
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υποθ. Αρ.: 4590/24
28 Μαΐου 2025
[Β. ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ-KΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με τo άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
C.C O. από τη Νιγηρία και τώρα στη Πάφο
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Ο. Ηλιάδης(κος) για Χρ. Λαζάρου - Αρτέμη (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Λόρα Βελίκοβα για Ρ. Προδρόμου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Ο Αιτητής είναι παρών. (Παρoύσα η διερμηνέας κα Ζωή Αγαπίου για πιστή μετάφραση από τα ελληνικά στα αγγλικά και αντίστροφα)
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την υπό εξέταση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερ. 3/9/2024 με την οποία το αίτημα του για διεθνή προστασία ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου απορρίφθηκε καθότι είναι άκυρη και/ή παράνομή και/ή αντισυνταγματική και στερείται οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος. Περαιτέρω αιτείται αναγνώρισης διεθνούς προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, ο Αιτητής, υπήκοος της Νιγηρίας, εγκατέλειψε την χώρα του στις 24/8/2022 και στις 1/9/2022 εισήλθε παράνομα στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω των κατεχομένων από την Τουρκία και μη ελεγχόμενων από την Κυβέρνηση περιοχών της Δημοκρατίας. Στις 14/9/2022 υπέβαλε αίτηση για παροχή Διεθνούς Προστασίας. Την 5/8/2024 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου και στις 3/9/2024 ετοίμασε έκθεση-εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας και εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης του Αιτητή. Στις 3/9/2024 ο εξουσιοδοτημένος από τον αρμόδιο Υπουργό λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου, ενέκρινε την έκθεση και εισήγηση σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή και εξέδωσε απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του με αναστολή έως την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας για καταχώριση προσφυγής ή έως την έκδοση πρωτόδικης απόφασης. Ακολούθως, ετοιμάστηκε επιστολή ημερ. 18/10/2024 από την Υπηρεσία Ασύλου προς τον Αιτητή σχετικά με την απόρριψη της αίτησης και αιτιολόγηση της απόφασης. Η εν λόγω επιστολή επιδόθηκε στον Αιτητή αυθημερόν, σε γλώσσα πλήρως κατανοητή από τον ίδιο (Αγγλικά). Στις 18/11/2024 ο Αιτητής προχώρησε στην καταχώρηση της παρούσας προσφυγής μέσω νομικής εκπροσώπου.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής δια της δικηγόρου του, προβάλει διάφορους νομικούς ισχυρισμούς προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι τίθενται με γενικότητα και χωρίς να συναρτώνται με τα επίδικα γεγονότα, και οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν προωθούνται με τη Γραπτή Αγόρευση. Κατά τις διευκρινίσεις δήλωσε ότι θα προωθήσει τον ισχυρισμό ότι οι Καθ΄ων η αίτηση δεν διενέργησαν την δέουσα έρευνα αναφορικά με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, αφού δεν αξιολογήθηκαν όλα τα γεγονότα και στοιχεία της υπόθεσης, με αποτέλεσμα η προσβαλλόμενη απόφαση . Ο Αιτητής προβάλλει περαιτέρω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη ή/και δεόντως αιτιολογημένη.
Η δικηγόρος των Καθ' ων η Αίτηση, με τη Γραπτή της Αγόρευση, αντιτείνει ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ' ων η αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Τέλος, η συνήγορος των Καθ' ων η αίτηση ισχυρίζεται ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο φέρει από το νόμο.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Καταρχάς πρέπει να λεχθεί ότι οι λόγοι ακύρωσης είναι με γενικότητα και αοριστία που εγείρονται στην παρούσα αίτηση. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερο συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Καν. 7 του Ανωτάτου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως.
Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672: «Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης».
Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως. Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής. (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AΑΔ 598).
Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι η απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636 . Σχετική είναι και η υπόθεση Σπύρου και Άλλων ν. Δημοκρατίας, Προσφ. 571/94 κ.α., ημερ. 22.11.1995, στη σελ. 4
Οι αγορεύσεις αποτελούν τη μόνη μέθοδο ανάπτυξης των λόγων ακύρωσης ή ισχυρισμών που ήδη προσβλήθηκαν με το δικόγραφο της προσφυγής.
Σύμφωνα με την Μαραγκός ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 671 : «Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία.»
«Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. Βλ. Παπαδοπούλας ν. Ιωσηφίδη κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 601 και Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 56.»
Η συνήγορος του Αιτητή γενικά και αόριστα παραθέτει τα νομικά σημεία στην αγόρευσή της και επικαλείται παραβιάσεις του περί Προσφύγων Νόμου και των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου ωστόσο ελλείπει οποιαδήποτε επιχειρηματολογία υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης. Εκλείπει δε και η υπαγωγή των πραγματικών γεγονότων στους λόγους ακύρωσης που κατ' ισχυρισμό παραβιάζονται. Ωστόσο η συνήγορος απέσυρε όλους του νομικούς ισχυρισμού πλήν τον ισχυρισμό περί ελλιπούς δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι δεν έγινε επαρκής η δέουσα έρευνα κρίνω ότι είναι γενικός και αόριστος και δεν γίνεται οποιοδήποτε υπαγωγή στα πραγματικά γεγονότα που αφορούν τον Αιτητή.
Όπως έχει πλειστάκις νομολογηθεί η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται κατά τη διενέργεια της έρευνας, ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης.
Περαιτέρω, η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπεράσματα (Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97, A.Ε.2371, Motorways Ltd ν Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).
Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της επίδικης προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσο το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του εν λόγω αποφασίζοντος διοικητικού οργάνου και διαφέρουν κατά περίπτωση (Βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU v Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουάριου 2010).
Περαιτέρω, όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (KNAI ν. THE REPUBLIC OF CYPRUS (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης (Κυπριακή Δημοκρατία ν. Ανδρέα Γιαλλουρίδη κ.α., Αναθεωρητικές Εφέσεις 868 και 869, ημερομηνίας 13.12.90).».
Όπως καταδεικνύεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, οι Καθ' ων η αίτηση ενήργησαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και εξέτασαν όλα τα ουσιώδη στοιχεία που είχαν ενώπιον τους. Ειδικότερα, στην αρχή της συνέντευξης του, ο Αιτητής, αφού ενημερώθηκε για τη διαδικασία και τα δικαιώματά του επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση και ότι μπορεί να απαντήσει, ως επίσης ότι δεν έχει οποιεσδήποτε απορίες σχετικά με τη διαδικασία. Επιβεβαίωσε επίσης ότι δεν έχει έγγραφα να υποβάλει και όσα αναγράφονται στην αίτηση του είναι αληθή.
Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία τα οποία εμπεριέχονται στον διοικητικό φάκελο, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε ενδελεχή εξέταση του αιτήματος του Αιτητή για παροχή διεθνούς προστασίας, καθώς και όλων των στοιχείων που είχε ενώπιον του, ενώ εξάντλησε κατά τη συνέντευξη με τον Αιτητή όλες τις πτυχές των ισχυρισμών του και εν τέλει εκεί όπου θεώρησε σκόπιμο προέβη σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων μέσω έρευνας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Ειδικότερα, ο Αιτητής είναι ενήλικος υπήκοος Νιγηρίας. Κατά την υποβολή της αίτησής του για διεθνούς προστασίας, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας ανέφερε ότι περιοχή καταγωγής του είναι η περιοχή Amoli, Awgu LGA, Enugu State, Nigeria στην οποία μεγάλωσε. To 2007 , μετέβη στην περιοχή Abuja της Νιγηρίας στην οποία διέμενε για δυο χρονιά. Κατόπιν αυτού δηλαδή το 2009, μετέβη στην περιοχή Omoku της πολιτείας Rivers. όπου διέμενε στην εν λόγω περιοχή μέχρι το 2022 όταν αναχώρησε από την χωρά καταγωγής του (Π.Β. ερ. 41χ1- χ3,ερ.40χ1-χ4).
Ανέφερε ότι είναι άγαμος, Χριστιανός, ανήκει στην εθνοτική ομάδα Igbo και ομιλεί Αγγλικά και Igbo (Π.Β. ερ.43χ1,χ4,χ5,χ11,ερ.39χ1). Ως προς το εκπαιδευτικό υπόβαθρο του, ανέφερε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην σχολή Technical School Amoli, στην πολιτεία Enugu το 2006-2007 (Π.Β.ερ.39χ2-χ5). Ως προς το εργασιακό του ιστορικό, ανέφερε ότι από το 2009 μέχρι το 2012, είχε δικό του κατάστημα με τρόφιμα. Το 2013 μέχρι το 2014 εργαζόταν σε εταιρεία εμφιάλωσης νερού. Κατόπιν αυτού δήλωσε ότι παραιτήθηκε από εκείνη την θέση το 2014 και άρχισε να εργάζεται ως αγρότης σε δικό του αγρόκτημα και συνέχισε να εργάζεται σε αυτήν την θέση μέχρι την αναχώρηση του από την χωρά καταγωγής του (Π.Β.ερ.38χ1-χ6).
Ως προς το οικογενειακό του ιστορικό, δήλωσε ότι οι γονείς του απεβίωσαν και οι δυο, η μητέρα του απεβίωσε στις 29 Μάρτιου του 2024 , ενώ ο πατέρας του απεβίωσε το 2008. Όταν ο πατέρας του ήταν εν ζωή εργαζόταν ως οικοδόμος και η μητέρα του εργαζόταν ως νοσοκόμα και μαία. Δήλωσε επίσης ότι έχει 6 αδέλφια ένα μικρότερο αδελφό και 5 μεγαλύτερες αδελφές. Η μεγαλύτερη αδελφή του διαμένει στην περιοχή Port Harcourt , ενώ οι υπόληπτες αδελφές του διαμένουν στην περιοχή Abuja και ο μικρότερος αδελφός του διαμένει στην περιοχή Amoli. δήλωσε ότι έχει και τον μικρότερο αδελφό της μητέρα του ο οποίος διαμένει στην περιοχή Amoli και εργάζεται ως αγρότης όπως επίσης δήλωσε ότι έχει τις αδελφές της μητέρας του οι οποίες και αυτές διαμένουν στην προαναφερθείσα περιοχή. O Αιτητής δήλωσε ότι δεν έχει συγγενείς στην Κύπρο η σε κάποια τρίτη χωρά. Επιπρόσθετα ο ΑΔΠ δήλωσε ότι διατηρεί τακτική επαφή με τον αδελφό του στην Νιγηρία (Π.Β. ερ. 40χ5-χ11,ερ.39χ6-χ12)
Δήλωσε επίσης ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του στις 24/08/2022 μέσω του διεθνούς αερολιμένα της πολιτείας Abuja και ταξίδεψε με φοιτητική visa. Όταν έφτασε στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου διέσχισε τα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της Δημοκρατίας παράνομα και εισήλθε στα εδάφη της Κυπριακής δημοκρατίας στις 14/09/2022 (Π.Β ερ.43χ6,ερ.38χ7). Ο ΑΔΠ δήλωσε ότι δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα κατά την έξοδο του από την χωρά καταγωγής του και κατά την διάρκεια του ταξιδιού του. Επίσης ανέφερε ότι δεν συνελήφθη ούτε κρατηθεί ποτέ στην χωρά του για οποιοδήποτε λόγο (Π.Β. ερ.38χ8-χ11)
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετά τον θάνατο του πάτερά μια ομάδα από άγνωστα πρόσωπα ήρθαν στην κηδεία του , τα οποία ανακοίνωσαν στην μητέρα του ότι ο πατέρας του ήταν μέλος της μυστικής οργάνωσης τους, και ότι το μεγαλύτερο ηλικιακά αρσενικό παιδί τους, όταν ενηλικιωθεί θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του πάτερά του στη κοινότητα τους. Κάποια χρονιά αργότερα όταν ο Αιτητής ήταν πλέον ενήλικας, και είχε το δικό του κατάστημα άρχισε να λαμβάνει απειλές στην μορφή σημειωμάτων κάτω από την πόρτα του καταστήματος του. Αργότερα μια ομάδα από άγνωστα πρόσωπα τον απήγαγαν και του ασκήσαν πίεση για να γίνει μέλος τους. Δυο μήνες αργότερα του έκαψαν το κατάστημα του. Κατόπιν αυτού ο Αιτητής μετέβη στην περιοχή Amoli οπού φρόντιζε την μητέρα του η οποία είχε προβλήματα υγείας. Ο Αιτητής δήλωσε ότι αυτό το διάστημα ακόμα λάμβανε απειλές από τα εν λόγω πρόσωπα, και ότι ενημερώθηκε ότι κάποιος από αυτούς τον έψαχνε. Ακολούθως και με την συμβουλή ενός ντόπιου Ιερέα ο οποίος γνώριζε τι αντιμετώπιζε ο Αιτητής του πρότεινε να ταξιδέψει εκτός της χωράς καταγωγής του για να σώσει την ζωή του. Κατόπιν τις αναχώρησης του ΑΔΠ από την χωρά καταγωγής του , ο Ιερέας που βοήθησε τον Αιτητή απήχθη από τα εν λόγω και απεβίωσε (Π.Β.ερ.37χ1-χ2,ερ. 36χ1-χ4).
Υπό το φως των ως άνω πληροφοριών, ως αυτές προκύπτουν από το πρακτικό της συνέντευξης και τα λοιπά στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την έκθεση - εισήγησή του επί τη βάση των εξής δύο (2) ουσιωδών ισχυρισμών: α) Ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής του Αιτητή και β) Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορά στο στον εξαναγκασμό του από άγνωστα πρόσωπα τα οποία του ασκούσαν πίεση για να γίνει μέλος της οργάνωσης τους (Π.Β.ερ.37χ1-χ2,ερ. 36χ1-χ4)
Όσον αφορά στον πρώτο ισχυρισμό, δεν αμφισβητείται, αυτός έγινε δεκτός ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστος.
Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός δεν έτυχε αποδοχής καθότι ο Αιτητής κρίθηκε ως αναξιόπιστος. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός καταγράφει ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε ερωτήματα που αφορούσαν στον πυρήνα του αιτήματος του.
Κλήθηκε να δώσει περισσότερες πληροφορίες για τα πιο πάνω γεγονότα μέσω των οποίων υπέπεσε σε έλλειψη χρονικής συνοχής ελλείψεις ευλογοφάνειας και ασυνέπεια. Συγκεκριμένα:
Παρατηρείται έλλειψη ευλογοφάνειας στις δηλώσεις του Αιτητή σχετικά με την ομάδα στην οποία ήταν μέλος ο πατέρας του. Καθώς σε σχετικό ερώτημα που ζητήθηκε από τον Αιτητή να παραθέσει πληροφορίες για αυτά τα πρόσωπα , ο Αιτητής δήλωσε ότι κανένας δεν γνωρίζει τίποτα για το ποιοι είναι και ότι ο ίδιος δεν γνωρίζει για ποιο λόγο ο πατέρας του ήταν μέλος τους. Εντούτοις συνεχίζοντας δήλωσε ότι ακούγονται ιστορίες για αυτήν την ομάδα ότι ζητούν θυσίες με αίμα και ότι υψηλά ιστάμενα άτομα στην Νιγηρία ανήκουν σε αυτήν την ομάδα. Θα ήταν ευλόγως αναμμένο ότι εφόσον ο Αιτητής δεν γνώριζε τίποτα για την εν λόγω μυστική κοινότητά εύλογο είναι πως δεν θα ήταν σε θέση να μπορεί να συνδέσει τις φήμες με αυτά τα πρόσωπα (Π.Β.ερ 36χ5,ερ.35χ1).
Επίσης παρατηρείται έλλειψη χρονικής συνοχής στις δηλώσεις του Αιτητή, καθώς δήλωσε ότι όταν απεβίωσε ο πατέρας του ήταν ακόμη έφηβος και για αυτό τον λόγο, δήλωσαν ότι οντάς ενήλικος θα τον αναζητούσαν. Εντούτοις όταν απεβίωσε ο πατέρας του και όταν έγινε η κηδεία ο Αιτητής ήταν 21 ετών και ήδη ενήλικας. ως εκ τούτου ο ισχυρισμός του δεν παρουσιάζει χρονική συνέπεια καθότι κρίσιμος χρόνος ήταν η ενηλικίωση του (Π.Β.ερ.46χ2,ερ.43χ2,ερ.35χ2).
Παραιτείται επίσης έλλειψη ευλογοφάνειας στις δηλώσεις του Αιτητή σχετικά με τις απειλές που λάμβανε και το χρονικό διάστημα που διέμενε στην Νιγηρία. Ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του το 2022, εντούτοις σύμφωνα με τις δηλώσεις του λάμβανε απειλές από το 2009. Επιπρόσθετα δήλωσε ότι σε τέσσερα διαφορετικά περιστατικά κάποια πρόσωπα πήγαν στην οικεία του και έψαχνα τον Αιτητή, εντούτοις για περίπου δέκα χρονιά ήταν η μονή προσπάθεια που έκαναν για να εξαναγκάσουν τον Αιτητή να γίνει μέλος τους. Θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο ότι εάν ήθελαν να εξαναγκάσουν τον Αιτητή να γίνει μέλος του τότε δεν θα τον αποζητούσαν μόνο τέσσερις φορές μεταξύ του 2012 και το 2022 που ο Αιτητής διέμενε στην χωρά καταγωγής του (Π.Β.ερ.46χ6ερ.43χ6,ερ. 35χ2,χ3)
Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία, κρίθηκε πως τα όσα ανέφερε ο Αιτητής αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης .Ωστόσο σύμφωνα με την έκθεση /εισήγηση παρατηρείται ασυνέπεια στις δηλώσεις του Αιτητή , σχετικά με τη εκκλησιά του Saint Gregory the Great Parish Harmony. Κατόπιν ερευνάς στην εξωτερική πυγή Google Maps, στην πολιτεία Enugu στην περιοχή Awgu LGA δεν υπάρχει κάποια εκκλησιά με αυτό το όνομα εντούτοις υπάρχει η εκκλησιά Saint Gregory De Great, στην περιοχή Achara , Enugu South LGA κάτι το οποίο αντικρούει τις δηλώσεις του Αιτητή για την σχετική περιοχή (Π.Β. ερ 54, 34χ1,χ2). [1]
Σε ότι αφορά αυτό το μέρος του αιτήματος, οι πληροφορίες που παρείχε ο Αιτητής επί των ισχυρισμών του, υπέπεσε σε αντιφάσεις, ασυνέπειες και έλλειψη επαρκών πληροφοριών.
Από τα παραπάνω ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι εφόσον το μέρος του αιτήματος του αναφορικά με την δίωξη του από ομάδα μελών μυστικής κοινότητας δεν έγινε αποδεκτό, κατά συνέπεια δεν γίνεται αποδεκτός οποιοσδήποτε ισχυριζόμενος φόβος δίωξής του.
Εν συνεχεία στην αξιολόγηση κινδύνου εξετάστηκε ο μελλοντικός κίνδυνος στην βάση του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι αυτόν που αφορά στο προφίλ, ταυτότητα και χώρα καταγωγής του και λαμβανομένων υπόψιν των πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής αναφορικά με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία στην περιοχή Amoli, Awgu LGA,Enugu State, Nigeria, κρίθηκε δεν ότι υφίσταται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να υποβληθεί σε μεταχείριση που ισοδυναμεί σε δίωξη ή σοβαρή βλάβη, άμα τη επιστροφή του στη Νιγηρία.
Προχωρώντας, στη νομική ανάλυση, οι Καθ' ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει για τον Αιτητή βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου νόμου. Ως συνέπεια, η αίτηση διεθνούς προστασίας του Αιτητή απορρίφθηκε ως ουσία αβάσιμη και διατάχθηκε η επιστροφή του στη Νιγηρία δυνάμει του άρθρου 13(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000.
Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου οι Καθ' ων η αίτηση ενήργησαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και εξέτασαν όλα τα ουσιώδη στοιχεία που είχαν ενώπιον τους.
Έχω εξετάσει με προσοχή τις απαντήσεις που ο Αιτητής έδωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου και έχω διαπιστώσει ότι ο αρμόδιος λειτουργός έκανε επαρκείς ερωτήσεις για να καλύψει, τόσο τον πυρήνα του αιτήματος, όσο και τα επιμέρους θέματα, ενώ ακολούθησε την ορθή διερευνητική διαδικασία.
Καταρχάς κρίνω ότι, ορθά ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου διαπίστωσε και κατέγραψε στην έκθεση-εισήγησή του, η οποία υιοθετήθηκε από τον εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν εμπίπτουν στους λόγους του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, ούτε στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου.
Συγκεκριμένα, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου έκανε αποδεκτό τον ισχυρισμό αναφορικά με τη χώρα καταγωγής και τον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή αφού δεν προέκυψε κανένα στοιχείο περί του αντιθέτου.
Σε σχέση με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή περί φόβου δίωξης από ομάδα προσώπων που προσπάθησαν να τον εξαναγκάσουν να μυηθεί σε μυστική κοινότητα , ορθά και πάλι οι Καθ' ων η αίτηση έκριναν τον Αιτητή εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστο και απέρριψαν τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του, καθώς οι πλειονότητα των απαντήσεων του είναι διατυπωμένες με γενικότητα, χωρίς συνέπεια και συνοχή ενώ παράλληλα ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομέρειες αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματός του, ήτοι ότι κινδύνευε από την εν λόγω ομάδα. Υπέδειξε πλήρη άγνοια σε βασικά ερωτήματα που του τέθηκαν ως προς το φορέα δίωξης του. Περαιτέρω οι απαντήσεις του είναι αντιφατικές και δεν συνάδουν με το αρχικό του αίτημα στην αίτηση για διεθνή προστασία η απάντηση του δε για την ενλόγω αντίφαση ορθά δεν έγινε αποδεκτή ως ευλογοφανή από του Καθ΄ων η αίτηση.
Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτησή του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο Αιτητής δεν κατάφερε τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος του ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, αλλά ούτε κατά την ενώπιον μου διαδικασία.
Εν πάση περιπτώσει κρίνω ότι ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, στην έκθεση-εισήγηση, αξιολόγησε κάθε έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν στην εισήγησή του, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία του δεν κρίνεται ως ικανοποιητική και ως εκ τούτου ορθά δεν παραχωρήθηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων.
Έχει, πολλάκις, νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009 3 Α.Α.Δ. 358).
Επομένως, ορθά ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του για διεθνή προστασία.
Σημειώνεται πως λόγω του ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή αναφορικά με τους λόγους που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του απορρίφθηκαν στο σύνολό τους ως μη αξιόπιστοι, δεν πληρούνται και οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή στα άρθρα 19 (2) (α) και (β) περί συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κινδυνεύει να αντιμετωπίσει θανατική ποινή ή εκτέλεση κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (α), ή άλλως βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (β).
Αναφορικά δε με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παροχής συμπληρωματικής προστασίας προς το πρόσωπο του Αιτητή υπό την έννοια του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου ή άλλως του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα κάτωθι:
Το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ.851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C- 285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v.Staatssecretarisvan Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).
Επιπλέον, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΕΥΥΑ σχετικά με τη δικαστική ανάλυση του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ακόμη και αν ο αιτητής μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), το δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν ο αιτητής δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας, καθώς επίσης, όταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτητή ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής.
Αναφορικά με τον κίνδυνο που δύναται να προκύψει για τoν Αιτητή εξαιτίας της γενικής κατάστασης ασφαλείας στην πολιτεία , Enugu State, Nigeria, τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής του και όπου αναμένεται να επιστρέψει, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED)[2], κατά το διάστημα για το διάστημα 25.05.2024 - 23.05.2025 καταγράφηκαν 93 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προέκυψαν 85 απώλειες σε αμάχους. Τα εν λόγω περιστατικά κατηγοριοποιήθηκαν ως εξής: 28 ως μάχες (με 49 απώλειες), 4 ως εξεγέρσεις (0 απώλειες), 13 ως διαδηλώσεις (0 απώλειες) και 48 ως βία κατά αμάχων (με 36 απώλειες) ενώ δεν καταγράφηκε κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας[3]. Ειδικότερα, στην περιοχή Awgu της εν λόγω πολιτείας κατά το ίδιο διάστημα καταγράφηκαν από την εν λόγω βάση μόνο 3 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων 2 συνίσταντο σε μάχες (4 θύματα) και 1 σε διαδήλωση (0 θύματα). Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Enugu εκτιμάται ότι το 2022, οπότε έγινε η τελευταία καταμέτρηση, ανερχόταν στα 4,690,100[4].
Κατόπιν αναζήτησης επίσης στη βάση δεδομένων ACLED προέκυψε ότι κατά το διάστημα από τις 25/05/2024 έως τις 23/05/2025 στην πολιτεία Rivers της Νιγηρίας όπου έζησε ο Αιτητής για μεγάλο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν συνολικά 141 περιστατικά ασφαλείας και 71 απώλειες ζωών, εκ των οποίων 57 διαμαρτυρίες (1 απώλεια ανθρώπινης ζωής), 12 εξεγέρσεις (1 απώλεια ανθρώπινης ζωής), 25 μάχες (47 απώλειες ανθρώπινων ζωών), 36 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (22 απώλειες ανθρώπινων ζωών) και 11 περιστατικά έκρηξης/απομακρυσμένης χρήσης βίας (καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής)[5].
Ειδικότερα όσον αφορά στην περιοχή Omoku της εν λόγω πολιτείας, κατά το ίδιο διάστημα καταγράφηκε μόνο 1 περιστατικό βίας που συνίστατο σε διαδήλωση (χωρίς απώλειες ζωών). Ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Rivers της Νιγηρίας ανέρχεται σε 7,476,800 κατοίκους σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επίσημη εκτίμηση που έγινε το 2022[6].
Λαμβάνοντας υπόψη την απουσία προσωπικών υποκειμενικών εξατομικευμένων στοιχείων στο προφίλ του Αιτητή, ο οποίος τώρα είναι υγιής, ικανός προς εργασία, η αξιολόγηση του κινδύνου επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, γίνεται στη βάση της κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή, όπου αναμένεται να επιστρέψει. Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα δεδομένα όσον αφορά την κατάσταση ασφαλείας στην και στις δυο περιοχές της Νιγηρίας στις οποίες ο Αιτητής έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνάγεται εύλογα και με ασφάλεια το συμπέρασμα ότι η κατάσταση ασφαλείας μαζί με το ατομικό προφίλ του Αιτητή δεν συνεπάγονται την ύπαρξη ουσιωδών λόγων να πιστεύεται ότι θα κινδυνεύσει ως άμαχος πολίτης, σε περίπτωση επιστροφής στην περιοχή του, η κατάσταση της οποίας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως κατάσταση αδιάκριτης βίας, κατά την έννοια του άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.
Τέλος, λαμβάνω υπόψη ότι ο Υπουργός Εσωτερικών, στα πλαίσια των εξουσιών του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου, καθόρισε με την Κ.Δ.Π. 191/2024 ημερ. 31/05/2024 τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, τη Νιγηρία, ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας.
Επί τη βάσει όλων όσων παρατέθηκαν στην παρούσα απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν το αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.
Υπό το φως των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με €1500 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση.
Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Google Maps: Saint Gregory De Great.Achara. Enugu State. Nigeria: Imps:, nap .·,ρρ ·λ·ό nl -Ι’.νΧ'Λ cR.t1 ’■ ΔNΛ
[2] ACLED, Dashboard, <https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard>, [accessed on 19/03/2025]
[3] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM,
The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/ Riots / Protests), Ημερ: 25.05.2024 - 23.05.2025, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Enugu State) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2025).
[4] City Population, Nigeria, available at: https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2025).
[5] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM,
The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/ Riots / Protests), Ημερ: 28/05/2024 - 26/05/2025, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Rivers State) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2025).
[6] City Population, Rivers State in Nigeria, https://citypopulation.de/en/nigeria/cities/agglos/?admid=5760 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2025).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο