ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 2360/2024

 

 28 Μαΐου 2025

[Β. ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ - ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

M. C. N. A.  Από το Καμερούν και τώρα στη Λευκωσία

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

                                                                               Καθ' ων η Αίτηση

 

Χρυστάλλα Παφίτη (κα) για Έλενα Μυριάνθους (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Θ. Βασιλάκη (κα),για Κ. Χρυσοστόμου (κα) Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση

Ο Αιτητής είναι παρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο Αιτητής αιτείται δήλωσης  του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερομηνίας 25/04/2024, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 07/06/2024 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παροχή Διεθνούς προστασίας καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του περί Προσφύγων Νόμου 6(Ι)/2000  και είναι παράνομη, άκυρη και στερείται κάθε νόμιμου αποτελέσματος.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου (στο εξής Δ.Φ.) που βρίσκονται ενώπιόν μου, ο Αιτητής είναι υπήκοος του Καμερούν και στις 28/03/2023 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνησης της Δημοκρατίας περιοχές. Στις 11/04/2024 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτητή από  αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 25/04/2024 υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την εισήγηση όπως απορριφθεί το αίτημα του Αιτητή. Ακολούθως, στις 25/04/2024 ο δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, ενέκρινε την πιο πάνω Έκθεση-Εισήγηση αποφασίζοντας  την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και εξέδωσε απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του. Στις 07/06/2024 εκδόθηκε απορριπτική του αιτήματος του Αιτητή  επιστολή από την Υπηρεσία Ασύλου συνοδευόμενη από αιτιολόγηση της απόφασής της, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν στον Αιτητή. Στις  27/06/2024 ο Αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή.

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Δια της συνηγόρου του και της αίτησης ακυρώσεως, ο Αιτητής, πρόβαλε πλείονες συνολικά νομικούς ισχυρισμούς προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι τίθενται με γενικότητα και χωρίς να συναρτώνται με τα επίδικα γεγονότα.

Κατά την γραπτή της αγόρευση, η συνήγορος του Αιτητή, προωθεί τους εξής ισχυρισμούς:

1) Η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη χωρίς αν διεξαχθεί η δέουσα έρευνα και/ή δεν λήφθηκαν υπόψη όλα τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης.

2) Η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη και/ή υπογράφεται από αναρμόδιο πρόσωπο το οποίο δεν έλαβε την απαιτούμενη εξουσιοδότηση.

3) Η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται αιτιολογίας και/ή επαρκούς αιτιολογίας.

4) Η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη τελώντας υπό πλάνη περί τα πράγματα.

Η συνήγορος των Καθ' ων η αίτηση αντιτείνει με τη δική της γραπτή αγόρευση ότι, οι ισχυρισμοί που πρόβαλε ο Αιτητής προκειμένου να στηρίξει το επίδικο αίτημα του ήταν γενικοί και αόριστοι, χωρίς καμιά απολύτως εξειδίκευση, ενώ δεν μπόρεσε να καταδείξει οποιοδήποτε φορέα δίωξης στη χώρα του. Είναι η θέση των Καθ' ων η Αίτηση ότι κανένας από τους ισχυρισμούς του Αιτητή δεν ευσταθεί, και οι Καθ' ων η Αίτηση ενήργησαν καλόπιστα κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις της παρούσας, και σύμφωνα πάντα με το Νόμο και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου. Παράλληλα, αντιτείνει ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ' ων η αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.

Κατά τις διευκρινίσεις  ημερομηνίας 04/03/2025, η συνήγορος του Αιτητή απέσυρε τον ισχυρισμό περί αναρμοδιότητας και πλάνης περί τα πράγματα και κατά τα λοιπά προώθησε μόνο τους ισχυρισμούς της περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Καταρχάς, παρατηρείται ότι οι λόγοι ακύρωσης που εγείρονται στην παρούσα αίτηση, παρατίθενται με γενικότητα και αοριστία. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερο συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Κανονισμού 7 του Ανωτάτου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως.  

«Η αναφορά, για παράδειγμα, ότι «Η απόφαση πάσχει γιατί λήφθηκε χωρίς την δέουσα έρευνα» (το ίδιο αοριστολόγοι είναι και οι υπόλοιποι λόγοι ακύρωσης), δεν εξηγεί καθόλου, ούτε παραπέμπει σε συγκεκριμένα κατ' ισχυρισμόν δεδομένα που οδήγησαν σε μη έρευνα, ή σε πλάνη κλπ.  Η προσφυγή θα μπορούσε να απορριφθεί για τους πιο πάνω διαδικαστικούς λόγους οι οποίοι αντανακλούν βεβαίως και επί της ουσίας.  Αυστηρώς ομιλούντες, τα όσα αναφέρονται στην αγόρευση του δικηγόρου της Αιτήτριας δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, εφόσον παγίως αναγνωρίζεται ότι οι αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο για τη θεμελίωση γεγονότων (δέστε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Ελισσαίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 412 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 384) (δέστε Υπόθεση Αρ. 1119/2009  ημερ. 31 Ιανουαρίου 2012 FARHAN KHALIL, και   Κυπριακής Δημοκρατίας).

Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672:

«Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης.»

Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως.  Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AAΔ.598).

Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτρο­πής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636: «Παρατηρούμε ότι στο κείμενο της προσφυγής δεν εγείρεται τέτοιος λόγος ακύ­ρωσης, αν και σχετική επιχειρηματολογία πράγματι προβάλλεται στη γραπτή αγό­ρευση της εφεσείουσας. Έχει επανειλημμένα λεχθεί πως λόγος ακύρωσης που δεν εγείρεται στην προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού οι γραπτές αγορεύσεις αποτελούν απλώς επιχειρηματολογία».

Σύμφωνα με την  Μαραγκός ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 671: «Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία.»

«Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. Βλ. Παπαδοπούλας ν. Ιωσηφίδη κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 601 και Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 56»

Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται, τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση του Δικαστηρίου.

Στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης, το Δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση (βλ. Απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουάριου, 2010).

Όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (KNAI ν. The Republic (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης» (Δημοκρατίας ν. Γιαλλουρίδη και Άλλων), Αναθεωρητικές Εφέσεις 868, 868, ημερομηνίας 13.12.90)».

Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων ο Αιτητής δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, όσο και όσα προβάλλει με την παρούσα  προσφυγή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία στο φάκελο του Αιτητή, αυτός είναι ενήλικας από το Καμερούν. Στην αίτησή του για διεθνή προστασία o Αιτητής ισχυρίστηκε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Καμερούν λόγω της γενικότερης ανασφάλειας που προκλήθηκε από την αγγλόφωνη κρίση. Για τον ίδιο λόγο ισχυρίστηκε ότι αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του (ερ. 3 δ.φ.).

Κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης και ως προς τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι υπήκοος Καμερούν, με τόπο γέννησης το χωριό Diongo στην περιοχή South West, αλλά από το 2021 έως το 2023 διέμενε στην πόλη Kumba, επίσης στην Επαρχία South West, η οποία αποτελεί και τον τελευταίο τόπο διαμονής του. Περαιτέρω, ανέφερε ότι είναι Χριστιανός Πρεσβυτεριανός, ελεύθερος και πως μιλά αγγλικά. Ισχυρίστηκε ότι αποφοίτησε από το δημοτικό λύκειο το 2019 και στη συνέχεια φοίτησε στο Teachers Training College ώστε να γίνει δάσκαλος. Ανέφερε ότι πρόκειται για ένα τριετές πρόγραμμα σπουδών και ότι έφτασε μέχρι το δεύτερο έτος και κατόπιν αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του για λόγους που σχετίζονται με τον πυρήνα του αιτήματός του και θα αναλυθούν παρακάτω. Αναφορικά με το επαγγελματικό του υπόβαθρο δήλωσε άνεργος, καθότι συντηρούνταν οικονομικά από την μητέρα του. Επιπλέον, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ο πατέρας του απεβίωσε ενώ η μητέρα του βρίσκεται ακόμα εν ζωή. Ανέφερε ότι έχει μία μεγαλύτερη αδερφή, ένα μεγαλύτερο αδερφό και τρεις αδερφούς μικρότερους από τον ίδιο. Πρόσθεσε ότι τα αδέρφια του ζουν στο χωριό του, Diongo, ενώ η μεγαλύτερη αδερφή του ζει στην πόλη Kumba. Δήλωσε ότι έχει επικοινωνία με την μητέρα του και την μεγαλύτερη αδερφή του (ερ. 21-23 δ.φ.)

Αναφορικά με τους κατ’ ιδίαν λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησης δήλωσε ότι έφυγε από το Καμερούν επειδή η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο. Ήταν φοιτητής στο δεύτερο έτος σπουδών και του είχε ανατεθεί μια πρακτική άσκηση, την οποία επέλεξε να πραγματοποιήσει στο χωριό του, καθώς τα κρατικά σχολεία δεν λειτουργούσαν πλέον λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης και μόνο κοινοτικά σχολεία παρέμεναν σε λειτουργία. Την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2022, ενώ πραγματοποιούσε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και ενημέρωνε τους μαθητές για τη σημασία της εκπαίδευσης, ξέσπασαν πυροβολισμοί στην περιοχή. Αρχικά, ο ήχος θεωρήθηκε κάτι συνηθισμένο, αλλά στη συνέχεια εντάθηκε. Επικράτησε πανικός και μαθητές και δάσκαλοι έτρεξαν να κρυφτούν στους θάμνους, όπου και παρέμειναν για πάνω από επτά ώρες. Όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, ο Αιτητής μαζί με άλλους δασκάλους ξεκίνησαν να αναζητούν τους μαθητές. Κάποιοι βρέθηκαν τραυματισμένοι και άλλοι είχαν χάσει τη ζωή τους. Η κοινότητα κατηγόρησε τους δασκάλους για τον θάνατο των παιδιών και τους απείλησε ότι θα τους σκοτώσουν με τον ίδιο τρόπο. Ενώ προσπαθούσαν να εξηγήσουν την αθωότητά τους, εμφανίστηκαν και μαχητές αυτονομιστές, οι οποίοι κατηγόρησαν τους δασκάλους ότι συνεργάζονταν με τον στρατό. Ο Αιτητής και άλλοι δάσκαλοι απήχθησαν και κρατήθηκαν στο δάσος για τρεις ημέρες. Τελικά κατάφεραν να δραπετεύσουν. Μετά την επιστροφή του στο χωριό, ο Αιτητής διαπίστωσε ότι συνέχιζε να καταζητείται. Έφυγε για την Kumba, αλλά υπήρχαν πληροφορίες ότι οι αυτονομιστές εξακολουθούσαν να τον αναζητούν και εκεί. Φοβούμενη για την ασφάλειά του, η μητέρα του τον συμβούλευσε να συνεχίσει τις σπουδές του στο εξωτερικό. Ύστερα από έρευνα για οικονομικά προσιτές επιλογές, ο Αιτητής επέλεξε να σπουδάσει στην Κύπρο και επικοινώνησε με έναν πράκτορα για να τον βοηθήσει στη διαδικασία. Επιβεβαίωσε ότι ο μοναδικός λόγος που εγκατέλειψε το Καμερούν ήταν η απειλή κατά της ζωής του και ότι δεν υπήρξε κανένα άλλο προσωπικό περιστατικό που να οδήγησε στην απόφασή του να φύγει από τη χώρα (ερ. 19 δ.φ.). 

Κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, δόθηκε η ευκαιρία στον Αιτητή μέσω πρόσθετων ερωτήσεων να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία του και να αποσαφηνίσει τα κρίσιμα βιοτικά γεγονότα της αφήγησής του.

Ο Αιτητής εξήγησε ότι από το 2016, τα κρατικά σχολεία στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν έχουν κλείσει από τους αυτονομιστές μαχητές, οι οποίοι αντιτίθενται σε κάθε μορφή κυβερνητικής παρουσίας ή επιρροής. Ως εκ τούτου, μόνο τα κοινοτικά σχολεία συνεχίζουν να λειτουργούν σε αυτές τις περιοχές. Την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2022, ενώ αυτός και άλλοι δάσκαλοι δίδασκαν και ενημέρωναν τους μαθητές για τη σημασία της εκπαίδευσης, άκουσαν πυροβολισμούς. Ο Αιτητής ανέφερε ότι ο στρατός είχε εισέλθει στην περιοχή και οι αυτονομιστές μαχητές είχαν αποκλείσει τον δρόμο, γεγονός που οδήγησε σε ανταλλαγή πυροβολισμών. Οι πυροβολισμοί εντάθηκαν μέσα σε πέντε λεπτά σε τέτοιο βαθμό που όλοι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, έπρεπε να φύγουν. Ολόκληρο το χωριό πανικοβλήθηκε, και ο ίδιος έτρεξε για να σώσει τη ζωή του. Μαζί με άλλους, κρύφτηκε στους θάμνους για περίπου επτά ώρες, κατά τις οποίες οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν. Όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, αυτός και οι άλλοι δάσκαλοι επέστρεψαν στο σχολείο για να αναζητήσουν τα παιδιά. Ανέφερε ότι βρήκαν πέντε παιδιά νεκρά και δεκαπέντε έως δεκαέξι τραυματισμένα. Μετά από αυτό, ορισμένοι γονείς των παιδιών κατηγόρησαν τους δασκάλους ότι ευθύνονται για το περιστατικό και τους απείλησαν ότι θα τους σκοτώσουν με τον ίδιο τρόπο. Ταυτόχρονα, εμφανίστηκαν και αυτονομιστές μαχητές, οι οποίοι κατηγόρησαν τους δασκάλους ότι συνεργάζονται με τον στρατό, αφού ο στρατός έδειχνε φιλική στάση προς τα κοινοτικά σχολεία. Ο Αιτητής εξήγησε ότι οι αυτονομιστές θεωρούσαν πως οι δάσκαλοι παρείχαν πληροφορίες στον στρατό, παρόλο που αυτός αρνήθηκε κάθε κατηγορία. Στην συνέχεια, ο Αιτητής είπε ότι οι αυτονομιστές μαχητές της ομάδας των Ambazonians τον απήγαγαν μαζί με άλλους και τους κράτησαν στο δάσος για τρεις ημέρες, κατηγορώντας τους για συνεργασία με τον στρατό. Ωστόσο, κάποια στιγμή, οι ένοπλοι μαχητές έφυγαν για να πραγματοποιήσουν επίθεση, αφήνοντάς τους με άλλους μαχητές χωρίς όπλα και αυτό τους έδωσε την ευκαιρία να δραπετεύσουν. Μετά την επιστροφή του στο χωριό, ο Αιτητής ενημερώθηκε ότι οι κάτοικοι τον αναζητούσαν με σκοπό να τον σκοτώσουν, οπότε αναγκάστηκε να φύγει στην πόλη Kumba. Ωστόσο, οι κάτοικοι ενημέρωσαν τους αυτονομιστές για την τοποθεσία του, με αποτέλεσμα να τον αναζητούν και εκεί. Ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν είχε αρχικά την πρόθεση να ζητήσει άσυλο. Ήρθε στην Κύπρο για να συνεχίσει τις σπουδές του, μετά από προτροπή της μητέρας του, η οποία θεώρησε ότι θα ήταν πιο ασφαλές να φύγει από τη χώρα. Όταν ρωτήθηκε για τις συνέπειες που θα είχε αν επέστρεφε στο Καμερούν, ο Αιτητής απάντησε ότι δεν μπορεί να επιστρέψει, διότι οι αυτονομιστές εξακολουθούν να τον αναζητούν. Αν και οι αρχές της χώρας του θα του επέτρεπαν να επιστρέψει, ανέφερε ότι δεν θα μπορούσε να ζήσει με ασφάλεια σε άλλη πόλη ή περιοχή, ιδίως στη γαλλόφωνη ζώνη, λόγω πολιτισμικών και οικονομικών δυσκολιών. Είπε ότι θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά μόνο να ζήσει στην αγγλόφωνη περιοχή, όπου η ζωή του παραμένει σε κίνδυνο (ερ. 16-18 δ.φ.).

Υπό το φως των ως άνω πληροφοριών, ως αυτές προκύπτουν από το πρακτικό της συνέντευξης του Αιτητή και τα λοιπά στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την Έκθεση-Εισήγησή της επί τη βάση των εξής τριών (3) ουσιωδών ισχυρισμών:

(1) Προσωπικά στοιχεία και προφίλ του Αιτητή

(2) Για ακαδημαϊκούς λόγους

(3) Ισχυριζόμενος φόβος ότι απειλείται η ζωή του από τους αυτονομιστές.

Ως προς τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός αξιολόγησε αυτόν ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστο και συνεπώς τον έκανε αποδεκτό, αποδεχόμενος τα στοιχεία του προφίλ του Αιτητή, όπως αυτά καταγράφονται στην Έκθεση-Εισήγηση. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία του Αιτητή εξακριβώθηκαν από την ταυτότητά του, την οποία προσκόμισε και από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

Ομοίως αποδεκτός έγινε και ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός αναφορικά με τα εκπαιδευτικά κίνητρα του Αιτητή όπως εγκαταλείψει την χώρα του για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Αντιθέτως, ως προς τον τρίτο ισχυρισμό, οι Καθ’ ων διαπίστωσαν ότι προέκυψαν βασικές αντιφάσεις, ασυνέπειες και ελλείψεις σχετικά με το κύριο περιστατικό. Ο Αιτητής περιέγραψε ένα σοβαρό περιστατικό πυροβολισμών μεταξύ του στρατού και αυτονομιστών την 23η Νοεμβρίου 2022, κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας του. Παρ’ όλα αυτά, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης δεν ήταν σε θέση να παρέχει συνεκτικές, σαφείς και λεπτομερείς πληροφορίες. Οι απαντήσεις του σε σχετικές ερωτήσεις χαρακτηρίστηκαν από ασάφεια, αντιφάσεις και γενικότητες (π.χ. για τη διάρκεια των πυροβολισμών, το τι συνέβαινε κατά τις επτά ώρες στο δάσος, ή τη διαδικασία αναζήτησης των παιδιών). Επίσης, ο Αιτητής ανέφερε ότι οι γονείς των παιδιών τον απείλησαν, ενώ οι αυτονομιστές τον απήγαγαν θεωρώντας ότι συνεργαζόταν με τον στρατό. Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατό να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία για το πώς έγινε η απαγωγή, πού ακριβώς κρατήθηκε, τι ακριβώς συνέβη κατά τη διάρκεια της κράτησης, και πώς κατάφεραν να δραπετεύσουν, ενώ παράλληλα κρίθηκε μη ευλογοφανής και ο ισχυρισμός αναφορικά με το ότι οι φύλακες-αυτονομιστές ήταν άοπλοι, κάτι που δεν θεωρείται εύλογο σε περιπτώσεις ομηρίας. Ακολούθως,  παρουσιάστηκε μια κομβική αντίφαση ως προς την πρόθεση του να ζητήσει διεθνή προστασία. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής ανέφερε ότι ήρθε στην Κύπρο για σπουδές, μετά από παρότρυνση της μητέρας του, και ότι δεν είχε πρόθεση να ζητήσει άσυλο. Αυτό όμως έρχεται σε αντίφαση με τον ισχυρισμό του ότι η ζωή του κινδυνεύει λόγω των διώξεων στο Καμερούν.

Ως προς δε την εξωτερική αξιοπιστία, κατά την έρευνα των Καθ’ ων δεν επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη του σχολείου "Diongo Ikiliwindi Community School, Mile12", ούτε υπήρξε αναφορά για επίθεση στο συγκεκριμένο σχολείο. Εντούτοις, παρά την αναξιοπιστία των επιμέρους στοιχείων του Αιτητή, ανεξάρτητες πηγές επιβεβαιώνουν τη γενική εικόνα της βίαιης κατάστασης στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, με επιθέσεις εναντίον σχολείων, μαθητών και δασκάλων, καθώς και βίαιη επιβολή του σχολικού μποϊκοτάζ από αυτονομιστές. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το γενικό υπόβαθρο είναι υπαρκτό και επικίνδυνο, όμως δεν επαρκούν για να τεκμηριώσουν με αξιοπιστία ότι ο Αιτητής προσωπικά υπήρξε θύμα των συγκεκριμένων διώξεων που περιγράφει.

Εν συνεχεία ο Λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση του κινδύνου σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στο χωριό Diongo της Νοτιοδυτικής Επαρχίας του Καμερούν, δεδομένου ότι έμενε εκεί επί σειρά ετών. Εξετάζοντας τα ουσιώδη περιστατικά τα οποία έγιναν δεκτά και αναλύοντας την κατάσταση ασφαλείας τόσο στη χώρα όσο και στον τελευταίο τόπο διαμονής, o Λειτουργός διαπίστωσε ότι υπάρχουν εύλογοι/ βάσιμοι λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι υπάρχει περίπτωση, εάν ο Αιτητής επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του,  να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω της κατάστασης ανασφάλειας η οποία επικρατεί στην Νοτιοδυτική Επαρχία του Καμερούν.

Ο αρμόδιος λειτουργός εν συνεχεία προέβη σε εξέταση του κατά πόσο ο Αιτητής δικαιούται παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 (1) και έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 (2), (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στο Καμερούν δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους να προκύπτει ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(α) ή βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(β). Αντιθέτως, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στο Νοτιοδυτικό Καμερούν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους να προκύπτει ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του λόγω αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ως το άρθρο 19 (2)(γ) προνοεί, καθώς η Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν, βρίσκεται σε συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

Ωστόσο σχετικά με τις πρόνοιες του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95 και του άρθρου 19 (2)(γ), ο αρμόδιος λειτουργός εξέτασε τα επιμέρους στοιχεία του άρθρου, ήτοι (i) κατά πόσο επικρατεί κατάσταση εσωτερικής ένοπλης σύρραξης στην περιοχή, (ii) κατά πόσο ασκείται αδιάκριτη βία στην περιοχή και (iii) κατά πόσο υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης. Κατόπιν εξέτασης των ως άνω, με βάση τα δεδομένα που αφορούν την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι  (i) η εν λόγω περιοχή βρίσκεται υπό κατάσταση εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, (ii) ότι επικρατούν συνθήκες οι οποίες ευνοούν περιστατικά πράξεων αδιακρίτως ασκούμενης βίας, και (iii) ότι από τις ιδιαίτερες καταστάσεις του Αιτητή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω της παρουσίας του και μόνο στην περιοχή στην οποία αναμένεται να επιστρέψει.

Συγκεκριμένα, αξιολογώντας το προφίλ του οι Καθ’ ων επισημαίνουν ότι πρόκειται για άμαχο πολίτη, ο οποίος αναμένεται να επιστρέψει στο South-West Region, στο χωριό Diongo, έλαβε την στοιχειώδη μόρφωση, είναι άτομο ενήλικο, μορφωμένο, υγιές, δεν παρουσίασε θέματα ευαλωτότητας, έχει εργασιακή εμπειρία, είναι λειτουργικός ενώ ομιλεί αγγλικά. Επιπλέον, δεν διαπιστώθηκαν περιστατικά προηγούμενης δίωξης σχετικά στο πρόσωπό του.

Ως εκ τούτου ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.  

Έπειτα από ενδελεχή εξέταση του διοικητικού φακέλου και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτόν, δέον να αναφερθούν τα ακόλουθα:

Καταρχάς, κρίνω ως ορθή την αποδοχή από τους Καθ' ων η αίτηση του πρώτου και του δευτέρου ουσιώδους ισχυρισμού, οι οποίοι και αφορούν την ταυτότητα και τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, καθώς και τα εκπαιδευτικά κίνητρά του κατά την εγκατάλειψη της χώρας του με σκοπό να συνεχίσει τις σπουδές του στην Δημοκρατία. 

Ομοίως βάσει της αξιολόγησης τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής αξιοπιστίας των λοιπών υπό εξέταση ισχυρισμών, το Δικαστήριο καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον λειτουργό και οι υπό εξέταση ισχυρισμοί απορρίπτονται στο σύνολό τους ως μη αξιόπιστοι.

Από επικαιροποιημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται η διακοπή της λειτουργίας των σχολείων στο αγγλόφωνο Καμερούν και οι δυσκολίες στην πρόσβαση στην εκπαίδευση.

Σύμφωνα με την έκθεση του USDOS που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2024 και αφορά το έτος 2023, από τα 6.515 σχολεία που αναμενόταν να ανοίξουν κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2022-2023 στις βορειοδυτικές και τα νοτιοδυτικές περιφέρειες, μόνο 3.013 λειτούργησαν από τον Ιανουάριο, λόγω της κατάσταση ασφαλείας. Μη κρατικές ένοπλες ομάδες ανακοίνωσαν και επέβαλαν lockdown που καθυστέρησε την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2023-24 στις Αγγλόφωνες περιοχές. Η κυβέρνηση ανέφερε ότι παρουσιάστηκαν στις τάξεις μόνο 35.000 μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (8 τοις εκατό) από τους εκτιμώμενους 450.000 μαθητές που κατοικούν στην περιοχή. Μη κρατικές ένοπλες ομάδες επέβαλαν το lockdown με αρκετές βίαιες επιθέσεις σε πολίτες, συμπεριλαμβανομένων δύο δασκάλων δημοτικού σχολείου στις βορειοδυτικές περιφέρειες. Τα σχολεία δεν επετράπη να ανοίξουν ξανά μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου, όταν οι μαθητές επέστρεψαν σταδιακά στο σχολείο.^[1]

Σύμφωνα με πολύ πρόσφατο δημοσίευμα του “Development and Cooperation” του Φεβρουαρίου του 2025^[2], η αυτονομιστική σύγκρουση στο αγγλόφωνο τμήμα του Καμερούν συνεχίζει να πλήττει το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Όπως αναφέρεται, η λειτουργία των σχολείων διακόπτεται συνεχώς και τα περισσότερα είτε καταστρέφονται είτε στεγάζουν πρόσφυγες ή στρατιωτικούς. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που αψηφούν τα σχολικά μποϊκοτάζ που επιβλήθηκαν από τους αυτονομιστές έχουν πέσει θύματα βάναυσων δολοφονιών, βιασμών, απαγωγών, βασανιστηρίων και άλλης σκληρής μεταχείρισης. Πολλά σχολεία πυρπολήθηκαν. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν μη κρατικές ένοπλες ομάδες καθώς και κυβερνητικές δυνάμεις ότι διαπράττουν εναλλάξ τέτοιες φρικαλεότητες. Καθώς οι μάχες μεταξύ των κυβερνητικών στρατευμάτων και των ένοπλων αυτονομιστών εντάθηκαν, τα περισσότερα από τα σχολεία έκλεισαν και έκτοτε χρησιμοποιούνται ως στρατιωτικές βάσεις από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ενώ εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και οικογένειες έχουν επίσης βρει καταφύγιο σε αυτά. Τα σχολεία που έχουν καταφέρει να παραμείνουν ανοιχτά αναγκάζονται συνεχώς να ακυρώνουν μαθήματα. Τα παιδιά χάνουν τουλάχιστον 51 ημέρες ανά σχολικό έτος λόγω ανασφάλειας, επιβληθέντων lockdown και απαγόρευσης κυκλοφορίας.

Τον Μάρτιο του 2024 αναφέρθηκαν 5 επιθέσεις εναντίον της εκπαίδευσης, με το συνολικό αριθμό να ανέρχεται σε 17 από τον Ιανουάριο του 2024.^[3] Ενδεικτικά, στις 20 Μαρτίου 2024 μια μη κρατική ένοπλη ομάδα επιτέθηκε σε κυβερνητικά σχολεία στο Weh και Esu, στο Menchum της περιοχής Northwest, διακόπτοντας τις εξετάσεις, και απάγοντας τον υποδιευθυντή και πέντε καθηγητές.^[4]

Όσον αφορά τα όσα έλαβαν χώρα πριν και κατά τη διάρκεια της έναρξης της σχολικής χρονιάς 2024 – 2025 το Africa Defense Forum, ένα περιοδικό το οποίο εκδίδεται ανά τρίμηνο από την Αμερικανική Διοίκηση Αφρικής για να παρέχει ένα διεθνές φόρουμ για Αφρικανούς επαγγελματίες ασφαλείας,^[5] αναφέρει ότι η «όξυνση» των συγκρούσεων ξεκίνησε εκ νέου τον Αύγουστο του 2024, όταν αυτονομιστές από την αγγλόφωνη περιοχή προειδοποίησαν την Κυβέρνηση να μην ανοίξει ξανά τα σχολεία, όπως είχε προγραμματιστεί, τον Σεπτέμβριο. Αυτό που ακολούθησε ήταν μια σειρά από βομβαρδισμούς, απαγωγές και επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων και βιασμών. Το ίδιο άρθρο αναφέρει ενδεικτικά ότι στις 19 Σεπτεμβρίου 2024, έκρηξη βόμβας σε αγορά στην Bamenda σκότωσε έναν και τραυμάτισε έξι άτομα, μεταξύ των οποίων ένα μωρό. Οι αυτονομιστές είπαν ότι η βία είχε σκοπό να επιβάλει lockdown στη περιφερειακή πρωτεύουσα της περιοχής Northwest.^[6] Μέχρι το τέλος του 2024, η UNICEF ανέφερε συνολικά 43 περιστατικά που στόχευσαν την εκπαίδευση, με 36 να σημειώνονται στην περιοχή Northwest και 7 στην περιοχή Southwest.^[7]

Αναφορικά με τα κίνητρα των επιθέσεων διαφαίνεται ότι στο Καμερούν, ένοπλες ομάδες προσπάθησαν να επιβάλουν απεργίες και στάσεις στον εκπαιδευτικό τομέα ως μέσο για την επίτευξη κοινωνικών, οικονομικών ή πολιτικών σκοπών και συνεπώς στοχοποιούν άτομα που αρνήθηκαν να υπακούσουν σε αυτή την απεργία ή στάση.^[8] Πράγματι, μαθητές και δάσκαλοι που έσπασαν το μποϊκοτάζ που επιβλήθηκε από αυτονομιστικές ομάδες στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές απήχθησαν, απειλήθηκαν, τραυματίστηκαν ή δολοφονήθηκαν.^[9]

Πάρα το ότι επιβεβαιώνεται η εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή όσο αφορά την κρίση στην εκπαίδευση και τα περιστατικά που σημειωθήκαν εναντίον του εκπαιδευτικού συστήματος από τους αποσχιστές  ωστόσο δεν τεκμηριώνεται η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή όπως έχει καταδειχθεί πιο πάνω. 

Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτησή του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο Αιτητής δεν κατάφερε τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος του ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, αλλά  ούτε  κατά την ενώπιόν μου διαδικασία.

Εν πάση περιπτώσει  κρίνω ότι ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, στην έκθεση-εισήγηση, αξιολόγησε κάθε έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή  και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν στην εισήγησή του, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία του δεν κρίνεται ως ικανοποιητική και ως εκ τούτου ορθά δεν παραχωρήθηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων.

Έχει, πολλάκις, νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009 3 Α.Α.Δ. 358). Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι η συνοχή μεταξύ των δηλώσεων του Αιτητή συνιστά δείκτη της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του^[10]. Όταν ο Αιτητής κρίνεται αναξιόπιστος, δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω διερεύνησης (βλ.  υπόθ. αρ. 1964/06, ημερ. 11.3.08  Obaidul Haque v. Δημοκρατίας).

Στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, "Το ευεργέτημα της αμφιβολίας πρέπει  να δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί και εξετασθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντος. Οι ισχυρισμοί του αιτούντος πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια και να μην έρχονται σε αντίφαση με γεγονότα που είναι γενικά γνωστά σε όλους".

Επομένως, ορθά δεν παραχωρήθηκε σε αυτόν το ευεργέτημα της αμφιβολίας και ορθά ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του για διεθνή προστασία.

Περαιτέρω, συμφωνώ με την αξιολόγηση κινδύνου στην οποία προέβη ο λειτουργός στη βάση του αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού, καθώς και με το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε αναφορικά με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος καθώς ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο  Άρθρο  3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων.

Σημειώνεται πως λόγω του ότι ο ισχυρισμός του Αιτητή αναφορικά με τον λόγο που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, δεν πληρούνται και οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή στα άρθρα 19 (2) (α) και (β) περί συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κινδυνεύει να αντιμετωπίσει θανατική ποινή ή εκτέλεση κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (α), ή άλλως βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (β).

Για τους ίδιους δε λόγους, κρίνω ότι ορθά κρίθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου, ότι δεν στοιχειοθετούνταν ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19(2)(β) του Νόμου για να παρασχεθεί στον Αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.

Αναφορικά δε με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παροχής συμπληρωματικής προστασίας προς το πρόσωπο του Αιτητή υπό την έννοια του άρθρου 19 (2) (γ) του Περί Προσφύγων Νόμου ή άλλως του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα κάτωθι:

Το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretarisvan Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας^[1]» ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).

Επιπλέον, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΕΥΥΑ σχετικά με τη δικαστική ανάλυση του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ακόμη και αν ο αιτητής μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), το δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν ο αιτητής δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας, καθώς επίσης, όταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτητή ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής.

Εν προκειμένω, αναφορικά με τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την Νοτιοδυτική Επαρχία του Καμερούν, το Δικαστήριο προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα αναφορικά με τις επικρατούσες εκεί συνθήκες.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης παρατηρείται ότι το  Καμερούν εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη με την Boko Haram στο Βορρά (περιοχή Far North)∙[11] ενώ στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές (Northwest και Southwest ) αναφέρεται ότι αριθμός αγγλόφωνων αποσχιστικών ομάδων μάχεται έναντι της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία των περιοχών. Ωστόσο, η βία δεν ισοδυναμεί με μη διεθνή ένοπλή σύρραξη.[12]   

Στις περιοχές Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν, γνωστές και ως Αγγλόφωνες περιοχές^[13], οι συγκρούσεις μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των αποσχιστών συνεχίζονται από το 2017, όταν οι αποσχιστές επιχείρησαν να ιδρύσουν ένα ανεξάρτητο κράτος^[14]. Το Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED) ανέφερε ότι το 2023, οι εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ των ηγετών των αποσχιστών χώρισαν τις αυτοανακηρυχθείσες αγγλόφωνες κυβερνήσεις σε περισσότερες από 50 αποσχιστικές ομάδες, αποδυναμώνοντας τις πολιτικές τους απαιτήσεις και την ικανότητά τους να αντισταθούν στις κυβερνητικές επιθέσεις^[15]. Το ACLED περαιτέρω έδειξε ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση και οι ανταγωνιστικές εδαφικές διεκδικήσεις μεταξύ αυτονομιστικών ομάδων και της κεντρικής κυβέρνησης έχουν μετατρέψει τις αγγλόφωνες περιοχές σε ένα κατακερματισμένο σύστημα φορολογίας, ασφάλειας και δημόσιων υπηρεσιών, τις οποίες διαχειρίζονται διάφοροι ασυντόνιστοι παράγοντες, μεταξύ των οποίων αυτονομιστές, η κυβέρνηση, ιδιωτικές εταιρείες και ανθρωπιστικές οργανώσεις^[16].

Τον Ιανουάριο του 2024, το UNOCHA ανέφερε ότι οι πληθυσμοί στις περιοχές Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν «συνεχίζουν να υφίστανται κακομεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών, της καταστροφής περιουσιών, των απαγωγών για λύτρα, της παράνομης φορολόγησης, των αυθαίρετων συλλήψεων και των εκβιασμών»^[17]. Η κατάσταση ασφάλειας παρέμεινε «εξαιρετικά ασταθής» καθ' όλη τη διάρκεια του 2024^[18], με αύξηση της εγκληματικότητας, επιδρομές από NSAGs (Μη Κρατικές Ένοπλες Ομάδες) σε αστικά κέντρα, επιθέσεις στις δυνάμεις ασφαλείας του κράτους, απειλές κατά των πολιτών και χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών συσκευών (IEDs) από τις NSAGs^[19]. Σύμφωνα με το ACLED, «η σύγκρουση στην Αγγλόφωνη περιοχή αυξάνεται κάθε χρόνο, με τα βίαια περιστατικά να αυξάνονται κατά μέσο όρο 49% ετησίως από το 2020 έως το 2023»^[20]. Η ίδια πηγή ανέφερε ότι οι αποσχιστές επέβαλαν κλεισίματα και απεργίες στις σχολικές δραστηριότητες και ήταν υπεύθυνοι για το 89% των σχεδόν 50 βίαιων περιστατικών που στόχευαν δασκάλους το 2023^[21].

Στην επικαιροποιημένη της έκθεση που καλύπτει την περίοδο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2024, η Global Protection Cluster ανέφερε αύξηση των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων τον Ιούλιο του 2024, με τις SSF (Δυνάμεις Ασφάλειας του Κράτους) να εκτελούν «επιχειρήσεις αποκλεισμού και έρευνας» που οδήγησαν σε επτά περιστατικά αυθαίρετων συλλήψεων, με 303 θύματα, ενώ οι NSAGs εγκαθίδρυσαν περισσότερα παράνομα σημεία ελέγχου για εκβιασμό χρημάτων και απαγωγή πολιτών για λύτρα^[22]. Οι πιο συχνές παραβιάσεις που καταγράφηκαν ήταν αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις, σωματικές επιθέσεις ή κακοποίηση και δολοφονίες^[23]. Ο μεγαλύτερος αριθμός παραβιάσεων μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2024 «καταγράφηκε στην Buea (457 θύματα) και την Muyuka (199 θύματα), και οι δύο στη νοτιοδυτική περιοχή του Fako, ακολουθούμενες από την Meme επίσης στη νοτιοδυτική περιοχή και έπειτα τη Mezam στην βορειοδυτική περιοχή»^[24].

Το Δανέζικο Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (DRC) διεξήγαγε μηνιαίες δραστηριότητες παρακολούθησης προστασίας στη νοτιοδυτική περιοχή κατέγραψε 55 περιστατικά προστασίας και 428 θύματα μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου 2024^[25]. Οι παραβιάσεις που αναφέρθηκαν από τον τοπικό πληθυσμό περιλάμβαναν αυθαίρετες συλλήψεις, δολοφονίες, επιθέσεις και κακοποίηση, βασανιστήρια / απάνθρωπη μεταχείριση και έμφυλη βία, που διαπράχθηκαν από τις SSF και τις NSAGs^[26].

Για την πληρότητα της έρευνας θα παρατεθούν τα πλέον πρόσφατα ποσοτικά δεδομένα για την ένταση της ένοπλης σύρραξης. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κατά την χρονική περίοδο 26/03/2024 - 26/03/2025 στην συγκεκριμένη περιοχή καταγράφηκαν 731 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 713 ανθρώπινες απώλειες. Τα 731 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 421 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 146 ανθρώπινες απώλειες, 20 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 3 ανθρώπινες απώλειες, 261 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 548 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, 15 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (explosions/remote violence) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 16 ανθρώπινες απώλειες, και 14 διαμαρτυρίες (protests).[27] Σημειώνεται, ότι ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής περιφέρειας (Southwest region) ανέρχεται στα 1, 534,232 (2015).[28]

Εκ των ανωτέρω πληροφοριών που παρατέθηκαν, διαπιστώνεται ότι παρά την ύπαρξη σοβαρών περιστατικών ασφαλείας στην ευρύτερη Νοτιοδυτική Περιφέρεια (Southwest Region) του Καμερούν στην οποία εμπίπτει η περιοχή καταγωγής του Αιτητή, ο αριθμός των επεισοδίων αυτών και ο βαθμός αδιάκριτης βίας κατά των αμάχων δεν φτάνει το βαθμό κατά τον οποίο να τεκμηριώνεται ότι και μόνη η παρουσία του Αιτητή στην περιοχή καταγωγής του, τον εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης, κατά την έννοια της διάταξης του Άρθρου 15(γ) της Οδηγίας, με συνέπεια να απαιτούνται ορισμένα προσωπικά χαρακτηριστικά που θα αύξαναν το ρίσκο του αμάχου συγκριτικά με τον μέσο πληθυσμό της περιοχής.

Λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή, κρίνω ότι ο Αιτητής δεν έχει κάποιο προσωπικό χαρακτηριστικό που να αυξάνει το ρίσκο του. Πρόκειται για άνδρα νεαρής ηλικίας, υγιή, αρκούντως πεπαιδευμένο, πλήρως ικανό προς εργασία, με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα του, ο οποίος έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην περιοχή καταγωγής του, γνωρίζοντας τις συνθήκες που επικρατούν και το κυριότερο είναι σε θέση να αντιληφθεί την επέλευση του κινδύνου και να προφυλαχθεί δεόντως. Περαιτέρω λαμβάνω υπόψη ότι η ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα του για λόγους εκπαιδευτικούς ως είχε δηλώσει στην αίτηση του λόγω της γενικότερης κρίσης και καμιά αναφορά σε προσωπική δίωξη δεν  κατέγραψε σε αυτήν. Συνεπώς, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του στην περιοχή καταγωγής του θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη και ως εκ τούτου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής  του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου.

Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.

Συνεπώς, η προσφυγή απορρίπτεται με  1300 € έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ΄ ων η Αίτηση.

                              

 

Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.