
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
25 Απριλίου, 2025
[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
S.I.O.,
από Νιγηρία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Δικηγόρος για Αιτητή: Π. Δουρτμέ (κα) για Χρ. Ματθαίου (κα)
Δικηγόρος για Καθ’ ων η αίτηση: Ε. Ιωάννου (κα) για Χρ. Δημητρίου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής αμφισβητεί την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 25.05.2023, με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση ασύλου, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).
Ο Αιτητής κατάγεται από την Νιγηρία, την οποίαν εγκατέλειψε στις 21.02.2021 και εισήλθε στις 24.03.2021 χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές δια μέσου των μη ελεγχόμενων περιοχών υποβάλλοντας στις 27.04.2021 αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας. Στις 28.04.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 16.05.2023 υπέβαλε Εισηγητική Έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου υπάλληλος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 25.05.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η απόφαση αυτή αποτελεί το αντικείμενο της υπό εξέταση προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής, μέσω της συνηγόρου του προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας όσο και της γραπτής του αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως, τους οποίους ωστόσο απέσυρε κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων και περιορίστηκε μόνο στην προώθηση του ισχυρισμού περί έλλειψης δέουσας έρευνας.
Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας όλων των σχετικών περιστατικών της υπόθεσης, εύλογα και εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας, εφαρμόζοντας τον Νόμο και ότι αυτή είναι δεόντως αιτιολογημένη, υποστηρίζοντας καταληκτικά ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναγνώριση του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Αναφορικά με τον εναπομείναντα λόγο ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας, επισημαίνω ότι αυτός προωθείται με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης του Αιτητή[1]. Τούτο δε, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962[2]. Έχει πλειστάκις λεχθεί και από το παρόν Δικαστήριο, με παραπομπή στη σχετική επί του θέματος νομολογία ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται και προσδιορίζονται από τη δικογραφία[3], ενώ ξεκάθαρη είναι η απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο[4]. Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης δέουσας έρευνας, χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθείται ο συγκεκριμένος λόγος ακυρώσεως.
Εν πάση περιπτώσει, ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας, όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν[5], θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης αυτής, σε συνάρτηση και με τον έστω γενικόλογο ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας.
Ως εκ τούτου , προσέγγισα το θέμα με βάση τα ενώπιόν μου στοιχεία και το
περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.
Στο πλαίσιο της υποβληθείσας αίτησής του για διεθνή προστασία ο Αιτητής κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του για να αναζητήσει άσυλο λόγω της ανασφάλειας, των απειλών κατά της ζωής του, τόσο σωματικών όσο και πνευματικών από την Ogboni Fraternity (μυστική αίρεση). Ως ο ίδιος καταγράφει, ο πατέρας του, ήταν μέλος της μυστικής αίρεσης Ogboni Fraternity και καθώς ο ίδιος είναι ο πρωτότοκος υιός, συμπεριέλαβε το όνομά του για να τον διαδεχθεί μετά τον θάνατό του. Ως περαιτέρω επεξηγεί, ο πατέρας του πέθανε στις 24.12.2018 και τότε τα μέλη της αίρεσης τον ανάγκαζαν να πάρει τον όρκο της Ogboni Fraternity, κάτι το οποίο ήταν αντίθετο με τη θρησκεία του, ως χριστιανού. Επειδή αρνήθηκε να συμμετάσχει, αυτό κόστισε την ζωή της συζύγου και του υιού του, ενώ έχασε και την εργασία του στις 05.06.2019.
Ακολούθως, κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης του, ο Αιτητής ανέφερε ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας, γεννηθείς στην πόλη Ebelle της πολιτείας Edo όπου και έζησε μέχρι και το 1997. Ακολούθως μετακινήθηκε στην πόλη Benin (Edo State) μέχρι και το 1998 και έπειτα στο Lagos, όπου και διέμεινε μέχρι την αναχώρηση του από τη Νιγηρία. Διευκρίνισε ότι πήγαινε σχολείο στην Anambra State και για σπουδές στην Imo State ενώ τα κατά τις διακοπές επέστρεφε στο Lagos. Από το 2005 διέμεινε στην τοπική αρχή Alimosho της πολιτείας Lagos, περιοχή η οποία, ως η δήλωσή του, ήταν και ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του πριν από την αναχώρησή του από τη Νιγηρία. Ο Αιτητής δήλωσε χήρος, έχοντας μία κόρη έξι ετών (κατά τον χρόνο της συνέντευξης), ενώ ως προς τους συγγενείς που έχει στη Νιγηρία, ο Αιτητής δήλωσε ότι έχει τη μητέρα και τη θυγατέρα του ενώ ο πατέρας και η σύζυγος του πέθαναν και έχει επιπλέον και τρία αδέλφια τα οποία είναι παντρεμένα. Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, ο Αιτητής δήλωσε ότι αποφοίτησε το 2010 από το Imo State University στην πόλη Owerri, έχοντας ολοκληρώσει σπουδές στο αντικείμενο της Διοίκησης (Management). Ως προς το εργασιακό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι εργάστηκε ως επικεφαλής τμήματος στην εταιρεία Very Logistic, που βρίσκεται στην πόλη Ikorodu της Πολιτείας Lagos, από το 2017 έως και τον Ιούλιο του 2019, ενώ σταμάτησε την εργασία του καθώς διατηρούσε δική του επιχείρηση από το 2016 μέχρι και την ημερομηνία εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του.
Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής επανέλαβε ότι ο βασικός λόγος που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη Νιγηρία ήταν η σοβαρή απειλή κατά της ζωής του από τη μυστική αίρεση «Ogboni Fraternity», στην οποία ήταν μέλος ο πατέρας του. Σύμφωνα με όσα δήλωσε, ο πατέρας του είχε κάποια χωράφια και ήταν μέλος της αίρεσης Ogboni. Κατά το Νοέμβριο του 2018, ο Αιτητής έλαβε ένα τηλεφώνημα ότι ο πατέρας του ήταν πολύ άρρωστος, και ο θείος του (αδελφός του πατέρα του), του είπε ότι πέθανε. Τότε πήγε στο χωριό όταν και διαπίστωσε ότι ο πατέρας του δεν είχε πεθάνει αλλά ότι ήθελαν να υπογράψει κάποια έγγραφα για να γίνει μέλος της κοινωνίας Ogboni. Στο πατρικό του σπίτι μαζεύτηκαν μέλη της αίρεσης (γύρω στις 23.12.2018) και του είπαν ότι πρέπει να υπογράψει επειδή ο πατέρας του είναι πολύ άρρωστος, με τον ίδιο να δηλώνει ότι δε θέλει να υπογράψει επειδή είναι χριστιανός. Κατά την 25η Δεκεμβρίου 2018, κάποια μέλη του επιτέθηκαν στο πατρικό του, με τον ίδιο να μεταβαίνει και περιθάλπεται μόνος του στο νοσοκομείο και ακολούθως να επιστρέφει στο Lagos. Ως περαιτέρω δηλώνει, στις αρχές Δεκεμβρίου (πιθανότητα του 2020), ενημερώθηκε από τον θείο του ότι ο πατέρας του πέθανε, ωστόσο ο ίδιος πήγε στο χωριό στις 24.12.2020 για να τον θάψει. Τότε κάποια μέλη τον απείλησαν και του ότι είπαν ότι αν δεν υπογράψει δε θα μπορέσει να συμμετάσχει στην τελετή ταφής. Τον κτύπησαν αλλά ο ίδιος δεν ενέδωσε και δεν υπέγραψε αλλά ούτε και τους επέτρεψε να τον πλησιάσουν, με τον ίδιο να διανυκτερεύει – στις 25.12.2020- στην πόλη Benin, Edo State. Ακολούθως, επέστρεψε στο Lagos, και ενώ ήταν στο σπίτι στις 31.12.2020, άκουσε κτύπημα στην πόρτα και είδε τρία άτομα τα οποία ήθελαν την υπογραφή του. Ο ίδιος αρνήθηκε και πάλι, ενώ διαφεύγοντας από την πίσω πόρτα πήγε στην αστυνομία και ακολούθως στην εκκλησία όπου και διέμεινε τις ημέρες προτού μετακινηθεί στην Κύπρο.
Κατά τη διερεύνηση του αφηγήματός του και ερωτηθείς από τον λειτουργό ασύλου για ποιον λόγο, καθώς το 2018 ήταν ακόμα εν ζωή ο πατέρας του, ήθελαν να υπογράψει τα έγγραφα, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του ήταν πολύ άρρωστος και ο ίδιος άκουσε ότι αν πεθάνει θα πρέπει να τον αντικαταστήσει. Επεξήγησε ότι οι άνθρωποι το συζητάνε καθώς γνωρίζουν κάποια μέλη της Ogboni, οι οποίοι δεν το κρύβουν καθώς δεν είναι μυστικό, παρά μόνο μυστικές είναι οι δραστηριότητές τους. Ερωτηθείς ως προς το αν γνωρίζει τις δραστηριότητές τους, ο Αιτητής δήλωσε ότι έχουν πνευματικές δυνάμεις και ότι δεν γνωρίζει τίποτα άλλο. Όσον αφορά τον λόγο για τον οποίο δεν ήθελε να γίνει μέλος, παρότι δεν είχε ικανοποιητικές γνώσεις σχετικά με την κοινότητα, ο Αιτητής δήλωσε ότι γνώριζε πως επρόκειτο για μία μυστική οργάνωση και ότι ο ίδιος δεν ήθελε να γίνει μέλος επειδή είναι χριστιανός. Ερωτηθείς στη συνέχεια κατά πόσο έχει συμβεί κάτι στον ίδιο πριν το 2018, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του προσπαθούσε να τον πείσει να γίνει μέλος, αλλά ο ίδιος δεν ήθελε να το συζητήσει, ενώ ως προς το κατά πόσο είναι υποχρεωτικό για τον ίδιο να γίνει μέλος, ο Αιτητής δήλωσε πως ο πατέρας του έβαλε το όνομά του στην λίστα προκειμένου να γίνει μέλος. Αναφορικά με τις συνέπειες της άρνησής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μπορεί να σε σκοτώσουν επειδή έχουν πνευματικές ιδιότητες, ενώ ερωτηθείς ως προς το κατά πόσο μπορούν να τον σκοτώσουν τώρα, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν γνωρίζουν που βρίσκεται. Δήλωσε ωστόσο ότι έχουν παντού την παρουσία τους.
Έπειτα ερωτήθηκε κατά πόσο τον πλησίασε κάποιος από το 2018 μέχρι το 2020, με τον Αιτητή να απαντά αρνητικά, ενώ αρνητική ήταν και η απάντησή του αναφορικά με το κατά πόσο τον πλησίασαν σε άλλη συνθήκη πέραν των δύο αναφερόμενων περιστατικών. Αναφορικά με τον θάνατό της συζύγου του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετακόμισε από το χωρίο στην πόλη Benin με τους γονείς της στις 15.01.2021 και ότι ενώ κοιμόταν, ένιωσε αδιαθεσία και πήγε στο νοσοκομείο όπου και απεβίωσε. Ο ίδιος, παρά το γεγονός ότι δεν είδε κάποια έκθεση από τους γιατρούς, πιστεύει ότι ήταν πνευματική επίθεση. Παρά ταύτα, στον ίδιο δεν έχει επισυμβεί τίποτα πνευματικά, αλλά ούτε και σε κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς του.
Ως ο ίδιος δήλωσε, δεν έχει ποτέ παρενοχληθεί ή εκδιωχθεί στη χώρα καταγωγής του, οι αρχές της οποίας θα του επιτρέψουν την είσοδό του σε περίπτωση επιστροφής. Αναφορικά με τις συνθήκες που πιστεύει ότι θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο, επειδή αρνήθηκε να γίνει μέλος. Ούτε μπορεί να επιστρέψει και να ζήσει σε άλλη περιοχή της χώρας καθώς θα γνωρίζουν ότι επέστρεψε.
Σε επισήμανση του λειτουργού ασύλου ως προς το ότι ο ίδιος είχε δηλώσει στην υποβληθείσα αίτησή του για άσυλο ότι ο πατέρας του είχε πεθάνει στις 24.12.2018, ακολούθως στη συνέντευξη που έλαβε χώρα στο Πουρνάρα, δήλωσε ότι πήγε στο χωριό τον Δεκέμβριο του 2020 στο σπίτι του πατέρα του με σκοπό να πάρει την περιουσία, καθώς και ότι στην κύρια συνέντευξή του με τον λειτουργό ασύλου, δήλωσε ότι ο πατέρας του πέθανε τον Δεκέμβριο του 2020 και ότι πήγε στο σπίτι του πατέρα του για τον θάψει, ο Αιτητής διευκρίνισε ότι δεν είχε δηλώσει τίποτα για την περιουσία και ότι πήγε να τον θάψει.
Του επισημάνθηκε περαιτέρω ότι τόσο στην υποβληθείσα αίτησή του όσο και στη συνέντευξη που έγινε στο Πουρνάρα είχε δηλώσει ότι είχαν σκοτώσει την γυναίκα του και το παιδί του με μαύρη μαγεία σε αντίθεση με την κύρια συνέντευξή του με τον λειτουργό ασύλου, όπου δήλωσε ότι χρησιμοποίησαν μαύρη μαγεία μόνο για τη σύζυγό του και όχι για άλλο μέλος της οικογένειάς του, ο Αιτητής σχολίασε ότι δεν ερωτήθηκε σχετικώς. Ωστόσο ο λειτουργός ασύλου του επισήμανε ότι τον είχε ρωτήσει κατά πόσο επιτέθηκαν σε άλλο μέλος της οικογένειάς του εκτός από τη γυναίκα του με τον ίδιο να δηλώνει ότι αυτό έγινε μόνο στην γυναίκα του, ο Αιτητής απάντησε: «I was thinking that you are referring to my extend family like my mother and my brother» (βλ. ερ. 22/3Χ).
Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση
Έχοντας παραθέσει τους ισχυρισμούς του Αιτητή κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, προχωρώ τώρα στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε επί αυτών, από τον λειτουργό ασύλου.
Κατά την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου του Αιτητή, ο λειτουργός ασύλου διέκρινε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς απορρέοντες από το τις δηλώσεις του: ο πρώτος αφορά τα προσωπικά του στοιχεία, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του και ο δεύτερος αφορά τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης από μέλη της κοινότητας Ogboni για να τον μυήσουν στην κοινότητά τους. Ο πρώτος ισχυρισμός του Αιτητή έγινε αποδεκτός καθώς κρίθηκε ότι στοιχειοθετήθηκε τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική του αξιοπιστία.
Ως προς το δεύτερο ισχυρισμό, αυτός κρίθηκε ως ασαφής και μη επαρκώς τεκμηριωμένος καθώς, ως κρίθηκε, ο Αιτητής δεν έδωσε πειστικές εξηγήσεις για σημαντικές ασάφειες και αντιφάσεις μεταξύ των δηλώσεων που περιέχονται στην αίτηση διεθνούς προστασίας, στη συνέντευξη που έδωσε στο Πουρνάρα και στην κύρια συνέντευξη ενώπιόν της Υπηρεσίας Ασύλου. Επισημάνθηκαν ανακρίβειες που εντοπίστηκαν αναφορικά με τον χρόνο θανάτου του πατέρα του καθώς και την μη παροχή ικανοποιητικών εξηγήσεων για τον ισχυρισμό του περί πνευματικής επίθεσης που οδήγησε στο θάνατο της συζύγου του καθώς και ότι δεν ανέφερε επαρκή στοιχεία για να υποστηρίξει ότι αυτή ή άλλοι συγγενείς του υπήρξαν επίσης θύματα δίωξης από την αίρεση. Παρότι του ζητήθηκε να εξηγήσει γιατί στη μία συνέντευξη αναφέρεται ότι έχασε τόσο τη σύζυγο όσο και το παιδί του, ενώ στην κύρια συνέντευξη έκανε λόγο μόνο για τον θάνατο της συζύγου του, δεν έδωσε σαφείς απαντήσεις, παρά περιορίστηκε να δηλώσει ότι δεν είχε ερωτηθεί επακριβώς.
Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε από τον λειτουργό στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην πολιτεία Lagos —που αποτελεί μεγάλο αστικό κέντρο και, σύμφωνα με τις αρχές, διαθέτει δυνατότητα προστασίας από το κράτος— ο Αιτητής δεν δήλωσε ότι υπέστη οποιαδήποτε απειλή ή επίθεση, παρά μόνο αναφέρθηκε στο περιστατικό της παραμονής του στο χωριό. Ως εκ τούτου, ο λειτουργός ασύλου έκρινε ότι ο ισχυρισμός του περί δίωξης από συγκεκριμένη ομάδα δεν τεκμηριώνεται επαρκώς, και κατέληξε ότι η δήθεν στοχευμένη δίωξη δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει ανάγκη διεθνούς προστασίας.
Τέλος, στο πλαίσιο της αξιολόγησης της εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή, διαπιστώθηκε ότι η αφήγησή του παρουσιάζει κενά, αντιφάσεις και ασάφειες, οι οποίες δεν ξεπεράστηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός του απορρίφθηκε.
Στα πλαίσια του μοναδικού ισχυρισμού που έγινε δεκτός και προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου, ο λειτουργός ασύλου κατέληξε ότι δεν υπάρχει εύλογος βαθμός πιθανοτήτων σε περίπτωση επιστροφής του, ο Αιτητής να αντιμετωπίσει δίωξη ή σοβαρή βλάβη. Τούτο, καθώς -ως κρίθηκε- δεν υπάρχουν ενδείξεις μελλοντικών κινδύνων υπό το φως του γενικού προφίλ του Αιτητή το οποίο δεν παρουσιάζει χαρακτηριστικά ευαλωτότητας, ενώ η γενική κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή καταγωγής του (τοπική αρχή Alimosho, πολιτεία Lagos) δεν υφίστανται συνθήκες αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, παραπέμποντας σε πληροφορίες από ανεξάρτητες πηγές.
Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, ο λειτουργός ασύλου έκρινε πως δεν προκύπτει ανάγκη απόδοσης προσφυγικού καθεστώτος δυνάμει του εδαφίου (1) του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Εξετάζοντας εν συνεχεία τη δυνατότητα του Aιτητή να υπαχθεί στις διατάξεις που αφορούν την επικουρική προστασία, καταλήγει ότι αυτός δεν υπάγεται στις προστατευτικές διατάξεις του άρθρου 15 (α) και (β) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[6]. Εξετάζοντας στη συνέχεια τη δυνατότητα του Aιτητή να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 15 (γ) της ίδια οδηγίας, ο λειτουργός ασύλου έλαβε υπόψη την κατάσταση ασφαλείας στην τοπική αρχή Alimosho, πολιτεία Lagos και έκρινε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του εν λόγω άρθρου και καταληκτικά απορρίφθηκε το ενδεχόμενο υπαγωγής του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας υπό τις πρόνοιες του εν λόγω άρθρου.
Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η εκτίμηση του Δικαστηρίου
Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Εισηγητική Έκθεση του λειτουργού ασύλου, όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά τη διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:
Αρχικά συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίον και αποδέχομαι λόγω του ότι οι δηλώσεις του Αιτητή κρίνονται ως σαφείς, δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου, ενώ οι δηλώσεις του επιβεβαιώθηκαν και από αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης στις οποίες προσέτρεξε ο λειτουργός ασύλου.
Αναφορικά με το δεύτερο κρίσιμο ισχυρισμό του Αιτητή, συμφωνώ και συντάσσομαι με την ανάλυση στην οποία προχώρησε ο λειτουργός ασύλου και τους λόγους για τους οποίους κρίθηκε ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος ο ισχυρισμός του (βλ. ερ. 45-43 του δ.φ.). Η αξιολόγηση του λειτουργού ασύλου φρονώ πως είναι εύλογη και τεκμηριωμένη, εφόσον εντόπισε καίριες αντιφάσεις και αδυναμίες στην αφήγηση του Αιτητή, ενώ η έλλειψη εσωτερικής συνοχής στα κρίσιμα σημεία της ιστορίας του καθιστά τον ισχυρισμό του αμφισβητήσιμο και αποδυναμώνει την αξιολόγηση του βαθμού επικινδυνότητας που διατρέχει. Επισημαίνεται ότι η αξιολόγηση αξιοπιστίας αποτελεί κρίσιμο στοιχείο σε αιτήσεις διεθνούς προστασίας, και οι αντιφάσεις που εδώ επισημαίνονται αφορούν κεντρικά σημεία της αφήγησης του Αιτητή (χρόνος και αιτία φυγής, θάνατος πατέρα, οικογενειακή κατάσταση, κίνδυνος). Η έρευνα την οποία διεξήγαγε ο λειτουργός ασύλου ήταν η δέουσα εκ των συνθηκών και κατά τούτο φρονώ πως ο ισχυρισμός του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας απορρίπτεται ως αβάσιμος.
Πρόσθετα ωστόσο των όσων επισημάνθηκαν από τον λειτουργό ασύλου, κρίνω σκόπιμο να επισημάνω ότι κατά την ενδελεχή ανάγνωση των δηλώσεων και εγγράφων του φακέλου, εντοπίζονται περαιτέρω εσωτερικές αντιφάσεις στο αφήγημα του Αιτητή, οι οποίες αφορούν κρίσιμα πραγματικά ζητήματα, όπως τον ακριβή χρόνο θανάτου του πατέρα του και τη φύση και την έκταση των διώξεων που φέρεται να υπέστη. Οι αντιφάσεις αυτές δεν περιορίζονται σε δευτερεύοντα ή επουσιώδη σημεία, αλλά αγγίζουν τον πυρήνα της αίτησής του για διεθνή προστασία, υπονομεύοντας τη συνοχή και τη λογική συνέπεια της αφήγησής του. Συνεπώς, καταλήγω στο ότι ο Αιτητής εμφανίζεται εσωτερικά αναξιόπιστος, γεγονός που επηρεάζει καθοριστικά την αξιολόγηση της βασιμότητας του φόβου δίωξης που επικαλείται.
Συνολικά, η έλλειψη συγκεκριμένων λεπτομερειών, οι αντιφάσεις στην αφήγησή του και η αδυναμία του να παράσχει πειστικές εξηγήσεις υπονομεύουν σοβαρά την αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του. Οι εσωτερικές ανακολουθίες καθιστούν δύσκολη την αποδοχή της μαρτυρίας του ως αξιόπιστης, καθώς δεν υπάρχει σαφής και συνεκτική αφήγηση που να υποστηρίζει ότι η φυγή του ήταν πράγματι αναπόφευκτη και αποτέλεσμα άμεσης και σοβαρής απειλής.
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή και ως προς το «αντικειμενικό στοιχείο» του φόβου, είναι αναγκαίο να αξιολογηθούν οι ισχυρισμοί του Αιτούντα, οι οποίοι δεν πρέπει ωστόσο να εκτιμώνται με τρόπο αφηρημένο, αλλά να εξετάζονται σε συσχετισμό με το όλο πλαίσιο της σχετικής κατάστασης στην χώρα καταγωγής του. Παρατηρώ, σχετικά, ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από στις οποίες το Δικαστήριο προσέτρεξε, προκύπτουν τα ακόλουθα:
· Σε έκθεση της EUAA του 2017, σχετικά με τις μυστικές κοινωνίες στη Νιγηρία αναφέρεται ότι αυτές έχουν εξουσία και επιρροή και οι δραστηριότητές τους περιλαμβάνουν τελετουργίες και μαγεία. Το σύνταγμα της Νιγηρίας έχει απαγορεύσει αυτές τις μυστικές κοινωνίες. Οι πιο παραδοσιακές μυστικές κοινωνίες συνδέονται με τις παραδόσεις και την θρησκευτική πρακτική που υπήρχαν πριν την αποικιοκρατία. Σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές τέτοιες κοινωνίες κυρίως στην νότια Νιγηρία. Η πιο γνωστή μυστική κοινωνία είναι η Ogboni, αλλά οι διάφορες φυλές έχουν δικές τους παρόμοιες μυστικές κοινωνίες με κοινά χαρακτηριστικά. Μέλη μυστικών κοινωνιών ισχυρίζονται ότι έχουν μυστικιστική δύναμη που τους δίνει προνόμια έναντι των μη μελών και το δικαίωμα να «επιβάλλουν κυρώσεις» σε όσους αποκαλύπτουν πληροφορίες σε άτομα εκτός της κοινωνίας[7]. Γι αυτό το λόγο δεν μπορούν να υπάρχουν και ακριβείς πληροφορίες και αποδείξεις για τους Ogboni[8].
· Η κοινωνία Ogboni είναι μια κάστα των ιερέων Yoruba που εξέλεξαν και έλεγχαν τον Oba, τον βασιλιά Yoruba. Οι Ogboni είχαν πολιτική και κοινωνική επιρροή και το να είναι κάποιος μέλος του προσέδιδε υψηλό κύρος. Σύμφωνα με συνομιλητές της διερευνητικής αποστολής OFPRA, η ένταξη είναι κληρονομική για τον μεγαλύτερο γιο ή την κόρη, που προσχωρεί οικειοθελώς, ακόμη και αν είναι χριστιανοί[9].
· Η Ogboni Fraternity γνωστή και ως Reformed Ogboni Fraternity (ROF), από την άλλη, είναι μια μετεξέλιξη της παραδοσιακής Ogboni, ιδρυθείσα το 1914 από έναν χριστιανό κληρικό. Η ROF παρουσιάζεται ως λιγότερο μυστικοπαθής και εναρμονισμένη με χριστιανικές αξίες, ενώ δηλώνει ότι δεν είναι μυστική κοινωνία αλλά νόμιμα καταγεγραμμένος οργανισμός. Οι πεποιθήσεις της περιλαμβάνουν τιμιότητα, αδελφοσύνη, φιλανθρωπία και πνευματική πειθαρχία. Το αρχικό της όνομα ήταν «Ogboni Fraternity of the Christians», αλλά μετονομάστηκε όταν άνοιξε τις πόρτες της και σε άτομα άλλων θρησκειών. Η συμμετοχή στη ROF δεν είναι υποχρεωτική ούτε για τα παιδιά των μελών, ούτε για τις συζύγους, ενώ η ιδιότητα μέλους δεν μεταβιβάζεται κληρονομικά. Παρά την ύπαρξη ομοιοτήτων στη φιλοσοφία, η ROF προσπαθεί να διαχωρίσει τη θέση της από τις παραδοσιακές Ogboni, δηλώνοντας ότι η δική της δράση εστιάζει σε δημόσιο όφελος και ανθρωπιστική βοήθεια. Ωστόσο, μερικές πηγές επισημαίνουν ότι η κοινωνία συχνά δεν διαχωρίζει εύκολα τις δύο ομάδες, αντιμετωπίζοντάς τις συλλογικά ως μυστικιστικές ή ακόμα και σατανικές, ανεξάρτητα από τη δημόσια ρητορική τους. [10].
· Η ένταξη στην οργάνωση Ogboni λειτουργεί ως μία συμπληρωματική προστασία για τα μέλη της, μετά την οικογένεια και την φυλή, αλλά υπάρχουν ερευνητές που την χαρακτηρίζουν εγκληματική οργάνωση. Παρόλο που στη δεκαετία του 90’ όντας μέλος στην Ogboni εξασφαλιζόταν η πρόσβαση ενός ατόμου σε ρόλο επιρροής ή σε κυβερνητική θέση, πλέον τα χρήματα προσφέρουν καλύτερη πρόσβαση στην πολιτική[11].
· Η Ogboni είναι μυστική οργάνωση και τα μέλη δεν πρέπει να αποκαλύψουν πληροφορίες σε άτομα εκτός της οργάνωσης. Το ίδιο ισχύει και για τις τελετουργίες τους. Ιδιότητα μέλους είναι κατά κύριο λόγο εθελοντική, αλλά μπορεί να υπάρξει κοινωνική πίεση και εκφοβισμός για ένταξη, ειδικά εάν το άτομο έχει στενή ιστορία και προσωπική γνώση των Ogboni. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα άτομα εντάσσονται οικειοθελώς σε αυτές τις οργανώσεις επειδή θέλουν δύναμη, οικονομικές ανταμοιβές και επιτυχία[12]. Υπάρχουν πολύ λίγες διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με το εάν υπάρχουν συνέπειες για κάποιον που θέλει να εγκαταλείψει την κοινωνία Ogboni. Έχουν ωστόσο αναφερθεί περιστατικά δίωξης από Ogboni για άτομο που αρνήθηκε να διαδεχθεί τον ρόλο του πατέρα του λόγω των χριστιανικών του πεποιθήσεων και για άτομα που θέλησαν να φύγουν από την οργάνωση και ένας εκ των οποίων είχε αποκαλύψει πληροφορίες για τελετουργίες. Δεν βρέθηκαν ωστόσο επιπλέον πληροφορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μετεγκατάσταση ή πιέσεις για πρώην μέλη της κοινωνίας Ogboni[13].
· Άλλη πηγή αναφέρει ότι στις πόλεις σίγουρα δεν υπάρχουν συνέπειες για την άρνηση συμμετοχής ή την προσπάθεια εγκατάλειψης της Ogboni. Στην επαρχία, η οικογένεια ενός ατόμου μπορεί να ενοχληθεί ή να απογοητευθεί καθώς το εκλαμβάνουν ως απόδειξη ότι αποστρέφεται τον παραδοσιακό και θρησκευτικό τρόπο ζωής. Οι κοινωνικές ομάδες που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν συνέπειες είναι οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και τα διεμφυλικά άτομα, κάτι το οποίο δεν οφείλεται στην ίδια την οργάνωση αλλά μάλλον στην επιρροή της χριστιανικής και ισλαμικής ρητορικής στην κατανόηση του φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού[14].
· Αντίθετα, η αποχώρηση από την οργάνωση επισύρει κυρώσεις, ειδικά για όσους ανήκουν σε οικογένεια μελών, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τη φύση αυτών των κυρώσεων ούτε όμως να αποκλείεται και το ενδεχόμενο δολοφονίας[15].
· Κοινωνική πίεση για ένταξη στην Ogboni μπορεί να υπάρχει όταν το άτομο έχει γνώσεις για την οργάνωση ή όταν ο γονέας έχει δεσμευτεί ότι το άτομο θα εντασσόταν στην οργάνωση ή θα διαδεχόταν τον ρόλο του ίδιου εντός οργάνωσης. Η άρνηση ένταξης σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ δύσκολη αλλά δεν βρέθηκαν πληροφορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μετεγκατάσταση ή πιέσεις για ένταξη μελών στην οργάνωση Ogboni[16] .
Ως εκ των ως άνω, από τις διαθέσιμες πληροφορίες της χώρας καταγωγής και το προφίλ του Αιτητή, ακόμα και αν υποτεθεί ως αληθής ο ισχυρισμός του, δε δύναται να θεωρηθεί ότι εμπίπτει στις ως άνω κατηγορίες προσώπων οι οποίες ενδεχομένως να διατρέχουν κίνδυνο ενώ δε συνάγεται η ύπαρξη αντικειμενικού φόβου δίωξης στο πρόσωπο του Αιτητή λόγω της συμμετοχής του πατέρα του στις τάξεις της οργάνωσης Ogboni.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την έκθεση της EUAA (2017) και λοιπές πηγές πληροφόρησης που εξετάστηκαν, η οργάνωση Ogboni Fraternity είναι πράγματι υπαρκτή και ιστορικά σημαντική μυστική κοινωνία στη νότια Νιγηρία. Διατηρεί παραδοσιακή, θρησκευτική και ενίοτε πολιτική επιρροή και είναι πράγματι κλειστή, με στοιχεία εσωστρέφειας και τελετουργικών. Η ιδιότητα του μέλους, αν και κατά κανόνα είναι εθελοντική, μπορεί να συνοδεύεται από κοινωνική πίεση, ιδιαίτερα όταν υπάρχει οικογενειακή σύνδεση ή προηγούμενη δέσμευση από άλλο μέλος της οικογένειας. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις κοινωνικού εκφοβισμού και άτυπης πίεσης σε άτομα που αρνήθηκαν να ενταχθούν ή προσπάθησαν να αποχωρήσουν, ειδικά όταν αποκάλυψαν πληροφορίες για την οργάνωση.
Ωστόσο, οι ίδιες οι πηγές επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα περιστατικά σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Ogboni, ούτε αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν γενικευμένη ή συστηματική δίωξη προσώπων που αρνούνται να ενταχθούν. Επιπλέον, σημειώνεται ρητά ότι σε αστικές περιοχές, όπως η πόλη Lagos, η άρνηση συμμετοχής ή η αποστασιοποίηση από τέτοιου είδους οργανώσεις δεν συνοδεύεται από ουσιαστικές συνέπειες ή κινδύνους, σε αντίθεση με ενδεχόμενες τοπικές κοινωνικές αντιδράσεις σε αγροτικές ή παραδοσιακές περιοχές. Ειδικότερα, το προφίλ του αιτητή —ο οποίος διαμένει στην Lagos από το 2005, είναι ενήλικος, σπουδασμένος και με επαγγελματική εμπειρία— δεν εντάσσεται σε κάποια γνωστή κατηγορία προσώπων που, σύμφωνα με τις πηγές, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο δίωξης από την Ogboni, όπως π.χ. οι ομοφυλόφιλοι άνδρες ή τα διεμφυλικά άτομα, ή όσοι έχουν αποκαλύψει τελετουργικά.
Επομένως, ακόμη και αν υποτεθεί ότι ο υποκειμενικός φόβος του Αιτητή είναι γνήσιος, δεν τεκμηριώνεται το αντικειμενικό σκέλος του φόβου, όπως απαιτείται από τη Σύμβαση της Γενεύης και την Οδηγία 2011/95/ΕΕ. Ο Αιτητής δεν προσκομίζει αποδεικτικά στοιχεία, δεν κατονομάζει συγκεκριμένες απειλές ούτε περιγράφει επαρκώς ενέργειες της οργάνωσης που να συνιστούν πραγματική και εξατομικευμένη δίωξη. Οι ισχυρισμοί του παραμένουν γενικοί, αόριστοι και στερούμενοι συγκεκριμένων περιστατικών ή στοιχείων που να καταδεικνύουν ότι συντρέχει γι’ αυτόν πραγματικός, σοβαρός και αντικειμενικά θεμελιωμένος κίνδυνος.
Καταληκτικά, κρίνεται ότι η εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή δεν επιβεβαιώνεται βάσει των διαθέσιμων στοιχείων για τη χώρα καταγωγής, ούτε ενισχύεται από το προσωπικό του προφίλ ή τη φύση των ισχυρισμών του και συνεπώς ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός και αυτός απορρίπτεται.
Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικότερα, καθώς ο συνδεόμενος με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, ο συναφώς εκπεφρασμένος φόβος του δεν κρίθηκε βάσιμος και δικαιολογημένος.
Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι:
«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».
Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :
(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή
(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή
(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.
Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).
Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[17] ότι συνιστούν:
«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.»
(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι[18], αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν Staatssecretaris van Justitie[19]:
«33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.
34. Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.
35. Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.
36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».
37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.
38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.
39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[20] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την περιοχή Alimosho, της πολιτείας Lagos της Νιγηρίας, όπου ευλόγως αναμένεται να επιστρέψει. Από την έρευνα αυτή, προέκυψαν τα ακόλουθα:
· Η πολιτεία Λάγος αποτελείται από 19 περιοχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και η πρωτεύουσά της είναι η πόλη Ikeja[21].
· Σύμφωνα με το Nigeria Watch, το 2019 το Lagos ήταν η τέταρτη πιο επικίνδυνη πολιτεία της Νιγηρίας με υψηλό αριθμό θανάτων από ληστείες, απαγωγές, δολοφονίες από αίρεση, ενδοοικογενειακή βία, χουλιγκανισμό και εξωδικαστικές δολοφονίες. Η πολιτεία Lagos κατατάχθηκε επίσης στην τρίτη θέση με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο από θανατηφόρα εγκληματικά περιστατικά.
· Οι κύριοι πρωταγωνιστές της βίας ήταν οι διαδηλωτές του κινήματος #EndSARS, οι εθνοτικές παραστρατιωτικές ομάδες και οι ομάδες αιρέσεων. Οι κυβερνήτες και των έξι πολιτειών της νοτιοδυτικής περιφέρειας ίδρυσαν τη Western Nigeria Security Network για την προστασία των κοινοτήτων από τις συγκρούσεις μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών και/ή από εγκληματικές δραστηριότητες[22].
· Η πολιτεία Lagos βίωσε πράξεις ένοπλης ληστείας, απαγωγές και ξεσπάσματα βίας. Έχουν αναφερθεί επίσης περιστατικά επιθέσεων/εθνοτικών συγκρούσεων και συγκρούσεων και βιαιοπραγιών με αποτέλεσμα θανάτους[23].
· Καταγράφηκαν επίσης θάνατοι κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στο πλαίσιο του #EndSARS.
· Κατά τη διάρκεια του 2020, η ACLED ανέφερε συνολικά 63 περιστατικά
ασφαλείας (12 μάχες, 19 περιπτώσεις βίας κατά πολιτών, 32 περιστατικά ταραχών στην πολιτεία Lagos (κατά μέσο όρο 1,2 περιστατικά ασφαλείας ανά εβδομάδα).
· Περιστατικά Ασφαλείας έλαβαν χώρα σε 17 από τις 19 Περιοχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τον μεγαλύτερο συνολικό αριθμό (8) να καταγράφεται στη περιοχή τοπικής αυτοδιοίκησης του Ikorodu[24].
· Τα προαναφερθέντα περιστατικά ασφαλείας είχαν ως αποτέλεσμα 49 θανάτους. Σε σύγκριση με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της πολιτείας, ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει λιγότερο από 1 θάνατο ανά 100 000 κατοίκους.
· Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου 2021, το ACLED ανέφερε συνολικά 21 περιστατικά ασφαλείας ( 5 περιπτώσεις βίας κατά πολιτών, 16 περιστατικά ταραχών )στην πολιτεία Lagos (κατά μέσο όρο 1,2 περιστατικά ασφαλείας ανά εβδομάδα). Αυτά τα περιστατικά ασφαλείας είχαν ως αποτέλεσμα 10 θανάτους.
· Σύμφωνα με πρόσφατες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης κατά το 2024 έχουν αναφερθεί 213 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων τα 101 ήταν θάνατοι. Ανάμεσα στις περιοχές που επηρεάστηκαν απο αυτά τα περιστατικά ασφαλείας ήταν και η περιοχή Alimosho.[25] Συγκεκριμένα, εξωτερικές πηγές πληροφόρισης αναφέρουν οτι οι ακόλουθες περιοχές ήταν ανάμεσα στις επηρεαζόμενες απο τα σχετικά επριστατικά ασφαλείας, περιοχές: : Abule Egba, Agbado, Agege, Aja, Ajegunle, Akoka, Alausa, Alimosho, Apapa, Aradagun, Ayobo, Badagry, Baiyeku, Bariga, Baruwa, Egbeda, Ejigbo, Epe, Festac, Iba, Ibeju, Ibese, Idi Araba, Idimu, Ifako, Igando, Iganmu, Igbede, Ijaiye, Ijanikin, Ijedodo, Ijegun, Ijora, Iju, Ikeja, Ikoga, Ikorodu, Ikotun, Ikoyi, Imota, Ipaja, Isheri-Olofin, Isolo, Itire, Ketu, Lagos, Lagos Island, Lekki, Majidun Creek, Makoko, Marina, Meiran, Mile 12, Mushin, Obalende, Obanikoro, Ogba, Ojo, Ojodu, Ojota, Okokomaiko, Okota Ward, Onikan, Orile, Oto, Oworonsoki, Sangotedo, Satellite Town, Surulere, Tin Can Island, Victoria Island, Yaba.
· Σύμφωνα δε με την πιο προσφατη κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή της πολιτείας Lagos, της Νιγηρίας έχουν καταγραφεί 132 συνολικά περιστατικά ασφαλείας ( (104 θάνατοι ) εκ των οποίων τα 76 συνίστατο σε μάχες (74 θάνατοι), 30 περιστατικά βίας κατά αμάχων (12 θανάτοι) και 26 περιστατικά συνίσταντο σε εξεγέρσεις (18 θάνατοι)[26].
· Κατά τη περίοδο 01.01.2025 μέχρι 23.04.2025 έχουν καταγραφεί στην πολιτεία Lagos 25 περιστατικά ασφαλείας (15 θανάτοι) εκ των οποίων 12 περιστατικά συνίσταντο σε μάχες (9 θάνατοι), 8 ήταν περιστατικά βίας κατά αμάχων (5 θανάτοι) και 5 συνίσταντο περιστατικά εξεγέρσεων (1 θάνατος).
· Αναφορικά με την περιοχή Alimosho της πολιτείας Lagos, της Νιγηρίας κατά τη περίοδο μεταξύ 20 Απριλίου 2024 και 18 Απριλίου 2025 κατεγράφει 1 περιστατικό ασφαλέιας το οποίο συνίστατο σε περιστατικό μάχης χωρίς ωστόσο οποιοδήποτε θάνατο[27].
· Να σημειωθεί, ότι ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Lagos, ανέρχεται σε 13,491,800 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη καταμέτρηση που έλαβε χώρα το έτος 2022[28].
Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).
Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου, πρόσθετα και συμπληρωματικά των ανωτέρω, ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα με το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 31.05.2024 (Κ.Π.Δ. 191/2024), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.
Με βάση το σύνολο των ενώπιον μου δεδομένων, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14 ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου», Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2 η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552
[2] Σύμφωνα με τον Κανονισμό 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 : « Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
[3] Βλ. ενδεικτικά Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598
[4] Ζωμενή-Παντελίδου ν. Α.Η.Κ., Υποθ. Αρ. 108/2006, ημερ. 26.07.2007
[5] Άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (N. 73(I)/2018).
[6] Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011 , σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση)
[7] EASO, Country Focus Nigeria, June 2017, pp. 56-57, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/1400411/90_1496729214_easo-country-focus-nigeria-june2017.pdf (accessed on 24/04/2025)
[8] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada: Nigeria: Ogboni Society, including structure, rituals, ceremonies, current status, membership and the consequences of refusing to join or trying to leave; Reformed Ogboni Fraternity (ROF), including the nature of its belief system and its purpose, whether membership is compulsory, especially for children of members, and consequences for refusing to join the ROF; whether positions within the ROF are inherited; relationship of these groups with police and judicial authorities (2019–October 2021) [NGA200795.E], 27 October 2021, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2066769.html (accessed on 25/04/2025)
[9] EASO, Country Focus Nigeria, June 2017, p. 57, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/1400411/90_1496729214_easo-country-focus-nigeria-june2017.pdf (accessed on 25/04/2025)
[10] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada: Nigeria: Ogboni Society, including structure, rituals, ceremonies, current status, membership and the consequences of refusing to join or trying to leave; Reformed Ogboni Fraternity (ROF), including the nature of its belief system and its purpose, whether membership is compulsory, especially for children of members, and consequences for refusing to join the ROF; whether positions within the ROF are inherited; relationship of these groups with police and judicial authorities (2019–October 2021) [NGA200795.E], 27 October 2021, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2066769.html (accessed on 25/04/2025)
[11] EASO, Targeting Individuals, November 2018, pp. 115-117, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (accessed on 02.04.2025)
[12] EASO, Targeting Individuals, November 2018, pp. 115-117, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf ; IRB – Immigration and Refugee Board of Canada: Nigeria: Ogboni Society, including structure, rituals, ceremonies, current status, membership and the consequences of refusing to join or trying to leave; Reformed Ogboni Fraternity (ROF), including the nature of its belief system and its purpose, whether membership is compulsory, especially for children of members, and consequences for refusing to join the ROF; whether positions within the ROF are inherited; relationship of these groups with police and judicial authorities (2019–October 2021) [NGA200795.E], 27 October 2021
https://www.ecoi.net/en/document/2066769.html (accessed on 24.04.2025)
[13] EASO, Targeting Individuals, November 2018, pp. 115-117, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (accessed on 24.04.2025)
[14] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada: Nigeria: Ogboni Society, including structure, rituals, ceremonies, current status, membership and the consequences of refusing to join or trying to leave; Reformed Ogboni Fraternity (ROF), including the nature of its belief system and its purpose, whether membership is compulsory, especially for children of members, and consequences for refusing to join the ROF; whether positions within the ROF are inherited; relationship of these groups with police and judicial authorities (2019–October 2021) [NGA200795.E], 27 October 2021, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2066769.html (accessed on 02.04.2025)
[15] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada: Nigeria: Ogboni Society, including structure, rituals, ceremonies, current status, membership and the consequences of refusing to join or trying to leave; Reformed Ogboni Fraternity (ROF), including the nature of its belief system and its purpose, whether membership is compulsory, especially for children of members, and consequences for refusing to join the ROF; whether positions within the ROF are inherited; relationship of these groups with police and judicial authorities (2019–October 2021) [NGA200795.E], 27 October 2021, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2066769.html(accessed on 02.04.2025)
[16] EASO, Targeting Individuals, November 2018, pp. 115-117, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (accessed on 02.04.2025)
[17] ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland
[19]Απόφαση στην υπόθεση C465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ;κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.02.2009
[20] ΟΔΗΓΙΑ 2011/95/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 13ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση).
[21] EASO, Country Guidance: Nigeria, October 2021
[22] EASO, Country Guidance: Nigeria, October 2021
[23] EASO, Country Guidance: Nigeria, October 2021
[24] EASO, Country Guidance: Nigeria, October 2021
[25] ACCORD - Austrian Centre for Country of Origin and Asylum Research and Documentation: Nigeria, year 2024: Update on incidents according to the Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), 5 February 2025
https://www.ecoi.net/en/file/local/2121561/2024yNigeria_en.pdf [accessed 24 April 2025]
[26] Explorer - ACLED: https://acleddata.com/explorer/
[27] Explorer - ACLED: https://acleddata.com/explorer/
[28] Nigeria: States & Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information: https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο