ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4534/24
14 Οκτωβρίου, 2025
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
H. J. από τη Σομαλία και τώρα στη Λευκωσία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΣΥΛΟΥ
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Χ. Παφίτη (κα) για Α. Λαζάρου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Α. Παπαδοπούλου (κα), Δικηγόρος για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση.
Ο Αιτητής παρών
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 22/10/24 (του κοινοποιήθηκε αυθημερόν), με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος και/ή ζητείται παραχώρηση σε αυτόν καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής, υπήκοος Σομαλίας, αφού εισήλθε παράνομα από τις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 14/08/24. Στις 03/10/24 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξή του, 07/10/24 ετοιμάστηκε η έκθεση/εισήγηση και αυθημερόν ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιο λειτουργό αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενό της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Η δικηγόρος για τον Αιτητή υιοθέτησε τους λόγους αιτήματος διεθνούς προστασίας και περιόρισε τους λόγους ακύρωσης στο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς δέουσα έρευνα, που οδήγησε σε πλάνη περί τα πράγματα και αναιτιολόγητα, παραπέμποντας σε σχετική νομολογία και νομοθεσία. Αποσύρθηκαν δε ρητώς οι υπόλοιποι νομικοί ισχυρισμοί που περιέχονται στην Γραπτή Αγόρευση.
Οι Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης και του διοικητικού φακέλου, επισημαίνοντας ότι η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά με την υπόθεση στοιχεία, και ότι είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Προτού το Δικαστήριο προβεί σε εξέταση λόγων ακύρωσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή όπως αυτοί προβάλλονται μέσω της συνηγόρου του στο δικόγραφο της προσφυγής, δεν αναπτύσσονται επαρκώς στην Γραπτή Αγόρευση. Απλή επίκληση παραβίασης Νόμων και γενικών αρχών διοικητικού δικαίου, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση δεν είναι αρκετή. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική
τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Ούτε μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται, διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζεται κατ΄ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο - Κανονισμός των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019
έως 2022 (3/2019), και των λεχθέντων στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης - Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924).
Ανεξάρτητα, της πιο πάνω διαπίστωσης αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρώ σε αξιολόγηση μόνο των λόγων ακύρωσης που καλύπτονται επαρκώς από τους νομικούς ισχυρισμούς του δικογράφου της προσφυγής και πληρούν τις προϋποθέσεις αιτιολόγησης.
Μετά από αξιολόγηση των πρακτικών της συνέντευξης το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο λειτουργός - εξεταστής της υπόθεσης ενημέρωσε τον Αιτητή για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του κατά την διάρκεια της συνέντευξης του και έθεσε διάφορα ερωτήματα για να καλύψει τόσο τον πυρήνα του αιτήματος του όσο και τα επιμέρους ζητήματα. Του παρασχέθηκε δωρεάν διερμηνέας, του διαβάστηκαν όσα καταγράφηκαν στη συνέντευξη και επιβεβαίωσε πως όσα καταγράφηκαν αντικατοπτρίζουν επακριβώς τις δηλώσεις του (ερυθρά 41 και 32 του διοικητικού φακέλου ΔΦ).
Ο Αιτητής στην αίτηση ασύλου του κατέγραψε ότι οι λόγοι για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του ήταν ότι ο αδελφός του ως μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης Al-Shabaab[1] τον απειλούσε με σκοπό να γίνει μέλος της γίνει και ο ίδιος ο Αιτητής μέλος της, ενώ παράλληλα δεν έχει νεότερα από τα αδέλφια του μετά το θάνατο της μητέρας τους εξαιτίας του προαναφερθέντα αδελφού του (ερυθρό 1 ΔΦ). Επίσης, ανέφερε πως και η ίδια η οργάνωση εξαπέλυε απειλές εναντίον του, καθώς είχε πληροφορηθεί από τον αδελφό του Αιτητή για την άρνησή του να γίνει μέλος της οργάνωσης (ερυθρό 1 ΔΦ). Στη συνέντευξή του, επανέλαβε τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του ως τους είχε αναφέρει στην αίτησή του (ερυθρά 35 – 3Χ ΔΦ). Στη συνέχεια, του υποβλήθηκαν διευκρινιστικά ερωτήματα αναφορικά με τις απειλές που δέχθηκε, καθώς και τις συνθήκες υπό τις οποίες επιβίωσε έως την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του (ερυθρά 32 – 35 ΔΦ).
Ο λειτουργός αξιολογώντας όλους τους ισχυρισμούς του Αιτητή αποδέχτηκε ότι είναι υπήκοος Σομαλίας, άγαμος, ότι έχει 1 αδελφή, η οποία διαμένει στη Φιλανδία, και 4 αδελφούς, οι οποίοι διαμένουν όλοι μαζί στη Σομαλία, ενώ οι γονείς του έχουν αποβιώσει (ερυθρά 42 – 1Χ-2Χ και 38 – 39 ΔΦ). Επίσης, έγινε αποδεκτό ότι ο Αιτητής έχει ολοκληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ομιλεί Σομαλί, Τούρκικα και Αγγλικά και στη χώρα καταγωγής του δεν εργάστηκε, καθώς συντηρούνταν από την εργασία της μητέρας του η οποία μαγείρευε φαγητό και ο ίδιος το πωλούσε (ερυθρά 40 – 10Χ-13Χ, 38 – 13Χ και 37 – 1Χ ΔΦ). Επιπλέον, αποδεκτός έγινε και ο ισχυρισμός του ότι ο τόπος καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής του στη χώρα καταγωγής του, τη Σομαλία, ήταν η πόλη Mogadishu, ενώ από τις 08/09/20 έως τις 08/08/24 διέμενε στην πόλη Karabuk της Τουρκίας (ερυθρά 36 – 2X-5X και 36 – 1Χ-3Χ ΔΦ). Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή για το προφίλ και τη χώρα καταγωγής του, ο λειτουργός κατέγραψε ότι μέσω των εξωτερικών πηγών πληροφόρησης επιβεβαιώθηκαν τα όσα ανέφερε σχετικά με αυτή την περιοχή (ερυθρά 46 – 54 ΔΦ).
Απορρίφθηκε, όμως, ο ισχυριζόμενος φόβος δίωξης του από τον μεγαλύτερο αδελφό του, ο οποίος είναι μέλος της Al Shabab, μέσω απειλών λόγω της άρνησής του να γίνει και ο ίδιος μέλος της εν λόγω οργάνωσης (ερυθρά 1, 35 – 3Χ και 105 – 109 ΔΦ). Ως προς την εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο λειτουργός διαπίστωσε ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματος του με αποτέλεσμα να πλήττεται η συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών του. Ειδικότερα, ο Αιτητής:
- Παρατηρείται ότι ο Αιτητής ερωτηθείς για το πότε ξεκίνησαν οι απειλές από τους φίλους του αδελφού του, όπως τους αναφέρει, δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει ικανοποιητικά την πρώτη φορά που δέχθηκε αναφέροντας πως στο πρώτο τηλεφώνημα του είχαν αναφέρει να τους ακολουθήσει και όταν ο ίδιος αρνήθηκε τον απείλησαν για να τον τρομάξουν τοποθετώντας αυτό το τηλεφώνημα περί τον Φεβρουάριο του 2020, ενώ την ίδια περίοδο τοποθέτησε και τις απειλές ότι τον παρακολουθούσαν και θα τον απαγάγουν και πως θα τον σκοτώσουν, περίοδο κατά την οποία ο ίδιος ευρισκόταν στην περιοχή Waberi της πόλης Mogadishu (ερυθρό 34 – 3Χ-6Χ ΔΦ),
- ο Αιτητής ερωτηθείς για το αν του συνέβη οτιδήποτε από τον αδελφό του ή τους φίλους του από τον Δεκέμβριο του 2019 έως την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του, στις 08/09/2020, αποκρίθηκε αρνητικά πλήττοντας την αξιοπιστία του πυρήνα του αιτήματός με αυτό τον τρόπο (ερυθρό 34 – 7Χ-9Χ ΔΦ),
- σχετικά με τη δήλωσή του ότι τον Μάρτιο του 2020 τον απείλησαν πως θα τον πάρουν ώστε να γίνει μέλος της Al Shabab, όπως έγινε και με τα έτερα αδέλφια του, ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να προσδιορίσει που ευρισκόταν εκείνη την περίοδο και δήλωσε χωρίς συνοχή πως αναζητούσε εργασία (ερυθρό 34 – 9Χ-10Χ ΔΦ),
- αναφορικά με την προστασία του ο Αιτητής δήλωσε λακωνικά χωρίς εκτενείς λεπτομέρειες πως κρυβόταν από τον αδελφό του, κληθείς να επεξηγήσει τη δήλωσή του δεν ήταν σε θέση να παράσχει επαρκείς λεπτομέρειες αναφέροντας ότι δεν φοβόταν πριν πάρει τα έτερα αδέλφια τους με τη βία χωρίς ουσιαστικά να επεξηγεί με ποιο τρόπο κρυβόταν (ερυθρό 34 – 11Χ-12Χ ΔΦ),
- στον Αιτητή δόθηκε περαιτέρω ευκαιρία να τοποθετηθεί επί του ζητήματος της προστασίας του, ωστόσο ο ίδιος δήλωσε πως δεν μπόρεσε να προστατεύσει τον εαυτό του και δεν απευθύνθηκε στην τοπική αστυνομία επειδή γνώριζε ότι κάποιοι συνεργάζονταν με τον αδελφό του και παράλληλα συμπλήρωσε ότι κρυβόταν σε γειτονικά σπίτια ενώ είχε καλέσει και τον θείο του με αποτέλεσμα να μετακομίσει στους φίλους του τελευταίου (ερυθρό 35 – 8Χ-9Χ, 13Χ ΔΦ). Οι δηλώσεις του Αιτητή παρατηρείται να μην είναι περιγραφικές και δεν παραθέτουν επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με το πως προστατεύθηκε όλο αυτό το διάστημα, ήτοι από το Δεκέμβριο του 2019 έως και τις 08/09/2020.
- σε έτερη σχετική ερώτηση ο Αιτητής και πάλι δήλωσε πως ούτε εντοπίσθηκε ούτε τον έβλαψαν με οιονδήποτε τρόπο είτε ο αδελφός του είτε άλλα μέλη της προαναφερθείσας οργάνωσης (ερυθρό 33 – 1Χ ΔΦ),
- δεδομένης της προηγούμενης αναφοράς του Αιτητή κλήθηκε να αναφέρει για ποιο λόγο αποφάσισε να αναχωρήσει από τη Σομαλία στις 08/09/2020, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν του είχε συμβεί τίποτα, ο ίδιος δήλωσε ελλιπώς ότι εάν τον είχαν εντοπίσει θα τον είχαν βλάψει (ερυθρό 35 – 8Χ-9Χ και 33 – 2Χ ΔΦ),
- επίσης, ελλιπώς ο Αιτητής απάντησε όταν ερωτήθηκε πως δεν τον είχαν βλάψει εφόσον κατά την δήλωσή του τον παρακολουθούσαν, αναφέροντας ότι αυτό συνέβαινε πριν από την απαγωγή των αδελφών του (ερυθρό 35 – 3Χ και 33 – 3Χ ΔΦ)
- ερωτηθείς σχετικά με τις συνέπειες που θα υποστεί από την επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του, δήλωσε πως ο αδελφός του πλέον έχει θέση στην οργάνωση και ενημερωθεί αμέσως τη άφιξή του και θα τον απαγάγει και σκοτώσει, ωστόσο δεν τεκμηρίωσε την απάντησή του, και όταν του δόθηκε η σχετική ευκαιρία να το πράξει δεν το κατόρθωσε καθώς ανέφερε ότι ο αδελφός του συνεργάζεται με κυβερνητικούς χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες (ερυθρό 33 – 3Χ-5Χ ΔΦ),
- αναμενόταν από τον Αιτητή να εξηγήσει με μεγαλύτερη σαφήνεια για ποιο λόγο ο αδελφός του θα εξακολουθεί να επιθυμεί την στρατολόγησή του αφού έχουν παρέλθει 4 έτη, ωστόσο ο ίδιος δήλωσε πως εφόσον ο αδελφός του είναι μέλος θα επιθυμεί να γίνει το ίδιο και με τον αδελφό του (ερυθρό 33 – 7Χ ΔΦ),
- αναφορικά με το ενδεχόμενο εσωτερικής του μετεγκατάστασης ο ίδιος δήλωσε πως δεν είναι εφικτό κάτι τέτοιο καθότι θα τον εντοπίσουν οπουδήποτε κάτι το οποίο είναι αντιφατικό με τις προηγούμενες δηλώσεις του κατά τις οποίες διέμενε για μεγάλο χρονικό διάστημα προ της αναχωρήσεώς του χωρίς να εντοπισθεί από κανέναν στην περιοχή Banandir της πόλης Mogadishu (ερυθρά 33 – 8Χ-9Χ, 34 – 7Χ-8Χ και 33 – 1Χ ΔΦ),
- ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο λειτουργός κατέληξε πως δεν ήταν δυνατή η περαιτέρω έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αφ’ ης στιγμής πρόκειται για ισχυρισμό/περιστατικό προσωπικού χαρακτήρα και ως εκ τούτο τα όσα ανέφερε ο ίδιος ο Αιτητής αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο των λεγομένων του.
Το Δικαστήριο μετά από ενδελεχή έλεγχο των πρακτικών της συνέντευξης του Αιτητή διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν δεκτοί οι λόγοι που εκείνος επικαλείται για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του. Οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί του δεν παρουσιάζουν συνέπεια, επαρκείς πληροφορίες και λεπτομέρειες που να παραπέμπουν σε βιωματικό περιστατικό. Υποχρεούτο δε να παρέχει κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του και να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, βλέπε επίσης Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131). Σύμφωνα και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, ο αιτών να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του, να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο μέσο, να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων και να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Γενικά οι ανεπαρκείς λεπτομέρειες, οι ελλιπείς πληροφορίες που παρουσιάστηκαν από τον Αιτητή, η άγνοιά του για ουσιώδη ζητήματα που άπτονταν του πυρήνα του αιτήματος του, η αναλυτικότερη περιγραφή και λεπτομέρειες που αφορούν την διαφορά με τον αδελφό του ήταν στοιχεία που θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να γνωρίζει και/ή περιγράψει εκτενώς ο Αιτητής[2], θα αναμενόταν δε να είναι σε θέση να παραθέσει ένα συμπαγές αφήγημα χωρίς αντιφατικές πληροφορίες. Ούτε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας προσκομίστηκε στο Δικαστήριο οποιαδήποτε μαρτυρία για αξιολόγηση και για να ενισχυθεί το αίτημα του Αιτητή (Βλέπε Sportsman Betting Co Limited v. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 591 , Ρούσος ν. Ιωαννίδης κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 549, Ζαβρός ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 106). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, αποτελεί καθήκον της αρμόδιας αρχής να αξιολογεί σε συνεργασία με τον αιτούντα τα συναφή στοιχεία της αίτησής του και/ή ότι αυτή η ευθύνη μοιράζεται μεταξύ του λειτουργού και του αιτούντα[3], αυτό όμως δεν αναιρεί την υποχρέωση του αιτούντα να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης του, ήτοι δηλώσεις/έγγραφα που έχει στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία και/ή ότι εναπόκειται πρώτα στον ίδιο τον αιτούντα να έχει καταβάλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την αίτησή του[4]. Αυτά τα δεδομένα δεν ικανοποιούνται από την συμπεριφορά που υπέδειξε ο Αιτητής. Οι αναφορές της συνηγόρου του περιορίζονται μόνο στα όσα ελλιπώς περιεγράφηκαν κατά την συνέντευξη. Επιπλέον, το Δικαστήριο, στα πλαίσια πραγματικού ελέγχου των γεγονότων της υπόθεσης, διαπιστώνει ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να θεμελιώσει την εσωτερική αξιοπιστία των προβληθέντων ισχυρισμών αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής κατά τρόπο που συναχθεί ότι τα εξιστορισθέντα αποτελούν βιωματικά περιστατικά. Ούτε θα μπορούσε άλλωστε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας, το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεν προκύπτει ότι συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω βάσιμου και δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Συνεπώς, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) καθώς οι σχετικοί ισχυρισμοί του απορρίφθηκαν ως μη αξιόπιστοι στο σύνολό τους και δεν κατάφερε να καταδείξει και/ή να τεκμηριώσει ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής, υπάρχει κίνδυνος δίωξής της για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων.
Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[5] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός εξέτασε σε συνάρτηση με τη περιοχή προηγούμενης διαμονής του Αιτητή ότι δεν θα επηρεαστεί προσωπικά κατά την έννοια του Άρθρο 15 (γ) της Οδηγίας 95/11/ΕΕ[6] δηλαδή λόγω ύπαρξης σοβαρής και προσωπικής απειλής κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτης ασκήσεως βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης. Εξάλλου, η ύπαρξη «ένοπλης σύρραξης» στο έδαφος μιας χώρας ή μιας περιοχής της ή διάφορων περιοχών της, (όπως στην προκειμένη περίπτωση) αν και αναγκαία, δεν είναι επαρκής προϋπόθεση από μόνη της για παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας[7]. Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη την έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» (ως διατυπώθηκε από το ΔΕΕ στην υπόθεση Elgafaji C-465/07[8], σκέψεις 39 και 43, καθώς και στην υπόθεση Diakité C-285/12[9], σκέψεις 30 και 31), λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ και το αίτημα του Αιτητή δεν εγείρονται στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι μπορεί να τύχει συμπληρωματικής προστασίας (υπόθεση Elgafaji C-465/07, σκέψη 39, και υπόθεση Diakité C-285/12, σκέψη 31). Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι υπάρχει εκτενέστατη αξιολόγηση όλων των συναφών στοιχείων του αιτήματος του Αιτητή από τον λειτουργό στο μέρος της έκθεσης/εισήγησης και/ή αξιολόγησης κινδύνου επιστροφής σε συνάρτηση με την περιοχή διαμονής του Αιτητή όπου γίνεται παράθεση πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία και/ή εκτενής καταγραφή εξωτερικών πηγών πληροφόρησης (ερυθρά 96 – 105 ΔΦ) – ευρήματα που δεν αμφισβητήθηκαν από την δικηγόρο του Αιτητή.
Από αναθεωρημένη πρόσφατη έρευνα του Δικαστηρίου δε, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED («Armed Conflict Location and Event Data Project») ο αριθμός των περιστατικών ασφαλείας είναι σχετικά υψηλός, ήτοι στην περιοχή Banadir όπου ανήκει η πόλη Mogadishu (τελευταία συνήθης διαμονή του Αιτητή) καταγράφηκαν για την περίοδο του τελευταίου έτους συνολικά 376 περιστατικά ασφαλείας με 276 ανθρώπινες απώλειες.[10] Παρά, τη δυσχερή κατάσταση ασφαλείας που παρουσιάζεται στη χώρα καταγωγής του Αιτητή παρατηρείται ότι στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του ο Αιτητής η κατάσταση ασφαλείας δεν είναι έκρυθμη λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής[11], που ανέρχετο το 2019 σε 2.330.708.[12] Συνεπώς, το Δικαστήριο εξετάζοντας το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης σε σχέση με την περιοχή γέννησης/καταγωγής του Αιτητή και σε συνάρτηση με τις ατομικές του περιστάσεις διαπιστώνει ότι δεν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις βάσει της έννοιας αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας[13] - που έχει προτείνει το ΔΕΕ στις αποφάσεις Elgafaji[14] και Diakité[15]. Τα ατομικά χαρακτηριστικά και στοιχεία του Αιτητή οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη. Συγκεκριμένα, πρόκειται για άμαχο πολίτη ο οποίος κατάγεται και διέμενε στην επαρχία Yaqshid του Mogadishu, χωρίς να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε δίωξη. Είναι νεαρό ενήλικο άτομο χωρίς οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας και δεν παρουσιάζει οποιοδήποτε θέμα ευαλωτότητας, με βασικό μορφωτικό επίπεδο. Στην περιοχή διαμονής βρίσκεται και συγγενικό του πρόσωπο με το οποίο έχει επικοινωνία κατά τις δηλώσεις του και εργαζόταν πριν από την αναχώρησή του. Όπως ο ίδιος ο Αιτητής δήλωσε, μάλιστα, δε θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα εάν επιστρέψει και θα ήταν σε θέση και να μετεγκατασταθεί και σε άλλη περιοχή της Σομαλίας.
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Al-Shabaab is an Islamist Sunni Salafi jihadist armed group based in Somalia. Formed in the early 2000s, the group seeks to establish an Islamic State in the country. Its main unifying idea is the ‘opposition to the Western-backed government – Βλέπε ΕUUA Country Guidance Somalia August 2023 p.71
[2] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.122-123
[3] Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011 , σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση)
[4] Άρθρο 16 & 18 του περί περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
[5] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[6]Ibid 5.
[7]EASO, Δικαστική Ανάλυση, Νοέμβριος 2014, σελ. 17 Διαφορά μεταξύ ορισμού της εσωτερικής ένοπλης σύρραξης και καθορισμού του βαθμού βίας
[8]Απόφαση του ΔΕΕ (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 17/02/09 C-465/07, MekiElgafaji και NoorElgafaji κατά StaatssecretarisvanJustitie, σκέψεις 32, 38
[9]Απόφαση του ΔΕΕ της 30/01/2014 στην υπόθεση C-285/12, Aboubacar Diakité κατά Commissaire général aux réfugiés etaux apatrides
[10] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Somalia, Events / Fatalities, Political Violence (violence against civilians, explosions/remote violence, riots, battles, protests), Past Year (last update 03/10/2025) https://acleddata.com/platform/explorer (assessed on 13/10/2025)
[11] The Rule of Law in Armed Conflict Project (RULAC), Browse:Conflicts:Non-onternational conflict in Somalia, 06/04/2023, “The Somali government is engaged in a non-international armed conflict (NIAC) in its territory against al-Shabaab, which has pledged allegiance to al-Qaeda. The The African Transition Mission in Somalia (ATMIS), previously African Union Mission in Somalia (AMISOM), as well as the United States of America, Kenya, and Ethiopia, are providing support to the Somali government and are therefore party to the conflict against al-Shabab.” https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-somalia (assessed on 26/02/2025)
[12] City Population, Somalia: Banaadir, https://www.citypopulation.de/en/somalia/admin/22__banaadir/ (assessed on 13/10/2025)
[13]EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική Ανάλυση, Νοέμβριος 2014, σελ. 26 – 1.6.2. Η έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας»
[14]Ibid 8 σκέψεις 32 & 38
[15] Ibid 9 σκέψη 35
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο