ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ. Τ1078/2024
19 Μαρτίου, 2025
[X.ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με τα άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Β.W.B
Αιτητή
-και-
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
...........................
Ο αιτητής εμφανίζεται προσωπικά ενώπιον του Δικαστηρίου.
Γεώργιος Κορυζής, Δικηγόρος για τον αιτητή.
Καμία εμφάνιση για τους καθ' ων η αίτηση.
[Παρούσα η κυρία Όλγα Γεωργιάδη για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο αιτητής προσφεύγει με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 04/09/2024, με την οποία απορρίφθηκε η μεταγενέστερη αίτησή του ως απαράδεκτη.
Τα γεγονότα της υπό εξέταση υπόθεσης προκύπτουν από το Υπόμνημα το οποίο συνοδεύεται από τον διοικητικό φάκελο που αφορά τον αιτητή και καταχωρήθηκε στο Δικαστήριο από την Υπηρεσία Ασύλου, σύμφωνα με τον Κανονισμό 3 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019. Από τη μελέτη του διοικητικού φακέλου προκύπτει πως ο αιτητής είναι υπήκοος Καμερούν και υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας στις 08/01/2020, αφού εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές.
Στις 28/03/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του αιτητή από λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (European Union Agency for Asylum - στο εξής: E.U.A.A.), ο οποίος στις 30/03/2023 ετοίμασε Έκθεση - Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας σχετικά με τη συνέντευξη του αιτητή. Στη συνέχεια, ο αρμόδιος εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, αφού μελέτησε την εν λόγω έκθεση-εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού, απέρριψε το αίτημα του αιτητή στις 31/03/2023.
Στις 10/04/2023 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή στην οποία συμπεριέλαβε την απορριπτική της απόφαση, η οποία παραλήφθηκε από τον αιτητή την ίδια ημέρα. Στη συνέχεια, ο αιτητής αμφισβητώντας την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 31/03/2023, υπέβαλε την προσφυγή υπ' αριθμόν 1377/2023 στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε λόγω μη προώθησής της στις 17/10/2023.
Στις 04/09/2024 ο αιτητής υπέβαλε μεταγενέστερη αίτηση για διεθνή προστασία με σκοπό το επανάνοιγμα του φακέλου του, σχετικά με το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Την ίδια ημέρα, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε έκθεση-εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με τη μεταγενέστερη αίτηση του αιτητή. Στις 04/09/2024, δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, αφού εξέτασε την έκθεση-εισήγηση του λειτουργού σχετικά με τη μεταγενέστερη αίτηση που υπέβαλε ο αιτητής, αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του, ως απαράδεκτης και την επιστροφή του αιτητή στο Καμερούν.
H Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε στις 04/09/2024, επιστολή στην οποία συμπεριέλαβε την απορριπτική της απόφαση επί της μεταγενέστερης αίτησης του αιτητή, η οποία παραλήφθηκε προσωπικά από τον αιτητή αυθημερόν. Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή αμφισβητώντας την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επί της μεταγενέστερης αίτησής του.
Στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, κατά τη δικάσιμο που η υπόθεση ήταν ορισμένη για ακρόαση, ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή δήλωσε πως προωθεί τον ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου. Στην υπό εξέταση υπόθεση με τον Κανονισμό 3 (ε) των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019, δεν απαιτείται η παρουσία των καθ' ων η αίτηση στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία.
Κατά τη μελέτη της υπόθεσης για σκοπούς έκδοσης της απόφασης διαπίστωσα πως η προσβαλλόμενη απόφαση επιδόθηκε στις 4/9/2024 και η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 16/10/2024, δηλαδή εκτός της προβλεπόμενης από το Νόμο προθεσμίας των 15 ημερών. Το εκπρόθεσμο ως ζήτημα δημοσίας τάξης εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο ανεξάρτητα από την προβολή προδικαστικών ενστάσεων, που προωθούν οι δικηγόροι ενώπιον του Δικαστηρίου (Potamitis v. Water Board of Limassol (1985) 3 C.L.R. 260 και Γανωματής ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 133).
Κατά συνέπεια, στα πλαίσια της ορθής απονομής της δικαιοσύνης προέβηκα σε επανάνοιγμα της υπόθεσης (βλ. Ελισάβετ Παντελίδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Οικονομικών και άλλου (1991) 4 ΑΑΔ 373, Cyprus Commercial Co Ltd, και Άλλη ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Εσωτερικών, υπόθ. αρ. 1202/2007, ημερομ. 16/6/09, Ανδρούλλα Δημητρίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού υπόθ. αρ. 17/2009, ημερομ. 19/10/11, Βασούλα Κωνσταντίνου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου υπόθ. αρ. 201/2009, ημερομ. 19/1011, Ανδρέας Πολυβίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (2004)3 ΑΑΔ 494) και έθεσα το ζήτημα ενώπιον του συνηγόρου του αιτητή, προκειμένου να τοποθετηθεί επί του ζητήματος του εκπροθέσμου. Ο συνήγορος του αιτητή ανέφερε πως από τα στοιχεία του φακέλου επιβεβαιώνεται η διαπίστωση του Δικαστηρίου σε σχέση με το εκπρόθεσμο και δήλωσε πως θα αφήσει το ζήτημα να κριθεί από το Δικαστήριο. Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καθώς επίσης και των στοιχείων που περιλαμβάνονται στον διοικητικό φάκελο προχωρώ να εξετάσω το ζήτημα του εκπροθέσμου.
Σύμφωνα με το άρθρο 146.3 του Συντάγματος (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου): «H προσφυγή ασκείται εντός εβδομήκοντα πέντε ημερών από της ημέρας της δημοσιεύσεως της αποφάσεως ή της πράξεως ή, εν περιπτώσει μη δημοσιεύσεως ή εν περιπτώσει παραλείψεως, από της ημέρας καθ' ην η πράξις ή παράλειψις περιήλθεν εις γνώσιν του προσφεύγοντος, εκτός εάν προβλέπεται διά νόμου, ρητά, διαφορετική προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά απόφασης πράξης ή παράλειψης.»
Το άρθρο 12Α(2) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (73(I)/2018) προβλέπει πως (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου): «(2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), προσφυγή που αφορά οποιαδήποτε από τις πιο κάτω αποφάσεις ή διατάγματα ασκείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης και/ή επίδοσης του διατάγματος κράτησης:
[…]
(δ) απόφαση με την οποία αίτηση κρίνεται ως απαράδεκτη σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12Βτετράκις του περί Προσφύγων Νόμου·»
Επισημαίνεται πως η προθεσμία που τάσσεται από το άρθρο 146.3 του Συντάγματος είναι ανατρεπτική και η μη καταχώρηση της αίτησης ακυρώσεως εντός της προθεσμίας των 15 ημερών που προνοείται από το Νόμο αποτελεί ζήτημα που συνδέεται με το παραδεκτό της προσφυγής. Εάν η προσφυγή δεν καταχωρηθεί εντός της εκ του νόμου τασσόμενης προθεσμίας, τότε το Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί της εξέτασης εκπρόθεσμης προσφυγής (Τάκη ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 4).
Με το ζήτημα αυτό είχα την ευχέρεια να ασχοληθώ στην απόφασή μου στην υπόθεση υπ' αριθμόν ΔΔΠ 198/2019, S.S. v. Κυπριακή Δημοκρατία, ημερομηνίας 14/10/2020, στην οποία ανέφερα τα εξής:
«Το θέμα του εκπροθέσμου έχει εξεταστεί από αριθμό αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Παραθέτω ενδεικτικά απόσπασμα από την απόφαση στην υπόθεση Πουργούρας ν. Οργανισμός Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (1997) 4(Ε) ΑΑΔ 3259 αναφέρθηκαν τα εξής:
«Όταν η πράξη δεν είναι από αυτές που απαιτείται δημοσίευσή τους, η προθεσμία αρχίζει από την ημέρα που η πράξη περιήλθε εις γνώση του αιτητή. Η γνώση πρέπει να είναι πλήρης. Πλήρης θεωρείται η γνώση όταν επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο να διαγνώσει με βεβαιότητα και ακρίβεια την υλική ή ηθική ζημιά που υφίσταται από την πράξη (βλέπε μεταξύ άλλων Papaioannou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 103).».
Ο αιτητής είχε πλήρη γνώση της απόφασης αλλά και των χρονικών περιθωρίων εντός των οποίων όφειλε να καταχωρήσει προσφυγή, όπως προκύπτει από το ερυθρό 73 του διοικητικού φακέλου όπου διαφαίνεται πως δόθηκε στον αιτητή δια χειρός η απόφαση μεταφρασμένη στη μητρική του γλώσσα. Πλήρης θεωρείται η γνώση που επιτρέπει στον ενδιαφερόμενο να διαγνώσει με βεβαιότητα και ακρίβεια την υλική ή ηθική ζημιά που υφίσταται από την πράξη (βλ. Δήμος Λεμεσού ν Νικολαΐδη (2005) 3 ΑΑΔ 591). Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αιτητής είχε πλήρη γνώση της προσβαλλόμενης απόφασης από τη στιγμή που έλαβε την συγκεκριμένη επιστολή ενημέρωσης για απόρριψη του αιτήματός του. Η προθεσμία των 75 ημερών καθορίζεται από το άρθρο 146.3 του Συντάγματος, είναι ανατρεπτική και ερμηνεύεται αυστηρά. (Γανωμάτης Μάρκος v. Κυπριακής Δημοκρατίας, (2008) 3 ΑΑΔ 133, Potamitis v. Water Board of Limassol (1985) 3 C.L.R. 260 και Ν. Χαραλάμπους: Η Δράση και ο Έλεγχος της Δημόσιας Διοίκησης 3η έκδ. σελ. 161).
Θα πρέπει να αναφερθεί, πως το βάρος απόδειξης του ισχυρισμού περί του εκπροθέσμου το φέρει αυτός που το προβάλλει (βλ. Μαρκίδου V. Κ.Ο.Τ. (1992) 4 (ΣΤ) Α.Α.Δ. 4472, 4482, Kritiotis v. Municipality of Paphos and others (1986) 3 C.L.R. 322). Στην παρούσα περίπτωση και υπό το φως της ανωτέρω νομολογίας κρίνω ότι, η καθ' ης η αίτηση έχει αποσείσει το εν λόγω βάρος απόδειξης από τους ώμους της, αφού μέσα από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, ο οποίος έχει κατατεθεί στο Δικαστήριο ως Τεκμήριο 1 και συγκεκριμένα στο ερυθρό 73 του διοικητικού φακέλου, αποδεικνύεται με σαφήνεια και επάρκεια ότι, ο αιτητής ενημερώθηκε με τον δέοντα τρόπο και όφειλε να καταχωρήσει προσφυγή εμπρόθεσμα.
Συνεπώς, το βάρος, απόδειξης του ισχυρισμού ότι η προσφυγή ήταν εμπρόθεσμη, αφήνεται στον αιτητή (Πατάτας v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 248, HadjiGavriel v. Republic (1986) 3(Α) C.L.R. 52), ο οποίος δεν προσκόμισε οποιαδήποτε στοιχεία που να αποδεικνύουν το εμπρόθεσμο της καταχώρησης της προσφυγής του. Στην προσβαλλόμενη απόφαση περιλαμβάνετο η απόρριψη του αιτήματός του από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, αλλά και η προθεσμία εντός της οποίας μπορούσε να καταχωρηθεί προσφυγή. Ο αιτητής δεν έχει παραθέσει οτιδήποτε ενώπιόν μου που να δικαιολογεί την εκπρόθεσμη καταχώρηση της προσφυγής.»
Όπως προκύπτει από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, η υπό εξέταση προσφυγή έχει καταχωρηθεί στις 16/10/2024, μετά το πέρας της προθεσμίας των 15 ημερών από την κοινοποίηση της προσβαλλόμενης απόφασης στον αιτητή. Από την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου και την αιτιολογία αυτής, ως διαφαίνεται στα ερυθρό 107, του διοικητικού φακέλου προκύπτει ξεκάθαρα ότι το αίτημα που υπέβαλε ο αιτητής απορρίφθηκε και είχε πλήρη γνώση των λόγων για τους οποίους το αρμόδιο όργανο απέρριψε το αίτημά του και αναγράφεται ξεκάθαρα η προθεσμία καταχώρησης της προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, στην επιστολή ενημέρωσης του αιτητή (ερυθρό 107, του διοικητικού φακέλου).
Στις 04/09/2024, ο αιτητής παρέλαβε την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου σε γλώσσα που ο ίδιος κατανοεί, στην αγγλική και μάλιστα υπογράφει στο κάτω μέρος της απόφασης στο σημείο που αναφέρεται πως: "I have fully understood the content of this letter, as explained to me by a competent officer in a language which is my main language of understanding and communication, with the assistance of an interpreter. I have also received copy of the recommendation report" (ερυθρό 107, του διοικητικού φακέλου). Με τον τρόπο αυτό, ο αιτητής επιβεβαιώνει πως κατανόησε το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, καθώς επίσης και την προθεσμία καταχώρησης προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, σε περίπτωση που επιθυμούσε να αμφισβητήσει την απόφαση επί του αιτήματός του.
Ο αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης ότι η προσφυγή είναι εμπρόθεσμη, αφού δεν προσκόμισε οποιαδήποτε στοιχεία που να αποδεικνύουν το εμπρόθεσμο της καταχώρησης της προσφυγής του, αντιθέτως τα στοιχεία που είναι ενώπιον μου αποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα ότι η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επιδόθηκε στον αιτητή και είχε λάβει γνώση του περιεχομένου της από τις 04/09/2024 (Πατάτας v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 248, HadjiGavriel v. Republic (1986) 3(Α) C.L.R. 52).
Ενόψει της κατάληξής μου αυτής, θεωρώ ότι παρέλκει η εξέταση οποιουδήποτε προβαλλόμενου λόγου ακυρώσεως καθότι το θέμα καθίσταται πλέον ακαδημαϊκό. Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή απορρίπτεται ως εκπρόθεσμη με έξοδα 1000€ υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο