, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε πως η αρνητική απάντηση του Αιτητή παρέμεινε ατεκμηρίωτη.
- Συνεχίζοντας στο στάδιο της εκτίμησης κινδύνου, ο λειτουργός αξιολόγησε το μελλοντοστραφές ρίσκο του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία στη βάση του ισχυρισμού περί των προσωπικών του στοιχείων που έγινε αποδεκτός. Προχωρώντας δε στο στάδιο της νομικής ανάλυσης, έκρινε πως ο Αιτητής δεν πληροί τα κριτήρια προκειμένου να υπαχθεί στον ορισμό του πρόσφυγα. Όσον αφορά το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, ο αρμόδιος λειτουργός παρέθεσε περαιτέρω στοιχεία αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή Benadir και το Mogadishu καταλήγοντας ότι στο Mogadishu επικρατούν συνθήκες εσωτερικής ένοπλης σύρραξης και υπάρχει βία ασκούμενη αδιακρίτως. Ωστόσο, συνυπολογίζοντας και τις προσωπικές περιστάσεις του έκρινε πως δεν υπάρχουν ενδείξεις που να τεκμηριώνουν πως ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του θα αντιμετωπίσει κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως. Τονίστηκε πως ο Αιτητής είναι ένας νεαρός ενήλικας, με επαρκή μόρφωση και επαρκές υποστηρικτικό δίκτυο, ο οποίος διαβιούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Mogadishu. Περαιτέρω, κρίθηκε πως ο Αιτητής διαθέτει τα απαραίτητα μέσα για την οικονομική επιβίωσή του. Συνεπώς, η αίτηση του αιτητή απορρίφθηκε και ως προς το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Όπως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα της συνέντευξης του Αιτητή, ο λειτουργός ακολούθησε τη νενομισμένη διαδικασία καθοδηγούμενος από τις καθορισμένες οδηγίες που προβλέπονται στη Νομοθεσία και στα σχετικά εγχειρίδια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο. Ο Αιτητής ενημερώθηκε πλήρως από τον λειτουργό για τη διαδικασία της συνέντευξης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, το δικαίωμα πρόσβασης στην έκθεση, καθώς και για το δικαίωμα προσφυγής του στο Δικαστήριο – το οποίο και άσκησε μέσω καταχώρησης προσφυγής του. Κατά την συνέντευξη του έγιναν επαρκείς ερωτήσεις για να περιγράψει τους λόγους που υπέβαλε αίτημα ασύλου όπως επίσης και άλλα ζητήματα που αφορούν τις προσωπικές του περιστάσεις. Τηρήθηκε η νενομισμένη διαδικασία και του παραχωρήθηκε το δικαίωμα της δωρεάν βοήθειας διερμηνέα σε γλώσσα κατανοητή σε αυτόν. Επομένως, η διαδικασία που ακολουθήθηκε και η διαδικασία της συνέντευξης ήτο σε πλήρη σύμπνοια με το Άρθρο 13 & 13Α του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000). Με την σχετική έκθεση/εισήγηση του κατέληξε ότι δεν διαπιστώνεται βάσιμος φόβος δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα, ούτε ότι ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρό κίνδυνο βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής, λαμβάνοντας υπόψη το αποδεκτό μέρος της ιστορίας του, την επικρατούσα κατάσταση στη χώρα του σε συνάρτηση με το προσωπικό προφίλ και τις περιστάσεις του.
Καταλήγω, λοιπόν, ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία διερευνήθηκε ενδελεχώς και εκτεταμένα από τον λειτουργό-χειριστή της υπόθεσης σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και δεν έχει καταδειχθεί στα πλαίσια δικαστικού ελέγχου για την έγκριση αίτησης για Νομική Αρωγή, να υπάρχει πιθανότητα επιτυχίας της προσφυγής του Αιτητή.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα. Ενόψει της κατάληξης μου, παρέλκει η εξέταση της οικονομικής δυνατότητας του Αιτητή να ανταπεξέλθει στα έξοδα της προσφυγής που έχει ήδη καταχωρήσει.
Το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης δεν επηρεάζει την έκβαση της προσφυγής και ο Αιτητής διατηρεί το δικαίωμα να προωθήσει την προσφυγή του με δικά του έξοδα.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο