ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Κ. Πασιαρδή, Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 51/2017
Μεταξύ:
Silverline Private School Ltd
Ενάγουσα
-και-
1. Παναγιώτης Παύλου
2. Alison Παύλου
Εναγόμενοι
Ημερομηνία: 07 Ιανουαρίου 2025
Εμφανίσεις:
Για την Ενάγουσα: κ. Κ. Τούμπας για Τούμπας & Τούμπας Δ.Ε.Π.Ε
Για τους Εναγόμενους: κ. Σ. Στυλιανού μαζί με κα Σ. Στυλιανού για Στέλιος Στυλιανού και Σια Δ.Ε.Π.Ε
ΑΠΟΦΑΣΗ
Εισαγωγή - Δικόγραφα
1. Στις 10/01/2017 η Ενάγουσα καταχώρησε την παρούσα αγωγή με κλητήριο ένταλμα γενικώς οπισθογραφημένο με την οποία αξιώνει i) το ποσό των €4,165 δυνάμει γραπτής και/ή προφορικής συμφωνίας που συνήφθηκε με τους Εναγόμενους και ii) δηλωτική απόφαση ότι η συμφωνία παραβιάστηκε από τους Εναγόμενους. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις δικογραφήμενες θέσεις της Ενάγουσας, οι Εναγόμενοι συμφώνησαν το έτος 2012 όπως ο υιός τους φοιτήσει σε ιδιωτικό σχολείο ιδιοκτησίας της για το ποσό των €700 μηνιαίως. Το ποσό των €4,165 αντιπροσωπεύει υπόλοιπο οφειλόμενων διδάκτρων για τις υπηρεσίες που παρείχε η Ενάγουσα κατά την χρονική περίοδο 05/12/2011-21/06/2013 και το οποίο παρά τις εκκλήσεις της Ενάγουσας και σχετικές συναντήσεις με τους Εναγόμενους για διευθέτηση της οφειλής, αυτοί παραλείπουν να το εξοφλήσουν.
2. Με την Υπεράσπιση τους ημερομηνίας 19/07/2017 οι Εναγόμενοι αποδέχονται μόνο την ύπαρξη του εν λόγω ιδιωτικού σχολείου και ότι ο υιός τους παρακολουθούσε μαθήματα κατά τον ουσιώδη χρόνο σε αυτό. Προωθείται δικογραφικά η θέση ότι η Ενάγουσα παρείχε παράνομα τις υπηρεσίες χωρίς τις νενομισμένες άδειες κατά παράβαση του Περί Ιδιωτικών Σχολείων και Φροντιστηρίων Νόμο του 1971. Δικογραφείται σχετικά ότι οι δικηγόροι τους έλαβαν ενημέρωση από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με επιστολή ημερομηνίας 15/03/2017 ότι η έγκριση για την λειτουργία του εν λόγω σχολείου δόθηκε στις 10/07/2015. Συνεπώς ισχυρίζονται ότι ακόμη και αν καταδειχθεί η ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ των μερών, αυτή είναι άκυρη και παράνομη. Διαζευκτικά ισχυρίζονται ότι το διδακτικό έτος ήταν 9 μήνες και ότι η φοίτηση του υιού τους άρχισε τον Ιανουάριο 2012. Επιπλέον είναι η θέση τους ότι έχουν εξοφλήσει όλα τα οφειλόμενα ποσά αν και ισχυρίζονται ότι ουδέποτε παρέλαβαν οποιαδήποτε τιμολόγια ή καταστάσεις οφειλόμενων ποσών. Καταληκτικά αναφέρουν ότι έλαβαν από την Ενάγουσα τα σχετικά έγγραφα φοίτησης του υιού τους τον Ιούνιο 2013 με σκοπό να τον εγγράψουν σε νέο σχολείο και ισχυρίζονται περαιτέρω ότι η Ενάγουσα κωλύεται λόγω συμπεριφοράς να προωθεί την παρούσα καθότι τους δόθηκε η εντύπωση ότι δεν θα προχωρούσαν με απαίτηση εναντίον τους και το αγώγιμο δικαίωμα έχει παραγραφεί.
3. Με την Απάντηση ημερομηνίας η Ενάγουσα διευκρινίζει ότι η συμφωνία καταβολής διδάκτρων υπογράφθηκε με την Εναγόμενη 2 όμως οι πληρωμές προέρχονταν και από τους δύο για αυτό και προωθείται και εναντίον των δύο η απαίτηση. Περαιτέρω ισχυρίζεται ότι η Εναγόμενη 2 υπέγραψε στις 05/11/2012 έντυπο προσωρινής εγγραφής και νέο έντυπο στις 02/02/2012. Επιπλέον δικογραφείται ότι αριθμός σχολείων υποστατικών λειτουργούν χωρίς άδειες ενώ εκκρεμεί η αίτηση τους χωρίς να θεωρείται ότι λειτουργούν ή παρέχουν παράνομες υπηρεσίες Προωθείται δικογραφικά η θέση ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού είχε γνώση του καθεστώτος λειτουργίας του εν λόγω σχολείου εγκρίνοντας τα δίδακτρα. Περαιτέρω, η Ενάγουσα αρνείται κάθε ισχυρισμό των Εναγομένων και ειδικότερα τους ισχυρισμούς περί εξόφλησης των οφειλόμενων ποσών και υποστηρίζει ότι οι Εναγόμενοι ουδέποτε διαμαρτυρήθηκαν στο παρελθόν καθότι προέβαιναν και σε σχετικές πληρωμές και ότι τα όσα προωθούν στην Υπεράσπιση αποτελούν εκ των υστέρων σκέψεις τους για να αποφύγουν την πληρωμή.
Διαδικασία
4. Προς υποστήριξη των θέσεων της Ενάγουσας, δόθηκε μαρτυρία από την κα. Άννα Κυπριανού (ME1), από την κα Iva Marinova (ΜΕ2). Προς υποστήριξη της ισχυρισμών των Εναγομένων δόθηκε μαρτυρία από τον κ. Παναγιώτη Παύλου (MY), δηλαδή τον Εναγόμενο 1. Το σύνολο της προφορικής μαρτυρίας είναι καταγεγραμμένο στα πρακτικά που τηρήθηκαν και όλες οι γραπτές δηλώσεις και όλα τα τεκμήρια βρίσκονται κατατεθειμένα στον φάκελο της διαδικασίας. Μετά την παρουσίαση του συνόλου της μαρτυρίας, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των διαδίκων παρέδωσαν τις γραπτές τους αγορεύσεις τους προωθώντας τις εκατέρωθεν θέσεις τους.
5. Επισημαίνω, ότι τα επιχειρήματα και όλη η μαρτυρία που προσκομίσθηκε, αμφοτέρων των πλευρών, εξετάστηκαν σε όλη τους την εμβέλεια από το Δικαστήριο χωρίς να υπάρχει ανάγκη ειδικής επίκλησής τους καθότι δεν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αιτιολόγησης δικαστικής απόφασης ειδική αναφορά ή πραγμάτευση κάθε επιχειρήματος που προβάλλεται (BITONIC LTD v. BΑNK OF MOSCOW-BANK JOINT STOCK COMPANY ΠΡΩΗΝ JOINT STOCK COMMERCIAL BANK "BANK OF MOSCOW" (OPEN JOINT-STOCK COMPANY), Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 117/2018, 16/3/2022, ECLI:CY:AD:2022:A113, Νίκος Οδυσσέα ν. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 490).
Μαρτυρία
6. Μετά την προσκόμιση μαρτυρίας από την ΜΕ1 αλλά πριν την προσκόμιση μαρτυρίας από την ΜΕ2 με σχετικές δηλώσεις των συνηγόρων κατατέθηκαν ως παραδεκτά έγγραφα, δηλαδή και για την αλήθεια του περιεχομένου τους, τα ακόλουθα: i) βεβαίωση ημερομηνίας 22/06/2016 του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού όπου καταγράφεται ότι το Silverline Private School είναι εγγεγραμμένο στο σχετικό βιβλίο λειτουργίας ιδιωτικών Σχολείων σύμφωνα με το άρθρο 7(1) Περί Ιδιωτικών Σχολείων και Φροντιστηρίων Ν.5/1971 από τις 10/07/2015 και ii) επιστολή από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ημερομηνίας 15/03/2017 στην οποία καταγράφεται το ιστορικό υποβολής αίτησης ημερομηνίας 28/02/2012 για την ίδρυση και λειτουργία του σχολείου με ονομασία Silverline Private School στην οποία αναφέρεται ότι η έγκριση ίδρυσης και λειτουργείας του σχολείου δόθηκε στις 10/07/2015 μετά την υποβολή της ληφθείσας πολεοδομικής άδειας στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.
Σύνοψη μαρτυρίας ME1
7. Η κα Άννα Κυπριανού (ME1) είναι η υπεύθυνη λογιστηρίου της Ενάγουσας από το 2018 και αναφέρθηκε στο Τεκμήριο 1 το οποίο εξήγησε ότι είναι κατάσταση λογαριασμού αναφορικά με τον υιό των Εναγομένων. Όπως ανέφερε εκδίδονταν τιμολόγια (Τεκμήριο 2) και υπήρχαν πληρωμές για κάποια ποσά που αναγράφονται στην εν λόγω κατάσταση. Γενικά περιέγραψε την κίνηση του λογαριασμού όπως φαίνεται από το Τεκμήριο 1 και επεξήγησε ότι σε κάθε τιμολόγιο καταγράφονται οι σχετικές χρεώσεις και ότι κάποια εκ των τιμολογίων αποτελούν τα δίδακτρα. Δεν γνώριζε γιατί εκδίδονταν τιμολόγια για το ποσό των €815 ούτε και από ποιον τηρείτο η εν λόγω κατάσταση κατά τα έτη 2011-2013.
8. Αντεξεταζόμενη συμφώνησε ότι δεν γνωρίζει τι συμφωνήθηκε μεταξύ της Ενάγουσας και των Εναγομένων ούτε τι συμπεριλάμβανε η όποια συμφωνία. Ούτε γνώριζε για την διαδικασία χρέωσης, ή πληροφόρησης γονέων σε σχέση με την χρέωση. Η ίδια ανέφερε ότι γνωρίζει ότι υπάρχει μια κατάσταση, δεν υπήρχαν ενστάσεις από τους Εναγόμενους και γίνονταν πληρωμές για το ποσό των €815. Ερωτήθηκε για τις υπόλοιπες χρεώσεις που καταγράφονται στην κατάσταση πέραν του ποσού των €815 ό με την ίδια να εξήγα ότι μπορεί να υπήρχαν και άλλες χρεώσεις πέραν των διδάκτρων αλλά γενικότερα δεν είναι σε θέση να τα εξηγήσει. Αρνήθηκε την υποβολή ότι δεν υπήρχε αποδοχή των χρεώσεων και ότι δεν οφείλεται οποιοδήποτε ποσό από τους Εναγόμενους, κάτι που όπως είπε δεν ισχύει βάσει των καταγραφών στην κατάσταση λογαριασμού. Αρνήθηκε σχετική υποβολή ότι τα τιμολόγια είναι μεταχρονολογημένα και παρέπεμψε σε όσα καταγράφονται στην κατάσταση και στις ημερομηνίες των αποδείξεων και των πιστώσεων σε αυτή.
Μαρτυρία ΜΕ2
9. Η ΜΕ2 είναι Διευθύντρια της Ενάγουσας και μέτοχος της κατά 90%. Στην κυρίως εξέταση της αναφέρθηκε στο Τεκμήριο 1 (customer statement) και επεξήγησε ότι τα ποσά που καταγράφονται σε αυτό αφορούν τα δίδακτρα, τα οποία αποστέλλονταν στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για έγκριση. Θεωρεί ότι κάποια άλλα ποσά αφορούν άλλα πράγματα όπως βιβλία, τετράδια, φαγητά και αναφέρει ότι στα πλαίσια της εκπαιδευτικής ύλης κάθε έτους προγραμματίζονται και κάποιες εκδρομές. Ανέφερε ότι η ίδια δεν είχε συνάψει οποιαδήποτε συμφωνία ούτε έχει γραπτώς ότι υπάρχει συμφωνία για €700 αλλά αυτό την πληροφόρησε το προηγούμενο άτομο που δούλευε στο λογιστήριο και εφόσον εκδόθηκαν τιμολόγια και πληρώθηκαν στο παρελθόν δεν αντιλαμβάνεται γιατί τώρα αμφισβητούνται.
10. Εξήγησε στη συνέχεια τον τρόπο έκδοσης και αποστολής των σχετικών τιμολογίων και ανέφερε ότι το ποσό των €4,165.25 είναι οφειλόμενο. Ρωτήθηκε αν αμφισβητήθηκε ποτέ το οφειλόμενο ποσό με την ίδια να απαντά αρνητικά. Επίσης ρωτήθηκε πότε υποβλήθηκε αίτηση για απόκτηση άδειας λειτουργείας με την ίδια να επεξηγεί ότι στις 07/01/2012 «ανοίξαμε πόρτες», με την γνώση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ότι η εταιρεία γράφτηκε τον Ιανουάριο και ότι υπήρχαν συχνές επισκέψεις του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Στη συνέχεια εξήγησε η Ενάγουσα έλαβε άδεια το 2015 από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού λόγω του κτηρίου αν και υπέβαλαν αίτηση για αδειοδότηση από τον Ιανουάριο 2012. Διευκρίνισε ότι όλες οι δασκάλες είχαν τα αναγκαία χαρτιά. Ρωτήθηκε αν το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού γνώριζε για τις χρεώσεις με την ίδια να απαντά καταφατικά και να εξηγεί ότι λειτουργούσε βάσει του νόμου και ποτέ δεν έλαβε οποιαδήποτε ενημέρωση γραπτώς ότι δεν δικαιούτο να δουλεύει ή ότι το σχολείο είναι παράνομο.
11. Αντεξεταζόμενη ρωτήθηκε να διευκρινίσει με ποιον συμφώνησε ο Εναγόμενος για την φοίτηση του παιδιού των Εναγομένων στο σχολείο απαντώντας ότι ήταν είτε με τον Kevin Mace ή με την κα Julie Portella των οποίων την ιδιότητα διευκρίνισε ως διευθυντής και υπεύθυνη του λογιστηρίου αντίστοιχα. Κατόπιν επιπλέον υποβολών εξήγησε ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε γραπτώς. Επί του ζητήματος της συμφωνίας ανέφερε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα «Εγώ δεν είχα κλείσει συμφωνία, ούτε έχω γραπτώς ότι ο κύριος έκλεισε στο σχολείο αυτό το συμβόλαιο για €700, αυτό το γνωρίζω από την προηγούμενη λογίστρια που είναι μιλώντας, μια απόφαση που δεν την έχουμε γραπτώς». Στη συνέχεια κλήθηκε να εξηγήσει γιατί ενώ όπως ανέφερε άρχισαν να παρέχονται υπηρεσίες τον Ιανουάριο του 2012, εντούτοις υπάρχει χρέωση για τον Δεκέμβριο 2011 στο πρώτο τιμολόγιο που εκδόθηκε, με την ίδια να εξηγεί τις προσπάθειες της Ενάγουσας για ανεύρεση κτιρίου και ότι υπήρχε ανάγκη αγοράς υλικών και εξοπλισμού για το σχολείο. Η ίδια δήλωσε ότι τα μαθήματα του Δεκέμβρη διδάχτηκαν τον Ιανουάριο 2012. Ο συνήγορος των Εναγομένων επανήλθε στο ζήτημα της συμφωνίας και η ΜΕ2 αποδέχτηκε ότι η Ενάγουσα δεν υπήρχε πριν τις 26/01/2012. Ρωτήθηκε να διευκρινίσει πως αποδέχθηκε ο Εναγόμενος 1 να πληρώνει το ποσό εφόσον δεν υπάρχει κάτι γραπτό. Η ίδια παρέπεμψε στο Τεκμήριο 1 και δήλωσε ότι για να πλήρωνε τα προηγούμενα τιμολόγια τότε τα δέχθηκε.
12. Σε σχέση με τα τιμολόγια εξήγησε ότι η ίδια τα εξέδιδε αν και κατόπιν διευκρινιστικών ερωτήσεων ανέφερε ότι αυτά ετοιμάζονταν από υπάλληλο της Ενάγουσας. Σε σχέση με την κίνηση του λογαριασμού εξήγησε ότι αναλόγως της πληρωμής πιστώνονται και τα σχετικά ποσά και εξήγησε την διαδικασία έκδοσης των τιμολογίων. Επίσης η ΜΕ2 εξήγησε ότι τα τιμολόγια στέλνονταν είτε με emails ή σε φάκελο ή όταν έρχονταν οι γονείς τους δίνονταν στο χέρι και μετά πήγαιναν στο αρχείο. Εξήγησε ότι τα τιμολόγια που παρουσιάστηκαν είναι αντίγραφα και ότι τα πρωτότυπα τα έχει ο Εναγόμενος 1. Ερωτήθηκε επανειλημμένα γιατί υπάρχει στο τιμολόγιο αναφορά «received by» με την ίδια να εξηγεί ότι όταν ένας γονέας λαμβάνει το τιμολόγιο, και έχει συμβόλαιο βάσει της αίτησης εγγραφής το οποίο αναγράφει το ποσό δεν χρειάζεται να το υπογράφει. Όταν της ζητήθηκε να προσκομίσει έγγραφο που να φαίνεται ότι συμφωνήθηκε το ποσό των €815 με τους Εναγόμενους ανέφερε ότι δεν είχε ζητηθεί προηγουμένως και δήλωσε ότι έχει box file με όλες τις αιτήσεις εγγραφής παιδιών.
13. Ρωτήθηκε να διευκρινίσει τα όσα καταγράφονται στα τιμολόγια που προσκομίστηκαν και η ίδια ανέφερε ότι αφορούσαν δίδακτρα, φαγητά, λεωφορεία, εξαρτάται τι αφορά το κάθε μωρό. Επίσης επεξήγησε ότι οι χρεώσεις δεν είναι μόνο ως δίδακτρα αλλά προσφέρονταν και άλλες υπηρεσίες στο παιδί. Όταν ερωτήθηκε γιατί δεν αναφέρονται αυτά τα ζητήματα στα δικόγραφα, η ίδια εξήγησε ότι τα έχει γράψει και βρίσκονται πάνω στα τιμολόγια. Ερωτώμενη να διευκρινίσει το οφειλόμενο ποσό για το 2012 επανέλαβε ότι η συμφωνία δεν ήταν μαζί της και ότι αυτό που βλέπει είναι ότι εκδίδονταν τιμολόγια για το ποσό των €815. Δεν γνώριζε ακριβώς τι αφορούσαν τα ποσά πάνω από €700. Ερωτώμενη για το ύψος των χρεώσεων για το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 στη βάση του ποσού των €700 ανέφερε ότι έπρεπε να πληρωθεί το ποσό των €7000 για 10 μήνες.
14. Υποδείχθηκε στην ΜΕ2 σχετική απόδειξη ημερομηνίας 14/08/2012 και ερωτήθηκε αν αυτό το ποσό των €815 πιστώθηκε στην κατάσταση λογαριασμού με την ίδια να εξηγεί ότι πιστώθηκε μετά που άνοιξε το σχολείο τον Σεπτέμβριο καθότι ήταν κλειστό το καλοκαίρι. Σε σχέση με την άδεια λειτουργείας εξήγησε ότι χρειάζεται αρκετός καιρός για να λάβει άδεια λειτουργείας από το Υπουργείο, ότι αυτά που γίνονταν στο σχολείο γίνονταν με την γνώση του Υπουργείου και συμφώνησε ότι δεν υπήρχε άδεια λειτουργείας μέχρι το 2015. Κατά την επανεξέταση η εν λόγω μάρτυρας προσκόμισε το Τεκμήριο 7, αίτηση εγγραφής του ανήλικου υιού των Εναγομένων στο σχολείο της Ενάγουσας, και το οποίο φέρει ημερομηνία 02/02/2012.
Μαρτυρία Εναγόμενου 1
15. Ο εν λόγω μάρτυρας κατέθεσε γραπτή δήλωση ως μέρος της κυρίως εξέτασης του στην οποία αναφέρει ότι ο υιός του φοιτούσε σε άλλο ιδιωτικό σχολείο. Όταν το εν λόγω σχολείο έκλεισε ενημερώθηκε ότι άρχισε να λειτουργεί το ιδιωτικό σχολείο με την ονομασία Silverline. Συναντήθηκε με τους «Κevin» και «Julie» πρόσωπα το οποίο κατά τον ίδιο του παρουσιάστηκαν ως ο διευθυντής και η λογίστρια του σχολείου. Μετά που ενημερώθηκε για το πρόγραμμα του σχολείου και τα μαθήματα που πρόσφερε ενέγραψε τον υιό του στο εν λόγω σχολείο για την περίοδο Ιανουάριος 2012 – Ιούνιος 2012. Ισχυρίζεται ότι δεν τον ενημέρωσε κανείς αν το εν λόγω σχολείο λειτουργούσε νόμιμα και αν είχε άδεια από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Αναφέρει ότι ενημερώθηκε μεταγενέστερα από τον Τύπο ότι το εν λόγω σχολείο δεν ήταν αδειούχο από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και συνεπώς ο υιός του διέκοψε την φοίτηση του στο εν λόγω σχολείο. Μετά την έγερση της παρούσας αγωγής κατόπιν επικοινωνίας των τότε δικηγόρων του με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ενημερώθηκε ότι τότε η Ενάγουσα δεν είχε τις αναγκαίες άδειες λειτουργίας.
