M.W.T. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθ. Αρ.: 4104/2024, 24/10/2025
print
Τίτλος:
M.W.T. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθ. Αρ.: 4104/2024, 24/10/2025

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 4104/2024

 

 24 Οκτωβρίου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

M.W.T. (ARC. ΧΧΧXXXXXXX)

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ε. Ιωακειμίδου (κα) για Μ. Μπαγιαζίδου (κα), Δικηγόροι για τον Αιτητή.

Α. Παπαδοπούλου (κα) για Μ. Παραδεισιώτη (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Ο Αιτητής Παρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 07/10/24, (του κοινοποιήθηκε 08/10/24) με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος, ως επίσης, ως αδικαιολόγητη και αποτέλεσμα μη χρηστής διοίκησης, κατάχρησης εξουσίας, πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου. Ζητείται, επίσης, έκδοση νέας απόφασης από το Δικαστήριο επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή για διεθνή προστασία προς αντικατάσταση της προσβαλλόμενης απόφασης, καθώς και οποιαδήποτε άλλη θεραπεία το Δικαστήριο κρίνει δίκαιη, εύλογη και κατάλληλη υπό τις περιστάσεις.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 09/02/23, πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του στις 14/09/24, σχετική έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 30/09/24 και αποφασίστηκε η απόρριψη της αίτησης την ίδια ημέρα, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Η συνήγορος του Αιτητή υιοθέτησε τους λόγους για τους οποίους υποβλήθηκε αίτημα ασύλου, περιόρισε τους λόγους ακύρωσης στο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς δέουσα έρευνα και αναιτιολόγητα. Ανέφερε ότι δεν αξιολογήθηκε η κατάσταση της υγείας του που καθιστά επικίνδυνη την επιστροφή του στη χώρα καταγωγής. Επί τούτου προσκομίστηκε έγγραφη μαρτυρία η οποία πιστοποιεί ότι ο Αιτητής πάσχει από χρόνια ενεργό και μεταδοτική Ηπατίτιδα Β αλλά χωρίς ενεργό πνευμονική νόσο.

 

Οι Καθ' ων η αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης και του διοικητικού φακέλου, τονίζοντας ότι η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και είναι δεόντως αιτιολογημένη. Παρέπεμψαν δε στην απόφαση 4310/24 ημερομηνίας 23/04/25 του παρόντος Δικαστηρίου όπου καταγράφονται εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σε σχέση με την χώρα καταγωγής του Αιτητή που αναφέρουν ότι υπάρχει επαρκής και προσβάσιμη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στη χώρα του σε σχέση με την κατάσταση της υγείας του.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή και των στοιχείων του φακέλου του (στο εξής «ΔΦ») σε συνδυασμό με τους εγειρόμενους λόγους ακύρωσης που εστιάζονται κυρίως σε έλλειψη δέουσας έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης και της κατάστασης της υγείας του Αιτητή και/ή κατά πόσο αυτό επηρεάζει για σκοπούς παροχής σε αυτόν καθεστώτος διεθνούς προστασίας και/ή την επιστροφή του.

 

Όπως προκύπτει από τον φάκελο του Αιτητή κατά την συνέντευξη του δήλωσε ότι γεννήθηκε στην περιοχή Tappita της Nimba County της Λιβερίας, ενώ κατά το διάστημα 2019 – 2020 (για περίοδο 14 μηνών) διέμεινε προσωρινά στην Ακτή Ελεφαντοστού και ακολούθως επέστρεψε και διέμενε έως την αναχώρησή του από τη Λιβερία στην πόλη Monrovia (ερυθρό 34 ΔΦ). Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, ισχυρίστηκε ότι είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και δεν είχε εργαστεί στη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 35 και 34 – 3Χ ΔΦ). Σχετικά με την οικογένεια του δήλωσε ότι η μητέρα του απεβίωσε το 2018, ο πατέρας του διαμένει στην Monrovia και η σύντροφος με τον υιό τους διαμένουν στην Monrovia και δήλωσε πως έχει επικοινωνία με την οικογένειά του (ερυθρό 34 – Χ ΔΦ). Αναφορικά με την υγεία του δήλωσε πως πάσχει από Ηπατίτιδα Β και ακολουθεί σχετική θεραπεία (ερυθρό 35 – Χ ΔΦ). Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, ισχυρίστηκε ότι μόλις αποφοίτησε από το λύκειο η μητέρα του τον συμβούλευσε να μην την επισκέπτεται επειδή η Poro Society ήθελε ο ίδιος να γίνει μέλος της (ερυθρό 33 – 3Χ ΔΦ). Στη συνέχεια απάντησε σε διευκρινιστικά ερωτήματα αναφορικά με τον προαναφερθέντα ισχυρισμό του (ερυθρά 33 -  4Χ και 32 – Χ-6Χ ΔΦ).

 

Μετά τη διενέργεια σχετικής συνέντευξης, ο λειτουργός εξετάζοντας τα όσα λέχθηκαν σε αυτήν, εντόπισε και αξιολόγησε δύο συνολικά ισχυρισμούς του Αιτητή.  Αποδέχθηκε τον ισχυρισμό περί της ταυτότητας, υπηκοότητας και προφίλ του (ερυθρά 57 ΔΦ), όμως απέρριψε τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του (ερυθρά 54 – 57 ΔΦ). Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης από μέλη της παραδοσιακής ομάδας Poro Society. Στη σχετική έκθεση/ εισήγηση καταγράφηκαν οι αντιφάσεις, οι ασυνέχειες και η έλλειψη επάρκειας πληροφοριών στα λεγόμενά του. Ειδικότερα, ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό καταγράφηκαν τα εξής:

-            αντιφάσεις και έλλειψη ευλογοφάνειας διαφαίνεται στον λόγο φυγής που ανέφερε στη συνέντευξή του (διώξεις από την ομάδα Poro Society) καθώς αυτός διαφέρει ουσιωδώς από εκείνον που επικαλέστηκε στην αίτησή του για διεθνή προστασία (θρησκευτικές πιέσεις), ενώ η εξήγησή του περί παρεξήγησης κατά τη συμπλήρωση της αίτησης δεν κρίθηκε πειστικός, με αποτέλεσμα η αξιοπιστία του να τίθεται υπό αμφισβήτηση (ερυθρά 1, 32, 33 – 4Χ και 35 – 2Χ ΔΦ),

-             επίσης, αντιφάσεις και έλλειψη ευλογοφάνειας παρουσιάζουν οι δηλώσεις του Αιτητή, καθότι το πρόβλημα που φέρεται να αντιμετώπιζε με την παραδοσιακή ομάδα Poro Society δεν αναφέρθηκε ούτε στην αίτησή του (09/02/2023) ούτε στη συνέντευξή του στο ΚΕΠΥ Πουρνάρα (13/02/2023) και ο ισχυρισμός του ότι ανέμενε μεταγενέστερη συνέντευξη στην Υπηρεσία Ασύλου δεν κρίνεται πειστικός, με αποτέλεσμα η αξιοπιστία του να τίθεται υπό περαιτέρω αμφισβήτηση δεδομένης της αδυναμίας του να εξηγήσει τον ισχυρισμό του περί πιέσεων για αλλαγή της θρησκείας του (ερυθρά 1, 15 – 24 και 32 – 2Χ-3Χ ΔΦ),

-            επιπρόσθετα, οι ισχυρισμοί του Αιτητή είναι αντιφατικοί, καθώς αναφορικά με το ποιος τον βοήθησε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, στη μία συνέντευξη ανέφερε τη θεία του, ενώ στην προηγούμενη συνέντευξή του στο ΚΕΠΥ Πουρνάρα ισχυρίστηκε ότι τον βοήθησε ο πατέρας του και η εξήγησή του ότι είχε αναφέρει και τους δύο δεν κρίνεται πειστικός, γεγονός που εντείνει τις αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία του (ερυθρά  22 – 2Χ και 32 – 5Χ-6Χ ΔΦ),

-            αντιφάσεις, έλλειψη ευλογοφάνειας και χρονικής συνοχής παρουσιάζονται στα λεγόμενα του Αιτητή, καθώς άλλοτε τοποθετεί την έναρξη των προβλημάτων του μετά το 2017 και άλλοτε από το 2009 και έπειτα με αποτέλεσμα οι μεταβαλλόμενες αναφορές του ως προς το χρόνο και τα γεγονότα, σε συνδυασμό με τις αόριστες απαντήσεις του όταν του επισημάνθηκαν οι αντιφάσεις, πλήττουν σοβαρά την αξιοπιστία του (ερυθρά 22 και 33 – 3Χ-4Χ ΔΦ). Πιο συγκεκριμένα, ο Αιτητής κληθείς να εξηγήσει την αντίφαση αυτή ανέφερε πως το 2017 τον ήθελαν για να αναλάβει κάποια θέση, η οποία εξήγηση έρχεται επίσης σε αντίφαση με έτερο ισχυρισμό του πως από όταν ο ίδιος φοιτούσε στην 5η τάξη τον προόριζαν για την ανάληψη της θέσης του αρχηγού (ερυθρά 22 – Χ και 32 – 4Χ ΔΦ),

-            με την τοποθέτησή  της έναρξης των προβλημάτων του άλλοτε το 2017 και άλλοτε το 2009, ενώ εγκατέλειψε τη χώρα του μόλις το 2021, οι ισχυρισμοί του Αιτητή παρουσιάζουν αντιφάσεις και έλλειψη ευλογοφάνειας, καθώς η σημαντική καθυστέρηση τόσο στην αποχώρησή του από τη χώρα καταγωγής όσο και στην υποβολή αίτησης διεθνούς προστασίας, σε συνδυασμό με την παραμονή του ως φοιτητή στις κατεχόμενες περιοχές, δεν συνάδουν με τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης και πλήττουν την αξιοπιστία του (ερυθρά 22, 33 – 3Χ και 31 – 2Χ-3Χ ΔΦ),

-            ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο λειτουργός κατέληξε ότι το μοναδικό τεκμήριο των ισχυρισμών του Αιτητή είναι τα όσα ο ίδιος ανέφερε κατά τη διοικητική διαδικασία και δεν χρήζουν ουδεμίας περαιτέρω έρευνας σε εξωτερικές ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης (ερυθρό 55 ΔΦ).

 

Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας του Αιτητή, των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων και αποδεικτικών στοιχείων[1] διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία του επί αυτού του σημείου του αιτήματός του, δεν τεκμηριώνεται.  Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου του, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους[2], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Το αφήγημα του Αιτητή εμπεριείχε δηλώσεις από τις οποίες έλειπαν βιωματικά στοιχεία, συνοχή και λεπτομέρεια που να τεκμηρίωναν προσωπική εμπλοκή και δίωξη. Δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131, επίσης, § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ούτε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του λειτουργού για αριθμό ζητημάτων ήταν ικανός να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις[3] αλλά ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεν έπεισε για το υπαρκτό οιασδήποτε μορφής δίωξης (Άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023,(Ν.6(Ι)/2000) αλλά ούτε έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα και του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).

 

Ως προς το εάν η περίπτωση του εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίστατο (ερυθρά 52 – 54 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηρίωνε την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να θεωρείτο ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβαλλόταν σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Ακολούθως, ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημείωσε ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιωνόταν ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνταν συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Σύμφωνα με επικαιροποιημένα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), στην πόλη Monrovia, σημειώθηκαν 4 περιστατικά ασφαλείας, χωρίς καταγραφή για απώλειες ανθρώπινων ζωών[4], επομένως ο βαθμός αδιάκριτης βίας δεν φτάνει το βαθμό κατά τον οποίο να τεκμηριώνεται ότι και μόνη η παρουσία του Αιτητή στο έδαφος της περιοχής τον εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Εξάλλου, ούτε λόγω των περιστατικών ασφαλείας που υπάρχουν στην περιοχή του έχει τεκμηριωθεί ότι έχει πληγεί προσωπικά και/ή διαπιστώνεται ότι δεν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις βάσει της έννοιας αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας[5] - που έχει προτείνει το Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης στις αποφάσεις Elgafaji[6] και Diakité[7]. Αποτελεί δε ενήλικο πρόσωπο, με ικανότητα να εργαστεί, να έχει πρόσβαση σε μέσα αυτοσυντήρησης και μέλη της οικογενείας του βρίσκονται στην χώρα καταγωγής του.

 

Ούτε λόγω του προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει ο Αιτητής (Ηπατίτιδα Β) μπορεί να του παρασχεθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας και/ή ότι η επιστροφή του συνεπάγεται με απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Καταρχάς δεν αποτελεί ουσιώδη ισχυρισμό της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή ότι αυτός είναι ο λόγος που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του. Η μη ενασχόληση και/ή αξιολόγηση του ζητήματος της υγείας του Αιτητή από τον λειτουργό-εξεταστή της υπόθεσης δεν μπορεί να οδηγήσει σε ακυρότητα της διοικητικής απόφασης, καθότι δεν αποτελεί προβληθέντα λόγο παραχώρησης διεθνούς προστασίας. Εξάλλου, στην N. v. the United Kingdom, no. 26565/05[8] το Δικαστήριο έκρινε πως από τη Σύμβαση δεν προκύπτει τυπική υποχρέωση για την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να παράσχει δωρεάν και απεριόριστη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους αλλοδαπούς που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής και βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του, ώστε να αντιμετωπίζονται οι διαφορές ανάμεσα στις ρυθμίσεις για την περίθαλψη σε κράτη μη μέρη στη Σύμβαση (ΕΣΔΑ). Λόγω, όμως, της ευρύτητας των εξουσιών του παρόντος Δικαστηρίου κρίνεται ότι αποτελεί στοιχείο που αξιολογείται σε σχέση με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή για σκοπούς απόφασης επιστροφής του στην χώρα καταγωγής. Στην απόφαση του ΔΕΕ C-542/13, Mohamed M’Bodj v Βελγικού Δημοσίου, ημερ.18/12/2014 αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι:

 

«35    Συγκεκριμένα, το άρθρο 6 της οδηγίας αυτής απαριθμεί τους φορείς σοβαρής βλάβης, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι βλάβες αυτές πρέπει να απορρέουν από συμπεριφορά τρίτου και δεν μπορούν, κατά συνέπεια, να αποτελούν απλώς και μόνο συνέπεια των γενικών ανεπαρκειών του συστήματος υγείας της χώρας καταγωγής.

36      Ομοίως, η αιτιολογική σκέψη 26 της εν λόγω οδηγίας διευκρινίζει ότι οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη. Επομένως, ο κίνδυνος επιδεινώσεως της καταστάσεως του πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας, ο οποίος απορρέει από την ανυπαρξία κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής του, δεν αρκεί προκειμένου να χορηγηθεί η επικουρική προστασία, εκτός αν απορρέει από την εκ προθέσεως άρνηση χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας.

[…]

40      Εντούτοις, το γεγονός ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή, δυνάμει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, όπως έχει ερμηνευτεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η απομάκρυνση πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας προς χώρα στην οποία δεν υπάρχει κατάλληλη θεραπευτική αγωγή δεν σημαίνει ότι είναι υποχρεωτικό να του χορηγηθεί άδεια διαμονής σε κράτος μέλος, δυνάμει του καθεστώτος επικουρικής προστασίας που προβλέπει η οδηγία 2004/83.

41      Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, το άρθρο 15, στοιχείο β΄, της οδηγίας 2004/83 έχει την έννοια ότι η σοβαρή προσβολή που αυτό διαλαμβάνει δεν καλύπτει περίπτωση κατά την οποία τυχόν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά τα προβλεπόμενα από την εφαρμοστέα στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική νομοθεσία, την οποία ενδέχεται να υποστεί αιτών διεθνή προστασία σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του είναι απόρροια της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη συγκεκριμένη χώρα, εκτός αν συντρέχει περίπτωση εκ προθέσεως αρνήσεως χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω αιτούντα.

[…]

43      Εντούτοις, η επιφύλαξη του άρθρου 3 της οδηγίας 2004/83 απαγορεύει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ή να διατηρούν σε ισχύ διατάξεις που χορηγούν το προβλεπόμενο από την οδηγία καθεστώς της επικουρικής προστασίας σε υπήκοο τρίτης χώρας πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια λόγω του κινδύνου επιδεινώσεως της καταστάσεως της υγείας του συνεπεία της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής, καθόσον τέτοιου είδους διατάξεις δεν συνάδουν με τη συγκεκριμένη οδηγία.»

 

Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας της Λιβερίας, το ίδιο και βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων της Αφρικής (Africa CDC) έχουν συγκαλέσει διήμερη άσκηση επικύρωσης για το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο και τις Κατευθυντήριες Οδηγίες Φροντίδας, Θεραπείας και Πρόληψης για την Ηπατίτιδα Β στο Ιατρικό Κέντρο JFK, όπου εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, και αναπτυξιακοί φορείς ασχολήθηκαν με τον υψηλό επιπολασμό της ηπατίτιδας Β στη Λιβερία. Ο Δρ Cuallau J. Howe, Αναπληρωτής Υπουργός Προληπτικών Υπηρεσιών (Assistant Minister for Preventive Services), περιέγραψε αυτή την πρωτοβουλία ως «σημείο καμπής» στον αγώνα του κράτους της Λιβερίας κατά της Hπατίτιδας Β, προβάλλοντας παράλληλα και την ανάγκη για διαρκή πολιτική βούληση και επενδύσεις στον τομέα προς επίλυση του προβλήματος. Ο κ. Bakary Sonko, Ανώτερος Εκπρόσωπος του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων της Αφρικής (Africa CDC) στη Λιβερία, ζήτησε την επείγουσα συλλογική δράση, δηλώνοντας: «Η συνεργασία μας είναι κρίσιμη για τη γεφύρωση των κενών στην ενημέρωση, στα δεδομένα και στην πρόσβαση στη θεραπεία». Ο ίδιος επιβεβαίωσε τη δέσμευση του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων της Αφρικής (Africa CDC) να υποστηρίξει το σύστημα υγείας της Λιβερίας, ιδιαίτερα το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου του AIDS και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (στο εξής «ΣΜΝ»). Ομοίως, και ο Δρ. Joseph Kowo των Ενόπλων Δυνάμεων της Λιβερίας υπογράμμισε τη σημασία της κυβερνητικής υποστήριξης για την εφαρμογή του σχεδίου, ενώ, ο Δρ Moses Jeuronlon, σημείο επαφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (στο εξής «ΠΟΥ») για τον HIV και την ιογενή ηπατίτιδα, σημείωσε ότι οι ενημερωμένες κατευθυντήριες γραμμές ευθυγραμμίζονται με τις συστάσεις του ΠΟΥ για το 2023, διασφαλίζοντας ότι η προσέγγιση της Λιβερίας παραμένει βασισμένη σε στοιχεία. Τέλος, ο Δρ Jonathan Flomo, Διευθυντής του Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου του AIDS και των ΣΜΝ, περιέγραψε τις συστημικές προκλήσεις, όπως η χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού, η ανεπαρκής εκπαίδευση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και η περιορισμένη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή θεραπεία. Η Λιβερία έχει ενσωματώσει το τεστ για την Ηπατίτιδα Β στις υπηρεσίες υγείας και τον έλεγχο αίματος. Οι επικυρωμένες κατευθυντήριες γραμμές στόχευαν στον εξορθολογισμό της ανταπόκρισης της Λιβερίας στην Ηπατίτιδα Β έως το 2030, εστιάζοντας στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την κλιμάκωση της θεραπείας.[9]

 

Από τα στοιχεία που προσκομίστηκαν από τον Αιτητή κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία (μέσω έγγραφης μαρτυρίας) προκύπτουν τα εξής ευρήματα: (α) δεν διαπιστώνεται κάποια σκοπιμότητα/πρόθεση ηθελημένης παρεμπόδισης πρόσβασης του από συγκεκριμένο φορέα δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε κατάλληλη θεραπεία επί της κατάστασης της υγείας του στη χώρα του - ούτε επικαλείται οποιαδήποτε υπαίτια αποστέρηση από αυτόν της πρόσβασής της σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, (β) δεν προκύπτει από τις πιο πάνω εξωτερικές πηγές ότι υπάρχει έλλειψη κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής του, (γ) ουδέποτε αποτέλεσε βασικό λόγο εξόδου του από την χώρα του, (δ) δεν έχει τεκμηριώσει με αποδεικτικά στοιχεία και/ή μέσω μαρτυρίας και/ή εμπεριστατωμένης ιατρικής έκθεσης ότι η κατάσταση της υγείας του σε περίπτωση απομάκρυνσης του ελλείψει κατάλληλης αγωγής στη χώρα προορισμού, διατρέχει κίνδυνο να εκτεθεί σε ταχεία, σημαντική και μη αναστρέψιμη επιδείνωση της υγείας του, (ε) εξάλλου δεν αποτελεί αυτοτελή λόγο παραχώρησης διεθνούς προστασίας λόγω μόνο του εν λόγω προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει (βλέπε σχετικά ΔΕΕ C-542/13, Mohamed M’Bodj v Βελγικού Δημοσίου, ημερ.18/12/2014, παρ. 41).

 

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, συμπεριλαμβανομένης και της αξιολόγησης του θέματος υγείας του, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Συνεπώς, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με μειωμένα €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση (λόγω παράληψης της αρμόδιας αρχής να αξιολογήσει για λόγους επιστροφής την κατάσταση της υγείας του Αιτητή – συμπληρώθηκε από το ίδιο το Δικαστήριο). Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.



[1] Βλέπε Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023

[2] Βλέπε High Court (Ανώτερο Δικαστήριο) (Ιρλανδία), IR κατά Minister for Justice Equality & Law Reform & anor, [2009] IEHC 353, ημερομηνίας 24/07/09.

[3] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.122-123

[4] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Liberia (ειδικότερα για την πόλη Monrovia βλ. τα στοιχεία στο χάρτη), Events / Fatalities, Political Violence (violence against civilians, explosions/remote violence, riots, battles, protests), Past Year (last update 17/10/2025), https://acleddata.com/platform/explorer (assessed on 23/10/2025)

[5]EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική Ανάλυση, Νοέμβριος 2014, σελ. 26 – 1.6.2. Η έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» (https://easo.europa.eu/sites/default/files/Article-15c-QD_a-judicial-analysis-EL.pdf)

[6]Απόφαση του ΔΕΕ (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 17/02/2009 στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji και Noor Elgafaji κατά Staatssecretaris van Justitie,

[7] Απόφαση του ΔΕΕ της 30/01/2014 στην υπόθεση C-285/12, Aboubacar Diakité κατά Commissaire général aux réfugiés etaux apatrides, σκέψη 35

[8] European Court of Human Rights, N. v. the United Kingdom, no. 26565/05, 27.05.2008, https://hudoc.echr.coe.int/fre#{%22itemid%22:[%22001-86490%22]}

[9] Ministry of Health, MOH Validates National Hepatitis B Operational Plan, 08/04/2025, https://moh.gov.lr/news/2025/moh-validates-national-hepatitis-b-operational-plan/ (assessed on 23/10/2025) Βλέπε απόφαση Αρ.Υποθ.4310/24 ΜΥΤ από την Λιβερία και τώρα στην Πάφο ν Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, ημερομηνίας 23/04/25.


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο