ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.527/24

 

10 Φεβρουαρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

D. M. M.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κα Χ. Ματθαίου, Δικηγόροι για Αιτητή

Κα Θ. Παπανικολάου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.18/01/24, η οποία του κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η μεταγενέστερη αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας που υπέβαλε, ως άκυρης, αντισυνταγματικής, παράνομης, και στερούμενης νομικού αποτελέσματος.

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Λ. Δ. του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 12/10/22 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 17/11/22 (ερ.1-3, 17-18, 33).  

Στις 09/01/24 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.20-33). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.46-57) και στις 10/01/24 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε στις 18/01/24 (ερ.58).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής λόγω προβλημάτων στην οικογένεια του και οδύνης και πως όλα άρχισαν όταν ο πατέρας του απεβίωσε στις 12/04/15.  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και έζησε στην πόλη Kinshasa, στην κοινότητα Matete, όπου και διέμενε για 10 χρόνια μέχρι την αναχώρηση του από τη χώρα (2022), όπου διέμενε με την γιαγιά και τη δίδυμη του αδελφή. Όσον αφορά την οικογένεια του, ανέφερε πως δεν διέμενε με τους γονείς του γιατί υπήρχε μίσος μεταξύ τους. Ο πατέρας του, για τον οποίο δεν γνωρίζει τίποτα, απεβίωσε το 2008, και η μητέρα του, την οποία έχει να δει 9 χρόνια, ζει και διαμένει στη Γαλλία. Έχει αδέλφια και από τους δύο γονείς του, οι οποίοι είχαν χωρίσει, τα οποία δεν γνωρίζει. Τον περισσότερο χρόνο της ζωής του τον πέρασε με την γιαγιά του και την δίδυμη αδελφή του και ο λόγος που δεν έχει επαφές με τους άνω και συγκεκριμένα με την οικογένεια της μητέρας του είναι επειδή αποκαλούσαν τον ίδιο και την δίδυμη αδελφή του μάγους (witches).

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής δήλωσε ότι ήταν λόγω της οικογένειας της μητέρας του, οι οποίοι ήθελαν να σκοτώσουν τον ίδιο και τη δίδυμη αδελφή του. Ο δεύτερος λόγος αφορά τον άνθρωπο από τον οποίο ο αιτητής έκλεψε μεγάλη ποσότητα κάνναβης (weed), ο οποίος τον έψαχνε και τον απείλησε πως εάν τον βρουν οι αστυνομικές αρχές θα τον σκοτώσουν. Τότε, ως αναφέρει, η γιαγιά του του είπε να φύγει από τη χώρα και έτσι, μέσω ενός ατόμου που διευθετεί για σπουδές στα κατεχόμενα, και έτσι έφτασε εκεί. Να σημειωθεί πως το ότι η οικογένεια της μητέρας του ήθελε να σκοτώσει τον ίδιο και τη δίδυμη αδελφή του ήταν πληροφόρηση που έλαβε από τη γιαγιά του. Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων ο αιτητής ανέφερε πως εξαφανίστηκαν κάτι χρήματα από το σπίτι του αδελφού της γιαγιάς του και κατηγόρησαν τον αιτητή πως αυτός ευθύνεται και πως μια μέρα τον χτύπησαν στο σπίτι της γιαγιάς του και πήγε νοσοκομείο. Το περιστατικό αυτό το κατάγγειλε στην αστυνομία όμως του είπαν ότι είναι οικογενειακό ζήτημα και δεν εμπλέκονται. Ερωτώμενος πότε έγινε αυτό είπε ότι ήταν το 2012. Ερωτώμενος αν συνέβη κάτι σχετικό τον χρόνο μετά το περιστατικό αυτό ο αιτητής ανέφερε ότι όταν η γιαγιά και η αδελφή του δεν ήταν σπίτι τον προσέβαλλαν και τον χτυπούσαν τα αδέλφια της γιαγιάς του. Αναφορικά με το ευρέως γνωστό άτομο, του οποίου το όνομα δεν γνωρίζει ο αιτητής, από τον οποίο έκλεψε ποσότητα κάνναβης, όταν ρωτήθηκε σχετικά ο αιτητής ανέφερε ότι το περιστατικό συνέβη το 2015. Μετά από σειρά ερωτήσεων τελικά ανέφερε ότι αυτό έγινε τον Μάρτιο 2019 και - σε σχετική ερώτηση - ο αιτητής ανέφερε ότι δεν του συνέβη κάτι από τότε μέχρι που έφυγε από τη χώρα τον Οκτώβριο του 2022. Ερωτώμενος περαιτέρω ανέφερε ότι έμαθε από τρίτο άτομο ότι το άτομο από το οποίο έκλεψε ποσότητα ναρκωτικών τον είχε καταγγείλει για κλοπή στην αστυνομία και τον αναζητούσαν και πως αν τον έβρισκαν θα τον σκότωναν.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής εντόπισαν και αξιολόγησαν τρείς ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2. Ισχυριζόμενος φόβος υπό την μορφή απειλών από την οικογένεια της μητέρας του
3. Ισχυριζόμενος φόβος υπό την μορφή απειλών από τον έμπορο ναρκωτικών με τον οποίο δούλευε, αφότου τον έκλεψε

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο και 3^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστους.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο και 3^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι στερούνται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας, ευλογοφάνειας αλλά και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή. Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, ο αιτητής ισχυρίστηκε πως η οικογένεια της μητέρας του και συνεπώς ο ισχυριζόμενος φορέας δίωξης του, απειλούσε πως θα τον σκοτώσει. Ωστόσο, σε διευκρινιστικές ερωτήσεις κατά την συνέντευξη, δήλωσε πως ήταν πληροφόρηση που έλαβε από τη γιαγιά του και όχι από δικό του βίωμα. Παρατηρήθηκε επίσης χρονική αντίφαση σε δηλώσεις του σχετικά με το τόπο που μετακόμισε το 2012, αφού αρχικά δήλωσε πως από το 2012 διέμενε στο Matete στη συνέχεια δήλωσε πως το 2012 μετακόμισε στο Ngaba. Περαιτέρω αξιολογήθηκε αρνητικά το ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομέρειες για τα κατ’ ισχυρισμό συμβάντα όπου ο ίδιος υπήρξε - σύμφωνα με όσα ανέφερε - αποδέκτης βίας από τα αδέλφια της γιαγιάς του και κρίθηκε ότι συνιστά σοβαρή ασυνέπεια των ισχυρισμών του ότι έφυγε γι’ αυτό τον λόγο, δεδομένου ότι το τελευταίο περιστατικό ως ο ίδιος ανέφερε, συνέβη το 2012, ήτοι 10 έτη προτού φύγει από τη χώρα. Αντίφαση εντοπίστηκε και αναφορικά με τον θάνατο του πατέρα του, αφού στην επίδικη αίτηση τον τοποθετεί το 2015 αλλά κατά τη συνέντευξη ανέφερε ότι απεβίωσε το 2008. Δεδομένης της αμιγώς προσωπικής φύσης των ισχυρισμών του αιτητή δεν κρίθηκε σκόπιμη έρευνα σε διαθέσιμες πληροφορίες σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία των λεγομένων του και ο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος για τους πιο πάνω λόγους.

Σχετικά με τον 3^ο ουσιώδη ισχυρισμό εντοπίστηκε σοβαρή έλλειψη ευλογοφάνειας, αφού ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει πληροφορίες για τον έμπορο ναρκωτικών και κατ’ ισχυρισμό φορέα δίωξης του και ανέφερε ότι τις πληροφορίες ότι τον αναζητά η αστυνομία και θα τον σκότωνε αν τον έβρισκε της έμαθε από τρίτο άτομο. Περαιτέρω, σημαντική ασάφεια εντοπίστηκε στη δήλωση του αιτητή πως ο έμπορος ξεκίνησέ να τον αναζητά τον Μάρτιο του 2019, ενώ ο ίδιος δήλωσε κατ’ επανάληψη πως τίποτα δεν του συνέβη από το 2019 μέχρι το 2022 που αναχώρησε από την χώρα του. Δεδομένης και εδώ της αμιγώς προσωπικής φύσης των ισχυρισμών του αιτητή δεν κρίθηκε σκόπιμη έρευνα σε διαθέσιμες πληροφορίες σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία των λεγομένων του και ο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος για τους πιο πάνω λόγους.

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του, καθώς στην Κινσάσα δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.    

Συνεπεία των ανωτέρω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.

Κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.

Προχωρώ με την εξέταση του ισχυρισμού που αφορά την μη διενέργεια δέουσας έρευνας που είναι και ο μόνος ισχυρισμός που εν τέλει προωθείται, και ο οποίος, δεδομένου ότι συμπλέκεται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θα εξεταστεί μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει των ως άνω θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς και λεπτομερώς στα ερ.49-53, στερούνταν παντελώς κάθε ψήγματος εύλογα αναμενόμενης λεπτομέρειας ή βιωματικού στοιχείου αλλά και  ευλογοφάνειας και έβριθαν κενών. Δεν έχω τίποτε να προσθέσω στα όσα στα ως άνω ερυθρά αναφέρονται, καθώς, ως προκύπτει αβίαστα από μια ανάγνωση του πρακτικού της επίδικης συνέντευξης, από το αφήγημα του αιτητή, τόσο αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό δίωξη από την οικογένεια του όσο και από τον φερόμενο έμπορο ναρκωτικών, ελλείπουν σε όλη του την έκταση λεπτομέρειες και απουσιάζει κάθε ψήγμα ευλογοφάνειας και συνοχής. Οι δε απαντήσεις που έδωσε επί όλου ανεξαιρέτως του αφηγήματος του παρουσιάζουν ουσιώδη και σημαντικά κενά, ελλείψεις και αοριστίες, οι οποίες πλήττουν αναπόφευκτα την εσωτερική συνοχή των δηλώσεων του. Σημειώνω επιγραμματικά ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναφέρει με όυτε την ελάχιστα αναμενόμενη λεπτομέρεια κάποιο περιστατικό βίας από την οικογένεια του, το αφήγημα του στερούνταν χρονική συνοχής και συνέχειας, δεν μπορούσε να κατονομάσει το άτομο που κατ’ ισχυρισμό τον δίωκε λόγω του ότι του έκλεψε ποσότητα ναρκωτικών και δεν μπορούσε να αναφέρει εύλογες λεπτομέρειες επί ουδενός των κατ’ ισχυρισμό συμβάντων. Δεδομένης δε της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής των λεγομένων δεν θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη η αναζήτηση πληροφορίων (ΠΧΚ) αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία και ορθώς δεν έγινε. Σχετικώς, στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.132, αναφέρεται, η αναζήτηση πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ) «ενδέχεται να μην είναι απαραίτητ[η] σε περίπτωση αρνητικής διαπίστωσης περί της αξιοπιστίας βάσει καταφανούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής ή μη ικανοποιητικής επεξήγησης αποκλίσεων ή παραλλαγών σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη στοιχεία μιας αίτησης ή, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση απόρριψης προσφυγής ως απαράδεκτης.».

Απομένει εν προκειμένω μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Κινσάσα). 

Έκθεση του 2021 του portal RULAC σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Κινσάσα, αναφέρει ότι «[η] Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον ένοπλων ομάδων στις περιοχές  Ituri, Kasai και Kivu, ενώ δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ένοπλων ομάδων στην Κινσάσα».^[1] Σε σχέση με την Κινσάσα δεν ανευρέθησαν πληροφορίες οι οποίες να επιβεβαιώνουν δράση ενόπλων φορέων και την ύπαρξη κάποιας σύγκρουσης.^[2]

Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας, κατά την περίοδο 09/12/2023 - 06/12/2024 στην επαρχία Kinshasa καταγράφηκαν συνολικά 106 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία υπήρξαν 154 απώλειες σε αμάχους. Πρόκειται συγκεκριμένα για 4 μάχες (με 5 απώλειες σε αμάχους), 10 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 17  απώλειες), 62 διαδηλώσεις (με 0 απώλειες) και 30 εξεγέρσεις (με 132  απώλειες σε αμάχους) ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας^[3]. Ο συνολικός πληθυσμός της επαρχίας της Κινσάσα ανέρχεται σήμερα περί τα 17 εκατομμύρια κατοίκων. ^[4]

Είναι κατάληξη μου, αποτιμώντας τις ως άνω πληροφορίες, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή, ενόψει της απόρριψης του αφηγήματος του, σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας»[5] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN). Δεν παραβλέπω ότι ενδεχομένως να προκύψουν κίνδυνοι για τον αιτητή, όμως, ως στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.».

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα αρ.3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης αλλά και όσα περιλαμβάνονται στην επίδικη απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα, προϊόντα επαρκούς έρευνας του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων, υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο και είναι πλήρως αιτιολογημένα αλλά και ορθά επί της ουσίας.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.