16. Σχετικά με το ζήτημα της συμφωνίας, εξήγησε ότι συμφώνησε με τον Διευθυντή του σχολείου να πληρώνει το ποσό των €700 μηνιαίως ως δίδακτρα για το παιδί του και η πληρωμή θα γινόταν κάθε μήνα ή τρίμηνο. Σχολιάζει ότι οι πληρωμές που παρουσιάστηκαν δείχνουν το ποσό των €815 καθότι τόσο ήταν το ενοίκιο που λάμβανε. Αρνείται ότι παρέλαβε και υπέγραψε οποιαδήποτε από τα τιμολόγια που προσκομίστηκαν ή ότι τα δέχθηκε. Θεωρεί αυθαίρετη την χρέωση για τους μήνες Δεκέμβριο 2011 και Ιανουάριο 2012 με δεδομένο ότι η ΜΕ2 ανέφερε ότι ο υιός του άρχισε να φοιτά εκεί στις 27/01/2012. Στην γραπτή του δήλωση υπάρχουν υπολογισμοί του ιδίου στη βάση των ισχυρισμών της Ενάγουσας, όπου οι χρεώσεις για τους μήνες λειτουργίας του σχολείου κατά την περίοδο 2012-2013 ανέρχονται στο συνολικό ποσό των €9,800 ενώ ο ίδιος έχει καταβάλλει το συνολικό ποσό των €10,523.75 και προσκόμισε σχετικές αποδείξεις πληρωμών (Τεκμήριο 8), από τις οποίες προκύπτει ότι έχει πληρώσει το εν λόγω ποσό. Αρνήθηκε ότι έλαβε ποτέ οποιαδήποτε από τα τιμολόγια που προσκόμισε η Ενάγουσα.
17. Αντεξετάστηκε για το χρονικό σημείο κατά το οποίο ο υιός του εγγράφτηκε σε νέο σχολείο με τον ίδιο να επαναλαμβάνει ότι ο υιός του φοιτούσε στο σχολείο μέχρι τον Ιούνιο 2013. Στη συνέχεια αντεξετάστηκε με την αναφορά στην δήλωση του ότι πλήρωνε μηνιαίως και κάποιες φορές τριμηνιαίως. Συμφώνησε ότι η συμφωνία με το σχολείο ήταν για €700 αλλά κατέβαλε το ποσό των €815. Ερωτήθηκε για αυτή του την ενέργεια την οποία απέδωσε στο ότι έπαιρνε επιταγή για το ενοίκιο και στη συνεχεία έδινε το ποσό έναντι του λογαριασμού. Ρωτήθηκε αν ζήτησε ποτέ τα επιπρόσθετα λεφτά του πίσω αλλά εξήγησε ότι μετά την έγερση της αγωγής προέβη σε υπολογισμούς και βρήκε ότι έδωσε περισσότερα χρήματα και ότι δεν το πρόσεξε προηγουμένως. Επαναλάμβανε συνεχώς ότι η συμφωνία που είχε ήταν για το ποσό των €700 αν και δεν ήταν σε θέση να παραπέμψει σε οποιαδήποτε απόδειξη ότι προέβη στο παρελθόν σε πληρωμή για το εν λόγω ποσό.
18. Στη συνέχεια ερωτήθηκε για το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 7 και του ζητήθηκε αν αναγνωρίζει ότι αυτό είναι το έντυπο εγγραφής στο σχολείο. ο ίδιος επέμενε ότι το έγγραφο αφορούσε το σχολείο «Red Dragon», δήλωσε ότι δεν διαβάζει αγγλικά, ότι μπορεί να συμπλήρωσε ο συνήγορος τα στοιχεία του υιού του στο έντυπο. Αν και στην συνέχεια διάβασε ότι στην πρώτη σελίδα του Τεκμηρίου 7 αναφέρεται το σχολείο Silverline, επαναλάμβανε συνεχώς ότι το έντυπο αυτό αφορά το σχολείο Red Dragon. Αρνήθηκε ότι έλαβε ποτέ το Τεκμήριο 5 (επιστολή απαίτησης οφειλόμενου ποσού), το οποίο φέρει μια υπογραφή που όμως δεν την γνωρίζει. Επίσης δήλωσε ότι δεν γνώριζε ότι είχε οποιοδήποτε υπόλοιπο κατόπιν σχετικών ερωτήσεων. Στη συνέχεια αντεξέταστηκε αν αποδέχεται την ύπαρξη συμβατικής σχέσης για να πληρώνει €700 ή €815 ευρώ με τον ίδιο να απαντά ότι «Η συμφωνία μου στο σχολείο με τον Kevin όταν έγινε τα Φώτα, το 2012 όταν πήγαμε στο Red Dragon και μας είπαν ότι το σχολείο έκλεισε και μπορείτε να πάτε στο Silverline και πήγαμε, ήταν €700 τον μήνα και πληρώναμε €815». Συμφώνησε ότι η συμφωνία ήταν για να παρακολουθά ο υιός του μαθήματα στο σχολείο.
19. Ερωτήθηκε στη συνέχεια αν ο ίδιος μετά που έμαθε ότι το σχολείο Silverline ήταν παράνομο ζήτησε τα χρήματα του πίσω. Ισχυρίζεται ότι παραπονέθηκε στον κ. Kevin προφορικά στο γραφείο του όταν έμαθε ότι δεν είχε άδειες, δήλωσε ότι του είπαν ότι θα διευθετείτο το ζήτημα όμως πλήρωσε τις οφειλές του και έφυγε. Ανέφερε ότι δεν έπραξε κάτι προηγουμένως με επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισού παρά μόνο οι δικηγόροι του αποτάθηκαν στο Υπουργείο μετά την αγωγή. Του υποβλήθηκε ότι οφείλει στην Ενάγουσα το ποσό των €4,165.25, θέση την οποία αρνήθηκε και δήλωσε ότι του οφείλονται ποσά που υπερπλήρωσε. Επίσης σε υποβολή ότι αυτά που αναφέρει ότι έχει να παίρνει χρήματα από την Εναγουσα είναι εκ υστέρων σκέψεις του και διευκρίνισε ότι όντως μετά που είδε τις αποδείξεις προέκυψε αυτό το γεγονός.
Ευρήματα επί παραδεκτών ή μη αμφισβητουμένων γεγονότων
20. Περαιτέρω, από το σύνολο των δικογραφημένων θέσεων και του μαρτυρικού υλικού προκύπτει αριθμός παραδεκτών ή μη αμφισβητούμενων γεγονότων και τα οποία σχετίζονται με τα επίδικα, αν και από την δικογραφία, κάποια εξ αυτών, φαίνονταν να τελούσαν υπό αμφισβήτηση. Ειδικότερα, με βάση το σύνολο της μαρτυρίας τα ακόλουθα συνιστούν κατά την κρίση μου περαιτέρω παραδεκτά ή μη αμφισβητούμενα γεγονότα:
· Η Ενάγουσα εταιρεία συστάθηκε στις 25/01/2012.
· Ο ανήλικος υιός των Εναγομένων φοίτησε στο ιδιωτικό σχολείο Silverline Private School ιδιοκτησίας της Ενάγουσας από την 26/01/2012 μέχρι τον Ιούνιο 2013.
· Η Εναγόμενη 2 υπέγραψε αίτηση εγγραφής του υιού των Εναγομένων στο σχολείο της Ενάγουσας στις 02/02/2012.
· Ο Εναγόμενος 1 κατέβαλε στην Ενάγουσα το συνολικό ποσό των €10,523.75.
· Για την περίοδο που φοίτησε ο υιός των Εναγομένων στο σχολείο της Ενάγουσας υφίστατο προφορική συμφωνία μεταξύ της Ενάγουσας και του Εναγομένου 1, η οποία συνάφθηκε αρχές Ιανουαρίου 2012 (δεν μπορεί να λεχθεί κάτι περαιτέρω από την προσκομισθείσα μαρτυρία ως προς την ακριβή ημερομηνία), κατόπιν συνάντησης μεταξύ του Εναγόμενου 1 και του κ. Kevin Mace, ο οποίος ενεργούσε εκ μέρους της Ενάγουσας, για την φοίτηση του ανήλικου υιού του στο εν λόγω σχολείο, για το ποσό των €700 μηνιαίως (η «Συμφωνία Φοίτησης»). Σε σχέση με το εν λόγω ζήτημα επισημαίνω ότι τόσο κατά την προσκόμιση της μαρτυρίας των μαρτύρων, την αντεξέταση τους επί του σημείου, αλλά και από τις αγορεύσεις των ευπαίδευτων συνηγόρων φάνηκε να υπάρχει μια παρανόηση ως προς το εν λόγω θέμα και υπήρξε σφοδρή και αδικαιολόγητη αντεξέταση από τον συνήγορο των Εναγομένων για την ύπαρξη της εν λόγω συμφωνίας μεταξύ των μερών, παρά την ρητή παραδοχή του Εναγομένου 1 επί τούτου κατά την προσκόμιση της δικής του μαρτυρίας. Επαναλαμβάνω, ότι η πλευρά των Εναγοµένων αποδέχτηκε µε το δικόγραφο της ότι ο υιός τους φοίτησε στο σχολείο της Ενάγουσας καθ’ όλη την επίδικη περίοδο, κάτι που άλλωστε επιβεβαιώθηκε και με την προσκομισθείσα μαρτυρία. Εύλογα εγείρεται το ερώτημα του πώς άλλωστε θα μπορούσε να φοιτήσει στο εν λόγω σχολείο αν δεν υφίστατο σχετική συμφωνία, πόσο μάλλον στην απουσία έστω κάποιου ισχυρισμού για το αντίθετο. Υπενθυμίζω εδώ την νοµολογιακή αρχή ότι όταν ένας ισχυρισμός γίνεται άµεσα ή έµµεσα παραδεκτός στα δικόγραφα αυτός παύει να συνιστά αµφισβητούµενο και επίδικο θέμα για την υπόθεση και δεν χρειάζεται να αποδειχθεί µε την προσκόμιση μαρτυρίας κατά την ακρόαση (STARGEL CO LTD ν. LUTKIN κ.α., ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 407/2011, 21/6/2018, ECLI:CY:AD:2018:A300 και Χρίστου ν. Khoreva (2001) 1 (Γ) ΑΑΔ 1874). Το ως άνω παραδεκτό γεγονός της φοίτησης του υιού των Εναγομένων, σε συνδυασμό µε την προσκομισθείσα μαρτυρία της ΜΕ2 για την ύπαρξη της συμφωνίας και το συμφωνηθέν μηνιαίο ποσό των €700 διδάκτρων, αναφορά η οποία ναι μεν προκύπτει από εξ ακοής μαρτυρία εντούτοις η ύπαρξη της επιβεβαιώθηκε από τον Εναγόμενο 1, δεν επιτρέπει διαφορετική αντιμετώπιση του όλου ζητήματος. Για σκοπούς πληρότητας θα αναφερθώ συνοπτικά και στο ζήτημα της σύναψης συμφωνίας με την Ενάγουσα εταιρεία, η οποία κατά το χρονικό σημείο της σύναψης της συμφωνίας δεν είχε συσταθεί ακόμη, μιας και το εν λόγω ζήτημα προωθήθηκε με τις αγορεύσεις του συνηγόρου των Εναγομένων αν και είναι ξεκάθαρα εκτός δικογραφικών θέσεων και συνεπώς παραπέμπω στο άρθρο 15Α του Περί Εταιρειών Νόμου (Κεφ. 113) το οποίο ρυθμίζει το όλο ζήτημα. Το εν λόγω άρθρο καθιστά τέτοιες συμφωνίες δεσμευτικές, μετά την σύσταση της εταιρείας, παρέχοντας υποχρεώσεις και δικαιώματα στην εν λόγω εταιρεία αλλά και στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος, κάτι που αναπόφευκτα εμπεριέχει και το δικαίωμα επίκλησης της εν λόγω συμφωνίας από την εταιρεία με σκοπό την εφαρμογή των όρων της, χωρίς να χρειάζεται να επεκταθώ περαιτέρω για σκοπούς της παρούσας απόφασης.
Επίδικα θέματα
21. Από τις έγγραφες προτάσεις και την προσκομισθείσα μαρτυρία κρίνω ότι τα μόνα επίδικα θέματα που παραμένουν προς εξέταση είναι τα εξής:
i. Κατά πόσο υφίστατο συμφωνία μεταξύ της Ενάγουσας και της Εναγόμενης 2.
ii. Κατά πόσο υπάρχει οφειλόμενο ποσό διδάκτρων από τον Εναγόμενο 1 προς την Ενάγουσα και ποιο το ύψος αυτού.
iii. Κατά πόσο η όποια συναφθείσα συμφωνία είναι παράνομη.
Αξιολόγηση της μαρτυρίας
22. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας πραγματοποιείται προκειμένου να προβεί το Δικαστήριο σε ευρήματα αναφορικά με τα πραγματικά γεγονότα και στη συνέχεια στηριζόμενο σε αυτά να εξετάσει αν αυτός που έχει το βάρος της απόδειξης το έχει αποσείσει στο βαθμό που απαιτείται. Ως επί το πλείστον, ζητήματα αξιοπιστίας εγείρονται όταν υπάρχουν δύο διιστάμενες εκδοχές και το δικαστήριο θα πρέπει να επιλέξει μια από τις δύο (Wynne Barry ν. David Costaki Mavronicola, ως διαχειριστή της περιουσίας του Kωστάκη Δαυίδ Mαυρονικόλα (ανίκανου προσώπου) (2009) 1 ΑΑΔ 1138).
23. Επισημαίνεται ότι, η αξιολόγηση της μαρτυρίας περιορίζεται στην έκταση των αμφισβητούμενων γεγονότων που προκύπτουν και είναι σχετικά με τα επίδικα και δεν επεκτείνεται σε θέματα που δεν δικογραφούνται ή σε θέματα που έχουν εγερθεί πρώτη φορά είτε μέσω της μαρτυρίας είτε μέσω των αγορεύσεων των συνηγόρων των διαδίκων και άρα τέτοια μαρτυρία δεν λαμβάνεται υπόψη (Παπαγεωργίου ν Κλάππας Invstment Services Ltd (1991) 1 Α.Α.Δ. 24) και ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΗΛΙΝΑ v. PASCAL EDUCATION LTD, Πολιτική Έφεση Αρ. 222/2015, 22/11/2023). Επιπλέον, έχει λεχθεί σε πληθώρα αποφάσεων ότι μαρτυρία που κατατίθεται έστω και χωρίς ένσταση και που τελικά φαίνεται ότι δεν είναι αποδεκτή μαρτυρία πρέπει να αγνοείται κατά την τελική κρίση του Δικαστηρίου (Μελάς v. Κυριάκου (2003) 1 Α.Α.Δ. 826, DEMARI KRONOS LIMITED v. MICHAEL LESLIE GRAY κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 264/2014, 22/2/2023, ECLI:CY:AD:2023:A62.
24. Στα πλαίσια της ζωντανής ατμόσφαιρας της δίκης παρακολούθησα με προσοχή τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον του Δικαστηρίου. Για σκοπούς αξιολόγησης έλαβα υπόψη αριθμό νομολογιακών αναγνωρισμένων παραγόντων όπως την πληρότητα και σαφήνεια και αμεσότητα στον τρόπο περιγραφής των γεγονότων την ύπαρξη γενικών και αορίστων αναφορών, υπεκφυγών ή ουσιωδών αντιφάσεων ή υπερβολών στη σχετική μαρτυρία, αλλά και την γενικότερη λογικοφάνεια της εκδοχής που προβάλλεται καθώς και την ύπαρξη ή την απουσία οποιουδήποτε προσωπικού συμφέροντος του προσώπου που προσκομίζει την μαρτυρία (Ζερβού ν. Ζερβού (2011) 1 ΑΑΔ 2192, Ομήρου ν. Δημοκρατίας (2001) 2 ΑΑΔ 506 Κυριακίδης ν. Τράπεζα Πειραιώς (Κύπρου) Λτδ, Πολιτική Έφεση 185/2012, 19/04/2018), ECLI:CY:AD:2018:A179.
25. Το Δικαστήριο προχωρεί με προσοχή στην αξιολόγηση της μαρτυρίας με αντιπαραβολή των θέσεων των διαδίκων αλλά και των τεκμηρίων που κατατέθηκαν στη διαδικασία και το περιεχόμενο, η πειστικότητα και η ποιότητα της μαρτυρίας εκάστου μάρτυρα συσχετίζεται, αντιπαραβάλλεται και διερευνάται με την αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων ενώ υπόκειται και στη βάσανο της λογικής και της ανθρώπινης πείρας (Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 Α.Α.Δ 1056, Χριστοφίνης ν. Φραντζή, Π.Έ. 328/2011, ημερ. 31/05/2017, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ v. ΚΩΣΤΑ ΘΕΟΔΟΤΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 40/2014, 8/6/2022), ECLI:CY:AD:2022:D243. Επισημαίνω ότι το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αποδεχτεί ή να απορρίψει είτε όλη είτε μέρος της προσκομισθείσας μαρτυρίας (Φάρμα Ρένος Χ"Ιωάννου Δημοσια Εταιρεία Λτδ ν. Χίννη (2012) 1(Β) ΑΑΔ 1331, ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ v. ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 158/2013, 26/10/2022), ECLI:CY:AD:2022:A403.
26. Στη βάση των πιο πάνω αρχών, τυχόν μαρτυρία που προσκομίστηκε και σχετική αντεξέταση επί θεμάτων που δεν σχετίζονται με τα επίδικα θέματα, όπως αυτά προσδιορίστηκαν πιο πάνω, και που εκφεύγουν εξ ολοκλήρου των δικογραφημένων θέσεων των μερών, καθηκόντως θα αγνοηθεί και δεν θα τύχει περαιτέρω σχολιασμού και ενδεικτικά αναφέρομαι στην μαρτυρία που αφορούσε τα σχολεία στα οποία φοιτούσε ο υιός των Εναγομένων είτε πριν είτε μετά την φοίτηση του στο σχολείο της Ενάγουας. Έχοντας υπόψη όλους τους προαναφερόμενους παράγοντες και παραμέτρους που συνιστούν μέτρο κρίσης για την αξιολόγηση ενός μάρτυρα έχω διεξέλθει την μαρτυρία και όλα τα τεκμήρια που προσκομίστηκαν στο Δικαστήριο από έκαστο μάρτυρα με προσοχή. Ως γενικότερο σχόλιο, παρατηρώ ότι όλοι οι μάρτυρες παρουσίασαν μια γενική, αόριστη και ποιοτικά φτωχή μαρτυρία που δυσχέρανε στο μέγιστο το έργο του Δικαστηρίου στην εξακρίβωση των πραγματικών γεγονότων που αφορούν την παρούσα υπόθεση. Ειδικότερα, παρατηρώ ότι πάρα το φαινομενικά απλό πλαίσιο γεγονότων, ουσιαστικές πτυχές της παρούσας υπόθεσης όπως θα διαφανεί στη συνέχεια παρέμειναν αδιευκρίνιστες. Ενδεικτικό της σύγχυσης που υφίστατο μεταξύ των μαρτύρων και των συνηγόρων τους στην παρούσα υπόθεση είναι το γεγονός ότι με την μαρτυρία του ΜΥ αυτός ουσιαστικά αποδέχθηκε την εκδοχή της Ενάγουσας για την ύπαρξη συμφωνίας για το ποσό των €700 ενώ η πλευρά της Ενάγουσας κατά την αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα κατ’ ουσίαν αμφισβήτησε την δική της δικογραφημένη της θέση επί του σημείου. Τα μόνα ζητήματα που απομένουν να εξεταστούν και στα οποία υπάρχει διάσταση γεγονότων είναι κατά πόσο έχει καταδειχθεί η ύπαρξη οφειλόμενου ποσού για το ποσό των διδάκτρων και η αποστολή των σχετικών τιμολογίων.
Αξιολόγηση της μαρτυρίας
27. Η ΜΕ1 αν και μου προκάλεσε θετική εντύπωση ως μάρτυρας, λόγω της αμεσότητας και της σταθερότητας της κατά την προσκόμιση της δικής της σύντομης μαρτυρίας της, εντούτοις η μαρτυρία της δεν ήταν καθόλου διαφωτιστική με οποιοδήποτε επίδικο ζήτημα που κλήθηκε να εξετάσει το Δικαστήριο στην παρούσα, όπως το κατ’ ισχυρισμό οφειλόμενο υπόλοιπο διδάκτρων από την φοίτηση του υιού των Εναγομένων καθότι η ίδια απλά ανέγνωσε τα όσα αντιλαμβανόταν από την κατάσταση λογαριασμού. Δηλαδή δεν είχε προσωπική γνώση για οτιδήποτε που συμφωνήθηκε μεταξύ των διαδίκων, όπως άλλωστε παραδέχτηκε και η ίδια, ούτε μπορούσε να επιμαρτυρήσει το υπαρκτό των γεγονότων επί των καταγραφών στην κατάσταση λογαριασμού, πλην ότι κάποιες εκ των χρεώσεων αφορούν δίδακτρα για την φοίτηση του υιού των Εναγομένων, κάτι που άλλωστε προκύπτει από το παραδεκτό δικογραφημένο γεγονός της φοίτησης.
28. Ως εκ τούτου από την μαρτυρία της αποδέχομαι ότι τηρείτο κατάσταση λογαριασμού με τις χρεώσεις της Ενάγουσας για την φοίτηση του υιού των Εναγομένων και ότι στον συγκεκριμένο λογαριασμό γίνονταν χρεώσεις και πιστώσεις έναντι των οφειλόμενων προς την Ενάγουσα ποσών. Επιπλέον αποδέχομαι ότι τα τιμολόγια που προσκόμισε και τα οποία εκτυπώθηκαν από το σύστημα τιμολόγησης της Ενάγουσας, εκδόθηκαν κατά την ημερομηνία που αυτά αναγράφουν. Η περιορισμένη γνώση της για τα εν λόγω ζητήματα προκύπτει από τα έγγραφα που κατέθεσε και από τον ρόλο της ως λογίστρια, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε άλλη προσωπική εμπλοκή στα υπό εξέταση γεγονότα και χωρίς αυτό να επηρεάζει την αξιοπιστία της μαρτυρία της, ως εισηγείται η πλευρά των Εναγόμενων (Ρώσσου v. Ελληνικής Τράπεζας Χρηματοδοτήσεις Λτδ, Πολιτική Έφεση 448/12, ημερομηνίας 17/12/2018, ECLI:CY:AD:2018:A543.
29. Άλλωστε τα όσα ανέφερε η ΜΕ1 επί του σημείου της έκδοσης των τιμολογίων δεν αντικρούστηκαν από αντίθετη μαρτυρία και σε κάθε περίπτωση οι καταγραφές στην κατάσταση λογαριασμού των τιμολογίων και οι ημερομηνίες έκδοσης των τιμολογίων συνάδουν και με τις αποδείξεις πληρωμής που προσκόμισε ο ΜΥ. Σημειώνω ότι οι υποβολές που τέθηκαν από τον συνήγορο των Εναγομένων περί μεταχρονολογημένης έκδοσης των τιμολογίων πέραν του ότι ήταν ξεκάθαρα εκτός των δικογραφημένων ισχυρισμών ουδόλως αντέκρουσαν τις ως άνω θέσεις και όπως είναι καλά νομολογημένο οι υποβολές συνηγόρων δεν περιβάλλονται από συμφυή αποδεικτική αξία. Όταν αυτές απορρίπτονται από ένα μάρτυρα, στην απουσία προσκόμισης της αναγκαίας μαρτυρίας, από την πλευρά που προβάλει τον ισχυρισμό προς τεκμηρίωση, η υποβολή παραμένει απλά ως ένας μετέωρος ισχυρισμός (ΣΤΕΓΗΣ ΕΥΓΗΡΙΑΣ «ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ» ΚΑΪΜΑΚΛΙΟΥ v. ΑΡΓΥΡΙΔΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 32/14, 29/9/2021), ECLI:CY:AD:2021:A430. Σε κάθε περίπτωση δεν θα αναμένετο εύλογα να είχε προσκομίσει οποιοδήποτε άλλη μαρτυρία όταν το εν λόγω ζήτημα εγέρθηκε. Επισημαίνεται ότι δεν έχει προβληθεί στην Υπεράσπιση δικογραφικά οποιοσδήποτε ισχυρισμός περί μη ορθής τήρησης της κατάστασης λογαριασμού ή μεταχρονολογημένης έκδοσης τιμολογίων. Αυτό που καταγράφεται στην Υπεράσπιση είναι η γενική και αόριστη άρνηση των ισχυρισμών που περιστρέφονται γύρω από την ύπαρξη οφειλής προωθώντας την θέση ότι έχουν εξοφλήσει τα ισχυριζόμενα οφειλόμενα ποσά.
Αξιολόγηση ΜΕ2
30. Η ΜΕ2 είναι, όπως ανέφερα πιο πάνω, διευθύντρια και πλειοψηφικός μέτοχος της Ενάγουσας. Το Δικαστήριο αναγνωρίζει το άμεσο συμφέρον της στην έκβαση της υπόθεσης και η μαρτυρία της προσεγγίζεται με την ανάλογη περίσκεψη και προσοχή. Η ΜΕ2 δεν μου προκάλεσε θετική εντύπωση καθότι προώθησε μια ξεκάθαρα συγκεχυμένη και άλλοτε αόριστη εκδοχή σε όλες τις ουσιαστικές πτυχές της μαρτυρίας της. Αν και δεν μπορώ να πω ότι φάνηκε να προσήλθε στο Δικαστήριο με σκοπό να πει ψέματα, διαπίστωσα ότι η μαρτυρία της ήταν ξεκάθαρα ελλιπής, περιείχε ουσιαστικές ασάφειες και η ίδια προέβη σε ορισμένες αντιφάσεις σε καίρια σημεία της και η οποία δεν συνάδει με τις δικογραφημένες θέσεις αλλά και με το σύνολο της μαρτυρίας, ώστε να καθιστούν την μαρτυρία της αναξιόπιστη. Ενώ θα αναμένετο από το εν λόγω πρόσωπο ως η Διευθύντρια της Ενάγουσας να παρέχει ικανοποιητικές εξηγήσεις για το περιεχόμενο των τιμολογίων αλλά και για το ύψος των ποσών που χρεώνονταν σε αυτά και ειδικά επί του ποσού των διδάκτρων, βάσει και του τι ανέφερε ότι γνώριζε ότι συμφωνήθηκε με τον Εναγόμενο 1, εντούτοις αυτό δεν συνέβη. Ειδικότερα, η ΜΕ2 δεν ήταν σε θέση να παρέχει οποιαδήποτε σαφή και συγκεκριμένη μαρτυρία για τον λόγο για τον οποίο ενώ υπήρχε συμφωνία για το μηνιαίο ποσό των €700 και είναι αυτό το ποσό που προωθήθηκε δικογραφικά, εντούτοις όλες οι χρεώσεις με την περιγραφή «fees» στα τιμολόγια που εκδόθηκαν, δηλαδή για τα δίδακτρα όπως αναφέρθηκε, ήταν για το ποσό των €815. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω τα πιο κάτω αποσπάσματα ως ενδεικτικά της σύγχυσης και της ποιότητας που χαρακτηρίζουν την μαρτυρία της:
«[…] Και να ήταν τα δίδακτρα €700 που δεν ήταν συμφωνημένα μαζί μου, σου λέω ότι εμείς προσφέρουμε έξτρα σαν φαγητά, σαν clubs, απογεύματα, λεωφορεία και μπορεί το μωρό να είχε χρησιμοποιήσεις, να είχε μείνει ως η ώρα 4
«όποτε από αυτό που βλέπω επειδή έχει και μικρά ποσά, μπορεί να είναι δίδακτρα σίγουρα, μπορεί να έχει λεωφορείο, βιβλία, τετράδια, μολύβια φαγητά […] μπορεί να έχει και trips.
[…] Μέσα στην εκπαιδευτική ύλη πρέπει να έχουμε τρεις εκδρομές, ιστορικό, arts and crafts και τα παίρνουμε σε διαφορετικούς τόπους, εξαρτάται από τι σπουδάζουν και βέβαια αυτά πληρώνονται έξτρα.
Κύριε Πρόεδρε, όπως είπα και πριν η συμφωνία δεν ήταν μαζί μου. Και με είχαν ενημερώσει από το λογιστήριο του σχολείου. Από εκεί και πέρα αυτό που βλέπω είναι ότι έβγαιναν τιμολόγια για €815 κάθε μήνα και αυτό που βλέπω είναι ότι ο κύριος Παύλος δέχθηκε, έκαμε τη συμφωνία, έβγαιναν τα τιμολόγια τα δέχθηκε και τα πλήρωνε. Εγώ τώρα πάνω από αυτά τα €700 τι είχε κάνει το μωρό πήγε σε clubs, έφαγε, εγώ δεν μπορώ να ξέρω κάθε ένα μωρό τι κάνει και σχετικά πριν από τόσα χρόνια.
31. Σε σχέση με το τιμολόγιο με αριθμό 79 (μέρος Τεκμηρίου 2) δεν μπορεί να μην επισημανθεί ότι κατά ομολογία της ΜΕ2 υπήρχε χρέωση διδάκτρων με αναφορά στον μήνα Δεκέμβριο 2011 ενώ δεν είχε ακόμη αρχίσει καν η λειτουργία ή η φοίτηση του υιού των Εναγομένων στο σχολείο, χρέωση την οποία η ίδια απέδωσε στην ύπαρξη άλλων προπαρασκευαστικών αναγκών του σχολείου. Η εν λόγω διάσταση μεταξύ των όσων καταγράφονται στο εν λόγω τιμολόγιο αλλά και στην μαρτυρία της ΜΕ2, αναμφίβολα δεν επιτρέπει στο Δικαστήριο να αποδεχθεί το περιεχόμενο του εν λόγω εγγράφου για σκοπούς εξέτασης της ύπαρξης οφειλής βάσει της προσκομισθείσας κατάστασης λογαριασμού.
32. Επιπλέον, ενώ η ΜΕ2 επανηλλειμένα δήλωσε ότι δεν υπήρχε οποιαδήποτε γραπτή συμφωνία εν τέλει προσπάθησε να στηριχθεί στην αίτηση εγγραφής του υιού των Εναγομένων (Τεκμήριο 7) για να καταδείξει την ύπαρξη συμφωνίας με τους Εναγόμενους, σε πλήρη αντίθεση με την προγενέστερη θέση που είχε προβάλλει ότι όσα είχαν συμφωνηθεί μεταξύ του Εναγόμενου 1 και της Ενάγουσας ήταν προφορικά. Επιπλέον, σημειώνω ότι ενώ η απαίτηση προωθείται και εναντίον των δύο Εναγομένων και στο δικόγραφο της Απάντησης δικογραφείται από την Ενάγουσα ότι και οι δύο Εναγόμενοι προέβαιναν σε πληρωμές, εντούτοις ουδεμία μαρτυρία προσκόμισε αναφορικά με οτιδήποτε που αφορά την Εναγόμενη 2 πλην την υπογραφή του Τεκμηρίου 7, στο οποίο δεν καταγράφεται οτιδήποτε είτε σε σχέση με το ύψος των διδάκτρων είτε σε σχέση με το ύψος ή την συμφωνία πληρωμής οποιονδήποτε επιπρόσθετων χρεώσεων.
33. Σε συμφωνία με τα όσα ανέφερε ο συνήγορος των Εναγομένων στις γραπτές του αγορεύσεις όλη η μαρτυρία της ΜΕ2 σε σχέση με το ποσό των €815, που καταγραφόταν στα τιμολόγια, είναι συμπερασματική χωρίς καμία θετική γνώση ή υπόβαθρο και παρέμεινε άγνωστο γιατί το τιμολογούμενο ποσό ξεπερνούσε το ποσό των €700 κάθε μήνα με την ίδια να προβαίνει ανεπίτρεπτα σε υποθέσεις, εικασίες και πιθανολογήσεις ως προς την διαφορά μεταξύ των δύο ποσών χωρίς όμως να το εξειδικεύσει ειδικώς. Επιπλέον, δεν ήταν σε θέση να δηλώσει με θετικό τρόπο ότι όντως προσφέρθηκαν στο συγκεκριμένο παιδί οι εικαζόμενες επιπρόσθετες υπηρεσίες αλλά περιορίστηκε σε γενικές αναφορές για τις υπηρεσίες που ευρύτερα πρόσφερε το σχολείο. Δεν επιτρέπεται στο Δικαστήριο να πιθανολογεί σε επίπεδο εικασιών, ως προς τα γεγονότα και στα όσα κατ’ ισχυρισμό συνθέτουν το εν λόγω ποσό οφειλόμενο ποσό της κατάστασης λογαριασμού (Κύπρος Ξενοφώντος ν. Κ.Ν Zoo Bar Restaurant Ltd Π.Ε 477/2011 ημερομηνίας 15/12/2016). Επιθυμώ να τονίσω ότι η μόνη βάση αγωγής που προωθήθηκε ήταν αυτή της παραβίασης σύμβασης και της ύπαρξης οφειλόμενου ποσού ως διδάκτρων και δεν αξιώθηκε η καταβολή οποιουδήποτε άλλου ποσού είτε ως υπόλοιπο λογαριασμού στη βάση παροχής υπηρεσιών δυνάμει τιμολογίων, αν και τα τιμολόγια δεν έχουν αυτοδύναμη αποδεικτική σημασία, ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΩΣΑΙΚΩΝ ΜΑ.ΜΙ.ΠΑ. ΛΤΔ v. ALLAN VELIGALOUSKAYA ή άλλως ALLA VELIKOLOUJSKAIA,, Πολιτική Έφεση Αρ. 139/2015, 12/12/2023) είτε στη βάση παραδεδεγμένου ή εκκαθαρισμένου λογαριασμού. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει κανένας δικογραφημένος ισχυρισμός αλλά ούτε και άλλωστε προσκομίσθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία ότι υπήρξε οποιαδήποτε συμφωνία με τους Εναγόμενους για πληρωμή οποιονδήποτε άλλων ποσών τα οποία τιμολογήθηκαν από την Ενάγουσα, πέραν από αυτά που αφορούσαν τα δίδακτρα του υιού των Εναγομένων, αλλά ούτε και προσκομίστηκε επαρκής μαρτυρία ότι το αξιώμενο οφειλόμενο ποσό δυνάμει της προσκομισθείσας κατάστασης λογαριασμού (Τεκμήριο 1) όντως αφορούσε δίδακτρα όπως και αναφέρθηκε. Απεναντίας, η θέση που προωθήθηκε με την μαρτυρία της ΜΕ2 είναι ότι στο ποσό των €815 συμπεριλαμβάνονται και άλλες χρεώσεις, πέραν των διδάκτρων, που όμως παραμένουν άγνωστες προς το Δικαστήριο σε τι ακριβώς συνίστανται. Περαιτέρω αντιφατικότητα προκύπτει και από τις αναφορές της ΜΕ2 ότι κατέχει έγγραφο με το οποίο ο Εναγόμενος 1 αναγνώρισε ότι τα δίδακτρα ήταν €815 όπου δήλωσε ως απάντηση σε σχετική ερώτηση ότι «Δεν το έχετε ζητήσει πριν, έχω file για κάθε μωρό με όλα τα application για κάθε χρονιά» εντούτοις δεν προσκομίστηκε οτιδήποτε επί τούτου, κάτι που όμως σε κάθε περίπτωση θα ήταν αντιφατικό με την προηγούμενη της θέση περί προφορικής συμφωνίας για το ποσό των €700. Τα ως άνω κενά και αντιφάσεις στην μαρτυρία της ΜΕ2 απολήγουν στον εκμηδενισμό της όποιας αποδεικτικής αξίας ενδεχομένως να μπορούσε να αποδοθεί στα προσκομισθέντα τιμολόγια αλλά και στην κατάσταση λογαριασμού στο σύνολο της ώστε να μην μπορεί το Δικαστήριο να προσδώσει σε αυτά οποιαδήποτε βαρύτητα για σκοπούς ευρημάτων.
34. Υπό το φως των ανωτέρω λοιπόν, δεν μπορώ να αποδεχθώ ως ορθό το υπόλοιπο που παρουσιάζεται ως οφειλή στην σχετική κατάσταση λογαριασμού καθότι διαφάνηκε ότι η κατάσταση λογαριασμού που τηρείτο από την Ενάγουσα περιλάμβανε χρεώσεις ποσών πέραν των συμφωνήθεντων διδάκτρων, χωρίς να έχουν δοθεί οι απαραίτητες προς τούτο επεξηγήσεις για τις οποίες δεν υπάρχει ενώπιον του Δικαστηρίου καμία συγκεκριμένη μαρτυρία, με αποτέλεσμα να μην έχω ικανοποιηθεί ως προς αυτή την πτυχή της κατάστασης λογαριασμού.
35. Η επιλογή να προωθηθεί η απαίτηση με τέτοιο τρόπο προβαίνοντας στην παρουσίαση μαρτυρίας και ισχυρισμών που σαφώς και αποκλίνουν από τις δικογραφημένες θέσεις της Ενάγουσας σε τέτοια έκταση και βαθμό, δεν μπορούν παρά να επηρεάσουν την αξιοπιστία της μαρτυρίας της ΜΕ2 (Παπά ν. D. STAVRINOS CONSTRUCTIONS LTD Πολ. Έφεση 217/08, ημερομηνίας 21/02/2017), ECLI:CY:AD:2017:A56. Συνυπολογίζοντας τους γενικούς και ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς που πρόβαλε η ΜΕ2 κρίνω ότι η μαρτυρία που εν τέλει αρκέστηκε στο να προσφέρει δεν ήταν πειστική στην προώθηση της εκδοχής ότι υπάρχει οφειλόμενο υπόλοιπο το οποίο προκύπτει από την μη πληρωμή διδάκτρων και συνεπώς κρίνω ότι δεν μπορώ να βασιστώ στην μαρτυρία της για να προβώ σε ευρήματα.
Αξιολόγηση ΜΥ
36. Ομοίως με την ΜΕ2, ο ΜΥ μάρτυρας μου έκανε κακή εντύπωση καθότι από μελέτη του συνόλου των δικογράφων που υποβλήθηκαν εκ μέρους του και της προσκομισθείσας μαρτυρίας του προκύπτει ότι αυτός προώθησε μια εναλλασσόμενη στο σύνολο της εκδοχή που στερείται συνοχής και πειστικότητας. Ειδικότερα, οι απαντήσεις του άλλοτε διακατέχονταν από αοριστία και υπεκφυγές μη μπορώντας να παρουσιάσει μια συγκροτημένη εικόνα και εκδοχή προς το Δικαστήριο. Τονίζω ότι οι απαντήσεις του κατά την αντεξέταση του διακατέχονταν από έντονη ερειστικότητα προς τον συνήγορο της Ενάγουσας και ο ΜΥ έφτασε στο σημείο να αμφισβητεί το έντυπο εγγραφής του παιδιού του στο σχολείο της Ενάγουσας αναφέροντας προς τον συνήγορο ότι μπορεί να τοποθέτησε ο ίδιος τα στοιχεία του παιδιού του στο έντυπο εγγραφής. Επιπλέον, ο ΜΥ αρνείτο να διαβάσει τα όσα ξεκάθαρα διατυπώνονταν στο εν λόγω έντυπο και άλλοτε απαντούσε ότι το έντυπο αφορούσε άλλο σχολείο (Red Dragon) τα οποία τελούν ξεκάθαρα σε αντίθεση με το παραδεκτό γεγονός ότι ο υιός του φοιτούσε στο σχολείο της Ενάγουσας συμπεριφορές που στο σύνολο τους καταδεικνύουν ότι το εν λόγω πρόσωπο δεν είχε καμία πρόθεση να διαφωτίσει το Δικαστήριο σε σχέση με τα πραγματικά γεγονότα που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση. Οι εν λόγω αναφορές του στερούνταν φυσικά οποιασδήποτε σοβαρότητας και υπόβαθρου γεγονότων και όπως έχει νομολογηθεί η προβολή αντιφατικών θέσεων μ παραδεκτά γεγονότα συνιστά, σύμφωνα με την νομολογία προσφυγή στο ψεύδος με στόχο την αποφυγή των δυσμενών για το διάδικο που προβαίνει σε μια τέτοια ενέργεια και τα όσα δεδομένα συνεπάγονται για την υπόθεση του (Αθλητικό Σωματείο Ολυμπιακός Λευκωσίας ν. Αριστοκλέους (2011) 1Β Α.Α.Δ. 1349).
37. Η συγκεχυμένη και αντιφατική εικόνα που παρουσίασε στο Δικαστήριο προκύπτει και από το γεγονός ότι ενώ δικογραφικά αμφισβητούσε την ύπαρξη της συμφωνίας μεταξύ του ιδίου και της Ενάγουσας, θέση που προωθήθηκε και από τον συνήγορο του και κατά την αντεξέταση των μαρτύρων της Ενάγουσας, εντούτοις κατά την προσκόμιση της δικής του μαρτυρίας υπήρχε μια αναδίπλωση των θέσεων του σε πλήρη αντίθεση με το δικόγραφο του όπου και παραδέχτηκε ότι συμφώνησε να πληρώνει το ποσό των €700 αλλά και πάλι αυτό έγινε με ένα συγκεχυμένο τρόπο που άφηνε σε κάποιο βαθμό νοηθεί ότι αυτή η συμφωνία έγινε με τον κ. Kevin Mace (διευθυντή της Ενάγουσας) και όχι με την Ενάγουσα. Δεν μου διαφεύγει ότι σε κάποιο βαθμό για το ζήτημα της συμφωνίας με την Ενάγουσα προκλήθηκε και σύγχυση από το γεγονός ότι κατά την αντεξέταση του ΜΥ, κατ΄ ουσία αμφισβητήθηκε η δικογραφημένη θέση της Ενάγουσας, ήτοι ότι ο Εναγόμενος 1 συμφώνησε να καταβάλει το ποσό των €700 σε μια προσπάθεια να πληγεί η αξιοπιστία του. Ειδικά παραπέμπω στα εξής αποσπάσματα:
Α. €700 με τον μήνα πληρώναμε, η συμφωνία που είχαμε με το σχολείο με τον κύριο Kevin τον Διευθυντή και την κυρία Julie.
Ε. Μπορείτε σας παρακαλώ να πείτε στο Δικαστήριο που στο τεκμήριο δείχνετε οποιοδήποτε μήνα που πληρώσατε €700
[…]
Ε. Είναι ξεκάθαρη η ερώτηση μου, δείξετε στο Τεκμήριο 1 στο Δικαστήριο σε ποιο μήνα πληρώσατε €700. Έχει κάποιο μήνα στα 2 χρόνια που ήταν εκεί ο υιός σας περίπου που πληρώσατε €700;
A. Η συμφωνία που είχα στο σχολείο ήταν 700 τον μήνα και ανέφερα προηγουμένως πώς πλήρωνα.
Ε. Σας υποβάλλω ότι στο Τεκμήριο 1 δεν υπάρχει καμία πληρωμή για €700 τον μήνα.
Α. Απάντησα προηγουμένως.
38. Αναφέρω ότι δεν παρουσιάστηκε κάποια πειστική και λογικοφανής εξήγηση ως προς το γεγονός ότι ο ίδιος προέβαινε αδιαμαρτύρητα όπως ανέφερε σε επαναλαμβανόμενες πληρωμές για το ποσό των €815, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο είχε συμφωνήσει να καταβάλει μηνιαίως το ποσό των €700 και σημειώνω ότι το ύψος των πληρωμών αποτέλεσε πηγή σύγχυσης για όλα τα διάδικα μέρη. Οι αιτιάσεις που έδωσε, ήτοι ότι «Έβαλα το ποσό που έπιανα που το ενοίκιο στο σχολείο» και ότι «Εδίενα το ποσό τούτο γιατί έπιανα την επιταγή και εδίενα παραπάνω που €700» είναι ασαφείς, δυσνόητες και μόνο ο ίδιος αντιλήφθηκε τι εννοούσε με τις εν λόγω αναφορές χωρίς να προστίθεται οτιδήποτε στο όλο ζήτημα του ύψους των πληρωμών. Το ζήτημα του ύψους των προγενέστερων πληρωμών παρέμεινε μέχρι τέλους αδιευκρίνιστο, και οι γενικές και αόριστες απαντήσεις του ΜΥ επί τούτου καταδεικνύουν κατά την κρίση μου ότι οι απαντήσεις του ΜΥ δεν είναι τίποτα άλλο παρά εκ των υστέρων σκέψεις και μεθοδεύσεις με σκοπό να αποφύγει την καταβολή οποιουδήποτε ποσού σε περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι υπήρχε όντως κάποια οφειλή ή άλλη συμφωνία με την Ενάγουσα για πληρωμή επιπρόσθετων ποσών πέραν των διδάκτρων.
39. Περαιτέρω, παρά την ύπαρξη αριθμού πληρωμών προς την Ενάγουσα για το ποσό των €815 ο ΜΥ αναλώθηκε σε μια προσπάθεια να πείσει το Δικαστήριο ότι ουδέποτε έλαβε τα τιμολόγια της Ενάγουσας ενώ ταυτόχρονα με την μαρτυρία του ισχυρίστηκε ότι είχε εξοφλήσει τυχόν οφειλόμενα ποσά. Η θέση ότι ουδέποτε έλαβε τα εν λόγω τιμολόγια, τα οποία όμως με δική του παραδοχή αφορούσαν διαφορετικά ποσά από αυτά που ανέφερε ότι συμφώνησε με την Ενάγουσα, στερείται οποιασδήποτε πειστικότητας, συνοχής και ενέχει εγγενείς αδυναμίες καθότι αβίαστα προκύπτουν τα ερωτήματα i) πώς γνώριζε τι ποσό να καταβάλει στην Ενάγουσα και ii) πως γνώριζε ποιο είναι το συνολικό ποσό που αξιώνει η Ενάγουσα βάσει των τιμολογίων ώστε να είναι σε θέση να προβάλει τον θετικό ισχυρισμό περί εξόφλησης τυχόν οφειλόμενου ποσού αν δεν λάμβανε τα τιμολόγια; Το σύνολο των όσων έχω αναφέρει πιο πάνω καθιστούν κατά την κρίση μου και την δική του μαρτυρία αναξιόπιστη και έκθετη σε απόρριψη, καθότι θα ήταν εντελώς ακροσφαλές να στηριχθώ σε αυτή για σκοπούς εξαγωγής συμπερασμάτων.
Περαιτέρω Ευρήματα
40. Πέραν των ευρημάτων του Δικαστηρίου τα οποία ήδη παρατέθηκαν στην ενότητα των παραδεκτών και μη αμφισβητούμενων γεγονότων, από την μαρτυρία που έχω αποδεχθεί ως αξιόπιστη, συνιστά εύρημα μου ότι στο Τεκμήριο 1 γίνονταν χρεώσεις και πιστώσεις έναντι των οφειλόμενων προς την Ενάγουσα ποσών, βάσει των προσκομισθέντων τιμολογίων τα οποία εκδίδονταν κατά την ημερομηνία που αυτά αναγράφουν.
Νομική Πτυχή και Συμπεράσματα
41. Η αξίωση της Ενάγουσας εδράζεται στην βάση παράβασης όρων κατ’ ισχυρισμό συμβατικής σχέσης που είχε η Ενάγουσα με τους Εναγόμενους. Η Ενάγουσα, στην παρούσα αγωγή που στηρίζεται στην διεκδίκηση οφειλόμενου ποσού κατ’ επίκληση της εν λόγω σύμβασης, οφείλε να προσκομίσουν μαρτυρία με την οποία να αποσείσει το βάρος που έφερε για την ύπαρξη και τεκμηρίωση αυτής της συμβατικής σχέσης (Λαϊκή Ασφαλιστική Λίμιτεδ ν. Ματσούκα και Άλλου (2014) 1(Β) Α.Α.Δ. 1377).
42. Σύμφωνα με το Άρθρο 10 του περί Συμβάσεων Νόμου Κεφ.149 (εφεξής Κεφ.149) μια σύμβαση για να είναι έγκυρη πρέπει να καταρτίζεται με την ελεύθερη συναίνεση των μερών ικανών προς το συμβάλλεσαι, ενώ αυτή μπορεί να καταρτιστεί «γραπτά, ή προφορικά, ή μερικώς γραπτά και μερικώς προφορικά, ή δύνανται να συνάγονται από τη συμπεριφορά των μερών».
43. Σύμφωνα με τη νομολογία, για τη σύναψη έγκυρης συμφωνίας, πέραν της αναγκαιότητας ύπαρξης αντιπαροχής, είναι αναγκαία και η δικαιοπρακτική βούληση προς δημιουργία έννομης σχέσης (intention to create legal relations) ή, με διαφορετικά λόγια, η ύπαρξη πρόθεσης δημιουργίας έννομης σχέσης (Στέλιος Στυλιανίδης v. British American Insurance Co Ltd (2003) 1 Α.Α.Δ. 1772 και C. Malathouras & Sons Ltd v. Λαϊκής Ασφαλιστικής Εταιρείας Λτδ (2004) 1 Α.Α.Δ. 1233, ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑ ΛΟΙΖΟΥ κ.α. v. ΦΡΟΣΟΥΛΑΣ ΤΟΦΑΡΗ κ.α., Π.Έ. Αρ. 269/2015, 12/12/2023).
44. Επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία και γεγονότα που να αποδεικνύουν τους ουσιώδεις όρους της κατ΄ ισχυρισμό συμφωνίας, προκειμένου να καταδειχθεί η σύναψη μιας δεσμευτικής συμφωνίας (Οικονόμου Σολωμός και Άλλη v. Γεωργίου Α. Ττοφίνη και Άλλης (1993) 1 C.L.R. 436 και Alpan Furnishings v. Δημάδη (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 170). Για να συναφθεί μια δεσμευτική σύμβαση θα πρέπει αμφότεροι οι συμβαλλόμενοι να έχουν την ίδια αντίληψη ως προς τους όρους της. Το Δικαστήριο εγκύπτει στα γεγονότα της υπόθεσης για να διακριβώσει κατά πόσο αποκαλύπτεται ή όχι συμφωνία (Βιομετάλ Λτδ ν. Hawaii Hotels Ltd (1998) 1 AAΔ 281 Gibson v. Manchester City Council (1979) 1 All E.R. 972). Το κατά πόσο έχει συναφθεί μια συμφωνία δεν κρίνεται υποκειμενικά αλλά αντικειμενικά, με την έννοια δηλαδή της εύλογης εντύπωσης που αποκομίζει ένας τρίτος ανεξάρτητος και αντικειμενικός κριτής και συνεπώς κριτής της ύπαρξης ή μη μιας συμβατικής σχέσης είναι αποκλειστικά το Δικαστήριο και η αντίληψη των διαδίκων ή των μαρτύρων τους ουδόλως το δεσμεύει.
45. Στρέφοντας την προσοχή μου σε σχέση με την προώθηση της παρούσας αξίωσης εναντίον της Εναγομένης 2 έχοντας απορρίψει την μαρτυρία της ΜΕ2 κρίνω ότι δεν έχει προσκομιστεί οποιαδήποτε επαρκής και αξιόπιστη μαρτυρία που να μπορεί καταδείξει ότι υφίστατο κάποια συμφωνία μεταξύ της Ενάγουσας και της Εναγόμενης 2. Στην απουσία οποιασδήποτε άλλης μαρτυρίας αναφορικά με το εν λόγω πρόσωπο, πλην της ύπαρξης της αίτησης εγγραφής του υιού των Εναγομένων και δη σε χρόνο μετά την σύναψη της προφορικής συμφωνίας μεταξύ της Ενάγουσας και του Εναγόμενου 1, κρίνω ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε που να καταδεικνύει ότι το εν λόγω πρόσωπο είχε οποιαδήποτε πρόθεση να δημιουργήσει μια έννομη σχέση με την Ενάγουσα ή ότι έστω το Δικαστήριο δύναται να συμπεράνει κάτι τέτοιο από την συμπεριφορά των μερών. Συνεπώς, στον βαθμό που η Ενάγουσα προσπάθησε να ισχυριστεί ότι υπήρξε συμβατική σχέση μεταξύ της και της Εναγόμενης 2 η εν λόγω θέση απορρίπτεται και ως εκ τούτου η απαίτηση εναντίον της Εναγόμενης 2 αναμφίβολα αποτυγχάνει.
46. Έχοντας υπόψη τα περιορισμένα ευρήματα στα οποία προέβηκα, ένεκα της ποιότητας της προσκομισθείσας μαρτυρίας, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη μαρτυρία σε σχέση με το ύψος του αξιώμενου ποσού που αναφέρεται στην κατάσταση λογαριασμού, το οποίο δεν αποδείχθηκε ότι αφορά δίδακτρα ως η προωθηθείσα δικογραφημένη θέση και βάση αγωγής της Ενάγουσας, αποφαίνομαι ότι η Ενάγουσα έχει αποτύχει να αποδείξει στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων είτε ότι υπήρξε παραβίαση της συμφωνίας φοίτησης μεταξύ της ίδιας και του Εναγόμενου 1 είτε ότι υφίσταται οποιοδήποτε οφειλόμενο ποσό ως δίδακτρα.
Παρανομία Συμφωνίας μεταξύ Ενάγουσας και Εναγόμενου 1.
47. Παρά την πιο πάνω κατάληξη μου, για σκοπούς πληρότητας προχωρώ να εξετάσω την επιχειρηματολογία που προωθήθηκε από τον συνήγορο των Εναγομένων περί ύπαρξης παρανομίας ώστε να μην είναι δυνατή η προώθηση της παρούσας και η αξίωση οποιουδήποτε ποσού από την Ενάγουσα. Αν και έχω απορρίψει την μαρτυρία της ΜΕ2 και του ΜΥ η πιο κάτω ανάλυση είναι εφικτή στην βάση των παραδεκτών γεγονότων που έχω καταγράψει πιο πάνω. Ο συνήγορος των Εναγομένων παρέπεμψε στην απόφαση Glamor Development v. Christodoulou (1984) 1 C.L.R. 444 και σε μεταγενέστερη νομολογία που την υιοθέτησε. Επιχειρηματολόγησε ότι από την στιγμή που η Ενάγουσα δεν είχε άδεια λειτουργείας δυνάμει του Περί Ιδιωτικών Σχολείων και Φροντιστηρίων Νόμου (Ν.5/1971), κατά την επίδικη περίοδο που προσφέρθηκαν οι υπηρεσίες, τότε η συμφωνία είναι παράνομη καθότι καταστρατηγούνται οι πρόνοιες της εν λόγω νομοθεσίας ώστε αυτή να καθίσταται άκυρη δυνάμει του άρθρου 23 του Περί Συμβάσεων Νόμου (Κεφ. 149), με αποτέλεσμα να μην δύναται η Ενάγουσα να προωθεί την παρούσα. Ο συνήγορος της Ενάγουσας δεν προώθησε οποιαδήποτε επιχειρηματολογία επί του σημείου.
48. Το άρθρο 3 του Περί Ιδιωτικών Σχολείων και Φροντιστηρίων Νόμου του 1971 (Ν.5/1971), ως ίσχυε τότε, τιτλοφορείτο ως «Ίδρυσις και λειτουργία ιδιωτικών σχολείων ή ιδιωτικών φροντιστηρίων» και προνοούσε ότι:
«Ουδέν ιδιωτικόν σχολείον ή ιδιωτικόν φροντιστήριον δύναται να ιδρυθή και λειτουργήση εν τη Δημοκρατία εκτός εάν τηρώνται αι διατυπώσεις, οι όροι και αι προϋποθέσεις του παρόντος Νόμου και έχει χορηγηθή εις αυτό το υπό του άρθρου 7 προνοούμενον πιστοποιητικόν».
49. Στο άρθρο 23 του Κεφ.149 αναφέρεται ότι:
«Η αντιπαροχή ή ο σκοπός της συμφωνίας είναι νόμιμος εκτός αν-
(α) είναι απαγορευμένος από νόμο~ ή
(β) είναι τέτοιας φύσης ώστε, αν επιτρεπόταν, θα καταστρατηγούσε τις διατάξεις
οποιουδήποτε νόμου~ ή
(γ) συνιστά απάτη~ ή
(δ) επιφέρει ή ενέχει βλάβη στο πρόσωπο ή την περιουσία άλλου~ ή
(ε) το Δικαστήριο κρίνει ότι αυτός αντίκειται στα χρηστά ήθη ή τη δημόσια
πολιτική.
Σε καθεμιά από τις περιπτώσεις αυτές η αντιπαροχή ή ο σκοπός της συμφωνίας θεωρείται παράνομος. Κάθε συμφωνία της οποίας ο σκοπός ή αντιπαροχή είναι παράνομος, είναι άκυρη».
50. Στην απόφαση ΒΟΥΖΟΥΝΗ κ.α. ν. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 457/2012, 10/4/2019, ECLI:CY:AD:2019:A138, καταγράφονται τα εξής:
«Αποτελεί αρχή δικαίου, ότι η παρανομία της σύμβασης καθιστά τα συμφωνηθέντα ανεφάρμοστα, άρθρο 23 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149. Η δε παρανομία που δυνατόν να σχετίζεται είτε με τη συνομολόγηση της, είτε με την εκτέλεση της, θα πρέπει να αναδύεται κατ΄ αντικειμενικό τρόπο και ανεξάρτητα από την έκταση συμμετοχής εκάστου των συμβαλλομένων. Το δε Δικαστήριο οφείλει να αποστερήσει τον διάδικο που μετήλθε παράνομων ενεργειών από οποιαδήποτε θεραπεία (Ελευθέριος Χαραλάμπους v. Fahim Nasri Daccache (1989) 1(E) A.A.Δ. 269, Χριστοδούλου κ.α. ν. Vraets (2009) 1 Α.Α.Δ. 802, Αρκαδίου ν. Porto Lara Estates Ltd (2010) 1 Α.Α.Δ. 2035 κ.α.[1], Εθνική Γενικών Ασφαλειών (Κύπρου) Λτδ ν. UIB Insurance Reinsurance & Consultant Brokers Ltd, Πολ. Έφ. Αρ. 23/12, 16.10.2017, ECLI:CY:AD:2017:A358 και Treitel: The Law of Contract, 8η έκδ., σελ. 381)».
(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)
51. Περαιτέρω, έχει νομολογηθεί ότι κάθε συμφωνία της οποίας είτε ο σκοπός, είτε η αντιπαροχή απαγορεύεται από το νόμο ή καταστρατηγεί τις διατάξεις ενός ή περισσοτέρων νόμων, θεωρείται παράνομη και συναλλαγή η οποία απαγορεύεται από το νόμο ή καταστρατηγεί τους σκοπούς του, είναι εξ υπαρχής άκυρη (Joseph El Adam κ.α. ν. Τουμαζίδη (1998) 1 Α.Α.Δ. 968). Στην Glamor ανωτέρω, κρίθηκε ότι η συμφωνία για παροχή υπηρεσιών από δημόσιο υπάλληλο σε ιδιώτη κατά παράβαση των προνοιών του άρθρου 64 του Περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου, ήταν παράνομη και άκυρη. Ενόψει τούτου, το Δικαστήριο κατέστησε σαφές ότι δεν θα εφαρμόσει την σύμβαση.
52. Στην Κυπριακή νομολογία, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις, στις οποίες κρίθηκε ότι η αντιπαροχή σε συγκεκριμένες συμβάσεις ήταν παράνομη, διότι το αποτέλεσμα της σύναψης των εκεί εξεταζόμενων συμβάσεων ήταν η άμεση ή έμμεση παραβίαση νομοθετικών προνοιών. Ειδικότερα, σε αριθμό υποθέσεων κρίθηκε ότι όπου οι εκάστοτε πάροχοι υπηρεσιών, όπως Δικηγόροι, Αρχιτέκτονες, Πολιτικοί Μηχανικοί, Εργολάβοι, δεν ήταν εγγεγραμμένοι τα Δικαστήρια αποφάσιζαν ότι υπήρχε παράνομη συμφωνία η οποία δεν εφαρμόζεται από το Δικαστήριο και αποστερούσαν από τον εκάστοτε ενάγοντα το δικαίωμα διεκδίκησης αμοιβής παρά το γεγονός ότι υπήρχε όντως παροχή υπηρεσιών (δέστε μεταξύ άλλων, Platritis & Co v. Computer Patent Annuities (1988) 1 C.L.R 135 Πισιάρας ν. Μιχαηλίδης (2000) 1Β Α.Α.Δ 817 και Γρηγορίου ν. Οικοσυνθέσεις Λτδ (2010) 1Γ Α.Α.Δ 1932).
53. Οι ίδιες αρχές εφαρμόζονται και στην παρούσα περίπτωση. Από την στιγμή που είναι παραδεκτό ότι η Ενάγουσα αξιώνει την είσπραξη ποσών που πηγάζουν από συμφωνία παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, κατά τον χρόνο όπου δεν κατείχε πιστοποιητικό λειτουργίας από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (άρθρο 7 του Ν.5/1971), τότε αποφαίνομαι ότι η σύναψη της επίδικης σύμβασης, επί της οποίας στηρίζει την απαίτηση της η Ενάγουσα, αντίκειται στις πρόνοιες του άρθρου 23(β) του Κεφ. 149. Η σύναψη της εν λόγω συμφωνίας αβίαστα καταστρατηγεί τις πρόνοιες του άρθρου 3 του Ν.5/1971 και συγκεκριμένα την απαγόρευση λειτουργίας ιδιωτικών σχολείων χωρίς το απαραίτητο πιστοποιητικό, κάτι το οποίο ο νομοθέτης, όπως προκύπτει από τον απόλυτο τρόπο διατύπωσης του λεκτικού του εν λόγω άρθρου, αναμφίβολα επέλεξε να καταστήσει επιβεβλημένο, προτού επιτραπεί η λειτουργία του εκάστοτε ιδιωτικού σχολείου ή φροντιστηρίου.
54. Περαιτέρω, κρίνω ότι η επίδικη συμφωνία είναι παράνομη και στα πλαίσια της έννοιας του άρθρου 23 (ε) του Κεφ. 149, σύμφωνα με το οποίο μία σύμβαση είναι παράνομη, όταν ο σκοπός ή η αντιπαροχή αυτής αντίκειται στη δημόσια πολιτική, κάτι το οποίο συνιστά νομικό ζήτημα και αποφασίζεται από το Δικαστήριο. Ειδικότερα, στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης αναφύεται ως ζήτημα δημόσιας πολιτικής η καθιέρωση ενός συστήματος ελέγχου των παροχών υπηρεσιών εκπαίδευσης στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ο εν λόγω σκοπός εμπίπτει στα ευρύτερα πλαίσια προστασίας των καλώς νοούμενων συμφερόντων των ανήλικών τα οποία στην προκειμένη εξασφαλίζονται και εξυπηρετούνται από την διασφάλιση ότι τα πρόσωπα ή οργανισμοί που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης είναι δεόντως εγκεκριμένοι, πιστοποιημένοι και πληρούν τις εκάστοτε προϋποθέσεις που θέτει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Η παροχή μιας ποιοτικής, ολοκληρωμένης και πολυδιάστατης εκπαίδευσης των ανηλίκων παιδιών από δεόντως πιστοποιημένους φορείς αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας σε κάθε ευνοούμενη κοινωνία και δε νοείται η υπονόμευση του εν λόγω σκοπού με την σύναψη συναλλαγών ή την επίδειξη ανοχής κατά την δραστηριοποίηση τέτοιων μη πιστοποιημένων οργανισμών, κατά παρέκκλιση της εν λόγω νομοθεσίας. Ως εκ τούτου, εφόσον η επίδικη συμφωνία αφορούσε στην παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών πριν την έκδοση του αναγκαίου πιστοποιητικού λειτουργίας για το εν λόγω ιδιωτικό σχολείο, κρίνω ότι ο σκοπός της σύμβασης αντίκειται στη δημόσια πολιτική, ως αυτή θεμελιώνεται στην κείμενη νομοθεσία και άρα είναι παράνομη κατά τις πρόνοιες του άρθρου 23 του Κεφ. 149. Κατ’ ακολουθίαν η σύμβαση είναι άκυρη, ενώ ένεκα της παρανομίας που υφίσταται η Ενάγουσα στερείται του δικαιώματος να διεκδικεί οιονδήποτε ποσόν δυνάμει αυτής.
Κατάληξη
36. Στη βάση όλων των πιο πάνω, η απαίτηση της Ενάγουσας απορρίπτεται. Όσον αφορά τα έξοδα της διαδικασίας, θεωρώ ότι συντρέχει λόγος απόκλισης από τον κανόνα ότι τα έξοδα θα πρέπει να ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της διαδικασίας, με δεδομένο ότι η απόρριψη της απαίτησης δεν ήταν το αποτέλεσμα της αποδοχής της μαρτυρίας και εκδοχής του Εναγόμενου, την μαρτυρία του οποίου έχω κρίνει και αυτή ως αναξιόπιστη. Ως εκ τούτου, κρίνω ότι είναι ορθότερο και πιο δίκαιο να επωμιστεί η κάθε πλευρά τα δικά της έξοδα.
Κ. Πασιαρδής, Ε.Δ.
Πιστό αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο