ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
ΕΝΩΠΙΙΟΝ: Μ. Αγιομαμίτη, Π.Ε.Δ.
Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής: 4/2025
Αναφορικά με τον περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων
(Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής και Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών)
Νόμο του 2015
Αναφορικά με τον Χ. Λ.
Μονομερής Αίτηση Ημερομηνίας 10.11.2025
για επιβολή Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής
Ημερομηνία: 21.11.2025.
Εμφανίσεις:
Για τον Αιτητή: Η κα Ι. Μαρτίδη για P. Kaimakliotis & Partners LLC.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
(δοθείσα αυθημερόν)
Με την υπό κρίση μονομερή αίτηση ο χρεώστης αιτείται την έκδοση διατάγματος με το οποίο να επιβάλλεται σε όλους τους πιστωτές του το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής το οποίο απορρίφθηκε από τους πιστωτές Themis Portfolio Management Holdings Ltd και ΚΕΔΙΠΕΣ ΛΤΔ κατά τη συνέλευση πιστωτών η οποία πραγματοποιήθηκε στις 08.10.2025.
Η αίτηση συνοδεύεται από την ένορκη δήλωση του χρεώστη, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι πληρούνται όλες οι σχετικές εκ του Νόμου προϋποθέσεις οι οποίες επιτρέπουν στο Δικαστήριο να προχωρήσει στην έκδοση διατάγματος επιβολής του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής.
Το Δικαστήριο επιλαμβανόμενο της αίτησης στις 17.11.2025 εξέφρασε προβληματισμούς ως προς το ζήτημα του κατά πόσο ικανοποιείται το κριτήριο που τίθεται εκ του Νόμου για μείωση του εισοδήματος του χρεώστη κατά τουλάχιστον 25% και επιπροσθέτως ζητήθηκαν διευκρινίσεις σε σχέση με δύο ακίνητα τα οποία δεν συμπεριλήφθηκαν στο Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής, το οποίο ετοιμάστηκε από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας. Σε σχέση με τα πιο πάνω ζητήματα, ζητήθηκε και δόθηκε σχετική άδεια για καταχώρηση συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης.
Η αίτηση βασίζεται στον Ν. 65 (I) /2015 και κρίνω ορθό να παραθέσω κατά πρώτο λόγο τον σκοπό και τις επακόλουθες πρόνοιες αυτού. Ο Περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων (Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωµής και ∆ιάταγµα Απαλλαγής Οφειλών) Νόµος του 2015, Nόμος 65(Ι)/2015, κρίθηκε απαραίτητο να θεσπιστεί λόγω της οικονομικής κρίσης που έπληξε την πατρίδα μας το 2012 και εντάσσεται στα πλαίσια των διαφόρων μέτρων που λήφθηκαν για να αποφευχθεί η κατάρρευση της οικονομίας, να προφυλαχτεί η σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος και να εξασφαλιστεί η προστασία του δημόσιου συμφέροντος. Παράλληλα, εκτός από την προστασία του χρηµατοπιστωτικού τοµέα, αποσκοπεί στο να αποτρέψει την μετακύλιση των επιπτώσεων της κρίσης στην ευρύτερη οικονομία και κοινωνία και στην προφύλαξη των δικαιωμάτων του κοινωνικού συνόλου.
Εν όψει των πιο πάνω και των όσων υπολοίπων αναφέρονται στο προοίμιο του εν λόγω Νόμου, θεσπίστηκε ειδική διαδικασία και πρόνοιες με τις οποίες δίδεται η δυνατότητα σε αφερέγγυους χρεώστες να αντιμετωπίσουν τις οφειλές τους και τις έκτακτες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, έτσι ώστε να αποφεύγεται η πτώχευση από τη μια και από την άλλη να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πιστωτών επί των οφειλόμενων από αφερέγγυους χρεώστες με λογικό και οργανωμένο τρόπο και με γνώμονα ότι δεν θα βρίσκονται σε χειρότερη θέση από αυτή στην οποία θα βρίσκονταν αν η περιουσία του χρεώστη διατίθετο σύμφωνα με τις διατάξεις του Περί Πτώχευσης Νόμου.
Όπως ήδη προαναφέρθηκε, ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν το Δικαστήριο αφορά το ζήτημα του κατά πόσο υπήρξε ουσιαστική μείωση στα εισοδήματα του χρεώστη κατά τουλάχιστον 25%. Σύμφωνα με το άρθρο 72 (1), σε περίπτωση που το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής απορριφθεί από τη συνέλευση των πιστωτών και πληρούνται οι προϋποθέσεις που το εν λόγω άρθρο τάσσει, τότε, ο χρεώστης δύναται να αποταθεί μονομερώς στο Δικαστήριο για την έκδοση διατάγματος με το οποίο το σχέδιο να επιβάλλεται σε όλους τους πιστωτές οι οποίοι το απέρριψαν κατά την προγραμματισμένη συνέλευση πιστωτών.
Στο άρθρο 72 (1) (ε) ορίζονται τα ακόλουθα:
«ο χρεώστης αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του λόγω χειροτέρευσης της οικονομικής του κατάστασης ως αποτέλεσμα γεγονότων ή καταστάσεων εκτός του ελέγχου του, τα οποία έχουν επισυμβεί από το 2009 και εντεύθεν και πριν από την αίτηση για έκδοση προστατευτικού διατάγματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39, και είχαν ως αποτέλεσμα την ουσιαστική μείωση του εισοδήματός του κατά τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατόν (25%) ή περισσότερο·»
Επομένως, η πιο πάνω πρόνοια αποτελεί μία απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να επιβληθεί μη συναινετικό Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής.
Προς ικανοποίηση του συγκεκριμένου κριτηρίου επιλεξιμότητας, ο χρεώστης παρουσίασε στο πλαίσιο της αρχικής ένορκης δήλωσής του ως Τεκμήριο 9 παραστατικό το οποίο ετοιμάστηκε από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας και στο οποίο, ως ο ισχυρισμός του, καταδεικνύεται ότι τα μηνιαία εισοδήματά του πριν από την ημερομηνία καταχώρησης της αίτησης για έκδοση προστατευτικού διατάγματος, σε σύγκριση με τα μηνιαία εισοδήματά του ως αυτά ίσχυαν κατά το έτος 2009, έχουν υποστεί ποσοστιαία μείωση της τάξης του 37,14%. Διαβάζω το τι ακριβώς δήλωσε, μεταξύ άλλων, στην παράγραφο 8.3. της αρχικής ένορκης δήλωσης ο χρεώστης:
«… Μέχρι το 2009 ασχολούμουν σε περιορισμένη κλίμακα με βιολογικές καλλιέργειες στα χωράφια που αναφέρω ανωτέρω καθώς επίσης με την εκτροφή ωοτόκων ορνίθων, κουνελιών και αιγών. Μετά το 2009, επειδή τα προϊόντα μου ήταν ακριβότερα από τα αντίστοιχα προϊόντα μαζικής παραγωγής έχασα την πελατεία μου, στην οποία συντέλεσε και η οικονομική κρίση. Περαιτέρω, λόγω γήρανσης τερμάτισα την εμπορική εκμετάλλευση των χωραφιών μου και πληρώνω τρίτους για να καλλιεργήσουν τα κτήματα μου. Λόγω δε και της συνεχιζόμενης ανομβρίας, η οποία μαστίζει τα τελευταία χρόνια τον κλάδο της γεωργοκτηνοτροφίας, στα χωράφια μου προκαλούνται μόνο ζημιές».
Από την μελέτη του Τεκμηρίου 9, αυτό το οποίο εύκολα διαπιστώνεται είναι ότι τα μηνιαία εισοδήματα του χρεώστη στις 21.05.2025, σε σύγκριση με τα μηνιαία εισοδήματά του κατά το έτος 2009, διαφοροποιούνται σε ό,τι αφορά τα εισοδήματά του από την εκμετάλλευση δύο χωραφιών. Συγκεκριμένα, από την πιο πάνω δραστηριότητα, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του χρεώστη, κατά το έτος 2009 απολάμβανε εισοδήματα €486, ενώ κατά το 2025 και πριν την αίτηση για έκδοση προστατευτικού διατάγματος, από την εν λόγω δραστηριότητα προκαλείτο ζημιά ύψους €250. Στη βάση του πιο πάνω πίνακα το σύνολο των μηνιαίων εισοδημάτων του κατά το έτος 2009 ανέρχεται σε €2.003 ενώ κατά την περίοδο του 2025 και πριν από την αίτηση για έκδοση προστατευτικού διατάγματος, το μηνιαίο εισόδημά του ανερχόταν σε €1.259, με αποτέλεσμα, στη σύγκριση των δύο, να προκύπτει μείωση ύψους 37,14%.
Όπως ήδη ανέφερα η διαφορά μεταξύ των δύο χρονικών περιόδων εντοπίζεται στις ζημιές που, κατ΄ ισχυρισμό του χρεώστη, υπέστη από την εκμετάλλευση των χωραφιών του για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς. Εξετάζοντας, επομένως, τα μηνιαία εισοδήματά του στις 21.05.2025, εάν κάποιος δεν λάβει υπόψη την ισχυριζόμενη ζημιά των €250, τότε, το σύνολο των μηνιαίων εισοδημάτων του θα ανερχόταν στο ποσό των €1.509 μηνιαίως. Το πιο πάνω ποσό συγκρινόμενο με το σύνολο των μηνιαίων εισοδημάτων του κατά το 2009, δεν πληροί το ελάχιστο ποσοστό του 25%.
Ο χρεώστης, κατόπιν σχετικής άδειας του Δικαστηρίου, καταχώρησε συμπληρωματική ένορκη δήλωση προκειμένου να επεξηγήσει την αναγκαιότητα διατήρησης της δραστηριότητας καλλιέργειας των δύο χωραφιών παρά το ότι από την εν λόγω δραστηριότητα προκύπτει μηνιαία ζημιά και εξ αυτής μείωση του μηνιαίου εισοδήματος του κατά το έτος 2025.
Στην παράγραφο 5 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης αναφέρει τα ακόλουθα:
«Σχετικά με τη μείωση των εισοδημάτων μου κατά ποσοστό 25% και σε συνάρτηση με τη διαπιστωθείσα ζημία ύψους €250 (βλ. Τεκμήριο 9 της Αρχικής ΕΔ), αναφέρω ότι, σε περίπτωση που εγκαταλείψω τη συνέχιση της γεωργικής εκμετάλλευσης των δύο χωραφιών, η ζημία στα εισοδήματά μου θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν που προκύπτει σήμερα με τη συνέχιση της δραστηριότητας. Ειδικότερα, εξ όσων γνωρίζω και πληροφορούμαι, τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, η πλειονότητα των γεωργικών δραστηριοτήτων παρουσιάζει ζημίες αντί κερδών. Παρά ταύτα, σε περίπτωση που διακόψω τις γεωργικές εργασίες και την εκμετάλλευση των χωραφιών, η ζημία μου θα αυξηθεί, καθώς η προσωπική φροντίδα και συντήρηση που παρέχω συμβάλλει στον περιορισμό του κόστους και, συνεπώς, στη μείωση της συνολικής ζημίας».
Στην δε παράγραφο 6 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης αναφέρει τα ακόλουθα:
«Σε περίπτωση που αναγκαστώ να τερματίσω τις γεωργικές μου δραστηριότητες, θα υποχρεωθώ να καταβάλλω αμοιβές σε τρίτα πρόσωπα για την εκτέλεση όλων των απαραίτητων γεωργικών εργασιών, καθόσον δεν είναι δυνατόν να εγκαταλείψω τα χωράφια ανεκμετάλλευτα. Περαιτέρω, θα συνεχίσω να επιβαρύνομαι με τους σχετικούς φόρους γης, καθώς και με τυχόν πρόσθετες επιβαρύνσεις ή διοικητικά πρόστιμα από τον οικείο δήμο για την τήρηση της καθαριότητας και ευπρεπούς κατάστασης των χωραφιών. Προς τούτο, επισυνάπτω και σημειώνω ως Τεκμήριο 1 σχετικό συγκριτικό πίνακα που ετοιμάστηκε από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας και παρουσιάζει αναλυτικά τη συνολική ζημία των εισοδημάτων μου τόσο στην περίπτωση συνέχισης όσο και στην περίπτωση τερματισμού της γεωργικής εκμετάλλευσης. Σημειώνω ότι ο υπολογισμός του κόστους έχει γίνει σε ετήσια βάση και διαιρέθηκε δια δώδεκα (12) μηνών, ώστε να προκύπτει με ακρίβεια η μηνιαία ζημιά».
Οι αναφορές των πιο πάνω παραγράφων της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης και ειδικότερα αυτές οι οποίες περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5, έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τα όσα ο ίδιος ο χρεώστης δήλωσε στην παράγραφο 8.3. της αρχικής ένορκης δήλωσής του, μέρος της οποίας έχει ήδη τεθεί πιο πάνω. Ουσιαστικά, αυτό το οποίο επιχειρεί να ισχυριστεί ο χρεώστης και προκύπτει μέσα και από το Τεκμήριο 1 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης, είναι ότι σε περίπτωση τερματισμού της εκμετάλλευσης των εν λόγω ακινήτων, θα προκύψει επιπρόσθετη ζημιά γιατί θα αναγκαστεί να αναθέσει εργασίες σε τρίτα πρόσωπα και συγκεκριμένα, όπως προσδιορίζεται στο Τεκμήριο 1 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης, την εργασία της συγκομιδής ελαιόκαρπων και της εκρίζωσης αγριόχορτων. Για την μεν πρώτη εργασία, ως ισχυρίζεται, θα πρέπει να καταβάλλει μηνιαίως το ποσό των €154, για την δε δεύτερη το ποσό των €92.
Όπως ήδη ανέφερα οι ισχυρισμοί του είναι μεταξύ τους αντιφατικοί. Επισημαίνω, ότι στην παράγραφο 8.3. της αρχικής ένορκης δήλωσης για να αιτιολογήσει τη ζημιά που ισχυρίστηκε ότι υπήρξε στα εισοδήματά του, υποστήριξε ότι λόγω γήρατος έχει τερματίσει την εμπορική εκμετάλλευση των χωραφιών του και πληρώνει τρίτα πρόσωπα να καλλιεργήσουν τα κτήματά του. Αντιθέτως, στην παράγραφο 5 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης, στην προσπάθεια του να αιτιολογήσει τον λόγο για τον οποίο θα πρέπει να συνεχίσει την εκμετάλλευση και να μην την τερματίσει, ανέφερε ότι η ζημιά του θα αυξηθεί σε περίπτωση τερματισμού, διότι η προσωπική φροντίδα και συντήρηση που ο ίδιος παρέχει τώρα, δηλαδή κατά το στάδιο της εκμετάλλευσης, περιορίζει το κόστος και συνεπώς μειώνει τη συνολική ζημιά.
Πέραν τούτων, των ουσιαστικών δηλαδή αντιφατικών δηλώσεων, η μελέτη του Τεκμηρίου 1 της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης σε συνάρτηση με το περιεχόμενο των ενόρκων δηλώσεων του χρεώστη, όχι μόνο δεν διευκρινίζει την ανάγκη διατήρησης της εκμετάλλευσης των εν λόγω χωραφιών, αλλά έχει μετατρέψει το ερωτηματικό που έθεσε το Δικαστήριο ως προς το κατά πόσο πληρείται το κριτήριο του 25% σε βεβαιότητα ότι αυτό δεν πληρείται. Ειδικότερα, δεν έχει δοθεί οποιαδήποτε επεξήγηση για ποιο λόγο σε περίπτωση συνέχισης της εκμετάλλευσης, η συγκομιδή του ελαιόκαρπου θα κοστίζει €58, ενώ σε περίπτωση τερματισμού €154 και η εκρίζωση αγριόχορτων θα κοστίζει στην πρώτη περίπτωση €32 ενώ στη δεύτερη περίπτωση €92.
Περαιτέρω, στη ζημιά, σε περίπτωση συνέχισης, γίνεται αναφορά σε έκτακτα εργατικά, ενώ ως ο ίδιος ανέφερε στην παράγραφο 8.3 της αρχικής ένορκης δήλωσης, ήδη πληρώνει τρίτους για την καλλιέργεια των κτημάτων του και αυτό αποτελεί τον βασικό λόγο για τον οποίο υπάρχει ζημιά. Σημειώνω επί τούτου και το εξής. Στη σημείωση υπ΄ αριθμό 1 του Τεκμηρίου 9 της αρχικής ένορκης δήλωσης αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Επειδή ο χρεώστης μεγάλωσε, ήτοι από 73 χρόνων που ήταν το 2009 σήμερα είναι 89 χρόνων, κατάσταση η οποία είναι φυσιολογικά εκτός του ελέγχου του, τερμάτισε την εμπορική εκμετάλλευση των δύο χωραφιών του και πληρώνει τρίτους για να καλλιεργούν τα κτήματά του. Λόγω δε και της συνεχιζόμενης ανομβρίας, η οποία μαστίζει τα τελευταία χρόνια τον καθημαγμένον κλάδον της γεωργοκτηνοτροφίας, ο χρεώστης πραγματοποιεί μόνο ζημιές.»
Συνεπώς, μέσα και από τη σημείωση 1 του Τεκμηρίου 9, καθίσταται ξεκάθαρο ότι ήδη εργοδοτεί και σήμερα τρίτα πρόσωπα και η ανάγκη εργοδότησής τους δεν θα προκύψει λόγω τερματισμού της εκμετάλλευσης των δύο χωραφιών.
Δεν παραβλέπω τη θέση ότι εάν σταματήσει η συλλογή του ελαιόκαρπου, τότε ο χρεώστης θα αναγκάζεται να αγοράζει ελαιόλαδο για ιδίαν χρήση και ως εκ τούτου θα αυξηθεί η ζημιά στα εισοδήματά του. Σημειώνω, ότι στο Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής το οποίο επισυνάφθηκε ως Τεκμήριο 5 έχει γίνει συμπερίληψη των λογικών εξόδων διαβίωσης του χρεώστη, τα οποία καθορίστηκαν στα €750, όπως αυτά ανακοινώνονται από την Υπηρεσία Αφερεγγυότητας. Ασφαλώς, στα λογικά έξοδα διαβίωσης, περιλαμβάνεται το βασικό αγαθό του ελαιόλαδου.
Περαιτέρω, δεν μπορεί να μην σχολιαστεί και το εξής ζήτημα. Ένας από τους λόγους που ζητήθηκε η συμπληρωματική ένορκη δήλωση είναι για να εξηγηθεί για ποιο λόγο τα επίδικα χωράφια δεν συμπεριλήφθηκαν στην περιουσία που θα μπορούσε να διατεθεί εκ μέρους του χρεώστη. Στη συμπληρωματική ένορκη δήλωση και συγκεκριμένα στην παράγραφο 8, αναφέρεται ότι δεν έγινε οποιαδήποτε πρόνοια στο Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής για τη διάθεση της επίμαχης ακίνητης ιδιοκτησίας λόγω του ότι η κυριότητά της τελεί υπό αμφισβήτηση, ενόψει του ότι υπάρχουν καταχωρημένες στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λάρνακας συμφωνίες πώλησης των εν λόγω ακινήτων. Παρατηρώ, ότι δεν μπορεί από την μία να μην γίνεται πρόνοια στο Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής για τη διάθεση των υπό αναφορά ακινήτων επί του ότι η ιδιοκτησία τους τελεί υπό αμφισβήτηση και από την άλλη, κατ΄ επίκληση της εν λόγω αμφισβητούμενης ιδιοκτησίας, να επιχειρείται να δικαιολογηθεί μείωση των εισοδημάτων του χρεώστη.
Για τους λόγους που προσπάθησα πιο πάνω να εξηγήσω, θεωρώ ότι δεν ικανοποιείται, στη βάση της μαρτυρίας που έχει τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου, το κριτήριο της επιλεξιμότητας το οποίο αφορά την ουσιαστική μείωση του εισοδήματος του χρεώστη κατά τουλάχιστον 25%. Κατά συνέπεια η υπό κρίση αίτηση απορρίπτεται.
Καμία διαταγή όσον αφορά τα έξοδα.
Υπ. ..…………….…………..
Μ. Αγιομαμίτης, Π.Ε.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο