ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. Ιεροκηπιώτου,Α.Ε.Δ.

Αρ. Αγωγής: 5/19

 

Μεταξύ:                                                                                                                    

                                                 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΟΥΡΗΣ

                                                                                                   Ενάγοντας

                                                               v.

                      DELICACY FOOD LIMITED

 

Eναγόμενης

 

 

Ημερομηνία: 13/6/2025

Εμφανίσεις:

Για  Ενάγοντα: κα.Γ. Μιχαηλίδου

Για  Εναγόμενη: κ. Γ. Λουκαΐδης

 

                                                 ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ενάγοντας με την αγωγή αξιώνει γενικές και ειδικές αποζημιώσεις για τραυματισμούς πόνο ταλαιπωρία και ζημιές που υπέστη δυνάμει εργατικού ατυχήματος ενώσω ήταν υπάλληλος της εναγόμενης εξαιτίας της αμέλειας αυτής. Επίσης αξιώνει απώλεια μισθών μέχρι το χρόνο καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης όπως και απώλεια μελλοντικών απολαβών.Ο ενάγοντας κατά το χρόνο του ατυχήματος στις 19/3/2018 ήταν ηλικίας 42χρονών και εργαζόταν ως αποθηκάριος στην εναγόμενη.

Η Εναγόμενη αρνείται ότι το ατύχημα έγινε εξαιτίας της αμέλειας της αλλά ισχυρίζεται ότι αυτό οφείλεται στον τρόπο που ο ενάγοντας επέλεξε να εκτελέσει τη συγκεκριμένη εργασία δηλαδή να σκαρφαλώσει χωρίς σκάλα στον τρίτο πάτο ραφιού αποθήκης όπου βρίσκονταν τα δοχεία με λάδια που θα έπρεπε να στερεώσει, ενώ ως ο γενικός επόπτης της αποθήκης εκείνος είχε την ευθύνη εκτέλεσης των εργασιών εντός αυτής. Τη συγεκριμένη μέρα ουδείς εκ της εναγόμενης του είχε δώσει οποιαδήποτε οδηγία αναφορικά με τον τρόπο που αυτός θα εκτελούσε την εργασία του.

Η υπόθεση εκδικάστηκε τόσο όσον αφορά το θέμα ευθύνης όσο και για τις ειδικές και γενικές αποζημιώσεις οπότε ακούστηκε εκτεταμένη μαρτυρία.

Για τον ενάγοντα κατέθεσαν ο ίδιος και ακόμη ένας υπάλληλος της εναγόμενης ο οποίος μετέφερε τον ίδιο στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου ευθύς αμέσως μετά το δυστύχημα (Μ.Ε1 και Μ.Ε2), πρώην υπάλληλος στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας ο οποίος ασχολήθηκε ως εκ της θέσης του με τη διερεύνηση εργατικών ατυχημάτων αλλά όχι με τη διερεύνηση του επίδικου ατυχήματος, Μ.Ε3, μάρτυρας που κατέθεσε τον Ιατρικό Φάκελο του ενάγοντα , ΜΕ4 και λειτουργός απο το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων,Μ.Ε5. Στη συνέχεια κατέθεσε ορθοπεδικός χειρούργος που υπέβαλε σε 2 εγχειρήσεις τον ενάγοντα, ΜΕ6 , ο φυσιοθεραπευτής  ΜΕ7, ο ΜΕ8 και  ο ΜΕ9 μάρτυρες οι οποίοι προσήλθαν για κατάθεση εγγράφων των οποίων όμως η μαρτυρία δεν έγινε αποδεκτή και οι γιατροί ΜΕ10 και ΜΕ11 οι οποίοι ήταν μέλη του ιατροσυμβουλίου που έκριναν τον ενάγοντα ανάπηρο τελικώς  σε ποσοστό 29.7%.

Για την υπεράσπιση κατέθεσε ο ορθοπεδικός που εξέτασε τον ενάγοντα για λογαριασμό της εναγόμενης και ο διευθυντής των εναγομένων (ΜΥ1 και ΜΥ2).

 

Ο ΜΕ1, υιοθέτησε τη γραπτή του δήλωση, Έγγραφο Α.  Σε αυτήν ανέφερε πως κατά ή/και περί την 19/03/18, η Εναγόμενη διατηρούσε αριθμό αποθηκών αποθήκευσης τροφίμων και άλλων προϊόντων της, που ευρίσκονταν στη Βιομηχανική περιοχή Αμμοχώστου, ενώ στον ίδιο χώρο της συγκεκριμένης αποθήκης στεγαζόταν και η έδρα, ή/και τα γραφεία της Εναγόμενης.

Κατά πάντα τον ουσιώδη ως προς την παρούσα αγωγή χρόνο, ήταν εργοδοτούμενος της εναγόμενης ως διευθυντής αποθηκών, βάσει εξαρτημένης σχέσης εργασίας, και ως υπάλληλος πλήρους ωραρίου απασχόλησης, με βάση πενθήμερη εβδομάδα εργασίας, από Δευτέρα ως Παρασκευή, εξαιρουμένων των υπερωριών. Κατέθεσε ως Τεκμήριο 2 σχετική βεβαίωση ημερομηνίας 20/03/18.

Η φύση της εργασίας του στις αποθήκες ήταν χειρωνακτική και εξαιρετικά βαριά, και ανθυγιεινή, ενώ παρά τον τίτλο που του έδωσαν ως «διευθυντής», δεν είχε πραγματικό αξίωμα ως αξιωματούχος στην εναγόμενη ούτε καμιά πραγματική εξουσία, ακολουθούσε εντολές και καθημερινά φόρτωνε και ξεφόρτωνε εμπορεύματα βάρους μέχρι 25 κιλά έκαστο τεμάχιο με τα δύο του χέρια. Επίσης ασχολείτο με το στοίβαγμα των παλετών, επιδιόρθωση των παλετών, καθάρισμα των 5 αποθηκών, χειρισμό του ανυψωτικού μαχανήματος κ.λ.π.  Μέχρι και την 19/03/18 ήταν αθλητής πολεμικών τεχνών με αγώνες στο εξωτερικό επ’ αμοιβής. Κατέθεσε ως Τεκμήριο 3 σχετική  βεβαίωση από το Simon Muay Thai.

Κατά πάντα ουσιώδη ως προς την παρούσα αγωγή χρόνο, το μηνιαίο ακάθαρτο εισόδημα του από την Εναγόμενη, ως εργοδότρια του, ανήρχετο στο ποσό ύψους €1.350, και καθαρό μηνιαίο εισόδημα ύψους €1.250, περίπου. Κατέθεσε ως Τεκμήριο 4  βεβαίωση της εναγόμενης και κατάσταση αποδοχών από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, Τεκμήριο 5.

Στις 19/03/18 και περί ώρα 07:00 πμ. μαζί με τον ένα και μοναδικό βοηθό του, τον Σ.Κ, ΜΕ2 ξεκίνησε την εργασία του φορτώνοντας με εμπορεύματα όλους τους διανομείς της εναγόμενης, σε αυτοκίνητα. Ακολούθως και περί ώρα 10:00 π.μ. άρχισαν οι άλλες εργασίες της αποθήκης, όπου ο ίδιος μαζί με τον βοηθό του, άρχισαν το ξεφόρτωμα εμπορευματοκιβωτίου 20 ποδιών, το συγύρισμα  της αποθήκης, καθώς επίσης και ετοιμασία παραγγελιών για την επόμενη ημέρα όπως και διεκπεραίωση διαφόρων άλλων εσωτερικών διαταγών της Εναγόμενης.

Κατά ή περί ώρα 10:30 πμ. διαπίστωσε ότι  συγκεκριμένα 20 πλαστικά δοχεία, ή/και βαρελάκια που περιείχαν λάδι βρώσης (ήτοι σόγιας, φυστικέλαιο κλπ.), που βρίσκονταν αποθηκευμένα από προηγούμενες ημέρες και που βρίσκονταν πάνω σε παλέτα, τα οποία ήταν στοιβαγμένα στον τρίτο πάτο, ή/και επίπεδο του ραφιού αποθήκευσης, στο τελευταίο σημείο στο βάθος του ραφιού, κατά μήκος χωρητικότητας 8 παλέτων και σε ύψος περίπου 5 μέτρα από το έδαφος, είχαν πέσει κάτω στο έδαφος, έσπασαν και χύθηκε το λάδι. Ενημέρωσε τη διεύθυνση της εναγόμενης και έγιναν οι δέουσες ενέργειες από τον ίδιο  για καθαρισμό του χώρου από τα λάδια.

Η κάθε ξύλινη παλέτα περιέχει 50 εικοσάλιτρα βαρέλια με λάδι, τοποθετημένα σε 3 πάτους από 17 ο πρώτος πάτος, 17 ο δεύτερος πάτος και 16 ο τρίτος πάτος, βαρελάκια λαδιού αντίστοιχα.

Και κατά πάντα ουσιώδη ως προς την παρούσα Αγωγή χρόνο αφού έγιναν οι καθαρισμοί, δόθηκαν εντολές προς τον ίδιο να σκαρφαλώσει στον τρίτο πάτο και/ή επίπεδο του ραφιού από την πίσω μεριά, να τακτοποιήσει τα υπόλοιπα βαρέλια λαδιού και τα δέσει με τέλα με σκοπό να στερεωθούν και στη συνέχεια να κατέβει κάτω και χρησιμοποιώντας το ανυψωτικό μηχάνημα να τα κατεβάσει όλα κάτω και να τα μεταφέρει στον χώρο διανομής.

Η Εναγόμενη δεν διέθετε ασφαλές ανυψωτικό μηχάνημα με ιμάντες ασφαλείας το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει με ασφάλεια, να σταθεί στην ειδική πλατφόρμα ασφαλείας προσδεμένος με ειδικούς ιμάντες ασφαλείας, για να μην αναγκαστεί να σκαρφαλώσει σε ύψος 5 μέτρων περίπου, όπως τον διέταξε η Εναγόμενη, για να μετακινήσει τα βαρέλια λαδιού στην ορθή τους θέση.

Σε ανάλογες περιπτώσεις, το ανυψωτικό μηχάνημα ήταν το μόνο μέσο που διέθετε η εναγόμενη για ανύψωση προσωπικού με σκοπό να κατέβουν συγκεκριμένα προϊόντα μικρότερης ποσότητας από παλέτα, αφού δεν υπήρχαν άλλοι, και άλλοι επαρκείς κανόνες ασφαλείας και ασφάλισης των προϊόντων πάνω σε κάθε παλέτα και γι’ αυτό το λόγο ήταν αδύνατη η κάθοδος ολόκληρης της παλέτας με ασφάλεια.

Γύρω στις 11:00 π.μ  κατ’εντολήν της εναγόμενης σκαρφάλωσε στο 3^ο επίπεδο του ραφιού προσεγγίζοντας την παλέτα από την οποία έπεσαν προηγουμένως τα 20 λίτρα βαρέλια λαδιού. Στην προσπάθεια του να ισιώσει συγκεκριμένα βαρέλια που βρίσκονταν στο 3^ο ράφι ένεκα της ελλιπούς ασφάλισης των προϊόντων κάποια βαρέλια που βρίσκονταν στον 1^ο πάτο της παλέτας του 3^ου ραφιού μετατοπίστηκαν από τη θέση τους και τον κτύπησαν στα πόδια με αποτέλεσμα να χάσει την ισορροπία του και να πέσει από ύψος 5 μέτρων στο έδαφος. Τότε έχασε τις αισθήσεις του. Στο σημείο προσέτρεξαν άτομο εκ των διευθυντών της εναγόμενης καθώς και άλλοι υπάλληλοι, ο οποίος διέταξε το συνάδελφο του ΜΕ2 όπως τον βοηθήσει για να τον μεταφέρουν στο Γενικό Νοσοκομείου Αμμοχώστου με το αυτοκίνητο του. Αφού έτυχε περίλθαψης στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου του δόθηκε αναρρωτική άδεια από 19/3/2018 αρχικά η οποία διήρκησε μέχρι τις 11/7/18, Τεκμήριο 14.  Ακολούθησε φαρμακευτική αγωγή, Τεκμήριο 10.Παραπέμφθηκε αρχικά σε ορθοπεδικό χειρούργο του νοσοκομείου μέχρι τον Οκτώβριο του 2018 ο οποίος τον παρέπεμψε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας για υποβολή εγχείρησης στην ωμοπλάτη. Σχετική ιατρική βεβαίωση ημερομηνίας 2/8/2018 κατατέθηκε, Τεκμήριο 7.

Κατά, ή/και περί την 27/02/19 εισήχθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας με σκοπό να υποβληθεί στις 28/02/19 σε αρθροπλαστική εγχείρηση αριστερού ώμου. Τουλάχιστον μέχρι και την ημερομηνία καταχωρήσεως της Έκθεσης Απαίτησης, αλλά και ακολούθως, ακολούθησε θεραπευτική αγωγή.

Οι ιατρικές γνωματεύσεις που έλαβε συνιστούσαν ότι χρειαζόταν ολική, ή/και μερική αντικατάσταση της αριστερής ωμοπλάτης του.

Έχει υποβληθεί ο ίδιος και η οικογένεια του σε πολλά έξοδα και ταλαιπωρία, για τη διακίνηση του, τόσο γενικά όσο και για τη μεταφορά του στο νοσοκομείο για να τυγχάνει περίθαλψης.Έκτοτε έχει υποβληθεί σε δύο εγχειρίσεις στην ωμοπλάτη σχετική η ιατρική έκθεση ημερομηνίας 22/12/2020, Τεκμήριο 24.

Αναφορικά με τις σωματικές βλάβες που υπέστη και/ή θα υποστεί στο μέλλον σημείωσε :

Κάκωση Αριστερού ώμου με μετατραυματικό οίδημα ωμογλήνης και τενοντίδας στροφικού πετάλου.

Θλάση αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΑΜ/ΣΣ) χωρίς οστική κάκωση ή νευρολογική σημειολογία, σχετική η αξονική τομογραφία, Τεκμήριο 9.     

Υποβολή σε 2 χειρουργικές επεμβάσεις.

Υποβολή σε φυσιοθεραπείες τόσο μετα το ατύχημα όσο και μετα τις χειρουργικές επεμβάσεις κατόπιν παραπομπής, Τεκμήρια 11 και 17.

Υποβολή σε εξετάσεις μαγνητικής τομογραφίας, Τεκμήρια 12 και 46.

Πρόκληση ζαλάδων, πόνου και οδύνης.

Υποβολή μελλοντικά σε επεμβάσεις.

Σαν αποτέλεσμα των ανωτέρω σωματικών βλαβών και ενώ ο ίδιος ήταν καθ’όλα υγιής και δραστήριος  υπέφερε και θα υποφέρει από πόνους, οδύνη και ζαλάδες θα είναι ανίκανος να ασκεί και να συμμετάσχει σε οποιεσδήποτε κοινωνικές δραστηριότητες και αθλήματα και να απολαμβάνει τις χαρές της ζωής και θα αντιμετωπίζει δυσκολίες και ανικανότητα.

Επιπλέον εξαιτίας του τραυματισμού του, στερήθηκε και θα στερείται των εισοδημάτων από την εργασία του και έχει μειωθεί η εισοδηματική του ικανότητα.

Αναφορικά με τις ειδικές ζημιές που υπέστη  υπέβαλε τα εξής:

Aπόδειξη ημερομηνίας 11/6/2018- για το ποσό των €62, Τεκμήριο 15

Αποδείξεις από επισκέψεις σε νοσοκομεία και φάρμακα, σύνολο €114,40, Τεκμήριο 16.

Αποδείξεις για φυσιοθεραπείες ύψους €750, Τεκμήριο 17 και επιστολή κέντρου φυσιοθεραπείας, Τεκμήριο 25 για €1200 επιπλέον των €750.

Απόδειξεις για μαγνητική τομογραφία ώμου ημερομηνίας 6/6/2018 ύψους €250, Τεκμήριο 18.

Απόδειξη για ιατρική έκθεση ημερομηνίας 2/7/2019 ύψους €62, Τεκμήριο 28.

Απόδειξη για συμπληρωματική πληρωμή για ακτινοδιαγνωστική εξέταση ύψους €10, Τεκμήριο 29.

Περαιτέρω αξιώνει ποσό €16.260,00 ως απώλεια μισθών για 12 μήνες , δηλαδή €1,355 μηνιαίως από 19/3/18-31/3/2019. Σημειώνει πως η εναγόμενη του προσέφερε να παραμείνει στην εργασία του με μισθό ύψους €1450  μηνιαίως  όμως ο ίδιος δεν ήταν ικανός προς εργασία και αρνήθηκε την εργασία του.

Εκτός από τα ανωτέρω κατατέθηκαν από τον ενάγοντα ενας αριθμός εγγράφων στα οποία θα γίνει αναφορά εκεί όπου χρειαστεί.

Ο ΜΕ2, Σ.Κ υιοθέτησε τη γραπτή του δήλωση, Έγγραφο Β. Για την παρούσα υπόθεση είχε συνάντηση με τους δικηγόρους  του ενάγοντα και έλεγε σε αυτούς  τι να γράψουν. Κατά το καλοκαίρι του έτους 2017, αφού αποστρατεύτηκε έκανε πρώτα 2 μήνες σε ξενοδοχείο και μετά έπιασε δουλειά στην εναγόμενη με καθαρό μηνιαίο μισθό ύψους €800.

Το κανονικό του ωράριο ήταν 07:00 π.μ. έως 16:00 μ.μ. και εργαζόταν Δευτέρα με Παρασκευή με καθήκοντα στοιβαδόρου, ενώ πολλές φορές πήγαινε από τις 06:00 π. μ. μέχρι και τις 19:00 μ.μ. και οι υπερωρίες ήταν απλήρωτες αφού ο μισθός του ήταν πάντα μόνο €800.Όταν ζητούσε έναντι πολλές φορές του έδιναν πιο λίγα χρήματα στο τέλος. Όταν έβρεχε τα υποστατικά έσταζαν νερά.

Η συμπεριφορά των προϊστάμενων του προς τον ίδιο ήταν απαίσια, αφού συνεχώς του φώναζαν και δεν του πλήρωναν τις υπερωρίες του. Οι διευθυντές της εναγόμενης το μόνο που σκέφτονταν ήταν τα χρήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι, πως όταν ερχόταν ένα μεγάλο εμπορευματοκιβώτιο ο εργοδότης του έλεγε, πως απαραίτητα θα έπρεπε να τελειώσουν την φορτοεκφόρτωση του εμπορευματοκιβωτίου ανεξάρτητα αν δούλευαν 12 ώρες  χωρίς υπερωρίες, σε βαριά χειρωνακτική εργασία.

Τα καθήκοντα τόσο το ίδιο όσο και του ενάγοντα περιλάμβαναν φόρτωση και εκφόρτωση εμπορευματοκιβωτίων με τρόφιμα, κριθάρι, λάδια, κονσέρβες, παγωμένα, γιαούρτι, μαργαρίνη, τυρί, φέττες κλπ. καθώς και αποθήκευση τους στις αποθήκες. Υπήρχαν 5 αποθήκες και μόνο 2 άτομα να φορτώνουν, ο ίδιος και ο ενάγοντας.

Δεν υπήρχαν κανόνες ασφαλείας, ούτε ρουχισμός, ούτε φανέλες, ούτε κράνη ασφαλείας, ούτε ιμάντες ασφαλείας, ενώ και το περονοφόρο όχημα δεν ήταν ασφαλές αφού δεν συντηρείτο σωστά. Δεν διέθεταν  άλλο ανυψωτικό μηχάνημα ατόμων και χρησιμοποιούσαν το περονοφόρο αυτό όχημα, πατώντας πάνω στις πιρούνες χωρίς ιμάντες ασφαλείας.

Μόνο μετά από επανειλημμένες εκκλήσεις του ενάγοντα προς τη διεύθυνση , έλαβαν μετά από 4 μήνες από ένα ζευγάρι παπούτσια ασφαλείας για να μην γλιστρήσουν από τα λάδια. Πολλές φορές, στοίβαζαν με τα χέρια τους τα γάλατα και τα δοχεία του λαδιού σε 3 πάτους κάθετα περίπου ενάμιση μέτρο  καθεμιά, δηλαδή 3 παλέτες η μια πάνω από την άλλη, ενώ τα προϊόντα δεν ήταν ασφαλισμένα πάνω στις παλέτες αφού τα έδεναν με  μόνο με διαφανή ή καμιά φορά και με καφέ τέλα ως οι οδηγίες της εναγομένης.

Η δουλειά ήταν πάρα πολύ σκληρή, επίπονη αλλά και κουραστική και αναφέρει ότι το φόρτωμα των σάκων με σησάμι, για παράδειγμα, γινόταν του ώμου και ο κάθε σάκος ζύγιζε 25 – 30 κιλά. Τους σάκους τους φόρτωναν στον ώμο και τους έβαζαν πάνω σε παλέτα. Μετά με το ανυψωτικό μηχάνημα στοιβάζονταν η μία παλέτα πάνω στην άλλη.

Στις 19/03/18 πήγε το πρωί δουλειά οπόταν και φόρτωσε μαζί με τον ενάγοντα τα εμπορεύματα στα φορτηγά.  Ακολούθως άρχισαν τις άλλες εργασίες της αποθήκης, όπου μαζί με τον ενάγοντα άρχισαν το ξεφόρτωμα εμπορευματοκιβωτίου 20 ποδιών. Στη συνέχεια συγύρισαν την αποθήκη, καθώς επίσης και ετοίμασαν τις παραγγελίες της επόμενης μέρας. Αργότερα τον φώναξε ο ενάγοντας για να καθαρίσουν κάτι τάγκια που είχαν πέσει από τον τρίτο πατό ύψους 5 μέτρων περίπου.

Μετά χωρίστηκαν και δούλευε σε διπλανή αποθήκη 1 – 2 μέτρα απόσταση, ανάμεσα των οποίων υπήρχε διαχωριστικό.

Ενώ δούλευε στην μια αποθήκη και ο ενάγοντας στην άλλη αποθήκη, άκουσε έναν θόρυβο σαν να έπεσε κάτι κάτω, από ψηλά, όπως συνέβαινε συνήθως. Στην αρχή υπολόγισε ότι ήταν ένα δοχείο 20 λίτρων λαδιού, και είπε να πάει να δει και να καθαρίσει τα λάδια, αφού κάθε φορά που έπεφτε κάτι κάτω έπρεπε να καθαριστεί το πάτωμα.

Προς έκπληξη και ανησυχία του είδε τον ενάγοντα χωρίς τις αισθήσεις του κάτω στο έδαφος, ακριβώς κάτω και δίπλα από τη στοίβα  με τα βαρέλια.  Αμέσως μετά, πήγε στο γραφείο  του Γ.Κ και φώναξε για βοήθεια.

Προς έκπληξη του οι υπεύθυνοι δεν κάλεσαν ασθενοφόρο ενώ οι υπόλοιποι υπάλληλοι ήταν σε κατάσταση έκπληξης όπως και ο ίδιος. Αντί να καλέσουν ασθενοφόρο, τελικά εκ της διεύθυνσης του έδωσαν οδηγίες όπως μεταφέρει τον ενάγοντα στο νοσοκομείο με το αυτοκίνητο του.

Τον πήραν συρτό, τον κατέβασαν από τα σκαλιά και τον έβαλαν μέσα στο αυτοκίνητο, αφού στο μεταξύ βρήκε κάπως τις αισθήσεις του και έκλαιγε και φώναζε από τον αφόρητο πόνο και κρατούσε τον ώμο του.

Κανείς δεν μπήκε στον κόπο να μπει στο αυτοκίνητο και να πάει μαζί του ούτε τον ακολούθησαν. Ο ίδιος με οδηγίες των προϊστάμενων του τον πήρε με άγχος. Έτρεχε στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου γιατί ήταν τραυματισμένος πολύ σοβαρά όπου εκεί με την βοήθεια νοσηλευτών τον έβαλαν σε φορείο, ενώ ο ίδιος περίμενε εκεί.

Μετά από 1 ώρα ήρθε εκεί ο Σ.Κ εκ της διεύθυνσης της εναγόμενης και του είπε να φύγει. Το απόγευμα επέστρεψε πίσω στη δουλειά του.

Την επόμενη μέρα τον πήρε τηλέφωνο υπεύθυνος εκ της εναγόμενης και με κακή συμπεριφορά, τον ρώτησε πού ήταν και του είπε να μην ξανά πάει στην εργασία του, δηλαδή τον απέλυσε από το τηλέφωνο, σαν να έκανε κάτι κακό. Ο ίδιος το μόνο που έκανε ήταν να βοηθήσει τον συνάνθρωπο και συνάδελφο του.

O ME3 ήταν πρώην υπάλληλος που εργάστηκε στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και από τη θέση του διερεύνησε πολλά εργατικά ατυχήματα. Το επίδικο ατύχημα δεν το είχε διερευνήσει. Υποδείχθηκε στο μάρτυρα το Τεκμήριο 6 που αποτελείται από φωτογραφίες της αποθήκης όπου συνέβηκε το επίδικο ατύχημα για να σχολιάσει ο ίδιος για τυχόν αστοχίες που παρατηρούσε αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας.  Ο μάρτυρας ανέφερε ότι ο χώρος έπρεπε να ήταν σημασμένος και φωτισμένος. Για να κατεβούν βαρέλια στοιβαγμένα σε αποθήκη πάνω σε παλέτα αυτό θα πρέπει να γίνει μόνο ειδικό ανυψωτικό όχημα. Στη συνέχεια ο μάρτυρας ρωτήθηκε να δηλώσει τη γνώμη του με βάση την εμπειρία του, στη συγκεκριμένη περίπτωση που τα τελαρισμένα δοχεία είχαν γύρει ποιος θα ήταν ο ασφαλέστερος τρόπος να δεθούν. Ο μάρτυρας απάντησε πως ο ενάγοντας θα έπρεπε να έχει δάπεδο εργασίας και με ειδικό μηχάνημα να ανέβει για να δέσει τα δοχεία.          

O ME4 κατέθεσε τον ιατρικό φάκελο του ενάγοντα στο Γενικό Νοσοκομείου Αμμοχώστου , Τεκμήριο 40.

Ο ΜΕ5 λειτουργός του Γραφείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατέθεσε τον φάκελο του ενάγοντα κυρίως για να διαφανεί η ανικανότητα του προς εργασία, το επίδομα σωματικής βλάβης, τα ιατροσυμβούλια αναφορικα με το ποσοστό αναπηρίας του Τεκμήριο 41.  Ο μάρτυρας σημείωσε ότι ο ενάγοντας  σήμερα λαμβάνει σύνταξη  αναπηρίας 29.7%.

Ο ΜΕ6 είναι ορθοπεδικός ο οποίος υπέβαλε σε δύο εγχειρήσεις τον ενάγοντα. Αναγνώρισε το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 8, στο οποίο γίνεται αναφορά για την χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε επιφανειακής αρθροπλαστικής αριστερού ώμου. Σε αυτό γίνεται αναφορά ότι νοσήλευτηκε απο 27/2/019-4/32019 και του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια μέχρι 30/4/19. Συνέστησε φυσιοθεραπεία και σημείωσε ότι ο ενάγοντας δεν θα είναι μάλλον ικανός για χειρωνακτική  εργασία στο μέλλον. Επίσης αναγνωρίσε το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 24, στην οποία αναφέρεται πως επειδή ο ενάγοντας  τον 10/2020 επανήλθε παραπονούμενος για μεγάλο περιορισμό κινητικότητας και άλγος ώμου αριστερά είχε συστηθεί χειρουργική επέμβαση για αρθορπλαστική ώμου και έτσι έγινε στις 21/10/2020 ανάστροφη ολική ώμου Επίσης ο μάρτυρας ανέφερε πως αφού έλαβε υπόψη τα αποτελέσματα της μαγνητικής τομογραφίας, ημερομηνίας 24/11/2018 διαφάνηκε ότι ο ενάγοντας παρουσίασε βαριάς μορφής οστεοαρθρίτιδα η οποία περιόριζε την κινητικότητα του ώμου.Περαιτέρω αναγνώρισε τις ιατρικές εκθέσεις που ετοίμασε για σκοπούς παραπομπής σε ιατροσυμβούλιο τον ενάγοντα, Τεκμήρια 27και 38  και την έκθεση για το ιατροσυμβούλιο, Τεκμήριο 42.

 Ο ΜΕ7 ήταν ο φυσιοθεραπευτής του ενάγοντα μετα την πτώση. Όπως δήλωσε ο ενάγοντας προσήλθε για φυσιοθεραπείες  στις 20/3/18 μετα από παραπομπή από τους θεράποντες γιατρούς για κάκωση αυχένα και θλάση ώμου.  Ο στόχος ήταν να βελτιωθεί η κινητικότητα του ώμου και του αυχένα και να μειωθεί ο πόνος. Μετά την πρώτη εγχείρηση ο ενάγοντας επανήλθε μετά απο παραπομπή για περαιτέρω φυσιοθεραπείες. Μετά το πρώτο χειρουργείο και αφού ο πόνος και κινητικότητα του ενάγοντα δεν είχε βελτιωθεί, έγινε το δεύτερο χειρουργείο. Μετα απο το δεύτερο χειρουργείο που αφορούσε ολική ανάστροφη αρθροπλαστικού ώμου, ακολουθήθηκε συγκεκριμένο πρωτόκολλο φυσιοθεραπειών για περίπου 4 μήνες. Σύμφωνα με τις οδηγίες του πρωτοκόλλου ο ενάγοντας που έκανε αρθροπλαστική ώμου δεν μπορούσε να σηκώνει περισσότερα από 2-3 κιλά. Κατά την αντεξέταση του ο μάρτυρας κατέθεσε τις οδηγίες του πρωτοκόλλου που έκανε αναφορά, Τεκμήριο 45. 

Η επόμενη  μάρτυρας ΜΕ8  είναι υπεύθυνη στο τμήμα Ιατρικού Αρχείου  στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας  η οποία επιχείρησε κατ’εντολήν των συνηγόρων του ενάγοντα να καταθέσει τον ιατρικό  του φάκελο απο 19/3/2018. Πλήν όμως το Δικαστήριο δεν επέτρεψε γενικά την κατάθεση του φακέλου γιατι αρκετά έγγραφα κατατέθηκαν ή επρόκειτο να κατατεθούν απο τους αρμόδιους γιατρούς.

Ο επόμενος μάρτυρας ήταν ΜΕ9 υπάλληλος της ελληνικής τράπεζας στο Παραλίμνι επιχείρησε να καταθέσει επιταγή των εναγομένων που είχαν εκδώσει στο όνομα του ενάγοντα για το ποσό των €5000 πλήν όμως το Δικαστήριο δεν επέτρεψε την κατάθεση του διότι κρίθηκε ότι δεν επροέκυψε τέτοιο ζήτημα ως επίδικο για χρήματα που είχε δώσει η εναγόμενη στον ενάγοντα όχι βέβαια υπο μορφή αποζημίωσης για το ατύχημα.

Ο ΜΕ10 ήταν ο ορθοπεδικός που έλαβε μέρος στο Ιατροσυμβούλιο ημερομηνίας 24/7/19 και 28/9/20   αναφορικά με την  αναπηρία του ενάγοντα. Αναγνώρισε το έγγραφα 5 και 8 του Τεκμηρίου 41 για να καταδείξει ότι το συνολικό ποσοστό αναπηρίας του ενάγοντα αρχικά ήταν 25%, ακολούθως 27.5% και στη συνέχεια 29.7% στις 9/4/2024. Εξήγησε ότι η απόφαση λαμβάνεται με την κλινική εξέταση και στη βάση κάποιων καταλόγων που υπάρχουν για κάθε ειδικότητα λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα απο ατινογραφίες, μαγνητικές ή αξονικές τομογραφίες. Επίσης λαμβάνεται υπόψη και το επάγγελμα του ασθενή. Δηλαδή ένας οικοδόμος μπορεί να πάρει διαφορετικό ποσοστό αναπηρίας απο ένα δικηγόρο ή γιατρό ή λογιστή λόγω της χειρωνακτικής εργασίας.

Ακολούθως κατέθεσε ο ΜΕ11 νευροχειρούργος. Κατέθεσε ότι ασχολείται με παθήσεις του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης. Ο μάρτυρας έλαβε μέρος στο ιατροσυμβούλιο που ασχολήθηκε με την αναπήρια του ενάγοντα ημερομηνίας 9/4/2024 και συνυπέγραψε το έγγραφο 15 του Τεκμηρίου 41. Στην αντεξέταση του ο μάρτυρας ανέφερε ότι σήμερα υπάρχει περιορισμός κινήσεων αριστερού ώμου.

Απο πλευράς υπεράσπισης κατέθεσε ο γιατρός ορθοπεδικός χειρούργος Δρ. Γ.Π ο οποίος εξέτασε τον ενάγοντα στις 3/9/18 και εξέδωσε το πιστοποιητικό ημερομηνίας 3/10/18, Τεκμήριο 46.   O μάρτυρας στην έκθεση του διαπιστώνει ότι ο ενάγοντας μετά απο ατύχημα στις 19/3/18 υπέστη: 1 κάκωση αριστερού ώμου, 2. Θλάση ΑΜ/ΣΣ χωρίς οστική κάκωση και νευρολογική σημειολογία 3. Κάκωση αριστερού ημιθωρακικού 4. Διάστρεμμα αριστερής ποδοκνημικής.

Ο ώμος του παρουσίαζε μειωμένη κινητικότητα. Παρουσίασε σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής και οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις  του ώμου αριστερά λόγω τραυματισμού και της χειρουργικής επέμβασης στην οποία υποβλήθηκε προ 25ετίας. Κατα την αντεξέταση του ο μάρτυρας ανέφερε ότι έλαβε υπόψη την μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου, Τεκμήριο 47 ημερομηνίας 6/6/18 που έφερε ο ενάγοντας μαζί του.

O MY2, Διευθυντής των εναγομένων. Ανέφερε ότι ο ενάγοντας προσλήφθηκε το Σεπτέμβριο του 2017 και εργάστηκε μέχρι τον Ιούνιο του 2018 αλλά  3 μήνες μετα το ατύχημα ήταν με αναρρωτική άδεια.  Εργαζόταν στην αποθήκη και οδηγούσε ανυψωτικό μηχάνημα. Στην αποθήκη υπήρχαν ράφια 3 ορόφων και το κάθε ράφι είχε ύψος 1.10 και ο τρίτος όροφος ξεκινά απο το 2.20. Τα βαρέλια λαδιού  που ήταν τοποθετημένα στα ράφια ήταν 20 λίτρα και το συνολικό βάρος 18.4 κιλά. Στις 20/3/2018 όταν έμαθε πως ο ενάγοντας έπεσε απο το ράφι του μίλησε και αυτός του είπε πως του είχαν δώσει μια μέρα αναρρωτική άδεια και αν ήταν καλά την επόμενη θα ερχόταν αν όχι θα πήγαινε να τον ξαναδούν. Τα δοχεία όταν ξεφορτώνονταν από το εμπορευματοκιβώτιο τοποθετούνταν στο ανυψωτικό μηχάνημα και ακολούθως στα ράφια της αποθήκης. Ο ίδιος ανέφερε ότι ουδέποτε έδωσε οδηγίες να σκαρφαλώσει ο ενάγοντας στα 5 μέτρα ενώ είχε δώσει οδηγία για να τελαριστούν τα δοχεία. Τέλος ανέφερε ότι ο ενάγοντας δεν κατείχε τη θέση διευθυντή αποθήκης.

Προχωρώ στην αξιολόγηση της ενώπιον μου μαρτυρίας έχοντας κατά νού ότι έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση τόσο το θέμα της ευθύνης όσο και οι ενδεχόμενες αποζημιώσεις.

Ο ενάγοντας μου έκανε καλή εντύπωση. Επεξήγησε τα καθήκοντα του στην εναγόμενη, τον τρόπο λειτουργίας της αποθήκης, τις εργασίες που αναλάμβανε και τον τρόπο που επεσυνέβηκε το δυστύχημα. Η μαρτυρία του είχε συνοχή. Δεν απέκρυψε οτιδήποτε απο το Δικαστήριο ούτε παρουσίασε υπερβολή στις θέσεις του.  Η αντεξέταση του εστιάστηκε γύρω απο το ποιές ενέργειες θα μπορούσε να λάβει και δεν έλαβε για την προστασία του. Από τη μία  η υπεράσπιση με τη μαρτυρία του ΜΥ2 αρνήθηκε ότι ο ενάγοντας είχε θέση διευθυντή εντός της αποθήκης από την άλλη προβάλλει με την υπεράσπιση ότι ο ίδιος είχε υποχρέωση να λάβει μέτρα αυτοπροστασίας και να υποδείξει ο ίδιος τον ορθό τρόπο εκτέλεσης της εργασίας, ως γενικός επόπτης και υπεύθυνος αποθήκης.  Η θέση του μάρτυρα την οποία κάνω αποδεκτή είναι ότι ο ίδιος είχε όλα τα καθήκοντα ενός αποθηκάριου ενδεχομένως υπέυθυνος αποθηκάριος αλλά για την οργάνωση και το σύστημα εργασίας λάμβανε οδηγίες  και εντολές από τη διεύθυνση της εναγόμενης. Συνεπώς  το ζητούμενο είναι ποια μέσα είχε χορηγήσει  η εναγόμενη στον ενάγοντα για να είναι σε θέση να εκτελεί με ασφάλεια τα καθήκοντα του στο χώρο εργασίας του. Ο μάρτυρας ανέφερε ότι ο μόνος τρόπος να επαναφέρει τα βαρέλια λαδιού στη θέση τους ήταν να βγεί ο ίδιος στα ράφια. Άλλος τρόπος δεν υπήρχε. Θέση η οποία κρίνεται πιστευτή. Επίσης δέχομαι τη θέση του ότι τη μέρα του δυστυχήματος έλαβε οδηγίες για τον τρόπο που έπρεπε να δέσει τα βαρέλια που περιείχαν λάδι και είχαν πέσει και βρίσκονταν στιβαγμένα σε παλέτα στο τρίτο δάπεδο της αποθήκης όπως και για τις οδηγίες που είχε λάβει για τον τρόπο που θα ανέβαινε στον τρίτο όροφο ραφιού της αποθήκης. Δηλαδή να ανέβει στον τρίτο όροφο ραφιού  της αποθήκης και να δέσει τα βαρέλια με τέλα.  Όπως επεξήγησε ο μάρτυρας άλλος τρόπος για να μαζευτούν τα βαρέλια που είχαν γύρει δεν υπήρχε, παρά ο ίδιος να βγεί πάνω και να τα δέσει με τέλα και μετά να τα κατεβάσει. Στην αντεξέταση τέθηκε στο μάρτυρα ότι υπήρχε σκάλα στην αποθήκη, θέση την οποία ο μάρτυρας αρνήθηκε. Πλήν όμως και σκάλα να υπήρχε θα ήταν ασφαλής η χρήση της σκάλας για το ανέβασμα του ενάγοντα σε ύψους 3-5 μέτρα για να δέσει βαρέλια. Η κοινή λογική επιτάσσει πώς όχι. Αναφορικά με τους τραυματισμούς του δέχομαι τη θέση του για τον πόνο, την ταλαιπωρία που υπέστη κυρίως όσον αφορά τον περιορισμό της κινητικότητας του ώμου του και τα προβλήματα που παρουσίασε μετα τον τραυματισμό του. Δέχομαι ότι μετα τις δύο εγχειρήσεις έχει κάποιες ενοχλήσεις κατά την εναλλαγή των καιρικών συνθηκών  αλλά η κατάσταση του έχει βελτιωθεί δηλαδή από άποψη κινητικότητας και λειτουργικότητας. Επίσης δέχομαι ότι πλέον δεν μπορεί να ασκεί την αγαπημένη του αθλητική δραστηριότητα πολεμικές τέχνες ούτε να γυμνάζεται.  Επίσης δέχομαι  ότι υφίσταται περιορισμό στις κινήσεις του ώμου δηλαδή δεν μπορεί να σηκώσει βαριά αντικείμενα. Άλλωστε έχει κριθεί και από Ιατροσυμβούλιο ανάπηρος σε ποσοστό 29.7%. Αναφορικά με το μισθό του  κατατέθηκαν σχετικά το Τεκμήριο 2, βεβαίωση της εναγόμενης ημερομηνίας 20/3/2018 στην οποία αναφέρεται ως μισθός του ενάγοντα μηνιαίες ακαθάριστες απολαβές ύψους €1355 , Τεκμήριο 39 συμφωνία εργοδότης με την εναγόμενη  ημερομηνίας 15/9/2017 στην οποία αναφέρεται μηνιαίος μισθός το ποσό των €1250 και Τεκμήριο 5, Αναλυτική Κατάσταση Αποδοχών του ενάγοντα για το έτος 2018  όπου και αναφέρονται πραγματικές αποδοχές ποσό των €1250. Με βάση τα ανωτέρω δέχομαι ότι ο μισθός του ενάγοντα κατα το χρόνο του ατυχήματος ήταν το ποσό των €1250 διότι τούτο προκύπτει τόσο απο το Τεκμήριο 39 όσο και απο το Τεκμήριο 5. Ειδικότερα στο Τεκμήριο 5 φαίνεται ότι οι δηλωμένες αποδοχές του ενάγοντα από το Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2017 ήταν €1250.  Συνεπώς τούτο το ποσό θα γίνει αποδεκτό απο το Δικαστήριο.

Ο ΜΕ 2 ήταν το πρόσωπο το οποίο μετάφερε τον ενάγοντα στο νοσοκομείο μετα τον τραυματισμό του και το πρόσωπο που εργαζόταν μαζί του στις αποθήκες της εναγόμενης. Ο μάρτυρας δεν ήταν παρών κατά το χρόνο που ο ενάγοντας έπεσε και χτύπησε αλλά ήταν το πρόσωπο το οποίο ειχε καθαρίσει εκείνη τη μέρα με τον ενάγοντα το λάδι που είχε χυθεί από τα βαρέλια στο πάτωμα θέση που συνάδει με τα όσα ανέφερε ο ΜΕ1. Ο μάρτυρας ανέφερε επίσης ότι τα βαρέλια για να στερεώνονται τα έδεναν με τέλα θέση που συνάδει με τα όσα ανέφερε ο ΜΕ1 και ότι η εργασία στην αποθήκη ήταν βαριά χειρωνακτική εργασία χωρίς να παρέχονται ασφαλή μέσα για την εκτέλεση της θέση που συνάδει με αυτήν του ΜΕ1.Κρίνω ότι ο μάρτυρας ήταν ειλικρινής στην τοποθέτηση του και δεν παρουσίασε ενδείξεις ανειλικρίνιας ή αλλότριο κίνητρο επειδή όπως κατέθεσε απολύθηκε από την εργασία του. Η μαρτυρία του κρίνεται αξιόπιστη.

Αναφορικά με το ΜΕ3 όπως έχει λεχθεί υπήρξε υπάλληλος στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και ασχολήθηκε με τη διερεύνηση διαφόρων εργατικών ατυχημάτων πλήν όμως δεν διερεύνησε το επίδικο ατύχημα ούτε η μαρτυρία του καθίσταται ικανή να συνδράμει το Δικαστήριο να καταλήξει σε ευρήματα αναφορικά με το επίδικο εργατικό ατύχημα. Το ότι το επίδικο ατύχημα δεν διερευνήθηκε από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας προκύπτει από την αλληλογραφία Τεκμήρια 33-36 στην οποία φαίνονται οι λόγοι που αυτό δεν διερευνήθηκε οι οποίοι δεν ενδιαφέρουν για την υπόθεση.

Ο ΜΕ4 κατέθεσε τον ιατρικό φάκελο του ενάγοντα. Δεν αμφισβητήθηκε ότι το εν λόγω πρόσωπο είχε την κατοχή του φακέλου ή ότι αυτός αφορούσε τον ενάγοντα.

Ο ΜΕ5 κατέθεσε έγγραφα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων που αφορούν το επίδομα σωματικής βλάβης που έλαβε ο ενάγοντας καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του. Τα πιο πάνω δεν αμφισβητήθηκαν ότι έλαβε επίδομα σωματικής βλάβης και ότι μετα τα διάφορα ιατροσυμβουλία ο ενάγοντας εγκρίθηκε για ποσοστό αναπηρίας 29.7%.

Ο ΜΕ6 ήταν ορθοπεδικός γιατρός εμπειρογνώμονας όσον αφορά τις σωματικές βλάβες του ενάγοντα και τα συμπτώματα που είχε μετατραυματικά. Ο μάρτυρας θα αξιολογηθεί ως εμπειρογνώμονας. Σε σχέση με την επιστημονική μαρτυρία σημειώνω ότι, όπως είναι νομολογιακά καθιερωμένο, οι πραγματογνώμονες έχουν καθήκον να παρουσιάσουν τα αναγκαία επιστημονικά δεδομένα, ώστε το Δικαστήριο να μπορέσει να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα(βλ.  Meshkov, Διαχειριστής της Περιουσίας της Ε.Β. ν Σπυριδάκη κ.ά, Πολιτική Έφεση, 152/2014, ημερομηνίας 17.11.2021). Ο μάρτυρας μου έκανε πολύ καλή εντύπωση. Η μαρτυρία του χαρακτηρίζεται από ευθύτητα, ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Ο μάρτυρας αναφέρθηκε με λεπτομέρεια στο λόγο που υπέβαλε σε δυο εγχειρήσεις τον ενάγοντα μια επιφανειακής ώμου και άλλη ανάστροφης αρθροπλαστικής όταν ο μάρτυρας παραπονείτο για πόνο και περιορισμό κινητικότητας. Επεξήγησε τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας . Επίσης επεξήγησε επιστημονικά με βάση τις ακτινογραφίες, Τεκμήριο 42 και 43 καθώς και τη μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου , Τεκμήριο 12 τα συμπεράσματα του  αναφορικά με την εμφάνιση των οστεόφυτων και της βαριάς οστεοαρθρίτιδας στον αριστερό ώμο του ενάγοντα τα οποία κατά τη θέση του παρουσιάστηκαν μετα το τραυματισμό του και τεκμηρίωσε τη θέση του ότι αυτά  οφείλονται στο τραυματισμό του και όχι στην εξάρθρωση ώμου την οποία υπέστη πριν 26 χρόνια. Η θέση του κρίνεται πιστευτή και συνάδει με τη λογική. Δεν θα ταίριαζε στη λογική ο μάρτυρας να υπέστη εξάρθρωση ώμου πριν 26 χρόνια του ατυχήματος αλλά να παρουσιάζει 6 μήνες μετα το ατύχημα του βαριά οστεοαρθρίτιδα στον αριστερό ώμο στην περιοχή όπου υπέστη κάκωση και όλα αυτά να προϋπήρχαν προ 26 ετών. Οι δε ενοχλήσεις, πόνος και περιορισμός κινητικότητας άρχισαν με το ατύχημα.  Οι θέσεις του συνάδουν και με την έγγραφη επιστημονική μαρτυρία στο Δικαστήριο, όπως τα τεκμήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω. Αναφορικά με την κατάσταση του μάρτυρα σήμερα αναφέρθηκε στη βελτίωση της κατάστασης του τόσο κινητικά όσο και απο άποψη πόνου πλήν όμως  κατέληξε ότι ο μάρτυρας δεν θα είναι ικανός πλέον για χειρωνακτική εργασία. Ο μάρτυρας διακατείχετο  απο ευθύτητα στο λόγο του και  με μόνο στόχο και  προσπάθεια να αποδώσει στο Δικαστήριο την κλινική εικόνα του ενάγοντα ώστε αυτό να μπορέσει να καταλήξει σε συμπέρασμα για την κατάσταση της υγείας του και τους τραυματισμούς του συνέπεια του ατυχήματος. Κρίνω ότι η μαρτυρία του παρέχει ασφαλή βάση στο Δικαστήριο για να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα.

 

Ο επόμενος μάρτυρας ήταν ο φυσιοθεραπευτής του ενάγοντα στον οποίο αποτάθηκε μετά από παραπομπή του ορθοπεδικού. Ο μάρτυρας μου έκαμε πολύ καλή εντύπωση και επεξήγησε με περισσή λεπτομέρεια το λόγο, τον σκοπό και τα αποτελέσματα των φυσιοθεραπειών στις οποίες προέβηκε ο ενάγοντας. Αναφέρθηκε στη φυσική κατάσταση του μάρτυρα κατά το χρόνο που τον είδε για πρώτη φορά μετα το ατύχημα και στην κατάσταση του μεταξύ των 2 χειρουργείων και μετά από το δεύτερο. Επεξήγησε την αναγκαιότητα των φυσιοθεραπειών μετα τα χειρουργεία καθώς και την επίτευξη του σκοπού δηλαδή να καταστεί λειτουργικός ο ενάγοντας και να μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές του ανάγκες. Η μαρτυρία του κρίνεται αποδεκτή κυρίως ως προς την αναγκαιότητα των φυσιοθεραπειών και τη διάρκεια αυτών.

 

Οι επόμενοι 2 μάρτυρες τελικώς δεν κατέθεσαν οτιδήποτε σχετικό με την υπόθεση.

 

O ME10 θα αξιολογηθεί ως εμπειρογνώμονας αναφορικά με την ανικανότητα του ενάγοντα να ασκεί το επάγγελμα του αποθηκάριου και γενικά χειρωνακτική εργασία. Μου έκανε επίσης καλή εντύπωση. Επεξήγησε αφού εξέτασε τον ενάγοντα, έλαβε υπόψη τις εγχειρήσεις στις οποίες υπεβλήθηκε στον ώμο , και τις σχετικές ιατρικές εξετάσεις για ποιό λόγο κρίθηκε ανίκανος για εργασία και του αποδόθηκε τελικώς ποσοστό αναπηρίας 29.7%. Μετα από δύο εγχειρήσεις στον ώμο κρίθηκε ανίκανος προς εργασία του αποθηκάριου δηλαδή χειρωνακτική εργασία  λόγω του ότι υπάρχει κίνδυνος εξαρθρώματος.  Τη θέση αυτή αποδέχομαι διότι ο μάρτυρας επεξήγησε πειστικά τις θέσεις του αφού υπόβαλε σε 3 διαφορετικές περιπτώσεις σε εξέταση τον ενάγοντα, όπως φαίνεται από τις ιατρικές εκθέσεις, Τεκμήριο 41 Έγγραφο 5,8 και 15 των Ιατροσυμβουλίων και το συμπέρασμα ήταν το ίδιο κάθε φορά.

 

Ο ΜΕ11 κατέθεσε ως γιατρός που έλαβε μέρος στο ιατροσυμβούλιο ημερομηνίας 9/4/2024, Τεκμήριο 41 Έγγραφο15 και θα αξιολογηθεί ως εμπειρογνώμονας.  Μου έκανε καλή εντύπωση γιατί επεξήγησε με λεπτομέρεια τη σοβαρότητα των χειρουργείων στα οποία υποβλήθηκε ο ενάγοντας  και γιατί εξαιτίας πλέον των επεμβάσεων δεν μπορούσε να εργάζεται σε χειρωνακτική εργασία. Στα συμπεράσματα του κατέληξε κατόπιν εξέτασης του ενάγοντα, μελέτης των εξετάσεων του ενάγοντα καθώς και με βάση την επιστημονική του γνώση. Παρουσίασε το απαραίτητο υπόβαθρο επι του οποίου βασίστηκε για να καταλήξει στην ιατρική του γνωμοδότηση. Σημείωσε ότι ενας ασθενής με τις 2 αυτές εγχειρήσεις στον ώμο δεν μπορεί να μεταφέρει πλέον βάρος παραπάνω από 12 κιλά, μοιρασμένο το βάρος στους δύο ώμους.  Αποδέχομαι τη μαρτυρία του διότι αυτή υπήρξε εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη αναφορικά με την ικανότητα του ενάγοντα για εργασία.

 

O MY1 ήταν ο εμπειρογνώμονας ορθοπεδικός εκ πλευράς υπεράσπισης. O μάρτυρας εξέτασε τον ενάγοντα μία φορά το Σεπτέμβριο του 2018 πρίν δηλαδή ο ενάγοντας υποβληθεί σε δύο χειρουργικές επεμβάσεις στον ώμο. Κατ΄αρχήν τα συμπεράσματα του μάρτυρα για τις σωματικές βλάβες που υπέστη ο ενάγοντας συνεπεία του ατυχήματος ημερομηνίας 19/3/2018 συμφωνούν με τα συμπεράσματα των γιατρών του ενάγοντα κυρίως, Τεκμήριο 7 ιατρική έκθεση ημερομηνίας  2/8/2018. Επίσης ο μάρτυρας δεν διαφώνησε ότι σύμφωνα και με τη μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου που έλαβε υπόψη κατά την έκθεση του, Τεκμήριο 47 ημερομηνίας 6/6/18 ο ενάγοντας είχε αναπτύξει οστεόφυτα στη βραχίονο κεφαλή του αριστερού ώμου  και βαριά οστεοαρθρίτιδα. Τα ίδια αναφέρονται και στη μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου, Τεκμήριο 12.Η διαφωνία του μάρτυρα έγκειται ότι τόσο η οστεοαρθρίτιδα όσο και τα οστεόφυτα δημιουργούνται με την πάροδο του χρόνου και ήταν προυπάρχουσες καταστάσεις  του τραυματισμού του ημερομηνίας 19/3/2018 και δεν μπορούν να δημιουργήθηκαν μέσα σε 2-3 μήνες αλλά οφείλονται στο τραυματισμό του στον ώμο πρίν 25-26 χρόνια. Δεν μπορώ να δεχθώ αυτή τη θέση του μάρτυρα ως θέση ασφαλή για να εξαγάγω το συμπέρασμα  που εισηγείται η υπεράσπιση. Ο μάρτυρας εισηγήθηκε ότι ενάγοντας δεν πονούσε αλλά παρουσίαζε μειωμένη κινητικότητα του ώμου. Η μαρτυρία του όμως έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη μαρτυρία  που έχει ενώπιον του το Δικστήριο.  Στο Τεκμήριο 8, αναφέρεται ότι ο ενάγοντας που εξετάστηκε στις 23/10/2018 παρουσιάζει έντονο άλγος και μεγάλο περιορισμο κίνησης αριστερού ώμου. Το ίδιο αναφέρεται και στην ιατρική έκθεση ημερομηνίας 2/8/2018, Τεκμήριο 7. Ο μάρτυρας εξαιτίας των δύο πιο πάνω συμπτωμάτων υποβλήθηκε σε 2 χειρουργικές επεμβάσεις ώμου οι οποίες κρίθηκαν αναγκαίες απο τους θεράποντες ιατρούς του όπως αναφέρεται στο Τεκμήριο 34. Περαιτέρω αναφορικά με τα οστεόφυτα και τη βαριά οστεοαρθρίτιδα, οι δύο μαγννητικές τομογραφίες αναφέρονται  και οι δύο σε αυτήν την κατάσταση ενώ στην μαγνητική τομογραφία Τεκμήριο 12 εκεί όπου προυπήρχαν κάποια στοιχεία δηλαδή προ του ατυχήματος αναφέρονται ότι «συνυπάρχουν ως χρόνια» ενώ αυτό δεν αναφέρεται για τα οστεόφυτα και την οστεοαρθρίτιδα. Αν υπήρχαν τα πιο πάνω προ του ατυχήματος ο ενάγοντας τουλάχιστον θα πονούσε και δεν θα μπορούσε να ασχολείται με βαριά χειρωνακτική εργασία όπως ασχολείτο προ του δυστυχήματος.  Συνεπώς δεν μπορώ να δεχθώ ότι αυτή η βαριά κατάσταση προυπήρχε του ατυχήματος χωρίς να δώσει συμπτώματα. Μπορεί να προυπήρχε μια κατάσταση οστεοαρθρίτιδας η οποία να δημιουργείται με την πάροδο του χρόνου αλλά σαφώς η κατάσταση του ενάγοντα ο οποίος είχε αναπτύξει ευμεγέθη οστεόφυτα και βαριά οστεοαρθρίτιδα στον αριστερό ώμο δεν μπορεί παρά  να οφείλεται στον τραυματισμό του. Δεν αποδέχομαι τη μαρτυρία του σε κανένα σημείο αυτής.

 

Για τους λόγους που εξήγησα δεν μπορώ να δεχθώ τη μαρτυρία του γιατρού ο οποίος όμως και ο ίδιος κατα τη μαρτυρία του είχε παραπέμψει και στη γνώμη των θεραπόντων ιατρών  του ενάγοντα οι οποίοι παρακολούθησαν αυτόν μετα την εξέταση που του έκανε ο ίδιος.

 

Ο επόμενος μάρτυρας δεν μου έκαμε καθόλου καλή εντύπωση. Η πρόσπάθεια του ήταν να πείσει ότι ο ενάγοντας ψεύδεται όταν λέει ότι έπεσε με τον τρόπο που έπεσε και ότι χτύπησε εξαιτίας αυτού. Επίσης προσπάθησε να πείσει ότι ο ενάγοντας περιστασιακα εργαζόταν στην αποθήκη ενώ η κυρίως του εργασία ήταν να οδηγεί το ανυψωτικό μηχάνημα. Άλλα πρόσωπα ήταν υπεύθυνα για την φόρτωση και εκφόρτωση των κιβωτίων. Τη θέση του αυτή δεν τη δέχομαι διότι δεν ήταν καθόλου πειστική και εξέλειπε ειλικρίνιας. Αν ο ρόλος του ενάγοντα δεν ήταν και εντός της αποθήκης δεν επεγηγήθηκε καθόλου πως βρέθηκε μόνος ο ίδιος χωρίς κάποιον άλλον τη μέρα του συμβάντος στην αποθήκη να πρέπει να καθαρίσει το πάτωμα απο τα λερωμένα λάδια και να συγυρίσει τα βαρέλια που είχαν γύρει αφού είχε κοπεί η τέλα με την οποία ήταν δεμένα. Επίσης δεν δέχομαι ότι ο ενάγοντας δεν είχε οποιοδήποτε ρόλο στο συγύρισμα των δοχείων εντός της αποθήκης τα οποία βρίσκονταν πάνω σε παλέτα σε ράφια ούτε ότι δεν ασχολείτο με φόρτωμα και εκφόρτωμα.  Δουλειές δηλαδή που γίνονται σε μία αποθήκη τροφίμων και  λαδιών. Ούτε οτι το δέσιμο των δοχείων όπως έπεσαν εκείνη τη μέρα μπορούσε να γίνει μόνο με το ανυψωτικό μηχάνημα. Δεν αποδέχομαι τη μαρτυρία του σε κανένα σημείο διότι δεν πείστηκα για την αλήθεια των λεγομένων του. Δεν παρουσίασε στο Δικαστήριο ούτε επεξήγησε το σύστημα εργασίας στις αποθήκες και ποιό ήταν το σύστημα ασφάλειας που παρείχε στους εργαζόμενους εντός της απόθηκης και ποιές οδηγίες είχαν όσον αφορά τυχόν πέσιμο δοχείων και καθαρισμού χώρου αφού όπως δέχτηκε μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο. Περιορίστηκε απλώς να αρνηθεί τις θέσεις του ενάγοντα. Δέχτηκε ότι στις αποθήκες δεν υπήρχε πρόσωπο υπεύθυνο να εποπτεύει την εργασία των ατόμων εντός αυτής σε αντίθεση με τα όσα αναφέρθηκαν στην υπεράσπιση ότι ο ενάγοντας είχε γενικό καθήκον εποπτείας.

 

Σύμφωνα με την αποδεκτή και μη αμφισβητούμενη σε κάποια σημεία μαρτυρία προβαίνω στα πιο κάτω ευρήματα:

1)    O ενάγοντας ηλικίας 42 περίπου χρονών, στις 15/9/2017 εργοδοτήθηκε στην εναγόμενη εταιρεία με μηνιαίο μισθό €1250. Η εναγόμενη εταιρεία ασχολείται με την αποθήκευση, εμπορία και διανομή τροφίμων, γαλακτοκομικών προιόντων, λαδιών προς βρώση και άλλων τροφίμων.

2)    Στην εναγόμενη υπήρχαν 5 αποθήκες τροφίμων και άλλων ειδών μεταξύ άλλων δοχείων λαδιών.  Ο ενάγοντας εκτελούσε καθήκοντα αποθηκάριου και μεταξύ άλλων ανάμεσα στα καθήκοντα του ήταν ο χειρισμός ανυψωτικού μηχανήματος για φόρτωση και εκφόρτωση κιβωτίων, δοχείων και άλλων προιόντων βάρους μέχρι 20 κιλών και τοποθέτηση αυτών σε ράφια ύψους μέχρι και 5 μέτρα πάνω σε παλέτες εντός αποθήκης,στοίβαγμα παλετών, επιδιόρθωση παλετών, καθάρισμα αποθηκών. Σε καμία περίπτωση ο ενάγοντας δεν είχε το γενικό πρόσταγμα αναφορικά με την οργάνωση του συστήματος εργασίας και τον τρόπο εκτέλεσης των εργασιών τόσο εντός όσο και εκτός αποθήκης αλλά πάντα ακολουθούσε τις οδηγίες της διεύθυνσης της εναγόμενης.

3)    Στις 19/3/2018 γύρω στις 10:00 ο ενάγοντας μαζί με τον ΜΕ2 κατόπιν εντολών που είχαν λάβει, είχαν αρχίσει το ξεφόρτωμα εμπορευματοκιβωτίου  20 ποδών και σιγύρισμα της αποθήκης. Στις 10:30 o ενάγοντας είχε διαπιστώσει ότι συγκεκριμένα εικοσάλιτρα πλαστικά δοχεία  που περιείχαν λάδι βρώσης  και βρίσκονταν αποθηκευμένα σε παλέτα στιβαγμένα στο τρίτο επίπεδο ραφιού αποθήκευσης, στο τελευταίο σημείο στο βάθος του ραφιού κατα μήκος χωρητικότητας 8 παλέτων και σε ύψος περίπου 5 μέτρα απο το έδαφος  είχαν πέσει στο έδαφος, έσπασαν και χύθηκε λάδι.  Τότε ο ενάγοντας ενημέρωσε τη διεύθυνση της εναγόμενης και άρχισε να καθαρίζει τα λάδια. Η κάθε ξύλινη παλέτα περιείχε 20 λίτρα βαρέλια με λάδι, τοποθετημένα σε 3 πατούς απο 17 ο 1^ος και 2^ος πάτος και 16 τρίτος πάτος.

4)    Την ίδια μέρα κατά ή περι τις 11:00 και ενώ είχε λάβει εντολές και/ή οδηγίες να σκαρφαλώσει  στον τρίτο πάτο ραφιού απο την πίσω τη μεριά, να τακτοποιήσει τα υπόλοιπα δοχεία λαδιού και να δέσει με τέλα κάποια γερμένα βαρέλια λαδιού,  κάποια βαρέλια που βρίσκονταν στον πρώτο πάτο της παλέτας του 3^ου ραφιού μετατοπίστηκαν απο τη θέση τους και τον κτύπησαν στα πόδια με αποτέλεσμα να χάσει την ισορροπία του και να πέσει στο έδαφος απο ύψος 5 μέτρων. Ο ενάγοντας σκαρφάλωσε επειδή το ανυψωτικό όχημα δεν χωρούσε να περάσει πίσω απο τους πατούς εκει που είχαν γύρει τα δοχεία λαδιού ως επίσης δεν του παρασχέθηκε άλλος τρόπος να ανέβει για να περιμαζέψει τα δοχεία με λάδια που είχαν πέσει.

5)    Μεταφέρθηκε μετά την πτώση του απο τον ΜΕ2 στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου και εξετάστηκε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ο ενάγοντας εξετάστηκε και ανέφερε άλγος  στην ΑΜΣΣ, στον αριστερο ώμο, στο αριστερό ημηθωράκιο. Έγινε ακτινολογικός έλεγχος και δεν διαπιστώθηκε κάταγμα. Του έγινε ανάρτηση ώμου και του δόθηκε παρεμπεπτικό να εξεταστεί απο ορθοπεδικό. Του δόθηκε μια μέρα άδεια ασθενείας.

6)    Στις 20/3/2018 εξετάστηκε απο το ορθοπεδικό Ν.Μ στο Γενικό Αμμοχώστου.  Κατα την κλινική εξέταση του ο ενάγοντας ανέφερε άλγος στον αριστερό ώμο, μειωμένη κινητικότητα, ζάλη, άλγος στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης(ΑΜΣΣ) και άλγος στον αριστερό ώμο με μειωμένη επίσης κινητικότητα. Δόθηκε παραπεμπτικό για αξονική τομογραφία της ΑΜΣΣ και του εγκεφάλου.  Η αξονική δεν έδειξε παθολογικά ευρήματα. Δόθηκε επίσης παραπεμπτικό για μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου και παραπεμπτικό για φυσιοθεραπεία.  Δόθηκε άδεια ασθενείας απο 19/3/18-9/4/18.

7)    Ο ενάγοντας ακολούθησε αριθμό φυσιοθεραπειών μέχρι την επόμενη του εξέταση .

8)    Στις 12/4/2018 επανεξετάστηκε ο ενάγοντας απο ορθοπεδικό με ίδια κλινική εικόνα δηλαδή άλγος και μειωμένη κινητικότητα του αριστερού ώμου. Δόθηκε παραπεμπτικό για διεξαγωγή μαγνητικής τομογραφίας στον ιδιωτικό τομέα με δικά του έξοδα. Δόθηκε άδεια ασθενείας μέχρι 11/6/18.

9)    Με βάση τη μαγνητική τομογραφία 6/6/18,Τεκμήριο 47 και την κλινική εξέταση του ενάγοντα εκ νεόυ στις 11/6/18 διαπιστώθηκαν τα εξής:

Κάκωση αριστερού ώμου με μετατραυματικό οστικό οίδημα στη γλύνη,αιμάτωμα και τενοντίδα του υπερακάνθιου μυός  καθώς και του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου μυός.

Κάκωση αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ)

Κάκωση αριστερού ημιθωρακίου.

Διάστρεμμα αριστερής ποδοκνημικής (ΠΔΚ).

Συνεστήθηκε αρθροσκοπική αποκατάσταση.

Οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις στην αριστερή κατ΄ώμου άρθρωση.

Στις 11/6/2018 δόθηκε άδεια ασθενείας μέχρι 11/7/2018 καθώς κρίθηκε ανίκανος προς εργασία.

10)  Ο φυσιοθεραπείες συνεχίστηκαν μέχρι τις 23/8/2018- Τεκμήριο 17 σχετικό με τον αριθμό φυσιοθεραπειών.

11)  Ο ασθενής δεν είχε παρουσιάσει βελτίωση και παραπέμφθηκε στις 23/10/18 σε ορθοπεδικό του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας αφού παραπονείτο για άλγος και μειωμένη κινητικότητα αριστερού ώμου και άλγος αυχένα.

12) Υποβλήθηκε εκ νέου σε μαγνητική τομογραφία αριστερού ώμου και αυχένα. Η μαγνητική τομογραφία, ημερομηνίας 24/11/18, Τεκμήριο 12 έδειξε μεταξύ άλλων όμως που εδω ενδιαφέρουν αρχόμενα οστεόφυτα στην αυχενική μοίρα και στον αριστερό ώμο βαρειά οστεοαρθριτιδα με ελάττωση του εύρους της άρθρωσης και στην βραχίονα κεφαλή ευμεγέθη οστεόφυτα.

13) Την 28/2/2019 υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση  επιφανειακής αρθροπλαστικής αριστερού ώμου λόγω μη καλυτέρευσης των συμπτωμάτων στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Νοσηλεύτηκε απο 27/2/2019-4/3/2019 και έλαβε αναρρωτική άδεια μέχρι 30/4/2019 εφόσον δεν ήταν ικανός για χειρωνακτική εργασία.

14)  Ακολούθησε αριθμό φυσιοθεραπειών μετεγχειρητικά μετά απο σύσταση του ορθοπεδικού.

15) Λόγω μη βλετίωσης  της κατάστασης του αφού συνέχισε να παραπονείται για περιορισμό κινητικότητας και άλγος αριστερού ώμου  υποβλήθηκε κατόπιν σύστασης του ορθοπεδικού σε ολική αρθροπλαστική ώμου η οποία πραγματοποιήθηκε στις 21/10/20 στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και έλαβε εξιτήριο στις 23/10/20.

16)  Ακολούθησε αριθμό φυσιοθεραπειών για 4 περίπου μήνες μετεγχειρητικά κατόπιν σύστασης θεράποντος γιατρού.

17)  Ο σκοπός του χειρουργείου που ήταν η βελτίωση της κινητικότητας του ώμου και μείωση του πόνου επιτεύχθηκε και ο ενάγοντας κατέστη λειτουργικός στην καθημερινότητα του, πλήν όμως παρέμεινε ανίκανος για χειρονακτική εργασία και δεν μπορούσε να ασκεί τα καθήκοντα του αποθηκάριου.

18)  Τα οστεόφυτα και η βαριά οστεοραθρίτιδα που φαίνονται στις δύο μαγνητικές τομογραφίες Τεκμήριο 47 η πρώτη και τεκμήριο 12 η δεύετρη είναι αποτέλεσμα του τραυματισμού του ενάγοντα στις 19/3/2018.

19) Ο ενάγοντας υπέστη εξαιτίας των πιο πάνω ειδικές ζημιές ύψους:

€124 ποσά για την έκδοση ιατρικών βεβαιώσεων

€114,40 για φάρμακα και άλλα έξοδα

€250 για τη μαγνητική τομογραφία στον ιδιωτικό τομέα ημερομηνίας 6/6/2018.

€1950 για το σύνολο των φυσιοθεραπειών, Τεκμήριο 17 και 25.

€10 Τεκμήριο 29.

20)  Ο ενάγοντας έλαβε επίδομα σωματικής βλάβης για την περίοδο απο 19/3/18-18/3/2019 ύψους €7785,85

21)  Ο ενάγοντας έλαβε σύνταξη αναπηρίας μετά απο Ιατροσυμβούλια απο 19/3/2019 για ποσοστό 27% μέχρι 1/10/2020 ποσό μηνιαία €172,99. Ακολούθως απο 1/10/2020 αποφασίστηκε αύξηση του ποσού του 27% και έλαβε για ποσό αναπηρίας 29.7% μέχρι 31/3/2023 ποσό €186,35. Την 1/4/2023 αναστάληκε διότι δεν επανεξετάστηκε απο ιατροσυμβούλιο. Ακολούθως και αφου επανεξετάστηκε τον Απρίλιο του 2024 απο Ιατροσυμβούλιο του δόθηκε για το διάστημα απο 1/4/2024-30/4/2024 το ποσό των €813,24 ως σύνταξη αναπηρίας.

22)  Στα διάφορά ιατροσυμβούλια κρίθηκε ανίκανος προς χειρωνακτική εργασία στο μέλλον αφού πλεόν δηλαδή μετα και τις 2 εγχειρήσεις δεν μπορεί να σηκώνει βάρος  πέραν των 6 κιλών σε κάθε χέρι και συστήθηκε καθιστική εργασία. Ο ενάγοντας δεν μπόρεσει να επιστρέψει και να εργαστεί στην προηγούμενη του εργασία ενώ κατέστη δύσκολο να βρεί σχετικά εργασία μη χειρωνακτική μετα και τη 2^η  χειρουργική επέμβαση.  Όπως προκύπτει έγινε προσπάθεια για κάποιας μορφής εργασία το έτος 2020 όπου φαίνονται πραγματικές αποδοχές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €3,156.

23) Προκύπτει ως αναπόδραστο συμπέρασμα με βάση ανωτέρω ότι ο ενάγοντας μετα τον τραυματισμό υπέστη μεγαλη ταλαιπωρία, πόνο, λειτουργικές δυσκολίες στην καθημερινότητα του και μείωσε τις απολαύσεις στη ζωή του μεταξύ άλλων και το άθλημα πολεμικών τεχνών στο οποίο  επιδιδόταν . Σήμερα κατα την αλλαγή των καιρικών συνθηκών παρουσιάζει ενοχλήσεις στον ώμο και κάποιας ελαφριάς μορφής περιορισμού στις κινήσεις του ώμου.

 

 

NOMIKH ΠΤΥΧΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

 

Η αγωγή εδράζεται στο αστικο αδίκημα της αμέλειας όπως αυτό κωδικοποιείται στο άρθρο 51 του Κεφ148 και κυρίως στην αμέλεια της εναγόμενης ως εργοδότη να παρέχει ασφαλές σύστημα εργασίας κατά την ώρα εκτέλεσης εργασίας του ενάγοντα στην αποθήκη της εναγόμενης.

 

Τα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν από το Δικαστήριο έχουν πλειστάκις επεξηγηθεί με ιδιαίτερη αναφορά στις αποφάσεις Ξενοφώντος ν Κ.ΖΟΟ BAR RESTAURANT LTD κ.α 2016 1ΑΑΔ 2786 και πρόσφατα στην υπόθεση MHAJI κ.α ν. ADONIS BATHS MAYROKOLIMPOS WATERFALLS LIMITED κ.α, Πολιτική Έφεση Αρ.192/14 ημερομηνίας 10/5/22, ECLI:CY:AD:2022:D181 είναι τα εξής:

1)    Υπήρχε καθήκον επιμέλειας απο την εναγόμενη.

2)    Παραβιάστηκε το καθήκον αυτό δηλαδή στην παρούσα περίπτωση αν παραβιάστηκε το καθήκον να παρέχει ασφαλές σύστημα εργασίας κατα την εκτέλεση των καθηκόντων του ενάγοντα στην αποθήκη και κατα τη συγκεκριμένη εργασία.

3)    Το τελευταίο ερώτημα είναι κατα πόσον ήθελε βρεθεί αμέλεια αυτή ήταν σε αιτώδη συνάφεια  δηλαδή ήταν αυτή που προκάλεσε ή που συνέβαλε ουσιωδώς στην πρόκληση του τραυματισμού. Την προϋπόθεση αυτή ο ενάγοντας έχει το βάρος να τη στοιχειοθετήσει επι του ισοζυγίου των πιθανοτήτων.

Ως προς τη νομική πτυχή που καλύπτει το ζήτημα της υποχρέωσης του εργοδότη προς παροχή ασφαλούς συστήματος εργασίας και καθοδήγησης των εργοδοτουμένων του ως προς τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν προς αποφυγή ατυχημάτων, υπάρχει πλούσια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (βλ. Transbeton Ltd. v. Σταύρου κ.α. (2009) 1 Α.Α.Δ. 304, Iacovou Brothers (Constructions) Ltd. ν. Μιχαήλ (2009) 1 ΑΑΔ 113, Ευθυμίου ν. Αρτοποιεία Δημήτρη Γεωργίου & Υιών Λτδ. (2012) 1 ΑΑΔ 206 και Αριστος Κυμίσης ν. Ανδρέα Χρυσοστόμου κ.α., Πολ. Εφ. 361/11, ημερ. 24/3/17), ECLI:CY:AD:2017:A110, ECLI:CY:AD:2017:A110.

 

Στην υπόθεση ΑΗΚ ν. Χριστοφόρου, Πολ. Εφ. 82/10 και 82Α/10, ημερ. 5/2/15, αναφέρθηκε ότι «είναι καθήκον του εργοδότη να επινοήσει και να υποδείξει ένα κατάλληλο και ασφαλές σύστημα εργασίας.  Στην έννοια του όρου σύστημα εργασίας περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η παροχή οδηγιών, η οργάνωση της εργασίας, η λήψη προφυλάξεων για την ασφάλεια των εργατών κ.α».

 

Στην Αλεξάνδρου ν. Κυριάκου & Υιών Λτδ (1997) 1 Α.Α.Δ. 506 με αναφορά στο σύγγραμμα Charlesworth & Percy on Negligence 8η έκδοση λέχθηκαν τα εξής:

 

«Έννοια του συστήματος εργασίας.  Ένα σύστημα εργασίας είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή: (i) της οργάνωσης της εργασίας, (ii) του τρόπου με τον οποίο σκοπείται η εκτέλεση της εργασίας, (iii) της σειράς παροχής οδηγιών (ειδικώς σε άπειρους εργάτες), (iv) της σειράς των γεγονότων, (v) της λήψης προφυλάξεων για την ασφάλεια των εργατών και σε ποια στάδια, (vi) του αριθμού των προσώπων που χρειάζονται για την εκτέλεση της εργασίας, (vii) του ρόλου που θα αναλάβει ο καθένας από τους εργοδοτουμένους, (viii) και της στιγμής κατά την οποία θα εκτελέσουν τους αντίστοιχους ρόλους τους.

 

Καθήκον υπόδειξης ασφαλούς συστήματος εργασίας. Αποτελεί ζήτημα πραγματικό το κατά πόσο είναι απαραίτητο να προδιαγραφεί σύστημα εργασίας κάτω από οποιεσδήποτε δοσμένες περιστάσεις. Όταν εξετάζεται ένα τέτοιο ζήτημα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η φύση της εργασίας, δηλαδή το κατά πόσο αυτή χρειάζεται προσεκτική οργάνωση και επίβλεψη, προς το συμφέρον της ασφάλειας εκείνων που την εκτελούν, ή μπορεί να αφεθεί πειστικά από ένα συνετό εργοδότη στην φροντίδα των επί τόπου υπαλλήλων να την εκτελέσουν με τρόπο λογικά ασφαλή. Ακολουθεί ότι ένας εργοδότης υπέχει καθήκον να υποδείξει σύστημα εργασίας έστω και εάν πρόκειται για ένα και μόνο εγχείρημα, εάν κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο προς το συμφέρον της ασφάλειας.»

Στην ίδια υπόθεση με αναφορά στην υπόθεση General Cleaning Contractors Ltd v.  Christmas [1952] 2 All E.R. 1110 λέχθηκε περαιτέρω ότι είναι καλά γνωστό στους εργοδότες ότι οι εργάτες πολύ συχνά, αν όχι συστηματικά, δεν λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγεται η εργασία τους. Είναι δε γι' αυτό το λόγο που το κοινοδίκαιο απαιτεί ότι οι εργοδότες πρέπει να καταβάλλουν λογική φροντίδα να καθορίζουν ένα λογικά ασφαλές σύστημα εργασίας. Οι εργοδότες δεν εξαιρούνται από αυτό το καθήκον από το γεγονός ότι οι εργάτες τους είναι έμπειροι και θα μπορούσαν, αν ήταν στη θέση των εργοδοτών, να εφαρμόσουν οι ίδιοι ένα λογικά ασφαλές σύστημα εργασίας. Οι εργάτες δεν βρίσκονται στη θέση των εργοδοτών. Τα καθήκοντα τους δεν εκτελούνται μέσα στην ήρεμη ατμόσφαιρα του γραφείου με τις συμβουλές των ειδικών. Περαιτέρω με αναφορά στην ίδια αυτή υπόθεση λέχθηκε ότι ακόμη και αν υποτεθεί ότι άλλα συστήματα διεξαγωγής της εργασίας δεν ήταν πρακτικώς εφαρμόσιμα, οι εργοδότες είχαν υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι το σύστημα το οποίο είχε υιοθετηθεί ήταν, όσο μπορούσε αυτό να επιτευχθεί, ασφαλές και ότι οι υπάλληλοί τους είχαν καθοδηγηθεί ως προς τα μέτρα που θα ελάμβαναν για να αποφύγουν τα ατυχήματα.

 

Ένα σύστημα εργασίας δεν είναι ασφαλές αν δεν προστατεύει ικανοποιητικά τους εργαζόμενους από κάποιο συγκεκριμένο κίνδυνο που λογικά μπορεί να προβλεφθεί και ο οποίος μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα, των οποίων η λύση είναι αφενός πραγματικά εφικτή και αφετέρου η δαπάνη που συνεπάγεται δεν είναι εντελώς δυσανάλογη προς το είδος και το μέγεθος του κινδύνου που στοχεύουν να αποφύγουν (βλ. και Δήμος Λεμεσού v. Χαραλάμπους (1989) 1 Α.Α.Δ. 423)».

 

Η νομολογία αναγνωρίζει το καθήκον στον εργοδότη να παρέχει ασφαλές σύστημα εργασίας στον εργοδοτούμενο κατα την εκτέλεση της εργασίας το οποίο περιλαμβάνει  μεταξύ άλλων την οργάνωση της εργασίας, τις κατάλληλες οδηγίες για την εκτέλεση της εργασίας και οδηγίες για προφύλαξη απο κινδύνους κατα την εκτέλεση της εργασίας και λήψη κάθε εύλογης φροντίδας για την ασφάλεια των εργοδοτουμένων του.

 

Αναφορικά με την παράβαση του καθήκοντος παροχής γενικά ενός ασφαλούς σύστηματος εργασίας στο χώρο εργασίας ο ενάγοντας δικογραφεί στην έκθεση απαίτησης για τους εναγόμενους:

1.    Δεν έλαβαν προφυλακτικά μέτρα για την ασφάλεια του ενάγοντα.

2.    Εξέθεσαν τον ενάγοντα σε κίνδυνο ζημίας ή τραυματισμό τον οποίον γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν.

3.    Δεν του προμήθευσαν ασφαλές σύστημα εργασίας.

4.    Διέταξαν αυτόν να εκτελέσει εργασία που ήταν επικίνδυνη.

5.    Δεν έδωσαν κατάλληλες οδηγίες για την ασφαλή εκτέλεση της εργασίας.

 

Στην παρούσα περίπτωση δόθηκαν οδηγίες στον ενάγοντα να δέσει με τέλα δοχεία λαδιού που είχαν γύρει απο τον τρίτο πάτο ραφιού της αποθήκης ύψους 5 μέτρων, που βρίσκονταν τοποθετημένα χωρίς να δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες του τρόπου εκτέλεσης της εργασίας. Επίσης η χρήση τέλας για να δεθούν κιβώτια στοιβαγμένα και τοποθετημένα σε σειρές πάνω σε παλέτα  δεν αποτελεί ασφαλή τρόπο συγκράτησης τέτοιων δοχείων τα οποία ζυγίζουν το καθένα αρκετά κιλά και βρίσκονται σε ύψος από το έδαφος. Και αυτό αποδεικνύεται γιατί τέτοια δοχεία είχαν γύρει και μάλισα χύθηκαν λάδια στο πάτωμα. Περαιτέρω η μη παροχή στον ενάγοντα εξοπλισμού για μπορέσει να φτάσει στον τρίτο πατό ραφιού αποθήκης χωρίς να σκαρφαλώσει ο ίδιος και χωρίς να υπάρχει γυρώ του και η κάτω του ενα δάπεδο εργασίας επι του οποίου θα μπορούσε να σταθεί για να δέσει τα δοχεία ήταν οι βασικές παραλείψεις που οδήγησαν ώστε ο ενάγοντας να σκαρφαλώσει μόνος σε ύψους 5 μέτρων για να συγκρατήσει και να δέσει με τέλα δοχεία με αποτέλεσμα να χάσει την ισορροπία του και  να πέσει. Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι ο ενάγοντας εξέθεσε τον εαυτό του σε κίνδυνο εκτελώντας αυτή την εργασία ή ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει σκάλα για να σκαρφαλώσει όπως τέθηκε .Η σκάλα δεν αποτελεί ένα ασφαλή τρόπο για να ανέβεις σε ύψος 5 μέτρων και να συγκατήσεις δοχεία βάρους 20 κιλών.

 

Απορρίπτω τη θέση ότι ο ενάγοντας μπορούσε να εκτελέσει τη συγκεκριμένη εργασία χρησιμοποιώντας το ανυψωτικό όχημα. Αυτή η θέση δεν  έχει γίνει δεκτεί διότι το ανυψωτικό μηχάνημα δεν μπορούσε να μεταβεί στο συγκεκριμένο σημείο που βρίσκονταν τα γερμένα δοχεία επίσης το ανυψωτικό δεν διέθετε δάπεδο εργασίας αλλά ήταν μόνο για να μετακινεί παλέτα και δοχεία. Τουλάχιστον δεν τέθηκε οτιδήποτε το αντίθετο απο την υπεράσπιση.

 

Καταλήγω ότι η εναγόμενη  εξέθεσε τον ενάγοντα σε περιττό κίνδυνο, δεν του παρείχε ασφαλή εξοπλισμό όπως ανυψωτικό μηχάνημα με δάπεδο εργασίας και/ή άλλο κατάλληλο εξοπλισμό για να ανέβει σε ύψος 5 μέτρων και να προβεί σε εργασίες επι πατών και ούτε ασφαλή δάπεδο εργασίας. Με τις δεδομένες συνθήκες εργασίες ήτοι του ύψους που βρίσκονταν τα δοχεία, του τρόπου που ήταν τοποθετημένα, του τρόπου που ήταν δεμένα δηλαδή με τέλα, η χρήση της σκάλας θα προσέθετε ακόμη ένα κίνδυνο στον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας.

Προβάλλεται η θέση ότι ο ενάγοντας είχε συντρέχουσα αμέλεια διότι ο ίδιος επέλεξε να εκτελέσει την εργασία με τον τρόπο που την εκτέλεσε χωρίς να διαλέξει ασφαλή τρόπο  εκτέλεσης αυτής και πως ο ίδιος εξέθεσε τον ευατό του στον κίνδυνο με τον τρόπο που εξετέλεσε την εργασία του. Η θέση δεν μπορεί να ευσταθήσει. Απόλυτα σχετικό και τυγχάνει πλήρους εφαρμογής το πιο κάτω απόσπασμα απο την απόφαση FYSCO CONTRACTING CO LTD ν ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 1991 1 ΑΑΔ 1014 :

 

          « Όπως όμως σημειώσαμε, είναι η διαζευκτική εισήγηση των εφεσειόντων πως και πάνω στη βάση των ευρημάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου θα έπρεπε να είχε καταλογιστεί στον εφεσίβλητο συντρέχουσα αμέλεια. Ήταν έμπειρος καλουψής, θα έπρεπε να γνώριζε πως η εκτέλεση της εργασίας με τον τρόπο που γινόταν ήταν επικίνδυνη και όφειλε να έπαιρνε μέτρα για την προσωπική του ασφάλεια.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν δέκτηκε την εισήγηση. Σύμφωνα με την απόφαση του, ο εφεσίβλητος ήταν υποχρεωμένος να εκτελέσει την εργασία του με τον τρόπο που περιγράψαμε και με τα διαθέσιμα από τους εργοδότες του μέσα.

Δε βρίσκουμε ότι συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος για συναγωγή από εμάς διαφορετικού συμπεράσματος. Ούτε και εμείς μπορούμε να δούμε ποια ήταν η προφύλαξη που εύλογα θα μπορούσε να πάρει και δεν πήρε ο εφεσίβλητος για τη δική του ασφάλεια. Η εισήγηση πως θα έπρεπε να είχε μεριμνήσει ο ίδιος για να δημιουργήσει προϋποθέσεις ασφάλειας με τη μεταφορά έστω δικού του τριστελιού ή σκάλας στον τόπο εργασίας και την κάλυψη του κενού με κατάλληλο τρόπο που εκείνος θα επινοούσε, δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Αυτό θα ισοδυναμούσε με μεταφορά της ευθύνης για την ύπαρξη ασφαλών συνθηκών εργασίας από τους ώμους των εργοδοτών όπου κατά νόμο βρίσκεται στους ώμους του εργοδοτουμένου.

Η πτώση του εφεσίβλητου οφειλόταν στον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας κατά το σύστημα εργασίας των εφεσειόντων και μέσα στις συνθήκες εργασίας που υπήρχαν και ήταν άσχετη με ο,τιδήποτε θα μπορούσε εύλογα να κάμει ο εφεσίβλητος, όσο έμπειρος κι αν ήταν και όσο κι αν ο κίνδυνος ήταν ορατός. Γνώση αναφορικά με το δυνητικά επικίνδυνο του τρόπου εκτέλεσης της εργασίας δεν είναι στοιχείο που, από μόνο του, μπορεί να στοιχειοθετήσει συντρέχουσα αμέλεια όταν το ζημιογόνο αποτέλεσμα επέρχεται επειδή ο εργοδοτούμενος απλώς εκτέλεσε την εργασία του, όπως όφειλε να κάμει, αν ήθελε να τη διατηρήσει. Δεν επεκτεινόμαστε στα όσα εξηγήθηκαν από τη νομολογία ως προ το ανεφάρμοστο κάτω από παρόμοιες συνθήκες της αρχής volenti non fit injuria, γιατί η εισήγηση των εφεσειόντων περιοριζόταν στην άποψη πως αποδείχτηκε συντρέχουσα αμέλεια και δεν επεκτεινόταν μέχρι του σημείου αυτού*. Σημειώνουμε μόνο πως για να απαλλαγεί από την ευθύνη ο εργοδότης για τέτοιο λόγο, χρειάζεται να αποδειχθεί πως ο εργοδοτούμενος, όχι απλώς γνώριζε την ύπαρξη του κινδύνου αλλά και τον αποδέχτηκε ρητά ή έστω με τη συμπεριφορά του με την έννοια ότι συμφώνησε να τον υποστεί παραιτούμενος του δικαιώματος του να αξιώσει αποζημιώσεις. Σε κάθε περίπτωση η αποδοχή του κινδύνου πρέπει να αποδεικνύεται πως ήταν το προϊόν της ελεύθερης θέλησης του εργοδοτουμένου. Αυτό, εξυπακούει δυνατότητα εκλογής. Τέτοια δυνατότητα δεν θεωρείται ότι υπάρχει στις περιπτώσεις εργοδοτουμένων που απλώς ανταποκρίνονται στην υποχρέωσή τους για εκτέλεση της εργασίας τους, χωρίς ο,τιδήποτε άλλο».

Με βάση τα εύρηματα του Δικαστηρίου ο ενάγοντας στα πλασία της εκτέλεσης της εργασίας του αποθηκάριου έλαβε εντολές να καθαρίσει το πάτωμα της αποθήκης και να δέσει δοχεία με λάδια που είχαν γύρει με τέλα. Ο ενάγοντας για να εκετελέσει την εργασία σκαρφάλωσε σε ύψος 5 μέτρων όπου βρίσκονταν τα παλέτα στο τρίτο πατό ραφιού της αποθήκης και επειδή δεν είχε τη δυνατότητα  ισορροπήσει κάπου σταθερά για να τα  δέσει έχασε την ισορροπία του και έπεσε. Θα ήταν εντελώς εκτός λογικής να εναποτεθεί ευθύνη στον ενάγοντα επειδή σκαρφάλωσε στα ράφια της αποθήκης για να εκτελέσει την εργασία του κατόπιν οδηγιών που έλαβε ενώ ήταν η εναγόμενη που είχε την ευθύνη να δώσει σωστές και ασφαλείς εντολές εκτέλεσης εργασίας και να παρέχει ένα ασφαλές σύστημα εργασίας.

Η ευθύνη πρόκλησης του ατυχήματος βαρύνει αποκλειστικά την εναγόμενη.

Αναφορικά με το τρίτο ερώτημα και την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ αμέλειας και και τραυματισμού.  Πρόσφατα το θέμα της αιτιώδους συνάφειας εξετάστηκε στην υπόθεση ADONIS BATHS MAYROKOLIMPOS WATERFALLS LTD(ανωτέρω) στην οποία αναφέρθηκαν τα εξής:

«Η αιτιώδης συνάφεια πρέπει να αποδεικνύεται ως πραγματικό γεγονός (Layland Shipping Co Limited v. Norwich Union [1918] A.C. 350).  Το ζήτημα προσεγγίζεται με πραγματιστική διάθεση ως ένα σύνηθες πρόβλημα της καθημερινής ζωής και όχι ως αντικείμενο θεωρητικής ενασχόλησης (Μonarch Steamship Co Ltd v. Karlhamns Oljefabriker [1949] 1 All E.R. 16).  Η αρχή αυτή αποτυπώνεται και στο σύγγραμμα Αρτέμης & Ερωτοκρίτου, Αστικά Αδικήματα, Δίκαιο και Αποφάσεις, Τόμος 2, σελ.23 ως ακολούθως:

Το θέμα της αιτιώδους συνάφειας είναι, σε τελευταία ανάλυση, πραγματικό και πρέπει να αποφασίζεται ως τέτοιο, με βάση τη συνηθισμένη, απλή κοινή λογική.»Ως πρώτο κριτήριο χρησιμοποιείται, κατά κανόνα, το γνωστό ως «"but for" test», δηλαδή το κατά πόσον αν δεν λάμβανε χώρα η συμπεριφορά του εναγόμενου το ζημιογόνο αποτέλεσμα δεν θα επερχόταν.  Όπως σημειώθηκε στην Voicu v. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. Αρ. 78/16, ημερ. 10.9.2018, ECLI:CY:AD:2018:B389, ECLI:CY:AD:2018:B389 «η συμπεριφορά του κατηγορούμενου θα πρέπει να συνιστά μια condition sine qua non, αναγκαίο και απαραίτητο όρο της παραγωγής του αποτελέσματος (factual causation) (R. v. White [1910] 2 Q.B. 124) .Πρόβλημα ανακύπτει όταν υπάρχουν περισσότερες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν στο ζημιογόνο αποτέλεσμα, ή όταν η αμέλεια οφείλεται σε παράλειψη («omission») και όχι σε θετική πράξη («In routine cases the determination of cause in fact appears to be simple and factual.[.] However, two situations, omissions creating an intractable proof problem and multiple sufficient causes, create extremely difficult cause-in-fact problem», Causation in Fact In Omission Cases, David A. Fischer, Utah, I.Rev. 1335, (1992)).Ειδικότερα, σε σχέση με πρόκληση ζημίας από παράλειψη, αναφέρονται στον Clerk & Lindsell on Torts, 21st ed., Chapter 2, section 2 (a) 12, τα ακόλουθα:

 

«Where the defendant's breach of duty invokes an omission, particularly in the giving of advice or information, the outcome will often depends on what someone (the claimant, a third party, sometimes even the defendant) would have done had the defendant not omitted to perform the relevant duty.  This necessarily involves asking a hypothetical question, after the event, as to how someone would have behaved if the circumstances had been different, a process that carries inherent uncertainty». 

 

Στην υπόθεση Αlphacell Ltd ν. Woodward[1]  στη σελίδα 490 o Lord Salmon ανέφερε τα εξής σε σχέση με την αιτιώδη συνάφεια:

«...essentially a practical question of fact which can best be answered by ordinary common sense rather than abstract metaphysical theory».

Στο σύγγραμμα Clerk & Lindsell on Torts 24 th Ed. Par. 7-209 “ Occurrence  cannot normally happen without negligence» αναφέρεται:

«Common experience suggests that in the absence of negligence bales of sugar  do not usually fall from hoists, barrels do not fall from warehouse windows, cranes do not collapse, trains do not collide aircraft do not usually crash and stones are not found in buns. In these situations courts have inferred that negligence has been the cause of the accident. A classic illustration is Benett v Chemical Construction GB Ltd[2] in which  two heavy panels fell onto a workman and the defendants called no evidence. Although the judge was unable to say precisely how they came to fall, he concluded that they could only have done so because of the gegligence of those working on them , and his view was upheld by the Court of Appeal».

Σε ελεύθερη μετάφραση:

  H κοινή εμπειρία δείχνει ότι ελλείψει αμέλειας τα δέματα ζάχαρης δεν πέφτουν συνήθως απο τα ανυψωτικά, τα βαρέλια δεν πέφτουν απο τα παράθυρα της αποθήκης, οι γερανοί δεν καταρρέουν, τα τρένα δε συγκρούονται, τα αεροσκάφη συνήθως δε συντρίβονται και πέτρες δε βρίσκονται στα ψωμάκια. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα δικαστήρια έχουν συμπεράνει ότι η αμέλεια ήταν η αιτία του ατυχήματος. Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι η υπόθεση Βennet ν. Chemical Construction GB Ltd, στην οποία δύο βαριά βαρέλια έπεσαν σε ένα εργάτη και οι εναγόμενοι δεν προσέφεραν μαρτυρία. Παρόλο που ο Δικαστής δεν μπορούσε να καταλήξει πως ακριβώς αυτά έπεσαν , συμπέρανε ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο εξαιτίας της αμέλειας αυτών που δούλευαν με αυτά και η απόφαση του επικυρώθηκε απο το Εφετείο.

Όσον αφορά την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ  της αμέλειας της εναγόμενης και της πρόκλησης του τραυματισμού κρίνεται με βάση τα ευρήματα του Δικαστηρίου πως αν η εναγόμενη παρείχε ασφαλές σύστημα εργασίας στον ενάγοντα, ήτοι έδιδε σωστές οδηγίες εκτέλεσης των εργασιών, παρείχε τα ασαφλή μέσα εκτέλεσης εργασίας όπως ασφαλή τρόπο μετάβασης σε ύψος 5 μέτρων και ασφαλή εξοπλισμό και δάπεδο εργασίας για να δεθούν βαρέλια και σαφώς όχι με τέλα αλλά με άλλο ασφαλή τρόπο τότε ο ενάγοντας δεν θα σκαρφάλωνε μόνος του σε τέτοιο ύψος και δεν θα έχανε την ισορροπία του με αποτέλεσμα να πέσει. Δεν μπορεί να αποτελέσει τυχαίο και φυσικό γεγονός ότι στην αποθήκη έπεσαν δοχεία λαδιού  παρά μόνο εξαιτίας της αμέλειας που επέδειξε η εναγόμενη.

Συνεπώς κατα την κρίση μου έχει αποδειχθεί η αναγκαία αιτιώδης συνάφεια μεταξύ αμέλειας της εναγόμενης και του τραυματισμού του ενάγοντα

Προχωρώ να επιδικάσω αποζημιώσεις με δεδομένο σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου ότι ο ενάγοντας υπέστη τραυματισμούς και ζημιές.

Αναφορικα με τις Γενικές αποζημιώσεις αξιώνονται αποζημιώσεις συνέπεια των σωματικών βλαβών, πόνου, ταλαιπωρίας, μείωσης απολαύσεων της ζωής, μόνιμα κατάλοιπα, αδυναμία εκτέλεσης πλέον του επαγγέλματος του αποθηκάριου, αδυναμία εκτέλεσης χειρωνακτικής εργασίας, μείωση εισοδηματικής ικανότητας.

Στην παρούσα περίπτωση ο ενάγοντας σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου υπέστη: κάκωση αριστερού ώμου όπου στη συνέχεια υπεβλήθηκε σε 2 χειρουργικές επεμβάσεις ημιαρθροπλαστικής και ανάστροφης αθροπλαστικής για αποκατάσταση από τον πόνο και τον περιορισμό της κινητικότητας, πολύμηνη φυσιοθεραπεία και έλαβε αναρρωτική άδεια. Επίσης διάστρεμμα αριστερής ποδοκνημικής, θλάση αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης και κάκωση θώρακος.  Μετα τον τραυματισμό και συνεπεία αυτού ανέπτυξε στον αριστερό ώμο ευμεγέθη οστεόφυτα και βαριά οστεοαρθρίτιδα. Σε αυτά λαμβάνονται υπόψη ότι ο ενάγοντας δεν μπορεί να γυμνάζεται όπως και να ασκεί το άθλημα των πολεμικών τεχνών. Επίσης λαμβάνεται υπόψη οτι εχει κριθεί ανάπηρος και λαμβάνει σύνταξη ανικανότητας ποσοστού 29.7%

Το νομολογιακό προηγούμενο είναι καθοδηγητικό ως προς το ύψους των αποζημιώσεων όχι όμως δεσμευτικό  καθότι κάθε απόφαση διαφέρει ως προς τις περιστάσεις της και το είδος και την έκταση του τραυματισμού. Σχετικές είναι οι υποθέσεις Fysko Contracting Co Ltd v. Γεωργίου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1014 και Ερωτοκρίτου κ.ά. v. Καραολή (1998) 1(Α) Α.Α.Δ. 445.

 Στην παρούσα περίπτωση δεν έχουν εντοπιστεί ιδιαίτερα διαφωτιστικές αποφάσεις ή σχετικές και /ή αυτές που έχουν εντοπιστεί ανάγονται σε χρόνο προ 20ετίας και πλέον όπου η αξία του χρήματος ήταν διαφορετική. Πλεόν  η αξία του χρήματος έχει ανέβει κατά πολύ.

Για παράδειγμα στην υπόθεση  Σόλωνας Σαρρής ν. Κατσενζίδη 2010 1 ΑΑΔ 2120 επρόκειτο για άντρα ηλικίας 72 ετών  κατα το χρόνο του δυστυχήματος ο οποίος υπέστη κατάγμα ωμογλήνης, θλάση δεξιού γόνατος, θλάση αυχένα, ελαφριά εγκεφαλική διάσειση με επιδείνωση της κατάστασης του με την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας και την ανάγκη για υποβολή στη μεγάλη και δύσκολη αρθροπλαστική εγχείρηση για αντικατάσταση της άρθρωσης του ώμου. Πρωτόδικα είχαν επιδικάστει γενικές αποζημιώσεις 15.000Λ.Κ, ποσό το οποίο αυξήθηκε κατ’εφεση στις 25.000ΛΚ ήτοι €42.715,04.

Στην υπόθεση ΑΝΔΡΟΥΛΑ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ν. ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ   2016 1 ΑΑΔ  1664 η εφεσείουσα ηλικίας 55 ετών υπέστη συντριπτικό κάταγμα δεξιού βραχιόνιου οστού, έγεινε χειρουργική επέμβαση και τοποθετήθηκαν βίδες και πλατίνα και αποφασίστηκε ότι υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο στο μέλλον να νεκρώνετο η κεφαλή του δεξιού βραχίονα και να υποβάλλετο σε εγχείρηση αρθροπλαστικής δεξιού ώμου. Επικυρώθηκε η επιδικάση του ποσού των €80.000 στο οποίο περιλαμβάνονταν €20.000 για απώλεια εισοδηματικής ικανότητας.

Στην υπόθεση ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΥΚΟΠΕΤΡΙΤΗΣ ν. ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ 2004 1ΑΑΔ 218 ο εφεσείοντας κατα το χρόνο του τροχαίου δυστυχήματος ήταν άντρας ηλικίας 47 χρονών αποθηκάριος στο επάγγελμα, υπέστη εγκεφαλική διάσειση και σοβαρό κάταγμα στο μηριαίο οστού για το οποίο απαιτήθηκε αρθροπλαστική επέμβαση στο ισχύο. Παρέμειναν σαν μόνιμα κατάλοιπα ελαφρυά χολότητα στο βάδισμα και περιορισμός κινήσεων, οι καιρικές αλλαγές θα του προκαλούσαν ενοχλήσεις όπως αποφασίστηκε, κατα λογική πρόβλεψη θα απαιτείτο ακόμη μία αρθροπλαστική επέμβαση. Επίσης κρίθηκε ότι δεν μπορούσε να ασκεί πλέον τα καθήκοντα του αποθηκάριου το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθεί η εισοδηματική του ικανότητα. Επικυρώθηκε  το ποσό των 35.000Λ.Κ που είχε επιδικαστεί πρωτόδικα στις 31/1/02. Επιπλέον είχαν επιδικαστεί και άλλα ποσά για την απώλεια μελλοντικών απολαβών.

Υπο τας περιστάσεις κρίνω ότι το ποσό των €80.000 αποτελεί δίκαια και εύλογη αποζημίωση για την ταλαιπωρία και τις σωματικές βλάβες του ενάγοντα.

Αναφορικά με τις ειδικές αποζημιώσεις ο ενάγοντας αξιώνει τις υλικές ζημιές τις οποίες δικαιούται.  Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου δικαιούται ποσό €2.448,14 το οποίο επιδικάζεται προς όφελος του.

Επίσης αξιώνει ως ειδικές ζημιές σύμφωνα με τη δικογράφηση  απώλεια απολαβών τους μισθούς του ύψους €1355 απο την ημερομηνία του εργατικού ατυχήματος ήτοι 19/3/2018 μέχρι την ημερομηνία καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης και μετέπειτα ως αποζημιώσεις τους μισθούς του μέχρι την συνταξιοδότηση του σύμφωνα με τις παραγράφους Ε και Στ της Έκθεσης Απαίτησης. Αναφορικά με τους μισθούς μέχρι τη συνταξιοδότηση του θα δοθεί ποσό μέχρι την έκδοση απόφασης ως ειδικές ζημιές ημερομηνία μέχρι την οποία αυτές μπορεί να υπολογιστούν και ακολούθως  άλλο ένα  ποσό ως γενικές αποζημιώσεις όπως θα επεξηγηθεί κατωτέρω.

Η πιο πάνω προσέγγιση ακολουθήθηκε στην υπόθεση Π.Ι ν. 1.ΕΙΡΗΝΗΣ ΑΡΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 2.ΑΝΔΡΕΑ ΑΡΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ, Πολιτική Έφεση Αρ.14/2016 ημερομηνίας 18/10/2024 όπου λέχθηκε πολύ σχετιά ότι:

«Στην τροποποιημένη έκθεση απαίτησης, ο Εφεσείων αξίωνε ως ειδικές ζημιές το ποσό των €1.100 μηνιαίως από την ημερομηνία του δυστυχήματος μέχρι και την ημερομηνία καταχώρισης της εν λόγω έκθεσης απαίτησης και ακολούθως αξίωνε απώλεια μελλοντικών απολαβών από την εν λόγω ημερομηνία εκ €1.500 μηνιαίως.

Επομένως, με το δικόγραφο του ο Εφεσείων αξίωνε την απώλεια απολαβών από την ημερομηνία του δυστυχήματος και πρόσφερε μαρτυρία προς υποστήριξη αυτής της αξίωσης του. Αυτή η μαρτυρία κρίθηκε αποδεκτή και αξιόπιστη, με αποτέλεσμα το πρωτόδικο Δικαστήριο να είχε ενώπιον του την απαραίτητη μαρτυρία στη βάση της οποίας θα μπορούσε να επιδικάσει την αιτούμενη απώλεια απολαβών ως ειδικές αποζημιώσεις μέχρι την ημερομηνία που αυτές μπορούσαν να υπολογιστούν και ακολούθως ως γενικές αποζημιώσεις.

Σχετική είναι η υπόθεση Kennedy Hotels Ltd v. Indjirdian (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 400, σύμφωνα με την οποία το Δικαστήριο δύναται να αποδώσει θεραπεία έστω και αν αυτή δεν επιζητείται, εφόσον στοιχειοθετούνται τα γεγονότα στο σώμα της έκθεσης απαίτησης για την παροχή της θεραπείας. Πόσω μάλλον στην υπό κρίση περίπτωση όπου η θεραπεία αξιώνεται στην έκθεση απαίτησης αλλά με διαφορετική μορφή, ήτοι ως ειδικές και γενικές αποζημιώσεις, αναλόγως της ημερομηνίας κατά την οποία αυτή μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια.

Επομένως, το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε εξουσία και ορθώς επιδίκασε την απώλεια απολαβών ως ειδικές αποζημιώσεις μέχρι και την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης».

Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου ο μισθός του ενάγοντα κατα το χρόνο του ατυχήματος ήταν €1250. Συνεπώς ο ενάγοντας δικαιούται ποσό €1250 απο τις 19/3/2018 μέχρι 18/3/2019 ημερομηνία καταχώρησης της Έκθεσης Απάιτησης   ήτοι €1250 χ 12= €15.000. Απο το πιο πάνω ποσό θα πρέπει να αφαιρεθεί το ποσό που έλαβε ενάγοντας σαν επίδομα σωματικής βλάβης απο το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ήτοι το ποσό των €7785,58. Σύνολο δικαιούται ποσό ύψους €7.215.

Αυτό γιατί σύμφωνα με το άρθρο 65 του περί Αστικών Αδικημάτων, Κεφάλαιο 148 προνοείται ότι στις αποζημιώσεις θα πρέπει να μην υπολογίζονται τα ποσά που έλαβε ή θα λάβει  ο ασφαλισμένος ως παροχή ή αποζημίωση από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων συνεπεία των ίδιων περιστάσεων για το οποίο το πρόσωπο αποζημιώνεται δυνάμει του αστικού αδικήματος, ως εξής:

“ Κατά τov υπoλoγισμό της απoζημίωσης πoυ πρέπει vα πληρωθεί εξαιτίας αστικoύ αδικήματoς δεv λαμβάvεται καθόλoυ υπόψη oπoιoδήπoτε πoσό-

(α) Τo oπoίo πληρώθηκε ή τo oπoίo πρέπει vα πληρωθεί βάσει σύμβασης ασφάλειας ή ασφάλισης σε σχέση με τo αστικό αυτό αδίκημα͘

(β) τo oπoίo καταβλήθηκε ή τo oπoίo πρέπει vα καταβληθεί από τo Ταμείo Κoιvωvικώv Ασφαλίσεωv ως παρoχή ή επίδoμα σε ασφαλισμέvo πρόσωπo συvεπεία τωv ίδιωv περιστάσεωv oι oπoίες δημιoυργoύv τη voμική υπoχρέωση για απoζημίωση σε σχέση με τo αστικό αυτό αδίκημα”.

 

Ακολούθως απο τις 18/3/2019 μέχρι την ημερομηνία έκδοσης απόφασης €1250 μηνιαίως  (62 μήνες χ 1250) μείον τα ποσά που φαίνονται ως εισοδήματα του το 2020  ήτοι  ποσό ύψους € 3.156 χρόνος που φαίνεται να εργάστηκε και να είχε εισοδήματα μείον τα ποσά που έλαβε σαν σύνταξη αναπηρίας απο το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων αφού κρίθηκε ανάπηρος  απο τις 19/3/2019 κατα 27% και απο 1/10/2020 ανάπηρος κατα 29.7%  ήτοι ποσό €11.181,35 (172,99 χ 19 μηνές και 186.35 χ38 +€813,24 που έλαβε για το διάστημα απο 1/1/2024-30/4/2024). Σύνολο δικαιούται να λάβει ποσό ύψους €64.412,65.

Αναφορικά με την απώλεια μελλοντικών απολαβών απο το χρόνο έκδοσης απόφασης σημειώνεται ότι δεν προσφέρεται η εφαρμογή της μεθόδου του πολλαπλασιαστή και πολλαπλασιαστέου εφόσον δεν έχει τεθεί ενώπιον μου ο μισθός που θα μπορούσε να λαμβάνει απο άλλη εργασία και δη καθιστική και ελαφρότερης μορφής απο αυτήν του αποθηκάριου. Σημειώνεται οτι με γνωμοδότηση του Ιατροσυμβουλίου ημερομηνίας 24/7/2019 κρίθηκε ανίκανος να ασκεί το επάγγελμα του αποθηκάριου και κρίθηκε ικανός για καθιστική εργασία.Το ίδιο και στο ιατροσυμβούλιο ημερομηνίας 28/9/2020 που του απέδωσε επιπλέον ποσοστό αναπηρίας 29.7%. Το ίδιο δε ίσχυε και στο Ιατροσυμβούλιο ημερομηνίας 9/4/2024. 

Συνεπώς θα δοθεί στον ενάγοντα ένα κατ’αποκοπήν ποσό λαμβάνοντας υπόψη ότι κατα το χρόνο έκδοσης της απόφασης αυτός είναι 49 ετών.

Στην πρόσφατη απόφαση υπο ΘΕΜΙΣ ΣΑΒΒΙΔΟΥ ν. ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΓΟΥ, Πολιτική Έφεση με αρ.289/17 ημερομηνίας 5/6/2025 με δεδομένα αρκετά παρόμοια με τα υπο εξέταση, ήτοι ο ενάγων- εφεσίβλητος κρίθηκε ανάπηρος κατα 75% μετα απο τροχαίο ατύχημα, μπορούσε μετά το δυστύχημα να ασκεί ελαφριάς μορφής καθιστική εργασία πλήν όμως δεν είχε τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου ποιά τα εισοδήματα που θα μπορούσε να έχει απο μία τέτοια εργασία, αποφασίστηκε ως δίκαιο και εύλογο κατ’αποκοπήν ποσό αυτό των €40.000. Αποφασίστηκαν πολύ σχετικά τα πιο κάτω:

 

“Παραμένει ο έκτος λόγος έφεσης, σύμφωνα με τον οποίο εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο «προσδιόρισε τις αποζημιώσεις για απώλεια μελλοντικής Εισοδηματικής Ικανότητας του Ενάγοντα στο ποσό των €40.000, ενώ το ποσό που έπρεπε να επιδικαστεί δεν μπορούσε να υπερβεί τις €20.000».

 

Να σημειώσουμε πως το Δικαστήριο έκρινε, για σκοπούς απώλειας μελλοντικών εισοδημάτων, πως ο εφεσίβλητος «είναι δυνατόν να εργαστεί σε ελαφράς μορφής καθιστική εργασία ή εργασία γραφείου».  Αφού διαπίστωσε πως ενώπιον του δεν είχε τεθεί μαρτυρία σε σχέση με «το εισόδημα που θα μπορούσε να εξασφαλίσει με μία καθιστική και ελαφράς μορφής εργασία, εργασία γραφείου», καθόρισε τις αποζημιώσεις για απώλεια μελλοντικών απολαβών, με ένα κατ΄ αποκοπή ποσό ύψους €40.000».

 

Είναι γνωστό πως εκεί όπου υπάρχουν τα δεδομένα τα οποία επιτρέπουν αριθμητικό προσδιορισμό της μελλοντικής ζημιάς, η  μέθοδος του πολλαπλασιαστή και του  πολλαπλασιαστέου, θα πρέπει να χρησιμοποιείται, αφού αυτή είναι εγκυρότερη. Εκεί όμως που δεν υπάρχουν αυτά τα δεδομένα, η εν λόγω ζημιά συμπλέκεται με τις γενικές αποζημιώσεις και αποτιμάται κάτω από πλατιά σκοπιά, υπό το φως του συνόλου των δεδομένων της υπόθεσης (Κωμιάτη ν. Πόλιτσου κ.ά. (2001) 1(Α) Α.Α.Δ. 226.). Εν προκειμένω, δεν αμφισβητείται η ορθότητα της προσέγγισης του πρωτόδικου Δικαστηρίου να υπολογίσει τη μελλοντική απώλεια απολαβών, με ένα κατ΄ αποκοπή ποσό. Αυτό που αμφισβητείται είναι το ύψος του επιδικασθέντος ποσού, το οποίο η εφεσείουσα ουσιαστικά θεωρεί έκδηλα υπερβολικό.  

 

Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξετάζοντας την πιο πάνω αξίωση, και αφού σημείωσε ότι «αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι ο Ενάγων είναι ανίκανος να εκτελεί εργασία που απαιτεί ορθοστασία και περπάτημα με παρατεταμένη καταπόνηση του ισχίου. Έχει προσδιοριστεί από τις κοινωνικές ασφαλίσεις ότι η αναπηρία του Ενάγοντα υπολογίζεται ότι είναι 75%, και είναι εύρημα του Δικαστηρίου ότι είναι δυνατόν να εργαστεί σε ελαφράς μορφής καθιστική εργασία γραφείου», επεδίκασε το ποσό των €40.000. Αφού λάβαμε υπόψη τα πιο πάνω, και χωρίς να αγνοούμε τα υπόλοιπα δεδομένα της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι ο εφεσείων κατά τον χρόνο έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης ήταν πλέον ηλικίας 43 ετών περίπου, κρίνουμε ότι το επιδικασθέν ποσό των €40.000, συνιστά εύλογη αποζημίωση και συνεπώς δεν υπάρχει περιθώριο παρέμβασης μας. Ο έκτος λόγος έφεσης κρίνεται αβάσιμος και απορρίπτεται».

 

 

Στην απόφαση  ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥΣ ΕΡΜΟΓΕΝΟΥΣ ν.ΑΝΔΡΕΑ ΠΟΥΡΗ κ.α Πολιτική Έφεση Αρ.:428/19 ημερομηνίας 12/5/2025 κρίθηκε ότι το ποσό των €50.000 ήταν δίκαιο και εύλογο ως ένα κατ’αποκοπήν ποσό για την απώλεια μελλοντικών απολαβών. Συγκεκριμένα λέχθηκε ότι:

 

      «Στην υπό κρίση υπόθεση, αναμφίβολα η εισοδηματική ικανότητα του εφεσείοντα μειώθηκε.  Λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του, 57 ετών κατά την έκδοση της απόφασης, την προηγούμενη εργασία του και τον σταθερό μισθό του (€1.500,00 μηνιαίως πλέον 13^ον μισθό), ως επίσης και το γεγονός, όμως, ότι ήτο ικανός για άλλη εργασία, προφανώς όχι της ίδιας υπευθυνότητας αλλά πιο ελαφριάς μορφής ουσιαστικά, και με μειωμένα εισοδήματα, κρίνεται πως το ποσό των €50.000,00, είναι δίκαιο και εύλογο, υπό τις περιστάσεις, ως κατ' αποκοπή ποσό για την απώλεια μελλοντικών εισοδημάτων του εφεσείοντα (επί πλήρους ευθύνης)».

Στην παρούσα περίπτωση κρίνω ότι το ποσό των €50.000 συνιστά εύλογη αποζημίωση για απώλεια μελλοντικών απολαβών.

Η αξίωση για την απώλεια των μισθών της συζύγου του δεν έχει προωθηθεί κατα την ακροαματική εκδίκαση και απορρίπτεται. Η σύζυγος του ενάγοντα δεν κατέθεσε ως μάρτυρας αλλά ούτε και ο ενάγοντας παρουσίασε οποιαδήποτε στοιχεία αναφορικά με την εργασία της συζύγου του και το ύψος των απολαβών της(βλ. σχ απόφαση ΕΡΜΟΓΕΝΟΥΣ, ανωτέρω)  Αυτή η αξίωση δεν τεκμηριώθηκε.

Αναφορικά με το θέμα του τόκου επι των πιο πάνω ποσών πολύ σχετικό είναι το απόσπασμα απο την υπόθεση Χατζηνικόλα υπο την ιδιότητα της ως διαχειρίστριας της περιουσίας  του αποβιώσαντος Κ.Χ ν. Χριστοδούλου, Πολιτική Έφεση Αρ.68/15 ημερομηνίας 20/12/2023 λέχθηκε ότι:

    

«Ο πέμπτος λόγος αφορά στην ημερομηνία έναρξης υπολογισμού του τόκου επί των γενικών και των ειδικών αποζημιώσεων. Το Άρθρο 58Α του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, προνοεί για την εξουσία του Δικαστηρίου να επιδικάσει τόκο επί των αποζημιώσεων «για ολόκληρη ή για μέρος της περιόδου μεταξύ της ημερομηνίας κατά την οποία γεννήθηκε το αγώγιμο δικαίωμα και της ημερομηνία καταχώρησης της αγωγής». Χρήσιμη καθοδήγηση επί του τρόπου εφαρμογής του συγκεκριμένου άρθρου προσφέρει η υπόθεση Φοινικαρίδης κ.ά. v. Γεωργίου κ.ά. (1991) 1 Α.Α.Δ. 475.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αναφέρθηκε ρητώς στους λόγους για τους οποίους επιδίκασε τον τόκο από τις συγκεκριμένες ημερομηνίες.  Παρά ταύτα, και παρόλο που το χρονικό σημείο έναρξης υπολογισμού του τόκου είναι η γένεση του αγώγιμου δικαιώματος, εντούτοις το πρωτόδικο Δικαστήριο επιδίκασε αυτόν από μεταγενέστερη ημερομηνία, ήτοι της καταχώρισης της Αγωγής δεκαοκτώ μήνες αργότερα. Κρίνεται ορθή η επιδίκαση του τόκου επί των γενικών αποζημιώσεων από την ημέρα καταχώρισης της Αγωγής εφόσον μπορεί να λεχθεί ότι δεν παρατηρείται καθυστέρηση στην καταχώριση αυτής σε σχέση με την ημερομηνία του δυστυχήματος και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των τραυματισμών του αποβιώσαντος. Σχετικές είναι οι υποθέσεις Ismail v. Αντωνίου κ.ά. (2014) 1(Α) Α.Α.Δ. 347, Daria v. Βλάβη (2012) 1(Β) Α.Α.Δ. 1111, Συκοπετρίτης v. Χριστοδούλου (2004) 1(Α) Α.Α.Δ. 218, Στυλιανού v. Μάτση (2000) 1(Β) Α.Α.Δ. 1288 και Miller κ.ά. v. Petek (1999) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2091. Το γεγονός ότι ακολούθησαν τροποποιήσεις της έκθεσης απαίτησης δεν οδηγεί σε συμπέρασμα περί καθυστέρησης του Εφεσίβλητου να προβάλει τους ισχυρισμούς του για την οποία θα πρέπει να αποστερηθεί του τόκου. Η πρώτη έγινε για να συμπληρώσει την εικόνα των τραυματισμών και συνεπειών αυτών στον Εφεσίβλητο, η οποία διαφαίνετο με την πάροδο του χρόνου και η δεύτερη αφορούσε τροποποίηση λόγω του θανάτου του ΧΚ και δεν σχετίζετο με το δυστύχημα.

Όσον αφορά την επιδίκαση του τόκου επί των ειδικών αποζημιώσεων από την ημέρα καταχώρισης της αρχικής έκθεσης απαίτησης, αυτό φαίνεται να λαμβάνει υπόψη ότι παρόλο που αυτός γενικά επιδικάζεται από την ημέρα γένεσης του αγώγιμου αδικήματος, εντούτοις μειώθηκε σε κάποιο βαθμό ούτως ώστε να αντικατοπτρίζεται το γεγονός ότι όλες αυτές οι ζημιές δεν προέκυψαν από την αρχή. Με βάση τις υποθέσεις Φοινικαρίδης κ.ά. v. Γεωργίου κ.ά. (ανωτέρω), Fysko Contracting Co Ltd v. Γεωργίου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1014, Στεφανή v. Λάμπη (1999) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1847, Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου v. Κυριάκου κ.ά. (2006) 1(Α) Α.Α.Δ. 417 και Ανδρέου v. Iacovou Brothers (Constructions) Ltd κ.ά. (2014) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2851, θεωρούμε ορθό όπως επιδικαστεί μεν ο τόκος από την εν λόγω ημερομηνία αλλά επί του ½ του ποσού των ειδικών αποζημιώσεων μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης και ακολούθως ο νόμιμος τόκος επί ολόκληρου του ποσού μέχρι εξοφλήσεως».

 

Διαφαίνεται ότι επι των ειδικών αποζημιώσεων επιδικάζεται τόκος απο τη μέρα γένεσης του αγώγιμου δικαιώματος μειωμένος όμως για να αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι αυτές δεν προέκυψαν εξ αρχής ή απο την καταχώρηση της έκθεσης απαίτησης αν υπάρχει αρκετή διαφορά μεταξύ των δύο.

Συνεπώς επι του ποσού των €2448,14 επιδικάζεται νόμιμος τόκος απο τις 19/3/2018 ημερομηνία του ατυχήματος αλλά επι του ½ ποσού των ειδικών αποζημιώσεων μέχρι σήμερα και απο σήμερα, ημερομηνία έκδοσης απόφασης νόμιμος τόκος επι ολόκληρου του ποσού μέχρι εξοφλήσεως.

Στην απώλεια μισθών απο το χρόνο που συνέβη το ατύχημα μέχρι την καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης ύψους €7.215 νόμιμος τόκος απο τις 19/3/2018 ημερομηνία του ατυχήματος μέχρι εξόφλησης και επι του ποσού των €64.412,65   νομιμος τόκος απο 18/3/2019 ημερομηνία καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης.

Για το ποσό των €50.000  απώλεια μελλοντικών απολαβών νόμιμος τόκος απο την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης.

Για το ποσό των €80.000  ως γενικές αποζημιώσεις νόμιμος τόκος απο την ημερομηνία του ατυχήματος στις 19/3/2018.

Τα εξοδα επιδικάζονται υπερ του ενάγοντα και εναντίον της εναγόμενης όπως θα υπολογιστούν απο τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν απο το Δικαστήριο.

 

                                                                                   (Υπ.).............................

                                                                                       Μ.Ιεροκηπιώτου, Α.Ε.Δ

Πιστόν Αντίγραφον

Πρωτοκολλητής