
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ. 3981/2023
28 Φεβρουαρίου 2025
[Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
U.N.
Αιτητής
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Κ. Σάββα (κα) για Χριστίνα Λαζάρου Αρτέμη (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Α. Φιλίππου (κος) για Μ. Φιλίππου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την προσφυγή του ο αιτητής, αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 29/07/2023 η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 07/08/2023 και δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτηση του για παροχή διεθνούς προστασίας, ως άκυρης και στερούμενης οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.
Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των Διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής ως Τεκμήριο 1, ο αιτητής είναι ενήλικας από τη Νιγηρία και στις 27/09/2021 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Στις 26/06/2023 διεξήχθη συνέντευξη στον αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Ακολούθως, στις 27/07/2023 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Εισηγητική Έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με τη συνέντευξη του αιτητή. Στις 29/07/2023, ο εξουσιοδοτημένος λειτουργός από τον Υπουργό Εσωτερικών να εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου, αποφάσισε όπως να μην παραχωρηθεί στον αιτητή καθεστώς διεθνούς προστασίας. Στις 07/08/2023 η Υπηρεσία Ασύλου ετοίμασε επιστολή ενημέρωσης προς τον αιτητή σχετικά με την απόρριψη του αιτήματος του. Η επιστολή και η αιτιολόγηση της απόφασης, παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον αιτητή την ίδια ημέρα.
Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.
Η συνήγορος του αιτητή στα πλαίσια της προσφυγής και της γραπτής αγόρευσης, προώθησε διάφορους λόγους ακύρωσης προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, τους οποίους εν τέλει εγκατέλειψε κατά το στάδιο των διευκρινήσεων και διατήρησε μόνο το λόγο ακύρωσης που αφορά την μη διεξαγωγή δέουσας έρευνας. Ενόψει των δηλώσεων της ευπαίδευτης συνηγόρου του αιτητή, όλοι οι λόγοι ακύρωσης ως καταγράφονται στην προσφυγή, πέραν από το λόγο ακύρωσης που αφορά τη μη δέουσα έρευνα εκ μέρους των Καθ΄ ων η αίτηση, αποσύρονται και απορρίπτονται.
Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, λήφθηκε κατόπιν δέουσας έρευνας και σωστής ενάσκησης των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους καθ΄ ων η αίτηση, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και απορρίπτουν τους προωθούμενους ισχυρισμούς ως νόμω και ουσία αβάσιμους.
Θα προχωρήσω να εξετάσω τον λόγο ακύρωσης που διατήρησε η συνήγορος του αιτητή, ήτοι τον ισχυρισμό περί μη διενέργειας της δέουσας έρευνας εκ μέρους των Καθ' ων η αίτηση.
Κατά πάγια νομολογία, η επάρκεια της έρευνας, η έκταση και ο τρόπος διεξαγωγής της, ποικίλει ανάλογα με τα υπό διερεύνηση γεγονότα. Προκαθορισμένος τρόπος δεν υπάρχει. Με την προϋπόθεση ότι η έρευνα είναι επαρκής, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στον τρόπο που η διοίκηση επέλεξε να διερευνήσει το θέμα, ούτε και υποκαθιστά τα υπ' αυτής διαπιστωθέντα πρωτογενή ευρήματα (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447 και Ράφτης ν. Δημοκρατίας κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 και Κώστας Γρηγορίου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 1002/2009, ημερ. 27.10.2011).
Στη βάση της πιο πάνω υποχρέωσης του αρμόδιου οργάνου για δέουσα έρευνα θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν οι ισχυρισμοί του αιτητή σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός του, για να διαφανεί εάν όντως το αρμόδιο όργανο προέβη στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα.
Κατά την υποβολή αιτήματος διεθνούς προστασίας, ο αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του λόγω κτηματικών προβλημάτων τα οποία ανέκυψαν τον Μάρτιο/Απρίλιο του 2021. Ως ανέφερε, στην κοινότητα του η οικογένεια του θεωρείται Osu (σκλάβοι) και δεν έχουν κανένα δικαίωμα συναναστροφής (associate) με τα υπόλοιπα άτομα που θεωρούνται ‘indigens’. Ως πρόβαλε ο αιτητής, ένας άντρας, με τον οποίο είχαν κοινά σύνορα καταπάτησε την περιουσία τους εσκεμμένα. Όταν τον αντιμετώπισε ο πατέρας του, ο εν λόγω άντρας πρόβαλε ότι καθώς δεν κατάγονται από την συγκεκριμένη περιοχή (indigenous) δεν δύναται να έχει γη στο συγκεκριμένο χωριό/κοινότητα. Οικειοποιήθηκε τις σοδειές της μητέρας του, και όταν ο ίδιος μαζί με τον πατέρα του πήγαν να τον αντιμετωπίσουν, χαστούκισε τον πατέρα του και τότε ο αιτητής τον χτύπησε και τον τραυμάτισε. Την ίδια μέρα άτομα προέβησαν σε καταστροφές στο χώρο του αιτητή απειλώντας ότι ο τελευταίος πρέπει να πεθάνει επειδή τραυμάτισε ντόπιο (indigenous). Λόγω των απειλών ο πατέρας του τον βοήθησε να φύγει από τη χώρα (ερυθρό 1 Δ.Φ.).
Στο πλαίσιο της προσωπικής του συνέντευξης, ερωτηθείς ο αιτητής σχετικά με τον λόγο που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, δήλωσε ότι έφυγε λόγω ενός ατόμου. Ως υποστήριξε, ο συγκεκριμένος άντρας εισήλθε στο αγρόκτημα της οικογένειας του αιτητή, προβάλλοντας ότι ο πατέρας του αιτητή δεν έχει το δικαίωμα ιδιοκτησίας γης στο χωριό λόγω της καταγωγής του (δεν θεωρείται ‘indigen’). Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο άντρα, οι πρόγονοί του αιτητή ήταν σκλάβοι των παππούδων του, συνεπώς η περιουσία της οικογένειας του αιτητή προέρχεται από την οικογένεια του εν λόγω άντρα. Ακολούθως, ο συγκεκριμένος άντρας προέβη σε καταγγελία στην αστυνομία, ενώ μεσολάβησε ο παραδοσιακός ηγέτης (traditional ruler) για επίλυση του θέματος καθώς το εν λόγω πρόβλημα αποτελεί υπόθεση της κοινότητας (traditional case). Τον Μάρτιο/Απρίλιο του 2021 ο συγκεκριμένος άντρας οικειοποιήθηκε τις σοδειές της οικογένειας του αιτητή. Σε αντιπαράθεση που προέκυψε μεταξύ του συγκεκριμένου άντρα και του αιτητή, ο τελευταίος τον χτύπησε και τον τραυμάτισε. Ο αιτητής εγκατέλειψε το χωριό άμεσα, ενώ σύμφωνα με την ενημέρωση που έλαβε από τον πατέρα του ο συγκεκριμένος άντρας με άτομα από το χωριό έψαχναν να τον βρουν και προέβησαν σε καταστροφές (ερυθρά 35 και 34 Δ.Φ.). Ερωτηθείς αν έχει συμβεί κάτι άλλο ο αιτητής υποστήριξε ότι απήχθη το 2017 (ερυθρό 34 Δ.Φ.). Ως υποστήριξε, στη διαδρομή μετά από επίσκεψη στο σπίτι των γονιών του προς τον τόπο διαμονής του, παρατήρησε κάποιο αυτοκίνητο να τον ακολουθεί, αποβιβάστηκαν 4 άντρες οπλισμένοι και τον πήραν μαζί τους. Τον άφησαν ελεύθερο μετά από 3 μέρες αφού πήραν λεφτά από τον λογαριασμό του και από τον πατέρα του (ερυθρό 34 Δ.Φ.).
Σε ερωτήσεις αναφορικά με την οικογενειακή περιουσία, ο αιτητής δήλωσε ότι η γη ανήκει στον πατέρα του, και αποτελεί κληρονομιά, ενώ τοποθέτησε χρονικά την έναρξη της διαμάχης με τον συγκεκριμένο άντρα τον 2020 (ερυθρό 33 Δ.Φ.). Το 2021 μετά την εκμετάλλευση των καλλιεργειών τους από τον συγκεκριμένο άντρα, ο αιτητής τραυμάτισε τον τελευταίο με αποτέλεσμα την εμπλοκή της αστυνομίας και του παραδοσιακού ηγέτη (traditional ruler) προς επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος (ερυθρό 32 Δ.Φ.). Κληθείς να διευκρινίσει τον λόγο που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα του, ο αιτητής δήλωσε την αναζήτηση του από τον παραδοσιακό ηγέτη (traditional ruler), την νεολαία της κοινότητας, και την αστυνομία (ερυθρό 31 Δ.Φ.). Σε ερώτηση πως κατάφερε να εγκαταλείψει τη χώρα του καθώς είναι αναζητούμενος από την αστυνομία, ο αιτητής απάντησε επειδή δεν δηλώθηκε ως καταζητούμενος (ερυθρό 31 Δ.Φ.).
Ο αρμόδιος λειτουργός αξιολογώντας τις δηλώσεις του αιτητή, κατά το στάδιο της συνέντευξης του, σχημάτισε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αναφορικά με την υπηκοότητα, την περιοχή καταγωγής και τον τελευταίο τόπο διαμονής του αιτητή, και ο δεύτερος αναφορικά με τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξής από συγκεκριμένο άντρα λόγω περιουσιακών διαφορών.
Ειδικότερα, στον πρώτο ισχυρισμό κρίθηκε ότι στοιχειοθετήθηκε τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιοπιστία του καθώς ο αιτητής προσκόμισε πρωτότυπο διαβατήριο από τη χώρα καταγωγής του, ενώ οι δηλώσεις του επιβεβαιώθηκαν από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Σε ό,τι αφορά τον δεύτερο ισχυρισμό, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται στον πυρήνα του αιτήματος του, ενώ υπέπεσε σε ασάφειες, αοριστίες, αντιφάσεις, υπεκφυγές και έλλειψη ευλογοφάνειας. Ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει πληροφορίες αναφορικά με τον παραδοσιακό ηγέτη (traditional ruler), καθώς ερωτηθείς ποιος είναι ο παραδοσιακός ηγέτης (traditional ruler), απάντησε ότι δεν γνωρίζει. Επιπρόσθετα, δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς και συνεκτικές πληροφορίες αναφορικά με τον ισχυρισμό του περί αναζήτησης του από την αστυνομία και τον λόγο που του επιτράπηκε από τις αρχές να ταξιδέψει. Ως εκ τούτου, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι μέσα από τα λεγόμενα του αιτητή δεν διαφαίνεται ότι υπέστη οποιαδήποτε μορφή δίωξης που να δικαιολογεί την απόφαση του να εγκαταλείψει τη χώρα σε σχέση με τους ισχυρισμούς του.
Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση κινδύνου στη βάση του μοναδικού αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού. Στα πλαίσια της εν λόγω αξιολόγησης, ο αρμόδιος λειτουργός, αφού έλαβε υπόψη όλα τα συναφή στοιχεία που άπτονται στον πυρήνα του αιτήματος του αιτητή και μετά από εξατομικευμένη εξέταση του αιτήματος κατέληξε ότι δεν τεκμηριώνεται η ύπαρξη παρελθούσας δίωξης, αλλά ούτε επίσης μελλοντικός κίνδυνος δίωξης ή έκθεσης σε σοβαρή βλάβη του αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία.
Ενόψει των πιο πάνω ευρημάτων, ο αρμόδιος λειτουργός, αξιολογώντας περαιτέρω τον κίνδυνο που διατρέχει ο αιτητής στη χώρα καταγωγής του και λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του αιτητή, έκρινε ότι δεν δικαιούται προσφυγικό καθεστώς, αφού στο πρόσωπο του δεν συντρέχουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης για ένα από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 3 και 3Δ του Περί Προσφύγων Νόμου ήτοι την εθνικότητα, την φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή την πολιτική γνώμη όπως περιγράφεται στο άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951. Περαιτέρω, θεώρησε ότι δεν δικαιολογείται αναγνώριση συμπληρωματικής προστασίας στο πρόσωπο του αιτητή, καθότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει ο αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή βασανιστηρίων ή απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης δυνάμει του άρθρου 19(2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου. Επιπρόσθετα, η αρμόδια αρχή, έκρινε ότι ούτε και οι προϋποθέσεις για χορήγηση συμπληρωματικής προστασίας συντρέχουν δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, μιας και στην πολιτεία Abia, τόπο διαμονής του αιτητή, δεν επικρατούν συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας κατά των αμάχων λόγω εσωτερικής και/ή διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης.
Θα προχωρήσω να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης στη βάση του άρθρου 11 (3) (α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν. 73(I)/2018) και ενόψει τούτου να κρίνω αν ορθά το αρμόδιο όργανο απέρριψε το αίτημα του Αιτητή.
Παρατηρώ εκ προοιμίου ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να στοιχειοθετήσει την αξιοπιστία των δηλώσεων του γύρω από τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του από τον συγκεκριμένο άντρα λόγω διαφορών αναφορικά με το δικαίωμα της οικογένειας του σε κτηματική περιουσία. Οι δηλώσεις του στα σχετικά ερωτήματα του αρμόδιου λειτουργού στερούνται περιγραφικότητας, ενώ οι απαντήσεις του σε αρκετές ερωτήσεις είναι αόριστες, με ανεπαρκείς πληροφορίες. Παρατηρώ ότι σε αρκετά σημεία της συνέντευξης, ο αιτητής δηλώνει άγνοια ενώ σε κάποια άλλα απαντά με υπεκφυγές. Πιο συγκεκριμένα, ερωτηθείς για τον παραδοσιακό ηγέτη (traditional ruler), ο αιτητής απάντησε ότι δεν γνωρίζει το όνομα του (ερυθρό 31 Δ.Φ.). Παράλληλα, σε ερώτηση αν έχει εμπλακεί η αστυνομία στο επεισόδιο τραυματισμού του συγκεκριμένου άντρα, ο αιτητής απάντησε θετικά προσθέτοντας ωστόσο ότι δεν ήταν εκεί (ερυθρό 32 Δ.Φ.). Ενόψει της ανωτέρω ανάλυσης, συμφωνώ και υιοθετώ τα όσα οι Καθ’ ων η αίτηση πρόβαλαν περί μη επαρκών πληροφοριών, ικανοποιητικών απαντήσεων, έλλειψης περιγραφικότητας, παραστατικότητας και ευλογοφάνειας.
Επισημαίνεται ότι οι ισχυρισμοί του αιτητή δεν ενισχύονται ούτε από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με άρθρο (2024) της ιστοσελίδας The Conversation, «Osu είναι μια παραδοσιακή πρακτική στην περιοχή Igbo, στη νοτιοανατολική Νιγηρία. Στο παρελθόν, η εν λόγω πρακτική περιλάμβανε την αφιέρωση ατόμων σε τοπικές θεότητες, «μεταμορφώνοντάς» τους σε σκλάβους των θεών. Αν και αυτό δεν υφίσταται πλέον, οι απόγονοι των Osu δέχονται διακρίσεις και κοινωνικό αποκλεισμό».[1] Σύμφωνα με την ίδια πηγή «η συντριπτική πλειοψηφία των Osu βρίσκεται στην πολιτεία Imo, η οποία έχει περίπου 5,2 εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, Osu βρίσκονται και στις πολιτείες Enugu, Anambra, Ebonyi και Abia».[2]
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με άρθρο (2020) στην ιστοσελίδα του BBC, «οι απόγονοι των απελευθερωμένων σκλάβων στην εθνοτική φυλή των Igbo εξακολουθούν να κληρονομούν το καθεστώς των προγόνων τους και απαγορεύεται από την τοπική κουλτούρα να παντρευτούν Igbo οι οποίοι θεωρούνται ‘ελεύθεροι’».[3] Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «ο γάμος, ωστόσο, δεν είναι το μόνο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι απόγονοι των σκλάβων. Δεν τους επιτρέπεται να διεκδικήσουν παραδοσιακές ηγετικές θέσεις, συμμετοχή σε ομάδες ελίτ, πολιτικά αξιώματα και δεν μπορούν εκπροσωπήσουν τις κοινότητές τους στο κοινοβούλιο».[4]
Τέλος, σύμφωνα με έκθεση (2022) του Συμβουλίου Μετανάστευσης και Προσφύγων του Καναδά (Immigration and Refugee Board of Canada), «άρθρο της Vanguard (Νοέμβριος 2018), αναφέρει ότι η κυβέρνηση της πολιτείας Anambra υιοθέτησε την 28η Δεκεμβρίου 2018 ως ημερομηνία κατάργησης του συστήματος της κάστας Osu στην περιοχή. Η ημερομηνία επιλέχθηκε από «σημαντικούς» παραδοσιακούς ηγέτες (traditional rulers) της νοτιοανατολικής (South-East) περιοχής της Νιγηρίας. Σύμφωνα με το άρθρο, μια επιστολή που απευθύνεται σε αυτούς τους παραδοσιακούς ηγέτες (traditional rulers) και διατέθηκε στους δημοσιογράφους από το Υπουργείο Διασποράς, Έργων Τέχνης και Τουρισμού της πολιτείας Anambra, αναφέρει ότι οι κυβερνήσεις «στηρίζουν» και «υποστηρίζουν» χωρίς «επιφύλαξη» το έργο για κατάργηση του συστήματος κάστας Osu στη γη των Igbo».[5]
Σημειώνεται ότι στην συγκεκριμένη έρευνα δεν εντοπίστηκαν οποιεσδήποτε πληροφορίες αναφορικά με το δικαίωμα σε ιδιοκτησία των απόγονων των Osu, παρά τις πληροφορίες για δυσμενή μεταχείριση, παραβίαση δικαιωμάτων, στιγματισμού και διακρίσεων.
Παρά την επιβεβαίωση της ύπαρξης των Osu, και την κοινωνική τους ταξινόμηση ως ‘σκλάβοι’, δεν εντοπίστηκαν πληροφορίες που να αναφέρονται στην παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας.
Ορθώς λοιπόν θεωρώ κρίθηκε από τους Kαθ' ων η αίτηση ότι, τα όσα προβλήθηκαν στη συνέντευξη του αιτητή, ως ανωτέρω καταγράφονται, έθεταν εύλογα εν αμφιβόλω την αξιοπιστία των λεγομένων του αναφορικά με τα όσα ισχυρίστηκε, καθότι δεν ήταν σε θέση να παρέχει ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του ενώ οι απαντήσεις του στερούνταν εύλογα αναμενόμενων πληροφοριών και περιείχαν αρκετές ελλείψεις, αντιφάσεις και ασυνέπειες όσον αφορά τον κίνδυνο που ισχυρίστηκε ότι διατρέχει.
Υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της υπό κρίση υπόθεσης που έγιναν αποδεκτά, κρίνεται ότι ορθώς οι Καθ' ων η αίτηση διαπίστωσαν, σύμφωνα και με τα πιο πάνω, ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση του αιτητή ως πρόσφυγα, καθώς όπως προκύπτει από το πιο πάνω ιστορικό, ο αιτητής δεν τεκμηρίωσε κανένα απολύτως ισχυρισμό ο οποίος στοιχειοθετεί βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης, που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα στο πρόσωπό του, έτσι όπως η έννοια του πρόσφυγα ερμηνεύεται στην Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και από τον Περί Προσφύγων Νόμο, καθότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας, ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων σύμφωνα με το άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου.
Συνακόλουθα ο αιτητής δεν επικαλέστηκε κανέναν ουσιώδη λόγο που να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη υπό τη μορφή θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή βασανιστηρίων, εξευτελιστικής ή απάνθρωπης μεταχείρισης ή τιμωρίας, για να του δοθεί συμπληρωματική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α), (β) του Περί Προσφύγων Νόμου.
Περαιτέρω, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, ο αιτητής, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπουν, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα του αιτητή, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί στην πολιτεία Abia η οποία έχει γίνει δεκτό ότι αποτελεί τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του.
Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και Ισλαμικού Κράτους (Islamic State in West Africa Province/ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη διεθνής ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους (ISWAP) και της Boko Haram. Από το 2014, η πολυεθνική ομάδα που δημιουργήθηκε (Multinational Joint Task Force) – η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, τον Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία– έχει παρέμβει προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.[6]
Σύμφωνα με την έκθεση (2024) της EUAA για τη Νιγηρία, «Το 2023, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο για τη Νιγηρία (Nigeria Watch), η κυριότερη μορφή βίας και θανάτων στη χώρα ήταν η εγκληματική δραστηριότητα, την οποία ακολουθούσαν τα πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα, και τα τροχαία ατυχήματα. Οι εγκληματικές δραστηριότητες περιελάμβαναν τις δραστηριότητες ομάδων cult (cultism), τις αγροτικές ληστείες, τις απαγωγές, και τις συγκρούσεις αγροτών/κτηνοτρόφων∙ οι βορειοκεντρικές και βορειοδυτικές περιοχές (North-Central and North-West regions) παρουσιάζονται ως οι πιο επηρεασμένες. Το Αφρικανικό Κέντρο Εποικοδομητικής Επίλυσης Συγκρούσεων (African Center for the Constructive Resolution of Disputes, ACCORD) διευκρίνισε ότι οι αγροτικές κοινότητες «έχουν γίνει ανασφαλείς και αμφισβητούμενοι χώροι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από περιορισμένη κρατική παρουσία, ανεπαρκείς υποδομές και λιγοστούς πόρους». Οι αγροτικές περιοχές έχουν γίνει κόμβοι εγκληματικών δραστηριοτήτων και βίαιων συγκρούσεων στη Νιγηρία, και συγκεκριμένα στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου η τρομοκρατία, οι ληστείες, οι εξεγέρσεις, και οι απαγωγές βρίσκονταν σε αύξηση».[7]
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα από 28/02/2024 – 28/02/2025, σημειώθηκαν στην πολιτεία Abia 101 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 84 ανθρώπων. Μεταξύ αυτών, 43 περιστατικά συνίσταντο σε μάχες (64 θάνατοι), 21 ήταν περιστατικά βίας κατά αμάχων (20 θάνατοι), 3 ήταν περιστατικά εξεγέρσεων / ταραχών, ενώ 27 περιστατικά καταγράφηκαν ως διαμαρτυρίες, και 7 περιστατικά καταγράφηκαν ως εκρήξεις / απομακρυσμένη βία χωρίς κάποια ανθρώπινη απώλεια.[8] Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις που έλαβαν χώρα το έτος 2022, ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Abia ανέρχετο σε 4,143,100 κατοίκους[9]. Εκ των ανωτέρω πληροφοριών καθίσταται σαφές ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή από περιστατικά ασφαλείας (83 θάνατοι) δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε να μπορεί να συναχθεί ότι στην πολιτεία Abia επικρατούν συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας κατά των αμάχων στα πλαίσια οιασδήποτε εσωτερικής και/ή διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης. Συνεπώς, δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για κάποιον πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά από συνθήκες οι οποίες εμπίπτουν στις πρόνοιες του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ στην πολιτεία Abia.
To ανωτέρω συμπέρασμα ενισχύεται και από το γεγονός ότι με βάσει το συγκριτικό χάρτη που αναφέρεται στο Σημείωμα Καθοδήγησης της EUAA για τη Νιγηρία το 2021, η πολιτεία Abia εντάσσεται στις πολιτείες επί τις οποίες ένας άμαχος δεν αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο να επηρεαστεί κατά τα διαλαμβανόμενα του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[10], εν προκειμένω του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Κατά συνέπεια, η πολιτεία Abia της Νιγηρίας, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του αιτητή, δεν φαίνεται να πλήττεται από συγκρούσεις και περιστατικά βίας τα οποία πληρούν το όριο του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ως αυτό ερμηνεύθηκε νομολογιακά στις αποφάσεις C-465/07 - Elgafaji και C‑285/12 - Diakité του ΔΕΕ[11]. Πέραν τούτου, λαμβάνοντας υπόψιν και το προσωπικό προφίλ του αιτητή, διαπιστώνω ότι απουσιάζουν ιδιαίτερες επιβαρυντικές περιστάσεις, δεδομένου ότι ο αιτητής συνιστά ενήλικα, υγιή, αρτιμελή άνδρα, διαθέτον υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Συμπερασματικά, δεν κρίνω ότι ανακύπτουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι ο αιτητής θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στην πολιτεία Abia.
Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου τα οποία περιορίζονται στο περιεχόμενο του σχετικού διοικητικού φακέλου, αφού ουδεμία περαιτέρω μαρτυρία προσκομίστηκε στα πλαίσια της παρούσας προς υποστήριξη της αιτήσεως και αφού εξέτασα, τόσο τη νομιμότητα, όσο και την ουσία της υπό αναφορά υπόθεσης, καταλήγω ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο δίωξης ή σοβαρής βλάβης και ορθώς η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτηση του αιτητή.
Εν τέλει, σημειώνεται ότι ο Υπουργός Εσωτερικών, ασκώντας την εξουσία που του παρέχει το άρθρο12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000, έκδωσε την Κ.Δ.Π 191/24, δυνάμει της οποίας η Νιγηρία περιλαμβάνεται στον κατάλογο των χωρών με τις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας. Ο αιτητής στην παρούσα δεν έχει προβάλει οποιοδήποτε λόγο για να θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής χώρα ιθαγένειας, στη βάση των όσων διαλαμβάνονται από το αρ.12Βτρις (6).
Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με €1000 έξοδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή.
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] The Conversation, Slaves of God: Nigeria’s Traditional Osu Slavery Practice was Stopped, but the Suffering Continues, 1 February 2024, https://theconversation.com/slaves-of-god-nigerias-traditional-osu-slavery-practice-was-stopped-but-the-suffering-continues-220739 [Ημερομηνία Πρόσβασης: 29/01/2025]
[2] Ibid
[3] BBC, Nigeria’s Slave Descendants Prevented from Marrying Who They Want, 14 September 2020, https://www.bbc.com/news/world-africa-54088880 [Ημερομηνία Πρόσβασης: 29/01/2025]
[4] Ibid
[5] Immigration and Refugee Board of Canada, Responses to Information Requests, Nigeria: Osu caste, including areas where the Osu caste system is practised, whether there are Osu villages in Imo State, and whether there are all-Osu villages in Nigeria; implications of being born or declared Osu, including the possibility of abuse, blood sacrifices, or issues related to marriage and children (2020-November 2022), 10 November 2022, https://www.irb-cisr.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=458717&pls=1&wbdisable=true [Ημερομηνία Πρόσβασης: 29/01/2025]
[6] RULAC (Rule of Law in Armed Conflict), Ακαδημία Γενεύης, Τελευταία Ενημέρωση: 02.03.2023 https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-nigeria [Ημερομηνία Πρόσβασης: 28/02/2025]
[7] EUAA, Nigeria – Country Focus, July 2024, σελ. 19, 2024_07_EUAA_COI_Report_Nigeria_Country_Focus.pdf [Ημερομηνία Πρόσβασης: 28/02/2025]
[8] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: All Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 28/02/2024 – 28/02/2025, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Abia) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 28/02/2025]
[9] City Population, Nigeria, Abia State, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA001__abia/ [Ημερομηνία Πρόσβασης: 28/02/2025]
[10] EUAA, Country Guidance, Nigeria, 2021, διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf, σελ. 32, [Ημερομηνία Πρόσβασης: 30/01/2025]
[11] Βλ. Απόφαση ΔΕΕ C-285/12 Aboubacar Diakité ν. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ημερ.30/01/2014 (βλ. σκέψη 31), όπως επίσης απόφαση ΔΕΕ C-465/07 Meki Elgafaji, Noor Elgafali v Staatssecretaris van Justitie ημερ. 17/2/2009 (βλ. σκέψη 39, 43).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο