ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

 Υπόθεση Αρ. 2288/2023

 

11 Φεβρουαρίου, 2025

 

[X. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ: 

 

 

                                                           Ν.Ο.

   Αιτητή

 

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Διευθυντή Υπηρεσίας Ασύλου

 

               Καθ' ων η αίτηση

 

......................................

 

Ο αιτητής παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου

 

Γεωργία Καρατσιόλη για Νίκο Α. Λοΐζου και Χρίστο Γ. Χριστούδια, Δικηγόρος για τον αιτητή

 

Ειρήνη Παραδεισιώτη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθ' ων η αίτηση

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.:  Ο αιτητής προσφεύγει με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 31/05/2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω: Ο αιτητής είναι υπήκοος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Νιγηρίας (στο εξής: «Νιγηρία») και στις 23/12/2021 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας αφού εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές. Στις 24/12/2021, ο αιτητής παρέλαβε τη Βεβαίωση Υποβολής Αίτησης Διεθνούς Προστασίας (Confirmation of Submission of an Application for International Protection).

 

Στις 26/04/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 31/05/2023 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση - Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας σχετικά με τη συνέντευξη του αιτητή. Συγκεκριμένος λειτουργός που δύναται δυνάμει σχετικής εξουσιοδότησης από τον Υπουργό Εσωτερικών να εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, αφού εξέτασε την Έκθεση - Εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού, αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 31/05/2023. Στις 08/06/2023 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή προς τον αιτητή, στην οποία συμπεριέλαβε την απόφασή της για απόρριψη του αίτηματός του και την Έκθεση - Εισήγηση, η οποία και παραλήφθηκε ιδιοχείρως από τον αιτητή στις 15/06/2023. Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.

 

Η ευπαίδευτη συνήγορος του αιτητή κατά το στάδιο των διευκρινίσεων ενώπιον του Δικαστηρίου, απέσυρε όλους τους νομικούς ισχυρισμούς που προωθούσε μέσω της Γραπτής Αγόρευσης και δήλωσε πως προωθεί το νομικό ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου. Κατά συνέπεια οι νομικοί ισχυρισμοί που αποσύρθηκαν, απορρίφθηκαν από το Δικαστήριο κατά την ίδια δικάσιμο.

 

Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, υποστηρίζει τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης και αναφέρει πως αυτή έχει ληφθεί από αρμόδιο όργανο, ορθά και νόμιμα, κατόπιν δέουσας έρευνας και σωστής ενάσκησης των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους καθ’ ων η αίτηση.  Όπως εισηγείται, αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία της υπόθεσης, κρίθηκε πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Κατά συνέπεια, εισηγείται πως η υπό εξέταση προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί από το Δικαστήριο και να επικυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. 

 

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας.  Το γεγονός αυτό, οφείλεται στο ότι η υπό εξέταση υπόθεση αφορά αίτηση που χρονικά εμπίπτει στις προϋποθέσεις του άρθρου 11 του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), οι οποίες δίδουν στο Δικαστήριο την υποχρέωση ελέγχου νομιμότητας και ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Προχωρώ να εξετάσω κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ορθά απέρριψε το αίτημά του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε ο αιτητής σε όλα τα στάδια της εξέτασης του αιτήματός του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν το αρμόδιο όργανο αποφάσισε μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας και αν εξέδωσε δεόντως αιτιολογημένη απόφαση.

 

Ο αιτητής στην αίτηση που υπέβαλε στην Υπηρεσία Ασύλου, δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του προκειμένου να διασφαλίσει μία καλύτερη ζωή, καθώς στο ανατολικό τμήμα της Νιγηρίας από το οποίο προέρχεται, περιθωριοποιούνται και πολλοί άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους (ερυθρά 1-3, του διοικητικού φακέλου). 

 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο αιτητής δήλωσε πως γεννήθηκε στην πόλη Nsukka της πολιτείας Enugu της Νιγηρίας, όπου ζούσε μαζί με την οικογένειά του καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, μέχρι που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του (ερυθρά 14 1x-3x και 16 1x, του διοικητικού φακέλου). Είναι μάρτυρας του Ιεχωβά, η μητρική του γλώσσα είναι Igbo και ομιλεί επίσης Αγγλικά (ερυθρό 16 2x-3x, του διοικητικού φακέλου).

 

Αναφορικά με την οικογενειακή του κατάσταση, ο αιτητής δήλωσε πως δεν είναι παντρεμένος και δεν έχει τέκνα (ερυθρό 16, του διοικητικού φακέλου). Η μητέρα του και τα έξι αδέλφια του ζουν στην περιοχή καταγωγής του (ερυθρό 15 1x-2x, του διοικητικού φακέλου). Ο πατέρας του απεβίωσε όταν ο αιτητής ήταν σε μικρή ηλικία (ερυθρό 15 1x, 6x-7x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ως προς το μορφωτικό του υπόβαθρο, ο αιτητής ανέφερε ότι είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευση στη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 14 6x, του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με το επαγγελματικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι για τέσσερα έτη διέθετε μία μικρή επιχείρηση πώλησης ειδών ένδυσης στην πολιτεία Enugu (ερυθρό 14 4x-5x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ο αιτητής περί τις 16/10/2021 εγκατέλειψε νόμιμα τη χώρα καταγωγής του και ταξίδεψε αεροπορικώς χρησιμοποιώντας το διαβατήριο του, χωρίς να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε δυσκολία κατά την έξοδό του από τη χώρα του και με φοιτητική ιδιότητα μετέβη στις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, από όπου και εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές περί τις 06/11/2021 (ερυθρά 13 1x-9x και 14 8x-9x, του διοικητικού φακέλου).

 

Κληθείς να παραθέσει τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, στα πλαίσια της ελεύθερης αφήγησής του, ο αιτητής δήλωσε ότι έπραξε τούτο γιατί επιθυμεί να διασφαλίσει μία καλύτερη ζωή. Στο ανατολικό τμήμα της Νιγηρίας από το οποίο προέρχεται, ζουν πρόσωπα των οποίων η εθνοτική τους καταγωγή είναι Igbo και περιθωριοποιούνται. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση της χώρας του προβαίνει σε δολοφονίες, ενώ πολλά πρόσωπα έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας των Fulani, άγνωστων ενόπλων και μαχητών με την υποστήριξη του στρατού (ερυθρό 12 3x, του διοικητικού φακέλου).

 

Κατά το στάδιο υποβολής διευκρινιστικών ερωτήσεων, κληθείς ο αιτητής να παραθέσει περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τη δήλωσή του ότι επιθυμεί να διασφαλίσει μία καλύτερη ζωή, ανέφερε ότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες εργοδότησης στη χώρα του και ως εκ τούτου, επιθυμεί να παραμείνει στην Κυπριακή Δημοκρατία για να εργαστεί νόμιμα και να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση και τη ζωή του γενικότερα (ερυθρό 12 5x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ακολούθως, όσον αφορά την περιθωριοποίηση των προσώπων των οποίων η εθνοτική τους καταγωγή είναι Ιgbo, ο αιτητής δήλωσε ότι δεν είναι μόνον ο ίδιος που είναι δέκτης τέτοιας διακριτικής μεταχείρισης, αλλά όλοι όσοι ανήκουν στην εν λόγω εθνοτική ομάδα (ερυθρό 12 6x, του διοικητικού φακέλου). Ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση της χώρας του προβαίνει σε αυθαίρετες δολοφονίες τέτοιων προσώπων, είναι διότι δεν τους συμπαθούν (ερυθρό 12 7x, του διοικητικού φακέλου). Κληθείς να εξηγήσει για ποιο λόγο συμβαίνει κάτι τέτοιο, ο αιτητής επανέλαβε την προηγούμενη δήλωσή του, χωρίς να παραθέτει οποιαδήποτε περαιτέρω εξήγηση (ερυθρό 12 8x, του διοικητικού φακέλου).

 

Μετέπειτα, σε σχέση με τη δήλωση του κατά την ελεύθερη αφήγησή του ότι πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των Fulani, άγνωστων ενόπλων και μαχητών με την υποστήριξη του στρατού, ο αιτητής αρχικά παρέμεινε σιωπηλός όπως επισημαίνεται στο σχετικό σημείο του πρακτικού της συνέντευξης και ακολούθως δήλωσε ότι αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι δεν συμπαθούν τους Igbo (ερυθρό 11 1x-2x, του διοικητικού φακέλου). Κληθείς εκ νέου, να επεξηγήσει τι ακριβώς εννοεί με αυτή του την δήλωση, ο αιτητής επανέλαβε ό,τι είχε πει προηγουμένως, ότι δηλαδή δεν τους συμπαθούν (ερυθρό 11 2x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ο αιτητής επιβεβαίωσε ότι ενόσω βρισκόταν στη χώρα καταγωγής του, ουδέποτε συνέβη οτιδήποτε εναντίον του από οποιοδήποτε πρόσωπο, ούτε και είχε υποστεί οτιδήποτε ο ίδιος ή τα μέλη της οικογένειάς του εξαιτίας της κατάστασης που περιέγραψε και που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα του (ερυθρό 11 3x-4x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ερωτηθείς, τι φοβάται ότι θα υποστεί εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, ο αιτητής δήλωσε ότι ενδεχομένως η ζωή του να τεθεί σε κίνδυνο, χωρίς να παραθέτει οποιαδήποτε περαιτέρω εξήγηση αναφορικά με τον κίνδυνο που επικαλέστηκε (ερυθρό 11 5x-6x, του διοικητικού φακέλου). Ακολούθως, κληθείς εκ νέου να παραθέσει τις ενδεχόμενες συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής του, ο αιτητής ανέφερε ότι ενδεχομένως να τον σκοτώσουν και το πιο πιθανόν η ζωή του να τεθεί σε κίνδυνο από την κυβέρνηση, τους Fulani και από άγνωστους ενόπλους (ερυθρό 11 8x-9x, του διοικητικού φακέλου). Καταληκτικά, δήλωσε ότι οι αρχές της χώρας του θα του επιτρέψουν να επιστρέψει σε αυτή (ερυθρό 11 7x, του διοικητικού φακέλου).

 

Στη βάση των ανωτέρω ισχυρισμών, o αρμόδιος λειτουργός σχημάτισε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς.  Ο πρώτος αφορά την ταυτότητα του αιτητή, το προφίλ του και τη χώρα καταγωγής του ο οποίος έγινε αποδεκτός, καθότι κρίθηκε εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστος. Ωστόσο, δεν έγινε  αποδεκτός ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός που αφορά το ότι ο αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του εξαιτίας της περιθωριοποίησής του ως Igbo, καθώς ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς και σαφείς πληροφορίες σε προσωπικό επίπεδο, ώστε να τεκμηριώσει τον πυρήνα του αιτήματός του και κατ΄ επέκταση τους ισχυρισμούς του σε σχέση με τον λόγο που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του. Στην Έκθεση- Εισήγηση, καταγράφονται οι ανεπάρκειες του αφηγήματος του αιτητή.

 

Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός επεσήμανε πως τα όσα περιέγραψε ο αιτητής αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του, χωρίς να υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε περαιτέρω ανάλυσή τους μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης.  Αφού συνεκτιμήθηκαν όλα τα δεδομένα που πλαισιώνουν τον εν λόγω ισχυρισμό του και τα ευρήματα του λειτουργού επί τούτου, ο ισχυρισμός αυτός δεν έγινε αποδεκτός και απορρίφθηκε στο σύνολό του.

 

Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, ο αρμόδιος λειτουργός, λαμβάνοντας υπόψη τον μοναδικό αποδεκτό ισχυρισμό, τις προσωπικές περιστάσεις του αιτητή, ότι δεν παρουσιάζει θέματα ευαλωτότητας και κατόπιν παράθεσης και αξιολόγησης πληροφοριών αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του αιτητή, αλλά και στον τόπο καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής του στην πολιτεία Enugu της Νιγηρίας, έκρινε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του, θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.

 

Προχωρώντας στη νομική ανάλυση των ισχυρισμών του αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να τεκμηριώσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του για έναν από τους λόγους του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου Ν.6(Ι)/2000 και του άρθρου 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951.  Στη συνέχεια, διαπίστωσε πως δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κίνδυνο σοβαρής βλάβης όπως αυτός καθορίζεται στο άρθρο 19 του προαναφερθέντος Νόμου, καθότι με βάση έρευνα που διεξήγαγε ο αρμόδιος λειτουργός διαπιστώθηκε ότι η κατάσταση στην Νιγηρία και στην πολιτεία Enugu, στην οποία βρίσκεται η περιοχή καταγωγής του και ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του αιτητή και στην οποία αναμένεται να επιστρέψει, δεν χαρακτηρίζεται από διεθνή ή εσωτερική ένοπλη σύγκρουση. Το περιεχόμενο της υπό αναφορά Έκθεσης-Εισήγησης, εξέτασε ο αρμόδιος εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου και απέρριψε το αίτημα του αιτητή.

 

Στα πλαίσια εξέτασης της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, προχωρώ να εξετάσω κατ' ουσίαν το αίτημα του αιτητή λαμβάνοντας υπόψη βεβαίως όλα όσα τέθηκαν ενώπιον μου από τη συνήγορό του, αλλά και από τη συνήγορο που εκπροσωπεί τους καθ' ων η αίτηση. Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός ο οποίος έγινε αποδεκτός από την Υπηρεσία Ασύλου και αφορά την ταυτότητα του αιτητή, το προφίλ του και τη χώρα καταγωγής του δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό, εφόσον προκύπτει πως ορθά έγινε αποδεκτός και ούτως ή άλλως δεν αμφισβητείται.

 

Ακολούθως, θα συμφωνήσω με τα ευρήματα του αρμόδιου λειτουργού των καθ’ ων η αίτηση περί αναξιοπιστίας του αιτητή ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό. Από το σύνολο της συνέντευξής του, προκύπτει ότι ο αιτητής παρέθεσε γενικές και αόριστες πληροφορίες όσον αφορά τον πυρήνα του αιτήματος του και τους λόγους που επικαλείται ότι τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του. Ο αιτητής κλήθηκε σε διάφορα σημεία της συνέντευξής του να επεξηγήσει επακριβώς τους λόγους για τους οποίους επικαλείται ότι τα άτομα των οποίων η εθνοτική τους καταγωγή είναι Igbo περιθωριοποιούνται στην περιοχή καταγωγής του, αλλά παρόλα αυτά είναι ευδιάκριτη η αδυναμία του να προβεί σε κάτι τέτοιο, καθώς η μόνη εξήγηση που επανειλημμένα πρόβαλλε για να στηρίξει τους ισχυρισμούς του, είναι το γεγονός ότι δεν συμπαθούν τους ανθρώπους που ανήκουν σε αυτή την εθνοτική ομάδα. Κλήθηκε αρκετές φορές να επεξηγήσει αυτή την δήλωσή του, πλην όμως προκύπτει ότι απέτυχε να πράξει κάτι τέτοιο.  

 

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι, ως επιβεβαίωσε ο αιτητής, ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε και κανένα μέλος της οικογένειάς του δεν ήταν δέκτης οποιουδήποτε περιστατικού, ούτε έχουν υποστεί οτιδήποτε που να σχετίζεται με την περιθωριοποίηση που επικαλείται ότι υπόκεινται λόγω της εθνοτικής τους καταγωγής.  Κατά συνέπεια, θεωρείται αόριστος ο ισχυρισμός που προβάλλεται από πλευράς του ότι ενδεχομένως να τον σκοτώσουν σε περίπτωση που επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, καθώς από τα λεγόμενά του δεν προκύπτει  ότι υπήρξε οποιαδήποτε προσωπική στοχοποίηση ή ακόμη και βλάβη του αιτητή συνεπεία αυτής, και ως εκ τούτου, δεν επαρκεί εν προκειμένω για να υποστηρίξει το αντικειμενικό στοιχείο του φόβου του.

 

Άλλωστε, ουδόλως παραγνωρίζεται και το γεγονός ότι ο αιτητής έχει αναφέρει στη συνέντευξή του ότι οι ευκαιρίες εργοδότησης στη χώρα του είναι περιορισμένες και επιθυμεί να παραμείνει στην Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου να εργαστεί, να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση και τη ζωή του γενικότερα, δήλωση η οποία δημιουργεί αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον το ζήτημα της περιθωριοποίησης και τα συνεπαγόμενα με αυτό προβλήματα που είχε προβάλει, είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του. 

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, ουδόλως παραγνωρίζεται η υποκειμενική φύση του εν λόγω ισχυρισμού όπως ορθά σημειώθηκε και από τον λειτουργό που διεξήγαγε τη συνέντευξη και ετοίμασε την σχετική Έκθεση-Εισήγηση, πλην όμως για σκοπούς πληρότητας της έρευνας θεώρησα χρήσιμο να ανατρέξω σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για σκοπούς κατ' ουσίαν εξέτασης του αιτήματος του αιτητή. Η Νιγηρία συνιστά μια εθνοτικά ποικιλόμορφη χώρα με περισσότερες από 250 εθνοτικές ομάδες[1] και οι εθνοτικές ομάδες Hausa, Igbo και Yoruba, αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% του πληθυσμού της χώρας[2]. Ειδικότερα, η εθνοτική ομάδα Igbo αντιπροσωπεύει το 15,2% του πληθυσμού[3] και ζει στα ανατολικά της χώρας[4]. Σε έκθεση μάλιστα του Τμήματος Εξωτερικών Υποθέσεων και Εμπορίου της Αυστραλίας [Department of Foreign Affairs and Trade (DFAT)] αναφορικά με τη Νιγηρία, εντοπίζεται χάρτης που απεικονίζει τις γεωγραφικές συγκεντρώσεις των διαφόρων εθνοτικών ομάδων, από τον οποίο προκύπτει ότι η εθνοτική ομάδα Igbo εντοπίζεται στην Νοτιοανατολική Ζώνη (South-East Zone) της Νιγηρίας.[5] Στη Νοτιοανατολική Ζώνη της Νιγηρίας, εμπίπτει η πολιτεία Enugu, στην οποία βρίσκεται η περιοχή καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής του αιτητή.[6]

 

Σε έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών (US Department of State) για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Νιγηρία που αφορά το έτος 2023, αναφέρεται ότι δια νόμου απαγορεύονταν οι εθνοτικές διακρίσεις από την κυβέρνηση, πλην όμως οι πλείστες εθνοτικές ομάδες επικαλέστηκαν περιθωριοποίηση όσον αφορά την κατανομή των κυβερνητικών εσόδων, την πολιτική εκπροσώπηση ή και τα δύο. Οι κρατικές αρχές κατέβαλαν κάποιες προσπάθειες για την επιβολή του νόμου.[7]

 

Παρόλο που είναι δικαίωμα όλων των πολιτών να ζήσουν σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας επιθυμούν[8], σε έκθεση του Υπουργείου Εσωτερικών της Αγγλίας (UK Home Office) για τη Νιγηρία, αναφέρεται ότι τα μέλη ομάδων που ζουν σε περιοχές όπου η εθνοτική τους ομάδα δεν ζει παραδοσιακά – γνωστά ως «μη ιθαγενείς» («non-indigenes») ή «έποικοι» («settlers») – ενδέχεται να αντιμετωπίσουν διακρίσεις και περιθωριοποίηση όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, την εκπαίδευση και τη στέγαση.[9] Οι μη ιθαγενείς ενδέχεται μερικές φορές να αντιμετωπίζουν διακρίσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες σε ορισμένες πολιτείες, όπως επίσης δυσκολίες και περιορισμούς στη μετακίνηση σε άλλη πολιτεία όταν δεν υφίστανται οικογενειακοί δεσμοί ή οικονομικά μέσα.[10] Επιπρόσθετα, κρατικές και τοπικές αρχές αναγκάζουν περιστασιακά τους «μη ιθαγενείς», μέσω απειλών, διακρίσεων στην εργοδότηση ή μέσω καταστροφής των σπιτιών τους, να επιστρέψουν σε μία περιοχή από την οποία κατάγονται εθνοτικά, αλλά δεν έχουν πλέον δεσμούς.[11] Αυτοί που επιλέγουν να παραμείνουν, μερικές φορές αντιμετωπίζουν περαιτέρω διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης χορήγησης υποτροφιών και του αποκλεισμού από την απασχόληση στη δημόσια υπηρεσία, την αστυνομία και τον στρατό.[12]

 

Επιπρόσθετα, στον πρακτικό οδηγό της EASO του 2021 για τη Νιγηρία, αναφορικά με τη δραστηριοποίηση των βοσκών Fulani στη Νοτιοανατολική περιοχή της Νιγηρίας, εντοπίζεται αναφορά ότι πολλοί Igbo που είναι κυρίως χριστιανοί, θεωρούν ότι στοχοποιούνται από τους μουσουλμάνους βοσκούς Fulani, οι οποίοι φέρνουν τα κοπάδια τους νότια, αναζητώντας καλύτερα βοσκοτόπια. Η εγκληματική δραστηριότητα είναι ευρέως διαδεδομένη και συχνά οι Igbo την αποδίδουν στους βοσκούς Fulani.[13]

 

Από τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, προκύπτει πως παρουσιάζονται φαινόμενα διακρίσεων εναντίον μελών εθνοτικών ομάδων, χωρίς βέβαια να επιβεβαιώνεται ειδικά το προσωπικό ζήτημα του αιτητή ή εν πάση περιπτώσει οποιαδήποτε διακριτική μεταχείριση εις βάρος του που να συνδέεται με τους ισχυρισμούς που προωθεί σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός του. Άλλωστε ουδόλως παραγνωρίζεται το γεγονός ότι από τις πιο πάνω πληροφορίες προκύπτει πως υπάρχουν φαινόμενα διακρίσεων εναντίον μελών εθνοτικών ομάδων σε περιοχές της χώρας όπου η εθνοτική τους ομάδα δεν ζει παραδοσιακά, πλην όμως από τα λεγόμενα του αιτητή προκύπτει πως αυτός γεννήθηκε και έζησε καθόλη τη διάρκεια της ζωής του στην πόλη Nsukka που βρίσκεται στην πολιτεία Enugu της Νιγηρίας, όπου, όπως φαίνεται, ζουν μέλη της εθνοτικής ομάδας Igbo. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει της μη στοιχειοθετηθείσας εσωτερικής αξιοπιστίας των σχετικών ισχυρισμών του αιτητή για τους λόγους που εκτενώς αναλύονται ανωτέρω, ο ισχυρισμός του ως προς τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει λόγω της εθνοτικής του καταγωγής δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός και ως εκ τούτου απορρίπτεται στο σύνολό του.

 

Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000 προβλέπει πως (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου):  «Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής […]».

 

Είναι ξεκάθαρο τόσο από το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, όσο και από το άρθρο 1 Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, πως για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό, όσο και το αντικειμενικό στοιχείο, πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση (Βλ. σχ. παρ.37 και 38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών).

 

Αδιαμφισβήτητα όπως προκύπτει από το άρθρο 18 (5) του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6 (Ι)/2000), ο αιτητής που επιθυμεί την υπαγωγή του στο ειδικό προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης, οφείλει να εκθέσει στη διοίκηση με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής του.  Ο αιτητής δεν είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει για την απόδειξη των ισχυρισμών του, τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, αυτό όμως δεν αίρει την υποχρέωσή του να επικαλεσθεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το αίτημα που υπέβαλε στις αρμόδιες αρχές.

 

Ως νομολογιακά έχει κριθεί, γενικοί και αόριστοι ισχυρισμοί, καθώς και ισχυρισμοί για κίνδυνο ζωής χωρίς στοιχειοθετημένες και τεκμηριωμένες αναφορές, δεν θεμελιώνουν βάσιμο φόβο δίωξης ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ώστε να ισοδυναμεί με εκείνη της προσβολής των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση και δεν στοιχειοθετεί περιστάσεις, οι οποίες λαμβανομένης υπόψη της εξατομικευμένης κατάστασης του αιτητή να συνιστούν απειλή έτσι ώστε ευλόγως να δύναται να θεωρηθεί ότι ο αιτητής έχει βάσιμο φόβο δίωξης (βλ. απόφασή στην υπόθεση υπ' αριθμόν 121/20, A.S.R. v. Κυπριακή Δημοκρατία, ημερομηνίας 31/7/2020).

 

Όλο το πιο πάνω ιστορικό στο οποίο στηρίζεται το αίτημα διεθνούς προστασίας που υπέβαλε ο αιτητής δεν παρουσιάζει οποιοδήποτε βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής του.  Ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με αξιοπιστία και αληθοφάνεια τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς που θα τον ενέτασσαν στον ορισμό του πρόσφυγα προκειμένου να επωφεληθεί των ευεργετημάτων τέτοιου καθεστώτος.

 

Διαφαίνεται πως ο αιτητής είχε αρκετές ευκαιρίες κατά το στάδιο της συνέντευξής του να αναπτύξει με κάθε λεπτομέρεια τον πυρήνα του αιτήματός του και να θεμελιώσει τον κίνδυνο που επικαλείται ότι αντιμετωπίζει στη χώρα καταγωγής του.  Ο αιτητής ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας που είχε την δικονομική δυνατότητα εκπροσωπούμενος από συνήγορο, δεν κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει τους ισχυρισμούς του, να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία του και να καλύψει τα κενά που εντοπίστηκαν κατά τη συνέντευξή του. Ενόψει τούτων, ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με αξιοπιστία τους προβληθέντες ισχυρισμούς που θα τον ενέτασσαν στον ορισμό του πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000.

 

Πρόσθετα, από το σύνολο το στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου κρίνω ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 για να παραχωρηθεί στον αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.

 

Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν. 6(Ι)/2000, «ουσιώδεις λόγοι».  Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής ή εκτέλεσης βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (Βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015), ECLI:CY:AD:2015:D619, ECLI:CY:AD:2015:D619).

Ο αρμόδιος λειτουργός, έχοντας αποδεχθεί ότι ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του βρίσκεται στην πολιτεία Enugu της Νιγηρίας, διεξήγαγε έρευνα για την κατάσταση ασφαλείας στην εν λόγω τοποθεσία, από την οποία προέκυψε ότι δεν υφίστατο εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετώπιζε δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.  Ως εκ τούτου, κρίθηκε πως δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για παραχώρηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.  Σε κάθε περίπτωση, στα πλαίσια της ex nunc δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και προς εκπλήρωση της υποχρέωσης του Δικαστηρίου για έλεγχο της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, προχώρησα σε έρευνα σε έγκυρες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του.  

 

Σύμφωνα με τη σύνοψη της κατάστασης ασφαλείας του ACCORD που βασίζεται σε στοιχεία του ACLED, η οποία αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2024 και δημοσιεύτηκε στις 8 Μαΐου 2024, στην πολιτεία Enugu αναφέρθηκαν 30 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων τα 9 οδήγησαν σε 13 απώλειες ανθρώπινων ζωών. Οι ακόλουθες τοποθεσίες στην πολιτεία Enugu συγκαταλέγονται μεταξύ των πληγέντων: Adani, Aguamede, Aguobu-Owa, Akwuke, Ameke Ngwo, Eke, Enugu, Enugu-Ezike, Igogoro, Imufu, Ituku, Mburubu,

Nchatancha, Nimbo, Nkwo Nike, Nsukka, Obeagu Awkunanaw, Ogurugu, Opanda, Umulokpa, Umuoka, Uwani.[14]

 

Σύμφωνα με τη σύνοψη της κατάστασης ασφαλείας του ACCORD που βασίζεται σε στοιχεία του ACLED, η οποία αφορά το δεύτερο τρίμηνο του 2024 και δημοσιεύτηκε στις 7 Αυγούστου 2024, στην πολιτεία Enugu αναφέρθηκαν 44 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων τα 20 οδήγησαν σε 31 απώλειες ανθρώπινων ζωών. Οι ακόλουθες τοποθεσίες στην πολιτεία Enugu συγκαταλέγονται μεταξύ των πληγέντων: Abakpa Nike, Adani, Egede, Eha Amufu,

Eha-Alumona, Emene, Enugu, Enugu-Ezike, Ibagwa-Nike, Ibegwa-Aka, Idodo, Igga, Ikem, Neke Odenigbo, Nenwe, Nimbo, Nkwo Nike, Nsukka, Obeagu, Ogbede, Okpatu, Opanda, Orba, Udi, Ugwu-Uvuru, Umualo.[15]

 

Κατόπιν αναζήτησης στη βάση δεδομένων ACLED προέκυψε ότι κατά το διάστημα από τις 03/02/2024 έως τις 31/01/2025 στην πολιτεία Enugu, καταγράφηκαν 110 περιστατικά ασφαλείας και 83 θάνατοι, εκ των οποίων 21 διαμαρτυρίες (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών), 6 εξεγέρσεις (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών), 29 μάχες (49 απώλειες ανθρώπινων ζωών) και 54 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (34 απώλειες ανθρώπινων ζωών). Συγκεκριμένα στην πόλη Nsukka που βρίσκεται στην πολιτεία Enugu της Νιγηρίας και η οποία συνιστά την περιοχή καταγωγής και τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του αιτητή, την ίδια περίοδο αναφοράς, καταγράφηκαν 9 περιστατικά ασφαλείας και 1 θάνατος, εκ των οποίων 4 διαμαρτυρίες (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών), 1 εξέγερση (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών), 1 μάχη (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών) και 3 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (1 θάνατος).[16] Ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Enugu ανέρχεται σε 4,690,100 σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επίσημη εκτίμηση που έγινε το 2022.[17]

 

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, καθότι η συχνότητα των περιστατικών ασφαλείας στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του αιτητή όπου αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του εκεί να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή του. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας, υγιής, πλήρως ικανός προς εργασία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας και με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής του. Ο αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.

 

Επιπρόσθετα, λαμβάνεται υπόψη ότι ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του  δυνάμει του άρθρου 12 Β τρις του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6 (Ι)/2000) με την Κ.Δ.Π. 191/2024, καθόρισε τη χώρα καταγωγής του αιτητή ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, εφόσον ικανοποιήθηκε βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, ότι στην οριζόμενη χώρα γενικά και μόνιμα δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική  μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

Κατά πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (Βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447).  Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (Βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Τουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2 Α.Α.Δ. 120).  Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (Βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή και/ή δέουσα έρευνα. 

Οι καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν όλα τα στοιχεία που είχαν ενώπιόν τους προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση και ενόψει των ισχυρισμών που πρόβαλε ο αιτητής, προέβησαν στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα.  Από τα στοιχεία του φακέλου που έχω ενώπιον μου, μπορεί να λεχθεί ότι αυτά βρίσκονται αναπόφευκτα πίσω από την προσβαλλόμενη απόφαση και ούτως ή άλλως διαφαίνεται η αιτιολογία της απόφασης και από το κείμενό της (Ηλιόπουλος ν. Α.Η.Κ., Α.Ε. 2452, ημερομηνίας 21.7.2000, Χρυστάλλα Συμεωνύδου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγή αρ. 911/93 κ.α., ημερ. 18.4.97).  Από όσα έχω επεξηγήσει ανωτέρω προκύπτει ότι, το αρμόδιο όργανο έλαβε δεόντως και επαρκώς αιτιολογημένη απόφαση.  Συνεπώς, ο ισχυρισμός της ευπαίδευτης συνηγόρου του αιτητή περί έλλειψης δέουσας αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου, απορρίπτεται στο σύνολό του.

Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου, καταλήγω ότι το αίτημα του αιτητή εξετάστηκε με επάρκεια και επιμέλεια σε όλα τα στάδια και υπήρξε επαρκής αιτιολόγηση της προσβαλλόμενης απόφασης εκ μέρους του αποφασίζοντος οργάνου. Το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία συμπληρώνεται από την αιτιολογημένη Έκθεση-Εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, στην οποία εκτίθενται λεπτομερώς οι λόγοι της απόρριψης του αιτήματος, αποκαλύπτει ότι η απόφασή της είναι  απόλυτα ορθή και στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας και των εξουσιών του αρμόδιου οργάνου.

 

Ως εκ τούτου, η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση, και εναντίον του αιτητή. 

 

 

 

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.