ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.4787/23

 

30 Μαΐου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

R. E. B.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κα Ε. Μυριάνθους, Δικηγόρος για Αιτητή

Κα A. Παπαδοπούλου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.24/11/23, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτησή διεθνούς προστασίας, ως άκυρης και στερούμενης νομικού αποτελέσματος.

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από το Καμερούν, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, την 01/12/19 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 04/12/19 (ερ.1-3, 53).

Στις 11/10/23 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία προς εξέταση του αιτήματός ασύλου, όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.32-53). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση- Εισήγηση και στις 01/11/23 η αίτηση διεθνή προστασία απορρίφθηκε (ερ.89-103).

Ακολούθως, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία δόθηκε διά χειρός στις 24/11/23 και του μεταφράστηκε στη μητρική του γλώσσα (ερ.104, 3).

Στην επίδικη αίτηση ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής του λόγω του ότι τον αναζητούσε ο στρατός και η κυβέρνηση του Καμερούν εξαιτίας του ότι ο ίδιος πολεμούσε «για την ελευθερία των ανθρώπων [του] και των αγαπημένων [του]».

Σημειώνεται ότι στις 04/12/19 έγινε συνέντευξη με τον αιτητή στο πλαίσιο αξιολόγησης της ευαλωτότητάς του (ερ.5-8), όπου ανέφερε αυτός πως διέφυγε λόγω της πολιτικής κρίσης, έκαψαν την οικία τους και ήρθε στην Κύπρο για ασφάλεια, αφού ταξίδεψε στα κατεχόμενα με «τουριστική θεώρηση εισόδου», έναντι ποσού που έδωσε σε πρόσωπο με το οποίο είχε επικοινωνήσει από το Καμερούν. Σχετικά με την οικογένειά του δήλωσε ότι η θεία και τα ξαδέλφια του είναι στο Καμερούν, η μητέρα του στην Ιρλανδία και η αρραβωνιαστικιά και τα τέκνα του στο Καμερούν και ανέφερε πως υπέστη μία φορά χτυπήματα στα πόδια από το στρατό. 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και διέμενε, μεταξύ άλλων, κατά μεγάλα διαστήματα στο Τίκο, στο Νοτιοδυτικό Καμερούν, και από το 2016 μέχρι που έφυγε από τη χώρα (Νοέμβριος 2019) στη Douala. Εργαζόταν μόνο περιστασιακά, έχει ολοκληρώσει το γυμνάσιο (εξ όσων μπορεί να γίνει αντιληπτό, βλ. ερ.49 – 2Χ), η οικογένεια του τον έχει απορρίψει, η μητέρα και τα αδέλφια του είναι στην Ιρλανδία, ο πατέρας του, που ήταν επόπτης σε αερογραμμές δηλητηριάστηκε από φίλους του όταν είχε πάει στο Καμερούν το 2013, ο ίδιος είναι άγαμος, άτεκνος και δεν έχει άλλους συγγενείς στη χώρα καταγωγής του.

Στο στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του δήλωσε αναφορικά με τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του ο αιτητής ανέφερε πως δημιουργήθηκε σκάνδαλο όταν τον εντόπισαν με τον σύντροφό του, αποκλείστηκε από την κοινωνία και την οικογένειά του, κρατήθηκε από την κυβέρνηση καθώς είναι απαγορευμένες τέτοιες ρομαντικές ομόφυλες σχέσεις στην χώρα καταγωγής του και κατηγορήθηκε για διαφθορά των νέων. Περαιτέρω ανέφερε πως η μόνη που τον στήριξε ήταν η μία θεία του που έζησε 30 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο και τον βοήθησε να αναχωρήσει μέσω ενός ατόμου από τις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές το 2019. Σε σχετικές ερωτήσεις ο αιτητής ανέφερε πως εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του θα οδηγηθεί στη φυλακή λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας, που απαγορεύεται στη χώρα καταγωγής του, και ταυτόχρονα φοβάται την κυβέρνηση, το περιβάλλον και τον περίγυρό του αφού δεν εγκρίνουν τον τρόπο ζωής του και τον θεωρούν περιθωριακό.  

Ακολούθως κατά τη συνέντευξη εφαρμόστηκε το μοντέλο DSSH (Διαφορετικότητα – Στίγμα – Ντροπή – Βλάβη) ώστε να εξεταστεί ο ισχυρισμός του αιτητή αναφορικά με τη σεξουαλική του ταυτότητα.

Ερωτηθείς σχετικά ο αιτητής δήλωσε ότι αυτοπροσδιορίζεται ως ομοφυλόφιλος και ότι ο σεξουαλικός του προσανατολισμός είναι φυσικό και αναπόσπαστο μέρος του εαυτού του, αφού έχει μεγαλώσει με αυτό. Καλούμενος να εξηγήσει πότε συνειδητοποίησε τη σεξουαλική του ταυτότητα και ο ίδιος δήλωσε ότι αυτό έγινε όταν ήρθε πιο κοντά με άνδρες φίλους και δεν ένιωθε καμία έλξη για τις γυναίκες και ακόμη περισσότερο μετά από μία συνάντηση με έναν καθηγητή του από το λύκειο, εμπειρία την οποία περιγράφει ως φυσιολογική για τον ίδιο και συγκρίνει τα συναισθήματά του ως ομοφυλόφιλος με εκείνα ενός ετεροφυλόφιλου. Ως ανέφερε, ερωτεύτηκε τον καθηγητή του, ωστόσο μετά τον θάνατο αυτού, δεν δημιούργησε δεσμούς με κανέναν άλλον, αναφέροντας πως η έλξη του προς το ίδιο φύλο δεν ήταν ποτέ παράξενη για τον ίδιο και τη θεωρεί ως ένα φυσικό κομμάτι του εαυτού του. Σε περαιτέρω ερωτήματα ο αιτητής ανέφερε ότι αισθάνεται διαφορετικός από τα άλλα αγόρια λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, ειδικά στην Αφρική, όπου αυτή η σεξουαλική ταυτότητα θεωρείται ασυνήθιστη. Στη συνέχεια, ωστόσο, επανέλαβε πως για τον ίδιο ήταν φυσικό και όχι παράξενο, παρομοιάζοντας τα συναισθήματά του για το αντίθετο φύλο με τα συναισθήματα που μπορεί να έχει κανείς για μια γυναίκα. Παρά τα ανωτέρω ο αιτητής δήλωσε ότι η ζωή του δεν άλλαξε όταν συνειδητοποίησε ότι ήταν ομοφυλόφιλος.

Αναφορικά με την LGBTQI+ κοινότητα ο αιτητής ανέφερε πως  στη χώρα καταγωγής του γνώριζε και άλλα άτομα τις κοινότητας με τους οποίους είχε στενές σχέσεις και περιέγραψε τις σχέσεις του με άλλους ομοφυλόφιλους, σημειώνοντας ότι με κάποιους είχε φιλικές και με άλλους συντροφικές σχέσεις, τους γνώριζε σε μέρη διασκεδάσεως, όπως clubs και bars, και σε τελετές και με τους οποίους στη συνέχεια διατηρούσε επαφές δια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Όταν ερωτήθηκε σχετικά με την παρουσία της κοινότητας LGBTQI+ στη χώρα καταγωγής του, ο αιτητής επιβεβαίωσε την ύπαρξή της και συγκεκριμένα στην περιοχή Aqua της πόλης Douala, όπου παρακολουθούσε - όπως ανέφερε - «τελετές και συνέδρια».

Κληθείς να αναφερθεί με λεπτομέρειες στις προαναφερόμενες  τελετές ο  αιτητής δήλωσε ότι συμμετείχε σε μια τελετή που επικεντρώθηκε στον προσωπικό τρόπο ζωής και έγιναν συζητήσεις σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό με σκοπό τα μέλη της κοινότητας να έρθουν πιο κοντά μιας και δεν είναι αποδεκτοί από την κοινωνία. Καλούμενος κατ’ επανάληψη να αναφέρει λεπτομέρειες γι’ αυτές τις τελετές και συνέδρια στα οποία είχε αναφερθεί ο αιτητής επαναλάμβανε τα ως άνω, χωρίς να προσθέτει κάτι περαιτέρω σε σχέση μ’ αυτά. Αναφορικά με την κοινότητα LGBTQI+ εξήγησε πως έλαβε γνώση μέσω ενός φίλου που γνώρισε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τον οποίο αργότερα πήγε σε μία τελετή στο Aqua. Όσον αφορά την ευρύτερη κοινωνική και κυβερνητική αντίδραση σχετικά με το ζήτημα της σεξουαλικότητας ανέφερε ότι το κράτος δεν αποδέχεται την LGBTQI+ κοινότητα, καθώς θεωρείται ότι επηρεάζει αρνητικά τη νέα γενιά, και μάλιστα αποδυνάμωσε την οργάνωση που την υποστήριζε, ονόματι GYO (Gay Youth Organization). Ωστόσο, ο αιτητής ανέφερε πως δεν ήταν ποτέ επίσημα μέλος της εν λόγω οργάνωσης και είχε παρευρεθεί μόνο μία φορά σε αυτήν λόγω του ότι δεν ήταν σε καλή ψυχική κατάσταση εκείνη την περίοδο.

Στη συνέχεια υποβλήθηκαν ερωτήματα αναφορικά με το στίγμα (stigma), όπου ρωτήθηκε αναφορικά με τη συνειδητοποίησή του σε ηλικία 17 ετών αναφορικά με τη σεξουαλική του ταυτότητα, οπότε εξήγησε πως δεν το μοιράστηκε με κανέναν τότε και περιγράφει τη συμπεριφορά του προς τις γυναίκες ως απόμακρη, καθώς δεν ήταν κοντά με τις τρείς αδελφές του. Επίσης ο αιτητής δήλωσε ότι ο σεξουαλικός του προσανατολισμός ήταν γνωστός σε μερικούς φίλους, αλλά δεν είχε συζητηθεί ανοιχτά με την οικογένεια του μέχρι ένα περιστατικό που συνέβη με τον καθηγητή του, γεγονός που διαδόθηκε στην κοινότητά τους στο Tiko με αποτέλεσμα να το μάθουν η θεία, αδέλφια και η μητέρα του. Σε σχετικές ερωτήσεις αναφορικά με την διάδοση της είδησης περί του ανωτέρω περιστατικού, ο αιτητής ανέφερε πως τους είδε μαζί η αδελφή του καθηγητή του και πως στο Tiko, ως μικρή κοινωνία, είναι εύκολο να διαδοθεί από στόμα σε στόμα ένα νέο. Ερωτηθείς αναφορικά με το ποια θεία γνωρίζει για την σεξουαλική του ταυτότητα, ο αιτητής ανέφερε πως μετά από ένα σκάνδαλο που αφορούσε έναν δάσκαλο και συνέβη το 2015, η θεία του στο Tiko ανακάλυψε την ομοφυλοφιλία του και αντέδρασε εχθρικά, διώχνοντάς τον τελικά από το σπίτι. Έπειτα η είδηση μαθεύτηκε και στη μητέρα του αιτητή στην Ιρλανδία, στα αδέλφια και σε μια άλλη θεία του στο Ηνωμένο Βασίλειο και εκτός από την τελευταία, όλοι οι υπόλοιποι τον απέρριψαν. Επιπλέον, ο αιτητής δήλωσε πως αφού αποκαλύφθηκε η σεξουαλική ταυτότητά του και οι οικογένειά του τον απέρριψε, ο ίδιος μίλησε στη θεία του στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία ανταποκρίθηκε με κατανόηση και υποστήριξη, καθώς ήταν πιο εξοικειωμένη με τις δυτικές απόψεις για τη σεξουαλικότητα και του πρόσφερε συναισθηματική και οικονομική υποστήριξη, ενώ χρηματοδότησε την αναχώρησή του από τη χώρα ενόψει του εχθρικού κλίματος που επικρατούσε.

Σχετικά με τα συναισθήματά του για την αρνητική αντιμετώπιση της LGBTQI+ κοινότητας στη χώρα καταγωγής του ανέφερε πως αισθάνεται να ζει σε «έναν διαφορετικό κόσμο», απομονωμένος και κοινωνικά απορριπτέος λόγω του προσανατολισμού του και ανέφερε πως ένιωθε «σαν να μην υπήρχε», δεν είχε κανέναν να μιλήσει και τέλος ένιωθε συνεχώς κριτική. Η θεία του αιτητή που τον υποστήριζε τον καθησύχασε και υποσχέθηκε να τον βοηθήσει να βελτιωθούν τα πράγματα. Σε σχετική ερώτηση ο αιτητής επιβεβαίωσε ότι απέκρυπτε την σεξουαλική του ταυτότητα στη χώρα καταγωγής του λόγω του φόβου του πως θα δημιουργηθεί κρίση και θα βιώσει διακρίσεις εξηγώντας ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτή την πληροφορία εναντίον του. Στην προσπάθειά του να διατηρήσει απόρρητη την προσωπική του ζωή ο αιτητής ήταν προσεκτικός στην επιλογή των συντρόφων του διασφαλίζοντας ότι ήταν διακριτικοί, είχαν λίγους φίλους και μπορούσε να τους εμπιστευτεί. Όταν ερωτήθηκε για το νομικό καθεστώς στο Καμερούν όσον αφορά την ομοφυλοφιλία, ο αιτητής ανέφερε ότι δεν γνωρίζει τους συγκεκριμένους νόμους.

Στη συνέχεια της συνέντευξής του, ο αιτητής ανέφερε πως είχε σχέσεις στη χώρα καταγωγής του και η πρώτη ήταν μια σοβαρή σχέση με τον καθηγητή του στη φυσική, η οποία ξεκίνησε όταν ο καθηγητής τον βοήθησε με τις εργασίες στο σπίτι και σταδιακά ξεκίνησε τη σωματική τους επαφή και διήρκησε περίπου ένα έτος. Κληθείς να αναφερθεί στα χαρακτηριστικά του καθηγητή τα οποία του αρέσουν, ανέφερε πως ένιωσε έλξη λόγω της ευγένειας του και της συναισθηματικής υποστήριξης απέναντί του. Ως περαιτέρω ανέφερε ο αιτητής είχε επίσης μία 2^η σχέση με έναν στενό φίλο, που έγινε προβληματική όταν ο φίλος εξέθεσε τη σχέση τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κληθείς να περιγράψει τη σχέση του με τον δάσκαλό του με μεγαλύτερη λεπτομέρεια ανέφερε πως επρόκειτο για μία σχέση όπου περνούσαν χρόνο μαζί επισκεπτόμενοι μέρη όπως πάρκα, εμπορικά κέντρα και παραλίες, καθώς και κάνοντας ταξίδια σε παραθαλάσσια ξενοδοχεία για μία ή δύο εβδομάδες. Η εν λόγω σχέση διήρκεσε από το 2015 έως το 2016, ο αιτητής ήταν τότε περίπου 17-18 ετών, αν και δεν ήταν σίγουρος για την ακριβή ηλικία, και έληξε όταν ο δάσκαλος απεβίωσε. Επιπλέον, σε σχετικές ερωτήσεις ο αιτητής ανέφερε πως η σχέση τους εξελίχθηκε σταδιακά από τα μαθήματα στο σπίτι και με την πάροδο του χρόνου ο δεσμός τους έγινε ισχυρότερος, βασισμένος στην εμπιστοσύνη, την αγάπη και τη φροντίδα, ως ανέφερε.

Σχετικά με άλλες σχέσεις του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ο ίδιος ανέφερε πως μετά το θάνατο του καθηγητή του, προσπάθησε να προχωρήσει, αλλά είχε μόνο σύντομες, μη σοβαρές σχέσεις λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης, τις οποίες χαρακτήρισε μη ουσιαστικές και ανέφερε ότι γνώρισε αυτούς τους άνδρες είτε μέσω εφαρμογών γνωριμιών είτε μέσω γνωριμιών από στενούς φίλους. Ο αιτητής τόνισε πως το ότι είναι ομοφυλόφιλος ο ίδιος δεν σημαίνει ότι έπρεπε να βγαίνει με όλους τους ανθρώπους της κοινότητας, καθώς κάποιοι ήταν απλώς φίλοι. Όταν ερωτήθηκε για τον κίνδυνο προσέγγισης ανθρώπων μέσω εφαρμογών γνωριμιών σε μια χώρα όπου η ομοφυλοφιλία δεν είναι αποδεκτή, ο αιτητής εξήγησε ότι μερικές φορές άλλοι τους προσέγγιζαν πρώτοι, γεγονός που καθιστά ευκολότερη την εκτίμηση της εμπιστοσύνης και ανέφερε πως δεν είχε ποτέ σχέση με γυναίκα.

Ερωτηθείς σχετικά με το περιστατικό κατά το οποίο τον έπιασαν με το σύντροφό του, ο αιτητής δήλωσε ότι τους έπιασε επ' αυτοφώρω η μικρότερη αδελφή του καθηγητή του όταν ο αιτητής είχε επισκεφθεί τον καθηγητή στο σπίτι του και περνούσαν χρόνο μαζί. Η αδελφή του καθηγητή σοκαρίστηκε και εξεπλάγη, μη μπορώντας να πιστέψει ότι αυτός εμπλέκεται σε αυτή τη συμπεριφορά, ενώ παράλληλα ο αιτητής ανέφερε πως στη μικρή κοινωνία του Tiko διαδόθηκε πολύ σύντομα το νέο με αποτέλεσμα να το μάθει και η δική του οικογένεια. Αμέσως μετά το συμβάν οι δύο άνδρες δεν ειδώθηκαν για δύο εβδομάδες, οι οποίες ήταν «γεμάτες δυσφορία και ένταση», καθώς όλοι στην κοινότητα γνώριζαν τι είχε συμβεί, και ο ίδιος αισθάνθηκε άβολα με τους ανθρώπους και στιγματίστηκε και απορρίφθηκε από την οικογένεια και την κοινότητά του και αποφάσισε να εγκαταλείψει το Tiko και να μεταβεί στην Douala μόλις μία εβδομάδα μετά το περιστατικό, το 2016. Όσον αφορά τον θάνατο του καθηγητή, ο αιτητής δήλωσε πως σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μιας κυβερνητικής απεργίας όταν πυροβολήθηκε από στρατιωτικό προσωπικό.

Ερωτηθείς σχετικά με την εξάμηνη φυλάκισή του δήλωσε ότι φυλακίστηκε μετά το ως άνω περιστατικό, καθότι – ως ανέφερε - καταγγέλθηκε στο κρατικό συμβούλιο, το οποίο οδήγησε σε ένταλμα σύλληψης αιτητή, καθότι οι πράξεις του δεν επιτρέπονταν από τη νομοθεσία του Καμερούν και επιφέρουν τη φυλάκιση έως και πέντε έτη, εάν είχε δηλώσει ένοχος. Η σύλληψη έγινε στο Tiko, τρεις εβδομάδες μετά το ανωτέρω περιστατικό. Όταν επισημάνθηκε στον αιτητή πως προγενέστερα είχε δηλώσει ότι αναχώρησε από το Tiko μία εβδομάδα μετά το περιστατικό της αποκάλυψης ο ίδιος δήλωσε πως τα δύο μέρη, το Tiko και η Douala, δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους και πως κάποιες φορές επισκέπτονταν το Tiko, όπου και συνελήφθη. O αιτητής ανέφερε πως δεν έγινε επίσημη δίκη αναφορικά με την υπόθεσή του.

Αναφορικά με την περίοδο της εξάμηνης φυλάκισης του ο αιτητής ανέφερε σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες, κοιμόταν στο κρύο πάτωμα χωρίς κουβέρτες, έλλειψη φαγητού και ελλιπή υγιεινή. Ταυτόχρονα, αναφέρθηκε στην ύπαρξη μεταδοτικών ασθενειών στις φυλακές, όπως φυματίωση, Ηπατίτιδα Β και AIDS. Όλα τα ανωτέρω τον οδήγησαν σε μία έντονη αίσθηση τραύματος και απομόνωσης και συναισθηματικής δυσφορίας συνεχώς, ως αφηγήθηκε. Για να μπορέσει να απελευθερωθεί η θεία του (που βρισκόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο) δωροδόκησε τον διοικητή της φυλακής, ο αιτητής μεταφέρθηκε έτσι στην Douala και έπειτα από τρεις εβδομάδες, όταν ήταν έτοιμα τα ταξιδιωτικά έγγραφα, διέφυγε από τη χώρα καταγωγής του. Μετά την αποφυλάκισή του ο αιτητής πήγε στο νοσοκομείο για εξετάσεις λόγω των κακών συνθηκών κράτησης, χωρίς να διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα στην υγεία του και έπειτα παρέμεινε στη χώρα καταγωγής για περίπου τρία χρόνια μέχρι την αναχώρησή τον Νοέμβριο του 2019, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα, καθώς, ως ανέφερε, τον βοηθούσε οικονομικά η θεία του. Ωστόσο, ο αιτητής δήλωσε ότι αντιμετώπισε δυσκολίες λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας, ιδίως στην Douala, η οποία είναι γαλλόφωνη περιοχή. Αναφορικά με την εξέλιξη της υπόθεσής του ο αιτητής δήλωσε πως μετά την παράνομη αποφυλάκισή του, αφού προέβη σε χρηματισμό, εξακολουθούν να τον καταζητούν οι αρχές του Καμερούν και φοβάται την σύλληψη του, καθώς - ως ισχυρίστηκε - η αναζήτησή του έχει ανακοινωθεί δημοσίως στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Αναφορικά με τα τρία χρόνια παραμονής του μετά την αποφυλάκισή του δήλωσε πως για να μην εντοπιστεί κρυβόταν στην Douala στην οικία ενός φίλου της θείας του, απέφευγε να κυκλοφορεί έξω από αυτήν και ακόμη και για την ιατρική περίθαλψή του δήλωσε έγινε κατ’ οίκο. Σε σχετικά ερωτήματα ο αιτητής δήλωσε πως για τις εξελίξεις είχε ενημερωθεί από δεσμοφύλακα και έτσι έμαθε και το γεγονός ότι και ο ίδιος καταζητείται.

Σε σχέση με την παραμονή του στη Δημοκρατία ο αιτητής ανέφερε πως αισθάνεται ασφαλής, ευπρόσδεκτος και έχει βελτιωθεί η ψυχική του κατάσταση, διατηρεί σχέση στη Δημοκρατία με άνδρα, μία σχέση που εξελίχθηκε σταδιακά από φιλική σε ρομαντική και μέσω της οποίας πληροφορήθηκε πως εδώ τα LGBTQI+ άτομα είναι αποδεκτά, ενώ αναφέρθηκε και σε άλλες γνωριμίες μέσω κέντρων διασκεδάσεως για LGBTQI+ άτομα και νιώθει αποδεκτός και πως τα ανθρώπινα δικαιώματά του είναι σεβαστά. 

Σχετικά με την αντίφαση των ισχυρισμών του μεταξύ της επίδικης αίτησης και της συνέντευξης για τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, ο αιτητής ανέφερε πως κατά τη στιγμή της συμπλήρωσης της αίτησης δεν είχε σταθερή ψυχική κατάσταση λόγω των οδυνηρών εμπειριών του στα κατεχόμενα και ανέφερε πως αρχικά απέκρυψε τον πραγματικό λόγο επειδή φοβόταν και δεν ήταν σίγουρος αν ήταν ασφαλές να προβεί σε αποκάλυψη της σεξουαλικής του ταυτότητας. Σε σχετική ερώτηση ο αιτητής απέρριψε το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης του καθότι, ως ανέφερε, «οι φωτογραφίες [του] ήταν παντού», αφού καταζητούνταν και θα τον εντόπιζαν.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα λεγόμενα του αιτητή στην αίτηση και τη συνέντευξη, κατέταξαν αυτούς στους ακόλουθους ουσιώδεις ισχυρισμούς.

1.    Ταυτότητα, χώρα καταγωγής, προφίλ και τόπος διαμονής του αιτητή

2.    Ο αιτητής είναι ομοφυλόφιλος και λόγω αυτού βρέθηκε στη φυλακή για 6 μήνες και τώρα αναζητείται στο Καμερούν, εξαιτίας της παράνομης αποφυλάκισής του

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο ουσιώδη ισχυρισμό απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, καθώς κρίθηκε ότι αυτός στερείται συνοχής και αξιοπιστίας.

Αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις του υπήρξαν αόριστες και χωρίς λεπτομέρειες, καθώς ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναφέρει με χρονική και λογική συνέπεια και συνοχή τα όσα κατ’ ισχυρισμό του βίωσε, σε όλες δε τις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν περί τούτου υπήρξε ασαφής και γενικόλογος.

Συγκεκριμένα, κατά την εξέταση του στοιχείου της διαφορετικότητας, αξιολογήθηκε το ότι ο αιτητής δήλωσε ότι συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό στην ηλικία των 17 ετών, όταν είχε μία συνάντηση με τον δάσκαλό του, αλλά όταν του ζητήθηκε να αναφέρει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την πορεία και εσωτερική διεργασία  όπου συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, περιέγραψε με γενικό τρόπο ότι το συνειδητοποίησε όταν άρχισε να κάνει φίλους του ίδιου φύλου και συνέχισε αυτόν τον τρόπο ζωής όταν είχε συνάντηση με τον καθηγητή του στο λύκειο. Καθ’ όλες δε τις επ’ αυτού αναφορές του ο αιτητής, ως κρίθηκε, δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του, αναφέροντας μόνο εν συντομία ότι ήταν «φυσιολογικό» γι' αυτόν. Οι δηλώσεις του αιτητή σχετικά με την ηλικία του όταν συνειδητοποίησε τη σεξουαλική του ταυτότητα κρίθηκαν αντιφατικές, χωρίς τελικώς να καταστεί εφικτό να αποσαφηνιστούν οι αντιφάσεις που εντοπίστηκαν, καθώς, ενώ αρχικά δήλωσε ότι ήταν στην ηλικία των 17 ετών, στην έναρξη της σχέσης με τον καθηγητή, αργότερα είπε ότι αυτή ξεκίνησε το 2015, έτος κατά το οποίο θα έπρεπε να ήταν 20 ή 21 ετών. Περαιτέρω, ως κρίθηκε, με γενικό και σύντομο τρόπο ανέφερε πως αισθανόταν διαφορετικός από τους άλλους, όταν ερωτήθηκε σχετικά, ενώ κληθείς να παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες παρέμεινε γενικός και σύντομος.

Σε σχετική ερώτηση ο αιτητής δήλωσε ότι γνώρισε άλλους ομοφυλόφιλους στη χώρα καταγωγής του σε κλαμπ, μπαρ, τελετές και συνέδρια, ωστόσο, κληθείς να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς γνώρισε αυτά τα άτομα, ο αιτητής τοποθετήθηκε αόριστα λέγοντας ότι τον σύστησε ένας στενός φίλος και κληθείς κατ’ επανάληψη και επίμονα να περιγράψει λεπτομερώς μία τέτοια τελετή στην οποία παρευρέθηκε, με πολύ γενικό τρόπο ανέφερε πως μιλούσαν για τον προσωπικό τους τρόπο ζωής και ότι η τελετή αφορούσε μόνο τον προσωπικό τρόπο ζωής, χωρίς να είναι σε θέση τελικώς να παραθέσει την παραμικρή λεπτομέρεια για το τι συνέβαινε στις κατ’ ισχυρισμό τελετές/συνέδρια στα οποία παρευρισκόταν. Το ίδιο σύντομος και γενικός κρίθηκε πως ήταν και όταν του ζητήθηκαν λεπτομέρειες για μία ομιλία που είχε ακούσει σε μία τελετή, όπου επανέλαβε κατ’ ουσία τα περί του τρόπου ζωής των ατόμων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ. Αναφορικά με τις ρομαντικές του σχέσεις στο Καμερούν, όταν ερωτήθηκε ο αιτητής, δήλωσε ότι η μόνη σοβαρή σχέση που είχε ήταν με τον καθηγητή του και έπειτα είχε μόνο σύντομες σχέσεις που δεν ήταν σοβαρές. Κληθείς να περιγράψει τη σχέση του με τον καθηγητή του, τοποθετήθηκε με αόριστο τρόπο αναφέροντας πως αρχικά ζήτησε τη βοήθεια στα μαθήματα και κάποια στιγμή ο καθηγητής άρχισε να τον αγγίζει με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η σχέση τους. Όταν ερωτήθηκε τι τον έλκυσε στον καθηγητή οι δηλώσεις του ήταν απροσδιόριστες, καθώς εξήγησε μόνο εν συντομία και με γενικό τρόπο ότι ο καθηγητής ήταν τόσο καλός μαζί του. Αναφορικά με την εξέλιξη της σχέσης αυτής, ερωτώμενος σχετικά, ο αιτητής επανέλαβε πώς ξεκίνησε η σχέση και στη συνέχεια χωρίς λεπτομέρειες περιέγραψε πώς στη συνέχεια άρχισαν να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον και να αγαπούν και να νοιάζονται ο ένας για τον άλλον. Επί τούτου κρίθηκε ότι αναμενόταν να είναι σε θέση να γίνει πιο συγκεκριμένος για μία σχέση τόπο σημαντική για τον ίδιο, όσο αυτός την παρουσίασε. Επιπρόσθετα, όσον αφορά τις λοιπές γνωριμίες μετά τον εν λόγω καθηγητή ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομέρειες για το πως τους γνώρισε, αναφέροντας απλά πως αυτό έγινε μέσω σχετικών εφαρμογών και στενών φίλων.

Κατά την αξιολόγηση των στοιχείων που αφορούν το στίγμα και ντροπή (στη βάση του μοντέλου DSSH) ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναπτύξει λεπτομερώς και συγκεκριμένα οποιαδήποτε ντροπή ή στιγματισμό από την κοινωνία, αναφέροντας ότι οι ομοφυλόφιλοι θεωρούνταν περιθωριακοί, καθώς και ότι τον απέρριπταν όλοι από την κοινωνία του στο Tiko και η οικογένειά του. Όταν του ζητήθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες για την απόρριψη από την οικογένειά του, ο ίδιος ανέφερε μόνο εν συντομία και αόριστα ότι συνέβη μόλις η πληροφορία ότι είναι ομοφυλόφιλος έγινε “viral” και αναγκάστηκαν να του πουν ευθέως ότι ήταν ολομόναχος.

Ο αιτητής δήλωσε ότι τον υποστήριξε μόνο η θεία του, η οποία ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο, και όταν κλήθηκε να διευκρινίσει την πρώτη φορά που μίλησε σε αυτή τη θεία του για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, χωρίς λεπτομέρειες δήλωσε ότι τον καταλάβαινε και τον ενθάρρυνε, χωρίς και πάλι να είναι σε θέση να αναφέρει με εύλογη λεπτομέρεια το πώς αισθανόταν ζώντας σε χώρα με τόσο αρνητική άποψη για τους ομοφυλόφιλους, καθώς δήλωσε απλώς ότι τον έκανε να αισθάνεται σαν να μην υπάρχει, σαν να είναι ολομόναχος και να μην υπάρχει κανείς για να μιλήσει. Ο αιτητής επανέλαβε πολλάκις κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ότι απαγορεύεται η ομοφυλοφιλία στη χώρα καταγωγής του, ωστόσο δεν γνώριζε κανέναν νόμο σχετικά με την ομοφυλοφιλία στο Καμερούν και δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει συγκεκριμένα μέτρα για το πώς το προσπαθούσε να κρύψει τη σεξουαλική του ταυτότητα ενόσω ευρισκόταν στο Καμερούν και το μόνο που ανέφερε με αοριστία και εν συντομία ότι βεβαιωνόταν ότι οι άνθρωποι με τους οποίους έβγαινε ραντεβού ήταν αξιόπιστοι.

Όσον αφορά το στοιχείο της βλάβης κρίθηκε ότι οι δηλώσεις του αιτητή στερούνταν λεπτομερειών και εξειδίκευσης, αφού, αναφερόμενος στην αποκάλυψη της σχέσεως του με το δάσκαλο ανάφερε ότι έγινε από την αδελφή του δασκάλου σε προσωπικές του στιγμές μαζί. Ωστόσο, όταν του κλήθηκε να περιγράψει λεπτομερώς το περιστατικό όπου έγιναν αντιληπτοί ανέφερε με γενικό τρόπο ότι η αδελφή του δασκάλου τους είδε και στη συνέχεια η πληροφορία ότι ο ίδιος είναι ομοφυλόφιλος έγινε “viral” στο Tiko και δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς η πληροφορία έγινε τόσο ευρέως γνωστή στον τόπο διαμονής του και ποιες ήταν οι συνέπειες μετά το περιστατικό, καθώς ανέφερε απλώς ότι επρόκειτο για μικρό μέρος όπου διαδίδονται εύκολα οι ειδήσεις. Σχετικά με τη σύλληψή του ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει λεπτομέρειες, αναφέροντας ότι εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης και ότι φυλακίστηκε για έξι μήνες, υπέπεσε δε σε αντίφαση αναφορικά με τη σύλληψή του η οποία, ως δήλωσε, έγινε στο Tiko, περίπου τρεις εβδομάδες μετά το περιστατικό αποκάλυψης της σχέσης του με τον καθηγητή, ενώ προηγουμένως είχε δηλώσει πως μία εβδομάδα μετά είχε μετακομίσει στην Douala, χωρίς να αποσαφηνίσει την αντίφαση όταν κλήθηκε να το πράξει, αναφέροντας σχετικώς πως οι δύο περιοχές είναι κοντινές και επισκέπτονταν συχνά το Tiko.

Κληθείς να παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες για το χρόνο παραμονής του στη φυλακή, η περιγραφή του αιτούντος για το κελί στο οποίο βρισκόταν ήταν σύντομη και γενική, ενώ δεν μπόρεσε να δώσει επαρκείς λεπτομέρειες, παρόλο που δόθηκαν πολλές ευκαιρίες να περιγράψει το κελί και το χρόνο του εκεί, ως κρίθηκε. Για τον τρόπο αποφυλάκισής το, οι δηλώσεις του παρέμειναν γενικές και δεν μπόρεσε να παρέχει λεπτομέρειες σχετικά, τούτο ακόμη και αν του ζητήθηκε να μιλήσει για την αποφυλάκιση βήμα προς βήμα αναφέροντας μόνο ότι η θεία του δωροδόκησε τον διοικητή, χωρίς τελικά να προσδιορίζει χρονικά ούτε τη σύλληψη αλλά ούτε και την αποφυλάκισή του, αναφέροντας ότι το μόνο που μπορούσε να θυμηθεί ήταν ότι όλα συνέβησαν μεταξύ των ετών 2015- 2016.

Επιπροσθέτως των ως άνω κρίθηκε ότι αιτητής δεν κατόρθωσε να εξηγήσει για με ποιο τρόπο κατόρθωσε να διαμείνει στο Καμερούν για περίοδο τριών ετών ενώ καταζητούνταν, όπως ο ίδιος δήλωσε, καθώς ανέφερε αρχικά ότι δεν κυκλοφορούσε για τρία χρόνια, ισχυρισμός που έρχεται σε αντίφαση με τη δήλωσή του ότι μετά την αποφυλάκισή του πήγε στο νοσοκομείο για να κάνει έλεγχο της υγείας του. Όταν δε του υποδείχθηκε η ως άνω αντίφαση που εντοπίστηκε ο αιτητής άλλαξε τη δήλωσή του, λέγοντας ότι δεν πήγε ποτέ στο νοσοκομείο αλλά ότι ο γιατρός τον εξέτασε κατ’ οίκο. Τέλος αξιολογήθηκε αρνητικά το ότι ο αιτητής, απροσδιόριστα και χωρίς λεπτομέρειες, ανέφερε πως από έναν φίλο του γνωρίζει ότι καταζητείται μέσω της φωτογραφίας του και πως υπάρχει σχετική ανακοίνωση και στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, ενώ ο διοικητής που χρηματίστηκε για την αποφυλάκισή του είναι πλέον και ο ίδιος φυλακή, ισχυρισμοί που έρχονται και πάλι σε αντίθεση με προηγούμενη δήλωση του αιτητή πως δεν είχε κανένα πρόβλημα στο αεροδρόμιο του Καμερούν και πως κατά το ταξίδι του και χρησιμοποίησε το δικό του διαβατήριο, περίπου τρία χρόνια μετά την υποτιθέμενη παράνομη απελευθέρωση από τη φυλακή που έλαβε χώρα.

Στο πλαίσιο αξιολόγησης της εξωτερικής αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού έγινε έρευνα αναφορικά με τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι στην χώρα καταγωγής του, εκ της οποίας κρίθηκε ότι οι διαθέσιμες σχετικά πληροφορίες (ΠΧΚ) συνάδουν μερικώς με τους ισχυρισμούς του αιτητή, με βάση την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. του 2021. Παρά τούτο, ελλείψει της εσωτερικής αξιοπιστίας του αιτητή, ο ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός και απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.

Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, και επί τη βάσει του ισχυρισμού που έχει γίνει αποδεκτός, ήτοι ότι του προφίλ του, κατόπιν ανασκόπησης της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (Tiko, ως ορίστηκε από τους καθ’ ων η αίτηση), οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι, δεδομένου του ότι ο αιτητής είναι ενήλικας άνδρας, με δευτεροβάθμια μόρφωση και εργασιακή εμπειρία, δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα να εκτεθεί σε κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης κατά την επιστροφή του στη χώρα καταγωγής.

Συνεπεία των ως άνω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη και εκδόθηκε απόφαση επιστροφής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του.

Κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας κατά την επίδικη διαδικασία και μη επαρκούς αιτιολογίας της επίδικης απόφασης.

Οι καθ' ων η αίτηση αντέταξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, λήφθηκαν υπόψη και αξιολογήθηκαν άπαντες οι ισχυρισμοί του αιτητή, είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και ορθή επί της ουσίας αυτής, ζητώντας γι’ αυτό απόρριψη της προσφυγής.

Δεδομένου ότι οι ως άνω ισχυρισμοί συμπλέκονται με την επί της ουσίας ορθότητα της επίδικης απόφασης, προχωρώ λοιπών με επί της ουσίας εξέταση της, εξ υπαρχής και επί όλων των ενώπιον μου στοιχείων, η οποία τελείται σε κάθε περίπτωση (βλ. Έφεση κατά απόφασης Δ.Δ.Δ.Π. Αρ.107/2023, Q. B. T. v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημ.11/02/25).

Προχωρώ λοιπόν σε αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.98 του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.».

Στη σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρονται τα εξής:

«[Οι] δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […]

Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.» 

Στο ίδιο εγχειρίδιο, σελ.204, αναφέρονται, τα εξής:

«Όσον αφορά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας, οι αιτήσεις που βασίζονται σε γενετήσιο προσανατολισμό ή ταυτότητα φύλου μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες στον χειρισμό, επειδή οι λόγοι της αίτησης συνδέονται με ευαίσθητες και προσωπικές πτυχές της ιδιωτικής ζωής. Οι αιτούντες ενδέχεται να νιώθουν στιγματισμένοι, να ντρέπονται και/ή να αρνούνται την πραγματικότητα· ενδέχεται επίσης να έχουν υποστεί απόρριψη και/ή κακομεταχείριση από την οικογένεια και/ή την κοινότητά τους. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να καθιστούν δύσκολη για τους αιτούντες την αποκάλυψη των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών με σαφή και συνεκτικό τρόπο και, ως εκ τούτου, τα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζουν μπορεί να γνωστοποιούνται με καθυστέρηση, να είναι ελλιπή και να περιέχουν ανακολουθίες.

Ένα από τα μοντέλα που αναφέρονται στη βιβλιογραφία, το μοντέλο DSSH υπ’ αριθ. 2 [Difference, Stigma, Shame, Harm (Διαφορά, Στίγμα, Ντροπή, Βλάβη)], βασίζεται στην αντίληψη ότι υπάρχουν ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία τα οποία είναι πιθανό να είναι κοινά σε άτομα που αναγνωρίζουν ένα φύλο ή μια σεξουαλική ταυτότητα που δεν συνάδει με τις ετεροκανονικές κοινωνίες στις οποίες ζουν (όπου ο κανόνας είναι η ταύτιση του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου και η ετεροφυλοφιλία). Το μοντέλο προτείνει μια διαρθρωμένη μεθοδολογία για την αξιολόγηση αιτήσεων, η οποία βασίζεται στο φύλο και στη σεξουαλική ταυτότητα και εξηγείται, με πρακτικά παραδείγματα, στον δεύτερο τόμο του εγχειριδίου με τίτλο Credibility assessment training manual της Ουγγρικής Επιτροπής του Ελσίνκι.

[…]

Η ύπαρξη ή μη ορισμένων στερεοτυπικών συμπεριφορών ή εμφανίσεων δεν θα πρέπει να αποτελεί βάση για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ο αιτών έχει ή δεν έχει ορισμένο γενετήσιο προσανατολισμό και/ή ορισμένη ταυτότητα φύλου. Δεν υπάρχουν καθολικά χαρακτηριστικά ή ιδιότητες που τυποποιούν τα άτομα ΛΟΑΔΜ (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι αμφιφυλόφιλα, διεμφυλικά και μεσοφυλικά άτομα), όπως δεν υπάρχουν και για τα ετεροφυλόφιλα άτομα. Οι εμπειρίες της ζωής τους μπορεί να διαφέρουν σημαντικά, ακόμη και αν προέρχονται από την ίδια χώρα.»

Στην παρούσα, κατά την εξέταση της αξιοπιστίας των δηλώσεων του αιτητή, έγινε χρήση των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών από τους καθ’ ων η αίτηση και συμφωνώ με τα συμπεράσματα και συμπεράσματα τους, όπως καταγράφονται στην σχετική έκθεση που ετοίμασαν, για τους λόγους που θα εξηγήσω πιο κάτω.

Σημειώνω βεβαίως ότι στα πλαίσια εξέτασης ισχυρισμών που αφορούν σεξουαλικό προσανατολισμό δεν χωρούν τυποποιημένες προσεγγίσεις και η αξιολόγηση αξιοπιστίας δεν μπορεί να βασίζεται σε στερεοτυπικά πρότυπα (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, C-148/13-C-150/13, A. B. C., ημ.02/12/14). Περαιτέρω δεν μπορεί και δεν πρέπει να ζητείται από τον αιτητή να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για σεξουαλικές εμπειρίες ή να προσφέρει σχετικά στοιχεία ή άλλης μορφής μαρτυρία. Αξίζει βεβαίως να σημειωθεί επίσης ότι το μοντέλο DSSH, του οποίου έγινε χρήση στην εξέταση της επίδικης αίτησης, είναι αντικείμενο προβληματισμού [1], ως βασιζόμενο επί στερεοτυπικών αντιλήψεων, και γι’ αυτό θεωρώ ότι η χρήση του θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή.

Στην απόφαση Α. Β. C. του ΔΕΕ (ανωτέρω) αναφέρονται τα εξής κατατοπιστικά στις σκέψεις 61-65, επί του ζητήματος αξιολόγησης αξιοπιστίας στα πλαίσια υποθέσεων ως η παρούσα.

 «61. Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 4, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2004/83 επιβάλλει στις αρμόδιες αρχές την υποχρέωση να προβαίνουν στην αξιολόγησή τους συνεκτιμώντας την ατομική κατάσταση και τις προσωπικές περιστάσεις του αιτούντος και ότι το άρθρο 13, παράγραφος 3, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2005/85 απαιτεί από τις ίδιες αυτές αρχές να διεξάγουν τη συνέντευξη συνεκτιμώντας τις προσωπικές ή γενικές συνθήκες που περιβάλλουν την αίτηση ασύλου.

62. Μολονότι η υποβολή ερωτήσεων που αφορούν στερεοτυπικές αντιλήψεις ενδέχεται να συνιστά χρήσιμο στοιχείο στη διάθεση των αρμόδιων αρχών προκειμένου να προβούν στη σχετική αξιολόγηση, εντούτοις η εκτίμηση των αιτήσεων για την παροχή του καθεστώτος πρόσφυγα η οποία στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο σε στερεοτυπικές αντιλήψεις συνδεόμενες με τους ομοφυλόφιλους δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των διατάξεων που μνημονεύονται στην προηγούμενη σκέψη, στο μέτρο που δεν παρέχει στις εν λόγω αρχές τη δυνατότητα να λάβουν υπόψη την ατομική κατάσταση του οικείου αιτούντος άσυλο.

63. Επομένως, η αδυναμία ενός αιτούντος άσυλο να απαντήσει σε τέτοιου είδους ερωτήσεις δεν μπορεί να συνιστά αφ’ εαυτής επαρκή λόγο για να συναχθεί η αναξιοπιστία του αιτούντος, στο μέτρο που η προσέγγιση αυτή είναι αντίθετη προς τις απαιτήσεις του άρθρου 4, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2004/83 καθώς και του άρθρου 13, παράγραφος 3, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2005/85.

64. Δεύτερον, μολονότι οι εθνικές αρχές βασίμως προβαίνουν, κατά περίπτωση, σε υποβολή ερωτήσεων προκειμένου να εκτιμήσουν τα γεγονότα και τις περιστάσεις σχετικά με τον προβαλλόμενο γενετήσιο προσανατολισμό των αιτούντων άσυλο, εντούτοις οι ερωτήσεις που αφορούν τις λεπτομέρειες των σεξουαλικών πρακτικών του οικείου αιτούντος άσυλο προσβάλλουν τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνει ο Χάρτης και, ειδικότερα, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής που προβλέπει το άρθρο του 7.

65. Όσον αφορά, τρίτον, τη δυνατότητα των εθνικών αρχών να κρίνουν παραδεκτή, όπως πρότειναν ορισμένοι αναιρεσείοντες των κύριων δικών, την τέλεση ομοφυλοφιλικών πράξεων, την ενδεχόμενη υποβολή τους σε «τεστ» προκειμένου να αποδείξουν την ομοφυλοφιλία τους ή ακόμη την οικειοθελή εκ μέρους τους προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων όπως είναι οι βιντεοσκοπημένες λήψεις των ερωτικών τους συνευρέσεων, υπογραμμίζεται ότι, πλην του ότι τα εν λόγω στοιχεία δεν έχουν κατ’ ανάγκη αποδεικτική αξία, ενδέχεται περαιτέρω να συνεπάγονται και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ο σεβασμός της οποίας κατοχυρώνεται από το άρθρο 1 του Χάρτη. »

Εν προκειμένω, ενόψει και κατ’ εφαρμογή των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών και νομολογίας, είναι κατάληξη μου, σε συμφωνία με τους καθ’ ων η αίτηση, ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει τις κατ’ ελάχιστον αναμενόμενες λεπτομέρειες αναφορικά με τη σχέση του με τον καθηγητή, στα πλαίσια της οποίας υπέστη και τα όσα αυτός αναφέρει που αφορούν τη φυλάκιση και μετέπειτα ελευθέρωση του, κατόπιν παρέμβαση της θείας του εκ του Ηνωμένου Βασιλείου, παρά την ιδιαίτερη σημασία της σχέσης αυτής, και δεν παρέχει καμία συγκεκριμένη λεπτομέρεια για τα βιώματα του στα πλαίσια της πορείας και διεργασιών μέσα από τα οποία συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και όσων ακολούθησαν αυτών. Σημειώνω επίσης, ως και οι καθ’ ων η αίτηση εντόπισαν, ότι ουδεμία λεπτομέρεια σχετικά με το χαρακτήρα, τις συζητήσεις τους ή άλλη ανάμνηση από αυτούς τον δεσμό του αυτό με τον καθηγητή του ήταν σε θέση να παραθέσει ο αιτητής, παρότι κλήθηκε πολλάκις να το πράξει, περιοριζόμενος σε γενικόλογες, αόριστες και εν πολλοίς μονολεκτικές αποκρίσεις στις σχετικές ερωτήσεις που υποβλήθηκαν. Όλες οι απαντήσεις ήταν στερούμενες εύλογα αναμενόμενων λεπτομέρειών, χωρίς αναφορά σε κάποιο ιδιαίτερο γεγονός, που εντυπώθηκε στη μνήμη του, έστω φωτογραφικά, τόσο σε σχέση με τις εμπειρίες του με άλλα άτομα ΛΟΑΤΚΙ όσο και με το τι προηγήθηκε, τι ακολούθησε αλλά και τι έγινε κατά τι διάρκεια της φυλάκισης του, ως ανέφερε. Τέλος ουδέν αναφέρει σχετικά με το διάστημα 3 ετών κατά το οποίο ζούσε στην Douala, μετά την ανεξήγητη εν τέλει αποφυλάκιση του και παρότι κατά το διάστημα αυτό αλλά μέχρι και σήμερα, ως ανέφερε, εξακολουθεί να καταζητείται και πως κατάφερε παρόλα τα ανωτέρω να φύγει νομίμως δι’ αεροδρομίου από τη χώρα ενώ καταζητούνταν από τις αρχές. Επί όλων των προαναφερθέντων σημείων θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να είναι σε θέση ο αιτητής να δώσει περαιτέρω πληροφορίες και εξηγήσεις στις πολλές επ’ αυτού ερωτήσεις που τέθηκαν και να αναφέρει περισσότερα στοιχεία, τα οποία θα έδιναν την αναμενόμενη βιωματική διάσταση στο αφήγημα του.

Περαιτέρω θα συμφωνήσω με τους καθ’ ων η αίτηση ότι η περιγραφή της κατ’ ισχυρισμό σύλληψης και κράτησης αλλά και της μετέπειτα απόδρασης του αιτητή στερείται και αυτή παντελώς βιωματικών λεπτομερειών και χαρακτηρίζεται από ασάφειες.

Συνεπώς, παρότι δεν θα συμφωνήσω με την βαρύτητα που δίδεται από τους καθ’ ων η αίτηση στην αδυναμία του αιτητή να εκφράσει και να διατυπώσει εσωτερικές διεργασίες που αφορούσαν τα όσα ισχυρίστηκε, ήτοι τη ντροπή και το στίγμα το οποίο ενδεχομένως να ένιωθε, τούτο άλλωστε θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι αναμενόμενο από άτομο το οποίο μεγάλωσε και γαλουχήθηκε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι δεν ήταν σε θέση να παρέχει εύλογα θεωρώ αναμενόμενες βιωματικές λεπτομέρειες για τα όσα ισχυρίστηκε ότι βίωσε.

Δεν θα επεκταθώ περαιτέρω παρά μόνο θα παραπέμψω, αναφορικά με τα επιμέρους σημεία της τρωθείσας αξιοπιστίας του αιτητή, στα ερ.94-99, στο περιεχόμενο των οποίων  γίνεται λεπτομερής αναφορά πιο πάνω, στα πλαίσια παράθεσης της επίδικης αίτησης, τα οποία δεν κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω και στα οποία δεν έχω τίποτε να προσθέσω.

Ενόψει των ως άνω είναι κατάληξη μου ότι εν προκειμένω, εκ του αφηγήματος του αιτητή, απουσιάζει κάθε ψήγμα πλήρους, συνεκτικής, ευλογοφανούς παράθεσης σημείων και λεπτομερειών, που θα ήταν απίθανο να προσέξει ή να είναι σε θέση να ανακαλέσει άτομο το οποίο δεν είχε βιώσει την εμπειρία που ο αιτητής παραθέτει, εκ του οποίου θεωρώ ότι διαβρώνεται η εσωτερική συνοχή των λεγομένων του. Με απλά λόγια, τα όσα ανέφερε ο αιτητής περιέχουν τόσα πολλά κενά, ασάφειες και αοριστίες που μοιάζουν περισσότερο με εκ των υστέρων επινόημα του ιδίου, στα πλαίσια του οποίου αυτός παραθέτει ένα επί το πλείστο ασυνάρτητο και στερούμενο χρονικής και λογικής συνέχειας συνονθύλευμα διάφορων ισχυρισμών, προκειμένου να στηρίξει τον πυρήνα του αιτήματος του περί του σεξουαλικού του προσανατολισμού.

Αναφορικά τώρα με την εξωτερική συνοχή των ισχυρισμών του αιτητή σημειώνω ότι οι καθ’ ων η αίτηση προέβησαν σε αξιολόγηση πληροφοριών που εντόπισαν σχετικά με την μεταχείριση ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στο Καμερούν, στη βάση των οποίων διαπιστώθηκε ότι τα όσα ανέφερε συνάδουν με τις διαθέσιμες πληροφορίες (ερ.94, 71). Δεδομένου τούτου δεν κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τούτο, καθότι αρκεί ότι άτομα ΛΟΑΤΚΙ αντιμετωπίζουν κίνδυνο δίωξης από τις αρχές αλλά και το κοινωνικό σύνολο, κακομεταχείρισης, κοινωνικού αποκλεισμού αλλά και φυλάκισης, ως και οι καθ’ ων η αίτηση εντόπισαν. Σημειώνω μόνο ότι τα ευρήματα των καθ’ ων η αίτηση περί των ως άνω επιβεβαιώνονται και από έτερη πηγή [2].

Όμως η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή είναι τέτοια που, στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που απαρτίζουν την υπόθεση, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη γενική και συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών της, καθώς η συμφωνία των ισχυρισμών του με διαθέσιμες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής δεν αρκεί, τη στιγμή που στερείται εσωτερικής συνοχής, για τους λόγους που λεπτομερώς ανωτέρω εξηγούνται, ενόψει της συνολικής θεώρησης των δεικτών αξιοπιστίας. Ως πολλάκις έχω αναφέρει, αν η αξιολόγηση γινόταν στη βάση μόνο της εξωτερικής συνοχής (ήτοι της ύπαρξης μιας πρακτικής ή φαινομένου ή κατάστασης, ως γενική πληροφορία, ως εν προκειμένω της πιθανότητας δίωξης ατόμων ΛΟΑΤΚΙ στο Καμερούν), θα οδηγούσε σε αποδοχή ισχυρισμών για τούτο και μόνο τον λόγο, οι οποίοι στερούνται εσωτερικής συνοχής και θα οδηγούσε σε ανεπιφύλακτη αποδοχή, ενάντια σε κάθε εύλογη κριτική θεώρηση των λεγομένων του. Στα πλαίσια συνολικής θεώρησης και αποτίμησης ενός αφηγήματος, οι ισχυρισμοί ενός αιτητή και η εσωτερική συνοχή τους, παραμένει το πρωταρχικό σημείο αναφοράς. Άλλωστε, ως στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.97, αναφέρεται, «[…] είναι αναγκαία η επαγρύπνηση για καταστάσεις στις οποίες ορισμένοι αιτούντες μπορεί να προσαρμόσουν τους ισχυρισμούς τους ώστε να είναι συνεπείς με συναφείς ΠΧΚ, οι οποίες κατά την άποψή τους θα στηρίξουν την αίτησή τους.»

Είναι εκ των ως άνω κατάληξη μου ότι ουδείς εκ των ισχυρισμών του αιτητή μπορεί να γίνει αποδεκτός. Οι σημαντικές ελλείψεις εσωτερικής συνοχής δεν αφήνουν περιθώριο αποδοχής τους. Στην απουσία δε περαιτέρω μαρτυρίας που θα συμπλήρωνε τα κενά και τις ελλείψεις, ως ανωτέρω λεπτομερώς καταγράφονται, είναι η κατάληξη μου ότι τα κενά παραμένουν. Το όλο αφήγημα του παρουσιάζει κενά και ελλείψεις, οι οποίες πλήττουν αναπόφευκτα την συνολική συνοχή και αξιοπιστία του αιτητή.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί και το εξής σημαντικό. Επί της επίδικης αιτήσεως ο αιτητής καταγράφει, ως και ανωτέρω αναφέρεται, ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής γιατί τον αναζητά ο στρατός λόγω του ότι του αποδίδεται σύμπραξη με το κίνημα των αποσχιστών, στη δε συνέντευξη που έγινε στα πλαίσια εκτίμησης της ευαλωτότητας του αναφέρει ότι έφυγε λόγω της πολιτικής κατάστασης και λόγω του ότι του έκαψαν την οικία και ότι η αρραβωνιαστικιά και τα παιδιά του βρίσκονται στο Καμερούν. Αμφότεροι οι ως άνω ισχυρισμοί έρχονται σε πλήρη και ευθεία αντίθεση με τα όσα ανέφερε ο αιτητής στην επίδικη συνέντευξη, γεγονός που διαβρώνει περαιτέρω την αξιοπιστία του αιτητή.

Γι’ αυτό και θα συμφωνήσω με την κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση επί της αξιοπιστίας του ισχυρισμού αιτητή περί του σεξουαλικού του προσανατολισμού και της κατ’ ισχυρισμό δίωξης που υπέστη εξ αυτού.

Ενόψει των ως άνω διαπιστώσεων μου απομένει μια επικαιροποιημένη επισκόπηση της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (Douala).

Σημειώνω εδώ ότι, κατόπιν επισκόπησης των λεγομένων του αιτητή, δεδομένου ότι, ως ο ίδιος αναφέρει, διέμενε στην Douala περί τα 3 έτη προτού αυτός φύγει από τη χώρα, θα διαφωνήσω με τους καθ’ ων η αίτηση και τον ορισμό του Tiko ως τόπου διαμονής του αιτητή. Τούτο γιατί δεδομένης της επί μακρώ παραμονής του αιτητή στην Douala δεν θα μπορούσε να καθοριστεί το Tiko ως τόπος τελευταίας διαμονής του. Συνεπώς η εξέταση της κατάστασης ασφαλείας θα γίνει σε συνάρτηση με την Douala, την οποία θεωρώ ότι είναι ο ορθός τόπος τελευταίας διαμονής του αιτητή.

Αναφορικά με την περιφέρεια Littoral του Καμερούν, στην οποία ανήκει η πόλη Douala, για το διάστημα από 03/02/24 έως 31/01/25, καταγράφηκαν 13 περιστατικά ασφαλείας στα οποία χάθηκαν 4 ανθρώπινες ζωές. Τα 13 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 4 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 4 διαμαρτυρίες (protests) χωρίς ανθρώπινες απώλειες και 5 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 2 θανάτους [3].  Τα 11 από τα πιο πάνω 13 περιστατικά καταγράφηκαν στη Dοuala,  στα οποία χάθηκαν 3 ανθρώπινες ζωές και έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 4 ταραχές (riots)   με 2 ανθρώπινες απώλειες, 3 διαμαρτυρίες (protests) χωρίς θανάτους και 4 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) με 1 θάνατο [4]. Σημειώνεται ότι o πληθυσμός της περιοχής ανέρχεται περί τα 4 εκατομμύρια και της Douala περί τα 3 ½ εκατομμύρια. ^[5] [6]

Είναι κατάληξη μου, αποτιμώντας τις ως άνω πληροφορίες, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» και λαμβανομένης υπόψη της φύσεως των περιστατικών που καταγράφηκαν, ως εκτίθενται πιο πάνω [7] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN).

Προς τα ως άνω λαμβάνω υπόψη και συνυπολογίζω ότι ο αιτητής είναι υγιής, ενήλικας, 31 ετών σήμερα, έζησε για 3 έτη προτού φύγει από τη χώρα καταγωγής στη Douala, έχει προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, έστω περιστασιακή και δευτεροβάθμια μόρφωση. Δεν μου διαφεύγει ότι ο αιτητής δεν γνωρίζει γαλλικά και δεν έχει οικογενειακό ή άλλο δίκτυο στην Douala (η οποία είναι γαλλόφωνη). Όμως ουδέν ετέθη που να καταδεικνύει ότι δεν θα καταφέρει να επανενταχθεί, να στεγαστεί και να βιοποριστεί στη Douala, όπου και, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ιδίου, διέμεινε περί τα τρία έτη στο παρελθόν, χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιο κίνδυνο, αφού ουδέν περί τούτου αναφέρει.  

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» αλλά και ότι δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Ουδέν προσκομίστηκε στα πλαίσια της παρούσης που να ανατρέπει τα ως άνω.

Η προσφυγή απορρίπτεται.

Δεδομένων των πλημμελειών που εντοπίστηκαν στην επίδικη έκθεση, ως αυτές ανωτέρω καταγράφονται, ήτοι τον λανθασμένο καθορισμό του Tiko ως τελευταίου τόπου διαμονής του αιτητή αντί της Douala, τα οποία, παρότι δεν είναι ικανά - δεδομένου του εξ υπαρχής ελέγχου που έγινε στα πλαίσια της παρούσης - να ανατρέψουν το τελικό αποτέλεσμα ότι δεν υφίσταται εδώ ανάγκη παροχής διεθνούς προστασίας σ’ αυτήν, δεικνύουν πλημμελή έρευνα και αιτιολόγηση, δεν επιδικάζονται έξοδα.

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.