ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

Υπόθεση Αρ.: 7176/2022

 

23 Mαΐου, 2025

 

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος 

Μεταξύ:

 M. M.

Αιτητού

 

και 

 

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της  Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η αίτηση

 ......... 

 Ν.Α. Λοίζου και Χ.Γ. Χριστούδιας (κ.κ.), Δικηγόροι για τον Αιτητή

 

Ε. Εμμανουηλίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

 

Ρ. Ευαγγέλου (κ.) για πιστή διερμηνεία από την ελληνική στην αγγλική και αντίστροφα

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 13.10.2022 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022.

 

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Σομαλία. Εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, κατά δήλωσή του, περί τον Φεβρουάριο του 2019 και στη συνέχεια εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία περί τις 13.3.2019. Περί τις 14.03.2019, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 12.5.2022, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης του Αιτητή και για επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 13.10.2022. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 10.11.2022, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

2.             O Αιτητής στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης προωθεί τους ακόλουθους λόγους προσφυγής. Αρχικώς, ο Αιτητής διατείνεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο, καθ’ ότι η εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας στην προκειμένη περίπτωση δεν έγινε από αρμόδιο λειτουργό και ακολούθως, δεν υπάρχει οποιαδήποτε απόφαση ή πρακτικό απόφασης του Προϊσταμένου. Κατόπιν, υποδεικνύει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη  ένεκα της απουσίας πρακτικού απόφασης.

 

3.             Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η Αίτηση υπεραμύνονται της προσβαλλόμενης απόφασης. Επί της ουσίας της υπόθεσης, παραπέμπουν στην υιοθετηθείσα από τον Προϊστάμενο εισήγηση, και στα εκεί ευρήματα ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή και τη μη θεμελίωση της αξιοπιστίας του. Περαιτέρω, υποστηρίζουν και την κατάληξη ως προς τη μη συνδρομής κινδύνου στο πρόσωπο του Αιτητή και ως προς τη μη υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

Το νομικό πλαίσιο

4.             Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».

 

5.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:

«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας  από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».

6.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

7.             Στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του περί Προσφύγων νόμου, ο όρος «Προϊστάμενος» ορίζεται ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι του παρόντος Δικαστηρίου):

«Προϊστάμενος» σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·».

 

8.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.

 

9.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατάληξη

10.          Σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι λόγοι προσφυγής, που δεν αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αγόρευσης του αιτητή, θεωρούνται ως εγκαταλειφθέντες. Το ίδιο ισχύει και με τους λόγους σε σχέση με τους οποίους δεν προβάλλεται οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξή τους (Βλ. συναφώς Υπόθεση Αρ. 692/89, Level Tachexcavs Ltd v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, ημερ. 17.12.1990, (1990) 3 ΑΑΔ 4407, Α.Ε. Αρ. 2421, Kokos Athanasiou Motors Ltd v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2020 (2000) 3 ΑΑΔ 21, Υπόθεση Αρ. 1073/2004, Γεώργιας Αντωνίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ημερ. 6.2.2007).

11.          Επιπλέον, επισημαίνω ότι ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962 επιβάλλει, όπως τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται η προσφυγή του εκάστοτε αιτητή εξειδικεύονται και αιτιολογούνται πλήρως στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας. Η έννοια του Κανονισμού 7 είναι η οριοθέτηση με λεπτομέρεια των επίδικων θεμάτων (αυτή είναι η έννοια της λέξης «πλήρως»), ούτως ώστε τα επίδικα θέματα να περιορίζονται στα απολύτως αναγκαία, με τους διαδίκους να γνωρίζουν με ακρίβεια τονλόγο που προωθείται ο εκάστοτε λόγος ακύρωσης, αλλά και το Δικαστήριο να ασχολείται μόνο με συγκεκριμένα ζητήματα και όχι με γενικές και αόριστες τοποθετήσεις [Βλ. Α.Ε. Αρ. 156/2012, Mustafa Haghilo v. Γενικού Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών, ημερ. 27/2/2018, Α.Ε. Αρ. 95/2012, Χριστοδουλίδης ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, ημερ. 6.7.2018]. Αυτά ισχύουν κατά μείζονα λόγο όταν ο αιτητής εκπροσωπείται δια συνηγόρου. Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία. Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. [Βλ. Α.Ε. Αρ. 3729, Μαραγκός ν. Δημοκρατίας, 3.11.2006, (2006) 3 ΑΑΔ 671, Α.Ε. 1883], Μαρία Ευθυμίου ν. Ε.Δ.Υ., (1997) 3 ΑΑΔ 281, 14.7.1997]

12.          Εξαντλώντας την επιείκεια του Δικαστηρίου απομονώνονται ως λόγοι προσφυγής, ο ισχυρισμός περί αναρμοδιότητας του αποφασίζοντος οργάνου και έλλειψης αιτιολογίας (Βλ. συναφώς Μαρία Ευθυμίου ν. Ε.Δ.Υ., (1997) 3 ΑΑΔ 281, 14.7.1997). Αποτελεί βεβαίως διακριτό γεγονός το κατά πόσον οι ισχυρισμοί που εγείρονται και τα γεγονότα που προβάλλονται αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματος για διεθνή προστασία, επαρκούν για την αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας και κατά πόσον αυτοί τεκμηριώνονται.

13.          Ως προς τον ισχυρισμό περί αναρμοδιότητας του αποφασίζοντος οργάνου επισημαίνω εν πρώτοις ότι το ζήτημα που εγείρεται αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό αναρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου που εξέδωσε την επίδικη προσβαλλόμενη πράξη, παρά το γεγονός ότι δεν δικογραφείται δεόντως στο πλαίσιο του εισαγωγικού δικογράφου της παρούσας διαδικασίας, εντούτοις ως θέμα δημοσίας τάξεως, δύναται να εξεταστεί και αυτεπαγγέλτως από το παρόν Δικαστήριο.

14.          Εν προκειμένω, θα προχωρήσω στην εξέταση αυτού του εγειρόμενου λόγου προσφυγής, καθώς έχω ενώπιόν μου όλα τα ουσιώδη στοιχεία.

15.          Επισημαίνω καταρχάς, ότι δυνάμει του εδαφίου (4) του άρθρου 17 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου, Ν. 158(Ι)/1999, όταν ο νόμος αναθέτει την άσκηση μιας εξουσίας σε ένα όργανο, το όργανο αυτό δεν μπορεί να μεταβιβάσει ολικά ή μερικά την εξουσία του αυτή σε άλλο όργανο, χωρίς να υπάρχει ρητή διάταξη του νόμου που να το επιτρέπει.

16.          Εν προκειμένω, δυνάμει του ερμηνευτικού άρθρου 2 του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο παρατίθεται ανωτέρω, Προϊστάμενος με την έννοια του εν λόγω νόμου, και άρα πρόσωπο το οποίο έχει εξουσία να εκδίδει, μεταξύ άλλων, και απορριπτικές αποφάσεις επί αιτήσεων διεθνούς προστασίας, είναι και οποιοσδήποτε αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό Εσωτερικών, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου, περιλαμβανομένης και της έκδοσης αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας. Ως εκ τούτου, υπάρχει ρητή πρόνοια στον περί Προσφύγων Νόμο, η οποία επιτρέπει την εκχώρηση των εξουσιών του Προϊσταμένου (Βλ. Απόφαση στην. Α.Ε. αρ. 2115, Ανδρούλλας Ζηνοβίου ν Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερ. 2.10.1997, (1997) 3 Α.Α.Δ 385).

17.          Ο Υπουργός Εσωτερικών με εξουσιοδότησή του ημερομηνίας 9.6.2022, εξουσιοδότησε τον κ. Α. Α. να εκδίδει αποφάσεις επί αιτήσεων διεθνούς προστασίας (βλ. ερ.75 του διοικητικού φακέλου, στο εξής «δ.φ.»)

18.          Η επίδικη πράξη εκδόθηκε στις 13.10.2022. Ως εκ τούτου, προκύπτει ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο κ. Α. Α. ήταν δεόντως εξουσιοδοτημένος για την έκδοση της επίδικης απόφασης.

19.          Ανάλογη κατάληξη είχε και η αδελφή μου δικαστής κα. Παπαντωνίου στην απόφασή της στην προσφυγή αρ. ΔΔΠ 190/19, G.D. v. Κυπριακή Δημοκρατία μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 18.8.2020, το σκεπτικό και την κατάληξη της οποίας υιοθετώ.

20.          Περαιτέρω, απολύτως θεμιτή, σύμφωνα και με την ανωτέρω νομολογία, είναι και η έγκριση της Εισηγητικής Έκθεσης, η οποία με την έγκρισή της αποτελεί την αιτιολογική βάση της εκδιδόμενης απόφασης, χωρίς να καθίσταται αναγκαία η επανάληψη της αιτιολογίας σε ξεχωριστό έγγραφο και χωρίς αυτό να θεωρείται εγκατάλειψη της αποφασιστικής αρμοδιότητας του Προϊσταμένου. Συναφές είναι το άρθρο 17(8) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(I)/1999) δυνάμει του οποίου «δεν συνιστά αποχή από άσκηση αρμοδιότητας η υιοθέτηση ενός σημειώματος ή μιας πρότασης που υποβάλλεται από υφιστάμενο υπάλληλο ή όργανο στο αρμόδιο διοικητικό όργανο, αν το σημείωμα ή η πρόταση περιέχει συγκεκριμένη εισήγηση και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας προκύπτει ότι το αρμόδιο όργανο άσκησε ουσιαστικά την αποφασιστική του αρμοδιότητα». Εν προκειμένω, η υιοθέτηση της Εισηγητικής Έκθεσης, η οποία εμπεριέχει πολύ συγκεκριμένη ανάλυση και εισήγηση, δεν συνιστά αποχή από την άσκηση της εξουσίας του αποφασίζοντος οργάνου αλλά με την έγκρισή της εκδόθηκε η επίδικη πράξη και το περιεχόμενο της εισήγησης καθίσταται παράλληλα η αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης.

21.          Όπως υπαγορεύει η πρακτική που ακολουθείται στον δημόσιο τομέα και η λογική προσέγγιση των πραγμάτων, κανένας Διευθυντής δεν λειτουργεί χωρίς την υποστήριξη στελεχωμένης υπηρεσίας. Υπάρχει δε εγγενής εξουσιοδότηση όλων των λειτουργών να ενεργούν στο πλαίσιο των οδηγιών τους. Κατά αναλογία δεν αναμένεται ευλόγως από τον Προϊστάμενο να διενεργεί ο ίδιος ως φυσικό πρόσωπο όλες τις συνεντεύξεις και να προβαίνει ο ίδιος σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες προ της εκδόσεως της απόφασης επί αιτήσεως ασύλου, αλλά μπορεί να ενεργεί στη βάση εισήγησης λειτουργών που έχουν ακριβώς το καθήκον να προβαίνουν σε ενδελεχή εξέταση κάθε περίπτωσης και να συντάσσουν σχετικό εμπεριστατωμένο πόρισμα, το οποίο δύναται στη συνέχεια ο Προϊστάμενος να εγκρίνει, εκδίδοντας κατά αυτό τον τρόπο την απόφασή του (Βλ. Προσφυγή υπ' αριθμό: 42/2011, Guilan Zou v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2013, Προσφυγή υπ' αριθμό 1606/2015, Σολωμού ν. Δημοκρατίας, ημερ. 6.9.2018, Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις αρ. 1159/2021 κ.α., Εgypt Air v. Δημοκρατίας, ημερ. 11.4.2019). Η αιτιολογία της απόφασης απορρέει από την εγκριθείσα εν προκειμένω εισήγηση.

22.          Συνακόλουθα, αβασίμως προβάλλεται ο ισχυρισμός περί απουσίας πρακτικού της επίδικης απόφασης, εφόσον, εξάλλου, η τήρηση πρακτικών αφορά στις περιπτώσεις συλλογικού οργάνου και όχι μονομελούς διοικητικού οργάνου, ως υφίσταται στην παρούσα περίπτωση [βλ. συναφώς, άρθρο 24(1) των περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμων του 1999 έως 2020].

23.          Ως προς τον προωθούμενο λόγο προσφυγής περί έλλειψης δέουσας αιτιολογίας είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14^ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2^η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος ακόμα και αν γίνει δεκτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100]

24.          Συναφές εν προκειμένω είναι το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).

 

25.          Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, καταγράφεται στην αίτηση διεθνούς προστασίας του ότι ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του καθότι η Al Shaabab θέλει να τον σκοτώσει και πως η ίδια οργάνωση δολοφόνησε τον πατέρα και τον αδελφό του.

 

26.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης του, ο Αιτητής δήλωσε υπήκοος Σομαλίας, γεννηθείς το 1995 στο χωριό Ruun Shinkiw, στην περιφέρεια Middle Shabelle, όπου και διέμενε μέχρι να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του. Προσέθεσε πως είναι Σουνίτης Μουσουλμάνος και ανήκει στην μειονοτική φυλή Yaxar. Κληθείς να παράσχει περισσότερες πληροφορίες για την φυλή του, ισχυρίστηκε ότι η εν λόγω φυλή, συγκριτικά με άλλες φυλές στη Σομαλία, ανήκει στις μειοψηφικές και τα μέλη της εντοπίζονται σε ολόκληρη τη χώρα καταγωγής του. Ανέφερε επίσης ότι, κατά παράδοση, τα μέλη της φυλής Yaxar απασχολούνται με την σφαγή ζώων, την υποδηματοποιία και την ραπτική. Προτού εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του εργαζόταν στην οικογενειακή επιχείρηση καθαριστηρίου και ραφείου, από την ηλικία των 15 ετών. Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι φοίτησε σε ένα μικρό, ιδιωτικό σχολείο μόνο για δύο έτη, όπου έμαθε να γράφει και να διαβάζει την σομαλική γλώσσα, διότι η οικογένειά του αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες. Αναφορικά με την πατρική του οικογένεια, δήλωσε πως ο πατέρας του και ο αδελφός του δολοφονήθηκαν από την οργάνωση Al Shaabab, ενώ δεν γνώρισε ποτέ την μητέρα του. Δήλωσε εξάλλου ότι είναι ανύπαντρος και άτεκνος και πως δεν έχει οποιουσδήποτε άλλους συγγενείς στη Σομαλία.

 

27.          Ερωτηθείς να αναπτύξει τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε κατά την ελεύθερή του αφήγηση τα ακόλουθα. Στο καθαριστήριο που διατηρούσε η οικογένειά του οι πλείστοι πελάτες, κατά τους ισχυρισμούς του Αιτητή, ήταν στρατιώτες. Στις 2.2.2019, επισκέφθηκαν την επιχείρηση δύο άνδρες, των οποίων τα πρόσωπα ο Αιτητής είχε αναγνωρίσει καθώς έπαιζαν μαζί ποδόσφαιρο και ήταν κάτοικοι της περιοχής. Κατόπιν, ένας στρατιωτικός εισήλθε για να παραλάβει τα ρούχα του και, ακολούθως, ο Αιτητής έλεγξε το όνομα του, το εντόπισε στην σχετική λίστα των πελατών της επιχείρησης και μετέβη στον αποθηκευτικό χώρο για να εξυπηρετήσει τον στρατιωτικό. Ενόσω βρισκόταν εκεί, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι άκουσε δύο πυροβολισμούς και έτρεξε στο μπροστινό μέρος του καθαριστηρίου για να δει τι συμβαίνει. Τότε αντιλήφθηκε ότι οι δυο άνδρες σκότωσαν τον στρατιωτικό. Κατά τις δηλώσεις του Αιτητή, οι δύο αυτοί άνδρες τον ενημέρωσαν ότι ανήκουν στην Al Shaabab και τον απείλησαν αναφέροντας του πως αν τους καταδώσει θα τον σκοτώσουν. Κατόπιν, κατά τους ισχυρισμούς του Αιτητή, η αστυνομία τον μετέφερε στο αστυνομικό τμήμα, τον συνέλαβε και τον υπέβαλε σε πιεστικές ανακρίσεις αναφορικά με το συμβάν. Περαιτέρω, ο Αιτητής είχε παραμείνει υπό κράτηση το ίδιο βράδυ και το επόμενο πρωί, κατόπιν παρότρυνσης ενός διοικητή για να δώσει περισσότερες πληροφορίες για το έγκλημα, αψήφησε τις απειλές των μελών της Al Shaabab και τους κατέδωσε. Στην συνέχεια, η αστυνομία συνέλαβε τους δράστες και ως αντίποινα, κατά τις δηλώσεις του Αιτητή, οι οικογένειες αυτών, οι οποίες ανήκουν στην πλειοψηφική φυλή των Abgaal, σκότωσαν τον αδελφό του Αιτητή. Ακολούθως, ο Αιτητής και ο πατέρας του, φοβούμενοι για την ζωή τους από αυτές τις οικογένειες μετέβησαν στο Mogadishu και στην συνέχεια ο πατέρας του διευθέτησε την έξοδο του Αιτητή από την χώρα με την βοήθεια ενός διακινητή.

 

28.          Κατόπιν, τέθηκαν διευκρινιστικές ερωτήσεις επί των ισχυρισμών του Αιτητή. Ειδικότερα, ο Αιτητής δήλωσε πως κατά την διάρκεια των ανακρίσεων δεν μπορούσε να αποκαλύψει τα πρόσωπα των δραστών, φοβούμενος τις απειλές τους, και μόνον κατόπιν άσκησης σωματικής βίας έδωσε περισσότερες πληροφορίες περιγράφοντας και κατονομάζοντας τους θύτες. Απάντησε επίσης σε ερωτήματα αναφορικά με την εξέλιξη της υπόθεσης, δηλώνοντας ότι οι δράστες αντιμετώπισαν την θανατική ποινή. Περαιτέρω, ο Αιτητής απάντησε σε ερωτήσεις αναφορικά με το συμβάν της δολοφονίας του αδελφού του, τον τρόπο που πληροφορήθηκε αυτό το γεγονός, καθώς και τον τρόπο που αντιλήφθηκε ότι η Al Shaabab τον αναζητεί. Δήλωσε, επίσης, ότι αφότου εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του πληροφορήθηκε ότι ο πατέρας του είχε δολοφονηθεί από την Al Shaabab, μέσω ενός φίλου του πατέρα του. Τέθηκαν, επίσης, ερωτήματα αναφορικά με τη μεταχείριση που υφίστατο στη Σομαλία ως μέλος μειοψηφικής φυλής, στα οποία ο Αιτητής απάντησε ότι κατά την παιδική του ηλικία οι συνομήλικοι του τον κοροϊδεύαν πως ανήκει σε μια αδύναμη φυλή.

 

29.          Ερωτηθείς, τέλος, εάν θα μπορούσε να μετοικήσει σε άλλη περιοχή της Σομαλίας, απάντησε αρνητικά καθ’ ότι δεν έχει υποστηρικτικό δίκτυο και θα κινδυνεύει να σκοτωθεί από την Al Shaabab και τους Abgaal, επειδή θα τον αναγνωρίσουν ως τον πληροφοριοδότη που κατέδωσε τους δράστες της δολοφονίας.

 

30.          Αξιολογώντας το αίτημα του για διεθνή προστασία, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αφορά στην ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής του Αιτητή, ο δεύτερος ότι ο Αιτητής παρείχε πληροφορίες αναφορικά με δύο μέλη της Al Shaabab, τα οποία δολοφόνησαν έναν αστυνομικό στην επιχείρηση του πατέρα του και, τέλος, ο τρίτος ότι η Al Shaabab και οι οικογένειες των θυτών διώκουν τον Αιτητή εξαιτίας των πληροφοριών που έδωσε στην αστυνομία.

 

31.          Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθότι κρίθηκε ότι παρατέθηκε με επαρκή λεπτομέρεια και συνοχή και πως βρισκόταν σε συμφωνία τόσο με τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

 

32.          Ακολούθως, ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε. Κληθείς ο Αιτητής να περιγράψει το περιστατικό της δολοφονίας απάντησε με αόριστο τρόπο ότι βρισκόταν στην αποθήκη, άκουσε τους πυροβολισμούς και όταν έφτασε στο κυρίως κατάστημα είδε το νεκρό σώμα του αστυνομικού. Κατά τους Καθ’ ων η αίτηση, ερωτηθείς σχετικά, ο Αιτητής απέτυχε να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες για το περιστατικό. Στη συνέχεια, ο Αιτητής υπήρξε λακωνικός ως προς τις πληροφορίες που αυτός έδωσε στην αστυνομία. Ειδικότερα, κληθείς σε διάφορες περιπτώσεις να αναφέρει πώς κατέδωσε τους δράστες, ο Αιτητής παρείχε ελλιπείς πληροφορίες ισχυριζόμενος ότι οι δυο δράστες ήταν κάτοικοι του χωριού και έτσι έδειξε στην αστυνομία που διέμεναν. Παράλληλα, ερωτηθείς να περιγράψει τα πρόσωπά τους ο Αιτητής απάντησε με υπεκφυγές ότι πρόκειται για ένα πολύ μικρό χωριό, κανείς μπορεί να αναγνωρίσει τα πρόσωπα τους εύκολα και έτσι οι αστυνομικοί τους αναγνώρισαν αμέσως. Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, δεν πραγματοποιήθηκε οποιαδήποτε έρευνα λόγω του προσωπικού χαρακτήρα του περιστατικού. Συνεπώς, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στην ολότητα του εξαιτίας της μη διαπιστωθείσας εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας.

 

33.          Αναφορικά με τον τρίτο ισχυρισμό, παρομοίως, έτυχε απόρριψης. Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με την δολοφονία του αδελφού του. Επιπρόσθετα,  δεν ήταν ακριβής ως προς τον τρόπο που πληροφορήθηκε ότι οι δύο οικογένειες σκότωσαν τον αδελφό του. Ο ισχυρισμός του ότι ένας φίλος του πατέρα του, ο οποίος κατά τις δηλώσεις του Αιτητή ήταν μάρτυρας στη δολοφονία, τηλεφώνησε στον πατέρα του και τον ενημέρωσε, δεν κρίθηκε ικανοποιητικός. Παράλληλα, κρίθηκε ότι ο ισχυρισμός του Αιτητή πως η Al Shaabab τον αναζητεί στηρίζεται σε υποθέσεις, καθ’ ότι δήλωσε, με αόριστο τρόπο, ότι εάν κάποιος δώσει πληροφορίες για την οργάνωση στις αρχές τότε θα τον σκοτώσουν. Κληθείς να διευκρινίσει πώς η Al Shaabab θα γνώριζε ότι ο Αιτητής κατέδωσε τα μέλη της, ο Αιτητής απάντησε ότι το αντιλήφθηκαν επειδή όταν ο ίδιος συνελήφθη, τότε συνελήφθησαν και τα μέλη της οργάνωσης. Έπειτα, ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με την δολοφονία του πατέρα του, καθότι περιορίστηκε στο να δηλώσει ότι έμαθε για τον θάνατο του από έναν φίλο του πατέρα του όταν βρισκόταν εκτός της χώρας. Οι Καθ’ ων η αίτηση ανέμεναν από τον Αιτητή να γνωρίζει περισσότερες λεπτομέρειες για έναν τόσο βασικό στοιχείο του αιτήματός του. Τέλος, ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε τον ισχυρισμό του ότι τα μέλη της φυλής Agbaal τον αναζητούν για να τον σκοτώσουν, καθότι υποθέτει ότι επιθυμούν να τον σκοτώσουν επειδή παρείχε πληροφορίες στην αστυνομία για τους συγγενείς του και ταυτόχρονα ποτέ δεν απειλήθηκε, παρά μόνο έλαβε απειλητικά τηλεφωνήματα από τον αδελφό του δράστη. Συνεπώς, η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή πλήγηκε.

 

34.          Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, οι Καθ’ ων η αίτηση πραγματοποίησαν έρευνα αναφορικά με τις επιπτώσεις ανυπακοής στις διαταγές της Al Shaabab, αναφέροντας ότι οι παραβάτες και τα μέλη της οικογένειας τους πιθανόν να δολοφονηθούν ούτως ώστε να τεθούν ως παράδειγμα προς αποφυγή. Ταυτόχρονα, καταγράφηκε από τους Καθ’ ων η Αίτηση ότι ορισμένες πτυχές των ισχυρισμών του Αιτητή δεν μπορούσαν να επιβεβαιωθούν από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

35.          Συμπερασματικά, εξαιτίας της μη θεμελίωσης της εσωτερικής του αξιοπιστίας, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε.

 

36.          Στο πλαίσιο της αξιολόγησης κινδύνου, στη βάση του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, διαπιστώθηκε πως, βάσει των εξωτερικών πηγών πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής και περιοχή τελευταίας διαμονής του Αιτητή εκεί (Ruun Shikhow, Middle Shabelle), δεν υφίσταται οποιαδήποτε μορφή δίωξης ή κίνδυνος σοβαρής βλάβης του σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του. Προχωρώντας, τέλος, στη νομική ανάλυση, οι Καθ’ ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά και ούτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής του στο άρθρο 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

37.          Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, παρατηρείται ότι ο Αιτητής δια του συνηγόρου του ανακυκλώνει το αφήγημά του, χωρίς να προβαίνει σε καμία νομική υπαγωγή των περιστάσεών του στα άρθρο 3 ή 19 του περί Προσφύγων Νόμου ούτε και σχολιάζει κατά τρόπο σαφή τα επιμέρους ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση ως προς την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του.

 

38.          Κατά την ακροαματική διαδικασία της παρούσας υπόθεσης, ο Αιτητής επανέλαβε τις βασικές παραμέτρους του αιτήματός του για διεθνή προστασία χωρίς κατ’ ουσία να διαφοροποιεί τους  λόγους  εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του. Κρίνεται σκόπιμη η καταγραφή  επιμέρους δηλώσεών του, κατά την υποβολή αντίστοιχων ερωτημάτων από το παρόν Δικαστήριο. Ο Αιτητής εξήγησε ότι αμέσως μετά τη δολοφονία του αδελφού του από την Al Shabbab μετέβη με τον πατέρα του στο Mogadishu, όπου παρέμεινε για μία εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας διέμεναν σε ένα φίλο του πατέρα του τον οποίο και ονοματίζει. Ακολούθως, ο Αιτητής, αφού διευθέτησε το ταξίδι του στη Δημοκρατία, εγκατέλειψε τη χώρα του ενώ ο πατέρας του παρέμεινε στο Mogadishu. O Αιτητής δήλωσε εξάλλου ότι πληροφορήθηκε για τη δολοφονία του πατέρα του, την οποία τοποθετεί χρονικά στις 16.2.2019, όταν πλέον είχε εγκαταλείψει τη χώρα και όταν μετά από αποτυχημένες προσπάθειες να επικοινωνήσει με τον τελευταίο δεν λάμβανε ανταπόκριση. Ακολούθως, ο Αιτητής επικοινώνησε με τον φίλο του πατέρα του, από το Mogadishu, μέσω διαδικτύου, o οποίος τον ενημέρωσε για τη δολοφονία του πατέρα του. Ερωτηθείς εξάλλου τι γνωρίζει για τονθάνατο του πατέρα του, ο Αιτητής ανέφερε ότι ενημερώθηκε πως οπλισμένα μέλη της Al Shabaab σκότωσαν τον πατέρα του. Ερωτηθείς περαιτέρω, ο Αιτητής αγνοούσε οποιαδήποτε άλλη λεπτομέρεια γύρω από τονθάνατο του πατέρα του. Τέλος, ο Αιτητής ανέφερε ότι δεν έχει καμία επαφή με οποιοδήποτε πρόσωπο πίσω στη χώρα του, συμπεριλαμβανομένου του φίλου του πατέρα του, με τον οποίο δεν επιχείρησε να επικοινωνήσει ξανά. Ως προς τη φυλετική του καταγωγή, ο Αιτητής δήλωσε ότι ανήκει στη φυλή Yahar, η οποία αποτελεί υποομάδα της ευρύτερης φυλής των Madhiban. Ερωτηθείς εάν όντας μέλος της εν λόγω φυλής αντιμετώπιζε διακρίσεις, ο Αιτητής απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι αντιμετώπιζε διακρίσεις στην καθημερινότητά του και ότι όταν έπαιζε με τα άλλα παιδιά πάντα του θύμιζαν από που προέρχεται.

 

39.          Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου.

 

40.          Ως προς τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του για τους λόγους που εμπεριστατωμένα καταγράφονται στην έκθεση, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης.

 

41.          Αρχικά, επιβεβαιώνεται από τον Οδηγό Καθοδήγησης της E.U.A.A. για τη Σομαλία πως οι κύριες και πολυπληθέστερες φυλές της χώρας είναι πέντε και είναι οι Dir, Isaaq, Darood, Hawiye and Rahanweyn.^[1] Επίσης, επιβεβαιώνεται πως οι φυλές καθορίζουν τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων και το να ανήκει κάποιος σε μία ισχυρή φυλή έχει σημασία από άποψη πρόσβασης σε πόρους, πολιτική επιρροή, δικαιοσύνη και ασφάλεια.^[2] Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της ACCORD^[3] οι Dir εντοπίζονται κυρίως στο δυτικό τμήμα της Σομαλιλάνδης και στο νότιο τμήμα της Σομαλίας, οι Isaaq στο μεσαίο τμήμα της Σομαλιλάνδης, οι Darood είναι κυρίως εγκατεστημένοι στο Puntland, στο ανατολικό τμήμα της Σομαλιλάνδης και στο νοτιότερο τμήμα της Σομαλίας, οι Hawiye βρίσκονται κυρίως στην κεντρική Σομαλία ενώ οι Rahanweyn, που μερικές φορές αποκαλούνται Digil-Mirifle, εντοπίζονται στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Jubba και Shabelle». Διαπιστώνεται από τις πηγές πως υπάρχει διαμάχη μεταξύ των φυλών κυρίως για εδαφικά ή πολιτικά συμφέροντα.^[4] Μάλιστα, η πηγή συγκεκριμένα αναφέρει πως συχνά οι μειονοτικές φυλές γίνονται εύκολος στόχος καθότι ενδέχεται να μην διαθέτουν τη δική τους πολιτοφυλακή, όπως οι πλειοψηφικές φυλές, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να υπερασπιστούν τη φυλή τους, ενώ παράλληλα συχνά παρατηρείται η παρεμπόδισή τους στην πρόσβαση σε φυσικούς πόρους, όπως το νερό.^[5] Οι διαμάχες μεταξύ των πλειοψηφικών και των μειονοτικών φυλών επιβεβαιώνονται και από τον Οδηγό Καθοδήγησης της E.U.A.A. για τη Σομαλία.^[6] Από έτερη πηγή αναφέρεται το ενδεχόμενο ύπαρξης διαφυλετικής διαμάχης εξαιτίας μικτών γάμων.^[7] 

 

42.          Σε σχέση, ειδικότερα, με την φυλή του Αιτητή, την οποία ο ίδιος κατονομάζει ως Yaxar, εντοπίζονται οι κάτωθι πληροφορίες. Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με πηγή από το 1991, το όνομα ‘Yahar’ είναι ένα άλλο όνομα που χρησιμοποιείται στην κεντρική και νότια Σομαλία για την φυλή  Yibir.[8] Έτερη πηγή σημειώνει ότι «οι επαγγελματικές ομάδες είναι επίσης γνωστές με διαφορετικά ονόματα σε διαφορετικές περιοχές, όπως Yahar ή Gabyo στην περιοχή Hiraan, ενώ ορισμένες έχουν ταυτιστεί με τις φυλές με τις οποίες συνδέονται.»[9] Ακολούθως, στην έκθεση που αφορά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σομαλία για το έτος 2016, τόσο η φυλή Yaxar όσο και η φυλή Yibir καταγράφονται ως μειονοτικές φυλές.[10] Σημειώνεται επίσης ότι σε σχετική ανάλυση του οργανισμού Minority Rights Group οι εθνοτικές μειονότητες της χώρας συνίσταντο από τους Bantu, Benadiri (ή Reer Xamar), Asharaf και Bravanese, και τους Yibir.^[11]

 

43.          Σε κάθε περίπτωση, οι ‘Yahar’ περιγράφονται από διάφορες πηγές ως μια μικρή επαγγελματική ομάδα, η οποία διαμένει κυρίως στο βόρειο – ανατολικό, κεντρικό και νότιο τμήμα της Σομαλίας και ισχυρίζονται ότι οι καταβολές τους είναι στην Υεμένη.[12]

 

44.          Προς τούτο διαπιστώνεται ότι ο Αιτητής ανήκει κατά τη δήλωση σε μια επαγγελματική κάστα, η οποία ενδέχεται ως μειονοτική φυλή να υφίσταται διακρίσεις. Εντούτοις, με βάση τις δηλώσεις του Αιτητή ο ίδιος είχε πρόσβαση στην εκπαίδευση επί δύο έτη, από την οποία απείχε ένεκα οικονομικών δυσκολιών, δεν προώθησε κάποιο περιστατικό διακριτικής μεταχείρισης, πέραν από κάποιες λεκτικές αναφορές όταν αυτός ήταν σε μικρότερη ηλικία. Η οικογένειά του διατηρούσε κατά  τη δήλωσή του, επιχείρηση καθαριστηρίου και επιδιορθώσεων ρούχων.

 

45.          Όσον αφορά στονδεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή περί των πληροφοριών που ο Αιτητής παρείχε για τους δράστες μιας δολοφονίας αστυνομικού από μέλη της Al Shabaab εντός της οικογενειακής επιχείρησης καθαρισμού ρούχων, παρατηρούνται τα εξής. Ο Αιτητής υπήρξε συνεκτικός και αρκούντος σαφής ως προς τη δολοφονία του αστυνομικού από τρίτα πρόσωπα και τις περιστάσεις γύρω από τοεν λόγω περιστατικό, το οποίο τοποθετεί χρονικά στις 2.2.2019. Ο Αιτητής εξήγησε ότι μετά τη δολοφονία οδηγήθηκε στην αστυνομία όπου ανακρίθηκε. Κατόπιν πίεσης, ο Αιτητής εξαναγκάστηκε να υποδείξει τους δράστες τους  οποίους γνώριζε, καθώς έπαιζαν μαζί ποδόσφαιροκαι τότε αγνοούσε ότι ήταν μέλη της εν λόγω οργάνωσης. Τα πρόσωπα αυτά συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν, κατά τα λεγόμενά του σε θανατική ποινή και έκτοτε ξεκίνησαν τα προβλήματα για τον ίδιο και την οικογένειά του. Ωστόσο. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι συναφείς αναφορές του ως προς την περιγραφή του περιστατικού της δολοφονίας ήταν συνεπείς. Ομοίως, ως προς την ανάκριση στην οποία υποβλήθηκε, δεδομένης της βραχύχρονης κράτησής του, δεν εντοπίζεται κάποιο σημείο ασυνέπειας σε σχέση με αυτές ενώ οι πληροφορίες που έδωσε κρίνονται ικανοποιητικές. Ερωτηθείς εξάλλου ο Αιτητής πώς ο ίδιος γνωρίζει ότι οι δράστες της δολοφονίας είχαν σχέση με την Al Shabaab, απάντησε λακωνικά ότι ήταν κάτι που πληροφορήθηκε εκ των υστέρων,  ενώ αν και συναναστρέφονταν με τα εν λόγω πρόσωπα στο παρελθόν, δεν γνώριζε ότι είναι μέλη της εν λόγω οργάνωσης (βλ. ερ. 41 του δ.φ.). Κατά την ενώπιον του δικαστηρίου διαδικασία (δικάσιμος ημερ. 10.4.2025), ερωτηθείς ο Αιτητής πως είναι σε θέση να γνωρίζει ότι οι δράστες συνδέονται με την Al Shabaab, απάντησε ότι οι ίδιοι οι δράστες του αποκάλυψαν την ταυτότητά τους εγκαταλείποντας τη σκηνή και απειλώντας τον ότι εάν μιλήσει θα του κάνουν κακό. Η ίδια αιτιολογία ως προς την ταυτότητα των δραστών δόθηκε και κατά τη συνέντευξη του Αιτητή (βλ. ερ. 41 του δ.φ.). Ο Αιτητής εξηγεί στη συνέχεια ότι επειδή γνώριζε το όνομα των δραστών και υποδεικνύοντας σχετική φωτογραφία η οποία απεικόνιζε τον ίδιο με έναν εκ των δραστών, ήταν εύκολο για τις αρχές να - τους εντοπίσουν και να τους συλλάβουν στη συνέχεια. Οι δηλώσεις του Αιτητή, χαρακτηρίζονται από συνέπεια και συνοχή ως προς το περιστατικό της δολοφονίας εντός του καθαριστηρίου. Ωστόσο, ως προς τον ισχυρισμό του ότι αυτά είναι μέλη της εν λόγω οργάνωσηςπαραμένουν γενικές. Ο Αιτητής δήλωσε ότι η μόνη ένδειξη ότι αυτοί αποτελούν μέλη της εν λόγω οργάνωσης αποτελεί η κατ’ ισχυρισμό του Αιτητή απειλή τους πριν αναχωρήσουν από τοντόπο του περιστατικού ότι θα βλάψουν τον Αιτητή εάν μιλήσει και ότι είναι μέλη της εν λόγω οργάνωσης.

 

46.          Παράλληλα, σύμφωνα με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, στην περιοχή Middle Shabelle της Σομαλίας, τα μέλη της οργάνωσης Al-Shabaab δρουν κυρίως απροκάλυπτα, και οι τοπικές κοινότητες συχνά γνωρίζουν ποιοι είναι. Η οργάνωση έχει εγκαθιδρύσει ένα εκτεταμένο δίκτυο ελέγχου, επιβάλλοντας φόρους, διατηρώντας σημεία ελέγχου και εφαρμόζοντας τους δικούς της νόμους μέσω της «αστυνομικής» δύναμης Hisbah.[13] Η Al-Shabaab διατηρεί έλεγχο σε διάφορες περιοχές της νότιας και κεντρικής Σομαλίας, αν και έχει χάσει τον έλεγχο μεγάλων πόλεων τα τελευταία χρόνια λόγω της πίεσης από τον σομαλικό στρατό και τις ειρηνιστικές δυνάμεις.[14] Η πιο σημαντική περιοχή υπό τον έλεγχό της είναι η περιοχή γύρω από την Mogadishu, την πρωτεύουσα της Σομαλίας, που επλήγη από συνεχείς τρομοκρατικές επιθέσεις.[15] Παρά την απώλεια εδαφών, η Al-Shabaab παραμένει σημαντική δύναμη στις υπαίθριες και ημιαστικές περιοχές.[16] Πιο συγκεκριμένα, οι περιοχές αυτές, ανήκουν στην κεντρική και νότια Σομαλία, όπου ανήκει και το Middle Shabelle, αποτελούν εστίες αντάρτικου πολέμου για την Al-Shabaab. Η οργάνωση εξαπολύει συνεχείς επιθέσεις κατά στρατιωτικών εγκαταστάσεων, κυβερνητικών στόχων, και ξένων οργανισμών, ενώ χρησιμοποιεί την προπαγάνδα για να στρατολογήσει νέους μαχητές και να προσελκύσει υποστηρικτές τόσο από τη Σομαλία όσο και από άλλες χώρες.[17] Έχει καταφέρει να στρατολογήσει ξένους μαχητές, περιλαμβανομένων προσώπων με καταγωγή από την Κένυα, την Ουγκάντα, αλλά και τη Συρία και το Ιράκ.[18] Επομένως, παρατηρείται εν πρώτοις η έντονη και απροκάλυπτη δράση της οργάνωσης στη Σομαλία και δη στην περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή. Δεδομένου ωστόσο ότι ο Αιτητής διέμενε σε μια μικρή σχετικά κοινότητα, γνωρίζοντας και συναναστρεφόμενος με τους δράστες θα ήταν εύλογο να γνώριζε και τη συμμετοχή τους σε αυτήν εάν όντως ήταν μέλη. Ως εκ τούτου, αυτή η παράμετρος του συμβάντος δεν γίνεται αποδεκτή, δεδομένης και της μη θεμελίωσης της  αξιοπιστίας του ως προς τις δηλώσεις του που συναρτώνται με την κατ’ ισχυρισμό δίωξή του. Ως προς τις συγκεκριμένες περιστάσεις του Αιτητή, δεν μπορούν ευλόγως να εξευρεθούν εξωτερικές πηγές.

 

47.          Στη βάση των ανωτέρω, ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή γίνεται αποδεκτός κατά το τμήμα του που αφορά στο γεγονός της δολοφονίας εντός του καθαριστηρίου του και στην αναφορά των δραστών στις αρχές.

 

48.          Ως προς τον έτερο ισχυρισμό περί δίωξής του από μέλη της Al Shabaab και από τα μέλη της οικογένειας των δραστών της δολοφονίας του αστυνομικού, παρατηρείται καταρχάς ότι αυτός συνδέεται άμεσα και με την κατ’ ισχυρισμό δολοφονία του αδελφού του και του πατέρα του. Τα περιστατικά των δολοφονιών δεν εξετάζονται ως διακριτοί ουσιώδεις ισχυρισμοί αν και θα μπορούσαν καθώς αποτελούν στην πραγματικότητα ξεχωριστά γεγονότα καίτοι συναρτώνται με την κατ’ ισχυρισμό δίωξη του Αιτητή από την οργάνωση Al Shabaab. Λόγω της άμεσης συνάφειας των γεγονότων και της χρονικής τους διαδοχής θα εξεταστούν στο σύνολό τους όλα τα επιμέρους γεγονότα, τα οποία συνθέτουν την κατ’ ισχυρισμό δίωξη του Αιτητή, καθώς όπως διαπιστώνεται στη συνέχεια για κανένα από τα επιμέρους αυτά γεγονότα δεν θεμελιώνεται η αξιοπιστία του Αιτητή. Να σημειωθεί καταρχάς ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες ούτε για τον κατ’ ισχυρισμό θάνατο του αδελφού του αλλά ούτε και για τον κατ’ ισχυρισμό θάνατο του πατέρα του, πολλώ δε μάλλον να συνδέσει με αντικειμενικά δεδομένα, πέραν από απλές υποθέσεις, τις φερόμενες δολοφονίες τους με την Al Shabaab. Ως προς τη δολοφονία του αδελφού του Αιτητή, στην οποία ο ίδιος δεν ήταν παρών, επισημαίνεται ότι αυτός έλαβε γνώση του γεγονότος την ίδια ημέρα του συμβάντος, μέσω του πατέρα του, ο οποίος έλαβε τηλεφώνημα από ένα γείτονά του. Ο Αιτητής αγνοεί παντελώς οποιεσδήποτε περαιτέρω λεπτομέρειες αναφορικά με τη δολοφονία του αδελφού του, δεδομένο το οποίο δεν κρίνεται εύλογο. Ως πρόσωπο που διατηρούσε επιχείρηση στην περιοχή του συμβάντος της δολοφονίας, εύλογα θα αναμενόταν να παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες, αφενός λόγω της σχέσης του με το θύμα και αφετέρου λόγω της άμεσης συνάφειας του συμβάντος με την ασφάλεια και του ιδίου. Αυτό θα μπορούσε να το πράξει σε οποιαδήποτε στιγμή μετά την πάροδο του άμεσου για τον ίδιο κινδύνου. Σημειώνεται εξάλλου ότι κατά τη δικαστική διαδικασία, ο Αιτητής ανέφερε ότι ο ίδιος δεν είδε το πτώμα του αδελφού του και ότι ενημερώθηκαν ότι τα πρόσωπα της περιοχής τον έθαψαν. Επειδή το συμβάν του θανάτου έλαβε χώρα την ημέρα που ενημερώθηκε ο Αιτητής για το συμβάν, δεν αναμένεται ευλόγως οι γείτονας να προχώρησαν στην ταφή του εν απουσία των οικείων του. Ο Αιτητής αναφέρει ότι δεν ακολούθησε οποιαδήποτε άλλη επικοινωνία με τον πληροφοριοδότη τους. Αλλά ακόμα και εάν γίνει δεκτό ότι αυτό το πληροφορήθηκε ο Αιτητής σε ύστερο χρόνο, αυτό επιβεβαιώνει ότι δεν δικαιολογείται ευλόγως η πλήρης άγνοια των περιστάσεων του θανάτου του αδελφού του Αιτητή από τον τελευταίο ή και η έλλειψη ενδιαφέροντος για τους λόγος που εξηγούνται ανωτέρω. Ως εκ των ανωτέρω, η έλλειψη επαρκών λεπτομερειών καθιστούν την εν λόγω παράμετρο του υπό εξέταση ουσιώδους ισχυρισμού μη αποδεκτή.

 

49.           Επιπλέον, ως προς τις απειλές που δέχτηκε ο Αιτητής μετά την αποφυλάκισή του, αναφέρει, κατά τη συνέντευξή του (βλ. ερ. 38 του δ.φ.), ότι ο πατέρας του έλαβε σχετικό απειλητικό τηλεφώνημα την ίδια την ημέρα της αποφυλάκισης (και της δολοφονίας του αδελφού του) ότι θα τους σκοτώσουν (εννοώντας τον Αιτητή και τον πατέρα του) επειδή έδωσαν πληροφορίες στην κυβέρνηση. Σε ακόλουθο στάδιο της συνέντευξής του (βλ. ερ. 37 του δ.φ.), ο Αιτητής αποκρινόμενος σε σχετική ερώτηση, δήλωσε ότι δεν υπήρξε κάποια ενέργεια εναντίον του ιδίου προσωπικά, ωστόσο έλαβε τηλεφώνημα από τον αδελφό ενός εκ των δραστών στις 5.2.2025, ευρισκόμενος στο Mogadishu, ο οποίος  απείλησε ότι θα τον σκοτώσει. Ωστόσο, κατά τη δικαστική διαδικασία ο Αιτητής δήλωσε ότι έλαβαν μόνο ένα απειλητικό τηλεφώνημα στις 3.5.2025, όπου τους αναφέρθηκε ότι θα τον σκοτώσουν όπως έπραξαν και με τον αδελφό του. Παρατηρείται ότι τόσο το περιεχόμενο όσο και ο χρόνος και η συχνότητα των απειλητικών τηλεφωνημάτων αποκλίνουν στις ξεχωριστές δηλώσεις του Αιτητή. Ο Αιτητής δεν προσέθεσε οποιοδήποτε αντικειμενικό δεδομένο από το οποίο να προκύπτει η ταυτότητα των δραστών της δολοφονίας του αδελφού του είτε ως μελών της Al Shabaab είτε ως μέλη της οικογένειας των συλληφθέντων δραστών.

 

50.          Αναφερόμενος στη φερόμενη δίωξή του από την Al Shabaab, o Αιτητής αναφέρει σε σημείο της συνέντευξής του ότι η δίωξη του ιδίου και της οικογένειάς του ξεκίνησε από τονχρόνο σύλληψης και καταδίκης των δραστών σε θανατική ποινή από το δικαστήριο. Λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη τη σύντομη διαδοχή των γεγονότων (δολοφονία αστυνομικού, ανάκριση του Αιτητή και σύλληψη των δραστών 2.2.2019 και δολοφονία αδελφού του Αιτητή 3.2.2019), δεν παρίσταται εύλογη η καταδίκη τους σε θάνατο σε μία μόλις ημέρα, με την επιφύλαξη ότι δεν εντοπίζονται αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης αναφορικά με τονχρόνο απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στη χώρα καταγωγής του Αιτητή. Επίσης δεν κρίνεται εύλογη η άγνοια του Αιτητή μέχρι και σήμερα, ως προς την εξέλιξη της τύχης των δραστών, δεδομένου ότι αποτελεί ευλόγως γεγονός του ενδιαφέροντός του, του κοινωνικού και οικογενειακού δικτύου που διατηρούσε στην περιοχή. Υπό το φως των ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι οι δηλώσεις του Αιτητή ως προς τις προφορικές απειλές που δέχτηκε υπήρξαν γενικόλογες και εν μέρει αντιφατικές ως προς τον χρόνο και τη συχνότητά τους.

 

51.          Ως προς τον θάνατο του πατέρα του Αιτητή στις 16.2.2023, ο Αιτητής αναφέρει ότι πληροφορήθηκε το γεγονός από έναν φίλο του πατέρα του, ο οποίος ήταν το ίδιο πρόσωπο, το οποίο τους φιλοξενούσε στο Mogadishu. Και σε αυτή την περίπτωση οι αναφορές του είναι εξαιρετικά γενικόλογες, δεδομένο που δεν δικαιολογείται, καθώς αναμένεται ευλόγως ο Αιτητής να επιδίωκε να λάβει περισσότερες πληροφορίες για το συμβάν. O Αιτητής, ερωτηθείς σχετικά, ανέφερε κατά την δικαστική διαδικασία (δικάσιμος 10.4.2025) ότι το πρόσωπο που τον πληροφόρησε πιθανώς να έμαθε τον αριθμό του τηλεφώνου του επειδή ήταν πολύ κοντά με τον πατέρα του. Επίσης, ο Αιτητής ανέφερε ότι επικοινώνησε μαζί του σε τηλέφωνο που πήρε από τις μη ελεγχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας. Στην επόμενη, ωστόσο, δικάσιμο στις 8.5.2025, ερωτηθείς σχετικά ο Αιτητής, ανέφερε ότι ο ίδιος ο Αιτητής επιχείρησε να επικοινωνήσει αρχικώς με τον πατέρα του, χωρίς ανταπόκριση και υποθέτει ότι βλέποντας την κλήση ο φίλος του πατέρα του τον κάλεσε πίσω. Η συσκευή στην οποία τον κάλεσε, κατά τη νέα δήλωση του Αιτητή, ήταν μια συσκευή που είχε από τη Σομαλία. Η διαφοροποίηση αυτή στο αφήγημά του αν και όχι καταλυτικής φύσεως από μόνη της, παραμένει αξιοσημείωτη. Ως προς τις περιστάσεις του θανάτου και την ενημέρωση που έλαβε από τον φίλο του θύματος, ο Αιτητής δήλωσε ότι ενημερώθηκε ότι οπλισμένοι άνθρωποι από την Al Shabaab σκότωσαν τον πατέρα του στο σπίτι όπου έμενε και έτσι τον έθαψαν. Αντίθετα, κατά τη διοικητική διαδικασία ο Αιτητής ανέφερε απλώς ότι πληροφορήθηκε για τον θάνατο του πατέρα του αγνοώντας οποιεσδήποτε λεπτομέρειες. Επισημαίνεται συναφώς ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς εντός μίας εβδομάδας κατόρθωσαν να εντοπίσουν τον πατέρα του Αιτητή και να τον δολοφονήσουν. Πέραν της λακωνικής πληροφόρησης που κατ’ ισχυρισμό έλαβε, δεν εξηγεί που ερείδεται η πεποίθησή του ότι οι δράστες του φόνου ήταν μέλη της Al Shabaab. Περαιτέρω, εάν όντως ο πατέρας του δολοφονήθηκε φιλοξενούμενος από τον φίλο του πατέρα του, δεδομένης της περιγραφόμενης στάσης της οργάνωσης, δεν είναι εύλογο, ο φίλος του  πατέρα του να μην έχει και ο ίδιος αντιμετωπίσει πρόβλημα, το διάστημα που ακολούθησε. Να σημειωθεί ότι κατά τον Αιτητή έλαβε πληροφόρηση για το συμβάν της δολοφονίας της 16.2.2019 σημαντικό διάστημα αργότερα, ήτοι στις 9.3.2019. Επιπλέον, ο Αιτητής πέραν από την δίωξη από την Al Shabaab επικαλείται και δίωξη από τα μέλη της φυλής των δραστών της δολοφονίας του αστυνομικού, ήτοι τα μέλη της φυλής Agbaal, οι οποίοι είναι αστυνομικοί και τον αναζητούν (βλ. ερ. 37 το διοικητικού φακέλου). Ωστόσο και σε σχέση με αυτή την παράμετρο των δηλώσεών του,  ο Αιτητής παραμένει γενικόλογος ερειδόμενος αποκλειστικά σε προσωπικές του εικασίες. Με βάση τα επιμέρους ευρήματα δεν θεμελιώνεται η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, ο οποίος ένεκα της προσωπικής του φύσης και της περιορισμένης του έκτασης δεν μπορεί να διασταυρωθεί από έτερες πηγές. Σημειώνεται τέλος ότι η δράση της Al Shabaab και στη Μογκαντίσου επιβεβαιώνεται με πηγές που εκτίθενται στη συνέχεια αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή, με τον έλεγχο  ωστόσο της περιοχής να παραμένει στην κυβέρνηση, χωρίς όμως να αρκεί αυτό για τη θεμελίωση της αξιοπιστίας του Αιτητή ως προς τον ισχυρισμό του περί δολοφονίας του πατέρα του από μέλη της Al Shabaab.

 

52.          Κατά τα λοιπά, ο ίδιος ο Αιτητής, πέραν από το κατ’ ισχυρισμό τηλεφώνημα που έλαβε, ουδέποτε ήρθε αντιμέτωπος με μέλη της εν λόγω οργάνωσης είτε με μέλη της οικογένειας των δραστών της δολοφονίας του αστυνομικού. Υπό το φως των ανωτέρω, ο ισχυρισμός του περί δίωξής του από τα μέλη της Al Shabaab και από τα μέλη της οικογένειας των δραστών δε θεμελιώνεται.   

 

53.          Προχωρώντας σε αξιολόγηση του κινδύνου που ο Αιτητής διατρέχει στη βάση του προφίλ του σε συνάρτηση με τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του σημειώνονται τα ακόλουθα.

 

54.          Ως προς το προφίλ του Αιτητή, ο οποίος είναι πλέον άνδρας σχεδόν 30 ετών, υγιής με ευλόγως αναμενόμενο κοινωνικό και οικογενειακό δίκτυο, υγιούς, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και με εργασιακή πείρα στη χώρα του, δεν προκύπτει εξ αυτού και μόνο κίνδυνος βλάβης.

 

55.          Σύμφωνα με σύνοψη της συλλογής πληροφοριών της EUAA για την κατάσταση ασφαλείας του Μαρτίου 2023 και επιπροσθέτως, έκθεση της EUAA αναφορικά με τα προφίλ που στοχοποιούνται του 2021,[19] η Al-Shabaab αύξησε την ισχύ των ενεργών μαχητών της, από 2.000 – 3.000 εκτιμώμενες το 2017 σε 5.000 – 7.000 το 2020. Πιο πρόσφατες εκτιμήσεις για τον αριθμό των μαχητών της Al-Shabaab κυμαίνονται από 7.000 έως 20.000 άτομα.[20]

 

56.          Αναφορικά με τις περιοχές όπου συνήθως στρατολογεί η Al-Shabaab, η ανωτέρω έκθεση της EUAA αναφορικά με τα προφίλ που στοχοποιούνται, σημειώνει  πως «Αν και η Al-Shabaab στρατολογεί κατά κύριο λόγο από εδάφη υπό τον έλεγχό της, υπήρξαν επίσης αναφορές για στρατολόγηση από περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, ειδικά στην Mogadishu. Εκτός της επικράτειας της Al-Shabaab η στρατολόγηση συχνά περιλαμβάνει πτυχές εξαναγκασμού. Αναγκαστική στρατολόγηση έχει επίσης αναφερθεί σε περιοχές που ελέγχονται από την οργάνωση. Η Al-Shabaab τείνει να στρατολογεί σε τοποθεσίες που συνυπάρχουν πολλές φυλές, χτίζοντας τη στρατηγική στρατολόγησης τους στις συγκρούσεις μεταξύ των φυλών».[21]

 

57.          Περαιτέρω, έκθεση του 2018 από το Ινστιτούτο Hiraal, μία δεξαμενή σκέψης που εδρεύει στην Mogadishu, επιβεβαιώνει  ότι στα πρώτα χρόνια της, η Al Shabaab - που ήταν εκείνη την εποχή ένα αστικό φαινόμενο- συνήθιζε να στρατολογεί μεταξύ του πληθυσμού της Mogadishu και άλλων αστικών κέντρων. Ωστόσο, δεδομένου ότι η ομάδα έχασε εδάφη στα αστικά κέντρα μεταξύ των ετών 2012 και 2015, έχει στρατολογήσει τα περισσότερα από τα νέα μέλη της σε αγροτικές περιοχές υπό τον έλεγχό της, συμπεριλαμβανομένων των πυκνοκατοικημένων περιοχών του Bay και του Bakool, με παιδιά να αποτελούν την πλειοψηφία των νεοσύλλεκτων.[22]

 

58.          Έκθεση του Finnish Immigration Service του 2020 αναφέρει πως η στρατολόγηση διά της βίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη στην πρωτεύουσα (Mogadishu).[23] Συνεχίζει πως «στην πράξη, η οργάνωση δεν χρειάζεται να πείσει πολύ τους ανθρώπους για να ενεργήσουν όπως επιθυμεί, αφού οι αυστηρές τιμωρίες τους προκαλούν έντονο φόβο. Για παράδειγμα, η οργάνωση μπορεί να στρατολογήσει έναν υπάλληλο γραφείου στην Mogadishu ως πληροφοριοδότη τους μέσω έμμεσων απειλών λέγοντας του ότι δεν επιθυμούν να τον βλάψουν αλλά να του προσφέρουν συνεργασία».[24] Σε έκθεση του Immigration and Refugee Board of Canada του 2023 αναφέρεται πως υπάρχει παρουσία της ομάδας στην Mogadishu και πως η Al-Shabaab «ολοένα και περισσότερο» εισέρχεται σε αστικές περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης και των δυνάμεων ασφαλείας χρησιμοποιώντας μία ομάδα πληροφοριοδοτών  που «σύμφωνα με πληροφορίες» έχει «διεισδύσει στην κυβέρνηση και τους θεσμούς ασφαλείας».[25] Άλλη πηγή που περιλαμβάνεται σε έκθεση της EUAA του 2021 αναφέρει πως «χάρη στο ισχυρό δίκτυο πληροφοριών της, η Al-Shabaab είναι σε θέση να προβεί σε προσεκτική στρατολόγηση στην πόλη, στοχεύοντας όσους εκφράζουν απογοήτευση ή θυμό για την AMISOM ή τη σομαλική κυβέρνηση. Η ομάδα εμπλέκει αυτούς τους ανθρώπους σε συζητήσεις και τους μεταπείθει σταδιακά έως ότου η Al Shabaab  τους κάνει μία επίσημη προσφορά (π.χ. να ενταχθούν στη μυστική αστυνομία/Amniyat της Al Shabaab  στην πόλη)».[26]

 

59.          Αναφορικά με τις τακτικές στρατολόγησης που εφαρμόζει η Al Shabab, έκθεση της EUAA του 2021 καταγράφει πως αυτές περιλαμβάνουν τον εκφοβισμό-στράτευση διά της βίας, την παροχή οικονομικών κινήτρων, τις απειλές, την κατήχηση και τα δίκτυα/σχέσεις με τις φυλές. Η διαδικασία στρατολόγησης είναι μία περίπλοκη διεργασία η οποία συχνά περιλαμβάνει είτε την εθελοντική στράτευση, είτε την προκαλούμενη μέσω κριτηρίων και ωφελειών είτε τον εξαναγκασμό με χρήση βίας/απειλών.  Η  μέθοδος δε, του εξαναγκασμού εξαρτάται από την τοποθεσία και την κατάσταση. Η ομάδα στοχεύει όσους είναι δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση ή όσοι έχουν στοχοποιηθεί και έχουν περιθωριοποιηθεί λόγω φυλετικών διακρίσεων. Επίσης, η Al Shabab χρησιμοποιεί συχνά οικονομικές ανταμοιβές ως κίνητρο για να προσελκύσει μαχητές ή να κάνει τους ανθρώπους να τους βοηθήσουν είτε με την παροχή πληροφοριών είτε με άλλους τρόπους. Υπάρχουν επίσης καταγραφές πως τα μέλη της Al Shabab μπορεί να εντοπίσουν πιθανούς νεοσύλλεκτους μέσω της χρήσης υπαρχόντων δεσμών με αρχηγούς φυλών, καθώς και σε εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, φυλακές, τζαμιά, κύκλους προσευχής, γήπεδα ποδοσφαίρου, αθλητικούς συλλόγους, παιδικές χαρές, κοιτώνες, διαδικτυακές αίθουσες και μεταξύ παιδιών και ανέργων σε καταυλισμούς εκτοπισμένων. Σε περιοχές υπό τον έλεγχό της, η Al Shabab έχει δημιουργήσει σχολεία όπου τα παιδιά  πέραν από την βασική εκπαίδευση λαμβάνουν κατήχηση ώστε να συμμετάσχουν σε ένοπλους αγώνες.[27]

 

60.          Περαιτέρω, καταγράφεται πως σε περιοχές υπό τον πλήρη έλεγχό της, η βία στη στρατολόγηση είναι συχνή, ειδικά κατά τη διάρκεια μεγάλων επιχειρήσεων ή μετά από σοβαρές απώλειες στην διάρκεια μαχών. Η οργάνωση ασκεί πίεση στις τοπικές κοινότητες, χρησιμοποιώντας συχνά τους αρχηγούς φυλών για να προσφέρουν μαχητές. Απειλούν τη μη συμμόρφωση με βία ή χαρακτηρίζουν τους αντιφρονούντες ως άπιστους. Εκμεταλλεύονται επίσης την οικονομική ανέχεια που επικρατεί, προσφέροντας χρηματικές ανταμοιβές για πληροφοριοδότες ή νεοσύλλεκτους. Η στρατολόγηση παιδιών σε ισλαμικά σχολεία για ιδεολογική εκπαίδευση είναι επίσης κοινή πρακτική. Πηγές που επικαλείται η ανωτέρω έκθεση αναφέρουν πως η εξαναγκαστική στρατολόγηση μέσω απαγωγών, πίεσης σε οικογένειες και ποσοστώσεις σε τοπικές φυλές αποτελεί σημαντική πρακτική, εντούτοις άλλες πηγές αναφέρουν πως δεν είναι η πρωταρχική μέθοδος στρατολόγησης και πως η ομάδα λειτουργεί περιπτωσιολογικά.[28]  Σύμφωνα με την Crisis Group, επικαλούμενη συνεντεύξεις με άτομα που «έζησαν υπό τη διοίκηση της Al-Shabaab», «συνήθως», η ομάδα απαιτεί από τις τοπικές φυλές και οικογένειες να παρέχουν «ένα στα δύο με τρία αγόρια μικρότερα από 13 ετών ανά οικογένεια».[29] 

 

61.          Ως προς την στρατολόγηση (είτε εθελοντική, είτε μέσω βίας) παιδιών ή νεαρών ανδρών  από την εν λόγω οργάνωση αναφέρονται τα κάτωθι: Σύμφωνα με το US Department of Labor αναφέρεται πως τα παιδιά από μειονοτικές φυλές είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αναγκαστική στρατολόγηση από στρατιωτικές ομάδες.[30] Μία έκθεση του Ιουλίου του 2024 από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) αναφέρει πως η έλλειψη εκπαιδευτικών και εργασιακών ευκαιριών αποτελεί σημαντική πηγή εντάσεων για τη μεγάλη ομάδα των νέων στη Σομαλία, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους σε στρατολόγηση από εξτρεμιστικές ομάδες.[31] Επίσης, έκθεση του Bertelsmann Stiftung του Μαρτίου 2024 αναφέρει πως «έχει καταγραφεί ότι η Al Shabaab απήγαγε συστηματικά παιδιά από μειονοτικές ομάδες, ενσωματώνοντάς τα στο στρατό της. Επιπλέον, η ομάδα έχει καταφύγει στη βία για να εξαναγκάσει τις κοινότητες και τους πρεσβυτέρους να τους παραδώσουν νέους από τα χωριά και τις φυλές τους».[32] Έτερη έκθεση της ομάδας Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τη Σομαλία, ανέφερε πως κατά την περίοδο μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 έως 30 Αυγούστου 2024, η Al Shabaab παρέμεινε ο κύριος δράστης α. των περιστατικών στρατολόγησης και χρήσης παιδιών (902 από τα 1,094 παιδιά στρατολογήθηκαν από την ανωτέρω ομάδα και τα υπόλοιπα από δυνάμεις ασφαλείας και φυλετικές πολιτοφυλακές), β. των περιστατικών επίθεσης σε σχολεία και νοσοκομεία (40 από τις 44 επιθέσεις αποδόθηκαν στην Al Shabaab) και γ. περιστατικών απαγωγών παιδιών.[33] Όπως σημειώνεται από το Landinfo, οι πιο σημαντικές ομάδες-στόχοι για στρατολόγηση ήταν τα αγόρια και οι νέοι άνδρες ηλικίας μεταξύ των ηλικιών 12 και 24 ετών.[34]

 

62.          Πηγές δείχνουν περαιτέρω ότι οι εκστρατείες στρατολόγησης παιδιών της Al Shabaab στόχευαν κοινότητες που θεωρούνταν υποστηρικτικές προς την κυβέρνηση.[35] Παιδιά απήχθησαν και αναγκάστηκαν να ενταχθούν στις τάξεις της ομάδας. Οικογένειες που δεν μπορούσαν να πληρώσουν (θρησκευτικούς) «φόρους» στην Al Shabaab συχνά αναγκάζονταν να προσφέρουν τα παιδιά τους στην ομάδα.[36] Οι προσπάθειες στρατολόγησης της Al Shabaab έχουν επίσης στοχεύσει ορφανά παιδιά και παιδιά σε καταυλισμούς εκτοπισμένων.[37]

 

63.          Αναφορικά με τις συνέπειες ατόμων που αρνήθηκαν την στρατολόγηση, συμπεριλαμβανομένων των μελών της τοπικής κοινότητας που αρνήθηκαν να δώσουν νεότερα μέλη των οικογενειών τους στην οργάνωση, έχουν απειληθεί και χαρακτηριστεί ως άπιστοι που απορρίπτουν το Ισλάμ και το νόμο της Σαρία και μερικοί έχουν σκοτωθεί ως προειδοποίηση άλλων εντός της κοινότητας.[38] Σε έκθεση του Συμβουλίου της Δανίας για τους πρόσφυγες (Danish Refugee Council), η οποία δημοσιεύτηκε το 2017, γίνεται επίκληση σε επικοινωνία του οργανισμού με πηγή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη χώρα καταγωγής του Αιτητή. Η πηγή αυτή αναφέρει ότι εάν η Al Shabab δεχτεί ότι ένα άτομο αρνείται να στρατολογηθεί, τότε απαιτείται κάποιου είδους αποζημίωση. Εάν ένα άτομο αρνηθεί να αποζημιώσει την Al Shabab, θα πρέπει να τραπεί σε φυγή, διαφορετικά η Al Shabab θα τον εντοπίσει και θα τον εκτελέσει.^[39]

 

64.          Υπό φως των ανωτέρω, προκύπτει ότι οι εκτεταμένες στρατολογήσεις της οργάνωσης Al Shabaab, η οποία προφανώς υφίσταται και δρα στη Σομαλία, λαμβάνουν χώρα στις περιοχές τις οποίες η ίδια ελέγχει. Στη Mogadishu, καίτοι αυτή δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχό της, η εν λόγω οργάνωση δραστηριοποιείται χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες για εκτεταμένες και συστηματικές στρατολογήσεις ανηλίκων ή νεαρών ανδρών εκεί. Η στρατολόγηση νεαρών αγοριών και ανδρών, που ευρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο[40], αποτελεί ωστόσο μέθοδο την οποία χρησιμοποιεί η εν λόγω οργάνωση ως επιβεβαιώνεται από την έρευνα του Δικαστηρίου αλλά και από τις παρατεθείσες από τον Αιτητή πληροφορίες από την χώρα καταγωγής του, ιδίως σε σχέση με άτομα μειονοτικών φυλών ή χαμηλότερου οικονομικού προφίλ στις ελεγχόμενες από αυτήν περιοχές, χωρίς να αποκλείεται κατ’ απόλυτο τρόπο και η Mogadishu. Το προφίλ του Αιτητή και λόγω της ηλικία του (30 ετών) και λόγω της οικονομική τους κατάστασης (έχει εργασιακή πείρα και διατηρούσε επιχείρηση) δεν εμπίπτει στα χαρακτηριστικά των προσώπων που η Al – Shabaab  στοχεύει προς στρατολόγηση ακόμα και στην περιοχή διαμονής του όπου οι συγκρούσεις είναι πιο έντονες εν σχέσει με την Mogadishu.

 

65.          Ούτε και από την εθνοτική του καταγωγή καθαυτή φαίνεται να αντιμετώπισε πρόβλημα που ανάγεται σε κίνδυνο βλάβης, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις. Καίτοι η φυλή στην οποία ανήκει, όπως καταγράφεται ανωτέρω, ενδέχεται να υποστεί διακρίσεις ως μειονοτική φυλή, εν προκειμένω, ο Αιτητής ερωτηθείς να προσδιορίσει παραδείγματα των διακρίσεων που υφίστατο περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι όταν ήταν μικρός τα άλλα παιδιά στο ποδόσφαιρο του θύμιζαν την καταγωγή του και ότι αισθάνεται τις διακρίσεις συνέχεια. Παράλληλα, ο ίδιος διατηρούσε με την οικογένειά του επιχείρηση καθαρισμού ρούχων στο τόπο συνήθους διαμονής του και δεν σημειώθηκε οποιοδήποτε πρόβλημα στα υλικά μέσα διαβίωσής του, πέραν την οικονομικής στενότητας που δεν του επέτρεπε τη συνέχιση της εκπαίδευσής του.

  

66.          Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, σύμφωνα με το RULAC η κυβέρνηση της Σομαλίας συμμετέχει σε μια μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση (Νon-international Armed Conflict - NIAC) στην επικράτειά της εναντίον της Al-Shabaab, η οποία έχει υποσχεθεί πίστη στην Al-Qaeda. Η Αφρικανική Μεταβατική Αποστολή στη Σομαλία (The African Transition Mission in Somalia - ATMIS), πρώην Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (African Union Mission in Somalia - ΑMISOM), καθώς και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Κένυα και η Αιθιοπία, παρέχουν υποστήριξη στη σομαλική κυβέρνηση και, ως εκ τούτου, είναι μέρος της σύγκρουσης κατά της Al-Shabab.^[41] Σε έκθεση για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σομαλία κατά το έτος 2023 από την πηγή Διεθνούς Αμνηστίας επιβεβαιώνεται ότι η σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης και της Al-Shabaab συνεχίστηκε και όλα τα μέρη διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένοντας ατιμώρητα.^[42] Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με τη κατάσταση προστασίας στη Σομαλία κατά την περίοδο 15.8.24 έως 15.9.24 οι συγκρούσεις με την Al-Shabaab έχουν οδηγήσει σε εκτοπισμό χιλιάδων ανθρώπων, αναφερόμενοι στην σύγκρουση με την Jubaland (με την υποστήριξη της κυβέρνησης) εκτοπίστηκαν εσωτερικά 4.968 άνθρωποι και σε αυτή με τη σομαλική κυβέρνηση 22.187 άτομα.^[43]

 

67.          Επιπρόσθετα, η μεταξύ φυλών σύγκρουση συνεχίζει να επηρεάζει την εσωτερική σταθερότητα στη Σομαλία. Από τον Φεβρουάριο του 2024, ο αριθμός των ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ φυλών έχει αυξηθεί, με τον Ιούνιο να είναι ο μήνας με τον υψηλότερο αριθμό καταγεγραμμένων συγκρούσεων των τελευταίων 12 μηνών και να συνεχίζεται και τον Ιούλιο στις περιοχές Gedo, Lower Shabelle, Middle Shabelle και Lower Juba. Σχεδόν οι μισές από τις συγκρούσεις που καταγράφηκαν τον Ιούνιο ήταν στην περιοχή Mudug στην πολιτεία Galmudug. Οι αγώνες για εξουσία μεταξύ διαφόρων φυλών, οι οποίες ανταγωνίζονται για τον έλεγχο και την επιρροή σε διάφορες περιοχές, εντείνουν τη βία. Τα περιστατικά σχετίζονται συνήθως με διαφορές για τα βοσκοτόπια, την κατασκευή υδατοφραγμάτων και φραγμάτων, και ανεπίλυτες διαφορές εκδίκησης μεταξύ φυλών.[44] Οι ανωτέρω διαφυλετικές συγκρούσεις δεν προκύπτει με βάση τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία να επηρεάζουν άμεσα και προσωπικά τον Αιτητή.

 

68.          Αναφορικά δε με τον τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή, ήτοι το Ruun Shikhow, το οποίο υπάγεται στην Middle Shabelle, εντοπίζονται οι ακόλουθες πληροφορίες. Κατ’ αρχάς, η περιοχή Middle Shabelle (Shabelle Dhexe) συνορεύει με τη Galgaduud προς τα βόρεια-ανατολικά, την περιοχή Hiraan προς τα βόρεια-δυτικά, τις περιοχές Lower Shabelle και Banadir προς τα νοτιοδυτικά και τον Ινδικό Ωκεανό προς τα νοτιοανατολικά. Η περιοχή Middle Shabelle αποτελείται από τέσσερις δήμους: Adan Yabaal, Cadale (Adale), Balcad και Jowhar. Η πρωτεύουσα της περιοχής είναι η Jowhar, η οποία είναι επίσης η πρωτεύουσα της Πολιτείας Hirshabelle και βρίσκεται κατά μήκος ενός κύριου δρόμου (και εμπορικού διαδρόμου) που συνδέει την πρωτεύουσα της Σομαλίας, τη Mogadishu, με τις κεντρικές περιοχές.[45] Αναφορικά με τον πληθυσμό της περιοχής, υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις. Σύμφωνα με τις σομαλικές αρχές και έναν διεθνή οργανισμό[46] ο εκτιμώμενος πληθυσμός[47] στην περιοχή ανέρχεται στις 516.036, εκ των οποίων 114.348 σε αστικά κέντρα, 249.326 σε αγροτικές περιοχές και 100.402 καταγράφηκαν ως νομάδες.[48] To 2021 το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Θεμάτων (United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs – UNOCHA) εκτίμησε τον πληθυσμό της περιοχής στις 857.395[49] ενώ έτερη πηγή το 2022 εκτίμησε τον πληθυσμό στις 961.554.[50]

 

69.          Ειδικότερα, ως προς την κατάσταση ασφαλείας στην ως άνω αναφερόμενη περιοχή, σύμφωνα με πληροφορίες από το 2022, η Middle Shabelle αποτελούσε ένα από τα προπύργια της Al Shaabab.[51] Η Al Shaabab ήλεγχε μεγάλες περιοχές της πολιτείας Hirshabelle, ιδιαίτερα αγροτικές περιοχές και κύριους εμπορικούς δρόμους, καθιστώντας τις περισσότερες από τις πόλεις της πολιτείας προσβάσιμες μόνο αεροπορικώς για όσους δεν συμμερίζονται τις ιδέες της οργάνωσης.[52] Αναφέρθηκε επίσης ότι η οργάνωση είχε «ισχυρή παρουσία» στον δρόμο μεταξύ Jowhar και Balad, κάτι που καθιστούσε δύσκολο για τους περιφερειακούς αξιωματούχους να ταξιδεύουν στην πρωτεύουσα με αυτοκίνητο.

 

70.          Στις αρχές Δεκεμβρίου 2022, η κοινή στρατιωτική επιχείρηση είχε καταλάβει, μεταξύ άλλων, το στρατηγικό προπύργιο του Adan Yabal (Middle Shabelle), το οποίο βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Al - Shaabab από το 2016.[53] Σε ένα άρθρο της 14ης Δεκεμβρίου 2022, ο Houreld, ανταποκριτής της Washington Post από το Ναϊρόμπι, ανέφερε 20 οικισμούς που καταλήφθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις στις περιοχές Hiraan και Middle Shabelle της κεντρικής Σομαλίας κατά τους προηγούμενους πέντε μήνες.[54] Η Al - Shaabab είχε «διωχθεί σε μεγάλο βαθμό [...]σε μια ξεχωριστή έκταση περίπου 120 μιλίων κατά μήκος ενός κύριου δρόμου στην κεντρική περιοχή Middle Shabelle.[55]

 

71.          Η πλατφόρμα Armed Conflict Location & Event Data Project (ΑCLED) σε έκθεση της περί τον Μάιο του 2024, αναφέρει ότι στην αποστολή της για την καταπολέμηση της Al - Shaabab, η κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια για έναν ακόμη γύρο στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά της ανταρσίας στις πολιτείες Galmudug και Hirshabelle. Η εκστρατεία αποσκοπεί στην εξόντωση της οργάνωσης από την κεντρική και νότια Σομαλία, όπου κατέχουν μεγάλες εκτάσεις εδάφους. Ωστόσο, αυτή η επιχείρηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει διαχρονικά προβλήματα που έχουν εμποδίσει την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων κατά της ανταρσίας, όπως οι διαμάχες μεταξύ φυλών και η διαφθορά στις δημόσιες προμήθειες. Εν τω μεταξύ, οι μαχητές της Al Shaabab έχουν επανασυσταθεί και επεκτείνονται σε απομακρυσμένα χωριά στην περιοχή Middle Shabelle από τον Μάρτιο και συνεχίζουν τις επιχειρήσεις κατά μήκος των κύριων εμπορικών διαδρομών Mogadishu-Balcad. Σκοπός τους φαίνεται να είναι η κατάκτηση στρατηγικών περιοχών κατά μήκος των κύριων εμπορικών διαδρομών μεταξύ των περιοχών Middle Shabelle και Banadir.[56] Η ίδια πηγή αναφέρει ότι στην περιοχή Middle Shabelle, η οργάνωση υιοθέτησε επιθετική αντί για αμυντική τακτική, καθώς οι επιχειρήσεις των δυνάμεων ασφαλείας και των φυλετικών παραστρατιωτικών ομάδων κατά της οργάνωσης αυξήθηκαν στους δήμους Balcad και Jowhar. Οι μαχητές επεκτείνουν τον έλεγχό τους σε στρατηγικές περιοχές και διαδρομές, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία του Στρατού της Σομαλίας (SNA) να διατηρήσει τον συντονισμό των δυνάμεων κατοχής. Στις 26 Απριλίου, η Al - Shaabab κατέλαβε τρία χωριά στην περιοχή Jowhar, ακολουθούμενη από την άφιξη περίπου 200 μαχητών στο χωριό Cali Fool Dheere για να εγκαταστήσουν θέσεις κρυψώνων. Σε αυτή την περίπτωση, ο στρατός της Σομαλίας και οι φυλετικοί παραστρατιωτικοί κατάφεραν να ανακαταλάβουν τα τρία χωριά την επόμενη μέρα, καθώς οι μαχητές επανασυντάχθηκαν αλλού στην περιοχή Jowhar. Ο στρατός της Σομαλίας συνέχισε τις προσπάθειες εκεί με τη διεξαγωγή κοινής επιχείρησης με τους φυλετικούς παραστρατιωτικούς της φυλής Abgal, η οποία οδήγησε στην κατάληψη πολλών χωριών από την Al - Shabaab χωρίς καμία σύγκρουση στις 2 Μαΐου.

 

72.          Σύμφωνα με πληροφορίες που παρουσιάστηκαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο του 2024, η Al Shabaab συνεχίζει να διεξάγει επιθέσεις κατά της ATMIS και του Εθνικού Στρατού της Σομαλίας, ιδιαίτερα στις περιοχές Lower και Middle Shabelle, γύρω από το Mogadishu. Η οργάνωση χρησιμοποιεί τις διαδρομές σε αυτές τις περιοχές για να φορολογεί τους τοπικούς εμπόρους και να μετακινεί τους μαχητές, τα χρήματα και τα όπλα της. Η πιο άμεση διαδρομή από το Jilib και το Bu'aale προς τη Mogadishu περνά μέσω του Baraawe, του Buulo Mareer και του Merca. Αν και αυτές οι πόλεις ελέγχονται από την Κυβέρνηση, οι γύρω περιοχές αμφισβητούνται. Άλλες σημαντικές διαδρομές διέλευσης από τo Mogadishu περνούν μέσω του Afgoye στο Lower Shabelle και του Balcad στο Middle Shabelle. Αυτές οι πόλεις, με κοντινή απόσταση από τo Mogadishu, συνεχίζουν να βιώνουν ανασφάλεια, εκφοβισμό και βία κατά των πολιτών από την οργάνωση και άλλους ένοπλους παράγοντες.[57] Στην Hirshabelle, η Κυβέρνηση συνεχίζει να ελέγχει τις περιοχές που απελευθερώθηκαν ανατολικά του ποταμού Shabelle, αλλά δυσκολεύεται να ελέγξει την αύξηση της συγκρούσεως μεταξύ φυλών, παρουσιάζοντας νέες προκλήσεις ασφάλειας.[58]

 

73.          Επιπλέον, η Al Shaabab φαίνεται να εκμεταλλεύεται στην περιορισμένη πρόσβαση σε υδάτινες πηγές ως μέτρο επίδειξης ισχύος και για να αυξήσει τα έσοδα της, ένα φαινόμενο που παρατηρήθηκε και στην Middle Shabelle και ειδικότερα, στην πόλη Adan Yabaal, που βρισκόταν υπό τον έλεγχο της οργάνωσης από το 2016 μέχρι το 2022, και στην πόλη Jilib, η οποία βρίσκεται τώρα υπό την κατοχή της οργάνωσης.[59]

 

74.          Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιφερειακή ενότητα Middle Shabelle, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ACLED, κατά τη χρονική περίοδο 2.3.2024 - 28.2.2025 καταγράφηκαν 206 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια 971 απώλειες σε αμάχους. Τα 206 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 127 μάχες οι οποίες οδήγησαν σε 830 απώλειες αμάχων, 14 περιστατικά βίας κατά πολιτών τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 22 απώλειες και 65 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence), τα οποία οδήγησαν σε  119 απώλειες σε αμάχους.^[60]

 

75.          Διαπιστώνεται επομένως η έκρυθμη κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, η οποία εκθέτει καταρχήν σε κίνδυνο ακόμα και άμαχο   πληθυσμό ένεκα των μαχών αλλά και των περιστατικών απομακρυσμένης βίας που λαμβάνουν χώρα εκεί.

 

76.          Ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή αναφορικά με το περιστατικό δολοφονίας αστυνομικού εντός της επιχείρησής του από τρίτα πρόσωπα, δεδομένης της απόρριψης του δεύτερου και του τρίτου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, συμπεριλαμβανομένης της απόρριψης του ισχυρισμού του ότι οι δράστες αποτελούν μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης ,κρίνεται ότι ο Αιτητής δεν διατρέχει κάποιο κίνδυνο ένεκα του περιστατικού εντός του καθαριστηρίου. Να σημειωθεί ότι ο ίδιος προσωπικά δεν έχει αναφέρει οποιοδήποτε περιστατικό δίωξης αλλά επιπλέον, ούτε και οι οικείοι του αντιμετώπισαν δίωξη, δεδομένης της απόρριψης των συναφών ισχυρισμών. Δεν παροράται εξάλλου ότι έχουν παρέλθει έξι έτη από τον εν λόγω περιστατικό, χωρίς ο Αιτητής να δήλωσε οποιοδήποτε σημείο αναζήτησής του, δεδομένης της δυνατότητάς του να λάβει σχετική πληροφόρηση από τη χώρα καταγωγής του, καθώς μέλη της οικογένειάς του και του ευρύτερου κοινωνικού του δικτύου βρίσκονται στην περιοχή.

 

77.          Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν είναι παιδί έχοντας ενηλικιωθεί και είναι περίπου 30 ετών, δεν διαθέτει πλέον αυτή την ιδιότητα που θα επαύξανε τον κίνδυνο  στρατολόγησης του από την Al-Shabaab κατά την επιστροφή του στην χώρα καταγωγής του. Παρά την ύπαρξη εξωτερικών πηγών πληροφόρησης περί καταναγκαστικής στρατολόγησης ανηλίκων και νέων ανδρών στη Σομαλία, δεδομένου του υποστηρικτικού δικτύου που αυτός διαθέτει και των μέσων διαβίωσής του (εργαζόταν σε οικογενειακή επιχείρηση), της επί μακρώ παραμονής του στη συγκεκριμένη περιοχή και της εξοικείωσής του με το περιβάλλον χωρίς ο ίδιος προσωπικά να έχει βιώσει οποιαδήποτε ενέργεια εναντίον του, της ώριμης πλέον ηλικίας του, το γεγονός ότι πρόκειται περί υγειούς νεαρού άρρενος ικανού προς εργασία δεν συντρέχει βάσιμος φόβος δίωξης από το προφίλ του σε συνάρτηση με την παρουσία της εν λόγω οργάνωσης  στη Middle Shabelle.

 

78.          Προχωρώντας στη νομική ανάλυση και υπαγωγή των ανωτέρω ευρημάτων περί του ενδεχόμενου κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητής, δεν προκύπτει δυνατότητα υπαγωγής του Αιτητή στην προστατευτική διάταξη του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Τέτοιος φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.

 

79.          Ούτε επίσης τεκμηριώνεται η υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κατά βάσιμο τρόπο αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

 

80.          Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] και δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

 

81.          Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94  Elgafaji, σκέψη 43].

 

82.          Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως  «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

 

83.          Ως προς τον όρο  διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C‑549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I‑11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C‑119/12, Probst, σκέψη 20).   Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ.  απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28). Εν προκειμένω, με βάση τις ανωτέρω πηγές διαπιστώνεται ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή να λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη, μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και της οργάνωσης Al Shabaab.

 

84.          Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

 

85.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών  8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

86.          Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

 

87.          Με βάση τα όσα καταγράφονται ανωτέρω, καθίσταται εμφανές ότι οι τακτικές δυνάμεις του σομαλικού κράτους συγκρούονται με την Αl- Shabaab, με αποτέλεσμα να υφίσταται ένοπλη σύρραξη με την καθημερινή του όρου έννοια (ΔΕΕ, Diakite, απόφαση ημερ.30/01/2014, C-285/12, παρ.28). Ενόψει των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία αναλύθηκαν ανωτέρω φρονώ ότι η προερχόμενη από την ένοπλη σύρραξη αδιάκριτη βία αγγίζει ένα υψηλό επίπεδο, αν και δεν εξικνείται σε τέτοιο επίπεδο ώστε μόνη η παρουσία ενός αμάχου σε αυτή να αρκεί για στοιχειοθέτηση πραγματικού κινδύνου σοβαρής.

 

88.          Λαμβάνοντας συνεπώς υπόψη τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, όπως καταγράφονται ανωτέρω, ήτοι ότι πρόκειται περί νεαρού, πλέον ενήλικα, άνδρα, υγιούς, ικανού προς εργασία, ο οποίος διαθέτει υποστηρικτικό δίκτυο εντός της χώρας καταγωγής του (οικογένεια πατέρα, κοινωνικό δίκτυο της περιοχής αλλά και στη Mogadishu), εξοικείωσής με την περιοχή όπου παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, κρίνεται ότι αυτός δεν συντρέχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητάς του ως αμάχου, λόγω της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στη χώρα του.

 

89.          Επικουρικώς, δεδομένης της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, κρίνεται σκόπιμη και η εξέταση του ενδεχομένου μετεγκατάστασής του στην Mogadishu.

 

90.          Δυνάμει  του άρθρου 12Γ του περί Προσφύγων Νόμου  (το οποίο μεταφέρει το άρθρο 8 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ) κατά τη λήψη απόφασης επί της αίτησης, ο Προϊστάμενος δύναται να αποφασίσει ότι ο Αιτητής δεν χρήζει διεθνούς προστασίας, εάν σε τμήμα της χώρας ιθαγένειάς του (i) δεν υπάρχει βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη  ή ότι διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ή (ii) έχει πρόσβαση σε προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως η εν λόγω προστασία ορίζεται στο άρθρο 3Β, και ο Αιτητής μπορεί νόμιμα και με ασφάλεια να ταξιδέψει και να γίνει δεκτός σε εκείνο το τμήμα της χώρας και μπορεί εύλογα να αναμένεται να εγκατασταθεί εκεί.

 

91.          Ως προς την πρώτη προϋπόθεση περί ανυπαρξίας βάσιμου φόβου δίωξης ή σοβαρής βλάβης, ο Πρακτικός Οδηγός της EASO, αναφέρει ότι η σχετική αξιολόγηση θα πρέπει να περιστρέφεται γύρω από την πιθανότητα ο φορέας δίωξης ή σοβαρής βλάβης να καταδιώξει τον Αιτητή στην τοποθεσία όπου εξετάζεται το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης. Ειδικά στην περίπτωση των μη κρατικών δρώντων, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος να πιστεύεται ότι o δρών δε θα δύναται να φθάσει τον Αιτητή στην τοποθεσία αυτή.[61] Σύμφωνα επιπλέον με τον Οδηγό για την εφαρμογή της εσωτερικής μετεγκατάστασης, στην περίπτωση των μη κρατικών δρώντων, σε περίπτωση μη σύνδεσης με ορισμένο οργανισμό, ενδεχομένως η δυνατότητα αυτή να είναι περιορισμένη, ενώ υπόψιν θα πρέπει να λαμβάνεται και η βούληση του δρώντος, η οποία ενδεχομένως να σχετίζεται με τοπικής φύσης λόγους δίωξης.[62]

 

92.          Υπενθυμίζεται ακόμη η αναστροφή του βάρους απόδειξης, την οποία φέρει το κράτος-μέλος, ως προς τη δυνατότητα μετεγκατάστασης του Αιτητή.[63]

 

93.          Ειδικά ως προς τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, παρατηρώ ότι βάσει της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οφείλουν να αξιολογηθούν μεταξύ άλλων η ικανότητα του Αιτητή να εξασφαλίσει τις πλέον βασικές του ανάγκες, όπως φαγητό, υγιεινή και καταφύγιο, η ευαλωτότητά του στην κακομεταχείριση και  η πιθανότητα η κατάστασή του να βελτιωθεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.[64] Προσωπικές περιστάσεις που δύνανται να ληφθούν υπόψιν συνιστούν η διατήρηση οικογενειακού δεσμού στην περιοχή μετεγκατάστασης και εάν ο Αιτητής έχει πρόσφατη εμπειρία διαβίωσης στη χώρα καταγωγής του.[65]

 

94.          Επιπλέον κατεύθυνσης ως προς τα συναφή κριτήρια δόθηκε με την απόφαση A.A.M v. Sweden του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Aρ. Αιτ. 68519/10, ημερ. 3.7.2014 για την ευλογοφάνεια της μετεγκατάστασης. Πιο συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι παρότι η μετεγκατάσταση συμπεριλαμβάνει ορισμένο βαθμό δυσκολίας, όπως η εξεύρεση κατάλληλων εργασιών και οικίας, τέτοιες δυσκολίες δεν είναι αποφασιστικές αν μπορεί να ανευρεθεί ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης για τον Αιτητή δεν είναι μη εύλογες ή με οποιοδήποτε τρόπο δε συνεπάγονται μεταχείριση απαγορευμένη από το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Ως επιπλέον δείκτες του εύλογου χαρακτήρα της μετεγκατάστασης αξιολογήθηκαν η διαθεσιμότητα εργασιών και η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όπως και η οικονομική και άλλη υποστήριξη από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τοπικές οργανώσεις.[66]

 

95.          Σε σχέση συγκεκριμένα με τη δυνατότητα μετεγκατάστασης του Αιτητή σε ασφαλέστερη περιοχή της χώρας καταγωγής της, λαμβάνεται εξάλλου υπόψη η κατευθυντήρια οδηγία της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες για τη Διεθνή Προστασία Νο.4, σύμφωνα με την οποία η αξιολόγηση της εναλλακτικής δυνατότητας εγχώριας προστασίας έχει ως προϋπόθεση την εξεύρεση μίας περιοχής στην οποία δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος δίωξης, και που θα μπορούσε ευλόγως να αναμένεται ότι ο Αιτητής μπορεί να έχει εκεί μία φυσιολογική ζωή.^[67] Η αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής της εγχώριας προστασίας απαιτεί την ανάλυση δύο στοιχείων, που συνίστανται στη διαπίστωση του εφικτού και του εύλογου χαρακτήρα της δυνατότητας μετεγκατάστασης, συνεκτιμώντας αφενός τις γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο τμήμα της χώρας που προτείνεται για μετεγκατάσταση και αφετέρου τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή (βλ. άρθρο 8 Οδηγίας 2011/95/ΕΕ).^[68]

 

96.          Επίσης, ο ανωτέρω αναφερόμενος Πρακτικός οδηγός της EUAA, επισημαίνει ότι  στις χώρες όπου λαμβάνει χώρα ένοπλη σύρραξη, είναι αναγκαία η αξιολόγηση της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή της μετεγκατάστασης, προκειμένου να διαπιστωθεί ή απουσία δίωξης ή σοβαρής βλάβης στην περιοχή αυτή. Είναι, επιπλέον, αναγκαία η αξιολόγηση της ανθρωπιστικής κατάστασης στο πλαίσιο εξέτασης του εύλογου χαρακτήρα της μετεγκατάστασης. Η κατάσταση ασφαλείας οφείλει να αξιολογηθεί κατά τα πρότυπα του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας, και συνεπώς άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.[69]

 

97.          Ειδικά ως προς τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης το ΕΔΔΑ σημείωσε ότι η εσωτερική μετεγκατάσταση συμπεριλαμβάνει ορισμένες δυσχέρειες, ενώ, προβαίνοντας σε in concreto εξέταση των περιστάσεων της υπόθεσης, δεν ανηύρε κάποια ένδειξη ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή μετεγκατάστασης θα ήταν μη εύλογες ή με οποιοδήποτε τρόπο θα οδηγούσαν σε μεταχείριση απαγορευμένη από το άρθρο 3.^[70] Κριτήρια για τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης έχουν τεθεί από τη νομολογία του ίδιου Δικαστηρίου.^[71]

 

98.          Στην προκειμένη περίπτωση, θα αξιολογηθεί το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης του στην Mogadishu, την πρωτεύουσα, τη μεγαλύτερη πόλη και το οικονομικό κέντρο της χώρας, περιοχή όπου ο Αιτητής διέμεινε για σύντομο χρονικό διάστημα προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής  του και στην οποία φιλοξενήθηκε από φίλο του πατέρα του (βλ. ερ. 46 του δ.φ.). Ερευνώντας την πρώτη προϋπόθεση, ήτοι την απουσία φόβου δίωξης ή κινδύνου βλάβης στην Mogadishu, υπενθυμίζεται ότι βάσει του άρθρου 12Γ(3), κατά την εξέταση βάσιμου φόβου δίωξης ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης στην περιοχή μετεγκατάστασης λαμβάνονται υπόψιν οι γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο εν λόγω τμήμα της χώρας και οι προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας και τη δράση της Al Shabaab στην Mogadishu σε συνάρτηση  και με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή σημειώνονται τα εξής. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας στην επαρχία Banaadir (όπου υπάγεται η Mogadishu) έκθεση της EUAA του 2023 για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία αναφέρει πως «η Al Shabaab δεν ελέγχει άμεσα καμία περιοχή στη Mogadishu […]. Εντούτοις διατηρεί δίκτυο κρυμμένο μέσα στον πληθυσμό και ως εκ τούτου έχει διατηρήσει την ικανότητα της να προβαίνει σε επιθέσεις και στοχευμένες δολοφονίες. Αναφέρεται, ακόμη, πως η επαρχία Benaadir/Mogadishu, είναι μια από τις περιοχές στις οποίες η Al Shabaab εστιάζει τις επιθέσεις της».^[72] Ομοίως, η έκθεση του Συμβουλίου των Ηνωμένων εθνών για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία σημειώνει πως εξακολουθεί η περιοχή Banaadir να αποτελεί περιοχή-στόχο για την συγκεκριμένη οργάνωση. Ειδικότερα, αναφέρει πως «οι αρχές της Σομαλίας ανακοίνωσαν ότι κατά την περίοδο αναφοράς (Μάιος-Σεπτέμβριος του 2024) πραγματοποιήθηκαν επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της Al Shabaab στην περιοχή Banaadir και στις πολιτείες Galmudug, Hirshabelle, Jubbaland και νοτιοδυτικά. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2024, οι ομοσπονδιακές και κρατικές δυνάμεις κατάφεραν να ανακαταλάβουν εδάφη και στη συνέχεια να αποκρούσουν τις επιθέσεις της Al-Shabaab στα χωριά Harbolle και Bulo Haji, στην περιοχή Lower Juba».^[73] Περαιτέρω, τον Ιούνιο του 2024, η Μεταβατική Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία δήλωσε ότι: «…η ασφάλεια παραμένει σχετικά ήρεμη σε περιοχές υπό κυβερνητική παρουσία FGS και ATMIS. Η απειλή της Al Shabaab όμως παραμένει απρόβλεπτη…».^[74] Επίσης, έκθεση της HRW σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η οποία καλύπτει το έτος 2024 αναφέρει πως στις 2 Αυγούστου ένοπλη ομάδα επιτέθηκε σε παραλιακό εστιατόριο στην Mogadishu, από την επίθεση προέκυψαν 37 θάνατοι αμάχων και πάνω από 200 τραυματισμοί.^[75]

 

99.          Σε έκθεση της ACLED, ημερομηνίας 29.10.2024, αναφέρθηκε ότι η κυβέρνηση επέβαλε στις επιχειρήσεις να εγκαθιστούν κλειστό κύκλωμα παρακολουθήσεων ούτως ώστε να αυξήσει την παρακολούθηση και τον εντοπισμό των μελών της οργάνωσης. Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, οι καταστηματάρχες στην πρωτεύουσα της Σομαλίας, Mogadishu, βρίσκονται σε δεινή θέση λόγω κυβερνητικής εντολής να εγκαταστήσουν κάμερες ασφαλείας έξω από τις επιχειρήσεις τους, με στόχο την ενίσχυση της επιτήρησης των ισλαμιστών, οι οποίοι έχουν ισχυρή παρουσία στην πόλη.^[76] Οι επιχειρηματίες αναφέρουν ότι αν τοποθετήσουν τις κάμερες, διατρέχουν τον κίνδυνο να δολοφονηθούν από τους αντάρτες της Al Shabaab, ενώ αν δεν το κάνουν, μπορεί να συλληφθούν από την αστυνομία. Σε αντίποινα, η οργάνωση είχε αυξήσει τις επιθέσεις της εναντίον των αμάχων στην Mogadishu, ιδιαίτερα σε αντίποινα για την επιβολή των εν λόγω κυβερνητικών μέτρων, καθότι οι περισσότερες από αυτές τις επιθέσεις στόχευαν σε επιχειρηματικά κέντρα όπου το σύστημα είχε εγκατασταθεί.^[77] Επιπρόσθετα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2023 από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και αφορά στο έτος 2022, η Al Shabaab διέπραξε δολοφονίες με θρησκευτικά και πολιτικά κίνητρα που στόχευαν αμάχους που συνδέονται με την κυβέρνηση και επιτέθηκε σε εργαζόμενους ΜΚΟ που έχουν ως σκοπό τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, στο προσωπικό του ΟΗΕ και σε διπλωματικές αποστολές. Η τρομοκρατική ομάδα επιτέθηκε σε μη στρατιωτικούς στόχους (σύμφωνα με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο), όπως σε δημοφιλή ξενοδοχεία στην πρωτεύουσα Mogadishu και σε άλλες πόλεις, χρησιμοποιώντας συχνά βομβιστές αυτοκτονίας, όλμους και αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (IED) για να σκοτώσει άμαχο πληθυσμό.^[78] Η ίδια κατάσταση αναφέρεται ότι ίσχυε και το έτος 2023 σύμφωνα με την ίδια έκθεση του USDOS που αφορούσε το 2023.^[79]

 

100.        Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιφερειακή ενότητα Banaadir/Mogadishu, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), στην περιφέρεια Banaadir (όπου υπάγεται η Mogadishu), όπου είναι ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, κατά τη χρονική περίοδο 3.2.2024 - 31.1.2025 καταγράφηκαν 164 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια 174 απώλειες σε αμάχους. Τα 164 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 3 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες οδήγησαν σε 2 απώλειες, 59 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 86 απώλειες, 54 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 36 απώλειες, 1 περιστατικό ταραχών (riots) το οποίο δεν είχε ως αποτέλεσμα κάποια ανθρώπινη απώλεια και 47 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence), τα οποία οδήγησαν σε   49 απώλειες σε αμάχους.^[80]  Ο συνολικός πληθυσμός της Mogadishu εκτιμάται στους  2.587.183 κατοίκους.^[81]

 

101.        Με βάση τα όσα καταγράφονται ανωτέρω καθίσταται εμφανές ότι οι τακτικές δυνάμεις του σομαλικού κράτους συγκρούονται με την Αl  Shabaab, με αποτέλεσμα να υφίσταται ένοπλη σύρραξη με την καθημερινή του όρου έννοια (ΔΕΕ, Diakite, απόφαση ημερ.30/01/2014, C-285/12, παρ.28). Ενόψει των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία αναλύθηκαν ανωτέρω φρονώ ότι η προερχόμενη από την ένοπλη σύρραξη αδιάκριτη βία αγγίζει ένα υψηλό επίπεδο, αν και δεν εξικνείται σε τέτοιο επίπεδο ώστε μόνη η παρουσία ενός αμάχου σε αυτή να αρκεί για στοιχειοθέτηση πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, χωρίς να εξεταστούν οι προσωπικές του περιστάσεις. Επισημαίνεται συναφώς ότι ο Αιτητής είναι ενήλικας 29 πλέον ετών, υγιής, ικανός προς εργασία, μονήρης, ικανός προς εργασίας, χωρίς σημείο ευαλωτότητας, διαθέτων και οικογενειακό και κοινωνικό δίκτυο γενικότερα στη χώρα. Ως εκ τούτου, με βάση τα ανωτέρω, δεν προκύπτει κίνδυνος σοβαρής βλάβης για τον Αιτητή εκ της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στην Mogadishu. Να σημειωθεί ότι η κατ’ ισχυρισμό δίωξής του από την Al Sahbaab αποτελεί το μόνο σημείο  που εγείρει ο Αιτητής ως λόγο μη μετεγκατάστασής του στην Mogadishu, ισχυρισμός ο οποίος ωστόσο απορρίφθηκε (βλ. ερ. 38 του δ.φ.).

 

102.        Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι η Moghadishu, δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχό της οργάνωσης Al Shabab καίτοι υπάρχουν περιστατικά που επιβεβαιώνουν τη δράση και την παρουσία της εκεί. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για εκτεταμένες και συστηματικές στρατολογήσεις ανηλίκων ή νεαρών ανδρών εκεί, ενώ σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις πηγές που καταγράφονται ανωτέρω αναφορικά με τις στρατολογήσεις της Al Shabaab, δεδομένου του προφίλ του Αιτητή και της ηλικίας του, αυτός δεν εμπίπτει καταρχήν στο κύκλο των ατόμων άμεσου ενδιαφέροντος της οργάνωσης. Επισημαίνεται εξάλλου, ότι ο Αιτητής διαφεύγοντας στη Mogadishu αμέσως μετά τη διαφυγή του το 2019, και παραμένοντας εκεί δεν αντιμετώπισε οποιοδήποτε πρόβλημα με την εν λόγω οργάνωση, αν και λαμβάνεται υπόψη ότι οι κινήσεις του ήταν περιορισμένες μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι από το συμβάν της δολοφονίας του αστυνομικού, παρήλθαν περισσότερο από πέντε έτη.

 

103.        Σε σχέση με τη δεύτερη ουσιώδη προϋπόθεση, ήτοι τη δυνατότητα νόμιμης και ασφαλούς μετάβασης στην Mogadishu, επισημαίνεται καταρχάς ότι είναι αεροπορικώς προσβάσιμη.[82] Από το διεθνή αερολιμένα της Mogadishu, ο Αιτητής, κατά τη δήλωσή του, εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του περί τις 5.9.2020 (βλ. ερ. 46 – 2Χ του δ.φ.). Σύμφωνα με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, οι επαναπατρισθέντες φαίνεται να στοχοποιούνται από την Al Shabaab, να χάνουν την υποστήριξη της  και να βιώνουν κοινωνικό στίγμα και πίεση σε περίπτωση που κατά την επιστροφή τους επιδείξουν κάποια δυτικοποιημένη συμπεριφορά, η οποία θεωρείται ότι παραβιάζει την ισλαμική ή σομαλική κουλτούρα.[83] Ωστόσο η αποδοχή τους εν τέλει ή όχι εξαρτάται από τα άτομα και το κατά πόσον είναι διατεθειμένοι να αποκηρύξουν αυτές τις συνήθειες επιστρέφοντας στη Σομαλία.[84] Ο Αιτητής δεν φαίνεται να υπάγεται σε αυτό το προφίλ. Παρατηρείται δε πως σε καμία εκ των πηγών πληροφόρησης δεν εντοπίζεται δίωξη από το κράτος. Eν προκειμένω, ο Αιτητής απουσιάζει από τη χώρα καταγωγής του πέραν των πέντε ετών μόνο και δεν προκύπτει από τα στοιχεία που έχω ενώπιόν μου πως έχει ενταχθεί με τέτοιο τρόπο στον δυτικό τρόπο ζωής ώστε αυτό να αποτελέσει τροχοπέδη για τον επαναπατρισμό του.  

 

104.        Σε σχέση, τέλος, με τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, λαμβάνονται καταρχάς οι ανωτέρω προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή , επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων και τον προηγούμενο δεσμό του με την εν λόγω περιοχή και το προφίλ του. Βάσει εξάλλου των πλέον πρόσφατων δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Σομαλία ανοικοδομεί σταθερά την οικονομία της με αρκετές ευκαιρίες διαθέσιμες για επενδύσεις στην ενέργεια, τα λιμάνια, την εκπαίδευση και την υγεία με κύριο σκοπό την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.[85] Εμπόδιο στον πιο πάνω στόχο αποτελούν οι φυσικές καταστροφές και/ή φαινόμενα, όπως ξηρασίες, πλημμύρες, προσβολή από ακρίδες κ.α., η πανδημία, η παγκόσμια οικονομική αστάθεια.[86] Παρ’ όλα αυτά, όμως, η αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά τα έτη 2019 – 2024 αυξάνεται κατά μέσο όρο 2,4% ετησίως.[87] Επίσης, επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με έκθεση ημερ. 10.4.2025, η ένδεια στη Σομαλία είναι υψηλή και ευρέως διαδεδομένη με ποσοστό 54% το 2022, ωστόσο σημειώνεται βελτίωση σε σχέση με προηγούμενα έτη.[88] Μάλιστα για την περίοδο 2025 – 2027 προβλέπεται μείωση της ανεργίας, αν και οι συνεχείς οικονομικές προκλήσεις δημιουργούν αβεβαιότητες ως προς την επίτευξη του στόχου αυτού.[89]

 

105.        Με βάση την ανωτέρω ανάλυση, κρίνεται ότι ο Αιτητής μπορεί να ταξιδέψει με ασφάλεια αλλά και να γίνει δεκτός στην πόλη Mogadishu, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία που να συνηγορούν περί του αντιθέτου. Παρά τις δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσει έως ότου εξεύρει εργασία και ορθοποδήσει, ο Αιτητής διαθέτει υποστηρικτικό περιβάλλον στη χώρα του, όπως έχει προαναφερθεί, με αποτέλεσμα να είναι δυνατό να κάνει στην Mogadishu μία νέα αρχή.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.                                                                                                            

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.