
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.:2710/24
16 Aπριλίου 2025
[Β.ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Ι.Τ. από την Σιέρρα Λεόνε και τώρα στην Αγία Νάπα
Αιτήτρια
-και-
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Καθ'ων η Αίτηση
Κ.Σάββα (κα), για Α. Λαζάρου, Δικηγόροι για τον Αιτητή
Χρ. Δημητρίου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 20/06/2024 η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια με επιστολή ημερ. 4/07/2024, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας και αιτείται απόφασης από το Δικαστήριο με την οποία να της αναγνωρίζεται καθεστώς διεθνούς προστασίας .
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η Αιτήτρια είναι υπήκοος της Σιέρρα Λεόνε. Αφίχθηκε παράνομα στο μη ελεγχόμενο από την Κυπριακή Δημοκρατία έδαφος της Κύπρου και δια μέσου των κατεχομένων από την Τουρκία εδαφών αφίχθηκε στις ελεύθερες περιοχές στις 15/03/2023. Στις 24/03/2023 η Αιτήτρια υπέβαλε αίτηση ασύλου. Στις 10/06/2024 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από Αρμόδιο Λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 20/06/2024, Αρμόδιος Λειτουργός ετοίμασε Έκθεση/Εισήγηση προς τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία εισηγείτο την απόρριψη του αιτήματος της Αιτήτριας. Στις 20/06/2024 ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος Λειτουργός ενέκρινε την έκθεση/εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης και την επιστροφή της Αιτήτριας στη Σιέρρα Λεόνε. Στις 4/07/2024, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της σχετικά με το αίτημα της Αιτήτριας. H επιστολή ημερ. 4/07/2024 παραλήφθηκε και υπογράφηκε ιδιοχείρως από την ίδια την Αιτήτρια αυθημερόν .
Στις 18/07/2024 καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Η Αιτήτρια δια της αίτησης και της γραπτής αγόρευσης της συνηγόρου του προβάλλει ότι η απόφαση ελήφθη χωρίς τη διεξαγωγή δέουσας έρευνας αφού δεν αξιολογήθηκαν όλα τα γεγονότα και στοιχεία της υπόθεσης και στερείται επαρκούς και/ή δέουσας αιτιολογίας
Στην Ένσταση των Καθ’ ων η αίτηση η συνήγορος τους ισχυρίζεται ότι η απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις Διεθνείς Συμβάσεις, με τις διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, των Κανονισμών και τις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου, μετά από δέουσα έρευνα και ορθή ενάσκηση των εξουσιών που τους δίνει ο Νόμος, κατ’ εφαρμογή των αρχών του Διοικητικού Δικαίου και αφού λήφθηκαν υπ’ όψιν όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι είναι επαρκώς και/ή δεόντως αιτιολογημένη.
Οι Καθ' ων η Αίτηση με τη γραπτή τους αγόρευση προβάλλουν ότι οι λόγοι ακύρωσης προβάλλονται από την Αιτήτρια με γενικότητα και αοριστία.
Περαιτέρω προβάλουν ότι οι Καθ'ων η αίτηση ενήργησαν σε όλα τα στάδια της διαδικασίας έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης σύμφωνα με τον Νόμο και τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου και απορρίπτει όλους τους λόγους ακύρωσης της Αιτήτριας.
Η θέση τους είναι ότι απαιτούμενη έρευνα είναι θέμα πραγματικό και εξαρτάται κάθε φορά από τα πραγματικά περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Η δε επάρκεια της έρευνας, η έκταση και ο τρόπος διεξαγωγής της, ποικίλει ανάλογα με τα υπό διερεύνηση γεγονότα και δεν υπάρχει στερεότυπος τρόπος που καλύπτει κάθε περίπτωση.
Κατά τις διευκρινίσεις ο συνήγορος της Αιτήτριας προώθησε μόνο τους ισχυρισμούς που αφορούν τη δέουσα έρευνα και αιτιολογία όπως αυτοί προβάλλονται στις σελίδες 12 - 19 της γραπτής της αγόρευσης
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672:
«Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης. Όπως αναφέρεται ρητά στο σχετικό Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου,
"7. Εκαστος διάδικος δέον διά των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμόν τούτον."»
Στην παρούσα περίπτωση η απλή επίκληση της παραβίασης ενός συνταγματικού άρθρου, συγκεκριμένων νόμων και γενικών διοικητικών αρχών χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση δεν είναι αρκετή.
Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636:
«Παρατηρούμε ότι στο κείμενο της προσφυγής δεν εγείρεται τέτοιος λόγος ακύρωσης, αν και σχετική επιχειρηματολογία πράγματι προβάλλεται στη γραπτή αγόρευση της εφεσείουσας. Έχει επανειλημμένα λεχθεί πως λόγος ακύρωσης που δεν εγείρεται στην προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού οι γραπτές αγορεύσεις αποτελούν απλώς επιχειρηματολογία.»
Σχετική είναι και η υπόθεση Σπύρου και Άλλων ν. Δημοκρατίας, Προσφ. 571/94 κ.α., ημερ. 22.11.1995, στη σελ. 4.
Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση.
Ενόψει της δήλωσης του συνηγόρου της Αιτήτριας ότι θα προωθήσει μόνο τους ισχυρισμούς αναφορικά με τη δέουσα έρευνα και αιτιολογία δε θα εξετάσω περεταίρω τους προβαλλόμενους στην αγόρευση της Αιτήτριας ισχυρισμούς
Αναφορικά με τον ισχυρισμό του συνηγόρου της Αιτήτριας περί έλλειψης δέουσας έρευνας από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, προκύπτει ότι η Υπηρεσία Ασύλου διεξήγαγε δέουσα έρευνα για το σύνολο των ισχυρισμών που δήλωσε η Αιτήτρια και δεν διαπιστώνεται οποιαδήποτε παράλειψη από πλευράς της Υπηρεσίας Ασύλου.
Είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι ο τρόπος διεξαγωγής της έρευνας από τον Αρμόδιο Λειτουργό εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Λειτουργού. Ο τρόπος διεξαγωγής της έρευνας δεν καθορίζεται από το Νόμο ούτε όσον αφορά τη διάρκεια, ούτε όσον αφορά το είδος της έρευνας. Κάθε έρευνα διεξάγεται στα πλαίσια της εκάστοτε υπόθεσης και ανάλογα με τα στοιχεία της. (Βλ. ANGELA ATAMANlUC ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, δια του Υπουργού Εσωτερικών κ.α., Aρ. Υπ. 1197/98, 29 Νοεμβρίου 1999). Εφόσον είναι επαρκής η έρευνα το Δικαστήριο δεν εξετάζει τον τρόπο που ο Διοικητικός Λειτουργός την διεξήγαγε.
Εν προκειμένω η διενέργεια της δέουσας έρευνας εκ μέρους των Καθ' ων η αίτηση αποκαλύπτεται τόσο από το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και από την εισηγητική έκθεση του Αρμόδιου Λειτουργού, τις οποίες έχω μελετήσει με προσοχή. Οι λόγοι της απόρριψης παρουσιάζονται με λεπτομέρεια. Επίσης, έχω μελετήσει και τα πρακτικά της συνέντευξης της Αιτήτριας και έχω διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν θέματα που έπρεπε να τύχουν περαιτέρω διερεύνησης. Ο Αρμόδιος Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου έχει υποβάλλει στην Αιτήτρια μεγάλο αριθμό ερωτήσεων για όλα τα στοιχεία τους φακέλου. Μάλιστα, έχει προβεί σε λεπτομερή έρευνα (COI) για τη χώρα της Αιτήτριας και τους ισχυρισμούς που επικαλείται αναφορικά με την κοινότητα ‘Sowei’, η οποία κατ’ ισχυρισμός τη διώκει με την βοηθεια της μητέρας της προτού εισηγηθεί την απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας.
Η αιτήτρια δήλωσε ότι είναι υπήκοος Σιέρα Λεόνε, εθνοτικής καταγωγής Limba, και γεννήθηκε στην πόλη Freetown της Σιέρα Λεόνε, όπου και διέμενε. Ως προς το θρήσκευμα δήλωσε πως είναι Χριστιανή. Ως προς την οικογενειακή της κατάσταση, ανέφερε ότι είναι άγαμη. Εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της στις 07/03/2023 και εισήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία 15/03/2023 μέσω των μη ελεγχόμενων από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. H αιτήτρια κατά τη συνέντευξή της πρόσθεσε ότι το 2022 μετακινήθηκε από τη Freetown στο χωριό Zimmi της επαρχίας Pujehun, όπου και διέμενε με τον πάστορα μέχρι τον Μάρτιο του 2023 που εγκατέλειψε τη χώρα. Ως προς το μορφωτικό επίπεδο της επίπεδο δήλωσε ότι το 2021 ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έπειτα εργάστηκε ως βοηθός δασκάλου σε ένα δημοτικό σχολείο. Αναφορικά με την οικογένειά της, η Αιτήτρια παρέθεσε ότι ο πατέρας της πέθανε στις 16/02/2021 και ότι η μητέρα της ζει στη πόλη Freetown . Τα αδέρφια της, δύο αδερφές και ένας αδερφός ζούνε από το 2021 στην πόλη Zimmi της επαρχίας Pujehen με τον πάστορα, με τους οποίους διατηρεί επικοινωνία. Η Αιτήτρια παρέθεσε ότι ο πάστορας κάλυψε οικονομικά το ταξίδι της από τη Σιέρα Λεόνε προς την Κύπρο.
Η Αιτήτρια κρίθηκε εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστη όσον αφορά τα προσωπικά της στοιχεία ταυτότητας, καταγωγής , τον τόπο διαμονή της και τις γλώσσες που ομιλεί (Βλ. ερυθρό 5), διαπίστωση την οποία υιοθετώ στα πλαίσια της παρούσας.
Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη Σιέρα Λεόνε, η αιτήτρια δήλωσε στην καταγραφή της ότι την ανάγκασαν να γίνει μέλος της μυστικής κοινωνίας Sowea. Όλα ξεκίνησαν μετά τον θάνατο του πατέρα της, ο οποίος δεν ήθελε η κόρη του να γίνει μέλος της μυστικής κοινωνίας Sowea. Η γιαγιά της (μητέρα της μητέρας της) ήταν αρχηγός της μυστικής κοινωνίας Sowea, έπειτα τη διαδέχτηκε στην αρχηγία η μητέρα της, η οποία ήθελε να γίνει η κόρη της (αιτήτρια) η επόμενη αρχηγός της μυστικής κοινωνίας Sowea επειδή ήταν το πρώτο της παιδί. Η Αιτήτρια δεν ήθελε να εμπλακεί με τη μυστική αυτή κοινωνία επειδή ήταν Χριστιανή, αλλά η μητέρα της ήταν πολύ ισχυρή και επέμενε να γίνει. Έτσι, η Αιτήτρια πήγε στον πάστορα να προσευχηθεί. Έπειτα, η Αιτήτρια πήγε στην πόλη Freetown όπου η μητέρα της την ακολούθησε και κρυβόταν στον πάστορα. Η μητέρα της είχε επαφές με την αστυνομία και ζήτησε από τους αστυνομικούς να φέρουν την Αιτήτρια πίσω στο χωριό. Ένας αστυνομικός που ερχόταν στην εκκλησία τη βοήθησε να μην πάει στο χωριό που ήταν η μητέρα της και έπειτα τη βοήθησε να φύγει από τη Σιέρα Λεόνε.
Κατά τη συνέντευξη, και ειδικότερα κατά την ελεύθερη αφήγησή της, η Αιτήτρια ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της επειδή την ανάγκασαν να γίνει μέλος της μυστικής κοινωνίας Sowe, εναντίον της οποίας ήταν ο πατέρας της.
Ερωτηθείσα εάν της συνέβη κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό που την οδήγησε να εγκαταλείψει την χώρα, η Αιτήτρια απάντησε ότι η μητέρα της και κάποιες άλλες μεγάλες γυναίκες ήθελαν να γίνει μέλος στη μυστική κοινωνία Sowe.
Κληθείσα να διευκρινίσει τι φοβάται ότι θα της συμβεί σε περίπτωση που επιστρέψει στη Σιέρα Λεόνε, απάντησε ότι επειδή είναι το πρώτο παιδί της οικογένειας οι άνθρωποι της μυστικής κοινωνίας Sowei’, θα τη σκοτώσουν αν δε γίνει μέλος τους.
Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός είχε θέσει περισσότερες διευκρινιστικές ερωτήσεις στον Αιτητή προς περαιτέρω διερεύνηση των ισχυρισμών του.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό για το φόβο δίωξης της Αιτήτριας από τη μυστική οργάνωση Sowei’, αυτή κρίθηκε αναξιόπιστη για τους ακόλουθους λόγους.
Κατ’ αρχάς, η Αιτήτρια δεν κατάφερε να παράσχει επαρκείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, ενώ στους ισχυρισμούς της εντοπίζονται αντιφάσεις και ασυνέπειες. Ειδικότερα, η Αιτήτρια, ενώ αρχικά ανέφερε ότι το 2022 μετοίκησε στο χωριό Zimmi, στη συνέχεια δήλωσε ότι μετοίκησε στη συγκεκριμένη περιοχή το 2017, αφότου η μητέρα της δέχτηκε βασανιστήρια από μια ηλικιωμένη γυναίκα της μυστικής κοινωνίας Sowei. Κληθείσα να εξηγήσει την αντίφαση αυτή, η Αιτήτρια ανέφερε ότι μετοίκησε στην περιοχή Zimmi άμεσα, χωρίς όμως να εξηγεί την αντίφαση αυτή. Επιπλέον, αντίφαση εντοπίζεται στις δηλώσεις της Αιτήτριας, καθώς αφενός ανέφερε ότι εργαζόταν ως βοηθός δασκάλου στην πόλη Freetown μέχρι να φύγει από τη χώρα τον Μάρτιο του 2023, ενώ στη συνέχεια της συνέντευξής της ανέφερε ότι από το 2022 και μέχρι να φύγει από τη χώρα της διέμενε στο χωριό Zimmi με τον πάστορά της λόγω του προβλήματος που αντιμετώπιζε με τη μητέρα της. Κληθείσα να εξηγήσει την αντίφαση αυτή, η αιτήτρια παρέθεσε ότι το 2022 σταμάτησε να εργάζεται ως βοηθός δασκάλου, χωρίς όμως να διευκρινίζει τον τόπο διαμονής της από το 2022 και μέχρι να φύγει από τη χώρα. Περαιτέρω ερωτηθείς αν ενοχλήθηκε από οποιοδήποτε ενόσω ζούσε με τον πάστορα απάντησε αρνητικά .
Κατά την αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας της Αιτήτριας διαπιστώθηκε ότι οι απαντήσεις της «δε διακρίνονταν από ευλογοφάνεια, λεπτομέρεια και ακρίβεια», έπεφτε συνεχώς σε αντιφάσεις και οι ισχυρισμοί της ήταν γενικοί και αόριστοι . Iσχυρίστηκε ότι μυήθηκε στην μυστικιστική οργάνωση Βοndo από μικρή και υποβλήθηκε σε ακρωτηριασμό γυναικείων οργάνων όταν ήταν 7-8 χρονών, ωστόσο δεν γνωρίζει ότι Sowei δεν αποτελούν άλλη οργάνωση αλλά είναι μέρος της ίδια κοινότητας .
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία σε σχέση με τον ίδιο ισχυρισμό η Αρμόδια Λειτουργός διαπίστωσε ότι η Αιτήτρια είναι αναξιόπιστη και το Δικαστήριο υιοθετεί πλήρως αυτή τη διαπίστωση. Η Αρμόδια Λειτουργός στην Εισήγηση/Έκθεσή της αναφέρει περιληπτικά τα κάτωθι.
Σύμφωνα με διεθνείς πηγές πληροφόρησης η κοινότητα Bondo αποτελεί μυστική παραδοσιακή κοινότητα ανάμεσα στις γυναίκες στη Σιέρα Λεόνε και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας των γυναικών. Έχει της ρίζες της στη μυθολογία, και ο κεντρικός της πυλώνας είναι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων των νεαρών κοριτσιών και των γυναικών.[1]
Η μύηση στην κοινότητα Bondo αποτελεί κοινωνική νόρμα στη Σιέρα Λεόνε και σχεδόν όλες οι γυναίκες ανήκουν στην κοινότητα αυτή. Η κοινωνία αναμένει από τις νεαρές γυναίκες να μυηθούν όπως επίσης το ίδιο αναμένουν οι πατέρες τους και οι σύζυγοι τους. Επίσης, οι ίδιες οι νεαρές γυναίκες αναμένουν αυτή τη στιγμή. οι κοπέλες οι οποίες δεν προβαίνουν σε μύηση στην κοινότητα Bondo θεωρούνται απόκληροι και βρίσκονται στο περιθώριο, καθώς θεωρούνται ότι απορρίπτουν την ταυτότητά τους και την ιστορία τους. Η πίεση που ασκείται στα κορίτσια να ενταχθούν στην κοινωνία Bondo είναι τεράστια και προέρχεται από την οικογένεια, την κοινότητά και την συνείδηση του ατόμου. Η κοινότητα στοχεύει στην προετοιμασία των νέων γυναικών για το γάμο, τον παραδοσιακό τους ρόλο ως νοικοκυρές, σύζυγοι και μητέρες. Oι νεαρές γυναίκες που μυούνται στην Bondo θεωρούνται ότι έχουν κατακτήσει υψηλό κοινωνικό καθεστώς και ετοιμάζεται προς τιμήν του γιορτή για εκείνη την ημέρα. [2]
Η κοινότητα θεωρείται ως μια ευκαιρία για τις γυναίκες να δεθούν και να προστατευθούν εντός της κοινωνίας της Σιέρα Λεόνε. Ωστόσο, υποβάλλει τα κορίτσια σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων εφ΄ εξής (ΑΓΓΟ). Ο ΑΓΓΟ αποτελεί το κύριο μέρος της μύησης των κοριτσιών στην μυστική κοινότητα Bondo. Η πρακτική ΑΓΓΟ εφαρμόζεται στη κορίτσια στην ηλικία των 4 με 14 ετών. Συγκεκριμένα τα κορίτσια μέχρι την ηλικία των 14 ετών θα πρέπει να έχουν υποστεί το ΑΓΓΟ ως την προϋπόθεση για εισδοχή στη μυστική κοινότητα. Οι πρακτικές αυτές θεωρούν ότι βοηθούν τα κορίτσια να διατηρήσουν την αγνότητα τους. [3]
Περαιτέρω, ασυνέπεια παρατηρείται ως προς έγκυρες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σε σχέση με τις Soweis . Συγκεκριμένα, η Αιτήτρια ανέφερε ότι σε ηλικία 7-8 ετών εντάχθηκε στη μυστική κοινωνία Bondo. Eπιπλέον, προσκόμισε ιατρικό έγγραφο που τεκμηριώνει τον ισχυρισμό της, ότι υπέστη ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων, προσθέτοντας ότι στο Bondo society εντάσσονται νέες κοπέλες, ενώ στο Sowe society εντάσσονται μεγαλύτερες γυναίκες, ώστε να ακρωτηριάζουν τα νέα κορίτσια. H Αιτήτρια παρέθεσε ακόμα ότι η Sowei society είναι διαφορετική μυστική κοινωνία από τη Bondo society.
Κατά την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από την χώρα καταγωγής της Αιτήτριας σε σχέση με την μυστική κοινωνία Sowe. Οι ισχυρισμοί Αιτήτριας έρχονται σε αντίθεση με έγκυρες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, καθώς σύμφωνα με αυτές η μυστική κοινωνία Bondo έχει ιεραρχική και σαφώς καθορισμένη οργανωτική δομή με μία επικεφαλής Sowei και άλλα μέλη σε άλλες διάφορες θέσεις. Οι Soweis αναμένεται να υποβληθούν σε μια εντατική εκπαίδευση διάρκειας 2-3 ετών για τον τρόπο εφαρμογής του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων και εφαρμογή φαρμακευτικών θεραπειών. Η ιδιότητα τωv Soweis είναι συχνά κληρονομική και μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Επομένως, η μυστική κοινωνία Bondo έχει επικεφαλής τις Soweis και δεν αποτελούν διαφορετική μυστική κοινωνία, όπως ανέφερε η Αιτήτρια.
Εφόσον, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι έχει υποστεί ΑΓΓΟ κατά την ηλικία των 7-8 ετών, αυτό βάσει τη βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι η ΑΔΠ είχε ήδη μυηθεί στην οργάνωση από μικρή ηλικία, έτσι αναμένεται από αυτή να γνωρίζει περισσότερες πληροφορίες για την μυστική κοινότητα Bondo..[4]
Τα όσα ανέφερε η Αιτήτρια κατά τη συνέντευξή της συνάδουν εν μέρη με τις διεθνείς πηγές πληροφόρησης που χρησιμοποίησε η Αρμόδια Λειτουργός και διασταύρωσε το Δικαστήριο μέσα από δική του έρευνα. Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια δεν υποστήριξε επαρκώς προσωπική δίωξη από την κοινότητα της. Τα περιστατικά που ανέφερε δεν καταδεικνύουν ούτε προσωπική δίωξη ούτε αθέμιτη πίεση.
Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε αιτητή/αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτησή του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, η Αιτήτρια δεν κατάφερε τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος του ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, αλλά ούτε κατά την ενώπιόν μου διαδικασία.
Όταν ο αιτητής κρίνεται αναξιόπιστος, δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω διερεύνησης (δέστε υπόθ. αρ. 1964/06, ημερ. 11.3.08 Obaidul Haque v. Δημοκρατίας).
Βάσει της αξιολόγησης τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής αξιοπιστίας του υπό εξέταση ισχυρισμού, το Δικαστήριο καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον λειτουργό και ο υπό εξέταση ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολό του ως μη αξιόπιστος.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό της Αιτήτριας ότι έχει υποβληθεί σε Ακρωτηριασμό Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων (ΑΓΓΟ σε ηλικία 8 ετών και ότι σε περίπτωση επιστροφής δε θα υποστεί εκ νέου ΑΓΓΟ καθώς πρόκειται για πρακτική που συμβαίνει μόνο μία φορά.
Για την εξωτερική αξιοπιστία της Αιτήτριας αναφορικά με τον ΑΓΓΟ οι πηγές πληροφόρησης, αναφέρουν ότι η εν λόγω πρακτική συνεπάγεται με μερική ή ολική αφαίρεση, ή/και τραυματισμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Τα κορίτσια μέχρι την ηλικία των 14 ετών υποβάλλονται στην πρακτική ΑΓΓΟ ως μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης και αποτελεί επίσης κομμάτι της μύησης στην μυστική κοινότητα Bondo. Το ποσοστό των γυναικών που υπολογίζεται ότι ανήκουν στην εν λόγω κοινότητα ανέρχεται στο 90%. [5] [6]
Όσον αφορά την επανάληψη ΑΓΓΟ υπό την μορφή re-excision ή re-infibulation, δεν υπάρχουν αναφορές όσον αφορά την Σιέρα Λεόνε.
Συνεπώς, με βάση τα πιο πάνω, το μέρος αυτό του αιτήματός δε γίνεται αποδεκτό.
Αναφορικά με το μέρος της έκθεσης/εισήγησης όπου γίνεται ανάλυση του βάσιμου φόβου δίωξης και κινδύνου σοβαρής βλάβης της Aιτήτριας στον οποίο ενδέχεται να εκτεθεί σε περίπτωση επιστροφής της στη Σιέρα Λεόνε συντάσσομαι με τα ευρήματα και τη θέση της Υπηρεσίας Ασύλου .
Ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου στην Έκθεση-Εισήγηση του, αξιολόγησε κάθε έκαστο ισχυρισμό της Αιτήτριας και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν σε αυτήν, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία της δεν κρίνεται ως ικανοποιητική και ως εκ τούτου δεν μπορεί να της παραχωρηθεί το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων.
Έχει πολλάκις νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009) 3 Α.Α.Δ. 358).
Σχετική είναι και η απόφαση υπ' αρ. 626/2010 JAFAR KALASH και ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ 1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, 2. ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, ημερ. 08/10/2013.
Με βάση τις πληροφορίες/δεδομένα που έχουν ήδη αναφερθεί και αφορούν τα αποδεδειγμένα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από το αίτημα της Αιτήτριας, διαπιστώνεται ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι σε περίπτωση που επιστρέψει στη χώρα και περιοχή διαμονής της κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Υπό το φως των πιο πάνω δεδομένων που αντλήθηκαν από την Εισήγηση/Έκθεση της Λειτουργού και την έρευνα του Δικαστηρίου και λαμβάνοντας υπόψη την εξατομικευμένη συνέντευξη της Αιτήτριας για να εξεταστεί το αίτημά της κρίνεται ότι η επιστροφή στη χώρα της είναι δυνατή και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να πιστεύεται ότι η περαιτέρω παραμονή της εκτός αυτής είναι δικαιολογημένη.
Περαιτέρω, κρίνω ότι ο Αρμόδιος Λειτουργός ορθώς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αιτήτρια δεν εμπίπτει στο προσφυγικό καθεστώς όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 - 2020
Καθότι συνάγεται με βάση τα ανωτέρω ότι κανένας φόβος για δίωξη δεν καθορίστηκε με βάση την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα του μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα (εν προκειμένω Bondo Society) ή την πολιτική γνώμη, όπως περιγράφεται στο άρθρο ΙΑ της Σύμβασης της Γενεύης του 1951, το άρθρο 10 του Qualification Directive 2011/95/ΕΕ και το άρθρο 3Δ, των Περί Προσφύγων Νόμων 2000 - 2020.
Επίσης, κρίνω ότι ορθά ο Λειτουργός έκρινε ότι εφόσον δεν επιβεβαιώθηκε δικαιολογημένος φόβος δίωξης, καθώς επίσης και περίπτωση η Αιτήτρια να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κρίνεται ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 19 (1), (2), (α), (β), των περί Προσφύγων Νόμων 2000 - 2020.
Εν συνεχεία ο Λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση του κινδύνου σε περίπτωση επιστροφής της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της και συγκεκριμένα στην πόλη Freetown. Εξετάζοντας τα ουσιώδη περιστατικά τα οποία έγιναν δεκτά και αναλύοντας την κατάσταση ασφαλείας τόσο στη χώρα όσο και στον τελευταίο τόπο διαμονής, o Λειτουργός διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι/βάσιμοι λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι υπάρχει περίπτωση, εάν η Αιτήτρια επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της, να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω της κατάστασης ανασφάλειας η οποία επικρατεί στην Freetown.
Η Σιέρα Λεόνε είναι μια πλούσια σε μεταλλεύματα αλλά φτωχή χώρα στη Δυτική Αφρική. Η χώρα έχει κάνει θετικά βήματα στην ανασυγκρότηση μετά τη σύγκρουση από το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 2002. Το μεγαλύτερο μέρος της υποδομής της χώρας καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες ανακατασκευής, η βελτίωση του οδικού δικτύου, καθώς και η πρόσβαση στις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, ύδατος και ηλεκτρικής ενέργειας έχει αποδειχθεί δύσκολη. Οι ήδη περιορισμένες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης υπέστησαν επιπλέον πίεση λόγω της επιδημίας Έμπολα του 2014-2015. Η χώρα είναι επίσης ευάλωτη σε επαναλαμβανόμενες πλημμύρες και κατολισθήσεις, με την κλιματική αλλαγή και την έλλειψη προετοιμασίας να επιδεινώνουν τις συνέπειες αυτών των φυσικών καταστροφών[7].
Τον Αύγουστο του 2022 τουλάχιστον δύο αστυνομικοί και ένας πολίτης έχασαν τη ζωή τους μετά από μια ημέρα διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης στην πρωτεύουσα της Σιέρα Λεόνε.[8].
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ACLED[9], στη Δυτική περιοχή της Σιέρρα Λεόνε, όπου ανήκε και η Freetown τόπος γέννησης και τη συνήθη κατοικία της Αιτήτριας , μεταξύ 06/04/2024 και 05/04/2025, αναφέρθηκαν 2 περιστατικά κατά αμάχων, 1 ταραχές, 0 συγκρούσεις και 0 διαδηλώσεις.. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία[10], ο πληθυσμός της Freetown ανέρχεται σε 1.387.360.
Αναφορικά δε με την περιοχή Pujehun, στη Νότια επαρχία της Σιέρρα Λεόνε, όπου η Αιτήτρια δήλωσε ότι διέμενε με το πάστορα ύστερα από έρευνα στο ACLED, δεν εντοπίστηκε κανένα περιστατικό ασφαλείας για την περίοδο 05/04/2024-05/04/2025.
Υπό το φως των πραγματικών περιστατικών και της αξιολόγησης του αιτήματος της Αιτήτριας αναφορικά με τον ισχυρισμό της συνηγόρου της Αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη πράξη στερείται δέουσας έρευνας για τους λόγους που αναφέρονται στην αγόρευση της, επικαλουμένη μάλιστα νομολογία η οποία δεν συνάδει με τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης ο ενλόγω ισχυρισμός απορρίπτεται.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό του συνηγόρου της Αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι αναιτιολόγητη, χρήσιμη καθοδήγηση σχετικά με την έκταση της απαιτούμενης υπό τις περιστάσεις έρευνας των ισχυρισμών του αιτητή και της αιτιολογίας που πρέπει να περιβάλλει την προσβαλλόμενη στην παρούσα πράξη παρέχει η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Galina Bindiouk v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, υπ. αρ.685/2012, ημ.23/04/13, όπου λέχθηκε ότι: «Στη συνέντευξη της τα όσα εκεί δήλωσε και που αναφέρθηκαν πιο πάνω, ουδόλως την ενέτασσαν στις περιπτώσεις της αναγκαιότητας παροχής του καθεστώτος της συμπληρωματικής προστασίας. Δεν υπήρχε επομένως οποιοσδήποτε λόγος για ιδιαίτερη αιτιολογία ή για περαιτέρω εξέταση ή έρευνα των δεδομένων της αιτήτριας.».
Σχετικά με τούτο είναι και τα λεχθέντα στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Pissas ν. The Republic (1974) 3 CLR 476, ημ.29/11/74, όπου το Δικαστήριο ανέφερε ότι η δέουσα αιτιολογία εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε περίπτωσης.
Όπως προκύπτει από την απόφαση των καθ' ων η αίτηση, το αρμόδιο όργανο έλαβε υπόψη όλα όσα ανέφερε η Αιτήτρια κατά την συνέντευξή της. Όλη η διαδικασία εξέτασης της αίτησης ασύλου αλλά και τα όσα περιλαμβάνονται προσβαλλόμενη δια της παρούσης απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα και προϊόντα επαρκούς έρευνας των υποβληθέντων στοιχείων, υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο που διέπει διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας ως ανωτέρω παρατίθενται και είναι περαιτέρω πλήρως αιτιολογημένη η απόφαση.
Στην παρούσα κρίνω ότι η Υπηρεσία Ασύλου αιτιολογεί πλήρως την απόφαση της και καταλήγει ορθά στην απόρριψη της αίτησης και της εισήγησης ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 και 19(1) και (2) του Νόμου, αφού η Αιτήτρια απέτυχε να αποδείξει ότι σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα της, θα υπήρχε κίνδυνος δίωξης της για φυλετικούς, θρησκευτικούς, πολιτικούς λόγους ή για το λόγο ότι ήταν μέλος συγκεκριμένου συνόλου ή συνόλου ή υπάρχει κίνδυνος να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη. Περαιτέρω η αναφορά σε αποφάσεις δεν μπορούν να επηρεάσουν την παρούσα καθότι κάθε περίπτωση αποφασίζεται σύμφωνα με τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε υπόθεσης κατόπιν εξατομικευμένης εξέτασης. Παρά το γεγονός ότι από τις εν λόγω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνονται περιστατικά ενόψει και της μη στοιχειοθετηθείσας εσωτερικής αξιοπιστίας των σχετικών ισχυρισμών της Αιτήτριας για τους λόγους που αναλύονται στην έκθεση /εισήγηση του αρμόδιου Λειτουργού και ανωτέρω, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός και ως εκ τούτου απορρίπτεται στο σύνολό του.
Συνεπώς, κρίνω, με βάση τα ανωτέρω, ότι οι λόγοι ακυρώσεως της προσβαλλόμενης απόφασης δεν ευσταθούν.
Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με €1.500 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ΄ ων η αίτηση και η απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της επικυρώνεται.
Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π
[1] Summary Report, October 2017, “RESEARCH ON FEMALE GENITAL MUTILATION IN FREETOWN, SIERRA LEONE”, FORWARD, p. 3, https://www.forwarduk.org.uk/wp-content/uploads/2019/06/Forward-Bondo-Report-2017-Updated-Branding-WEB.pdf
[2] Summary Report, October 2017, “RESEARCH ON FEMALE GENITAL MUTILATION IN FREETOWN, SIERRA LEONE”, FORWARD, p. 4 κ.ε., https://www.forwarduk.org.uk/wp-content/uploads/2019/06/Forward-Bondo-Report-2017-Updated-Branding-WEB.pdf
[3] Summary Report, October 2017, “RESEARCH ON FEMALE GENITAL MUTILATION IN FREETOWN, SIERRA LEONE”, FORWARD, p. 5 κ.ε., https://www.forwarduk.org.uk/wp-content/uploads/2019/06/Forward-Bondo-Report-2017-Updated-Branding-WEB.pdf
[4] WRITENET, Sierra Leone: The Influence of the Secret Societies, with Special Reference to Female Genital Mutilation, August 2007, https://www.refworld.org/docid/46cee3152.html
[5]Sierra Leone, Key Findings, 28TOOMANY, FGM…let’s end it, https://www.28toomany.org/media/uploads/Country%20Research%20and%20Resources/Sierra%20Leone/sierra_leone_printer_friendly_page_v3_(june_2021).pdf
[6] FGM in Sierra Leone, KEY FINDINGS, September 2021, 28TOOMAY, FGM…let’s end it, https://www.28toomany.org/media/uploads/Country%20Research%20and%20Resources/Sierra%20Leone/key_findings_sierra_leone_v1_(september_2021).pdf
[7] Crisis 24, Sierra Leone Country Report, Last updated April 23, 2024, available at: Sierra Leone, Africa | Country Profile | Crisis24 (garda.com), (accessed 20/03/2025)
[8] Reuters, Sierra Leone imposes nationwide curfew amid deadly anti-government protests, August 11, 2022, available at: Sierra Leone imposes nationwide curfew amid deadly anti-government protests | Reuters , (accessed 20/03/2025)
[9] https://acleddata.com/explorer/
[10] https://worldpopulationreview.com/cities/sierra-leone/freetown
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο