D.O.C. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθ. Αρ.: 6419/22, 8/5/2025
print
Τίτλος:
D.O.C. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθ. Αρ.: 6419/22, 8/5/2025

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 6419/22

8 Μαΐου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

 

D.O.C., εκ Νιγηρίας

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η Αίτηση

 

Τζ. Μπετίτο (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Σ. Πιτσιλλίδου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

 

 

ΑΠΟΦΑΣΗ 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, ημερομηνίας 13/09/2022, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.

 

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ως έχουν τεθεί στην Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση και υποστηρίζονται από τον διοικητικό φάκελο, έχουν ως ακολούθως:

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Νιγηρίας και εισήλθε παράτυπα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη περί τα μέσα Οκτωβρίου του 2021.

 

Στις 11/11/2021, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση διεθνούς προστασίας και στις 09/09/2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός του. Στις 09/09/2022, ο εν λόγω λειτουργός ετοίμασε έκθεση-εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία εγκρίθηκε στις 13/09/2022 από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιο λειτουργό, απορρίπτοντας το αίτημα του Αιτητή.

 

Στις 16/09/2022, ετοιμάστηκε επιστολή γνωστοποίησης της εν λόγω απορριπτικής απόφασης προς τον Αιτητή, την οποία ο Αιτητής παρέλαβε προσωπικά αυθημερόν (μαζί με το σχετικό αιτιολογικό της επίδικης απόφασης).

 

Η εν λόγω απορριπτική απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε στις 03/10/2022.

 

Ο Αιτητής, δια της αγόρευσης του συνηγόρου του, προωθεί επιχειρηματολογία περί μη άσκησης κατά ορθό τρόπο της αρμοδιότητας των Καθ' ων η Αίτηση και λήψη της επίδικης απόφασης κατά παράβαση της ορθής ή/και νόμιμης διαδικασίας και κατά παράβαση του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου. Προωθεί επίσης, ότι δεν έγινε δέουσα έρευνα από τον αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, οδηγώντας σε πλάνη περί τα πράγματα, ενώ η κατάληξη των Καθ’ ων η Αίτηση στην επίδικη απόφαση είναι αναιτιολόγητη. Περαιτέρω, ισχυρίζεται πως υπήρξε παράλειψη εξέτασης από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, του κατά πόσο ο Αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, καθώς και ότι δεν τηρήθηκαν οι αρχές που διέπουν τις διαδικασίες ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου (κατά παράβαση του άρθρου 18(2Α) του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Η ευπαίδευτη συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση αντέκρουσε τους ισχυρισμούς του Αιτητή, υποβάλλοντας τις θέσεις της μέσω της γραπτής της αγόρευσης. Υποδεικνύει ότι ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο φέρει ως προς τη θεμελίωση του αιτήματός του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Με αναφορές και παραπομπές στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης καθώς και στον περί Προσφύγων Νόμο και τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, οι Καθ' ων η Αίτηση υποστηρίζουν ότι το αίτημα του Αιτητή εξετάστηκε με πληρότητα και ακολουθήθηκε η ορθή διερευνητική διαδικασία, ως επίσης, εξετάστηκαν ενδελεχώς όλα τα ενώπιον τους στοιχεία και ορθά κρίθηκε πως στο πρόσωπο του Αιτητή δεν συντρέχουν τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία του δικαιολογημένου φόβου δίωξης, ούτε και οι σχετικές προϋποθέσεις του Νόμου, ώστε να του χορηγηθεί κάποιο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Αντικρούοντας τους λόγους ακύρωσης, η συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση υποδεικνύει ότι οι διαδικασίες οι οποίες ακολουθήθηκαν συνάδουν με αυτές που προβλέπονται από τον περί Προσφύγων Νόμο και το Εγχειρίδιο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, χωρίς να προκύπτει ότι εμφιλοχώρησε πλάνη κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, ενώ δε, εισηγείται ότι η επίδικη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη κατά τρόπο που να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος.

 

Κατά το στάδιο των διευκρινήσεων ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, υποβλήθηκαν συμπληρωματικές αγορεύσεις από μέρους των συνηγόρων των δύο πλευρών. Με τη συμπληρωματική γραπτή αγόρευση, ο δικηγόρος του Αιτητή προβάλλει ότι υπήρξε παραβίαση ουσιωδώς τύπου λόγω παράβασης του δικαιώματος ακρόασης όπως αυτό διαφυλάσσεται στο άρθρο 30 του Συντάγματος και τα άρθρα 13Α(7) και 18(1) του περί Προσφύγων Νόμου, καθότι ως προκύπτει από τα στοιχεία της (παρούσας) υπόθεσης, δεν παρασχέθηκε διερμηνέας της αγγλικής γλώσσας κατά τη διενέργεια της συνέντευξης του Αιτητή, ενώ ούτε εντοπίστηκε κάποιο στοιχείο στον διοικητικό φάκελο που να αφορά στην ικανότητα του λειτουργού να χειρίζεται την αγγλική γλώσσα στο απαιτούμενο επίπεδο, εξ’ αυτού πλήττεται το δικαίωμα του Αιτητή για ύπαρξη διερμηνέα κατά τη συνέντευξη, ως αναφέρει το άρθρο 13Α(9)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, και ούτε ο Αιτητής είχε ενημερωθεί περί τούτου του δικαιώματός του.

 

Συνακόλουθα, η συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση, προς απάντηση των πιο πάνω, υποβάλλει μέσω της συμπληρωματικής γραπτής της αγόρευσης τις θέσεις της, με τις οποίες υποδεικνύει ότι ο εν λόγω ισχυρισμός προβάλλεται για πρώτη φορά και δεν δικογραφείται. Επιπλέον, εισηγείται ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ευσταθεί (παραπέμποντας στα άρθρα 12(1)(β) και 15(3)(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2013/32/ΕΕ, των οποίων οι σχετικές πρόνοιες ενσωματώθηκαν στα άρθρα 18(2) και 13Α(9)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου), αναφέροντας ότι η συνέντευξη διεξήχθη σε γλώσσα που ο Αιτητής κατανοεί, καθότι ο ίδιος συμπλήρωσε την αίτηση του για διεθνή προστασία στα αγγλικά και δηλώνοντας και την αγγλική γλώσσα ως κατανοητή στον ίδιο, και ενόψει τούτων, δεν κρίθηκε αναγκαία από τους Καθ’ ων η Αίτηση η παροχή υπηρεσίας διερμηνέα αφού η επικοινωνία μεταξύ λειτουργού-Αιτητή ήταν δυνατή χωρίς αυτή. Περαιτέρω, υποδεικνύει ότι ο ίδιος ο Αιτητής ανέφερε ότι ομιλεί αγγλικά, υπέγραψε όλες τις σελίδες του πρακτικού της συνέντευξης και στο τέλος αυτού, πιστοποίησε με την υπογραφή του ότι κατανόησε πλήρως τα διαμειφθέντα κατά την εν λόγω συνέντευξη, επιβεβαιώνοντας επίσης και το περιεχόμενο της. Τέλος, υποβάλλει ότι δεν προσκομίστηκε οτιδήποτε που να τεκμηριώνει έλλειψη γνώσης αγγλικών του αρμόδιου λειτουργού, ενώ το τεκμήριο της κανονικότητας της διοικητικής πράξης δεν έχει ανατραπεί και βάσει της αρχής τους τεκμηρίου της νομιμότητας και της κανονικότητας, η διοικητική πράξη θεωρείται νόμιμη.

 

Κατά την τελευταία δικάσιμο ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, o δικηγόρος του Αιτητή απέσυρε όλους τους νομικούς ισχυρισμούς πλην αυτού περί της μη δέουσας έρευνας, δηλώνοντας ότι οι λόγοι που αναφέρονται στη γραπτή του αγόρευση περιορίζονται στα όσα αφορούν την ουσία της υπόθεσης.

 

Δεδομένων των πιο πάνω, θα προχωρήσω ακολούθως με την εξέταση του ισχυρισμού περί μη δέουσας έρευνας (συμπεριλαμβανομένης της παράλειψης εξέτασης/έρευνας ως προς την απόδοση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας), ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο, εκτός της νομιμότητας, και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν, καθώς και την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου (βλ. άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(I)/2018).

 

Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών του Αιτητή ως προβλήθηκαν από  τον ίδιο καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του και των πραγματικών γεγονότων ως αυτά προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου (από τούδε και στο εξής, «.Δ.Φ.»).

 

Ο Αιτητής αναφέρει στη γραπτή του δήλωσή στα πλαίσια της υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας, ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του εξαιτίας της κακομεταχείρισης που βίωνε από τον θείο του, αφότου απεβίωσαν οι γονείς του πριν από αρκετά χρόνια και έκτοτε, ο ίδιος διέμενε μαζί με τον θείο του. Ως επίσης κατέγραψε, ο εν λόγω θείος του ανάγκασε τον ίδιο να διακόψει το σχολείο και έτσι ο Αιτητής δεν είχε κανέναν για να τον στηρίξει για την εκπαίδευσή του. Επιπλέον, ο θείος του πήρε όλη την περιουσία που ανήκε στον πατέρα του και επίσης απείλησε τον Αιτητή ότι θα τον σκοτώσει επειδή ο ίδιος τον επέκρινε για τα όσα κακά έκανε στον ίδιο. Μη έχοντας άλλη επιλογή και φοβούμενος ότι κινδυνεύει η ζωή του εκεί, έφυγε από τη χώρα του ώστε να αναζητήσει διεθνή προστασία. [ελεύθερη μετάφραση, ερυθρό 1 Δ.Φ.]

 

Κατά το στάδιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής επανέλαβε ότι κατόπιν που απεβίωσαν οι γονείς του (σε ατύχημα με το αυτοκίνητο κατά το έτος 2014 – ερυθρό 17/Χ3 Δ.Φ.), τον ίδιο τον πήρε ο θείος του (αδερφός του πατέρα του) για να ζήσει μαζί του, ενώ η αδερφή του πήγε με τη θεία του (αδερφή της μητέρας του), ωστόσο (ως ισχυρίστηκε), ο θείος του δεν του φερόταν καλά, ούτε τον φρόντιζε, ενώ τον απειλούσε ότι θα σταματούσε να πληρώνει τα δίδακτρα για το σχολείο του. Επίσης, ισχυρίστηκε ότι ο θείος του πήρε όλη την περιουσία που είχε ο πατέρας του, ενώ ξεκίνησε τις απειλές εναντίον του όταν ο ίδιος του εναντιώθηκε λέγοντας του πως πρέπει αυτό να σταματήσει και ότι μέρος της εν λόγω περιουσίας αποτελεί κληρονομιά του ιδίου. Ο Αιτητής ενημέρωνε τη θεία του για τα όσα αντιμετώπιζε από τον θείο του, η οποία (εν τέλει, το 2019 – ερυθρό 17/Χ2 Δ.Φ.) πήγε και τον πήρε για να ζήσει μαζί της (σε άλλη πολιτεία, ενώ μαζί με θεία του διέμενε και η αδερφή του – ερυθρό 17/Χ3 Δ.Φ.). Ως ανέφερε, ο ίδιος ήταν καλά εκεί που ζούσε μαζί με τη θεία του (όπου εργαζόταν επίσης, ως τεχνικός από το 2020 μέχρι το 2021 που έφυγε από τη χώρα του – ερυθρό 16/Χ3 Δ.Φ.), ωστόσο, ο θείος του έμαθε για τούτο και ζήτησε από τη θεία του να αφήσει τον ίδιο ελεύθερο, αλλά εκείνη δεν δέχθηκε να πράξει τούτο, λόγω του ότι (ως επικαλέστηκε) ο θείος του θα του έκανε ψυχολογικό πόλεμο μέχρι θανάτου εάν τον άφηνε να επιστρέψει σε εκείνον. Εντούτοις, ο θείος του (όπως είπε) άρχισε να τους επισκέπτεται με σκοπό να πάρει τον ίδιο πίσω μαζί του, έτσι η θεία του θεώρησε ότι θα ήταν καλύτερο για τον ίδιο να φύγει από τη χώρα παρά να επιστρέψει στον θείο του. [ερυθρό 15/Χ2 Δ.Φ.]

 

Κατόπιν διευκρινιστικών/περαιτέρω ερωτήσεων που ακολούθησαν, ο Αιτητής επιβεβαίωσε πως ο μόνος λόγος για τον οποίο έφυγε από τη χώρα του, ήταν τα όσα ανέφερε (πιο πάνω) περί κακομεταχείρισης του από τον θείο του (ερυθρό 15/Χ3-Χ5 Δ.Φ.). Ισχυρίστηκε δε ότι, όταν ζούσε ο πατέρας του, που είχε πολλά χρήματα, εκείνος αντιμετώπιζε κάποια προβλήματα με τον θείο του, ενώ κατόπιν που απεβίωσε ο πατέρας του, ο θείος του, τον απειλούσε επειδή ο ίδιος του είπε να μην πειράξει την περιουσία του πατέρα του και επίσης, ο θείος του απειλούσε να τον σκοτώσει (ως ισχυρίστηκε) ώστε να μην μπορεί να διεκδικήσει την εν λόγω περιουσία, αφού ήταν ο μοναδικός κληρονόμος του πατέρα του (ερυθρό 15/Χ1 Δ.Φ.). Κατόπιν σχετικού ερωτήματος, ο Αιτητής επιβεβαίωσε ότι ο θείος του, έλαβε την περιουσία του πατέρα του (ερυθρό 14/Χ2 Δ.Φ.).

 

Ερωτηθείς για το πως προστατευόταν από τις απειλές του θείου του ενόσω διέμενε με τη θεία του στο Lagos, ο Αιτητής είπε ότι τον υποστήριζε η θεία του (ερυθρό 14/Χ7 Δ.Φ.). Ανέφερε επίσης, ότι αναγκάστηκε (εν τέλει) να φύγει από τη χώρα του επειδή, κατά την περίοδο που ο ίδιος ζούσε με τη θεία του (από το 2019 μέχρι το 2021), ο θείος του πίεζε τη θεία του για να τον αποδεσμεύσει (ερυθρό 13/Χ4-Χ5 Δ.Φ.). Ακολούθως, ερωτηθείς κατά πόσο αποτάθηκε στην αστυνομία σχετικά με το εν λόγω ζήτημα, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά, προσθέτοντας ότι έστω και να έπραττε τούτο, η αστυνομία δεν θα ασχολείτο με το εν λόγω θέμα, ενώ επικαλέστηκε επίσης ότι, δεν είχε τη δύναμη ώστε να μπορέσει αντισταθεί στον θείο του και να διεκδικήσει την περιουσία του πατέρα του (ερυθρό 13/Χ7-Χ9 Δ.Φ.). Πέραν τούτων, ισχυρίστηκε πως ο θείος του δεν τον άφηνε ήσυχο και δεν ήθελε να τον ακούσει (ερυθρό 13/Χ11 Δ.Φ.), ενώ η θεία του δεν είχε τη δύναμη για να τον πολεμήσει (ερυθρό 13/Χ12 Δ.Φ.).

 

Καταληκτικά, ερωτηθείς αναφορικά με το ποιες πιστεύει πως θα ήταν οι συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι θα αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα εφόσον ο θείος του ζει ακόμα και συνεχίζει να θέλει την περιουσία του πατέρα του (ερυθρό 13/Χ1-Χ3 Δ.Φ.). Τέλος, ερωτηθείς κατά πόσο οι αρχές της χώρας του θα του επέτρεπαν να επιστρέψει, ο Αιτητής αποκρίθηκε καταφατικά (ερυθρό 12 Δ.Φ.).

 

Οι ισχυρισμοί του Αιτητή εξετάστηκαν από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ως φαίνεται αναλυτικά στην έκθεση-εισήγησή του (ερυθρά 32-27 Δ.Φ.), στην οποία γίνονται παραπομπές στο περιεχόμενο της προφορικής συνέντευξης του Αιτητή. Ο εν λόγω λειτουργός σχημάτισε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα, τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή και τη χώρα καταγωγής του, ενώ ο δεύτερος αφορά στον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του Αιτητή εξαιτίας των απειλών από τον θείο του, λόγω περιουσιακών διαφορών (ερυθρό 31 Δ.Φ.). Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθώς κρίθηκε πως τόσο η εσωτερική όσο και εξωτερική αξιοπιστία αυτού, στοιχειοθετούνται (ερυθρά 31-30 Δ.Φ.). Ο δεύτερος, ωστόσο, ουσιώδης ισχυρισμός έτυχε απόρριψης, καθότι κρίθηκε (συγκεκριμένα) ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει ικανοποιητικές και επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες σε θέματα που αφορούν τον εν λόγω ισχυρισμό του, ενώ κληθείς να δώσει περαιτέρω πληροφορίες για τα εν λόγω γεγονότα, υπέπεσε σε ασάφειες, αοριστίες, αντιφάσεις και έλλειψη ευλογοφάνειας (ερυθρό 30 Δ.Φ.).

 

Ειδικότερα, ο λειτουργός διέκρινε τα ακόλουθα (ερυθρά 30-29 Δ.Φ.):

 

Παρατηρήθηκε πως παρά το ότι ο θείος του απειλούσε να τον σκοτώσει ώστε να πάρει την περιουσία του πατέρα του (ως ισχυρίστηκε ο Αιτητής – ερυθρά 15/Χ1, 14/Χ9 Δ.Φ.), εντούτοις, ο ίδιος συνέχισε να διαμένει με τον θείο του από το 2014 (που απεβίωσαν οι γονείς του) μέχρι το 2019 (που τον πήρε η θεία του μαζί της), ενώ σε διευκρινιστική ερώτηση σχετικά με το λόγο που δεν έφυγε νωρίτερα, ο Αιτητής αποκρίθηκε με αοριστία και γενικολογία, λέγοντας ότι έκανε υπομονή (ερυθρό 14/Χ1 Δ.Φ.). Επίσης, παρατηρήθηκε έλλειψη ευλογοφάνειας σχετικά με τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι ο θείος του ήθελε να πάρει την περιουσία του πατέρα του, αφού ο ίδιος δήλωσε στη συνέχεια ότι ο θείος του είχε (ήδη) πάρει την εν λόγω περιουσία (ερυθρό 14/Χ2 Δ.Φ.), ενώ σε διευκρινιστική ερώτηση σχετικά με το λόγο που ο θείος του εξακολουθεί να θέλει να τον σκοτώσει, ο Αιτητής απάντησε με υπεκφυγή ότι δεν γνωρίζει (ερυθρό 14/Χ3 Δ.Φ.).

 

Ο Αιτητής υπέπεσε επιπλέον σε αντίφαση/ασυνέπεια, αναφέροντας αργότερα (κατόπιν σχετικής ερώτησης) ότι εάν επιστέψει στη Νιγηρία θα αντιμετωπίσει τα ίδια ζητήματα, εφόσον ο θείος του θα συνεχίσει τις απειλές εναντίον του ώστε να πάρει την περιουσία του πατέρα του (ερυθρό 13/Χ1-Χ3 Δ.Φ.). Περαιτέρω, παρατηρήθηκε ότι ο Αιτητής αποκρίθηκε με αοριστία όταν κλήθηκε να διευκρινίσει το πως ο ίδιος προστατευόταν από τις εν λόγω απειλές του θείου του, αναφέροντας ότι τον προστάτευε η θεία του, χωρίς δε, να αναφέρει επαρκείς πληροφορίες περί τούτου (ερυθρό 14/Χ7 Δ.Φ.), ενώ παράλληλα, παρέμεινε ασαφής ως προς το λόγο που δεν έφυγε νωρίτερα από τη χώρα του (ερυθρό 14/Χ8 Δ.Φ.). Ούτε έδωσε (ως επίσης διαπιστώθηκε) κάποια σχετική απάντηση στο αντίστοιχο ερώτημα που του τέθηκε, που να τεκμηριώνει την απόφαση να φύγει από τη χώρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι (κατ’ ισχυρισμό) δεχόταν απειλές ακόμη και ενόσω διέμενε στο Lagos με τη θεία του από το 2019 (ερυθρό 13/Χ4-Χ5 Δ.Φ.), ενώ κρίθηκε πως ανέφερε με αοριστία ότι δεν έχει τη δύναμη για να πολεμήσει τον θείο του (ερυθρό 13/Χ7 Δ.Φ.) και σε σχετική διευκρινιστική ερώτηση που του έγινε, ο Αιτητής παρέμεινε ασαφής, απαντώντας και πάλι με αοριστία (ερυθρό 13/Χ8-Χ9 Δ.Φ.).

 

Συμπερασματικά, ο λειτουργός κατέληξε στο ότι μέσα από τα λεγόμενα του Αιτητή δεν διαφαίνεται ότι υπέστη ο ίδιος την οποιαδήποτε μορφή δίωξης που να δικαιολογεί την απόφασή του να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του και να μην επιθυμεί να επιστρέψει. Περαιτέρω, ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός σημείωσε ότι, τα όσα ο Αιτητής ανέφερε κατά τη συνέντευξή του, αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης. Ενόψει του ότι η εσωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδη ισχυρισμού κρίθηκε ως μη στοιχειοθετηθείσα, αυτός έτυχε απόρριψης. [ερυθρό 29 Δ.Φ.]

 

Προχωρώντας στη συνέχεια σε αξιολόγηση κινδύνου και νομική ανάλυση, βάσει του μόνου ουσιώδους ισχυρισμού ο οποίος έγινε αποδεκτός, ήτοι των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή, και των πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία του Lagos (όπου διαπιστώθηκε ότι δεν παρατηρούνται συνθήκες ενόπλων συγκρούσεων – ερυθρά 26-22 Δ.Φ.), κρίθηκε πως δεν υφίστανται εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής (συγκεκριμένα στην πολιτεία Lagos) ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε μεταχείριση η οποία να ισοδυναμεί με σοβαρή βλάβη. Ενόψει των ανωτέρω, αξιολογήθηκε πως δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης στο πλαίσιο του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης στο πλαίσιο του άρθρου 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου. [ερυθρά 29-28 Δ.Φ.]

 

Παρά τη θέση του συνηγόρου του Αιτητή που εκφράστηκε μέσω της γραπτής του αγόρευσης ότι παρερμηνεύθηκαν τα λεγόμενα του Αιτητή, δεν προκύπτει από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου οτιδήποτε που να τεκμηριώνει την ανωτέρω θέση και εν πάση περιπτώσει, δεν αναφέρθηκε ούτε προσκομίστηκε οτιδήποτε στο Δικαστήριο που να ανατρέπει το τεκμήριο αναξιοπιστίας του Αιτητή. Επισημαίνεται δε, ότι το βάρος απόδειξης του αιτήματός του βαραίνει αρχικά τον ίδιο τον Αιτητή (βλ. άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Στη βάση της ανωτέρω ανάλυσης, καταλήγω στο ότι ορθώς λήφθηκε η επίδικη απόφαση εφόσον δεν πληρούνται στο πρόσωπο του Αιτητή οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και το αντίστοιχο Άρθρο 1(Α) της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, για την υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς. Περαιτέρω, κατά τα παραπάνω, δεν μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει του άρθρου 19(2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν έχει στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης υπό τις εν λόγω προβλεπόμενες μορφές σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης.

 

Ειδικότερα ως προς την κατάσταση που επικρατεί (γενικότερα) στον τόπο επιστροφής του Αιτητή (ήτοι, στην πολιτεία Lagos της Νιγηρίας), σε σχετική έκθεση της EUAA (Ιούλιος 2024) για τη Νιγηρία αναφέρεται ότι: «Οι λατρείες [cults] ήταν παρούσες και δραστήριες στα νοτιοδυτικά, ιδιαίτερα στο Lagos και στο Ogun, [..]. Ληστές [bandits] αναφέρθηκαν επίσης να δραστηριοποιούνται στα νοτιοδυτικά, [..] και κτηνοτρόφοι Fulani επίσης εμπλέκονταν σε επιθέσεις, απαγωγές και δολοφονίες στην περιοχή. [.] ένα «κρατικό» δίκτυο ασφαλείας, που περιγράφεται ως το δίκτυο ασφαλείας της Νοτιοδυτικής περιοχής [..], δραστηριοποιείτο στα νοτιοδυτικά, [..].».[1] Ως επίσης καταγράφεται στην εν λόγω πηγή: «Οι πολιτείες του Lagos και του Ogun ήταν δύο από τις τρεις –η τρίτη ήταν η Rivers στα Νότια– που το 2023 επηρεάστηκαν κυρίως από συγκρούσεις μεταξύ λατρειών [cults] και που έφεραν σταθερά τον υψηλότερο αριθμό θανάτων σε συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων ομάδων λατρείας [cult groups].», αν και σύμφωνα με πληροφορίες στην ίδια πηγή, τα εν λόγω περιστατικά που αναφέρονται για την περίπτωση του Lagos, δεν αφορούσαν την περιοχή του Ikorodu LGA (όπου διέμενε ο Αιτητής προτού φύγει από τη χώρα του – ερυθρό 17/Χ1 Δ.Φ.), αλλά εντοπίζονται σε άλλες περιοχές τοπικής αυτοδιοίκησης (LGAs local government areas).[2]

 

Ως προς το ενδεχόμενο παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, υπενθυμίζω ότι βάσει της σχετικής νομολογίας από την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση Diakite (C-285/12, ημερ. 30/01/2014, σκ.28) στο πλαίσιο του άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ η έννοια της εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ορίστηκε ως ακολούθως: «Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους.».

 

Σχετικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας, σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC (Rule of Law in Armed Conflict): «Η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και του Islamic State in West Africa Province (ISWAP).».[3] Ωστόσο, από πληροφορίες σε άλλη έγκυρη πηγή, διαπιστώνεται ότι οι εν λόγω (πιο πάνω) ένοπλες ομάδες δραστηριοποιούνται στα βορειοανατολικά της Νιγηρίας[4], ενώ ο τόπος (τελευταίας) συνήθους διαμονής του Αιτητή εντοπίζεται εντός της πολιτείας του Lagos, που βρίσκεται (γεωγραφικά) στα νοτιοδυτικά της χώρας. Σύμφωνα δε με σχετική έκθεση για τη Νιγηρία (Ιανουαρίου 2023) και πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την κατάσταση ασφαλείας στις μεγαλουπόλεις: «Σύμφωνα με μια εμπιστευτική πηγή, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι πολιτείες έδωσαν προτεραιότητα όσον αφορά την κατάσταση ασφαλείας στα αστικά κέντρα της χώρας, όπως η Abuja, το Lagos, το Kano και το Port Harcourt. Ωστόσο, υπήρχαν σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια σε δύο από τις μεγαλύτερες πόλεις της Νιγηρίας το 2022: Lagos και Abuja. Στο Lagos, οι αρχές ανακοίνωσαν μια επιχείρηση εναντίον ληστών [bandits] στις αρχές Οκτωβρίου 2022, αφού το εμπορικό κέντρο του Lagos έκλεισε μερικώς τον Αύγουστο λόγω απειλής επιθέσεων.».[5]

 

Περαιτέρω, ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στην πολιτεία Lagos της Νιγηρίας, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED (Armed Conflict Location & Event Data), κατά την περίοδο 06/01/2024-03/01/2025 καταγράφηκαν συνολικά 195 περιστατικά ασφαλείας και 93 θάνατοι, εκ των οποίων, 79 περιστατικά αφορούσαν διαδηλώσεις (χωρίς θανάτους), τα 65 αφορούσαν μάχες (με 68 θανάτους), τα 30 αφορούσαν εξεγέρσεις (με 19 θανάτους) και τα 21 αφορούσαν βία κατά των πολιτών (με 6 θανάτους), ενώ δεν καταγράφηκαν περιστατικά εκρήξεων / εξ αποστάσεως βίας.[6] Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την περιοχή Ikorodu LGA (τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής – ερυθρό 17/Χ1 Δ.Φ.), σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κατά την (ίδια) περίοδο 06/01/2024-03/01/2025 καταγράφηκαν μόνο 8 περιστατικά ασφαλείας και 6 θάνατοι, εκ των οποίων, 3 περιστατικά αφορούσαν μάχες (με 6 θανάτους), άλλα 3 αφορούσαν βία κατά των πολιτών (χωρίς θανάτους), το 1 αφορούσε διαδηλώσεις (χωρίς θανάτους) και το άλλο 1 αφορούσε εξεγέρσεις (χωρίς θανάτους), ενώ (ομοίως) δεν καταγράφηκαν περιστατικά εκρήξεων / εξ αποστάσεως βίας.[7] Σημειώνεται δε, ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Lagos καταγράφεται στα 13.491.800 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022[8]), ενώ ο πληθυσμός της περιοχής Ikorodu LGA καταγράφεται στους 781.500 κατοίκους (ομοίως, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022[9]).

 

Εκ των ανωτέρω στοιχείων και δεδομένων, παρόλο που σημειώνονται περιστατικά βίας και ασφαλείας στην πολιτεία Lagos της Νιγηρίας, εντούτοις, δεν διαπιστώνεται ότι υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για τον Αιτητή να αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή υπό την έννοια του άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (αντίστοιχο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου), εφόσον η κατάσταση που επικρατεί στην εν λόγω περιοχή επιστροφής του στη Νιγηρία δεν ανάγεται σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις για εφαρμογή του εν λόγω άρθρου.

 

Ως εκ των ανωτέρω, δεν προκύπτει ότι με την επιστροφή του στον τόπο τελευταίας διαμονής του στη χώρα του, ο Αιτητής θα βρεθεί αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο πλαίσιο του άρθρου 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου, για τη χορήγηση συμπληρωματικής προστασίας.

 

Πέραν των πιο πάνω, επισημαίνεται ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή έχει οριστεί ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, σύμφωνα με το άρθρο 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου, με βάση το σχετικό διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 31/05/2024 (Κ.Δ.Π. 191/2024). Σημειώνεται δε, ότι δεν προκύπτουν οποιοιδήποτε λόγοι, ούτε ο ίδιος έχει προβάλει οιονδήποτε σοβαρό λόγο, ώστε «να θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής χώρα ιθαγένειας στη συγκεκριμένη περίπτωσή του» (βλ. σχετική επιφύλαξη στο άρθρο 12Βτρις, εδάφιο (6), του περί Προσφύγων Νόμου), ενώ (συνάμα) ως δήλωσε, οι αρχές της χώρας του θα του επέτρεπαν να επιστρέψει εκεί (ερυθρό 12 Δ.Φ.).

 

Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της επίδικης απόφασης, ούτε ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή για να του παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκε ενώπιον μου, όπως τα έχω αναλύσει και πιο πάνω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.



[1] EUAA, Country of Origin Information Report – Nigeria: Country Focus, July 2024, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2024_07_EUAA_COI_Report_Nigeria_Country_Focus.pdf, σελ. 51 [ημερ. πρόσβασης 09/01/2025]

[2] EUAA, Country of Origin Information Report – Nigeria: Country Focus, July 2024, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2024_07_EUAA_COI_Report_Nigeria_Country_Focus.pdf, σελ. 51-52 [ημερ. πρόσβασης 09/01/2025]

[3] Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights, RULAC: Rule of Law in Armed Conflicts – Nigeria, Last updated: 10th November 2022, https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria [ημερ. πρόσβασης 09/01/2025]

[4] ACAPS, Country analysis: Nigeria, 2021-2023, https://www.acaps.org/en/countries/nigeria# [ημερ. πρόσβασης 09/01/2025]

[5] Department for country of origin information reports (Netherlands), General Country of Origin Information Report: Nigeria, January 2023, https://www.government.nl/binaries/government/documenten/directives/2023/01/31/general-country-of-origin-information-report-nigeria-january-2023/Country+of+Origin+Information+Report+Nigeria+January+2023.pdf, σελ. 31 [ημερ. πρόσβασης 09/01/2025]

[6] ACLED (Armed Conflict Location & Event Data), ACLED Explorer, 2025, https://acleddata.com/explorer/ [ημερ. πρόσβασης 10/01/2025]

[7] ACLED (Armed Conflict Location & Event Data), ACLED Explorer, 2025, https://acleddata.com/explorer/ [ημερ. πρόσβασης 10/01/2025]

[8] City Population, Nigeria: States & Agglomerations – States: Lagos (Federal State) [Table], 23/08/2022, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/agglos/ [ημερ. πρόσβασης 10/01/2025]

[9] City Population, Nigeria: Administrative Division – States and Local Government Areas: Lagos – Ikorodu [Table], 23/08/2022, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/ [ημερ. πρόσβασης 10/01/2025]


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο