ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

   Υπόθεση Αρ.: 4013/2023

26 Νοεμβρίου, 2025

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Α.Α.Ι.,

από Νιγηρία

                                                                    Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Διευθυντού της Υπηρεσίας Ασύλου

 

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Ζ. Ποντίκη (κα)  για Αλ Tάχερ, Μπενέτης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.

Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση: Κ. Ιμανίμης (κος) Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 13.08.2023 με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού  εξεταστούν  οι  εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται  η  σκιαγράφηση των

γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του δ.φ. που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Νιγηρίας την οποίαν εγκατέλειψε στις 18.11.2021 και εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, κάνοντας χρήση του διαβατηρίου του στις 07.12.2021 μέσω Τουρκίας και των μη ελεγχόμενων από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχών. Στις 03.02.2022 υπέβαλλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας και στις 24.07.2023 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, EUAA (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Λειτουργός»), ο οποίος στις 03.08.2023, υπέβαλε Εισηγητική Έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, στις 13.08.2023, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και την επιστροφή του στη Νιγηρία, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 28.09.2023 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 20.09.2023. Η απόφαση αυτή αποτελεί και το αντικείμενο της υπό εξέταση προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Ο Αιτητής, μέσω των συνηγόρων του προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας όσο και της γραπτής του αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως, τους οποίους ωστόσο απέσυρε κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων και περιορίστηκε μόνο στην προώθηση του ισχυρισμού περί έλλειψης δέουσας έρευνας. Ως προς την ουσία της υπόθεσής του, ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι έφυγε από την χώρα καταγωγής του λόγω της διαμάχης της κοινότητας του με την κοινότητα Igbere.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας όλων των σχετικών περιστατικών της υπόθεσης, εύλογα και εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας, εφαρμόζοντας το Νόμο και ότι αυτή είναι δεόντως αιτιολογημένη, υποστηρίζοντας καταληκτικά ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναγνώριση του  ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας. Ισχυρίζονται περαιτέρω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο ο ίδιος φέρει στους ώμους του, ως προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Καταρχάς, επισημαίνω ότι ο ισχυρισμός περί έλλειψης δέουσας έρευνας, συναρτάται και διασυνδέεται με την ίδια την ουσία της υπόθεσης και ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας, όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν^[1], θα προχωρήσω στην εξέταση  της ουσίας της υπόθεσης, σε συνάρτηση και με τον ισχυρισμό αυτόν.

 

Επί τούτου, επισημαίνεται ότι, το Δικαστήριο στο πλαίσιο ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου.  Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης, ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα.  Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση^[2].

Ως εκ τούτου, προσέγγισα το θέμα με βάση τα ενώπιόν μου στοιχεία και το περιεχόμενο του δ.φ., εξετάζοντας όλα τα ουσιώδη στοιχεία και πραγματικά περιστατικά που οι Καθ' ων η αίτηση είχαν ενώπιον τους.

 

Κατά την υποβολή του αιτήματός του για διεθνή προστασία και ως προς τους  λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κατέγραψε ότι προέρχεται από το ανατολικό μέρος της χώρας καταγωγής του όπου η γεωργικές εργασίες αποτελούν το κύριο μέσο επιβίωσης της κοινότητας του. Στην πορεία, η κοινότητα του αντιμετώπισε μία σοβαρή εδαφική διαφορά με την γειτονική πόλη η οποία οδήγησε σε σύγκρουση που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών ζωών. Ο Αιτητής έπρεπε να διαφύγει για να σώσει την ζωή του και αποφάσισε να αιτηθεί άσυλο στην Δημοκρατία (ερυθρό 1 του δ.φ.).

 

Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του, αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε πως κατάγεται από την πόλη Abiriba της πολιτείας Abia (ερυθρό 31/2Χ του δ.φ.). Ο Αιτητής δήλωσε ότι την περίοδο 2007–2014 διέμενε στην πόλη Aba, όπου και εργαζόταν, ενώ ως προηγούμενο τόπο συνήθους διαμονής ανέφερε την Abiriba (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.). Ως προς το θρήσκευμά του, ανέφερε ότι είναι χριστιανός πεντηκοστιανός, ενώ για την εθνοτική του καταγωγή δήλωσε ότι ανήκει στην ομάδα Igbo (ερυθρό 31/2Χ του δ.φ.). Σε σχέση με το μορφωτικό του επίπεδο, δήλωσε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο «Success Vocational Training Centre» το 2007 στην Abiriba, χωρίς να συνεχίσει περαιτέρω σπουδές (ερυθρό 30/1Χ του δ.φ.). Όσον αφορά τις γλώσσες που ομιλεί, ανέφερε ότι η μητρική του είναι τα Igbo και ότι ομιλεί επίσης Αγγλικά (ερυθρό 30/1Χ του δ.φ.).Ο Αιτητής υποστήριξε ότι είναι άγαμος και ότι έχει δύο τέκνα, τα οποία διαμένουν στην Abiriba μαζί με τη μητέρα τους και βρίσκονται υπό τη φροντίδα της γιαγιάς τους (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.). Για την οικογένειά του ανέφερε ότι ο πατέρας του απεβίωσε το 2014 λόγω ασθένειας, ενώ η μητέρα του διαμένει στην Abiriba. Επιπλέον, δήλωσε ότι έχει τρεις αδελφούς που κατοικούν στο Benin, στο Togo και στην πόλη Jos της χώρας καταγωγής του, καθώς και τρεις αδελφές που ζουν στην Abiriba, στο Togo και στο Benin (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.). Ο Αιτητής σημείωσε ότι διατηρεί επικοινωνία με όλα τα μέλη της οικογένειάς του (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.). Τέλος, ως προς το επαγγελματικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι ήταν γεωργός σε όλη του τη ζωή και ότι από το 2011 έως την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής εργαζόταν ως σχεδιαστής μόδας (ερυθρό 29/1Χ του δ.φ.).

 

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης και δη κατά το σκέλος της ελεύθερης αφήγησής του, ο Αιτητής υποστήριξε πως οι γεωργικές εργασίες ήταν η κύρια απασχόληση της οικογένειας και των ανθρώπων της περιοχής του. Τον Σεπτέμβριο του 2021, άτομα της γειτονικής κοινότητας εισέβαλλαν στη γη τους και τάισαν τα ζώα τους με τις σοδειές τους. Η κοινότητα του Αιτητή εξοργίστηκε και σκότωσε ορισμένα ζώα της άλλης κοινότητας. Τον Οκτώβριο του 2021, μία σύγκρουση μεταξύ των δύο κοινοτήτων έλαβε χώρα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο νεαρών αντρών και από τις δύο κοινότητες. Μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2021, ο Αιτητής παρέμεινε εσώκλειστος στην οικία του καθώς δεν μπορούσε να πάει για εργασία και δεν είχε χρήματα διότι η επιχείρηση του δεν λειτουργούσε. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαμάχης, ο υιός του ήταν άρρωστος και δεν είχαν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, δεν υπήρχε ιατρικό προσωπικό καθώς κατέφυγαν, από φόβο, στην πόλη. Λόγω της απουσίας γιατρών, ο υιός του έχασε την ζωή του. Στη συνέχεια ο  Αιτητής επικοινώνησε τηλεφωνικώς με έναν φίλο του ο οποίος του υποσχέθηκε πως θα τον βοηθήσει, λέγοντας του να έλθει στην Δημοκρατία, οπόταν και ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 28/2Χ του δ.φ.).

 

Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του Λειτουργού, ο Αιτητής ανέφερε ότι, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, φοβάται πως κινδυνεύει να σκοτωθεί από την έτερη κοινότητα (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.). Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τη δήλωσή του περί «εισβολής», εξήγησε ότι τα μέλη της άλλης κοινότητας εισέρχονταν παράνομα στη γη τους (ερυθρό 27/2Χ του δ.φ.). Κληθείς να δώσει περισσότερες πληροφορίες, ανέφερε ότι η γειτονική κοινότητα εισέβαλλε στη δική τους επειδή η γη ήταν πιο γόνιμη, προσθέτοντας ότι η κοινότητα αυτή ονομάζεται Igbere (ερυθρό 27/2Χ του δ.φ.). Σε ερώτηση για το τι γνωρίζει σχετικά με την κοινότητα αυτή, ο Αιτητής απάντησε ότι οι κάτοικοί της είναι αγρότες και, σε πρόσθετη ερώτηση, ότι παράγουν κόκκινο φοινικέλαιο και εκτρέφουν ζώα (ερυθρό 27/2Χ του δ.φ.). Ως προς τη δική  του κοινότητα, αυτή ονομάζεται, ως δήλωσε, Abiriba (ερυθρό 26/1Χ του δ.φ.). Σχετικά με το αν η κοινότητά του κατήγγειλε τα περιστατικά στις αρχές, απάντησε καταφατικά συνπληρώνοντας ότι οι αρχές δεν προέβησαν σε καμία ενέργεια ως αντίδραση στην εισβολή (ερυθρό 26/2Χ του δ.φ.). Σε περαιτέρω ερώτηση, εξήγησε ότι η κοινότητά του εξοργίστηκε και προέβη στη θανάτωση ορισμένων αγελάδων και προβάτων, διευκρινίζοντας ότι ο ίδιος δεν συμμετείχε στις πράξεις αυτές (ερυθρό 26/2Χ του δ.φ.).

 

Όταν του ζητήθηκε να περιγράψει λεπτομερώς το περιστατικό του Οκτωβρίου 2021, ανέφερε ότι σημειώθηκαν θάνατοι και, κατόπιν παροτρύνσεως να επεξηγήσει, ανέφερε περαιτέρω ότι υπήρξαν νεκροί και από τις δύο πλευρές (ερυθρό 25/1Χ του δ.φ.). Σε ερώτηση για το εάν οι θάνατοι αυτοί καταγγέλθηκαν στην αστυνομία, απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας ότι η μόνη αντίδραση των αρχών ήταν ο αποκλεισμός των δρόμων (ερυθρό 25/1Χ του δ.φ.). Ερωτηθείς για τη δική του εμπλοκή στο θανατηφόρο περιστατικό, απάντησε ότι δεν είχε καμία ανάμειξη (ερυθρό 25/1Χ του δ.φ.). Σε ερώτηση σχετικά με τον θάνατο του υιού του, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο γιος του απεβίωσε λόγω ασθένειας (ερυθρό 25/2Χ του δ.φ.). Ρωτηθείς αν έχει αντιμετωπίσει προσωπικά κάποιο πρόβλημα από τα άτομα που εισέβαλλαν στο χωριό του, απάντησε αρνητικά (ερυθρό 25/2Χ του δ.φ.). Τέλος, αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή του και τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ο Αιτητής ανέφερε ότι έμαθε πως οι τοπικοί αρχηγοί επικοινώνησαν με την κυβέρνηση, αλλά το ζήτημα παραμένει άλυτο (ερυθρό 24/1Χ του δ.φ.).

 

Αναφορικά με τη δυνατότητα εσωτερικής μετεγκατάστασης, ο Αιτητής απάντησε πως δεν πιστεύει ότι είναι δυνατή διότι όλη του την ζωή διέμενε στο χωριό όπου διεκπεραίωνε τις περισσότερες εργασίες του και δεν γνωρίζει εάν θα ήταν ασφαλής διότι τα άτομα αυτά θα μπορούσαν να τον εντοπίσουν (ερυθρό 24/2Χ του δ.φ.). Ερωτηθείς για τον λόγο που πιστεύει ότι τα άτομα αυτά θα τον αναζητήσουν, απάντησε ότι οι συγκρούσεις αφορούν την κοινότητα του και καθώς ανήκει σε αυτή, μπορεί να τον καταστήσουν υπεύθυνο (ερυθρό 24/2Χ του δ.φ.).

 

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, από τον Λειτουργό ασύλου, παρατηρώ τα ακόλουθα:  

 

Κατά την αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή, ο Λειτουργός  διέκρινε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς απορρέοντες από τις δηλώσεις του.

 

Ο πρώτος αφορούσε την ταυτότητα, το προφίλ και την χώρα καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, ο οποίος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός από τον Λειτουργό λόγω στοιχειοθέτησης της εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας.

 

Ο δεύτερος αφορούσε τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι η κοινότητα του χωριού του αντιμετώπιζε προβλήματα με την γειτονική κοινότητα τα οποία οδήγησαν σε θανάτους, ισχυρισμός ο οποίος απορρίφθηκε από τον Λειτουργό. Ειδικότερα, ως έκρινε ο Λειτουργός, οι δηλώσεις του Αιτητή χαρακτηρίστηκαν από γενικότητα και έλλειψη λεπτομερειών καθώς και ότι ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να παραθέσει λεπτομέρειες σχετικά με το περιστατικό κατά το οποίο άτομα γειτονικής κοινότητας εισέβαλλαν στο χωριό του όπως θα αναμενόταν από εκείνον από τη στιγμή που ήταν παρών. Περαιτέρω, δεν ήταν σε θέση να επεξηγήσει λεπτομερώς το συμβάν κατά το οποίο σκοτώθηκαν άτομα και από τις δύο πλευρές, να προσδιορίσει ποσοτικά πόσα άτομα έχασαν τη ζωή τους και να εξηγήσει τον λόγο που οι αστυνομικές αρχές δεν παρενέβησαν κατόπιν της καταγγελίας. Τέλος, ως αξιολόγησε ο Λειτουργός, ο Αιτητής δεν επεξήγησε λεπτομερώς τις συνθήκες θανάτου του υιού του.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, ανατρέχοντας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, διαπιστώθηκε η ύπαρξη διακοινοτικών διαφορών στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, χωρίς ωστόσο να ανευρεθούν πληροφορίες επί του συγκεκριμένου περιστατικού στο οποίο αναφέρθηκε ο Αιτητής. Ωστόσο, καθώς δεν στοιχειοθετήθηκε η εσωτερική αξιοπιστία, ο ισχυρισμός του Αιτητή απορρίφθηκε στο σύνολό του.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία στη βάση του ισχυρισμού περί των προσωπικών του στοιχείων, που αποτελούσε και τον μοναδικό ισχυρισμό που έγινε αποδεκτός, ο Λειτουργός κατέληξε, αφού παρέθεσε  πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στη Νιγηρία και στην πολιτεία Abia, ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής και ειδικότερα στην πολιτεία Abia θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Σημειώθηκε περαιτέρω για τον Αιτητή πως πρόκειται για άτομο νέο και υγιές, μορφωμένο και ικανό προς εργασία.

 

Κατά τη Νομική Ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα σύμφωνα με το Άρθρο 1Α 2 της συνθήκης της Γενεύης και του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 αφού δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Όσον αφορά την υπαγωγή του στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ο Λειτουργός ανέφερε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 19 (2) (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 καθώς ο Αιτητής εάν επέστρεφε στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α) ή να υφίστατο βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (β).  Κρίθηκε περαιτέρω αναφορικά με το άρθρο 19 (2) (γ), ότι ο Αιτητής επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην πολιτεία Abia δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτής άσκησης βίας σε συνθήκες ένοπλης σύρραξης.

 

Προσέθεσε, τέλος, o Λειτουργός  ότι η πιθανή επιστροφή του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις και δη την απουσία οποιασδήποτε προσωπικής και πραγματικής απειλής να υποβληθεί σε βασανιστήρια και/ή απάνθρωπη και/ή εξευτελιστική μεταχείριση και/ή τιμωρία κατά την επιστροφή του στη Νιγηρία, δεν αντίκειται στην αρχή της μη επαναπροώθησης και το Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

 

Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

 

Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Εισηγητική Έκθεση του λειτουργού, όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

 

Συμφωνώ και συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αξιοπιστία του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίον και αποδέχομαι. 

 

Αναφορικά με το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, ήτοι ότι η κοινότητα του χωριού του αντιμετώπιζε προβλήματα με την γειτονική κοινότητα τα οποία οδήγησαν σε θανάτους, συντάσσομαι με το συμπέρασμα του Λειτουργού σχετικά με την απουσία εσωτερικής αξιοπιστίας καθώς παρατηρούνται σημαντικά ελλείμματα εσωτερικής συνοχής και επαρκούς αιτιολόγησης των κρίσιμων πραγματικών περιστατικών.

 

Κατόπιν προσεκτικής μελέτης των δηλώσεων του Αιτητή κατά τη διάρκεια της προσωπικής του συνέντευξης, καθώς και της σχετικής αιτιολογίας της απορριπτικής απόφασης ως αυτή παρατίθεται στην εισηγητική έκθεση του Λειτουργού, εντοπίζονται πρόσθετα ζητήματα που ενισχύουν την αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, πέραν αυτών που ήδη καταγράφηκαν. Συγκεκριμένα:

 

Πρώτον, ο Αιτητής παρέθεσε ασαφείς και συχνά αποσπασματικές πληροφορίες ως προς το χρονικό πλαίσιο των γεγονότων. Παρότι αρχικά τοποθέτησε την «εισβολή» τον Σεπτέμβριο του 2021 και τη θανατηφόρο σύγκρουση τον Οκτώβριο του 2021, στη συνέχεια δεν μπόρεσε να περιγράψει με συνέπεια την αλληλουχία των συμβάντων, την διάρκεια των επεισοδίων ή την ένταση των συγκρούσεων. Η έλλειψη συνεκτικής χρονικής αφήγησης υπονομεύει την αξιοπιστία του ισχυρισμού του.

 

Δεύτερον, παρατηρείται ότι ο Αιτητής αποτυγχάνει να διευκρινίσει με ποιον τρόπο ο ίδιος πληροφορήθηκε ή βίωσε τα γεγονότα. Από τη μία υποστηρίζει ότι παρέμεινε εσώκλειστος στην οικία του από τον Οκτώβριο έως τον Νοέμβριο του 2021, από την άλλη όμως δηλώνει ότι ήταν παρών όταν σημειώθηκαν κρίσιμα περιστατικά μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Η αντίφαση αυτή ενισχύει τη διαπίστωση περί ελλιπούς εσωτερικής συνοχής.

 

Τρίτον, ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να παράσχει κανένα συγκεκριμένο στοιχείο σχετικά με την ταυτότητα των πρωταγωνιστών των επεισοδίων, τους αριθμούς των επιτιθέμενων ή των αμυνόμενων, ούτε να περιγράψει κάποιο συγκεκριμένο άτομο, γεγονός ή σημείο στο οποίο διαδραματίστηκαν τα επεισόδια. Η πλήρης απουσία οποιουδήποτε προσωπικού, άμεσου ή έμμεσου, συνδετικού στοιχείου με το περιστατικό, αποτελεί ένδειξη ότι ο ισχυρισμός του δεν είναι επαρκώς θεμελιωμένος.

 

Τέταρτον, ο Αιτητής δεν εξήγησε με τρόπο σαφή και συνεπή τη σύνδεση των αναφερόμενων συγκρούσεων με τον προσωπικό του κίνδυνο. Παρότι ισχυρίζεται ότι φοβάται ότι θα στοχοποιηθεί επειδή ανήκει στην κοινότητά του, δεν ανέφερε ούτε ένα περιστατικό στο οποίο να δέχθηκε απειλή, παρενόχληση ή άμεσο κίνδυνο από μέλη της γειτονικής κοινότητας. Η πλήρης απουσία οποιουδήποτε ατομικού παραγόντα δίωξης ενισχύει τον βαθμό αναξιοπιστίας του ισχυρισμού.

 

Πέμπτον, ως προς τον θάνατο του υιού του, ο Αιτητής παρουσίασε δύο εκδοχές: στην ελεύθερη αφήγησή του απέδωσε τον θάνατο στην απουσία ιατρικής περίθαλψης λόγω της διαμάχης, ενώ στη συνέχεια δήλωσε απλώς ότι ο υιός του ήταν «άρρωστος» χωρίς να αποσαφηνίσει το είδος της ασθένειας, τις συνθήκες της ασθένειας, ή την ακριβή σύνδεσή της με τα γεγονότα. Η αντίφαση αυτή ενισχύει το συμπέρασμα περί ανεπαρκούς αιτιολόγησης και ασυνεπούς καταγραφής.

 

Έκτον, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει οποιαδήποτε ουσιαστική ενέργεια ή κινητοποίηση της ίδιας του της κοινότητας — πέραν της θανάτωσης ζώων — ούτε να εξηγήσει πώς και γιατί οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν σε θανατηφόρο επίπεδο. Ακόμη και όταν του δόθηκε η ευκαιρία να επεκταθεί, περιορίστηκε σε γενικές αναφορές, χωρίς να παράσχει καμία συγκεκριμένη λεπτομέρεια που θα μπορούσε να καταδείξει προσωπική γνώση ή συμμετοχή σε πραγματικά γεγονότα.

 

Τέλος, η συλλογιστική του Αιτητή ως προς τον φόβο μελλοντικής δίωξης ενέχει στοιχεία εικασίας και όχι βασισμένης σε πραγματικά περιστατικά αξιολόγησης κινδύνου. Η δήλωσή του ότι «μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος» εξαιτίας της κοινοτικής του ταυτότητας, χωρίς να παρατίθεται οποιοδήποτε προηγούμενο ή ένδειξη ότι πράγματι στοχοποιήθηκε ή αναζητήθηκε, καταδεικνύει ότι ο ισχυρισμός δεν στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα αλλά σε υποθετικές εκτιμήσεις.

 

Λαμβάνοντας συνολικά υπόψη τα πιο πάνω, πέραν των διαπιστώσεων του Λειτουργού, καταλήγω ότι ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή πάσχει από σοβαρά προβλήματα εσωτερικής συνοχής, συνέπειας και συγκεκριμενοποίησης. Κατά συνέπεια, ο ισχυρισμός αυτός στερείται εσωτερικής αξιοπιστίας και δεν μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτός.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, το Δικαστήριο προέβη σε ανεξάρτητη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, αναφορικά με τις διαφορές για τη γη στη Νιγηρία και ειδικότερα στην πολιτεία Abia, από την οποία προέκυψαν τα εξής:

 

·                Σύμφωνα με άρθρο δημοσιευθέν από το Cambridge Research and Publications, οι συγκρούσεις για τη γη έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη Νιγηρία και παγκοσμίως, οδηγώντας σε απώλειες ζωών, καταστροφή περιουσιών και εκτοπισμό ανθρώπων από τους οικισμούς τους. Οι συνέπειες είναι σημαντικές, με μεγάλη μείωση της οικονομικής και άλλης ανθρώπινης δραστηριότητας που εξαρτάται από τη γη.^[3] Όπως επίσης αναφέρεται στο άρθρο, «[δ]ιαδοχικές κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια έχουν συστήσει ειδικά δικαστήρια και επιτροπές διερεύνησης για να ερευνήσουν αυτές τις συγκρούσεις με σκοπό την επίλυσή τους. Πέρα από την κυβέρνηση, αρκετές μη κυβερνητικές οργανώσεις, καθώς και διεθνείς οργανισμοί, έχουν επίσης εμπλακεί στη διαχείριση συγκρούσεων που σχετίζονται με τη γη. Παρ’ όλες αυτές τις προσπάθειες, η αύξηση των περιστατικών συγκρούσεων στη χώρα δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τα αίτια και τα πρότυπα αυτών των συγκρούσεων, καθώς και το πώς μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά.»^[4]

 

·                Ως αναφέρεται σε έτερο άρθρο σε σχέση με τις διαφορές για τη γη στην πολιτεία Abia, οι διαφορές για τη γη αποτελούν μια διαρκή πρόκληση για την πολιτεία Abia, προκαλούμενες από την επιθυμία για έλεγχο της γης και το συναισθηματικό δεσμό με τα προγονικά εδάφη και ο αγώνας για τον έλεγχο των γήινων πόρων και της τοπικής πολιτικής εξουσίας συχνά οδηγεί σε βίαιες συγκρούσεις στην πολιτεία.^[5] Τα ζητήματα που σχετίζονται με τη γη, συμπεριλαμβανομένου των διαφορών, εισβολών και προσαρτήσεων, καθώς και οι συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και κτηνοτρόφων, αποτελούν βασικούς παράγοντες πρόκλησης κοινοτικών συγκρούσεων στην πολιτεία Abia.^[6] Οι συγκρούσεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις αγροτικές κοινωνικοοικονομικές δομές και στην ανάπτυξη των κοινοτήτων ενώ η σύγκλιση γόνιμης γεωργικής γης με την αυξανόμενη ζήτηση για αστική επέκταση και βιομηχανική ανάπτυξη έχει δημιουργήσει έναν πολύπλοκο ιστό ανταγωνιστικών διεκδικήσεων γης, προκαλώντας συγκρούσεις μεταξύ ατόμων, κοινοτήτων και εθνοτικών ομάδων.^[7] Ως εκ τούτου, οι συγκρούσεις αυτές «έχουν καταπνίξει την αγροτική ανάπτυξη, ριζώσει την ανέχεια και διαβρώσει την κοινωνική αρμονία.»^[8] Οι συγκρούσεις αυτές έχουν προκαλέσει τον εκτοπισμό πληθυσμών, την καταστροφή γεωργικών πόρων και την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, επιβαρύνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια και παρεμποδίζοντας την πρόοδο των κοινοτήτων.^[9]

 

·                Παράγοντες που συνδέονται με τον πολλαπλασιασμό των διαμαχών για τη γη στην πολιτεία Abia είναι, μεταξύ άλλων, οι ασάφειες στο παραδοσιακό καθεστώς ιδιοκτησίας γης, οι συγκρούσεις για τα όρια εδαφών, οι διαφορές που σχετίζονται με κληρονομικά θέματα, οι διαμάχες για απόκτηση και ανάπτυξη γης και οι ελλείψεις στη διαχείριση της γης.^[10] Οι βασικοί τομείς που οι συγκρούσεις για την γη έχουν επηρεάσει την φτώχεια και την ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές στην πολιτεία Abia είναι η επισιτιστική ασφάλεια, η έλλειψη διαφοροποίησης των βιοποριστικών δραστηριοτήτων, η διαθεσιμότητα γεωργικής γης, οι οικονομικές εύκαιρες, η έλλειψη κοινωνικής συνοχής που οδηγεί στις συγκρούσεις, η κακή οικονομική ανάπτυξη και παρεμπόδιση ανάπτυξης υποδομών, η έλλειψη περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και το γεγονός ότι οι συγκρούσεις για τη γη έχουν εμποδίσει την πρόσβαση των αγροτών της υπαίθρου σε βασικούς πόρους, όπως η γη, το νερό και οι πιστωτικές διευκολύνσεις.^[11]

·                Η ύπαρξη διαμαχών για τη γη στην πολιτεία Abia επιβεβαιώνεται από δημοσιεύματα τοπικού τύπου.^[12] Ως αναφέρεται σε άρθρο της τοπικής εφημερίδας The Leadership, δημοσιευθέν τον Αύγουστο του 2025, τα εμπλεκόμενα μέρη σε μια διαμάχη για τη γη στην πολιτεία Abia, η οποία οδήγησε στον τραυματισμό ενός ατόμου και την καταστροφή καλλιεργειών κασάβας, συμφώνησαν να επιτρέψουν στον παραδοσιακό τους ηγέτη να μεσολαβήσει στην υπόθεση.^[13]

 

·                Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (International Organization for Migration – IOM) για το 2023, οι παραδοσιακοί μηχανισμοί επίλυσης συγκρούσεων για τις διαφορές για τη γη «έχουν αποδυναμωθεί και η εμπιστοσύνη στις αρχές είναι περιορισμένη λόγω της εκτεταμένης αδράνειας και της θεωρούμενης μεροληψίας.»^[14] Σύμφωνα με διάφορες τοπικές ειδησεογραφικές πηγές, η αστυνομία ή οι δυνάμεις ασφαλείας αναπτύχθηκαν στις περιοχές που επλήγησαν από τα επεισόδια που προέκυψαν από τις διαμάχες για τη γη και μεσολάβησαν για την αποκατάσταση της ομαλότητας.^[15]

 

Εξετάζοντας τις διαθέσιμες, αξιόπιστες και πρόσφατες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, διαπιστώνεται ότι οι διαφορές για τη γη στη Νιγηρία αποτελούν διαχρονικό και συστηματικό φαινόμενο, με σημαντικές επιπτώσεις στις αγροτικές κοινότητες. Το ίδιο ισχύει ειδικότερα για την πολιτεία Abia, όπου οι εδαφικές διαμάχες, οι εισβολές σε γεωργικές εκτάσεις, οι συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και κτηνοτρόφων και οι ανταγωνιστικές διεκδικήσεις προγονικών εδαφών έχουν καταγραφεί επανειλημμένα. Οι πηγές επιβεβαιώνουν ότι τέτοιες διαμάχες συχνά εξελίσσονται σε βίαιες συγκρούσεις, οδηγώντας σε τραυματισμούς, θανάτους, καταστροφή περιουσιών και εκτοπισμούς. Επιπλέον, διεθνείς οργανισμοί και ειδησεογραφικές πηγές καταγράφουν την αδυναμία ή απροθυμία των αρμόδιων αρχών να επέμβουν αποτελεσματικά, καθώς και την υποχώρηση της εμπιστοσύνης στους παραδοσιακούς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.

 

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το γενικό πλαίσιο που περιγράφεται από τις πηγές συμβαδίζει θεματικά με τον τύπο διαμάχης που επικαλείται ο Αιτητής (εδαφικές διαφορές, εισβολές σε καλλιέργειες, συγκρούσεις μεταξύ κοινοτήτων), εντούτοις δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστούν εξωτερικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν το συγκεκριμένο περιστατικό στο οποίο αναφέρεται, δηλαδή μια θανατηφόρα σύγκρουση μεταξύ των κοινοτήτων Abiriba και Igbere τον Οκτώβριο του 2021 με απώλειες και από τις δύο πλευρές. Αν και υπάρχουν καταγεγραμμένα επεισόδια βίας και διαμάχες στην ευρύτερη περιοχή, καμία ανεξάρτητη πηγή (διεθνής, κυβερνητική, μη κυβερνητική ή δημοσιογραφική) δεν τεκμηριώνει το συγκεκριμένο συμβάν, ούτε αναφέρεται σε επεισόδιο τέτοιας έκτασης, έντασης ή αποτελέσματος κατά την περίοδο που περιέγραψε ο Αιτητής.

 

Επιπροσθέτως, ενώ οι εξωτερικές πηγές πράγματι συγκλίνουν ως προς την ύπαρξη πληθώρας εδαφικών συγκρούσεων στην πολιτεία Abia, καμία δεν καταγράφει γεγονός που να αφορά άμεσα τις κοινότητες που ο Αιτητής κατονομάζει, ούτε αναφέρει περιστατικά θανάτων σε τοπική σύγκρουση μεταξύ τους για την εξεταζόμενη χρονική περίοδο.

 

Συνεπώς, η εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή αξιολογείται ως μερικώς θεμελιωμένη ως προς το ότι το γενικό υπόβαθρο διαμαχών για τη γη στην πολιτεία Abia είναι απολύτως συμβατό με το είδος της διαμάχης που περιγράφει ο Αιτητής. Ωστόσο η εξωτερική αξιοπιστία είναι μη θεμελιωμένη ως προς το ότι δεν υπάρχουν ανεξάρτητα στοιχεία για το συγκεκριμένο περιστατικό που ο ίδιος ισχυρίζεται ότι έλαβε χώρα, ούτε για τους αναφερόμενους θανάτους, ούτε για εμπλοκή των συγκεκριμένων δύο κοινοτήτων.

 

Η μερική αυτή τεκμηρίωση δεν είναι επαρκής για να θεραπεύσει τα ελλείμματα εσωτερικής αξιοπιστίας που ήδη εντοπίστηκαν. Ως εκ τούτου, ακόμη και υπό το πρίσμα των εξωτερικών πηγών, ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός δεν μπορεί να θεωρηθεί συνολικά ως αξιόπιστος και συνεπώς αυτός δεν γίνεται αποδεκτός.

 

Έχοντας πλέον αξιολογήσει τα αποδεικτικά στοιχεία που έχω ενώπιόν μου και εξακριβώσει τα πραγματικά περιστατικά που περιβάλλουν την υπό εξέταση υπόθεση, προχωρώ στη νομική αξιολόγηση των προϋποθέσεων χορήγησης διεθνούς προστασίας και κατά πόσο αυτές πληρούνται στην υπό εξέταση υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη τους αποδεκτούς ουσιώδεις ισχυρισμούς.

 

Χρήσιμη είναι η επαναφορά στην μνήμη των προνοιών του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου δυνάμει του οποίου: 

 

«3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5».

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δε δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι: 

 

«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[16] ότι συνιστούν:

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι[17], αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

Όπως επίσης διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν 

Staatssecretaris van Justitie[18]: 

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34.  Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[19] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Abia της Νιγηρίας, όπου ευλόγως αναμένεται να επιστρέψει. Από την έρευνα αυτή, προέκυψαν τα ακόλουθα:

 

·                Σύμφωνα με το RULAC, μια πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για την καταγραφή των ενόπλων συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία της Δυτικής Αφρικής (ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη-διεθνής ένοπλη σύρραξη μεταξύ των ISWAP και Boko Haram. Από το 2014, η Πολυεθνική Κοινή Ομάδα Εργασίας – η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, το Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία – έχει παρέμβει στη σύγκρουση προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.

 

·                Σύμφωνα με την 2024 έκθεση του Nigeria Watch, «το 2024, περίπου το 75% των θανάτων από βίαια περιστατικά στη Νιγηρία σημειώθηκαν στον Βορρά. Αυτό το υψηλό ποσοστό αποδόθηκε κυρίως στην ανταρσία, τη ληστεία στην ύπαιθρο και τις αντιστασιακές επιχειρήσεις από τις κυβερνητικές δυνάμεις, ενώ ο Νότος επηρεάστηκε κυρίως από την εγκληματικότητα, τις διεκδικήσεις υπέρ της Biafra και τα κοινοτικά ζητήματα.» Η ίδια έκθεση αναφέρει πως η αναταραχή υπέρ της Biafra στη νοτιοανατολική Νιγηρία κόστισε την ζωή πλείστων ατόμων με την πολιτεία Abia να καταγράφει 34 θανάτους.

 

·                Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στη Νιγηρία, η 2024 αναφορά του ινστιτούτου Bertelsmann Stiftung για τη Νιγηρία που κάλυπτε το διάστημα από 1 Φεβρουαρίου 2021 έως 31 Ιανουαρίου 2023, αναφέρει πως το Ισλαμικό κράτος για την δυτική Αφρική και άλλες ομάδες της Boko Haram συνεχίζουν να θέτουν απειλές στα βορειοανατολικά της χώρας, ενώ άλλες μη κρατικές ένοπλες ομάδες έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητες τους στην βορειοδυτική περιοχή, ενώ η σύγκρουση αγροτών-βοσκών συνεχίζεται στη βόρεια-κεντρική περιοχή και επεκτείνεται επίσης πέρα από αυτήν προς τα νότια, και υπάρχει αύξηση σε αυτονομιστική αναταραχή στα νοτιοανατολικά της χώρας. Η ανασφάλεια και το έγκλημα συνέχισαν να επικρατούν στην περιοχή Niger Delta, και πολιτική αναταραχή καταγράφεται στα νότια της χώρας ενόψει των γενικών εκλογών το 2023.

 

·                Περαιτέρω,  όπως αναφέρεται στην έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με τις εξελίξεις στην Δυτική Αφρική και την περιοχή Σάχελ κατά την χρονική περίοδο Δεκεμβρίου 2024 – Μαρτίου 2025, «[β]άσει δεδομένων από το Armed Conflict Location and Event Data Project, οι δραστηριότητες των ενόπλων, που αρχικά ήταν συγκεντρωμένες στη βορειοανατολική Νιγηρία, έχουν μετατοπιστεί ολοένα και περισσότερο προς τις βορειοδυτικές και ορισμένες νότιες περιοχές της χώρας.

 

·                Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στις νοτιοανατολικές πολιτείες, μία εκ των οποίων και η πολιτεία Abia, το 2023, οι κύριοι παράγοντες που ενεπλάκησαν σε εντάσεις ήταν οι «αποσχιστικές φατρίες»,  ή η Ομάδα Αυτοχθόνων του Biafra (Indigenous People of Biafra - IPOB) και το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (Eastern Security Network - ESN).

 

·                Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα της βάσης δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), κατά το τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 15.08.2025), στην πολιτεία Abia, καταγράφηκαν 55 περιστατικά πολιτικής βίας (“Political violence”, που περιλαμβάνει περιστατικά βίας κατά αμάχων, εκρήξεις/απομακρυσμένη βία, μάχες, εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες), από τα οποία προκλήθηκαν 77 θάνατοι.  Σημειώνεται πως ο εκτιμώμενος πληθυσμός για την πολιτεία Abia κατά το 2022 ανήλθε σε 4,143,100 κατοίκους. με επίσημη εκτίμηση του 2022[20].

 

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα και με το πιο πρόσφατο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 30.05.2025 (Κ.Δ.Π. 145/2025), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Ενόψει των ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με έξοδα €1000 υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή.

 

 

 

Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.