
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ. 2458/2023
28 Φεβρουαρίου, 2025
[X. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
A.I.O.
Αιτητή
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
..................................................
Ο αιτητής παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου
Τζόναθαν Μπετίτο για Πιεριδης & Πιερίδη, Δικηγόρος για τον αιτητή
Ανδρέας Φιλίππου για Θεοφανώ Βασιλάκη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθ' ων η αίτηση
[Παρών ο κύριος Όλγα Γεωργιάδη για πιστή μετάφραση από Αγγλικά σε Ελληνικά και αντίστροφα]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο αιτητής προσφεύγει με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 25/6/2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω: Ο αιτητής είναι υπήκοος της Νιγηρίας και στις 6/12/2021 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας αφού εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές. Την ίδια ημέρα, ο αιτητής παρέλαβε τη Βεβαίωση Υποβολής Αίτησης Διεθνούς Προστασίας (Confirmation of Submission of an Application for International Protection).
Στις 7/6/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του αιτητή από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (στο εξής: EUAA). Στις 9/6/2023 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση - Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας σχετικά με τη συνέντευξη του αιτητή. Συγκεκριμένος λειτουργός που δύναται δυνάμει σχετικής εξουσιοδότησης από τον Υπουργό Εσωτερικών να εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, αφού εξέτασε την Έκθεση - Εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 25/6/2023. Στις 3/7/2023 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή προς τον αιτητή, στην οποία συμπεριέλαβε την απόφασή της για απόρριψη του αιτήματός του και την Έκθεση - Εισήγηση, η οποία και παραλήφθηκε από τον αιτητή αυθημερόν. Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή αμφισβητώντας την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή κατά το στάδιο των διευκρινίσεων ενώπιον του Δικαστηρίου, απέσυρε όλους τους νομικούς ισχυρισμούς που προωθούσε μέσω της Γραπτής του Αγόρευσης και δήλωσε πως προωθεί το νομικό ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου. Κατά συνέπεια, οι νομικοί ισχυρισμοί που αποσύρθηκαν, απορρίφθηκαν από το Δικαστήριο κατά την ίδια δικάσιμο.
Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνθηκε της νομιμότητας της προσβαλλόμενης απόφασης και ανέφερε πως αυτή έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, κατόπιν δέουσας έρευνας και σωστής ενάσκησης των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στο αρμόδιο όργανο. Επιπρόσθετα, αναφέρει πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη, αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης. Κατά συνέπεια, εισηγείται πως η υπό εξέταση προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί από το Δικαστήριο και να επικυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας. Το γεγονός αυτό, οφείλεται στο ότι η υπό εξέταση υπόθεση αφορά αίτηση που χρονικά εμπίπτει στις προϋποθέσεις του άρθρου 11 του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), οι οποίες δίδουν στο Δικαστήριο την υποχρέωση ελέγχου νομιμότητας και ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης.
Προχωρώ να εξετάσω το μοναδικό ισχυρισμό που προωθεί ο αιτητής περί του ότι εσφαλμένα και λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας, το αρμόδιο όργανο απέρριψε το αίτημά του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε ο αιτητής σε όλα τα στάδια της εξέτασης του αιτήματός του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν το αρμόδιο όργανο αποφάσισε μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας.
Στην αίτηση που υπέβαλε ο αιτητής στην Υπηρεσία Ασύλου κατέγραψε ότι ως πρωτότοκος υιός, μετά από το θάνατο του πατέρα του, θα είχε ορισμένα δικαιώματα. Ο θείος του, επιδιώκοντας να απολαμβάνει τα εν λόγω προνόμια, προκάλεσε το θάνατο του πατέρα του και προσπάθησε δυο φορές να σκοτώσει τον ίδιο. Ο αιτητής, όσο ήταν ζωντανός αποτελούσε το μοναδικό εμπόδιο για το θείο του, ο οποίος θα υποχωρούσε μόνο αν τον έβλεπε νεκρό. Από τη δεύτερη απόπειρα κατά της ζωής του και έπειτα, κρυβόταν μαζί με τη μητέρα του για δυο εβδομάδες. Τέλος, ένας φίλος του διευθέτησε μυστικά να εγκαταλείψει τη Νιγηρία. (ερυθρό 1 του διοικητικού φακέλου).
Κατά τη συνέντευξή του, ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη Lagos της πολιτείας Lagos της Νιγηρίας, η οποία αποτελεί και το συνήθη τόπο διαμονής του στη χώρα καταγωγής του(ερυθρά 35 και 31 4Χ του διοικητικού φακέλου). Σε σχέση με το θρήσκευμα, την εθνικότητα και τη γλώσσα του, ανέφερε ότι είναι χριστιανός πρεσβυτεριανός, ανήκει στους Igbo και ομιλεί Αγγλικά καθώς επίσης και τη γλώσσα των Igbo (ερυθρά 35, 32 2Χ και 31 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε ότι είναι άγαμος και άτεκνος.
Όπως ανέφερε, οι γονείς του απεβίωσαν, ο πατέρας του τον Ιανουάριο του 2021 από δηλητηρίαση και η μητέρα του τον Μάιο του 2023 από καρδιακή προσβολή. Ο αδελφός του, την τελευταία φορά που τον είδε το 2021, ζούσε ακόμη στην πόλη Lagos, ενώ δεν γνωρίζει που διαμένει τώρα (ερυθρά 35 και 31 2Χ του διοικητικού φακέλου). Όσον αφορά το μορφωτικό του επίπεδο, πρόβαλε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην πόλη Lagos. Τέλος, αναφορικά με το επάγγελμά του, δήλωσε ότι ουδέποτε εργάστηκε στη Νιγηρία και ότι εξαρτιόταν οικονομικά από τον πατέρα του (ερυθρό 31 1Χ και 3Χ του διοικητικού φακέλου).
Κατά την ελεύθερη αφήγησή του σε σχέση με τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη Νιγηρία, ο αιτητής ανέφερε ότι o πατέρας του ήταν ο επικεφαλής αρχηγός του χωριού Edda της πολιτείας Ebonyi και ότι λόγω της θέσης που κατείχε, του ανήκαν μερίδια γης στο χωριό. Ο αιτητής, ως πρωτότοκος υιός, μετά το θάνατο του πατέρα του, θα αναλάμβανε τα μερίδια και θα είχε και ορισμένα άλλα δικαιώματα. Ο θείος του, ως μικρότερος αδελφός, ήταν δεύτερος στη σειρά διαδοχής, μετά από τον αιτητή και άρα για να απολαμβάνει τα προνόμια αυτά, έπρεπε να αποβιώσει τόσο ο αδελφός του (πατέρας του αιτητή) όσο και ο αιτητής.
Ο θείος του, προκάλεσε το θάνατο του πατέρα του στις 27 Ιανουαρίου του 2021, με το να δηλητηριάσει τον πατέρα του μέσω του φαγητού του. Όταν ο αιτητής πληροφορήθηκε για το θάνατο του πατέρα του, μετέβηκε στο χωριό Edda για την κηδεία και εκεί παρέμεινε για δύο εβδομάδες προτού επιστρέψει στην πόλη Lagos. Περαιτέρω, ο αιτητής, ισχυρίστηκε πως ένα μήνα μετά το θάνατο του πατέρα του, επέστρεψε στο χωριό Edda όπου του επιτέθηκε στο ακίνητο όπου διέμενε μια ομάδα αγοριών την οποία έστειλε ο θείος του. Ο αιτητής, κατάφερε μεν να διαφύγει, όμως τα περισσότερα από τα αντικείμενά του καταστράφηκαν. Έπειτα, επέστρεψε στην πόλη Lagos και η μητέρα του αποφασίζοντας ότι θα ήταν ασφαλέστερο για τον ίδιο να εγκαταλείψει τη χώρα του, διευθέτησε την έξοδό του από τη Νιγηρία (ερυθρό 29 1Χ του διοικητικού φακέλου).
Ο αιτητής ισχυρίστηκε πως ο πατέρας του ζούσε μισό μήνα στο Edda και μισό μήνα στo Lagos, ενώ ο ίδιος επισκεπτόταν το Edda κυρίως στις διακοπές του καλοκαιρού και των Χριστουγέννων. Ερωτηθείς σε σχέση με τις αρμοδιότητες του πατέρα του ως επικεφαλής αρχηγός, απάντησε ότι ήταν σύμβουλος του βασιλιά του χωριού και συμπλήρωσε ότι ο βασιλιάς είχε τρείς συμβούλους (ερυθρό 28 1Χ του διοικητικού φακέλου).
Όσον αφορά τις συνθήκες θανάτου του πατέρα του, ο αιτητής ανέφερε ότι ενόσω βρισκόταν στο Edda, ένα βράδυ μίλησαν τηλεφωνικώς και το επόμενο πρωί δεν απαντούσε στις κλήσεις του. Ακολούθως, βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιο του. Η βοηθός του πατέρα του, τον πληροφόρησε ότι την τελευταία φορά εθεάθη μαζί με τον αδελφό του (το θείο του αιτητή). Κατόπιν διενέργειας νεκροψίας, επιβεβαιώθηκε ότι ο πατέρας του απεβίωσε από δηλητηρίαση. Ο αιτητής ανέφερε πως δεν γνώριζε ποιο ήταν το νοσοκομείο όπου διεξήχθη η νεκροψία, ούτε ποια ήταν η ουσία με την οποία τον δηλητηρίασαν. Επιπρόσθετα, ανέφερε πως δεν είχε στην κατοχή του πιστοποιητικό θανάτου του πατέρα του, για να το προσκομίσει ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου.
Υποστήριξε πως πίστευε ότι ο θείος του ήταν υπεύθυνος για το θάνατο του πατέρα του επειδή ήταν το τελευταίο άτομο το οποίο εθεάθη μαζί του. Η αστυνομία διεξήγαγε έρευνα για το προαναφερόμενο περιστατικό, όμως δεν υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα και ερωτηθείς αν ο ίδιος και η βοηθός του πατέρα του ανέφεραν τις υποψίες τους στις αστυνομικές αρχές, απάντησε καταφατικά και πρόσθεσε ότι οι αρχές συμβιβάζονταν εύκολα και ισχυρίστηκε πως ο θείος του τις δωροδόκησε (ερυθρά 28 1Χ-2Χ και 27 1Χ του διοικητικού φακέλου).
Ο αιτητής σε διευκρινιστικές ερωτήσεις που του τέθηκαν σε σχέση με την ισχυριζόμενη επίθεσή του, δήλωσε ότι ένα μήνα μετά το θάνατο του πατέρα του και συγκεκριμένα 4 μέρες αφότου επέστρεψε στο Edda, του επιτέθηκε μια ομάδα αγοριών την οποία έστειλε ο θείος του. Κληθείς να περιγράψει την εν προκειμένω επίθεση, ανέφερε ότι ενόσω βρισκόταν στο δωμάτιο του, άκουσε φωνές, βγήκε έξω και αντίκρυσε τρείς άντρες με καλυμμένα πρόσωπα, να καταστρέφουν αντικείμενα του σπιτιού. Έπειτα και προτού προλάβουν να μεταβούν στον επάνω όροφο, ο ίδιος δραπέτευσε από την έξοδο κινδύνου που βρισκόταν στο πίσω μέρος του σπιτιού. Μάλιστα, επειδή δεν τον βρήκαν, κατέστρεψαν όλα τα προσωπικά του αντικείμενα (ερυθρό 27 2Χ του διοικητικού φακέλου).
Σε σχέση με την επίθεση που δέχτηκε, ο αιτητής δήλωσε μεν ότι κατήγγειλε το περιστατικό, όμως δεν υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα. Κληθείς να αναφέρει αν κατήγγειλε στην αστυνομία του Lagos το θάνατο του πατέρα του και την εναντίον του επίθεση, απάντησε αρνητικά. Ερωτηθείς για ποιο λόγο δεν το έπραξε δεδομένου ότι διέτρεχε κίνδυνο και παράλληλα υποπτευόταν ότι ο θείος του δωροδόκησε τις αστυνομικές αρχές του Edda, απάντησε ότι αν προέβαινε σε καταγγελία, η υπόθεση επρόκειτο να ανατεθεί στις αρχές του Edda (ερυθρό 25 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι ο θείος του αν και δεν ήξερε την ακριβή του τοποθεσία, εντούτοις μπορούσε να τον εντοπίσει στο Lagos καθώς διέθετε τις κατάλληλες διασυνδέσεις. Όπως ανέφερε, δεν μετοίκησε σε άλλη πόλη μακριά από το Edda και το Lagos, αφού ήταν αδύνατο να ζει μεν στη Νιγηρία, όμως να μην επισκέπτεται το χωριό του. Ισχυρίστηκε πως προτιμούσε να ζει εκτός της Νιγηρίας παρά να ζει και να μην επισκέπτεται το χωριό του (ερυθρό 26 1Χ-2Χ του διοικητικού φακέλου).
Στη βάση των ανωτέρω ισχυρισμών, ο αρμόδιος λειτουργός σχημάτισε δυο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αφορά την ταυτότητα, το προσωπικό προφίλ και τη χώρα καταγωγής του και ο δεύτερος τον ισχυριζόμενο κίνδυνο που αντιμετώπιζε από το θείο του δεδομένου ότι ήθελε να τον σκοτώσει για να τον διαδεχθεί στη θέση του επικεφαλής αρχηγού του χωριού Edda. Ο αρμόδιος λειτουργός αποδέχτηκε τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό αφού τον έκρινε ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστο στις δηλώσεις του. Ωστόσο, ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός, δεν έτυχε αποδοχής, εόσον ο αιτητής κρίθηκε αναξιόπιστος στις δηλώσεις του.
Ο αρμόδιος λειτουργός, προχωρώντας στην αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, έκρινε ότι ο αιτητής δεν μπορούσε να παραθέσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονταν του πυρήνα του αιτήματός του και οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού, χαρακτηρίζονταν από γενικότητα, ασάφεια και αοριστία. Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, παρατέθηκαν πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής του αιτητή, οι οποίες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ατόμων που κατείχαν τη θέση του επικεφαλής αρχηγού, το οποίο βεβαίως δεν είναι αρκετό για να στοιχειοθετήσει το φόβο δίωξής του. Ωστόσο, δεν ανευρέθηκαν πληροφορίες σχετικές με τις δηλώσεις του περί του ότι κινδύνευε από το θείο του δεδομένου ότι ήθελε να τον σκοτώσει για να τον διαδεχθεί στη θέση του πατέρα του. Επομένως, ενόψει της έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας των δηλώσεών του και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα από τις πηγές πληροφόρησης, ο ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός.
Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, ο αρμόδιος λειτουργός, λαμβάνοντας υπόψη το μοναδικό αποδεκτό ισχυρισμό, το προσωπικό του προφίλ, ότι δεν παρουσίαζε θέματα ευαλωτότητας αλλά και κατόπιν παράθεσης και αξιολόγησης πληροφοριών αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Lagos της Νιγηρίας, όπου αναμενόταν να επέστρεφε ο αιτητής αφ' ης στιγμής επρόκειτο για τον τόπο όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε και είχε τη συνήθη διαμονή του, έκρινε ότι δεν υπήρχαν εύλογοι λόγοι να θεωρείτο ότι σε περίπτωση που επέστρεφε στη Νιγηρία και ειδικότερα στην πολιτεία Lagos θα αντιμετώπιζε δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, ο αρμόδιος λειτουργός, έκρινε ότι δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του αιτητή εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να τεκμηριώσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του για έναν από τους λόγους του άρθρου 3 (1) του περί Προσφύγων Νόμου Ν.6(Ι)/2000 και του άρθρου 1Α (2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951. Στη συνέχεια, διαπίστωσε πως ο αιτητής δεν υπήρχε εύλογη πιθανότητα να αντιμετώπιζε κίνδυνο σοβαρής βλάβης όπως αυτός καθορίζεται στο άρθρο 19 του προαναφερθέντος Νόμου, αφού η κατάσταση στη Νιγηρία και ειδικότερα στην πολιτεία Lagos στην οποία αναμενόταν να επέστρεφε, δεν χαρακτηριζόταν από διεθνή η εσωτερική ένοπλη σύγκρουση. Το περιεχόμενο της υπό αναφορά Έκθεσης-Εισήγησης εξέτασε ο αρμόδιος εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου και απέρριψε το αίτημα του αιτητή.
Στα πλαίσια εξέτασης της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, προχωρώ να εξετάσω κατ' ουσίαν το αίτημα του αιτητή λαμβάνοντας υπόψη βεβαίως όλα όσα τέθηκαν ενώπιον μου από το συνήγορό του, αλλά και από τη συνήγορο που εκπροσωπεί τους καθ' ων η αίτηση. Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός ο οποίος έγινε αποδεκτός από την Υπηρεσία Ασύλου και αφορά την ταυτότητα του αιτητή, τα προσωπικά του στοιχεία, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο συνήθους διαμονής του προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό, εφόσον προκύπτει πως ορθά έγινε αποδεκτός.
Ακολούθως, θα συμφωνήσω με τα ευρήματα του αρμόδιου λειτουργού των καθ’ ων η αίτηση περί αναξιοπιστίας του αιτητή ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό σε σχέση με τον ισχυριζόμενο κίνδυνο που αντιμετώπιζε από το θείο του δεδομένου ότι επιθυμούσε να τον σκοτώσει για να τον διαδεχθεί στη θέση του επικεφαλής αρχηγού του χωριού Edda. Αρχικά ενώ ο αιτητής περιέγραψε με σαφήνεια τη θέση και τον τίτλο του πατέρα του ως ανώτατου αρχηγού του χωριού Edda, δεν έδωσε επαρκής πληροφορίες για τις συνθήκες του θανάτου του. Ανέφερε γενικά ότι ο πατέρας του δηλητηριάστηκε από το θείο του, αλλά δεν εξήγησε με ακρίβεια τι έφαγε και δεν τεκμηρίωσε με στοιχεία τον ισχυρισμό του. Επιπλέον, αν και υποστήριξε ότι έγινε νεκροψία δεν γνώριζε ούτε το νοσοκομείο στο οποίο διεξήχθη ούτε την ουσία με την οποία δηλητηριάστηκε ο πατέρας του.
Επιπρόσθετα, ο αιτητή έδωσε ανεπαρκείς εξηγήσεις για το λόγο που θεωρούσε υπεύθυνο το θείο του, δηλώνοντας απλώς πως ήταν το μόνο πρόσωπο που θα μπορούσε να δηλητηριάσει τον πατέρα του. Κατά συνέπεια δεν παρουσίασε συγκεκριμένα στοιχεία ούτε επιχειρηματολόγησε με τρόπο που να υποστηρίξει τον ισχυρισμό αυτό και να κριθεί αξιόπιστος στις δηλώσεις του. Πρόσθετα, είναι ξεκάθαρο από τις δηλώσεις του πως ο αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι κινδύνευε από το θείο του και όταν του ζητήθηκε να αναφερθεί στις απειλές που δέχτηκε έδωσε γενικές και ασαφείς πληροφορίες σε σχέση με τον ισχυρισμό αυτό.
Από τις απαντήσεις του αιτητή στα ερωτήματα που του τέθηκαν, παρουσιάζονται ασάφειες και γενικόλογες διατυπώσεις, γεγονός που δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με την ειλικρίνεια του. Η αδυναμία του να δώσει συγκεκριμένες και λεπτομερής πληροφορίες υπονόμευσε τη δυνατότητα να θεωρηθεί αξιόπιστος. Επιπλέον, η αξιολόγηση των δηλώσεών του ανέδειξε αντιφάσεις και έλλειψη συνέπειας. Οι ισχυρισμοί του δεν ήταν σταθεροί καθώς υπήρξαν αποκλίσεις στις απαντήσεις του σε κρίσιμα ερωτήματα. Όταν του ζητήθηκαν περαιτέρω διευκρινίσεις οι απαντήσεις του είτε δεν κάλυπταν τα κενά, είτε δημιουργούσαν νέα ερωτήματα. Ο αιτήτης δεν παρουσίασε ικανοποιητικά στοιχεία ούτε στην διαδικασία που προηγήθηκε αλλά ούτε και στην ενώπιον μου διαδικασία, που να ενισχύουν την αξιοπιστία των δηλώσεών του.
Παρόλο που ισχυρίστηκε ότι κινδύνευε, δεν υποστήριξε επαρκώς τα λεγόμενά του με συγκεκριμένα γεγονότα ή λογικά επιχειρήματα. Η έλλειψη σαφήνειας η απουσία συγκεκριμένων στοιχείων και η αδυναμία του να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του συνέβαλαν στην κατάληξη μου ότι δεν μπορεί να τεκμηριωθεί η αξιοπιστία των δηλώσεων του και κατά συνέπεια, ο πυρήνας του αιτήματός του. Επομένως, η εσωτερική αξιοπιστία των δηλώσεων του αιτητή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, παρά την καταφανή έλλειψη εσωτερικής συνοχής των δηλώσεων του αιτητή, ως αυτές επεξηγήθηκαν ανωτέρω, για σκοπούς πληρότητας της παρούσης, θα πρέπει να διεξαχθεί συμπληρωματικά έρευνα. Επισημαίνεται ότι και οι καθ' ων η αίτηση προέβησαν δεόντως σε σχετική έρευνα. Από έρευνα σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης προκύπτει, αναφορικά με το αξίωμα ως «αρχηγός του χωριού», δεδομένου ότι ο αιτητής ανήκει στην φυλή των Igbo (ερυθρό 31, 1Χ και 32, 2Χ του διοικητικού φακέλου) να παρατεθούν πληροφορίες από την χώρα καταγωγής σχετικά με την ιεραρχική δομή ενδοφυλετικά και την διαδοχή στο παραδοσιακό αξίωμα του «αρχηγού» της φυλής.
Σύμφωνα με τις πηγές, η Νιγηρία, που βρίσκεται στη δυτική ακτή της Αφρικής, είναι μια χώρα με μεγάλη εθνοτική ποικιλομορφία που αποτελείται από περίπου 250 διαφορετικές εθνοτικές ομάδες. Οι τρεις μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες είναι: α) Hausa-Fulani: Αποτελώντας περίπου το 30% του πληθυσμού, αυτή η ομάδα κατοικεί κυρίως στη βόρεια περιοχή της χώρας. β) Γιορούμπα: Περίπου 15,5% του πληθυσμού ζει κυρίως στη νοτιοδυτική περιοχή και γ) Igbo: Περίπου το 15,2% του πληθυσμού ζει κυρίως στη νοτιοανατολική περιοχή. Μέσα σε κάθε εθνοτική ομάδα στη Νιγηρία, υπάρχει μια ιεραρχική δομή με έναν παραδοσιακό κυβερνήτη στην κορυφή που υποστηρίζεται από οπλαρχηγούς. Για τον λαό Igbo, ο παραδοσιακός κυβερνήτης ονομάζεται Igwe ή Eze. Ο ηγεμόνας απονέμει τίτλους αρχηγίας σε άξιους γιους και κόρες της χώρας. Ορισμένοι τίτλοι κληρονομούνται, ενώ άλλοι βασίζονται σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες, τον καλό χαρακτήρα και/ή την ανάπτυξη της κοινότητας. Οι τίτλοι έχουν σκοπό να ενθαρρύνουν άτομα με επιρροή να συνεχίσουν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της κοινότητας[1].
Σύμφωνα δε με άλλες πηγές, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα «παραδοσιακών» αρχηγών και μερικοί αποτελούν μέρος του κρατικού διοικητικού συστήματος και διορίζονται από την πολιτειακή κυβέρνηση. Ο ρόλος είναι σεβαστός και περιζήτητος. Στις μέρες μας, οι τελετές μύησης δεν περιλαμβάνουν επικίνδυνα στοιχεία για τους συμμετέχοντες. Υπάρχει έντονος ανταγωνισμός για ορισμένους τίτλους αρχηγών και σπάνια απορρίπτονται τίτλοι. Ωστόσο, κάποιοι τα αρνούνται. Οι πηγές συμφωνούν ότι δεν υπάρχουν συνέπειες όταν απορρίπτεται ένας τίτλος. Ο εξαναγκασμός στην αρχηγία είναι μεν νοητός, αλλά όχι πιθανός[2].
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας δεν αμφισβητείται η ύπαρξη του επικεφαλής αρχηγού. Ωστόσο η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή είναι τέτοια που, στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων της υπόθεσης, δεν επαρκεί η συμφωνία των δηλώσεων του αιτητή με την επικρατούσα κατάσταση στη χώρα του, καθότι το αφήγημά του στερείται εσωτερικής συνοχής. Τόσο κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία, όσο και σε κάθε προηγούμενο στάδιο της διαδικασίας εξέτασης του αιτήματός του, ο αιτητής δεν εξέθεσε σαφείς και ακριβείς πληροφορίες που να θεμελιώνουν δικαιολογημένο φόβο δίωξης και δεν παρέθεσε στοιχεία που να μπορούσαν να τεκμηριώσουν των ισχυρισμό του όσο στα πλαίσια της εσωτερικής του αξιοπιστίας όσο και στα πλαίσια της εξωτερικής του αξιοπιστίας.
Αδιαμφισβήτητα όπως προκύπτει από το άρθρο 18 (5) του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6 (Ι)/2000), ο αιτητής που επιθυμεί την υπαγωγή του στο ειδικό προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης, οφείλει να εκθέσει στη διοίκηση με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής του. Ο αιτητής δεν είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει για την απόδειξη των ισχυρισμών του, τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, αυτό όμως δεν αίρει την υποχρέωσή του να επικαλεσθεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το αίτημα που υπέβαλε στις αρμόδιες αρχές.
Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000 προβλέπει πως (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου): «Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής».
Είναι ξεκάθαρο τόσο από το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, όσο και από το άρθρο 1 Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, πως για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό, όσο και το αντικειμενικό στοιχείο, πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση (Βλ. σχ. παρ.37 και 38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών).
Από τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιόν μου, διαφαίνεται πως ο αιτητής προέβη σε γενικές, αόριστες και αντιφατικές δηλώσεις οι οποίες δεν μπορούν να τεκμηριώσουν τον ισχυρισμό του. Κατά συνέπεια, στην προκειμένη περίπτωση, προκύπτει πως ορθά αποφασίστηκε από την Υπηρεσία Ασύλου, ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτητή εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που στοιχειοθετούν δικαιολογημένο φόβο δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3(1) του Περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000, καθώς δεν προέκυψε καμία ένδειξη πραγματικής, υφιστάμενης και έμπρακτης απειλής του αιτητή από οποιοδήποτε φορέα, κρατικό ή μη, στη χώρα καταγωγής του.
Πρόσθετα, από το σύνολο το στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου κρίνω ότι ορθά διαπιστώθηκε από το δεόντως εξουσιοδοτημένο λειτουργό που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ότι δεν πληρούνταν ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 για να παραχωρηθεί στον αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν. 6(Ι)/2000, «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής ή εκτέλεσης βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (Βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619, ECLI:CY:AD:2015:D619).
Ο λειτουργός, έχοντας αποδεχθεί ότι τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του επρόκειτο για την πολιτεία Lagos της Νιγηρίας, διεξήγαγε έρευνα για τη γενική κατάσταση ασφαλείας στην εν λόγω πολιτεία, από την οποία προέκυψε ότι δεν υφίστατο εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετώπιζε δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Ως εκ τούτου, κρίθηκε πως δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για παραχώρηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Ωστόσο υπό το φως των ανωτέρω και προς εκπλήρωση της υποχρέωσης του Δικαστηρίου για έλεγχο της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, για σκοπούς πληρότητας θα διεξάγω περαιτέρω έρευνα σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Lagos την οποία δήλωσε ως τόπο συνήθους διαμονής του, πριν την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ACLED (“Armed Conflict Location and Event Data Project”) για το διάστημα από 24/02/2024 έως 21/02/2025, στην πολιτεία Lagos καταγράφηκαν 208 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 110 ανθρώπων. Αναλυτικότερα, έχουν καταγραφεί, 26 εξεγέρσεις/ταραχές (riots) με 17 ανθρώπινες απώλειες, 74 διαμαρτυρίες (protests) με καμία ανθρώπινη απώλεια, 28 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) με 11 ανθρώπινες απώλειες και 80 μάχες (battles) με 82 ανθρώπινες απώλειες.[3] Σημειώνεται ότι ο συνολικός πληθυσμός της περιοχής ανέρχεται περί τα 13,491,800 κατοίκους[4]. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι στο εγχειρίδιο του EASO «Country Guidance, Nigeria, October 2021», αναφέρεται ότι δεν προκύπτει κίνδυνος σε αμάχους, με την έννοια του αρ.19 (2) (γ) στην πολιτεία Lagos[5].
Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμό σε κάθε πολιτεία, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στις προαναφερόμενες πολιτείες και ειδικά στην περιοχή όπου διέμενε, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας, νεαρής ηλικίας, υγιής, με ικανοποιητική μόρφωση, πλήρως ικανός προς εργασία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.
Επιπρόσθετα, λαμβάνεται υπόψη ότι ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του δυνάμει του άρθρου 12Β τρις του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6 (Ι)/2000) με την Κ.Δ.Π. 191/2024, καθόρισε τη χώρα καταγωγής του αιτητή ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, εφόσον ικανοποιήθηκε βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, ότι στην οριζόμενη χώρα γενικά και μόνιμα δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.
Κατά πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (Βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (Βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Τουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2 Α.Α.Δ. 120). Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (Βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή και/ή δέουσα έρευνα.
Οι καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν όλα τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση και ενόψει των ισχυρισμών που πρόβαλε ο αιτητής προέβησαν στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα, εκδίδοντας με τον τρόπο αυτό πλήρως αιτιολογημένη απόφαση και εντός των πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας. Ως εκ τούτου, ο σχετικός προβαλλόμενος νομικός ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολό του, εφόσον το αρμόδιο όργανο διενήργησε τη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης.
Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι το αίτημα του αιτητή εξετάστηκε με επάρκεια και επιμέλεια και υπήρξε η δέουσα αιτιολόγηση εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου. Το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία συμπληρώνεται από την αιτιολογημένη Έκθεση-Εισήγηση του λειτουργού, στην οποία εκτίθενται λεπτομερώς οι λόγοι της απόρριψης του αιτήματος, αποκαλύπτει ότι η απόφασή της είναι απόλυτα ορθή και στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας.
Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση, και εναντίον του αιτητή.
Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Owlcation, 9 Traditional Igbo Chieftaincy Titles and Their Meanings, 17/01/2024, https://owlcation.com/social-sciences/10-Traditional-Igbo-Chieftaincy-Titles-and-Meaning, Umu Igbo Unite- Los Angeles, Igbo Chieftaincy Titles, 03/02/2018, https://www.uiulosangeles.org/post/igbo-chieftaincy-titles-1#:~:text=Highly%20accomplished%20men%20and%20women,spoken%20of%20in%20the%20community. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/02/2025).
[2] EUAA – Country Guidance – Nigeria, 2.12. Individuals refusing chieftaincy titles, October 2021, https://euaa.europa.eu/country-guidance-nigeria-2021/212-individuals-refusing-chieftaincy-titles, EASO -
Country of Origin - Information Report – Nigeria - Targeting of individuals, 3.9.4 Persons refusing chieftaincy titles, November 2018, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/02/2025).
[3] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION – ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project
https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Select Specific Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: Past year of ACLED data (24/02/2024-21/02/2024), REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN: Lagos)
[4] City Population, Africa-Nigeria-Lagos, διαθέσιμο στο: https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA025__lagos/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/02/2025).
[5] EASO, Country Guidance: Nigeria Common analysis and guidance note, October 2021, σ. 31-32, https://euaa.europa.eu/country-guidance-nigeria-2021 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/02/2025).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο