ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 7529/2022

5 Μαΐου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

1.   D.H.A

2.   M.A.

3.   A.D.H

Αιτητές

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η αίτηση

 

 

Χ. Παλαικυθρίτη (κα), Δικηγόρος για τους Αιτητές

Ρ. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η αίτηση.

 

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Οι Αιτητές με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται η απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 14/10/2022, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας των Αιτητών, ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος και αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου.  Αιτούνται επίσης την έκδοση απόφασης του Δικαστηρίου με την οποία να αναγνωρίζονται οι Αιτητές ως πρόσφυγες, ή εναλλακτικά ως δικαιούχοι συμπληρωματικής προστασίας.

 

Γεγονότα

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ως έχουν εκτεθεί στην Ένσταση των Καθ' ων η αίτηση και υποστηρίζονται από τον διοικητικό φάκελο, έχουν ως ακολούθως:

 

Οι Αιτητές εγκατέλειψαν την χώρα καταγωγής τους στις 28/09/2021 και εισήλθαν παράνομα στην Κυπριακή Δημοκρατία δια μέσω των μη ελεγχόμενων από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχών στις 18/10/2021. Κατόπιν, στις 05/11/2021 ο Αιτητής 1 συμπλήρωσε αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας, βεβαίωση υποβολής της οποίας παρέλαβε από το Επαρχιακό Γραφείο Αλλοδαπών Λευκωσίας στις 09/11/2021.

 

Προς εξέταση της ουσίας του αιτήματος των Αιτητών διεξήχθησαν προσωπικές συνεντεύξεις στις 18/07/2022, με τον Αιτητή 1, και στις 22/07/2022 με την Αιτήτρια 2, από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου.

 

Στις 05/09/2022 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε έκθεση-εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με σκοπό την απόρριψη της αίτησης,  η οποία εγκρίθηκε από τον τελευταίο στις 14/10/2022. Στις 16/12/2023 ετοιμάστηκε επιστολή γνωστοποίησης της απορριπτικής απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου προς τον Αιτητή 1, μαζί με συνοδευτική επιστολή αιτιολόγησης της απόφασης. Και οι δύο επιστολές παραδόθηκαν δια χειρός στον Αιτητή αυθημερόν.

 

Στις 21/12/2022 καταχωρήθηκε η υπό κρίση προσφυγή, αρχικώς, χωρίς συνδρομή δικηγόρου και στην συνέχεια, κατόπιν έγκρισης αιτήματος νομικής αρωγής, οι Αιτητές διόρισαν δικηγόρο για τον χειρισμό της υπόθεσης τους. Ακολούθως,  στις 27/07/2023 καταχωρήθηκε τροποποιημένη προσφυγή έπειτα από έγκριση αιτήσεως τροποποίησης της εν λόγω προσφυγής.

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

 

Η συνήγορος των Αιτητών υποστηρίζει, με αναφορά σε συγκεκριμένους ισχυρισμούς των Αιτητών ότι ο δεύτερος και ο τρίτος ισχυρισμός έπρεπε να γίνει αποδεκτός από τους Καθ’ων η Αίτηση , καθότι τεκμηριώνεται τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιοπιστία τους. Ως αποτέλεσμα, οι Αιτητές δύνανται να υπαχθούν στο καθεστώς του πρόσφυγα εξαιτίας των αποδιδόμενων πολιτικών πεποιθήσεων στον Αιτητή 1 ότι είναι συνεργάτης του PKK. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να αναγνωριστεί στους Αιτητές καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας εξαιτίας της κατάστασης ασφαλείας στο Erbil, όπου απαιτείται η απόδειξη χαμηλότερου επιπέδου βίας ένεκα των προσωπικών περιστάσεων των Αιτητών, σύμφωνα και με την σχετική νομολογία του ΔΕΕ.

 

Ειδικότερα, κατά την συνήγορο των Αιτητών, ο Αιτητής 3 αποτελεί ανήλικο τέκνο και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού απαιτεί όπως μην επιστρέψει στο Erbil. Κατόπιν, οι Αιτητές 2 και 3 χαρακτηρίστηκαν από την Υπηρεσία Ασύλου ως άτομα που φέρουν χαρακτηριστικά μέτριας επικινδυνότητας ως προς την ευαλωτότητα τους, καθότι η Αιτήτρια 2 υποφέρει από υπερβολικό άγχος και ο Αιτητής 1 από υψηλή αρτηριακή πίεση. Παράλληλα, κατά την συνήγορο των Αιτητών, δεν υφίσταται δυνατότητα εσωτερικής μετεγκατάστασης καθότι οι Αιτητές δεν έχουν στην κατοχή τους οποιαδήποτε έγγραφα ταυτοποίησης γεγονός που θα αποτελέσει εμπόδιο στη διαβίωση τους στο Ιράκ και ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μεταχείριση η οποία παραβιάζει το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. 

 

Από την πλευρά τους οι Καθ’ων η Αίτηση, αντικρούουν τους ισχυρισμούς των Αιτητών. Ειδικότερα, υπεραμύνονται των συμπερασμάτων επί της έλλειψης αξιοπιστίας των Αιτητών και διατείνει ότι ουδεμία πλάνη έχει εμφιλοχωρήσει στην λήψη της απόφασης τους, η οποία ήταν το αποτέλεσμα δέουσας και επαρκούς έρευνας εντός των πλαισίων της εξουσίας που ο Νόμος παρείχε στους Καθ’ων η Αίτηση. Κατ’ επέκταση, ορθώς καταλήγει ο αρμόδιος λειτουργός ότι με βάση τις δηλώσεις των Αιτητών, τα αποδεδειγμένα στοιχεία, το ιστορικό και προσωπικό τους προφίλ, και σε συνάρτηση με την αξιολόγηση γενικότερου κινδύνου/κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή που αναμένεται να επιστρέψουν, δεν προκύπτει ανάγκη αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος.

 

Σχετικά δε με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, υπεραμύνονται της κατάληξης της Υπηρεσίας Ασύλου ότι δεν δύνανται να υπαχθούν σ’αυτό το καθεστώς. Ειδικότερα, κατά την συνήγορο των Καθ’ ων η Αίτηση, λήφθηκε δεόντως υπόψη η οικογενειακή ενότητα, ενώ το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού δεν επιτάσσει την αναγνώριση καθεστώτος εκ μόνου του γεγονός ότι ένας Αιτητής είναι παιδί χωρίς να πληρούνται οι λοιπές εκ του νόμου προϋποθέσεις. Το παιδί θα είναι με τους γονείς του και ευρύτερο υποστηρικτικό δίκτυο, θα λαμβάνει εκπαίδευση και θα μπορεί να ενταχθεί στην τοπική κοινωνία με την οποία μοιράζεται πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα, ο Αιτητής 1 έχει την απαραίτητη εμπειρία στα θέματα ασφαλείας. Ακολούθως, η συνήγορος παρέπεμψε στην υπόθεση AKDD κ.α. v Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση αρ.990/23, ημερ. 5/2/24, όπου και κρίθηκε ότι οι προσωπικές περιστάσεις των Αιτητών ως οικογένεια με μέλη επαρκούς μορφωτικού επιπέδου, ικανοί προς εργασία, με πρόσβαση στο εκπαιδευτικό σύστημα για τα παιδιά και με την χώρα καταγωγής να δύναται να παράσχει επαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δεν θα μπορούσαν να υπάγουν τους εκεί Αιτητές στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατά την ακρόαση της υπόθεσης, οι συνήγοροι υιοθέτησαν τις θέσεις τους ως αυτές καταγράφηκαν στις αγορεύσεις τους. Έτι περαιτέρω, τέθηκε το ερώτημα από το Δικαστήριο προς τις συνηγόρους σε σχέση με την πιθανότητα ακύρωσης της απόφασης ή μέρους της απόφασης καθότι δεν γίνεται αναφορά στο ανήλικο τέκνο των Αιτητών, σύμφωνα και με πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου. Η θέση της συνηγόρου ήταν ότι η οποιαδήποτε ακυρότητα σε σχέση με το θέμα αξιολόγησης του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού θα πρέπει να συμπαρασύρει ολόκληρη την εκδοθείσα απόφαση σε ακυρότητα. Η δε θέση της συνηγόρου των Καθ’ων η Αίτηση, ήταν ότι το ζήτημα του ανηλίκου δεν θα μπορούσε να επηρεάσει τη νομιμότητα της εκδοθείσας απόφασης σε τέτοιο βαθμό ώστε να ακυρωθεί, καθότι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού θα λαμβάνεται υπόψη στο γενικότερο πλαίσιο, χωρίς η ανηλικότητα να συνεπάγεται οποιοδήποτε καθεστώς.

 

Αξιολόγηση

 

Θα προχωρήσω με την εξέταση των ισχυρισμών που προώθησε η συνήγορος των Αιτητών περί έλλειψης έρευνας και/ή μη δέουσας έρευνας, αναιτιολόγητης απόφασης και παράλειψης εξέτασης των προϋποθέσεων για συμπληρωματική προστασία, ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο, εκτός της νομιμότητας, και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν, καθώς και την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου (βλ. άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(I)/2018).

 

Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών των Αιτητών, ως αυτοί προβλήθηκαν καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός τους και οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στο περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου (από τούδε και στο εξής, «.Δ.Φ.»).

 

Ο Αιτητής κατέγραψε στην αίτηση διεθνούς προστασίας του ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του ότι στις 28/09/2021 επέστρεφε στο σπίτι από την δουλειά του στο Wadi Kara και είδε ότι Τουρκικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το Al Wadi. Συνεχίζει αναφέροντας ότι στο πεζοδρόμιο είχε εντοπίσει έναν τραυματισμένο άνδρα, τον οποίο βοήθησε μεταφέροντας τον στο νοσοκομείο και γι’ αυτό τον λόγο αντιμετώπισε προβλήματα με την κυβέρνηση.

 

Κατά τη συνέντευξη, ο Αιτητής δήλωσε τα ακόλουθα σχετικά με τους λόγους που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής: Επιστρέφοντας από κάποια επαγγελματική του υποχρέωση, αντιλήφθηκε την καταστροφή χώρου στην περιοχή Atrush εξαιτίας ρίψης τουρκικού πυραύλου, την οποία και φωτογράφισε προκειμένου να αποστείλει στο κέντρο λειτουργίας της εργασίας τoυ. Εκεί αντιλήφθηκε την ύπαρξη τραυματία, τον οποίο βοήθησε και μετέφερε με το όχημά του σε κοντινό νοσοκομείο. Εκεί, όπως ισχυρίστηκε, ερωτήθηκε από το προσωπικό για την ταυτότητα του τραυματία που μετέφερε. Ο Αιτητής 1 δήλωσε ότι δεν γνώριζε τα στοιχεία του. Τότε το προσωπικό ζήτησε την ταυτότητα του Αιτητή και έψαξαν τις τσέπες του τραυματία. Εκεί βρήκαν μια τουρκική ταυτότητα και αντιλήφθηκαν ότι είναι μέλος της PKK. Ο Αιτητής τότε συνειδητοποίησε ότι βρίσκεται σε κίνδυνο καθότι η εν λόγω οργάνωση βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση. Για όσο χρόνο ο Αιτητής ήταν στο χώρο του νοσοκομείου, δεν είχε σήμα στο κινητό του τηλέφωνο, ενώ κατά την επιστροφή του στην πόλη Qasrok, όταν πλέον το σήμα του επανήλθε, δέχθηκε τηλεφώνημα από τη σύζυγό του με το οποίο τον ενημέρωσε ότι η Υπηρεσία Πληροφοριών της Τοπικής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν (Asayesh) τον αναζητούσε. Αμέσως ο Αιτητής 1 ειδοποίησε τον πατέρα του, ο οποίος συμβούλευσε τον Αιτητή 1 είτε να κρυφτεί είτε να μεταβεί προς τα σύνορα. Ο πατέρας του διευθέτησε τη μεταφορά των Αιτητών 2 και 3 σε σημείο διέλευσης συνόρων μεταξύ του Ιράκ και της Τουρκίας, από όπου εκκίνησε το ταξίδι των Αιτητών στη Δημοκρατία. Σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής, ο Αιτητής 1 εξέφρασε την πεποίθησή του ότι θα συλληφθεί, ενώ εξέφρασε φόβο και για την σύζυγο και το τέκνο του.

 

Κατά την συνέντευξη του, ο Αιτητής προσκόμισε τα ακόλουθα έγγραφα:

i.        Αντίγραφο του προγράμματος εργασίας με την εταιρία ασφαλείας Mando, στο οποίο καταγράφονται τα καθήκοντα του στις 28/09/21 (ερ. 76),

ii.       Αντίγραφο του διαγράμματος με τις πληροφορίες του προσωπικού που καταρτίζει την εταιρεία Mando και την θέση του καθενός στο πρόγραμμα HKN (ερ. 77 δ.φ.),

iii.      Δύο αντίγραφα της εργασιακής του ταυτότητας με την εταιρεία HKN Energy Ltd (ερ. 78 – 79 δ.φ.),

iv.      Δύο αντίγραφα της ταυτότητας υπαλλήλου στα Αγγλικά και στα Κουρδικά, τα οποία έχουν εκδοθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών της Αυτόνομης Περιοχής του Κουρδιστάν, τα οποία επιβεβαιώνουν ότι εργάζεται στην εταιρεία Mando (ερ. 80 – 81 δ.φ.),

v.       Επτά εκτυπωμένες φωτογραφίες στις οποίες απεικονίζονται οχήματα τα οποία χρησιμοποιούνται στην δουλειά του και έχουν πορτοκαλί πάνελ στο επάνω μέρος τους (ερ. 82 – 88 δ.φ.),

vi.      Επτά εκτυπωμένες φωτογραφίες, στις οποίες φαίνεται να βγαίνει καπνός από τις πλαγιές ενός λόφου (ερ. 89 – 95 δ.φ.),

vii.     Τρία εκτυπωμένα αντίγραφα από πληροφορίες που αφορούν φωτογραφίες που λήφθηκαν με το κινητό τηλέφωνο του Αιτητή στις 28/09/2021, οι οποίες απεικονίζουν καπνό να βγαίνει από τις πλαγιές ενός λόφου (ερ. 96 – 98 δ.φ.),

viii.    Δυο εκτυπωμένες φωτογραφίες  από την εφαρμογή Google maps, σχετικά με την περιοχή όπου ο Αιτητής δήλωσε ότι εργάζεται (ερ. 99 – 100 δ.φ.),

ix.      Τρία εκτυπωμένα αντίγραφα από πληροφορίες που αφορούν φωτογραφίες που λήφθηκαν με το κινητό τηλέφωνο του Αιτητή περί τον Μάιο, Ιούνιο και Σεπτέμβριο του 2021, στις οποίες φαίνεται καπνός να βγαίνει από τις πλαγιές ενός λόφου (ερ. 73 – 75 δ.φ.).

 

Η Αιτήτρια 2 κατά την συνέντευξη της σχετικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα της, δήλωσε ότι η Asayesh επισκέφθηκε την κατοικία της, αναζητώντας το σύζυγό της με έντονο και βίαιο τρόπο. H ίδια είχε δηλώσει ότι βρισκόταν σε κατάσταση σοκ καθότι δεν είχε τύχει ποτέ ξανά κάτι τέτοιο στην οικογένεια. Ακολούθως, κατόρθωσε έπειτα από επανειλημμένες προσπάθειες να ενημερώσει τηλεφωνικά το σύζυγό της. Στη συνέχεια, ο εξ αγχιστείας πατέρας της την επισκέφθηκε και της είπε να πάρει το παιδί διότι θα φύγουν. Έτσι, μετέφερε την ίδια και τον Αιτητή 3 σε συνοριακό σημείο διέλευσης, όπου και βρισκόταν ο Αιτητής 1.  Έπειτα από σχετική διευκρινιστική ερώτηση, η Αιτήτρια 2 εξήγησε πως ο σύζυγός της διέσωσε κάποιο πρόσωπο, χωρίς να της παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες. Σε περίπτωση επιστροφής της, εξέφρασε φόβο για τη ζωή του συζύγου της και προσωπικό φόβο για τη ζωή της, χωρίς να γνωρίζει ακριβώς τι θα ακολουθήσει. Ανέφερε την αγωνία την οποία έχει βιώσει εξαιτίας του γεγονότος αυτού, ενώ εξέφρασε επίσης φόβο για το τέκνο της.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός διέκρινε τρεις (3) ουσιώδεις ισχυρισμούς: ο πρώτος αναφορικά με τα στοιχεία ταυτότητας των Αιτητών, το εν γένει προφίλ τους και τη χώρα καταγωγής τους. Ο δεύτερος αναφορικά με τη βοήθεια που παρείχε ο Αιτητής σε τραυματία τελώντας σε άγνοια περί της ιδιότητάς του ως μέλους του ΡΚΚ, και τέλος, ο τρίτος αφορών την ισχυριζόμενη στοχοποίησή του από την Μυστική Υπηρεσία Ασφάλειας του Ιρακινού Κουρδιστάν, την Asayesh. Όλοι οι ισχυρισμοί απορρίφθηκαν, πλην του πρώτου.

 

Σε σχέση με τον δεύτερο ισχυρισμό, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις του Αιτητή σε σχέση με το εν λόγω ουσιώδες περιστατικό στερούνταν επαρκών λεπτομερειών, συνέπειας και συνεκτικότητας. Ειδικότερα, ο τρόπος περιγραφής του περιστατικού, ο τρόπος που χειρίστηκε το περιστατικό, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη την θέση του ως εργαζόμενος στον τομέα ασφαλείας, καθώς και τα άμεσα συμπεράσματα του σε σχέση με την ταυτότητα του τραυματία κρίθηκαν ως επιπόλαια και δεν περιείχαν τις απαραίτητες λεπτομέρειες και συνεκτικότητα και συνεπώς δεν αντιστοιχούσαν σε βιωματικές εμπειρίες.

 

Σε σχέση δε με την Αιτήτρια 2, ο αρμόδιος λειτουργός ανέφερε ότι αυτή δεν παρείχε οποιαδήποτε λεπτομέρεια σχετικά με το εν λόγω περιστατικό δηλώνοντας, επίσης, ότι ο σύζυγος της δεν της αποκάλυψε ποτέ τι συνέβη ακριβώς και έπρεπε να εγκαταλείψουν την χώρα. Αντ’ αυτού, ισχυρίστηκε, ότι το μόνο που γνώριζε ήταν ο σύζυγος της έσωσε την ζωή κάποιου. Ο δε ισχυρισμός της ότι εσκεμμένα επέλεξε να μην μάθει τι συνέβη επειδή ως ζευγάρι δεν συζητούσαν τα επαγγελματικά τους θέματα, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να μην γνωρίζει τι έλαβε χώρα, κρίθηκε ως μη ικανοποιητικός.

 

Συνεπώς, δεν τεκμηριώθηκε η εσωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών των Αιτητών.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, καταγράφηκαν τα ακόλουθα. Αρχικά, αξιολογώντας τα προσκομισθέντα έγγραφα, ο αρμόδιος λειτουργός θεώρησε ότι αυτά δεν επαρκούν για να τεκμηριώσουν το αίτημα των Αιτητών επειδή δεν ενισχύουν τους ισχυρισμούς του. Ειδικότερα, σχετικά με τις φωτογραφίες στις οποίες απεικονίζεται καπνός από τις πλαγιές των λόφων και που σύμφωνα με τον Αιτητή είναι σε περιοχές που έχει κτυπήσει ο Τουρκικός στρατός, στοχεύοντας μαχητές του PKK, κρίθηκε ότι δεν είναι ξεκάθαρο ότι είναι καπνός από εναέριους βομβαρδισμούς και θα μπορούσε να προερχόταν από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Δεν απεικονίζουν δε, οτιδήποτε που να συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τους ισχυρισμούς του Αιτητή. Στην συνέχεια, πραγματοποιήθηκε έρευνα σε πληροφορίες από την χώρα καταγωγής.

 

Κατά τον λειτουργό, δεν εντοπίστηκαν πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν το περιστατικό ρίψης πυραύλου στην περιοχή Atrush στις 28/09/2021. Σχετικά με την πολιτική κατάσταση, κατά την έρευνα του λειτουργού προέκυψε ότι το Erbil θεωρεί την παρουσία του PKK στο βόρειο Ιράκ ως απειλή, και αρνείται να συμμετέχει σε ένοπλη σύρραξη με το PKK για να αποφευχθεί η διαμάχη ανάμεσα στις κουρδικές κοινότητες. Ωστόσο, αυτή η αρχική κατάσταση άλλαξε εξαιτίας της συνεχιζόμενης απειλής από το PKK στο KRG, με το Erbil να είναι διατεθειμένο πλέον να εμπλακεί σε σύγκρουση και να  παλέψει μέχρι τέλους λόγω της απειλής στη σταθερότητα της ασφάλειας. Περαιτέρω, δια μέσω διαμάχης με το KRG το PKK μάχεται εκ μέρους διεθνών και τοπικών δυνάμεων που επιθυμούν να εμπλέξουν την Τουρκία σε πόλεμο στα νότια σύνορα της. Επιπρόσθετα, ανευρέθηκαν πληροφορίες σχετικά με τις Τουρκικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, και συγκεκριμένα στην KRG, οι οποίες έχουν ως στόχο το PKK σε περιοχές του Dohuk.

 

Παρ’ ότι οι ισχυρισμοί του συμπίπτουν με την πολιτική κατάσταση που περιγράφεται στις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, κατά τον λειτουργό, ο Αιτητής 1 δεν κατάφερε να παράσχει λεπτομερείς και επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την δική του εμπλοκή αλλά παρουσίασε τα γεγονότα με επιφανειακό και αόριστο τρόπο. Συνεπώς, η εξωτερική αξιοπιστία δεν αρκεί για την αποδοχή του ισχυρισμού και έτσι αυτός απορρίφθηκε στην ολότητα του.

 

Στην συνέχεια, αναλύθηκε ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός, ήτοι η στοχοποίηση του Αιτητή 1 από την μυστική υπηρεσία πληροφοριών Asayesh, οι οποίοι τον αναζητούσαν. Ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι οι ισχυρισμοί και των δύο Αιτητών στερούνταν συνεκτικότητας, συγκεκριμένων και επαρκών λεπτομερειών. Ο Αιτητής 1 δεν είχε συναντήσει ο ίδιος τους πράκτορες της  Asayesh και επειδή οι αρχές τον γνώριζαν ήδη, κρίθηκε ότι δεν τεκμηρίωσε τον ισχυρισμό ότι τον αναζητούσαν για κακό σκοπό. Παράλληλα, η περιγραφή του περιστατικού από την Αιτήτρια 2 κρίθηκε ότι ήταν αόριστη και ασαφής και ταυτόχρονα δεν κατάφερε να πείσει τον λειτουργό ότι οι άνδρες που επισκέφθηκαν το σπίτι τους ήταν από την Asayesh.

 

Σχετικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε έρευνα αναφορικά με την Asayesh, όπου και διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω υπηρεσία είναι περιβόητη για τις αδίστακτες πρακτικές και μεθόδους της. Παρ’ όλα αυτά, οι Αιτητές δεν κατάφεραν να τεκμηριώσουν τις δηλώσεις τους σχετικά με την στοχοποίηση τους από την συγκεκριμένη υπηρεσία και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός απορρίφθηκε.

 

Κατόπιν, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη στην μελλοντική αξιολόγηση κινδύνου στην βάση του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού των Αιτητών κατά την οποία θεωρήθηκε ότι οι Αιτητές διατρέχουν εύλογο κίνδυνο να εκτεθούν σε υψηλό βαθμό βίας εξαιτίας της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας στην αυτόνομη Κουρδική περιοχή του Ιράκ.

 

Κατά τη νομική ανάλυση, κρίθηκε αρχικώς ότι οι Αιτητές δεν εμπίπτουν στον ορισμό του πρόσφυγα. Ακολούθως, σε σχέση με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν θα μπορούσε να υπαχθεί στο σχετικό καθεστώς δυνάμει του Άρθρου 15 (α) ή (β) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (αντίστοιχο 19(2)(α) ή (β) του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Ως προς το καθεστώς δυνάμει του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας, ο αρμόδιος λειτουργός, εφαρμόζοντας τα κριτήρια του άρθρου ως αυτά αναπτύχθηκαν από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν τέλει έκρινε ότι παρόλο που υφίσταται αδιάκριτη χρήση βίας στο Erbil, δεν είναι σε τόσο ψηλό βαθμό και ως εκ τούτου απαιτείται υψηλότερος βαθμός ατομικών χαρακτηριστικών, ώστε να αποδειχθεί ότι άμαχος πολίτης μπορεί να υποστεί πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης κατά το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας.  Λαμβάνοντας υπόψιν το προφίλ και ατομικές περιστάσεις των Αιτητών, και συγκεκριμένα ότι πρόκειται για Αιτητές οι οποίοι, κατά τις δηλώσεις τους, είχαν μια πολύ άνετη ζωή στην πόλη του Erbil, με υψηλό επίπεδο ζωής, οι οποίοι δύνανται να εργαστούν, με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, χωρίς σοβαρά ιατρικά προβλήματα και χωρίς τεκμηριωμένα περιστατικά προηγούμενης δίωξης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα διέτρεχαν πραγματικό κίνδυνο λόγω αδιάκριτης χρήσης βίας ως άμαχοι πολίτες σε περίπτωση επιστροφής στο Erbil. 

 

Υπό το φως όλων των πιο πάνω και ιδιαίτερα των ασαφειών που εντοπίστηκαν τόσο από την Υπηρεσία Ασύλου αλλά και κατόπιν εξέτασης των ισχυρισμών των Αιτητών 1 και 2 από το Δικαστήριο, κρίνω ότι ορθά η Υπηρεσία Ασύλου κατέληξε στο εύρημα περί γενικής αναξιοπιστίας των ισχυρισμών τους.  Οι Αιτητές αρκέστηκαν σε γενικότητες και αοριστολογίες, ενώ υπέπεσαν σε αντιφάσεις και δεν θεμελίωσαν επαρκώς και με τον ενδεδειγμένο βαθμό σαφήνειας και λεπτομερειών τον ισχυρισμό τους περί δίωξής στην χώρα καταγωγής τους, ώστε να τους αναγνωριστεί το προσφυγικό καθεστώς.  Από στοιχεία που έχω αναλύσει ανωτέρω, προκύπτει ότι έγινε δέουσα έρευνα πριν τη λήψη της επίδικης απόφασης, η αιτιολόγηση της οποίας συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270).  Είναι δε πάγια νομολογημένο ότι η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99).  Εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, μετά από μελέτη της εισηγητικής έκθεσης, ενέκρινε την εισήγηση της αρμόδιας λειτουργού και ορθά και νόμιμα απορρίφθηκε το αίτημα των Αιτητών. Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχαν προβάλει οι Αιτητές, όπως αναλύεται ανωτέρω.

 

 Επίσης αιτιολογημένα απορρίφθηκε και το αίτημα τους για παραχώρηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, επί τη βάση των ισχυρισμών τους αλλά και εξετάζοντας ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα καταγωγής τους. Τα συμπεράσματα του αρμόδιου λειτουργού ήταν τεκμηριωμένα και με βάση τις ατομικές συνθήκες των Αιτητών, αφού εφάρμοσε την έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» όπως αυτή έχει διατυπωθεί και αναλυθεί στη νομολογία του ΔΕΕ.  Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός των Αιτητών περί μη δέουσας έρευνας και μη επαρκούς αιτιολόγησης της απόφασης απορρίπτεται.

 

Προκειμένου όμως να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής των Αιτητών στην αυτόνομη κουρδική περιοχή του Ιρακ και συγκεκριμένα στο Erbil, τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής τους,  το Δικαστήριο ανέτρεξε σε επικαιροποιημένες πηγές πληροφόρησης προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί εκεί.

 

Βάσει αυτών, το Erbil αποτελεί μέρος του Ιρακινού Κουρδιστάν (KRI). Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Ιράκ και έχει εσωτερικά σύνορα με τις επαρχίες Dohuk, Ninewa, Salah al-Din, Kirkuk και Sulaymaniyah και διεθνή σύνορα με την Τουρκία και την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Σύμφωνα με την UNOCHA, η επαρχία Erbil χωρίζεται στις παρακάτω περιφέρειες: Erbil, Al-Zibar, Rawanduz, Shaqlawa, Koisinjaq (Koysinjaq) και Makhmur. Το διοικητικό καθεστώς του Makhmur παραμένει επίσημα απροσδιόριστο, ωστόσο η περιφέρεια διοικείται από το κυβερνείο της Ninewa από το 1991. Ο πληθυσμός της επαρχίας για το 2021 εκτιμάται σε 2.003.963 κατοίκους, με την πλειοψηφία να είναι Κούρδοι.^[1]

 

Η γενικότερη σταθερότητα στην περιοχή εξαρτάται από τις σχέσεις των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων, το Patriotic Union of Kurdistan (PUK) και το Kurdistan Democratic Party (KDP).^[2] Σύμφωνα με πληροφορίες από το Country Guidance της EUAA το PUK ελέγχει την Sulaymaniyah ενώ το KDP ελέγχει το Erbil και το Dohuk. Το KDP βρίσκεται στην εξουσία από τον Ιανουάριο του 2024^[3] και αναφέρεται ότι έγιναν διάφορες προσπάθειες για βουλευτικές εκλογές τον Νοέμβριο του 2023^[4], τον Φεβρουάριο του 2024 και τον Ιούνιο του 2024.^[5] Εν τέλει οι εκλογές έλαβαν χώρα τον Οκτώβριο του 2024 με το KDP να διατηρεί την πλειοψηφία του.^[6]

 

Η κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν είναι στενά συνδεδεμένη με την Τουρκία σε διάφορα οικονομικά θέματα και αποδέχεται τις τουρκικές επιχειρήσεις κατά του PKK που πραγματοποιούνται στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Οι συγκρούσεις μεταξύ PKK και Τουρκίας εντάθηκαν από το 2020.^[7] Σύμφωνα με πληροφορίες από την έκθεση της EUAA του Νοεμβρίου του 2024, η στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας κατά του PKK στο βόρειο Ιράκ συνεχίζεται. Τον Μάρτιο του 2024, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράκ απαγόρευσε επίσημα το PKK. Τον Απρίλιο, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν συναντήθηκε επίσης με τον Πρόεδρο και τον Πρωθυπουργό του Ιράκ και, μεταξύ άλλων, συζήτησαν για τη μεγαλύτερη συνεργασία στον αγώνα της Τουρκίας κατά του PKK. Κατά τη διάρκεια αυτής που χαρακτηρίστηκε ως «ιστορική επίσκεψη», ο Ερντογάν συναντήθηκε επίσης με τον Κούρδο Πρόεδρο Nechirvan Barzani και τον Πρωθυπουργό Masrour Barzani στο Ερμπίλ.^[8]

 

Σε έκθεση της πύλης RULAC σχετικά με τις εσωτερικές συγκρούσεις στο Ιράκ, η οποία ανανεώθηκε για τελευταία φορά τον Μάιο του 2023, αναφέρεται ότι υφίστανται διάφορες τέτοιες συγκρούσεις στη χώρα, εντούτοις η πλέον σχετική για την προκειμένη περίπτωση αφορά στην σύγκρουση μεταξύ της Τουρκίας και του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), η οποία εκτείνεται και στο Ιράκ.^[9]

 

Σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο της οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Community Peacemaker Teams (CPT), τον οποίο επικαλείται η ιστοσελίδα ειδήσεων Rudaw, η Τουρκία πραγματοποίησε 475 επιθέσεις στο Ερμπίλ το 2023.^[10] Ενώ οι τουρκικές αντι-PKK επιχειρήσεις επικεντρώνονταν στο Ντοχούκ τους πρώτους μήνες της αναφερόμενης περιόδου, οι τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις και οι επιθέσεις πυροβολικού στις βόρειες περιοχές της επαρχίας Ερμπίλ αυξήθηκαν σημαντικά τον Ιούνιο του 2023. Μετά την επανεκλογή του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα τέλη Μαΐου 2023, οι επιχειρήσεις του PKK, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων με IED κατά των τουρκικών δυνάμεων, εντάθηκαν στο Ερμπίλ. Τον Ιούνιο του 2023, η ομάδα κήρυξε το τέλος της εκεχειρίας που είχε δηλώσει τον Φεβρουάριο.^[11]

 

Οι τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις φέρεται ότι στόχευσαν επίσης το PKK στο στρατόπεδο προσφύγων Μαχμούρ τον Οκτώβριο του 2023, προκαλώντας φερόμενους τραυματισμούς σε αρκετούς πολίτες.^[12]  Μετά την αποχώρηση του PKK από αρκετά στρατιωτικά φυλάκια στο Μαχμούρ τον Οκτώβριο του 2023, ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ μελών των Πεσμεργκά και του Ιρακινού Στρατού, αφήνοντας τέσσερις Peshmerga  νεκρούς.^[13]

 

Από τις 18 Οκτωβρίου 2023, οι έμμεσες επιθέσεις σε εγκαταστάσεις που φιλοξενούν αμερικανικές δυνάμεις και προσωπικό από τον διεθνή συνασπισμό κατά του ISIL επαναλήφθηκαν, αφού είχαν σταματήσει από τον Μάιο του 2022,^[14] με πολλαπλές επιθέσεις με drones που στόχευσαν τη βάση αεροπορίας Χαρίρ^[15] και το Διεθνές Αεροδρόμιο Ερμπίλ.^[16] Η πλειονότητα των επιθέσεων αναλήφθηκε από την ομάδα Ισλαμική Αντίσταση στο Ιράκ, η οποία υποσχέθηκε να εμπλακεί σε επιχειρήσεις για την υποστήριξη της Χαμάς στη Γάζα.^[17]

 

Σε μια ακόμη κλιμάκωση, στα τέλη Δεκεμβρίου 2023, ύποπτοι μαχητές υποστηριζόμενοι από το Ιράν πραγματοποίησαν επιθέσεις με drones σε μια σημαντική βάση των Peshmerga στην περιοχή Pirmam,^[18] μια περιοχή που φιλοξενεί υψηλόβαθμα στελέχη του KDP.^[19] Υπήρξαν επίσης στοχευμένες επιθέσεις που άφησαν τουλάχιστον δύο Ιρανούς Κούρδους ακτιβιστές από το PDKI νεκρούς ή τραυματίες.^[20] Στα μέσα Ιανουαρίου 2024, μια επίθεση με βαλλιστικό πύραυλο που αναλήφθηκε από το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) σκότωσε τέσσερις πολίτες και τραυμάτισε έξι άλλους, πλήττοντας ένα σπίτι στην πόλη Ερμπίλ. Η αξίωση του IRGC ότι το κτίριο χρησιμοποιούνταν από τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών απορρίφθηκε από την KRG.^[21]

 

Κατά την 1 Φεβρουαρίου 2023 – 31 Μαρτίου 2024, καταγράφηκαν 1.015 περιστατικά ασφάλειας από την ACLED στην επαρχία Ερμπίλ, εκ των οποίων τα 45 καταγράφηκαν ως μάχες, 961 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία και 9 περιστατικά βίας κατά πολιτών.^[22] Η συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών ασφάλειας καταγράφηκε στην περιοχή Rawanduz. Σύμφωνα με τα δεδομένα της ACLED, οι τουρκικές δυνάμεις και το PKK ήταν εμπλεκόμενοι στην πλειονότητα των γεγονότων που καταγράφηκαν ως μάχες και εκρήξεις/απομακρυσμένη βία.

 

Σε έρευνα από την βάση δεδομένων ACLED, για την περίοδο 16/12/23 – 13/12/24, στην επαρχία Erbil καταγράφηκαν 1365 περιστατικά  ασφαλείας και 59 απώλειες ζωών. Εξ αυτών των περιστατικών 1290 κωδικοποιήθηκαν ως απομακρυσμένη βία/εκρήξεις (28 απώλειες), 188 ως μάχες (28 απώλειες) και 7 (3 απώλειες) ως βία κατά αμάχων. Από τα ίδια στατιστικά προκύπτει επίσης ότι 14 περιστατικά καταγράφηκαν ως περιστατικά που είχαν στόχο αμάχους.^[23]

 

Σε άλλες συγκρούσεις που αφορούν ειδικότερα το KRI, αναφέρεται ότι το Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν (KDPI) κήρυξε τον πόλεμο στο Ιράν και εξαπολύει επιθέσεις κατά του Ιράν και των τουρκικών δυνάμεων από το 1979. Το Κόμμα για την Ελεύθερη Ζωή στο Κουρδιστάν (PJAK) είναι η ιρανική πτέρυγα του PKK και έχει τη στρατιωτική της πτέρυγα στην οροσειρά Καντίλ. Η PJAK διεξάγει επιθέσεις χαμηλού επιπέδου εναντίον του Ιράν, το οποίο αντεπιτίθεται. Οι συγκρούσεις εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έκθεση της EUAA, ήτοι τον Νοέμβριο του 2024, οι σχέσεις μεταξύ του KRI και του Ιράν έχουν επίσης επιδεινωθεί, καθώς το Ιράν κατηγορεί συνεχώς το KRI ότι παρέχει καταφύγιο στις ιρανικές κουρδικές αντιπολιτευτικές ομάδες και στο παρελθόν έχει πραγματοποιήσει επιθέσεις στα στρατόπεδά τους. Στις 15 Ιανουαρίου 2024, ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι στόχευσαν μια τοποθεσία στο Ερμπίλ.^[24]

 

Ενόψει των πιο πάνω, καθώς και της κατάληξης μου ότι η έρευνα των Καθ’ ων η αίτηση ήταν επαρκής και η επίδικη απόφαση αιτιολογημένη, θα συμφωνήσω και με βάση τα επικαιροποιημένα στοιχεία που έχω εκθέσει ανωτέρω, ότι στο Erbil επικρατούν συνθήκες αδιάκριτης χρήσης βίας. Παρόλα αυτά, ο βαθμός βίας δεν είναι τόσο υψηλός ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής κίνδυνο και συνεκτιμώνται τα χαρακτηριστικά και η κατάσταση των Αιτητών.  Λαμβάνοντας υπόψιν τα στοιχεία που ανέφερε και ο αρμόδιος λειτουργός των Καθ’ων η Αίτηση και τα οποία προκύπτουν και από το προφίλ των Αιτητών, πρόκειται για οικογένεια, όπου ο Αιτητής 1 και 2 γονείς του Αιτητή 3, είχαν δηλώσει ότι διαβιούσαν άνετα στην πόλη του Erbil, με υψηλό επίπεδο ζωής, οι οποίοι δύνανται να εργαστούν, με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, χωρίς σοβαρά ιατρικά προβλήματα και χωρίς τεκμηριωμένα περιστατικά προηγούμενης δίωξης.  Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι διατρέχουν πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης χρήσης βίας ως άμαχοι πολίτες σε περίπτωση επιστροφής στο Erbil και δεν μπορεί να τους παραχωρηθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(1) και (2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. 

 

Ως εκ τούτου, με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι οι Αιτητές δεν κατάφεραν να αποδείξουν ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, ούτε δε, ότι στο πρόσωπό τους πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή τους στο καθεστώς του πρόσφυγα ή την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Βάσει των όσων ανέλυσα ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει του γεγονότος ότι οι Αιτητές είναι δικαιούχοι νομικής αρωγής, καμία διαταγή για έξοδα. Τα έξοδα της συνηγόρου των Αιτητών να καταβληθούν από το Ταμείο Νομικής Αρωγής.

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.