ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή αρ. 231/24
03 Οκτωβρίου 2025
[Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ
ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΜΕΧΡΙ 2024
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
M.A.A.
Αιτητής
......................
Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως
Κ. Ιμανίμης (κος), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
(Ανδρέας Χατζησάββας για πιστή μετάφραση από Αγγλικά σε Ελληνικά και αντίστροφα και Yasin Mohammed για πιστή μετάφραση από Somali σε Αγγλικά και αντίστροφα).
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. Πλαστήρα, ΔΔΔΔΠ.: Ο Αιτητής με την αίτησή του ημερομηνίας 23/12/2024 αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την καταχωρηθείσα προσφυγή του δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος, εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 13/11/2024, η οποία κοινοποιήθηκε στις 13/12/2024 στον Αιτητή και με την οποία απορρίπτεται η αίτησή του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου.
Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε ο συνήγορος που εμφανίζεται για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Σομαλία. Ο Αιτητής συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 14/03/2022. Στις 08/11/2024, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Αυθημερόν, ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή. Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου στις 13/11/2024, εξέδωσε απόφαση όπου αποφασίστηκε η απόρριψη της αίτησης του Αιτητή. Στις 13/12/2024, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή ενημέρωσης περί της απόρριψης του αιτήματος του Αιτητή, μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασής της σχετικά με το αίτημα του Αιτητή, την οποία ο Αιτητής παρέλαβε και υπέγραψε ιδιοχείρως αυθημερόν, κατόπιν επεξήγησης του περιεχομένου της από διερμηνέα σε γλώσσα κατανοητή προς αυτόν. Στην συνέχεια ο Αιτητής καταχώρισε την προσφυγή με αρ. 4971/24 ενώπιον του ΔΔΔΠ, κατά της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης.
Στην αίτησή του για διεθνή προστασία ο Αιτητής κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω φόβου για τη ζωή του εξαιτίας απειλών από τρομοκράτες.
Στο πλαίσιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του την πόλη Baidoa της επαρχίας Bay. Αναφορικά με την οικογένειά του, ο Αιτητής ανέφερε ότι ο πατέρας του σκοτώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 και η μητέρα και τα επτά αδέρφια του εξακολουθούν να μένουν στην Baidoa και ασχολούνται με την καλλιέργεια γης. Σχετικά με τον θάνατο του πατέρα του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι σκοτώθηκε από την Al-Shabaab επειδή ήταν μέλος της κυβέρνησης. Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο και την εργασιακή του πείρα ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι διέκοψε τις σπουδές του λόγω οικονομικών δυσκολιών και εργάστηκε σε μία μικρή οργάνωση ως γραμματέας.
Κατά την ελεύθερη αφήγησή του, ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, επειδή αρνήθηκε να γίνει μέλος στην Al-Shabaab και φοβήθηκε ότι θα τον σκοτώσουν, όπως έπραξαν με τον πατέρα του. Πρόσθεσε πως η χώρα του δεν είναι ασφαλής επειδή η Al-Shabaab στρατολογεί νεαρά αγόρια.
Στο πλαίσιο ερωτήσεων σχετικών με την επαφή που είχε με την οργάνωση Al-Shabaab, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι τηλεφώνησαν στον ίδιο και στους φίλους του με σκοπό να τους εντάξουν στην ομάδα τους. Δήλωσε ότι ουδέποτε τον προσέγγισαν προσωπικά, μόνο τηλεφωνικώς μία φορά. Κληθείς να εξηγήσει για ποιο λόγο στην αίτησή του αναφέρθηκε σε αρκετά τηλεφωνήματα εκ μέρους της Al-Shabaab, ο Αιτητής δήλωσε ότι θα του τηλεφωνούσαν ξανά για να τον στρατολογήσουν. Ως προς το τι φοβάται σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία, ο Αιτητής δήλωσε ότι μέλη της Al-Shabaab βρίσκονται παντού και ως εκ τούτου η χώρα του δεν είναι ασφαλής.
Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, διέκρινε δύο (2) ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος ισχυρισμός όσον αφορά την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία/προφίλ του Αιτητή έγινε αποδεκτός, αφού στοιχειοθετήθηκαν τόσο η εσωτερική, όσο και η εξωτερική αξιοπιστία των δηλώσεών του.
Ο δεύτερος ισχυρισμός αναφορικά με τη γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή έγινε επίσης αποδεκτός. Συγκεκριμένα ως προς την εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο λειτουργός κατέγραψε ότι ο Αιτητής ανέφερε ότι η ανασφάλεια στη χώρα του και ειδικότερα το γεγονός ότι η οργάνωση Al-Shabaab αναγκάζει νέους όπως ο ίδιος να γίνουν μέλη της, τον ώθησε να εγκαταλείψει τη Σομαλία. Ο λειτουργός επεσήμανε στην Έκθεση-Εισήγησή του ότι ο Αιτητής υπήρξε συνεκτικός και λεπτομερής στις δηλώσεις του, αναφέροντας ότι τον κάλεσαν τηλεφωνικώς μία φορά στο πλαίσιο στρατολόγησης των νέων ανδρών και ότι ουδέποτε του συνέβη οτιδήποτε, ούτε τον προσέγγισαν προσωπικά. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός σημείωσε ότι τα όσα ανέφερε ο Αιτητής αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του.
Ως προς τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι ο πατέρας του σκοτώθηκε από μέλη της Al-Shabaab επειδή ήταν μέλος της κυβέρνησης, καθότι αυτό αποτελεί πρακτική της οργάνωσης, ο αρμόδιος λειτουργός επεσήμανε συμπληρωματικά ότι οι φωτογραφίες που προσκόμισε ο Αιτητής προς υποστήριξη του ισχυρισμού αυτού, σε συνδυασμό με τις αόριστες δηλώσεις του Αιτητή σε διευκρινιστικές ερωτήσεις που του τέθηκαν, δεν αποδεικνύουν με οποιοδήποτε τρόπο πως το πρόσωπο που απεικονίζεται είναι ο πατέρας του και κυρίως ότι έχει δολοφονηθεί από την Al-Shabaab. Ο λειτουργός επεσήμανε ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει πως ο ισχυριζόμενος θάνατος του πατέρα του συνδέεται με τον πυρήνα του αιτήματός του και με τον λόγο εγκατάλειψης της χώρας του, καθότι το περιστατικό έλαβε χώρα σε μεταγενέστερο στάδιο και συγκεκριμένα στις 22/02/2024, όταν ο Αιτητής βρισκόταν ήδη στη Δημοκρατία. Ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε πως ο εν λόγω ισχυρισμός δε συνδέεται με τον πυρήνα του αιτήματος του Αιτητή και δεν προσφέρει κάποια επιπρόσθετη υποστήριξη στους ισχυρισμούς του.
Παρατηρώ ότι η αρμόδια αρχή εξέτασε το ενδεχόμενο της υπαγωγής του Αιτητή στο καθεστώς διεθνούς προστασίας κρίνοντας ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν στοιχειοθετούν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του όπως προνοείται στο άρθρο 3(1) του Περί Προσφύγων Νόμου όπως επίσης, κατόπιν σχετικής ανάλυσης, κατέληξε ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 (1) καθότι δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 19(2), (α), (β), (γ), του Περί Προσφύγων Νόμου.
Το Γραπτό σημείωμα με τα επισυνημμένα έγγραφα μεταφράστηκαν στον Αιτητή και του δόθηκε χρόνος για να τοποθετηθεί επί του σημειώματος.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των Καθ’ ων η αίτηση μέσω του Γραπτού του σημειώματος αναφέρει πως το αίτημα του Αιτητή εξετάστηκε από τον αρμόδιο λειτουργό επιμελώς σε κάθε στάδιο της προβλεπόμενης από το νόμο διαδικασίας και η απόφαση την οποία αμφισβητεί ο Αιτητής κατά την εισήγησή του ήταν αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του Νόμου.
Θα πρέπει να αναφερθεί πως η περίπτωση του Αιτητή υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 6Β(2)(α) και 6Β(2)(ββ) του σχετικού Νόμου. To άρθρο 6Β του περί Νομικής Αρωγής Νόμου προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) […]
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.».
Στη βάση των προαναφερόμενων προνοιών της σχετικής νομοθεσίας, δίδεται ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του Αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Νομική αρωγή αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερομηνίας 14/10/2010).
Το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του Αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει το Δικαστήριο την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιον του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Νομική Αρωγή αρ. 10/2010 ALALI ABDULHAMID, ημερομηνίας 06/05/2010 και (Νομική Αρωγή υπ' αρ. 25/2010, ANTHONIA IDAHOR, ημερομηνίας 13/12/2010).
Κατά την εξέταση των εκατέρωθεν ισχυρισμών το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρίσει ο Αιτητής. Σημειώνεται, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που καταχώρισε ο Αιτητής εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Durgo Man v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 278/09, ημερομηνίας 15.7.2009, Baghour και Roud Gad, υπόθ. αρ.7/11 και 8/11, ημερομηνίας 28.3.2011 ).
Λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες της νομοθεσίας αλλά και όλα τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον μου, κρίνω αναγκαίο να αναφέρω ότι σχετικά με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, η αρμόδια Υπηρεσία προέβη στη δέουσα έρευνα προς εξέταση τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής του αξιοπιστίας.
Ως εκ τούτου, διαφαίνεται, εκ πρώτης όψεως, ότι ορθώς η Υπηρεσία Ασύλου κατέληξε στο ότι δεν μπορεί ο Αιτητής να υπαχθεί σε καθεστώς διεθνούς προστασίας σε συνάρτηση με τις προσωπικές του περιστάσεις όπως και με πληροφορίες από την χώρα καταγωγής του, οι οποίες αντλήθηκαν από τον αρμόδιο λειτουργό.
Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, όπως τα έχω αναφέρει και πιο πάνω, καταλήγω εκ πρώτης όψεως ότι το αίτημα του Αιτητή εξετάστηκε επιμελώς από την Υπηρεσία Ασύλου και δεν διαπιστώνω οποιαδήποτε πλημμέλεια εκ μέρους της. Η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου κρίνω εκ πρώτης όψεως πως υπήρξε επαρκώς αιτιολογημένη, περιέχουσα ξεκάθαρα το σκεπτικό και τους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν, είναι δε προϊόν επαρκούς έρευνας και ορθής αξιολόγησης των δεδομένων και στοιχείων, που τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας.
Όπως έχει αποφασιστεί σε διάφορες υποθέσεις ( Tamaga Durgo Man v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 278/09, ημερ. 15.7.2009, Nacira Baghour και Maged Amin Roud Gad, υπόθ. αρ. 7/11 και 8/11, ημερ. 28.3.2011 και Yahya Ali Ahmad Odeh, υπόθ. αρ. 10/12, ημερ. 28.3.2012) το Δικαστήριο εξετάζοντας τέτοια αίτηση έχει αφενός διακριτική ευχέρεια για την έγκριση ή απόρριψη της, και αφετέρου δεν προβαίνει σε οριστικά συμπεράσματα για την τύχη της ίδιας της προσφυγής μιας και αυτό που εξετάζει είναι αν έχει πραγματικές πιθανότητες να εκδοθεί δικαστική απόφαση υπέρ του.
Επομένως, για τους λόγους που έχουν εκτεθεί, κρίνω στη βάση των ενώπιον μου στοιχείων πως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η προσφυγή που έχει καταχωρηθεί από τον αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.
Με δεδομένη την μη ικανοποίηση της απαραίτητης εκ του Νόμου προϋπόθεσης, η αίτηση αναπόφευκτα απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Τα έξοδα των μεταφραστών να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο