ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.2307/24

 

15 Απριλίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Μ. C. E.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κος Α. Δημητρίου, Δικηγόρος για Αιτητή

Κα Λ. Βελίκοβα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.30/05/24, η οποία του κοινοποιήθηκε στις 03/06/24, και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας να αναγνωρίζεται ο αιτητής ως πρόσφυγας ή, διαζευκτικά, να αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας ή με την οποία να αναγνωρίζεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του παραβιάζονται τα αρ.2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής ΕΣΔΑ).

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, όπου και διέμενε περί τα 2 έτη, στις 21/01/21 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 22/01/21 (ερ.1-3, 39).  

Στις 15/10/23 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.31-39). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.64-71) και στις 24/05/24 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε στις 30/06/24  στην αγγλική, την οποία κατανοεί (ερ.72, 3).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής και ήρθε στη Κύπρο «λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων από την οργάνωση Boko Haram, την υπέρμετρη αστυνομική βία κατά πολιτών από το (τμήμα/σώμα) SARS και την κακή διακυβέρνηση και οικονομική κρίση». Ως περαιτέρω αναφέρει, το 2018 ο αιτητής έχασε τον νεότερο αδελφό του στη διάρκεια «ειρηνικής διαδήλωσης στη Νιγηρία, όπου τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν εν ψυχρώ». Για τους λόγους αυτούς, ως αναφέρει, ήρθε στην Κύπρο αναζητώντας προστασίας και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι «έχασε» τον νεότερο αδελφό του κατά τη διάρκεια διαδήλωσης περί τον Σεπτέμβριο/Οκτώβριο 2018, όπου σκοτώθηκε από διασταυρούμενα πυρά μεταξύ αστυνομίας και «μιας ισλαμιστικής οργάνωσης», αφού, ως αναφέρει «ήταν στον λάθος τόπο την λάθος στιγμή». Μετά απ’ αυτό ο αιτητής με τους γονείς του μετοίκησαν στο Port Harcourt (Rivers state), «όμως και εκεί υπήρχε πολλή βία και έτσι ο πατέρας [του] ήθελε [τον αιτητή] να φύγει από τη Νιγηρία», λόγω ανασφάλειας.

Ερωτώμενος γιατί αιτήθηκε διεθνούς προστασίας 2 χρόνια μετά που έφυγε από τη χώρα του (στη διάρκεια των οποίων διέμενε στα κατεχόμενα), ο αιτητής ανέφερε ότι ήταν για να καταστεί νόμιμος και ασφαλής στη Δημοκρατία και σε ακόλουθη ερώτηση γιατί, εφόσον, ως ανέφερε, έφυγε από τη χώρα για να είναι ασφαλής, πήγε στα κατεχόμενα, ο αιτητής ανέφερε ότι δεν γνώριζε ότι υπήρχαν ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές. Ερωτώμενος τέλος αν είχε συμβεί οτιδήποτε στον ίδιο προσωπικά, ο αιτητής επιβεβαίωσε ότι τίποτε δεν συνέβη στον ίδιο (κατά τον χρόνο που ήταν στη χώρα καταγωγής) και, σχετικά με τις συνέπειες ενδεχόμενης επιστροφής του ανέφερε ότι ο πατέρας του απεβίωσε το 2021 και έτσι εργάζεται για να προσφέρει οικονομικά στην μητέρα του και αν επιστρέψει «όλα τα χρόνια που [ξόδεψε] θα είναι για τίποτα».

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής εντόπισαν και αξιολόγησαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2.    Ισχυριζόμενη ανασφάλεια λόγω αστυνομικής βίας και της Boko Haram

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστο.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας, αλλά και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή. Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, σύμφωνα με τα λεγόμενα του αιτητή, ο αδελφός του σκοτώθηκε λόγω του κακής συγκυρίας, αφού «βρισκόταν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή», από διασταυρούμενα πυρά μεταξύ αστυνομίας και μιας ισλαμιστικής ομάδας, σε τόπο άλλο από τον τόπο διαμονής του ιδίου. Συνεπεία των ως άνω κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής και, δεδομένου ότι - ως ο ίδιος παραδέχθηκε - ο αιτητής ουδέν υπέστη που να συνδέεται με τα λεγόμενα του ή να αφορά δίωξη ή σοβαρή βλάβη, ο 2^ος ουσιώδης ισχυρισμός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος, χωρίς να γίνει εξέταση της εξωτερικής συνέπειας των δηλώσεων του αιτητή.

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του στον τόπο διαμονής του, όσο και στον τόπο καταγωγής του (πολιτείες Rivers και Imo, αντίστοιχα), καθώς εκεί δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.     

Για τους πιο πάνω λόγους η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη και εκδόθηκε απόφαση επιστροφής του αιτητή στη χώρα καταγωγής.

Κατά τις διευκρινήσεις ο συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.

Προχωρώ με την εξέταση του ισχυρισμού που αφορά την μη διενέργεια δέουσας έρευνας που είναι και ο μόνος ισχυρισμός που εν τέλει προωθείται, και ο οποίος, δεδομένου ότι συμπλέκεται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θα εξεταστεί μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει των ως άνω θα συμφωνήσω με όλα τα επιμέρους ευρήματα και την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς και λεπτομερώς στα ερ.67-68, δεν αποκάλυπταν περιστατικό που να αφορά τον ίδιο και ούτε η ισχυριζόμενη δολοφονία του αδελφού του, πέραν του ότι - σύμφωνα με τα λεγόμενα του - ήταν καθαρά συγκυριακή, έλαβε χώρα στον τόπο διαμονής του, αλλά σε άλλη πολιτεία, μήνες προτού ο ίδιος φύγει από τη χώρα καταγωγής και 2 έτη προτού αιτηθεί διεθνή προστασία. Τα δε λοιπά που ο αιτητής ανέφερε περί ανασφάλειας παρέμειναν παντελώς ατεκμηρίωτα, με δεδομένο ότι ουδέν επί τούτων ανέφερε ο αιτητής, σημειώνοντας ότι θέλει να παραμείνει στη Δημοκρατία για να εργαστεί και να στηρίξει οικονομικά την μητέρα του.

Δεν έχω λοιπόν τίποτε να προσθέσω στα όσα αναφέρονται στην επίδικη έκθεση.

Ενόψει των ως άνω απομένει μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της γενικής κατάστασης ασφαλείας στο Port Harcourt, Rivers State.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, στην πολιτεία Rivers της Νιγηρίας, κατά το διάστημα μεταξύ 17/02/24 και 14/02/25 καταγράφηκαν 162 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία επήλθαν 82 θάνατοι. Πιο αναλυτικά, 29 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (με 47 θύματα), 37 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (31 θύματα), 27 ως εκρήξεις ή εξ αποστάσεως ασκηθείσα βία (χωρίς θύματα), 55 διαδηλώσεις (1 θύμα) και 14 αναταραχές (3 θύματα). Στο Port Harcourt καταγράφηκαν 47 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία επήλθαν 6 θάνατοι. Πιο αναλυτικά 7 εξ αυτών καταγράφηκαν ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (3 θύματα), 31 ως διαδηλώσεις (1 θύμα), 4 ως αναταραχές (1 θύμα) και 2 ως εκρήξεις ή εξ αποστάσεως ασκηθείσα βία (χωρίς θύματα)^[1]. Ο πληθυσμός της  πολιτείας Rivers της Νιγηρίας ανέρχεται περί τα 7 ½ εκατομμύρια κατοίκων και της πόλης Port Harcourt σε 774,600 κατοίκους^[2]. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στο εγχειρίδιο του EASO «Country Guidance, Nigeria», Οκτωβρίου 2021, αναφέρεται ότι δεν προκύπτει κίνδυνος σε αμάχους, με την έννοια του αρ.19 (2) (γ) στην πολιτεία Rivers. ^[3] 

Εκ των ενώπιον μου στοιχείων, δεν θεωρώ ότι καταδεικνύεται εδώ εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς γι’ αυτόν, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [4] (βλ. απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN και C-465/07, Elgafaji, ημ.17/02/19).

Είναι συνεπώς κατάληξη μου ότι όλη η διαδικασία εξέτασης της επίδικης αίτησης και τα όσα περιλαμβάνονται στην προσβαλλόμενη δια της παρούσης απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα, προϊόντα επαρκούς έρευνας των υποβληθέντων στοιχείων, υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο που διέπει διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας και είναι περαιτέρω πλήρως αιτιολογημένη η απόφαση.

Έπεται ότι δεν τεκμηριώνεται βάσιμος φόβος «καταδίωξης [του αιτητή] για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» αλλά και ότι δεν υφίστανται στην προκείμενη περίπτωση «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(I)/2000) αντίστοιχα. 

Σημειώνεται δε ότι η Νιγηρία έχει καθοριστεί στις Κ.Δ.Π. 198/2020, 225/2021, 202/2022, 166/2023 και 191/2024, που εκδόθηκαν δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, ως ασφαλής χώρα ιθαγενείας και στην παρούσα ουδέν στοιχείο προσκομίστηκε στη βάση του οποίου θα μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής […] στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση των όσων διαλαμβάνονται από το αρ.12Βτρις (6).

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.