ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Κ. Πασιαρδή, Ε.Δ.

Αρ. Αγωγής: 986/2017

Μεταξύ:

 

Μαρίας Κυριακίδου

Ενάγουσα

-και-

 

(1)  Νίκος Χατζηγιώργη

(2)  ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ

 

                                                                                    Εναγομένων

Ημερομηνία: 10 Φεβρουαρίου 2025

Εμφανίσεις:

Για την Ενάγουσα: κα Ε. Ιωάννου  

Για την Εναγόμενη 2: κ. Ν. Κυριακίδης μαζί με κ. Χ. Ραουνά για Χάρης Κυριακίδης Δ.Ε.Π.Ε.

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Εισαγωγή - Δικόγραφα

1. Στις 07/04/2017 η Ενάγουσα καταχώρησε την παρούσα αγωγή με κλητήριο ένταλμα ειδικώς οπισθογραφημένο. Σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτησης αξιώνει από τους Εναγόμενους αλληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα γενικές αποζημιώσεις και ειδικές αποζημιώσεις ύψους €1,112 συνεπεία ατυχήματος που έλαβε χώρα στις 27/01/2016 στη Λεμεσό, μεταξύ του οχήματος που οδηγούσε η Ενάγουσα και του οχήματος ιδιοκτησίας του Εναγόμενου 1. Η Εναγόμενη 2, ενάγεται υπό την ιδιότητα της ως η ασφαλιστική εταιρεία που παρείχε υπηρεσίες ασφάλισης στο όχημα ιδιοκτησίας του Εναγόμενου 1.

 

2. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτηση της η Ενάγουσα ισχυρίζεται ότι η ίδια κατά τον χρόνο του επίδικου ατυχήματος ήταν ηλικίας 21 ετών και φοιτήτρια νοσηλευτικής σχολής. Ο Εναγόμενος 1 ήταν ιδιοκτήτης και οδηγός ενός άλλου αυτοκινήτου που οδηγούσε σε πάροδο της οδού Γρηγόρη Αυξεντίου στα Πολεμίδια. Στην ένωση των πιο πάνω δρόμων ο Εναγόμενος 1 εξερχόμενος της πιο πάνω παρόδου, αμέλησε να σταματήσει στο αλτ και εξήλθε αμελώς στον κύριο δρόμο στον οποίο βρισκόταν η Ενάγουσα με αποτέλεσμα να προκληθεί σύγκρουση μεταξύ των δύο αυτοκινήτων. Με την Έκθεση Απαίτησης παρατίθενται σχετικές λεπτομέρειες αμέλειας.

 

3. Αποτελεί τη θέση της Ενάγουσας ότι συνεπεία της σύγκρουσης υπέστη ειδικές ζημιές ως εξής: (α) €350 ως έξοδα χειρούργου ορθοπεδικού  (β) €700 για 28 συνεδρίες φυσιοθεραπειών και (γ) €62 για ετοιμασία ιατρικής έκθεσης από το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού. Ακολούθως στην Έκθεση Απαίτησης περιγράφει τα τραύματα, τον πόνο και ταλαιπωρία που υπέστη, την θεραπεία στην οποία υπεβλήθη και για τα οποία αξιώνει γενικές αποζημιώσεις. Επιπλέον, αναφέρθηκε σε επιστολογραφία που ανταλλάχθηκε μεταξύ των δικηγόρων των μερών.

 

4.    Με την Υπεράσπιση τους 21/09/2017 οι Εναγόμενοι προβάλλουν προδικαστική ένσταση ως προς το παράτυπο της απαίτησης, καθότι εγέρθηκε τόσο εναντίον του Εναγόμενου 1 όσο και της Εναγόμενης 2 χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 16(Α) του Περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου Ν.96(Ι)/2000. Γίνεται παραδεκτό ότι η Εναγόμενη 2 παρείχε ασφαλιστική κάλυψη στον Εναγόμενο 1. Επιπλέον, με το δικόγραφο τους αφού αρνούνται τις λεπτομέρειες αμέλειας που παραθέτει η Ενάγουσα ισχυρίζονται ότι το Ατύχημα οφείλεται στην αποκλειστική και/ή συντρέχουσα αμέλεια της Ενάγουσας, παραθέτοντας προς τούτο σχετικές λεπτομέρειες, κυρίως το ότι η Ενάγουσα οδηγούσε με ιλιγγιώδη ταχύτητα και παρέλειψε να φρενάρει, οδηγούσε στο μέσο της λεωφόρου χωρίς τη δέουσα προσοχή και ανέκοψε την πορεία του Εναγόμενου 1. Αρνούνται το σύνολο των ισχυρισμών της σε ό,τι αφορά τις ισχυριζόμενες ζημιές που υπέστη, τις οποίες περιγράφουν ως ανύπαρκτες και φανταστικές με σκοπό να αποκομίσει αθέμιτο όφελος και ότι σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η Ενάγουσα υπέστη ζημιές, αυτές είναι ηπιότερης μορφής και δεν υπάρχουν μόνιμα κατάλοιπα.  Επιπλέον αρνείται το σύνολο των ζημιών που περιέγραψε η Ενάγουσα και την καλεί σε απόδειξη των ισχυρισμών της.

 

5.    Με την Απάντηση της ημερομηνίας 28/09/2017, η Ενάγουσα αρνείται όλους τους ισχυρισμούς της Εναγόμενης 2, διευκρινίζει ότι η απαίτηση εναντίον του Εναγόμενου 1 αποσύρθηκε άνευ βλάβης σε προγενέστερο στάδιο της διαδικασίας και επαναλαμβάνει ότι το συμβάν οφείλεται αποκλειστικά στην αμέλεια που επέδειξε ο Εναγόμενος 1. Δικογραφεί περαιτέρω, ότι όλες οι θεραπείες στις οποίες υπεβλήθη ήταν αναγκαίες και αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας μέχρι και σήμερα.

 

 

 

 

 

Διαδικασία

 

6. Προς υποστήριξη των θέσεων της Ενάγουσας, δόθηκε μαρτυρία από την Ενάγουσα (ME1), τον κ. Ηλία Παρούτη (ΜΕ2) και τον κ. Μάρκο Μάρκαρη (ΜΕ3). Προς υποστήριξη των ισχυρισμών των Εναγομένων δόθηκε μαρτυρία από τον κ. Οδυσσέα Αθάνατο (MY1). Το σύνολο της προφορικής μαρτυρίας είναι καταγεγραμμένο στα πρακτικά που τηρήθηκαν και όλες οι γραπτές δηλώσεις και όλα τα Τεκμήρια βρίσκονται κατατεθειμένα στον φάκελο της διαδικασίας. Μετά την παρουσίαση του συνόλου της μαρτυρίας, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των διαδίκων παρέδωσαν τις γραπτές τους αγορεύσεις τους και αγόρευσαν προφορικά προωθώντας τις εκατέρωθεν θέσεις τους. Σημειώνω ότι το ποσό των €62 ως ειδικές αποζημιώσεις ως κονδύλι για την ιατρική έκθεση από το τμήμα επειγόντων περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού κατέστη παραδεκτό μεταξύ των μερών.

 

7. Τα επιχειρήματα και όλη η μαρτυρία που προσκομίσθηκε, αμφοτέρων των πλευρών, εξετάστηκαν σε όλη τους την εμβέλεια από το Δικαστήριο χωρίς να υπάρχει ανάγκη ειδικής επίκλησής τους καθότι δεν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αιτιολόγησης δικαστικής απόφασης ειδική αναφορά ή πραγμάτευση κάθε επιχειρήματος που προβάλλεται (BITONIC LTD v. BΑNK OF MOSCOW-BANK JOINT STOCK COMPANY ΠΡΩΗΝ JOINT STOCK COMMERCIAL BANK "BANK OF MOSCOW" (OPEN JOINT-STOCK COMPANY), Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 117/2018, 16/3/2022, ECLI:CY:AD:2022:A113, Νίκος Οδυσσέα ν. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 490).

 

Μαρτυρία

 

8. Στην παρούσα ενότητα θα συνοψίσω την μαρτυρία των διαδίκων και επισημαίνω ότι δεν είναι αναγκαίο για το Δικαστήριο να παραθέτει ολόκληρη την μαρτυρία που παρουσίασε η κάθε πλευρά ή να αναφέρεται σε όλες τις πτυχές της. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω θα προχωρήσω να παραθέσω όσο το δυνατό πιο περιεκτικά την μαρτυρία του κάθε μάρτυρα, παρά την έκταση αυτής, έχοντας όμως υπόψη το σύνολο της μαρτυρίας για σκοπούς αξιολόγησης της (Χρυσούλλα Καννάουρου κ.α. v. Ανδρέα Στατιώτη (1990) 1 Α.Α.Δ. 35).

Μαρτυρία ΜΕ1

9.    Προς υποστήριξη της απαίτησης της η Ενάγουσα (ΜΕ1) κατέθεσε γραπτή δήλωση ως μέρος της κυρίως εξέτασης της (Έγγραφο 'Α') και στην οποία περιγράφει ότι κατά τον χρόνο του δυστυχήματος ήταν 21 ετών και περιγράφει τον εαυτό της ως ένα υγιές και αρτιμελές άτομο που φοιτούσε στη νοσηλευτική σχολή.

 

10. Σε σχέση με τις συνθήκες υπό τις οποίες επισυνέβη το ατύχημα περιγράφει ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο της σύγκρουσης οδηγούσε το όχημα της στην οδό Γρηγόρη Αυξεντίου στα Πολεμίδια με χαμηλή ταχύτητα χωρίς να υπάρχουν άλλα οχήματα μπροστά της και με πλήρη ορατότητα του δρόμου. Ενώ ακολουθούσε δυτική κατεύθυνση επί της εν λόγω οδού στην αριστερή λωρίδα, ο Εναγόμενος 1 εξήλθε από την πάροδο στην οποία κινείτο παραλείποντας να σταματήσει και να κάνει αλτ προτού εισέλθει στην οδό. Παρά την προσπάθεια της να αποφύγει την σύγκρουση στρίβοντας προς τα δεξιά το τιμόνι της,  αυτό κατέστη αδύνατο και επήλθε η σύγκρουση.

 

11. Ακολούθως αναφέρεται στις σωματικές ζημιές που υπέστη συνεπεία του Ατυχήματος, επαναλαμβάνοντας αυτούσιες τις θέσεις της Έκθεσης Απαίτησης της και παρουσίασε και κατέθεσε ως Τεκμήριο 1 το ιατρικό πιστοποιητικό ημερομηνίας 27/01/2016 που ετοιμάστηκε από το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού. Κατά την επίσκεψη της στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών τις δόθηκαν οδηγίες για χρήση αυχενικού κολλάρου, αναλγησία και της σύστησαν να υπάρξει έλεγχος από ορθοπεδικό κάτι που πραγματοποιήθηκε στις 29/01/2016 όπου υπεβλήθη σε σχετική εξέταση από τον ΜΕ3 ο οποίος ετοίμασε το Τεκμήριο 2.

 

12. Ειδικότερα, το Τεκμήριο 2 το οποίο φέρει ημερομηνία 06/06/2016 αποτελεί ιατρική έκθεση και συντάχθηκε από τον Δρ Μάρκο Μάρκαρη, Ορθοπεδικό Χειρούργο – Τραυματιολόγο (ΜΕ3). Στο Τεκμήριο 2 καταγράφεται ένα ιστορικό των επισκέψεων της Ενάγουσας στον ΜΕ3 το περιεχόμενο του οποίου αναπαράγεται κατ’ ουσία στην γραπτή της δήλωση. Συγκεκριμένα, η Ενάγουσα κατά την επίσκεψη της στον ΜΕ3 ανέφερε ότι παρουσίαζε συμπτώματα ζάλης και κεφαλαλγίας, πόνο στον αυχένα, στην σπονδυλικής στήλη, δυσκολία στην βάδιση, πόνους στην μέση, στις κινήσεις του κορμού και στην ορθοστασία. Ο ΜΕ3 της συνέστησε φυσιοθεραπεία, ακινητοποίηση του αυχένα με κολλάρο και χορηγήθηκε αναλγητική και αντιφλεγμονώδη φαρμακευτική αγωγή. Σε δεύτερη επίσκεψη στις 02/02/2016 καταγράφονται εκ νέου οι παρατηρήσεις του ΜΕ3 για κεφαλαλγία, πόνο στον αυχένα, δυσκαμψία στην οσφυϊκή με επέκταση του πόνου στο γλουτό και κάτω άκρα. Συστήθηκε η συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής και όπως ακολουθήσει πρόγραμμα φυσιοθεραπείας. Σε νέα επίσκεψη ημερομηνίας 27/05/2016 καταγράφεται ότι η Ενάγουσα παρουσιάζει βελτίωση της κεφαλαλγίας του πόνου και της δυσκαμψίας στη μέση αν και καταγράφεται δυσκαμψία στον αυχένα. Η ίδια αναφέρει ότι παρέμεινε κλινήρης για 1 μήνα, ακολουθήσε το πρόγραμμα φυσιοθεραπείας και ότι σύμφωνα με το περιεχόμενο του Τεκμήριο 2 αυτή υπέστη κακώσεις στον αυχένα τύπου Whiplash οι οποίοι προκαλούν μακρόχρονες ενοχλήσεις διάρκειας αρκετών μηνών και ότι υπέστη βλάβη στις οπίσθιες αρθρώσεις και συνδεσμικά στοιχεία των κατώτερων οσφυϊκών σπονδύλων ώστε η σπονδυλική της στήλη να παρουσιάζει αστάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στην δήλωση της καταγράφεται επίσης ότι ασχολείτο με αθλητικές δραστηριότητές όπως γυμναστήριο, κολύμπι τις οποίες σταμάτησε λόγω του δυστυχήματος.

 

13. Προσκόμισε αποδείξεις είσπραξης για το ποσό των €350 από τον ΜΕ3 για την παρακολούθηση και έκδοση του ιατρικού πιστοποιητικού όπως και απόδειξη εξόφλησης για τις φυσιοθεραπείες που της παρείχε ο ΜΕ2 για το ποσό των €700.

 

14. Σε σχέση με την σημερινή κατάσταση της υγείας της, κατόπιν περαιτέρω ερωτήσεων της συνηγόρου της εξήγησε ότι εξακολουθεί να λαμβάνει αναλγητικά, ότι αντιμετωπίζει ενοχλήσεις στην οσφυϊκή και αυχενική μοίρα τα οποία είναι έντονα, ότι κατά περιόδους φορεί αυχενικό κολλάρο και ότι συνεχίζει να παρουσιάζει δυσκαμψία στην οσφυϊκή μοίρα με επέκταση του πόνου στο γλουτό και κάτω άκρο και ότι αισθάνεται πόνο σε απότομες στροφές της κεφαλής. Επιπλέον ανέφερε ότι υποβάλλεται σε φυσιοθεραπείες για την οσφυϊκή μοίρα και τον αυχένα από συναδέλφους της στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας κατά την διεκπεραίωση των καθηκόντων της ως νοσοκόμα.

 

15. Αντεξεταζόμενη της υποβλήθηκε ότι όταν έκανε την πρακτική της και ότι γνώριζε το πρόσωπο που σύνταξε το Τεκμήριο 1 (ιατρικό πιστοποιητικό Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού) και του ζήτησε τι να γράψει, θέση την οποία αρνήθηκε. Επιβεβαίωσε ότι διενεργήθηκαν ακτινογραφίες κατά την επίσκεψη της στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών στην Λεμεσό και εξ όσων θυμόταν οι ακτινογραφίες θώρακα και αυχένα δεν έδειξαν οποιαδήποτε βλάβη.

 

16. Σε σχέση με τις συνθήκες διάπραξης του συμβάντος κατά την αντεξέταση  επανέλαβε τη θέση της ότι ο Εναγόμενος 1 δεν έκανε αλτ αρνούμενη υποβολή προς το αντίθετο. Αν και δεν ήταν σε θέση να αναφέρει ακριβώς την ταχύτητα με την οποία κινείτο, υποστήριξε ότι δεν έτρεχε, απορρίπτοντας σχετική υποβολή επί τούτου. Επανέλαβε ότι δεν είχε αρκετό χρόνο για να αποφύγει την σύγκρουση αν και πάτησε φρένο και έστριψε το τιμόνι δεξιά. Έθεσε το ερώτημα του αν όντως ο Εναγόμενος 1 έκανε αλτ πώς το συμβάν έγινε προς την πλευρά της εντός της δεξιάς λωρίδας. Επίσης εξήγησε ότι μετά το συμβάν δεν μίλησε με τον οδηγό γιατί παρέμεινε εντός του αυτοκινήτου της. Σε σχέση με το κατά πόσο η ασφαλιστική εταιρεία προέβη στην καταβολή ποσού για τις ζημιές που υπέστη το όχημα που οδηγούσε η ίδια, κατόπιν σχετικής υποβολής επιβεβαίωσε ότι όντως πληρώθηκε το ποσό των ζημιών στο όχημα στην μητέρα της που είναι η ιδιοκτήτρια και απολογήθηκε όταν κατά την κυρίως της εξέταση είχε αναφέρει ότι δεν είχε καταβληθεί κάποιο ποσό.

 

17. Στη συνέχεια αντεξέταστηκε σε σχέση με τον αριθμό των φυσιοθεραπειών και συμφώνησε ότι ο Δρ. Μάρκαρης δεν ανέφερε συγκεκριμένο αριθμό. Υποστήριξε ότι ήταν μέχρι να νιώσει η ίδια καλύτερα σε συνεννόηση με τον γιατρό της. Αρνήθηκε ότι αρκετές ήταν αχρείαστες και υποστήριξε ότι οι 28 δεν ήταν αρκετές αν και δήλωσε ότι δεν είναι ορθοπαιδικός. Ερωτώμενη γιατί σταμάτησε μετά τις 28 φυσιοθεραπείες και είπε ότι ήταν καλύτερα, αν και όποτε ένοιωθε ενοχλήσεις πήγαινε ξανά για φυσιοθεραπεία.

 

18. Σε σχέση με την λήψη φαρμάκων ερωτήθηκε κατά πόσο αυτό το πράττει κατόπιν σύστασης κάποιου γιατρού και υποστήριξε ότι αυτοί που την παρακολουθούν της λένε και τι φάρμακα να πίνουν. Συμφώνησε ότι δεν  την παρακολούθησε κάποιος γιατρός επίσημα ως ασθενή και είναι η φύση της δουλείας της και γνωρίζουν οι συνάδελφοι της ότι ήταν σε δυστύχημα. Δεν ήταν σε θέση να προσκομίσει αποδείξεις για φάρμακα ή το κολλάρο, για το δε τελευταίο ανέφερε ότι δεν σκέφτηκε να ζητήσει οποιοδήποτε ποσό για ένα κολλάρο.

 

19. Ερωτήθηκε για τον λόγο που το Τεκμήριο 1 δεν αναφέρεται σε ζαλάδα, πονοκέφαλους, πόνους οσφυϊκή μοίρα, το μόνο που ήταν σε θέση να πει ήταν ότι στην αρχή ήταν σχετικά καλά και μετά στην πορεία τα συμπτώματα έγιναν πιο έντονα. Αναφορικά με την σημερινή κατάσταση υγείας της κατά την αντεξέταση της ανέφερε ότι έχει ενοχλήσεις «μια φορά κάθε τόσο» τις οποίες διευκρίνισε ως ενοχλήσεις «στον αυχένα και στην οσφυϊκή μοίρα» τα οποία αποδίδει στο ατύχημα. Σε σχετική υποβολή ότι θα αναμενόταν να πήγαινε σε κάποιο ιατρό από το 2016 εφόσον είναι τόσο σοβαρή ζημιά απάντησε ότι κάνει φυσιοθεραπείες στο νοσοκομείο και κατόπιν γνώμης αυτά που νιώθει είναι από το δυστύχημα και επανέρχεται σταδιακά και υποστήριξε ότι «Πάω φυσιοθεραπεία, ξέρω ποιο είναι το πρόβλημα». Αρνήθηκε υποβολές ότι δεν αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα εδώ και χρόνια και επανέλαβε ότι στο νοσοκομείο οι γιατροί της λένε κάποιες κινήσεις που βοηθούν και τις κάνει στο σπίτι. Αρνήθηκε ότι πήγε στον ΜΕ3 χωρίς ιδιαίτερους πόνους με σκοπό να λάβει αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρεία.

 

20. Όσον αφορά τις ασχολίες της με την γυμναστική επανέλαβε ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει να αθλείται με τον ίδιο τρόπο. Δήλωσε ότι έκανε πρωταθλητισμό και πήγαινε στο εξωτερικό στην ενόργανη γυμναστική. Συμφώνησε ότι οι αναφορές της για πρωταθλητισμό δεν είναι στα δικόγραφα αλλά η ίδια ανέφερε ότι σταμάτησε λόγω του συμβάντος, αν και συμφώνησε ότι δεν ζήτησε την άποψη κάποιου γιατρού, κατά πόσο μπορεί να επανέλθει στις δραστηριότητες της.

Μαρτυρία ΜΕ2

21. Ο κ. Ηλίας Παρούτης είναι φυσιοθεραπευτής από το 2005 και παρείχε τις υπηρεσίες του στην Ενάγουσα. Επιβεβαίωσε ότι έκδωσε το Τεκμήριο 5 που αποτελεί την απόδειξη εξόφλησης από το φυσιοθεραπευτηρίο στο οποίο εργάζεται με την ονομασία E.P.G.H PHYSIO DREAMTEAM. Περιέγραψε ότι σύμφωνα με το Τεκμήριο 5 η Ενάγουσα προσήλθε για σύνολο 28 φυσιοθεραπειών και έπειτα για τα επόμενα 2-3 χρόνια με συχνότητα 4-5 επισκέψεων περίπου ανά τριμηνία. Μετά που του υποδείχθηκε το πιστοποιητικό του ΜΕ3 ανέφερε ότι σύμφωνα με την εμπειρία του δικαιολογείτο ο αριθμός των φυσιοθεραπειών που παρείχε στην Ενάγουσα. Επιπλέον ανέφερε ότι γνωρίζει την Ενάγουσα καθότι ο σύζυγος της ήταν πελάτης του για χρόνια λόγω του ότι ήταν ποδοσφαιριστής.

 

22. Αντεξετάστηκε σε σχέση με την τότε φυσική κατάσταση της Ενάγουσας ανέφερε ότι δεν μπορούσε καν να περπατήσει σωστά και ότι η στάση του σώματος της δεν ήταν ορθή. Σε σχέση με τις φυσιοθεραπείες που παρείχε για τα επόμενα 2-3 χρόνια ανέφερε ότι έχει αποδείξεις που είναι όμως στο λογιστήριο αν και δεν προσκόμισε οτιδήποτε στο Δικαστήριο. Επιπλέον, επιβεβαίωσε ότι έτυχε στο παρελθόν να παρέχει τις υπηρεσίες του για κάποια άλλα περιστατικά ασθενών που τουπαρέπεμψε ο ΜΕ3, ότι έχει επικοινωνία με τον σύζυγο της Ενάγουσας όταν χρειάζεται συμβουλές και ότι στο παρελθόν τον επισκέφθηκε και η μητέρα της Ενάγουσας για παρόμοιο περιστατικό. Ερωτώμενος κατά πόσο έπρεπε να είχε συστήσει στην Ενάγουσα να ξαναδεί ορθοπεδικό εφόσον το πρόβλημα συνέχιζε  για τόσο χρονικό διάστημα ανέφερε όχι καθότι το πρόβλημα του διαστρέμματος μπορεί να κάνει και χρόνια. Όπως ανέφερε η Ενάγουσα δεν του ανέφερε οτιδήποτε για πρωταθλητισμό σε άθλημα ή ότι προσπαθεί να επανέλθει.  

Μαρτυρία ΜΕ3

23. Ο Δρ. Μάρκος Μάρκαρης είναι Χειρούργος Ορθοπαιδικός Τραυματιολόγος και εξασκεί το ως άνω επάγγελμα από το 1991 με σπουδές στην Γερμανία και Ελλάδα. Αναγνώρισε το Τεκμήριο 2 ως το Ιατρικό Πιστοποιητικό που εξέδωσε σε σχέση με την Ενάγουσα την οποία εξέτασε κατόπιν τροχαίου ατυχήματος στο και υιοθέτησε το περιεχόμενο του.

 

24. Ρωτήθηκε να περιγράψει το διάστρεμμα αυχενικής μοίρας γνωστό ως Whiplash και εξήγησε ότι είναι ένας πολύ συχνός τραυματισμός μετά από τροχαία δυστυχήματα. Ο ίδιος το προσδιόρισε ως «Κάκωση των μαλακών μορίων, συνδέσμων των μεσοσπονδυλίων δίσκων των νεύρων και των μυών». Εξήγησε ότι αυτή η κάκωση προκαλεί ήπια συμπτώματα αλλά αν δεν αντιμετωπιστεί από την αρχή μπορεί τα συμπτώματα να γίνουν μακροχρόνια. Στη συνέχεια ερωτήθηκε από την συνήγορο της Ενάγουσας κατά πόσο δικαιολογείται η Ενάγουσα να έχει μέχρι σήμερα πόνους στον αυχένα και να φορεί κολλάρο και εξήγησε ότι υπάρχουν άτομα με διάστρεμμα που αναρρώνουν περίπου σε 6 μήνες με 1 χρόνο.  Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου επιμένουν τα συμπτώματα και υποτροπιάζουν σε συχνά χρονικά διαστήματα  και καθιστούν το άτομο ευαίσθητο στον τρόπο εργασίας, ζωής και στο εξωτερικό πολλά οδηγούνται σε μόνιμη συνταξιοδότηση.

 

25. Στη συνέχεια περιέγραψε ότι κάλεσε την Ενάγουσα στο ιατρείο του μετά από 7 χρόνια για να δει την κατάσταση της κάτι που έγινε στις 05/01/2024 και κατόπιν εισήγησης του η Ενάγουσα προέβη σε μαγνητική τομογραφία αφού η  ίδια του ανέφερε ότι αντιμετωπίζει συχνά πόνο στον αυχένα και στην μέση. Ο  ίδιος εντόπισε ότι η Ενάγουσα έχει έντονη δυσκαμψία στην οσφυϊκή μοίρα. Γενικότερα ανέφερε ότι η Ενάγουσα υπέστη ένα βαρύ διάστρεμμα και διαχώρισε τα διαστρέμματα σε ελαφριάς ή βαριάς μορφής διαχωρισμός που προκύπτει από τον χρόνο αποθεραπείας. Αναφορικά με το πιστοποιητικό στο οποίο καταγράφονται τα αποτελέσματα του MRI αν και ανέφερε ότι δεν εντόπισε σοβαρά προβλήματα στους σπονδύλους εντούτοις εξήγησε ότι αυτό που μπορεί να παρατηρήσει κανείς είναι μικροκακώσεις στους δίσκους, στις οπίσθιες αρθρώσεις οι οποίες στο πιστοποιητικό αναφέρονται υπερτροφικές αλλοιώσεις στις αποφυσιακές αρθρώσεις. Εξήγησε ότι αυτό δείχνει αρχόμενη αρθρίτιδα και ο ίδιος ανέφερε ότι ο λόγος ύπαρξης τους είναι το τροχαίο ατύχημα, καθότι μετά από αυτό η Ενάγουσα ανέπτυξε αυτά τα συμπτώματα. Καταληκτικά, εξήγησε ότι είναι δικαιολογημένο κάποιος να σταματήσει τον πρωταθλητισμό από την ενόργανη γυμναστική με τέτοια συμπτώματα που συνεχίζουν μέχρι και σήμερα.

 

26. Αντεξεταζόμενος ερωτήθηκε κατά πόσο ζήτησε από την Ενάγουσα να πραγματοποιήσει MRI τότε που τον επισκέφθηκε. Ο ίδιος εξήγησε ότι κάτι τέτοιο δε συνηθίζεται εκτός και αν υπάρχει επιδείνωση των συμπτωμάτων ή αν υπάρχει χρονιότητα.  Ομοίως εξήγησε ότι ούτε κατά την επόμενη επίσκεψη της Ενάγουσας δικαιολογείτο κάτι τέτοιο καθότι υπήρχε σταδιακή βελτίωση. Σε σχέση με τον λόγο που ζήτησε την διενέργεια MRI όταν τον επισκέφθηκε τώρα η Ενάγουσα (05/01/2024) ανέφερε ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα των αναφορών της ότι συνεχίζει να έχει έντονα προβλήματα με τη μέση της και όπως χαρακτηριστικά δήλωσε «το μυαλό μου πήγε αλλού». Δικαιολόγησε εκ νέου την απουσία διενέργειας MRI στο παρελθόν στο γεγονός ότι δεν συνηθίζει να αναμένει από ένα MRI να του κάνει διάγνωση μετά από ένα τραυματισμό.

 

27. Ερωτήθηκε για την τοποθέτηση του ότι από το MRI προκύπτει με βεβαιότητα ότι η σημερινή κατάσταση της Ενάγουσας προκλήθηκε από το δυστύχημα. Υποστήριξε ότι από την εμπειρία του μια κοπέλα της ηλικίας της Ενάγουσας δεν αναμένεται να έχει αυτές τις εκφυλιστικές αλλοιώσεις που εμφανίζονται στο MRI είτε στους δίσκους, είτε στις οπίσθιες προσθέσεις. Συμφώνησε ότι δεν είδε προηγουμένως κάποιο MRI της Ενάγουσας. Αρνήθηκε σχετική υποβολή ότι η κατάσταση στους δίσκους της δεν είναι αποτέλεσμα τραυματικής αιτιολογίας και δήλωσε ότι αυτό που εντοπίζει από το MRI θα ταίριαζε σε άτομο πέραν των 50 ετών που ασχολείται με χειρωνακτική εργασία.

 

28. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η αφυδάτωση δίσκου που καταγράφεται στο MRI προκαλείται από κάκωση, από συμπίεση ή ανύψωση βάρους. Σε σχέση με τους όζους «Schmorl» που καταγράφονται στο MRI ισχυρίστηκε ότι μπορεί να είναι αναπτυξιακοί αν και δεν ήταν βέβαιος βάσει της βιβλιογραφίας, όμως κατά την άποψη του η διαπλάτυνση δίσκου που παρατηρείται είναι τραυματική και σύμφωνα με τον ίδιο οι αλλοιώσεις στις αποφυσιακές αρθρώσεις παραπέμπουν σε οστεοαρθρίτιδα και την οποία βάσει ηλικίας της Ενάγουσας αποδίδει σε μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα εξηγώντας ότι η Ενάγουσα υποφέρει από πόνο αστάθειας της οσφυϊκής μοίρας όταν στέκεται πολύ ώρα, όταν περπατά πολύ ώρα και με το πρωινό ξύπνημα.

 

29. Όσον αφορά την θέση του ότι τα όσα καταγράφονται στο MRI προκύπτουν από τραυματική αιτιολογία του υποδείχθηκε η ιατρική έκθεση του ΜΥ1 για να σχολιάσει την θέση ότι τα όσα εντοπίζονται στο MRI δεν είναι τραυματικής αιτιολογίας. Συγκεκριμένα, του υποβλήθηκε ότι  εφόσον δεν υπάρχει οστικό οίδημα τότε αυτό είναι ένδειξη ότι αυτά που παρατηρεί δεν είναι τραυματικής αιτιολογίας με τον ίδιο να εξηγεί ότι δεν αναμένεται να εντοπιστεί οίδημα το οποίο συνήθως παρέρχεται μετά από 6 εβδομάδες από ένα τραυματισμό. Αρνήθηκε την θέση ότι τα όσα παρατηρούνται στο MRI είναι αναμενόμενα λόγω ηλικίας και λόγω του επαγγέλματος της Ενάγουσας με τον ίδιο να επαναλαμβάνει ότι άτομα 30 χρονών που δεν ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες και έντονο αθλητισμό δεν μπορεί να παρουσιάζουν εκφυλιστική δισκοπάθεια. Ισχυρίστηκε ότι από στοιχεία που έχει η Ενάγουσα δεν είχε προηγουμένως προβλήματα.

30. Επίσης θεωρεί ότι υπάρχει συμπίεση νευρικών στοιχείων, αν και όπως διευκρίνισε κάτι τέτοιο δεν καταγράφεται από τον ακτινολόγο στην έκθεση του (Τεκμήριο 7), κάτι το οποίο ο ίδιος υποστήριξε στην ύπαρξη διαπλάτυνσης του δίσκου ο οποίος προβάλλει κατά τον ίδιο εντός του χώρου του νωτιαίου μυελού. Η εκτίμηση του ήταν ότι η πρόπτωση του δίσκου Ο4-Ο5 μπορεί να προκαλεί πίεση στον νωτιαίο μυελό.  Ισχυρίστηκε επίσης ότι το MRI δείχνει σοβαρό θέμα θα έπρεπε να το κάνει νωρίτερα και υπέθεσε ότι επειδή υπήρχε το ιστορικό του τραυματισμού εικάζει ότι οι διάφοροι γιατροί που επισκέφθηκε θεώρησαν ότι ήταν μετατραυματική κατάσταση και για αυτό δεν την παρέπεμψαν σε MRI. Δήλωσε ότι πιστεύει ότι η Ενάγουσα επισκέφθηκε άλλο ιατρό αλλά δεν ήταν σε θέση να πει οτιδήποτε περαιτέρω επί τούτου. Αντεξετάστηκε επί της θέσης του ότι τότε (Μάιο 2016) η Ενάγουσα παρατήρησε βελτίωση στην κατάσταση υγείας της Ενάγουσας κάτι που δεν συνάδει με τα σημερινά του ευρήματα και δήλωσε ότι «η μέση ήταν καλύτερη».

 

31. Αντεξεταζόμενος, συμφώνησε με σχετικές υποβολές ότι εκφυλιστικές αλλοιώσεις που καταγράφονται στο MRI μπορεί να προκλήθηκαν από άλλα συμβάντα που δεν είναι εις γνώση του αλλά και λόγω της ενασχόλησης της Ενάγουσας με την γυμναστική. Ειδικότερα, λέχθηκαν τα ακόλουθα:

 

Ε.        Σας υποβάλλω ότι μια πιθανή αιτία εκτός από μια φυσιολογική πορεία της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι και το ότι η Ενάγουσα ήταν αθλήτρια ενόργανης γυμναστικής.

 

Α.        Ναι αν είχε τραυματισμούς είναι πολύ πιθανόν.

[…]

Ε.        Σας υποβάλλω ότι μπορεί αυτές οι ήπιες αλλοιώσεις του ΜRI να προκλήθηκαν από άλλα συμβάντα ή και λόγω κάποιας κληρονομικότητας.

Α.        Όχι την κληρονομικότητα την απορρίπτω, από άλλα συμβάντα που δεν είναι εις γνώση μου μπορεί.

32. Σε άλλο σημείο της αντεξέτασης ρωτήθηκε αν συνηθίζει να επικοινωνεί με ασθενείς του και ανέφερε ότι το πράττει. Σε σχετική υποβολή ότι δεν έπραξε ανάλογα στο παρελθόν σε άλλη υπόθεση και δεν ήταν σε θέση να θυμηθεί κάτι. Επιπλέον, ρωτήθηκε κατά πόσο συζήτησε με την Ενάγουσα ως προς το γιατί δεν πήγε σε γιατρό εδώ και 8 χρόνια. Ο ίδιος εξήγησε ότι την ρώτησε και υποστήριξε ότι η Ενάγουσα του είπε ότι  ακολουθούσε οδηγίες φυσιοθεραπευτών και γυμναστών αν και δήλωσε ότι εξ όσων γνωρίζει επισκέφθηκε και κάποιο ιατρό. Επίσης, ισχυρίστηκε ότι ενδεχομένως να μην έγινε η καλύτερη δυνατή αποθεραπεία των τραυμάτων. Ανέφερε ότι εξέτασε την Ενάγουσα στις 05/01/2024 και εξήγησε ότι δεν την επανεξέτασε μετά την διενέργεια του MRI στις 08/01/2024 για να της συστήσει κάποια θεραπεία, δίδοντας την εξήγηση ότι είχε ήδη συζητήσει μαζί της και της είχε δώσει ασκήσεις και οδηγίες για τον φυσιοθεραπευτή καθότι ήξερε ένα περίπου πώς θα αντιμετωπιστούν αυτά που είχε. Ερωτώμενος να εξηγήσει πώς γνώριζε τι θα έλεγε το MRI ανέφερε ότι «ήξερα ότι είχε εκφυλιστικές αλλοιώσεις».

 

33. Σε άλλη θεματική της αντεξέτασης, ανέφερε ότι γνωρίζει τον πατέρα της Ενάγουσας, ενώ σε άλλη υποβολή ότι έδωσε το ίδιο πιστοποιητικό στον πατέρα της συμφώνησε ότι θα το έκανε αν είχε τον ίδιο τραυματισμό και επιβεβαίωσε ότι δίνει συχνά τέτοια πιστοποιητικά. Συμφώνησε ότι γίνεται κατάχρηση με τα εν λόγω πιστοποιητικά αλλά είναι σε θέση να ξεχωρίζει αυτούς που προσποιούνται από μικρά πράγματα στην συμπεριφορά. Εξήγησε δηλαδή ότι δεν γίνεται κάποιος που πονάει να στρίβει με τόση ευκολία και να είναι σε θέση να προβεί σε κάμψη του αυχένα. Κατόπιν σχετική υποβολής ανέφερε ότι χρησιμοποιεί template (πρότυπο) για να συντάξει τα σχετικά πιστοποιητικά κάτι με το οποίο συμφώνησε.

 

34. Στη συνέχεια ανέφερε ότι δεν είχε πρόσφατα επικοινωνία με τον φυσιοθεραπευτή ούτε θυμόταν αν είχε τότε επικοινωνία μαζί του. Εξήγησε ότι συνήθως η σύσταση του για τέτοιου είδους τραύματα είναι φυσιοθεραπείες για ένα μήνα, μέρα παρά μέρα και αποθεραπεύεται συνηθώς με αυτό τον τρόπο το 80% αν και θεωρεί τον αριθμό των 28 φυσιοθεραπειών σε διάστημα 5 μηνών λογικό. Ερωτώμενος σε σχέση με τις αθλητικές δραστηριότητες της Ενάγουσας πριν το επίδικο τροχαίο ατύχημα εξήγησε ότι δεν μίλησε για κάτι τέτοιο μαζί της και αρνήθηκε σχετικές υποβολές ότι δίνει κατ’ επανάληψη παρόμοια ιατρικά πιστοποιητικά κατά παραγγελία και ότι ήρθε εδώ για να πει ψέματα ενώπιον του Δικαστηρίου με σκοπό η Ενάγουσα να εξασφαλίσει αποζημιώσεις από την ασφάλεια.

Μαρτυρία ΜΥ1

35. Ο Δρ. Οδυσσέας Αθάνατος είναι Χειρούργος Ορθοπαιδικός με σπουδές στην Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο και φέρει τον τίτλο του Fellow of the Royal College of Surgeons. Υποστήριξε ότι εξειδικεύεται σε κακώσεις σπονδύλου καθότι όπως ανέφερε έχει εργαστεί σε κέντρο σκολίωσης στο  Royal National Orthopaedic στο Λονδίνο. Είναι το πρόσωπο που ετοίμασε το Τεκμήριο 8, δηλαδή την ιατρική έκθεση ημερομηνίας 24/01/2024 κατόπιν εξέτασης της Ενάγουσας. Περιέγραψε την διαδικασία που ακολουθεί όταν θα εξετάσει κάποιον ασθενή για τον οποίο μετέπειτα μπορεί να κληθεί στο Δικαστήριο και αναφέρθηκε στο σύγγραμμα Medicolegal Reporting in Orthopaedic Trauma που συμβουλεύεται για την ετοιμασία ιατρικών πιστοποιητικών.

 

36. Ο ίδιος περιέγραψε την φύση του τραυματισμού της Ενάγουσας ως μια κάκωση τύπου Whiplash ελαφριού προς μέτριου βαθμού, κατόπιν μελέτης των εκθέσεων του ιατρού στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού, το ιατρικό πιστοποιητικό του ΜΕ3 και την μαγνητική τομογραφία. Εξήγησε ότι αυτός ο τραυματισμός προκύπτει από διάταση του αυχένα ή της οσφύος με μυϊκό σπασμό ή όχι. Του έκανε εντύπωση το γεγονός ότι στις ακτινογραφίες δεν υπάρχει αναφορά σε ευθειασμό του αυχένα. Ο ίδιος διατύπωσε την θέση ότι όταν υπάρχει σοβαρής μορφής κάκωση τότε υπάρχει ευθειασμός, κάτι το οποίο δεν καταγράφηκε στην παρούσα. Υποστήριξε ότι εκεί όπου υπάρχει ευθειασμός τότε είναι ένδειξη της σοβαρότητας της κάκωσης.

 

37. Ρωτήθηκε αν συζήτησε με την ΜΕ1 αν υπήρξε κάποια ιατρική παρακολούθηση εφόσον υπάρχουν πόνοι αυτά τα χρόνια. Σύμφωνα με τον ίδιο η ΜΕ1 του είπε ότι επειδή είναι νοσοκόμα, έρχεται σε επαφή με ιατρούς στην εργασία της που της συστήνουν φυσιοθεραπεία και τι ασκήσεις να κάνει. Κατόπιν σχετικής ερώτησης υποστήριξε ότι θα ανέμενε από κάποιο άτομο που υποφέρει να πάει σε γιατρό και να κάνει φυσιοθεραπείες. Όσον αφορά τον αριθμό των φυσιοθεραπειών αν και θεωρεί ότι για ένα μικρό βαθμό κάκωσης ένας φυσιολογικός αριθμός θα ήταν γύρω στις 10-12 φυσιοθεραπείες ενώ για τον αριθμό της Ενάγουσας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ενός τέτοιου αριθμού αν είναι ευαίσθητος ο ασθενής.

 

38. Σε σχέση με το MRI ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι όταν εξέτασε την Ενάγουσα δεν θεώρησε ότι υπήρχε κάποιος λόγος για να γίνει και εξήγησε πότε ενδείκνυται να χρησιμοποιείται η εν λόγω εξέταση ήτοι για να επιβεβαιωθεί ή να μην επιβεβαιωθεί μια πάθηση και εξήγησε ότι ο παροδικός πόνος δεν δικαιολογεί κάτι τέτοιο. Διατύπωσε κατηγορηματικά την θέση ότι από τα όσα καταγράφονται στην ακτινογραφία δεν υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο που να παραπέμπει σε τραυματική αιτιολογία. Απεναντίας περιέγραψε τα όσα είδε στο MRI ως μια κλασική περίπτωση εκφυλισμού του σπονδύλου η οποία κατά τον ίδιο αρχίζει από τα 20-25 χρόνια που αρχίζει με αφυδάτωση, οδηγεί στην καθίζηση και προβολή του δίσκου που έχει στην συνέχεια επιπτώσεις στον σπόνδυλο οδηγώντας σε εκφύλιση των αρθρώσεων.

 

39. Ερωτήθηκε να σχολιάσει την θέση του ΜΕ3 ότι κάποια από αυτά που περιγράφονται είναι τραυματικής αιτιολογίας και ότι παραπέμπουν σε άτομο στην ηλικία περίπου των 50 ετών. Διαφώνησε απόλυτα με την εν λόγω θέση και αναφέρθηκε ότι τέτοια εκφύλιση εντοπίζεται σε νεαρά άτομα κάτι το οποίο επηρεάζεται και από την γονιδιακή καταβολή. Ο ίδιος εξήγησε ότι στην απουσία κάποιου οιδήματος, αν και αναγνώρισε ότι αυτό μπορεί να απορροφηθεί με τον καιρό, στην απουσία θλάσης συνδέσμων, στην απουσία οστικής κάκωσης ή κάποιας αιμορραγίας δεν μπορεί να αποδώσει τα όσα καταγράφονται στο MRI σε τραυματική αιτιολογία απλά και μόνο επειδή υπάρχουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις.

 

40. Αντεξεταζόμενος κατόπιν σχετικών υποβολών αμφισβητήθηκε δήλωση του ότι η Ενάγουσα του είπε ότι δεν εξετάστηκε από γιατρούς στο νοσοκομείο που εργάζεται με τον ίδιο να επαναλαμβάνει την απάντηση του ότι η Ενάγουσα του ανέφερε ότι ήταν σε εργασιακό περιβάλλον  με γιατρούς όπου της σύστηναν φυσιοθεραπεία. Επιβεβαίωσε ότι δεν είδε τις ακτινογραφίες που πραγματοποιήθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο και επιβεβαίωσε ότι δεν συνομίλησε με τον ΜΕ3 για τα όσα εντόπισε. Σε σχέση με την απουσία αναφοράς σε ευθειασμό ισχυρίστηκε ότι αν δεν μίλησε με οποιοδήποτε για να εξετάσει αν υπήρχε κάτι τέτοιο ο ίδιος ανέφερε ότι εάν υπήρχε κάτι τέτοιο θα το κατέγραφε. Σε κάθε περίπτωση αν και δεν ισχυρίζεται και δεν γνωρίζει αν υπήρξε ευθειασμός, εντούτοις κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται καν στις εκθέσεις.

 

41. Στη συνέχεια υπήρξε έντονη αμφισβήτηση από την συνήγορο της Ενάγουσας κατά πόσο υπάρχει ως ειδικότητα ο τραυματιολόγος ευρύτερα αλλά και συγκεκριμένα στην Κυπριακή Δημοκρατία με τον ΜΥ1 να αναφέρει ότι αυτή η κατηγοριοποίηση ίσχυε στην Γερμανία αλλά έχει καταργηθεί και δεν υπάρχει πλέον στην Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν δέχτηκε την διαφοροποίηση μεταξύ τραυματιολόγου-χειρούργου-ορθοπαιδικού και χειρούργου ορθοπαιδικού.

 

42. Συμφώνησε με την θέση ότι τόσο ο γιατρός που εξέτασε την Ενάγουσα στο τμήμα πρώτων βοηθειών όσο και ο ΜΕ3 «Σίγουρα οι γιατροί οι οποίοι την είδαν προηγουμένως ασφαλώς είχαν το τεκμήριο της αντικειμενικότητας. Εγώ στηρίζομαι πάνω στο ιστορικό του ασθενούς και πάνω στα πιστοποιητικά τα οποία καταγράφηκαν». Σε μεταγενέστερο στάδιο της αντεξέτασης αμφισβητήθηκε ότι δεν εξειδικεύεται σε κακώσεις σπονδύλων θέση την οποία αρνήθηκε και ανέφερε ότι έχει εργαστεί στο Royal National Orthopaedic Hospital για 3 χρόνια σε ειδική μονάδα σπονδυλικής στήλης. Σημειώνω ότι κατά την επανεξέταση διευκρίνισε τον τρόπο και τις εξετάσεις που υποβάλλεται κάποιος για να καταστεί ως Fellow of the Royal College of Surgeons που συμπεριλαμβάνουν την φυσιολογία, ανατομία, ιστοπαθολογία και χειρουργική – ορθοπαιδική.

 

43. Συμφώνησε ότι φαίνεται η Ενάγουσα να αντιμετώπιζε μια οξεία κατάσταση πραγμάτων αλλά ο ίδιος κατηγοριοποιεί την κάκωση σε «ελαφριό με μέτριο βαθμό», κάτι το οποίο υποστηρίζει βάσει του γεγονότος ότι της δόθηκε 1 μήνας αναρρωτικής άδεια και ότι δεν είχε παρακολουθηθεί από άλλους ιατρούς μετά τον ΜΕ3, επαναλαμβάνοντας ότι οι αναφορές της Ενάγουσας για αυτό το ζήτημα ήταν γενικές, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της κατάστασης της, όπου δεν υπήρχαν νευρολογικές επιπτώσεις. Δεν αμφιβάλει ότι μπορεί η Ενάγουσα να έχει ενοχλήσεις λόγω αλλαγών του καιρού ή υπερβολικής φόρτισης λόγω εργασίας αλλά δεν μπορεί να τα αποδώσει στο ατύχημα ενώ σύμφωνα με τον ίδιο αν αισθανόταν πόνο συνεπεία του επίδικου ατυχήματος, θα επισκεπτόταν ιατρό ή θα ακολουθούσε κάποια φυσιοθεραπευτική αγωγή. Στο υποθετικό ερώτημα αν θα άλλαζε η κατηγοριοποίηση του για μια κάκωση τύπου Whiplash, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι κάποιο πρόσωπο το οποίο επισκέπτεται γιατρούς και κάνει φυσιοθεραπείες για 8 χρόνια, δήλωσε ότι θα το ενέτασσε στη δεύτερη κατηγορία αν υπήρχαν αυτά τα συμπτώματα και όντως υπήρχε παρακολούθηση από γιατρούς με συστάσεις για φυσιοθεραπείες. Ερωτήθηκε και για το κατά πόσο έλαβε οδηγίες από την ασφαλιστική εταιρεία, ρωτήθηκε για την πληρωμή που έλαβε και για το χρόνο που ξόδεψε στην ετοιμασία της έκθεσης.

 

44. Διαφώνησε ανεπιφύλακτα με την θέση που του υποβλήθηκε ότι είναι τραυματικές οι αλλοιώσεις, ως η θέση του ΜΕ3 και διερωτήθηκε κατά πόσο υπήρξε από αυτόν αναφορά είτε σε θλάση συνδέσμων, οστική κάκωση, αιμορραγία ή οστικό οίδημα τα οποία δεν υπάρχουν στο MRI και επανέλαβε ότι είναι μια κλασική περίπτωση εκφυλιστικής σπονδυλοπάθειας. Ο ίδιος δεν παρατήρησε τα πιο πάνω ούτε και εντόπισε ρήξη συνδέσμων μπροστά και πίσω από τους σπόνδυλους, ή κάκωση στις επιφυσιακές αρθρώσεις ή κάταγμα τα οποία δύναται να οδηγήσουν σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Του υποβλήθηκε ότι δεν είναι σε θέση να διατυπώσει άποψη για την ύπαρξη των εκφυλιστικών στοιχείων εφόσον δεν είδε την Ενάγουσα πριν το συμβάν, θέση με την οποία διαφώνησε και εξήγησε ότι ως ειδικός μπορεί να κρίνει αν κάτι το οποίο εντοπίζεται σε ένα MRI οφείλεται σε τραύμα ή εκφύλιση. Επιπλέον, όπως ανέφερε ένα άτομο το οποίο έχει υποστεί διάστρεμμα αυχένα και θλάση της οσφυϊκής μοίρας δεν δικαιολογείται να σταματήσει την γυμναστική αλλά με τα όσα εντόπισε στο MRI θα της σύστηνε να σταματήσει την ολυμπιακή γυμναστική.

 

Αξιολόγηση της μαρτυρίας

45. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας πραγματοποιείται προκειμένου να προβεί το Δικαστήριο σε ευρήματα αναφορικά με τα πραγματικά γεγονότα και στη συνέχεια στηριζόμενο σε αυτά να εξετάσει αν αυτός που έχει το βάρος της απόδειξης το έχει αποσείσει στο βαθμό που απαιτείται. Ως επί το πλείστον, ζητήματα αξιοπιστίας εγείρονται όταν υπάρχουν δύο διιστάμενες εκδοχές και το δικαστήριο θα πρέπει να επιλέξει μια από τις δύο (Wynne Barry ν. David Costaki Mavronicola, ως διαχειριστή της περιουσίας του Kωστάκη Δαυίδ Mαυρονικόλα (ανίκανου προσώπου) (2009) 1 ΑΑΔ 1138).

 

46. Επισημαίνεται ότι, η αξιολόγηση της μαρτυρίας περιορίζεται στην έκταση των αμφισβητούμενων γεγονότων που προκύπτουν και είναι σχετικά με τα επίδικα και δεν επεκτείνεται σε θέματα που δεν δικογραφούνται ή σε θέματα που έχουν εγερθεί πρώτη φορά είτε μέσω της μαρτυρίας είτε μέσω των αγορεύσεων των συνηγόρων των διαδίκων και άρα τέτοια μαρτυρία δεν λαμβάνεται υπόψη (Παπαγεωργίου ν Κλάππας Investment Services Ltd (1991) 1 Α.Α.Δ. 24) και  ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΗΛΙΝΑ v. PASCAL EDUCATION LTD, Πολιτική Έφεση Αρ. 222/2015, 22/11/2023). Επιπλέον, έχει λεχθεί σε πληθώρα αποφάσεων ότι μαρτυρία που κατατίθεται έστω και χωρίς ένσταση και που τελικά φαίνεται ότι δεν είναι αποδεκτή μαρτυρία πρέπει να αγνοείται κατά την τελική κρίση του Δικαστηρίου (Μελάς v. Κυριάκου (2003) 1 Α.Α.Δ. 826, DEMARI KRONOS LIMITED v. MICHAEL LESLIE GRAY κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 264/2014, 22/2/2023, ECLI:CY:AD:2023:A62.

 

47. Στα πλαίσια της ζωντανής ατμόσφαιρας της δίκης παρακολούθησα με προσοχή τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον του Δικαστηρίου. Για σκοπούς αξιολόγησης έλαβα υπόψη αριθμό νομολογιακών αναγνωρισμένων παραγόντων όπως την πληρότητα και σαφήνεια και αμεσότητα στον τρόπο περιγραφής των γεγονότων την ύπαρξη γενικών και αορίστων αναφορών, υπεκφυγών ή ουσιωδών αντιφάσεων ή υπερβολών στη σχετική μαρτυρία,  αλλά και την γενικότερη λογικοφάνεια της εκδοχής που προβάλλεται καθώς και την ύπαρξη ή την απουσία οποιουδήποτε προσωπικού συμφέροντος του προσώπου που προσκομίζει την μαρτυρία (Ζερβού ν. Ζερβού (2011) 1 ΑΑΔ 2192,  Ομήρου ν. Δημοκρατίας (2001) 2 ΑΑΔ 506 Κυριακίδης ν. Τράπεζα Πειραιώς (Κύπρου) Λτδ, Πολιτική Έφεση 185/2012, 19/04/2018), ECLI:CY:AD:2018:A179.

 

48. Το Δικαστήριο προχωρεί με προσοχή στην αξιολόγηση της μαρτυρίας με αντιπαραβολή των θέσεων των διαδίκων αλλά και των τεκμηρίων που κατατέθηκαν στη διαδικασία και το περιεχόμενο, η πειστικότητα και η ποιότητα της μαρτυρίας εκάστου μάρτυρα συσχετίζεται, αντιπαραβάλλεται και διερευνάται με την αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων ενώ υπόκειται και στη βάσανο της λογικής και της ανθρώπινης πείρας (Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 Α.Α.Δ 1056,  Χριστοφίνης ν. Φραντζή, Π.Έ. 328/2011, ημερ. 31/05/2017, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ v. ΚΩΣΤΑ ΘΕΟΔΟΤΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 40/2014, 8/6/2022), ECLI:CY:AD:2022:D243. Επισημαίνω ότι το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αποδεχτεί ή να απορρίψει είτε όλη είτε μέρος της προσκομισθείσας μαρτυρίας (Φάρμα Ρένος Χ" Ιωάννου Δημόσια Εταιρεία Λτδ ν. Χίννη (2012) 1(Β) ΑΑΔ 1331, ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ v. ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 158/2013, 26/10/2022), ECLI:CY:AD:2022:A403. Στη βάση των πιο πάνω αρχών, τυχόν μαρτυρία που προσκομίστηκε και σχετική αντεξέταση επί θεμάτων που δεν σχετίζονται με τα επίδικα θέματα, όπως αυτά προσδιορίστηκαν πιο πάνω, και που εκφεύγουν εξ ολοκλήρου των δικογραφημένων θέσεων των μερών, καθηκόντως θα αγνοηθεί και δεν θα τύχει περαιτέρω σχολιασμού.

 

49. Με δεδομένο ότι η ουσιαστική διαφορά μεταξύ των διαδίκων αφορά τα τραύματα που προκλήθηκαν στην Ενάγουσα από το επίδικο ατύχημα θεωρώ ορθό να ξεκινήσω με την αξιολόγηση της ιατρικής μαρτυρίας (ΜΕ3 και ΜΥ1), θα συνεχίσω με την αξιολόγηση της μαρτυρία της Ενάγουσας (ΜΕ1) και στη συνέχεια θα αξιολογηθεί η μαρτυρία του φυσιοθεραπευτή (ΜΕ2).

Μαρτυρία ΜΕ3 και ΜΥ1

50. Οι ΜΕ3 και ΜΥ1 παρέθεσαν μαρτυρία υπό την ιδιότητα τους ως εμπειρογνώμονες ιατροί. Αρχικά παρατηρώ ότι αναφορικά με τον ΜΕ3 τα προσόντα του και το γεγονός ότι αποτελεί εμπειρογνώμονα χειρουργό-ορθοπαιδικό-τραυματιολόγο δεν αποτέλεσαν αντικείμενο αμφισβήτησης και συνεπώς αποδέχομαι ότι είναι εμπειρογνώμονας στον εν λόγω τομέα (Θεοσκέπαστη Φάρμ ν. Δημοκρατίας (1990) 1 Α.Α.Δ. 984 και Kayat Trading Ltd v. Genzyme Corporation (2013) 1 ΑΑΔ 438). Αν και στις τελικές αγορεύσεις της συνηγόρου της Ενάγουσας φαίνεται να υπάρχει μια γενικευμένη αμφισβήτηση όλων των προσόντων του ΜΥ1 ανατρέχοντας στα πρακτικά το μόνο που αμφισβητήθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία ήταν η εξειδίκευση του σε ζητήματα κακώσεων σπονδυλικής στήλης και ουδέποτε αμφισβητήθηκε οτιδήποτε άλλο σε σχέση με την ειδικότητα του ως Χειρουργός - Ορδοπαιδικός. Συνεπώς η γενικευμένη αυτή αμφισβήτηση των προσόντων του ΜΥ1 όπως αυτή παρουσιάστηκε στην αγόρευση της συνηγόρου είναι αβάσιμη και απορρίπτεται. Όσον αφορά την επί μέρους αμφισβήτηση του κατά πόσο ο ΜΥ1 έχει εξειδίκευση στις κακώσεις σπονδυλικής στήλης, η εν λόγω αμφισβήτηση τέθηκε με πάσα γενικότητα και αοριστία χωρίς να υποβληθεί οποιαδήποτε συγκεκριμένη θέση ως προς το γιατί ο ΜΥ1 δεν κατέχει τέτοια περαιτέρω εξειδίκευση ούτε φυσικά τέθηκε οτιδήποτε που να μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ο ΜΥ1 στερείται της ικανότητας να γνωματεύσει για το είδος των τραυμάτων για τις οποίες κλήθηκε να μαρτυρήσει είτε έχει τέτοια εξειδίκευση είτε όχι.

 

51. Σε κάθε περίπτωση επισημαίνω ότι ο ΜΥ1 επεξήγησε με λεπτομέρεια ότι  εργάστηκε για 3 χρόνια Royal National Orthopaedic Hospital σε ειδική μονάδα με αντικείμενο τις επεμβάσεις στην σπονδυλική στήλη, κάτι το οποίο δεν έτυχε αμφισβήτησης και συνεπώς καταλήγω ότι δεν απαιτείται απαρέγκλιτα η προσκόμιση γραπτών αποδεικτικών ή πτυχίων καθότι το κατά πόσο ένας μάρτυρας διαθέτει τα απαιτούμενα προσόντα ώστε να κριθεί εμπειρογνώμονας, είναι ζήτημα που εμπίπτει στη σφαίρα της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου, το οποίο μέσα στο πλαίσιο της διακριτικής του ευχέρειας εξετάζει τις γνώσεις και την εμπειρία του μάρτυρα, σε συνάρτηση με τα θέματα αναφορικά με τα οποία καλείται να καταθέσει. Προσθέτω ότι η εμπειρογνωμοσύνη πάνω σε ένα θέμα στηρίζεται όχι μόνο στα ακαδημαϊκά προσόντα αλλά και στην πραγματική εμπειρία που αποκτάται πάνω σ' αυτό (Θεοσκέπαστη ανωτέρω,  Κωνσταντίνα Σιακόλα ν. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση αρ. 53/2011, ημερ. 24/01/2013 και ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ v. ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 158/2013, 26/10/2022) και συνεπώς θα ήμουν διατεθειμένος να αποδεχτώ ότι το εν λόγω πρόσωπο δύναται να θεωρηθεί ότι κατέχει εξειδίκευση στις κακώσεις σπονδύλου. Σε κάθε περίπτωση το όλο ζήτημα είναι ουδέτερης σημασίας με δεδομένο ότι με βάση τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί ενώπιον μου αποφαίνομαι ότι και οι δύο μάρτυρες είναι  Χειρουργοί - Ορθοπαιδικοί και συνεπώς εμπειρογνώμονες οι οποίοι έχουν την κατάρτιση να καταθέσουν ως προς τις σωματικές βλάβες της Ενάγουσας (Kayat ανωτέρω). Ομοίως αδιάφορο και ουδέτερης σημασίας είναι το κατά πόσο υφίσταται ειδικότητα «τραυματιολόγου» στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η σχετική αντεξέταση του ΜΥ1 επί τούτου πόσο μάλλον όταν απουσιάζει παντελώς το όποιο υπόβαθρο γεγονότων για το εν λόγω ζήτημα, πόσο μάλλον υπόβαθρο που μπορεί να υποστηρίξει την θέση της συνηγόρου της Ενάγουσας κατά το ελάχιστο ότι η διάγνωση ενός τραυματολόγου – χειρούργου ορθοπαιδικού είναι πιο ακριβές από την διάγνωση χειρούργου ορθοπαιδικού όπως τέθηκε στον ΜΥ1 απορρίπτεται. Κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω ότι είναι καλά νομολογημένο ότι οι υποβολές συνηγόρων δεν περιβάλλονται από συμφυή αποδεικτική αξία. Όταν αυτές απορρίπτονται από ένα μάρτυρα, στην απουσία προσκόμισης της αναγκαίας μαρτυρίας, από την πλευρά που προβάλει τον ισχυρισμό προς τεκμηρίωση του αντίθετου ισχυρισμού η υποβολή παραμένει απλά ως ένας μετέωρος και αθεμελίωτος ισχυρισμός (ΣΤΕΓΗΣ ΕΥΓΗΡΙΑΣ «ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ» ΚΑΪΜΑΚΛΙΟΥ v. ΑΡΓΥΡΙΔΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 32/14, 29/9/2021), ECLI:CY:AD:2021:A430.

 

52. Προτού προχωρήσω, κρίνω ορθό να υπενθυμίσω τον ρόλο εμπειρογνωμόνων ενώπιον του Δικαστηρίου. Η μαρτυρία εμπειρογνώμονα αποτελεί κατά κανόνα μια πρωτογενής ανεξάρτητη μαρτυρία γνώμης σε ζητήματα που εμπίπτουν στη σφαίρα της ειδικότητας του. Όπως λέχθηκε στην απόφαση Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1 ΑΑΔ 746:

«Ο πραγματογνώμονας εφοδιάζει το Δικαστήριο με τα αναγκαία επιστημονικά κριτήρια για τον έλεγχο της ακρίβειας των συμπερασμάτων του έτσι που να μπορέσει ο δικαστής να διαμορφώσει τη δική του ανεξάρτητη κρίση με την εφαρμογή αυτών των κριτηρίων πάνω στα γεγονότα που αποδεικνύει η μαρτυρία».

 

53. Πιο πρόσφατα λέχθηκαν τα ακόλουθα από το Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση Α.Α.Ι ν. Χρυσοστόμου, Πολιτική Έφεση 298/2014, ημερομηνίας 14/12/2023:

«Ο νόμος και η πρακτική, υπαγορεύουν ότι, το δικαστήριο, δεν είναι επιτρεπτό να ενεργεί το ίδιο ως πραγματογνώμονας, σε σχέση με θέματα που αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής γνώσης, ώστε να μην εμπίπτουν στη γνώση του κοινού ανθρώπου, (βλ. Μακρίδης ν. Dharaghji κ.α. (1990) 1 Α.Α.Δ. 1013, σελίδα 1021). Όταν δε, για να διαπιστώσει τα γεγονότα υπόθεσης που εκδικάζεται ενώπιον του, πρέπει να βασιστεί στη μαρτυρία πραγματογνώμονα μάρτυρα, την αξιολογεί πρώτα, ως προς την αξιοπιστία της, με βάση τους συνήθεις κανόνες απόδειξης. Ακολούθως την κατανοεί. Αφού βεβαιωθεί και για τούτο, με τη γνώση που θα έχει πλέον αποκτήσει, προβαίνει σε ευρήματα επί των γεγονότων που αφορούν την ιατρική πτυχή της. Όπως, ακριβώς, έχει λεχθεί, ο πραγματογνώμονας παρέχει στο Δικαστήριο την αναγκαία επιστημονική γνώση, ώστε να κατανοήσει, το ίδιο, δεδομένα επιστημονικού περιεχομένου, που έχουν τεθεί ενώπιον του, προκειμένου να καταλήξει στη δική του ανεξάρτητη κρίση σε σχέση με συγκεκριμένη πτυχή της υπόθεσης, (βλ. Πιττάλης κ.α. ν. Ianira Entr. Ltd κ.α. (1997 1 Α.Α.Δ. 184, Κοινοτικό Συμβ. Ομόδους ν. Κονναρή (2011) 1 Α.Α.Δ. 2298 και Μελικίδης ν. Παπαγεωργίου κ.α. (2013) 1 Α.Α.Δ. 832)».

 

54. Πιο πρόσφατα στην απόφαση του Εφετείου Μίκη Γαλανού ν. Ελληνικής Τράπεζας Δημόσιας Εταιρείας Λτδ Πολ. Έφ. 141/20, 12/11/2024 λέχθηκαν τα ακόλουθα:

 

«(.) οι εμπειρογνώμονες υπόκεινται στους ίδιους κανόνες αξιολόγησης όπως και οι λοιποί μάρτυρες, με επιπρόσθετο της αξιοπιστίας, να εξετάζεται η εν γένει εμπειρογνωμοσύνη τους, η τεκμηρίωση και η πειστικότητα των λεγομένων τους, αλλά και η σαφήνεια της διαβιβασθείσας άποψης τους, στοιχεία βαρυσήμαντα ώστε να μπορεί το Δικαστήριο, στηριζόμενο σ΄ αυτή τη μαρτυρία, να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα και να διαμορφώνει ιδίαν άποψη, επί του επίμαχου, επίδικου θέματος (βλ. Σπύρου v. Χατζηχαραλάμπους (1989) 1Ε Α.Α.Δ. 298 και Novichkova v. Βλάβη (2012) 1(Β) Α.Α.Δ. 1111, Μαρκίδου ν. Παπαμάρκου, Πολιτική Έφεση Αρ. 228/2018, ημερ. 16/7/2024).»

(η έμφαση και η υπογράμμιση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)

 

55. Επισημαίνω ότι η μαρτυρία πραγματογνώμονα δεν είναι δεσμευτική παρά μόνο βοηθητική προς το Δικαστήριο και τα γεγονότα επί των οποίων στηρίζεται η γνώμη του, πρέπει να είναι γεγονότα που αποδεικνύονται με, αποδεκτή από Δικαστήριο, μαρτυρία. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την απόφαση Φιλίππου ν. Οδυσσέως (1989) 1 Α.Α.Δ η μαρτυρία του εμπειρογνώμονα εισάγεται υπό την αίρεση της απόδειξης του πραγματικού υποβάθρου κάτι που άλλωστε επαναβεβαιώθηκε πλειστάκις νομολογιακά (Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Γεώργιου Ευριπίδου και Άλλων (2015) 2 ΑΑΔ 140) ενώ η αποτυχία απόδειξης του υπόβαθρου αυτού, αφήνει την γνώμη του εμπειρογνώμονα μετέωρη και χωρίς αξία. Περαιτέρω, λέχθηκε ότι, όσο και αν είναι δυνατόν να αναφερθεί ο εμπειρογνώμονας σε υποθετική κατάσταση πραγμάτων ή σε γεγονότα για τα οποία δεν έχει προσωπική γνώση προκειμένου να στηρίξει τους ισχυρισμούς του, αυτή η αναφορά δεν εισάγεται για να χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη προς την ύπαρξη τους. Στη συνέχεια, το Δικαστήριο μπορεί να καταλήξει στα δικά του ανεξάρτητα συμπεράσματα, εφόσον υφίστανται συνθήκες που να δικαιολογούν τέτοια κατάληξη και χωρίς βεβαίως να μετατρέπεται το ίδιο το Δικαστήριο σε εμπειρογνώμονα. Έχοντας υπόψιν τα πιο πάνω, προχωρώ στην αξιολόγηση της μαρτυρίας των εν λόγω μαρτύρων.

 

56. Υπήρξε έντονη προσπάθεια να πληγεί η αντικειμενικότητα και κατ’ επέκταση η αξιοπιστία της μαρτυρίας των εν λόγω προσώπων εκατέρωθεν με αναφορά σε εξωγενείς παράγοντες της διαδικασίας, η οποία σημειώνω ότι κατά την κρίση μου στηρίχθηκε σε αβάσιμες και αστήρικτες προσωπικές εικασίες των συνηγόρων τους . Ειδικότερα, η πλευρά της Ενάγουσας κατ’ ουσία επιχειρηματολόγησε ότι ο ΜΥ1 δεν είναι αντικειμενικός και αμερόληπτος καθότι το εν λόγω πρόσωπο θα πληρωθεί για τις υπηρεσίες του από την Εναγόμενη 2. Καταρχάς, δεν προκύπτει οτιδήποτε μεμπτό στο ότι ο MY1 θα λάβει αμοιβή από την Εναγόμενη 2 για την εξέταση της Ενάγουσας. Είναι λογικό και αναμενόμενο ένας επαγγελματίας ιατρός να αμειφθεί για τις υπηρεσίες που προσφέρει και άλλωστε και ο ΜΕ3 έλαβε την δική του αμοιβή του από την Ενάγουσα. Το γεγονός ότι ένας επαγγελματίας αμείβεται για τις υπηρεσίες του δεν μπορεί αφ΄ εαυτού να θεωρηθεί επαρκές κίνητρο για να ψευδομαρτυρήσει και σε κάθε περίπτωση η μαρτυρία του εμπειρογνώμονα αξιολογείται στη βάση του περιεχομένου της. Ούτε το  γεγονός ότι έλαβε οδηγίες για την ετοιμασία της έκθεσης του από την Εναγόμενη 2 δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην κρίση ότι η έκθεση του στερείται αντικειμενικότητας.

 

57. Ομοίως οι συνήγοροι της Εναγόμενης 2 επιχείρησαν να πλήξουν την αξιοπιστία του ΜΕ3 προβαίνοντας σε αναφορές ότι εγείρονται εύλογα ερωτήματα από το γεγονός ότι στο παρελθόν μέλη της οικογένειας της Ενάγουσας εξεταστήκαν από τους ΜΕ2 και ΜΕ3 και τα οποία μέλη εισηγήθηκαν στην ΜΕ1 να επισκεφθεί τα εν λόγω πρόσωπα. Οι συνήγοροι της Εναγομένης 2 απορούν κατά πόσο αυτά «…αποτελούν  απλές συμπτώσεις ή απλώς ένα καλοστημένο κύκλωμα απομύζησης αθέμιτου οφέλους από Ασφαλιστικές Εταιρείες…» στο οποίο προσθέτω αναμιγνύουν και την συνήγορο της Ενάγουσας (λόγω της προηγούμενης εκπροσώπησης της μητέρας της Ενάγουσας σε άλλη δικαστική διαδικασία). Απερίφραστα αναφέρω ότι κατά την κρίση μου τα ως άνω αποτελούν ξεκάθαρα μετέωρες και ανυπόστατες εικασίες και κατά την κρίση μου οι συνήγοροι οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν διατυπώνουν τέτοιες κατηγορίες και όταν προβάλλουν τέτοιες θέσεις. Όταν επιχειρείται να πληγεί η αναξιοπιστία εμπειρογνώμονα επί τέτοιας βάσης αυτό πρέπει να υποστηρίζεται από συγκεκριμένη μαρτυρία και όχι να περιορίζεται σε επιχειρηματολογία και συνειρμούς στα πλαίσια των τελικών αγορεύσεων διαφορετικά το όλο εγχείρημα παραμένει μετέωρο όπως ακριβώς συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση. Δεν υπάρχει καμία μαρτυρία ότι υπάρχει άλλη σχέση ή σύνδεση μεταξύ του ΜΕ1 και του ΜΕ3 πέραν από αυτή του ιατρού και ασθενή, παρά τις εισηγήσεις προς το αντίθετο, ούτε και μπορεί να λεχθεί βάσιμα ότι ένας επαγγελματίας, ιατρός, με χρόνια εμπειρίας στο επάγγελμα ετοιμάζει ιατρικά πιστοποιητικά «κατά παραγγελία» και έρχεται να ψευδομαρτυρήσει στο Δικαστήριο επειδή στο παρελθόν εξέτασε άλλα μέλη της οικογένειας της Ενάγουσας για ανάλογα περιστατικά ή επειδή οι θέσεις που εκφράζει δεν είναι αρεστές στον αντίδικο.

 

58. Περαιτέρω, παρά τις υπόνοιες που υπήρχαν κατά την αντεξέταση σε σχέση με τον τρόπο εξέτασης της ΜΕ1 από τον ΜΕ3  δεν προέκυψε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο από την αντεξέταση των εν λόγω προσώπων από το οποίο να μπορεί να συναχθεί ότι ο ΜΕ3 ετοίμασε το Τεκμήριο 2  είτε χωρίς να εξετάσει την ΜΕ1 είτε χωρίς να έχει διαπιστώσει κάτι σχετικό επί της κατάστασης της υγείας της. Ούτε η πρακτική της χρήσης templates (προτύπων) από τον ίδιο προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό με δεδομένο ότι όπως ο ΜΕ1 ανέφερε προβαίνει σε σχετικές διαφοροποιήσεις για κάθε ασθενή. Συνεπώς, η χρήση προτύπων αυτή καθ΄ αυτή δεν επαρκεί για να τεκμηριωθεί η συλλογιστική και επιχειρηματολογία που προώθησαν οι συνήγοροι της Εναγόμενης 2 σε σχέση με το πιστοποιητικό που ετοιμάστηκε. Επομένως, όλες οι πιο πάνω θέσεις τους απορρίπτονται αβίαστα ως αβάσιμες.

 

59. Εξετάζοντας την μαρτυρία των ΜΕ3 και ΜΥ1 στο σύνολο της καθίσταται σαφές ότι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό ομοφωνία σε σχέση με το είδος των τραυματισμών που υπέστη η Ενάγουσα αν και υπήρχε διαφωνία ως προς την σοβαρότητα τους καθότι ο μεν ΜΥ1 θεώρησε ότι υπήρξε μια ελαφριά προς μέτριου βαθμού θλάση αυχένα και οσφύος ενώ ο ΜΕ3 την περιέγραψε ως μια βαριάς μορφής. Ειδικότερα, από μελέτη της μαρτυρίας των ΜΕ3 και ΜΥ1 διαφάνηκε ότι χρησιμοποιήθηκαν από τον κάθε γιατρό διαφορετικές λέξεις για να περιγράψουν το είδος των τραυματισμών που υπέστη η Ενάγουσα χωρίς όμως να έχει διαφανεί ότι η διαφορετική ουσιαστικά περιγραφή διαφοροποιεί την ουσία των τραυματισμών που υπέστη η Ενάγουσα. Ειδικότερα, τόσο ο ΜΕ3 όσο και ο ΜΥ1 περιέγραψε τον τραυματισμό της κατά την προσκόμιση της  προφορικής τους μαρτυρίας ως «κάκωση» στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης καθώς και «κάκωση» της οσφυϊκής μοίρας ενώ στις γραπτές τους εκθέσεις (Τεκμήριο 2 και Τεκμήριο 8)  η ορολογία που χρησιμοποιήσαν είναι αυτή του «διαστρέμματος» και της «θλάσης». Κατέστη αντιληπτό ότι τόσο ο όρος κάκωση όσο και ο όρος διάστρεμμα αλλά και ο όρος θλάση χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν τον ίδιο τραυματισμό καθώς και ότι πρόκειται για όρους που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τραυματισμούς στον αυχένα και στην οσφύ στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει οποιοδήποτε κάταγμα οστού, όπως εν προκειμένω.  Ήταν άλλωστε κοινός τόπος ότι η Ενάγουσα δεν υπέστη οποιοδήποτε κάταγμα.

 

60. Αρχικά επιθυμώ να αναφέρω ότι ως προς το ζήτημα της ύπαρξης κατηγοριοποίησης των θλάσεων ευρύτερα, δεν υπάρχει ιδιαίτερη διαφωνία καθότι τόσο ο ΜΕ3 όσο και ο ΜΥ1 προέβηκαν στις δικές τους κατηγοριοποιήσεις με γνώμονα, μεταξύ άλλων, βάσει του αναγκαίου χρόνου αποθεραπείας αν και ο ΜΥ επεξήγησε κατά την κρίση μου, πιο ολοκληρωμένα τους παράγοντες που συνηγορούν υπέρ μιας ή άλλης κατηγορίας. Συνεπώς ανεξαρτήτως ότι δεν υποβλήθηκαν στον ΜΕ3 οι 3 κατηγορίες (ελαφριού, μέτριο και σοβαρού) με την ακριβή ορολογία που χρησιμοποίησε ο ΜΥ1, με δεδομένο ότι i) εξ αντικειμένου ο ίδιος ο ΜΕ3 προέβη σε σχετική κατηγοριοποίηση των θλάσεων σε ελαφριάς και βαριάς μορφής ii) ότι κατά την αντεξέταση του ΜΕ3 τέθηκε με σχετικές υποβολές η ουσία της θέσης του συνηγόρου των Εναγομένων, ήτοι ότι η Ενάγουσα υπέστη μιας ελαφριάς βαθμού θλάση και iii) είναι κατανοητό ότι εμπειρογνώμονες δύναται να χρησιμοποιούν διαφορετική ορολογία για να περιγράψουν εν πολλοίς το ίδιο πράγμα όπως άλλωστε ανέφερα και πιο πάνω σε σχέση με την περιγραφή του τραύματος της θλάσης αυχένα κρίνω ότι δεν πρέπει να ασκήσω την διακριτική μου ευχέρεια και να αγνοήσω την εν λόγω μαρτυρία του ΜΥ1, όπως εισηγήθηκε η συνήγορος της Ενάγουσας επικαλούμενη τον λόγο της απόφασης Γεωργίου Νεοπτόλεμος ν. Ρωξάνης Νεοπτόλεμου Γεωργίου (2010) 1 ΑΑΔ 138.

 

61. Επιπρόσθετα, η συνήγορος της Ενάγουσας επιχειρηματολόγησε ότι δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη η κατηγοριοποίηση του ΜΥ1 καθότι αν και ο ίδιος αναφέρθηκε στην ύπαρξη βιβλιογραφίας εντούτοις δεν την προσκόμισε. Επισημαίνω ότι δεν υπάρχει καμία αρχή δικαίου ότι ένας εμπειρογνώμονας επιβάλλεται να προσκομίσει σχετική βιβλιογραφία για να δύναται να τύχει αποδοχής η μαρτυρία του, αλλά απεναντίας η νομολογία αναγνωρίζει ότι ένας εμπειρογνώμονας δύναται να αναφερθεί σε βιβλιογραφία χωρίς να επιβάλλεται να πράξει κάτι τέτοιο. Η αξία τέτοιας βιβλιογραφίας εάν και εφόσον προσκομιστεί  θα εκτιμηθεί από το Δικαστήριο στο βαθμό που υιοθετούνται από τον εμπειρογνώμονα μάρτυρα ως αντιπροσωπευτικά της δικής του γνώμης ή στο βαθμό που τους γίνεται χρήση από τον εμπειρογνώμονα στα πλαίσια της δική του εμπειρογνωμοσύνης (Τσαγγαρίδης κ.α. ν. Αυγουστή (2000) 1 Α.Α.Δ. 528, Concha v. Murieta (1989) 40 Ch. D. 543, Davie v. The Magistrates of Edinburgh (1953) S.C. 34, Gerrand & Ors v. The Royal Infirmary of Edinburgh NHS Trust [2005] ScotCS CSIH 10 (10.1.2005). Σε κάθε περίπτωση, ο ΜΥ1 μέσω της μαρτυρίας του έθεσε αυτούσια τα πλαίσια οριοθέτησης των κατηγοριοποιήσεων που θεωρεί ότι υφίστανται και δεν μπορώ παρά να μην σχολιάσω το γεγονός ότι ενώ η συνήγορος καλεί το Δικαστήριο να μην δώσει βαρύτητα στην μαρτυρία του λόγω της μη προσκόμισης βιβλιογραφίας ταυτόχρονα παραγνωρίζει ότι ούτε ο ΜΕ3 δεν προσκόμισε οποιαδήποτε βιβλιογραφία στο Δικαστήριο για τα όσα ανέφερε, ούτε και η αντεξέταση της επεκτάθηκε στην παραπέρα ανίχνευση της πηγής των γνώσεων του ΜΥ1 ούτε και η ίδια αντεξέτασε τον ΜΥ1 για τις εν λόγω κατηγοριοποιήσεις. Απεναντίας κατά την αντεξέταση τις υιοθέτησε εν μέρει τις εν λόγω κατηγοριοποιήσεις με σκοπό την προώθηση των θέσεων της.

 

62. Πέραν της διαφωνίας των εμπειρογνωμόνων ως προς την σοβαρότητα της θλάσης που υπέστη η Ενάγουσα, υπήρξε έντονη διχογνωμία σε σχέση με την θέση που εξέφρασε ο ΜΕ3 ότι οι αλλοιώσεις στις αποφυσιακές αρθρώσεις που εντόπισε από την εξέταση MRI ήταν τραυματικής αιτιολογίας και όχι εκφυλιστικής, δηλαδή όπως υποστήριξε ο ΜΥ1 αλλοιώσεις που αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου, ορισμός που δεν έτυχε αμφισβήτησης. Επικεντρώνομαι στις εν λόγω αλλοιώσεις καθότι αυτή η καταγραφή στα αποτελέσματα του ΜRI διασυνδέθηκε από τον ΜΕ3 με την αφυδάτωση του δίσκου Ο4-Ο5 και την παρατηρηθείσα διαπλάτυνση του δίσκου τα οποία σύμφωνα με τον ΜΕ3 είναι τραυματικής αιτιολογίας.

 

63. Προχωρώντας στην ουσία των όσων ανέφεραν οι δύο εμπειρογνώμονες, εξετάζοντας πρώτα τα όσα ανέφερε ο ΜΕ3, αναφέρω εξ αρχής ότι από την μαρτυρία του αναδεικνύονται αντιφάσεις, ουσιαστικές αοριστίες και ασάφειες αλλά και γενικότερα σχημάτισα την άποψη ότι ο εν λόγω μάρτυρας είχε ως αποκλειστικό σκοπό να υποστηρίξει πάση θυσία τις θέσεις της ΜΕ1 αντί να εφοδιάσει το Δικαστήριο με την κατάλληλη επιστημονική γνώση για να διαμορφώσει δική του ανεξάρτητη άποψη, σε τέτοια έκταση που αποφαίνομαι ότι δεν μπορώ να στηριχθώ στη μαρτυρία του και στα συμπεράσματα του, εκτός όπου αυτά συνάδει με άλλη αποδεκτή μαρτυρία. Η πιο μεγάλη αστάθεια και μεταβολή στις θέσεις του έγκειται στην μαρτυρία του η οποία αφορούσε την σημερινή κατάσταση υγείας της ΜΕ1. Ενώ αρχικά κατά την κυρίως εξέταση του διατύπωσε μια απόλυτη θέση, ήτοι ότι θεωρεί ότι βάσει των αποτελεσμάτων του MRI υφίσταται μετατραυματική αρθρίτιδα την οποία απέδωσε στο ατύχημα, κάτι που φυσικά επαφίεται στο Δικαστήριο τελικώς να αποφασίσει, εντούτοις κατά την πορεία της αντεξέτασης αναίρεσε την εν λόγω θέση.

 

 

64.  Ειδικότερα, όπως προκύπτει και από τα όσα ανέφερα στην παράγραφο 31 ανωτέρω αλλά και από άλλα σημεία της μαρτυρίας του ο ΜΕ1 εμφανώς δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο αυτά που παρατηρούνται στο MRI να προκλήθηκαν από άλλα περιστατικά ή τραυματισμούς της Ενάγουσας η οποία όπως δήλωσε ασχολείτο με τον αθλητισμό (πρωταθλητισμό ενόργανη γυμναστική) ή από ανύψωση βάρους ή συμπίεση (ως αιτίες της αφυδάτωσης) ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε ότι ενδεχομένως να μην υπήρξε κατάλληλη αποθεραπεία των τραυμάτων της που ακολουθούσε η ίδια κατόπιν οδηγιών φυσιοθεραπευτών και γυμναστών, αναπόφευκτα αφήνοντας αναπόφευκτα να νοηθεί ότι και αυτό ενδεχομένως να αποτελούσε παράγοντα που προκάλεσε την υφιστάμενη κλινική κατάσταση της υγείας της.

 

65. Περαιτέρω, εξετάζοντας το περιεχόμενο του MRI αποφαίνομαι ότι η διασύνδεση των ευρημάτων της μαγνητικής τομογραφίας με το επίδικο ατύχημα, την οποία επιχείρησε ο ΜΕ3, παρουσιάζει κατά την άποψη μου, εγγενείς αδυναμίες. Από το περιεχόμενο της έκθεσης της μαγνητικής τομογραφίας (Τεκμήριο 7) δεν προσδιορίζεται κατά πόσο τα επίμαχα ευρήματα προκλήθηκαν λόγω κάποιου συμβάντος σε πρόσφατο χρονικό διάστημα ή όχι, Περαιτέρω, ο  ΜΕ3 δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει με τη δέουσα επιστημονικότητα, σαφήνεια και πειστικότητα τις αναφορές του ότι η Ενάγουσα υπέστη βαριάς θλάσης ή γιατί τα όσα παρατήρησε «ταιριάζουν σε άνθρωπο 50 ετών που ασχολείται με χειρωνακτική εργασία». Κατά την αρχική του τοποθέτηση δεν αναφέρθηκε σε τραυματική αιτιολογία ούτε προσπάθησε να διασυνδέσει τι από αυτά που καταγράφονται στο MRI συσχετίζονται με την εν λόγω κατάληξη του, αλλά απλά διατύπωσε γενικά και αόριστα την εν λόγω θέση. Στη συνέχεια κατόπιν σχετικών υποβολών, κατά την αντεξέταση του, εξήγησε ότι κατά την άποψη του η διαπλάτυνση του δίσκου ή η αφυδάτωση του δίσκου είναι στοιχεία τραυματικής αιτιολογίας  και όχι εκφυλιστικής χωρίς όμως να εξηγεί στο Δικαστήριο γιατί ισχύει κάτι τέτοιο με αποτέλεσμα τα εν λόγω συμπεράσματα του να παραμένουν μετέωρα. Τα ως άνω στοιχεία της μαρτυρίας του φυσικά δεν επιτρέπουν στο Δικαστήριο να προβεί σε έλεγχο της ακρίβειας των συμπερασμάτων του ώστε να μπορέσει να διαμορφώσει τη δική του ανεξάρτητη κρίση. Αντιπαραβάλλοντας τα πιο πάνω σε σχέση με αυτά που ανέφερε ο ΜΥ1 κατά την προσκόμιση της δικής του μαρτυρίας διαφαίνεται ότι ο ΜΥ1 παρέθεσε με σαφήνεια το τι θα ανέμενε να υπάρχει και να καταγράφεται στο MRI ώστε να δύναται να θεωρηθούν τα εν λόγω αποτελέσματα ότι προκύπτουν από τραυματική αιτιολογία και που δύναται να οδηγήσουν σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Ειδικότερα αναφέρθηκε με σαφήνεια ότι δεν εντόπισε οποιαδήποτε στοιχεία τραυματισμού όπως ρήξη συνδέσμων μπροστά και πίσω από τους σπόνδυλους, ύπαρξη οστικής κάκωσης στις επιφυσιακές αρθρώσεις, κάποιο κάταγμα ή κάποια αιμορραγία, μαρτυρία που ουδόλως αμφισβητήθηκε.

 

66. Η προσπάθεια του ΜΕ3 να υποστηρίξει τις θέσεις της Ενάγουσας ήταν ακόμη πιο διάχυτη από την υπερβολική και ατεκμηρίωτη αναφορά τού ότι τραύματα τέτοιας φύσεως υποτροπιάζουν και «Θα έλεγα ότι οδηγούνται σε μόνιμη συνταξιοδότησή». Επιπλέον, η προσπάθεια υποβοήθησης της Ενάγουσας παρατηρείται και από το γεγονότος ότι σε αντίθεση με τα όσα κατέγραψε ο ακτινολόγος, που ετοίμασε το Τεκμήριο 7, τον οποίο η Ενάγουσα είχε κάθε ευχέρεια να καλέσει εάν το επιθυμούσε αλλά για άγνωστους λόγους δεν το έπραξε, ο ΜΕ3 προέβη σε εικασίες και πιθανολογήσεις σε σχέση με την ύπαρξη συμπίεσης νευρικών στοιχείων, ώστε λογικά να εξηγήσει κάποιους από τους πόνους στους οποίους αναφέρεται η Ενάγουσα. Η εν λόγω αναφορά του, τελεί σε πλήρη διάσταση με τα όσα καταγράφει ο ακτινολόγος στην έκθεση του, ήτοι ότι δεν υφίστανται πιεστικά στοιχεία κάτι το οποίο αποδίδω στην προσπάθεια του να αναδείξει μια επιδείνωση της κατάστασης της υγείας της Ενάγουσας. Παρεμβάλλω ότι το περιεχόμενο της έκθεσης του ακτινολόγου δεν αμφισβητήθηκε αλλά απεναντίας έτυχε επίκλησης και από όλους τους διαδίκους και συνεπώς αν και συνιστά εξ ακοής μαρτυρίας θεωρώ ότι δύναμαι να αποδώσω βαρύτητα στο περιεχόμενο της για σκοπούς αξιολόγησης στη βάση των όσων προνοούνται στο άρθρο 27 του Κεφ.9, παρά το γεγονός ότι δεν παρασχέθηκε οποιαδήποτε εξήγηση για την μη κλήτευση του εν λόγω προσώπου. Σημειώνω ότι δεν τέθηκε ενώπιον μου μαρτυρία ότι υπήρξε οποιαδήποτε επικοινωνία του ΜΕ3, και του ακτινολόγου που σύνταξε το Τεκμήριο 7, για να διευκρινιστεί ξέχωρα το ζήτημα της ύπαρξης πιεστικών στοιχείων το οποίο εύλογα θα αναμενόταν να πράξει ο ΜΕ3, εφόσον αυτή ήταν η άποψη του καθότι όπως είπε μετά την πρόσφατη εξέταση της Ενάγουσας στις 05/01/2024 «το μυαλό μου πήγε αλλού» εξού και διέταξε  την διενέργεια του MRΙ, κάτι που κατά το ελάχιστο υποδηλοί ότι ο  ίδιος δεν υποπτευόταν καν το ατύχημα ως την πηγή του πόνου.

 

67. Προσθέτω ότι κατά την κρίση μου υπήρξε μια προσπάθεια από τον ΜΕ3 να προβεί σε μια εκ των υστέρων κατηγοριοποίηση της θλάσης που επέστη η Ενάγουσα την οποία περιέγραψε ενώπιον του Δικαστηρίου ως βαριά αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «Συνεχίζονται από το 2016 μέχρι και σήμερα θεωρώ ότι είναι βαρύ διάστρεμμα» στηριζόμενος αποκλειστικά στον παράγοντα χρόνο. Σημειώνω ότι απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά από το Τεκμήριο 2 σε σχέση με την κατηγοριοποίηση της θλάσης που υπέστη τότε η Ενάγουσα έστω είτε ελαφριά ή βαριά ούτε και υπάρχει οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση στις αναφορές του ως προς το πιο σημείο της αυχένα ή της οσφυϊκής μοίρας προκαλεί το πρόβλημα. Η αιτιολογία που πρόταξε σε σχέση με την μη ύπαρξη περαιτέρω συγκεκριμενοποίησης στο Τεκμήριο 2 ως προς τα τραύματα της Ενάγουσας, ήτοι ότι τα όσα καταγράφει αποτελούσαν μια γενική διάγνωση διότι δεν είχε γνώση του ακριβούς επιπέδου της υποτιθέμενες βλάβης στερείται πειστικότητας. Συγκεκριμένα, ακόμη και αν αυτό μπορούσε να ίσχυε ως ζήτημα λογικής κατά την πρώτη εξέταση δεν επεξηγείται γιατί δεν ήταν σε θέση να εκφράσει πιο ολοκληρωμένη, συγκεκριμένη διάγνωση μετά την πάροδο 4 μηνών με δεδομένο ότι σύμφωνα με τα όσα καταγράφει η Ενάγουσα συνέχιζε να έχει ενοχλήσεις στον αυχένα, αν και η κατάσταση της σύμφωνα με τον ίδιο παρουσίαζε βελτίωση. Παρενθετικά  παρατηρώ ότι από το λεκτικό που χρησιμοποιείται στο Τεκμήριο 2 σε σχέση με τα συμπτώματα της Ενάγουσας δεν είναι ευδιάκριτο κατά πόσο τα όσα καταγράφει ο ΜΕ3 είναι αντικειμενικά ευρήματα του ή υποκειμενικές αναφορές της Ενάγουσας και αναφέρω ενδεικτικά  «Παραπονείται ακόμη για επώδυνο δυσκαμψία του αυχένα» κάτι που προσθέτει στην όλη ασάφεια που υφίστατο όχι μόνο κατά την προσκόμιση της προφορικής του μαρτυρίας αλλά και στα όσα καταγράφει στο Τεκμήριο 2. Στην προκειμένη περίπτωση, ως ήδη αναφέρθηκε, ο ΜΕ3 μετά από εξετάσεις που διενήργησε στην Ενάγουσα, δεν καταγράφει στην κλινική του διάγνωση την πιθανότητα δημιουργίας τραυματικής αρθρίτιδας αλλά απεναντίας ανέφερε ότι οι ενοχλήσεις από τραύματα Whiplash προκαλούν ενοχλήσεις «αρκετών μηνών».

 

68. Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι ο ίδιος προφορικά περιέγραψε την θλάση ως βαριάς μορφής, εντούτοις δεν θεώρησε αναγκαίο να διατάξει οποιαδήποτε περαιτέρω εξέταση στο παρελθόν. Αρχικά αναφέρω ότι η εξήγηση που έδωσε για το ότι δεν διέταξε MRI, ότι δηλαδή δεν συνηθίζει να το κάνει για να επιβεβαιώσει μια διάγνωση, είναι αντιφατική με την αναφορά του ότι το MRI μπορεί να διαταχθεί όταν υπάρχει χρονιότητα, κάτι που αν και δεν συγκεκριμενοποιήθηκε χρονικά στην προκειμένη υπήρχε, σύμφωνα πάντα με την Ενάγουσα, πάροδος τουλάχιστο 4 μηνών όπου συνέχιζε αντιμετώπιζε συμπτώματα. Συνεπώς το γεγονός ότι δεν διατάχθηκε MRI ως ζήτημα λογικής δεν μπορεί να τύχει άλλης αντιμετώπισης από το ότι o ME3 είχε ήδη κατασταλάξει σε πλήρη διάγνωση και δεν υποψιαζόταν την πρόκληση σοβαρότερου τραυματισμού από αυτόν που αρχικά διέγνωσε, διότι, προφανώς, η κλινική εικόνα της Ενάγουσας δεν παρέπεμπε σε κάτι τέτοιο, γεγονός το οποίο συνηγορεί στο ότι τα ενοχλήματα που βίωνε η Ενάγουσας δεν ήταν τόσο έντονα έτσι ώστε να υπάρχει ανάγκη να επιβεβαιωθεί η αρχική διάγνωση του.

 

69. Σε αντιδιαστολή με τα πιο πάνω, ο ΜΥ1 με την μαρτυρία του σε σχέση με την σοβαρότητα της θλάσης παραθέτει με σαφώς πιο ολοκληρωμένο τρόπο τους παράγοντες που συνηγορούν υπέρ της ένταξης της στην κατηγορία που ανέφερε, πέραν από τις εκ των υστέρων αναφορές στον χρόνο διάρκειας της συμπτωματολογίας, κάτι στο οποίο θα αναφερθώ και στην συνέχεια.

 

70. Η προσπάθεια του ΜΕ3 να υποστηρίξει ότι η Ενάγουσα υπέστη βαριά θλάση αναδείχθηκε ξεκάθαρα και από το γεγονός ότι ο ίδιος προέβη σε εικασίες ως προς την ύπαρξη συμπτωματολογίας της Ενάγουσας όπως την ύπαρξη αστάθειας στην οσφυϊκή μοίρα, όπου ανέφερε ότι αυτό σημαίνει ότι η ΜΕ1 αισθάνεται πόνο όταν στέκεται πολλή ή αρκετή ώρα, όταν περπατά πολλή ή αρκετή ώρα και κατά το πρωινό ή όταν ξυπνά. Τα ως άνω συμπτώματα ουδόλως αναφέρθηκαν από την ίδια την ΜΕ1, αλλά απεναντίας αντεξεταζόμενη το μόνο που ανέφερε η ΜΕ1 ενώπιον του Δικαστηρίου είναι ότι έχει ενοχλήσεις «μια φορά κάθε τόσο» θέση που τελεί και σε αντίθεση με την αναφορά του ΜΕ3 ότι η ΜΕ1 του ανέφερε κατά την κλινική εξέταση ημερομηνίας 05/01/2024 ότι έχει «συχνά πόνο στον αυχένα και στην μέση». Υπό το φως των ανωτέρω, οι πιο πάνω αναφορές και αντιφάσεις συνιστούν κατά την κρίση μου μια προσπάθεια παραπλάνησης του Δικαστηρίου με σκοπό να προωθηθούν οι θέσεις της Ενάγουσας και η διάσταση μεταξύ της μαρτυρίας των ίδιων των μαρτύρων της πλευράς της Ενάγουσας, πλήττουν καίρια την μαρτυρία του ΜΕ3.

 

71. Το ίδιο γενική και αόριστη ήταν η μαρτυρία του σε σχέση με το ζήτημα των φυσιοθεραπειών όπου σημειώνω ότι στο ιατρικό πιστοποιητικό του (Τεκμήριο 2) δεν κατέγραψε συγκεκριμένο αριθμό φυσιοθεραπειών που έπρεπε να διενεργήσει η Ενάγουσα ούτε και προσκομίστηκε οποιοδήποτε παραπεμπτικό. Αν και όλως παραδόξως ο ΜΕ2 αναφέρθηκε στην ύπαρξη του και εντούτοις δεν  παρουσιάστηκε οτιδήποτε στο Δικαστήριο. Η τοποθέτηση του που αφορούσε την γενική πρακτική που ακολουθεί, δηλαδή να συστήνει φυσιοθεραπεία μέρα παρά μέρα χωρίς όμως να υπάρχει όριο  στον αριθμό και ότι το 80% των περιπτώσεων με τέτοια τραύματα τις πραγματοποιεί για ένα μήνα, χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε ανάλυση για τα πιο πάνω, για παράδειγμα ποιοι είναι οι παράγοντες που διακρίνουν το 20% ή γιατί  δικαιολογείτο η Ενάγουσα να διενεργεί φυσιοθεραπείες για περίοδο 5 μηνών. Ο ΜΕ3,  αρκέστηκε να αναφερθεί στο ότι κατά τον ίδιο ο αριθμός των φυσιοθεραπειών των 28 που δεν τον γνώριζε φαίνεται λογικός, κάτι το οποίο καθίσταται αντιληπτό ότι αποτελούσε έκφραση άποψης στηριζόμενος αποκλειστικά στον αριθμό αυτών. Από την προσαχθείσα μαρτυρία δεν προέκυψε ότι από την έναρξη των φυσιοθεραπειών υπήρξε οποιαδήποτε επαφή του ΜΕ3 με τον ΜΕ2 και απεναντίας ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να αναφέρει κατά πόσο επικοινώνησε μαζί του για την αξιολόγηση της όποιας θεραπευτικής μεθόδου, η οποία και παρέμεινε άγνωστη στο Δικαστήριο.

 

72.  Παρατηρώ ένα γενικότερο κενό στην μαρτυρία που αφορά την παρακολούθηση της εξέλιξης της υγείας της ΜΕ2 (από 02/02/2016 – 27/05/2016) και απερίφραστα αναφέρω ότι η θέση του ΜΕ3 ότι δεν υπάρχει αριθμός ορίου φυσιοθεραπειών στερείται πειστικότητας και δεν συνάδει με την λογική καθότι οδηγεί στο αποτέλεσμα ένας διάδικος να είναι δυνητικά υπόλογος για απεριόριστο αριθμό φυσιοθεραπειών. Τα ως άνω δημιουργούν περισσότερα ερωτηματικά ως προς τη συσχέτιση των φυσιοθεραπειών με το επίδικο ατύχημα. Απεναντίας η κοινή λογική επιτάσσει κατά την κρίση μου ότι για σκοπούς αιτιολόγησης της όποιας φυσιοθεραπείας παρέχεται είναι βαρύνουσας σημασίας να καταδεικνύεται η ύπαρξη και διατήρηση επικοινωνίας μεταξύ κλινικού ιατρού και φυσιοθεραπευτή ενόψει του χρονικού διαστήματος παροχής φυσιοθεραπειών και του αριθμού αυτών ώστε να αξιολογείται και να εκτιμάται η σκοπιμότητα συνέχισης τους. Παρεμβάλλω σε αυτό το σημείο ότι ο ΜΥ1 με σαφήνεια εξήγησε  διατύπωσε την άποψη ότι για ένα μικρού βαθμού διάστρεμμα δικαιολογείται  ένας αριθμός μεταξύ 10-12 φυσιοθεραπειών αν και δεν απέκλεισε και την διενέργεια περισσότερων αν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος ο ασθενής.

 

73. Προσθέτω σε αυτό το σημείο ότι στο πιστοποιητικό του ΜΕ3 (Τεκμήριο 2) υπάρχει αναφορά περί βίαιης σύγκρουσης και ότι υπήρχε βλάβη στις οπίσθιες αρθρώσεις. Σημειώνω ότι ουδείς εκ των μαρτύρων προσκόμισε οποιαδήποτε μαρτυρία σε σχέση με το εν λόγω ζήτημα ούτε και παρασχέθηκε οποιαδήποτε περαιτέρω εξήγηση σε σχέση με την εν λόγω αναφορά ή αυτό το είδος του τραύματος, ώστε και ούτε και αυτό το σκέλος της μαρτυρία του ΜΕ3 να  μην μπορεί να τύχει αποδοχής, ειδικότερα δε στην απουσία του υπόβαθρου πραγματικών γεγονότων που το συνθέτουν. Επιπροσθέτως, δεν έχει τεθεί ενώπιον  μου οποιαδήποτε αντικειμενική και αξιόπιστη μαρτυρία που να συσχετίζεται είτε  με την ένταση ή τη βιαιότητα και επομένως τη σφοδρότητα της επίδικης σύγκρουσης.

 

74. Η άποψη του ΜΕ3 περί διασύνδεσης των εν λόγω ευρημάτων με το επίδικο ατύχημα συνιστούν, κατά την άποψη μου, ένα αυθαίρετο συμπέρασμα. Αυτό, διότι δεν παρέθεσε οποιαδήποτε πειστική εξήγηση ως προς το ότι ενώ η τελευταία του αναφορά μετά την εξέταση ημερομηνίας 27/05/2016 είναι ότι η Ενάγουσα παρουσιάζει βελτίωση εντούτοις για αδιευκρίνιστους λόγους η κατάσταση της υγείας της υποτροπίασε και οδήγησε στα αποτελέσματα του MRI. Περαιτέρω, η μαγνητική τομογραφία διενεργήθηκε σχεδόν 8 έτη μετά το επίδικο ατύχημα και δεν δόθηκαν ικανοποιητικές εξηγήσεις ως προς τις πιθανές αιτίες πρόκλησης των όσων παρατηρούνται στο MRI. Τα ως άνω εξεταζόμενα συνδυαστικά και με την απουσία αποδεχτής μαρτυρίας περί συνεχιζόμενης ιατρικής παρακολούθησης της Ενάγουσας στο διάστημα που μεσολάβησε από την τελευταία της ιατρική εξέταση στον ΜΕ3 μέχρι και σήμερα, που ενδεχομένως να καταδείκνυε μια διαρκή κατάσταση πραγμάτων όσον αφορά την κατάσταση της υγείας της που να μπορούσε να αποδοθεί στο ατύχημα, οδηγούν στο αποτέλεσμα ότι έχει υποχωρήσει πλήρως το υπόβαθρο για διασύνδεση των όποιων ευρημάτων της μαγνητικής τομογραφίας του 2024, με το επίδικο ατύχημα και αναπόφευκτα δημιουργεί καίρια ρήγματα και κενά στην μαρτυρία του ΜΕ3.

 

75. Από το σύνολο των πιο πάνω, προκύπτει ότι η μαρτυρία του ΜΕ3 δεν δύναται από μόνη της να αποτελέσει σταθερό υπόβαθρο στη βάση του οποίου το Δικαστήριο δύναται να προβεί σε δικά του ανεξάρτητα συμπεράσματα καθότι, θεωρώ ότι ο ΜΕ3 δεν παρουσίασε με αντικειμενικό τρόπο την κατάσταση της υγείας της Ενάγουσας και η μαρτυρία του κρίνεται ως αναξιόπιστη. Εξαίρεση αποτελούν τα γεγονότα που δεν έτυχαν αμφισβήτησης όπως η διενέργεια φυσιοθεραπειών, η λήψη φαρμακευτικής αγωγής και η χορήγηση αναρρωτικής άδειας. Τα πιο πάνω δεικνύουν ότι ο τραυματισμός της Ενάγουσας ενείχε κάποιο βαθμό σοβαρότητας. Αποδέχομαι, επίσης την θέση του ότι εξέτασε την Ενάγουσα στις ημερομηνίες που καταγράφει στο σχετικό πιστοποιητικά του εφόσον δεν διεφάνη από την αντεξέταση του ότι ο ίδιος εξέδωσε ένα «ψεύτικο» ιατρικό πιστοποιητικό, ως η σχετική εισήγηση της πλευράς της Εναγομένης 2 και ότι η κατάσταση της υγείας της Ενάγουσας παρουσίαζε βελτίωση κατά την 27/05/2016. Συνεπώς, αποδέχομαι μόνο το μέρος της μαρτυρίας του το οποίο συνάδει με την ιατρική μαρτυρία του ΜΥ1 στην οποία θα αναφερθώ στην συνέχεια.

 

76. Ο ΜΥ1 σε αντίθεση με τον ΜΕ3 ήταν επεξηγηματικός και κατατοπιστικός σε σχέση με το αντικείμενό του και συνεπώς θεωρώ ότι με την μαρτυρία του παρείχε στο Δικαστήριο τα εχέγγυα για σκοπούς διαμόρφωσης της δικής του, ανεξάρτητης κρίσης, σε σχέση πάντοτε με τα επίδικα ζητήματα. Ειδικότερα, η  μαρτυρία του ΜΥ1 ήταν σαφής, με τον ίδιο να είναι σε θέση να τεκμηριώνει τις απόψεις του σε απλή κατανοητή γλώσσα, αμερόληπτα και αντικειμενικά επεξηγώντας στο Δικαστήριο  την μεθοδολογία που ακολούθησε για εξαγωγή των συμπερασμάτων του που κατέγραψε επί του ιατρικού πιστοποιητικού του. Ο ΜY1 μετέφερε, κατά την κρίση μου, την ορθή εικόνα της Ενάγουσας ως προς την υφιστάμενη κλινική εικόνα της Ενάγουσας και από το περιεχόμενο της δικής του έκθεσης (Τεκμήριο 8) ουσιαστικά προκύπτει η απουσία οποιονδήποτε μόνιμων κατάλοιπων συνεπεία του ατυχήματος ούτε και καταγράφεται η ύπαρξη έντονης δυσκαμψίας στην οσφυϊκή μοίρα.  Στην εν λόγω εξέταση παρέθεσε λεπτομερώς την εξέταση που διενήργησε στην Ενάγουσα και σημειώνω ότι η ορθότητα της εξέτασης δεν αμφισβητήθηκε, όπως ούτε και οι αντιδράσεις της Ενάγουσας κατά την ιατρική εξέταση της και ειδικότερα οι εξής αναφορές «Κάμψη και έκτασης και στροφικές – πλήρεις, με ελαφρά δυσφορία στις ακραίες θέσεις» και «Οσφυϊκή μοίρα σπονδύλου – ελαφρά δυσφορία στην πίεση της κάτω οσφυϊκής μοίρας». Ως εκ των πιο πάνω, κρίνω ότι με ασφάλεια μπορώ να στηριχθώ σε όσα ο ΜΥ1 διαπίστωσε κατά την εξέταση της Ενάγουσας.

 

77. Περαιτέρω, επιθυμώ να αναφέρω στο σημείο αυτό ότι διαφωνώ με την εισήγηση της ευπαίδευτου συνηγόρου της Ενάγουσας ότι η μαρτυρία του ΜΥ1 πρέπει ουσιαστικά να αγνοηθεί λόγω του ότι το δικό του ιατρικό πιστοποιητικό εκδόθηκε 8 περίπου έτη μετά το ατύχημα ή στη βάση του ότι ο ίδιος δεν είδε τις ακτινογραφίες του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού ή ότι δεν επικοινώνησε με τον οποιονδήποτε άλλο ιατρό για να συζητήσει τα όσα καταγράφονται στα δικά τους πιστοποιητικά. Αρχικά επισημαίνω ότι ο ΜΥ1 αβίαστα και χωρίς περιστροφές αναγνώρισε ότι οι ιατροί που εξετάζουν ένα ασθενή χρονικά πλησιέστερα στο συμβάν έχουν «το τεκμήριο της αντικειμενικότητας» ενώ ο ίδιος στηρίζεται στα όσα αναγράφονται στα εν λόγω πιστοποιητικά που εξετάζει, κάτι που συνάδει και ως ζήτημα κοινής λογικής λογική. Εντούτοις, τονίζω ότι ουδόλως αναφέρθηκε από τον οποιονδήποτε ότι ο ΜΥ1 γνωμάτευσε επί ζητημάτων που θα μπορούσαν να ελεγχθούν μόνο σε χρόνο κοντά στο ατύχημα ούτε και άλλωστε ο ΜΥ1 αμφισβήτησε ουσιαστικά τα όσα καταγράφονται στο Τεκμήριο 2 σε σχέση με το είδος των κακώσεων καθότι όπως έχω ήδη αναφέρει, όπως διαφάνηκε από την μαρτυρία του ΜΥ1, ο ίδιος συμφωνεί ότι υπήρχε διάστρεμμα του αυχένα και της οσφύος πλην όμως διαφωνεί ότι αυτό ήταν βαριάς μορφής και ότι προκάλεσε τα όσα καταγράφονται στην έκθεση του MRI.

 

78. Δηλαδή, αυτό το οποίο ο ΜΥ1 έπραξε είναι να παραθέσει τα σχόλια του επί των όσων καταγράφονται στο Τεκμήριο 2 και να επεξηγήσει για ποιον λόγο διαφωνεί επιστημονικά με την κατηγοριοποίηση στην οποία προέβη στα πλαίσια της ακροαματικής διαδικασίας και σημειώνω ότι ο ΜΕ3 προέβη στην εν λόγω κατηγοριοποίηση της κάκωσης όχι σε οποιοδήποτε πιστοποιητικό του αλλά με την δια ζώσης μαρτυρία του ενώπιον του Δικαστηρίου. Δεν υφίσταται καμία αναγνωρισμένη αρχή δικαίου που απαγορεύει σε ένα εμπειρογνώμονα να γνωματεύει επί γνωμάτευσης κάποιου άλλου εμπειρογνώμονα στην πιο πάνω βάση ή που απαιτεί την τότε προσωπική εμπλοκή του εν λόγω ιατρού  όπως εισηγήθηκε η συνήγορος του. Απεναντίας, εφόσον υπάρχουν δύο εκ διαμέτρου απόψεις, ενδείκνυται να τίθενται ενώπιον του Δικαστήριο οι διιστάμενες απόψεις προς υποβοήθηση του Δικαστηρίου για να καταλήξει σε ορθά συμπεράσματα. Στην παρούσα περίπτωση, ο  ΜΥ1 επεξήγησε για ποιον λόγο θεωρεί ότι τα τραύματα που περιεγράφηκαν και καταγράφονται τότε  δεν ήταν σοβαρής μορφής ως ο ΜΕ3 τα περιέγραψε.

 

79. Ειδικότερα, αναφέρθηκε με σαφήνεια και λεπτομέρεια στο γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά είτε στο Τεκμήριο 1 (ιατρική γνωμάτευση Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού) είτε στο Τεκμήριο 2 (ιατρική γνωμάτευση ΜΕ3) για την ύπαρξη ευθειασμού του αυχένα, κάτι το οποίο εξήγησε ότι θα παρέπεμπε σε πιο σοβαρής μορφής θλάση, ότι η ΜΕ1 του ανέφερε ότι δεν εξετάστηκε από άλλους ιατρούς μετά τις επισκέψεις της στον ΜΕ3, τουλάχιστο υπό την επίσημη ιδιότητα τους, ότι δόθηκε ένας μήνας αναρρωτική άδεια από την πρακτική της άδεια και ότι υπήρξε βελτίωση στην κατάσταση της υγείας της μετά την λήψη της φαρμακευτικής αγωγής και την διενέργεια των φυσιοθεραπειών. Παρέμεινε σταθερός στις θέσεις του και δεν υπήρξε οποιαδήποτε μεταβολή ή οποιαδήποτε αντίφαση στα όσα ανέφερε στο Δικαστήριο. Ενδεικτικό της ειλικρίνειας της μαρτυρίας του ήταν και το γεγονός ότι από τις απαντήσεις του κατά την αντεξέταση συμφώνησε ότι η Ενάγουσα αντιμετώπισε μια οξεία κατάσταση μετά το ατύχημα και σε άλλο σημείο της αντεξέτασης του αποδέχθηκε γενικά την πιθανότητα κακώσεις της οσφύος και του αυχένα κατά διαστήματα να προκαλούν ενοχλήσεις δεν διαφοροποιεί τα πράγματα. Αυτή η γενική τοποθέτηση θα πρέπει να εξεταστεί ειδικά μέσα στα πλαίσια της επίδικης περίπτωσης με βάση τα πραγματικό υπόβαθρο γεγονότων το οποίο αποδεικνύεται όχι από την δική του μαρτυρία αλλά από την μαρτυρία της Ενάγουσας.

 

80. Επιπλέον, δεν δίστασε να αποδεχτεί ότι βάσει των όσων καταγράφονται στο MRI είναι αναμενόμενο για την Ενάγουσα να υπάρχουν ενοχλήσεις, πλην όμως δεν μπορεί να αποδώσει τα εν λόγω συμπτώματα στο ατύχημα. Ειδικότερα ανέφερε τα εξής:

 

E.        Και αν σας πω ότι και η ίδια ανέφερε και εδώ στο Δικαστήριο και σας ανάφερε και εσάς, όπως το γράφετε κιόλας, ότι έχει μέχρι σήμερα ενοχλήσεις;

 

A.        Αναμένονται κάποιες ενοχλήσεις, αναμένονται κάποιες ενοχλήσεις και λόγω επαγγέλματος αλλά και βάσει των σημείων που έχω δει στο MRI. Δηλαδή εκφυλιστικές αλλοιώσεις, προκαλούν κάποια δυσφορία με τις αλλαγές του καιρού, με την υπερβολική φόρτιση και κατά διαστήματα παρουσιάζονται αυτά τα συμπτώματα. Επομένως δεν αμφιβάλλω ότι η ασθενής μπορεί να είχε κάποια συμπτώματα, αλλά δεν μπορώ να τα αποδώσω στο ατύχημα.

 

81. Επιπρόσθετα, δεν θεωρώ ότι υπήρξε μεταβολή της θέσης του ΜΥ1 όταν αποδέχτηκε ότι θα διαφοροποιούσε την κατηγοριοποίηση της σοβαρότητας της θλάσης της ΜΕ1 όταν του τέθηκε το υποθετικό πλαίσιο γεγονότων όπου κάποιο πρόσωπο για 8 χρόνια παρακολουθείτο από ιατρούς και προέβαινε σε φυσιοθεραπείες. Απεναντίας, ο ΜΥ1 δεν διαφάνηκε να διατηρεί αγκυλώσεις στο ζήτημα της κατηγοριοποίησης, εντούτοις σημειώνω ότι η όποια απάντηση του αναμφίβολα τελεί φυσικά υπό την αίρεση της αποδοχής της μαρτυρίας της ΜΕ1 ότι παρακολουθείτο από ιατρούς και φυσιοθεραπευτές (Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ανωτέρω), κάτι το οποίο όμως κατά την κρίση μου ουδόλως έχει καταδειχθεί, στα πλαίσια εκδίκασης της παρούσας υπόθεσης, όπως θα εξηγήσω και κατά την αξιολόγηση της ΜΕ1. Παρομοίως ούτε εντοπίζεται αντίφαση όπως εισηγήθηκε η συνήγορος της Ενάγουσας όταν στα πλαίσια αντεξέτασης του ο ΜΥ1 φαίνεται να συμφωνεί με υποβολή ότι η ΜΕ1 εξεταζόταν από τους ιατρούς, καθότι προφανώς όπως ο ίδιος παραδέχθηκε προηγουμένως δεν έχει ιδία γνώση για το εν λόγω ζήτημα. Τα όσα είχε αναφέρει ο ΜΥ1 εν προκειμένω πηγάζουν από τα όσα του ανέφερε η ΜΕ1 κατά την εξέταση του, η οποία σε κανένα σημείο της μαρτυρίας της δεν υποστήριξε ότι έτυχε εξέτασης από άλλο ιατρό ή έλαβε κάποιο παραπεμπτικό, πέραν από αυτούς που ισχυρίστηκε ότι την εξέταζαν στο εργασιακό της περιβάλλον και είναι για αυτό το ζήτημα που αναφέρθηκε ο ΜΥ1 κατά την δική του μαρτυρία. Σε κάθε περίπτωση, δεν επιτρέπεται να στηριχθεί το Δικαστήριο στις όποιες αναφορές του ΜΥ1 για σκοπούς απόδειξης του συγκεκριμένου ζητήματος, το οποίο πηγάζει από αναφορές της ΜΕ1 οι οποίες φυσικά θα αξιολογηθούν στην συνέχεια όπως έχω ήδη αναφέρει.

 

82. Υπό το φως όλων των ανωτέρω, αλλά και εν γένει κατόπιν εξέτασης του συνόλου της μαρτυρίας του ΜΥ1, η οποία αντιπαραβλήθηκε με το σύνολο της μαρτυρίας αποδέχομαι τη μαρτυρία του ΜΥ1 στο σύνολο της ως αξιόπιστη για σκοπούς εξαγωγής ευρημάτων.

Μαρτυρία ΜΕ1

83. Υπενθυμίζω σε αυτό το σημείο ότι η μαρτυρία της Ενάγουσας ήταν και η μόνη μαρτυρία που προσκομίστηκε κατά την ακρόαση σε σχέση με τις συνθήκες υπό τις οποίες επισυνέβη το επίδικο ατύχημα. Το τελευταίο αυτό στοιχείο το αναφέρω διότι, ως είναι νομολογημένο, εκεί όπου ενώπιον του Δικαστηρίου υπάρχει μόνο μία εκδοχή, τότε, «...συνήθως αυτό που απομένει να εξεταστεί, εκτός και αν υπάρχουν εγγενείς δυσκολίες σε σχέση με το μάρτυρα και την αξιοπιστία του, είναι αν τα γεγονότα όπως βρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου είναι αρκετά για να αποδείξουν την υπόθεση στο αναγκαίο επίπεδο» (Wynne ανωτέρω).

 

84. Η ΜΕ1 από το εδώλιο του μάρτυρα κατέθεσε κατά την άποψη μου με ειλικρίνεια και ευθύτητα και χωρίς να παρατηρείται οποιαδήποτε προσπάθεια παραποίησης των γεγονότων ως προς τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα το Ατύχημα. Παρέμεινε σταθερή στις θέσεις της και αρνήθηκε τις αλλεπάλληλές υποβολές του συνηγόρου των Εναγομένων σε σχέση με την «υπερβολική ταχύτητα» με την οποία κινείτο ή ότι είχε χρόνο να αντιδράσει, υποβολές που παρέμειναν ατεκμηρίωτες και αθεμελίωτες (ΣΤΕΓΗΣ ΕΥΓΗΡΙΑΣ «ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ» ΚΑΪΜΑΚΛΙΟΥ ανωτέρω). Συνεπώς, σε σχέση με την αξιοπιστία της ΜΕ1 δεν έχω εντοπίσει οτιδήποτε που να εγείρει οποιαδήποτε εγγενή δυσκολία ως προς την αξιοπιστία της και συνεπώς αποδέχομαι την μαρτυρία της στην ολότητα της, τουλάχιστο σε ότι αφορά τις συνθήκες του ατυχήματος με εξαίρεση τις σχετικές αναφορές της ότι υπήρξε μια δυνατή σύγκρουση μεταξύ των οχημάτων ή άλλες αναφορές περί ύπαρξης «βίαιης σύγκρουσης» που εντοπίζονται στην γραπτή της δήλωση. Όπως έχω ήδη αναφέρει προηγουμένως δεν τέθηκε μαρτυρία σε σχέση με την  σφοδρότητα της επίδικης σύγκρουσης.

 

85. Περαιτέρω, οι θέσεις της ως προς την επίσκεψη στο ΤΑΕΠ του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού την ίδια ημέρα του ατυχήματος όπως και το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 1 παρέμειναν αναντίλεκτα. Αν και το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 1 συνιστά εξ ακοής μαρτυρία, παρά το γεγονός ότι δεν παρασχέθηκε οποιαδήποτε εξήγηση για την μη κλήτευση του εν λόγω προσώπου, ότι μπορώ να αποδώσω βαρύτητα στο περιεχόμενο του λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προνοούνται στο άρθρο 2 του Κεφ. 9 (Λευκόνικο Χρηματιστηριακή Λτδ ν. Χρυστάλλας άλλως Στάλω Χριστοδούλου (2016) 1 ΑΑΔ 1779). Κάποια απόκλιση μεταξύ των υποκειμενικών συμπτωμάτων που ισχυρίστηκε ότι υπέστη η ΜΕ1 δηλαδή της κεφαλαλγίας και των ζαλάδων που δεν καταγράφονται στο Τεκμήριο 1 δεν κρίνεται ουσιώδης μορφής ούτως ώστε να δύναται να πλήξουν την αξιοπιστία της. Ως ζήτημα κοινής λογικής δέχομαι ότι τέτοια συμπτώματα δύναται να ανακύψουν μετά από μια σύγκρουση μεταξύ δύο αυτοκινήτων και σε αυτά τα πλαίσια, οι ως άνω τραυματισμοί της Ενάγουσας δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν ως υπερβολικοί.

 

86. Η δε θέση της ότι έτυχε εξέτασης από τον ΜΕ3 επιβεβαιώθηκε και από τον ίδιο, ενώ επιμαρτυρείται και από το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 2 το οποίο αναγνωρίστηκε και υιοθετήθηκε και από τον ίδιο τον ΜΕ3 ως έγγραφο που εκδόθηκε από τον ίδιο. Αποδέχομαι και τις θέσεις της σε σχέση με τα όσα της λέχθηκαν από τον ΜΕ3 μετά την πρώτη του επίσκεψη στο ιατρείο του στις 29/01/2016 και τις συστάσεις του για αντιμετώπιση των τραυμάτων που παρουσίασε εφόσον αυτές καταγράφονται και στο Τεκμήριο 2 και επιβεβαιώθηκαν από τον ίδιο στα πλαίσια της μαρτυρίας του ενώπιον του Δικαστηρίου αλλά και συνάδουν εν πολλοίς και με την μαρτυρία του ΜΥ1 την οποία έχω αποδεχτεί ως αξιόπιστη. Συνεπώς, αποδέχομαι τη θέση της ότι της συστήθηκε η χρήση αυχενικού κολάρου το οποίο χρησιμοποίησε τότε για 1 μήνα και αναλγητικών φαρμάκων θέσεις που και αυτές δεν αμφισβητήθηκαν όπως και ότι της συστήθηκε να πραγματοποιήσει φυσιοθεραπείες και ότι μετά την ολοκλήρωση των 28 φυσιοθεραπειών η ίδια ένοιωθε καλύτερα  εξου και άλλωστε σταμάτησε τις φυσιοθεραπείες.

 

87. Παρά τα πιο πάνω, παρόλο που δεν μπορώ να πω ότι φάνηκε να προσήλθε στο Δικαστήριο με σκοπό να πει ψέματα, η μαρτυρία της σε σχέση με τις σωματικές βλάβες τις οποίες υπέστη ενείχε έντονο το στοιχείο της υπερβολής, το οποίο δεν υποστηρίζεται ούτε από την μαρτυρία της ίδιας αλλά ούτε και από την μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων. Συγκεκριμένα, διέκρινα μια προσπάθεια να παρουσιάσει μία πιο δραματική κατάσταση της υφιστάμενης κατάστασης της υγείας της, την οποία η ίδια αποδίδει στο επίδικο ατύχημα. Αρχικά σημειώνω ότι τα όσα η Ενάγουσα κατέγραψε επί της γραπτής της δήλωσης σε σχέση με τις σωματικές τις βλάβες αναφορικά με αυτές που διαγνώστηκαν το 2016, αποτελούν πιστή αντιγραφή του περιεχομένου του Ιατρικού Πιστοποιητικού του ΜΕ3 (Τεκμήριο 2) ενώ για την σημερινή κατάσταση της ουσιαστικά προσαρμόστηκαν οι αναφορές των συμπτωμάτων σε ενεστώτα χρόνο. Παρατηρώντας την να καταθέτει για τα εν λόγω ζητήματα παρατήρησα ότι απουσίαζε παντελώς το στοιχείο αυθορμητισμού και η παραχώρηση τέτοιων λεπτομερειών που εύλογα αναμένεται από την σχετική περιγραφή ενός προσώπου που γνήσια υπόκειται σε παρατεταμένο πόνο και ταλαιπωρία μέχρι και σήμερα και επί τούτου σημειώνω τις αντιφάσεις στις σχετικές περιγραφές της όπου ενώ στην γραπτή δήλωση προέβη σε αναφορές όπως «τα ενοχλήματα  συνεχίζουν να είναι πολύ έντονα», «υπέφερε και υποφέρει μέχρι σήμερα», ότι «συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες» ενώ τα ως άνω διαφοροποιήθηκαν σχεδόν άμεσα κατά την αντεξέταση της όπου απλά περιέγραψε ότι έχει πόνους στον αυχένα και στην μέση «κάθε τόσο» χωρίς κάποια περαιτέρω αναφορά στα όσα καταγράφονται στην γραπτή της δήλωση κατά την κυρίως εξέταση της (όπως για παράδειγμα πόνους στα άκρα, απότομες στροφές της κεφαλής).

 

88. Έχω ήδη αναφερθεί για την υφιστάμενη κατάσταση υγείας της στα πλαίσια αξιολόγησης της μαρτυρίας των ιατρών και συνεπώς στην έκταση που η Ενάγουσα προώθησε την θέση ότι σήμερα υποφέρει από συμπτώματα, τα οποία αποδίδει στο ατύχημα, αυτό το σκέλος της μαρτυρίας της δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Πέραν των όσων ήδη ανέφερα, επαναλαμβάνω ότι από την ενώπιον μου προσκομισθείσα μαρτυρία προκύπτει ότι κατόπιν των φυσιοθεραπειών στις οποίες υπεβλήθη στο φυσιοθεραπευτήριο του ΜΕ2, για απροσδιόριστο όμως χρονικό διάστημα αλλά που συνάγεται ότι ολοκληρώθηκαν το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο 2016 (δέστε Τεκμήριο 5), η μαρτυρία της ότι συνέχιζε έκτοτε να προβαίνει σε φυσιοθεραπείες όποτε ένοιωθε ενοχλήσεις δεν ενέχει την απαιτούμενη σαφήνεια και συνοχή προκειμένου να μπορεί το Δικαστήριο να στηριχθεί σε αυτήν καθότι ελλείπει οποιοδήποτε συγκεκριμένο στοιχείο και λεπτομέρεια σε σχέση με αυτές και είναι αντίθετη και με την θέση της ότι σταμάτησε τις φυσιοθεραπείες τον Ιούνιο του 2016 καθότι ένοιωθε καλά. Ειδικότερα, σε σχέση με τον ισχυρισμό ότι προέβαινε σε φυσιοθεραπείες για χρονικό διάστημα 2-3 ετών σημειώνω ότι όλος παραδόξως η ίδια δεν ανέφερε κατά πόσο καταβλήθηκε οποιοδήποτε ποσό για τις εν λόγω φυσιοθεραπείες που πραγματοποίησε στον ΜΕ2 και επισημαίνω ότι παρόλο που η απαίτηση είχε καταχωρηθεί το 2017 και άρα σύμφωνα με τα λεγόμενα της ΜΕ1 σε χρόνο κατά τον οποίο συνέχιζε τις φυσιοθεραπείες, εντούτοις δεν αξιώνεται κάποιο ποσού σε σχέση με αυτές. Η μόνη αναφορά περί πληρωμής κάποιου ποσού προέκυψε από τον ΜΕ2 πλην όμως και η δική του μαρτυρία επί τούτου ήταν γενική και αόριστη ώστε να μην δύναται να δοθεί οποιαδήποτε βαρύτητα ούτε σε αυτή για σκοπούς εξέτασης της προβληθείσας από την ΜΕ1 θέση.

 

89. Δεν μπορώ να μην υπογραμμίσω και το γεγονός ότι η Ενάγουσα τουλάχιστο από τις 27/05/2016 και αφήνω επί μέρους την ημερομηνία σύνταξης του Τεκμηρίου 2 (07/06/2016) δεν εξετάστηκε εκ νέου από τον ΜΕ3 ούτε και την παρακολούθησε κάποιος γιατρός επίσημα ως ασθενή, όπως η ίδια άλλωστε εξήγησε. Αν και η ίδια επιχείρησε να εξηγήσει ότι λόγω της εργασίας της (νοσοκόμα στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας) συμβουλεύεται ιατρούς και φυσιοθεραπευτές εν ώρα εργασίας εντούτοις, η μαρτυρία της ήταν γενική και αόριστη αφού καμία λεπτομέρεια ή στοιχείο δεν παραθέτει σε σχέση με αυτές τις έστω ανεπίσημες εξετάσεις και διαγνώσεις αν υπήρξαν, ούτε ποιος τις πραγματοποίησε, ούτε παρέθεσε κάτι συγκεκριμένο σε σχέση με τον τρόπο σύστασης και αντιμετώπισης του πόνου που νιώθει σύμφωνα με τα όσα της εισηγούνται, κενά τα οποία καθιστούν την μαρτυρία της για το εν λόγω ζήτημα τέτοιας ποιότητας που δεν επιτρέπει στο Δικαστήριο να την αποδεχτεί ως ασφαλή βάση για εξαγωγή συμπερασμάτων. Ούτε φυσικά κλήτευσε οποιοδήποτε πρόσωπο που σύμφωνα με την ίδια την εξέτασε.

 

90. Συμπερασματικά, η θέση της ότι υποφέρει εδώ και 8 χρόνια, λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, αν και δεν διευκρινίστηκε το είδος αυτής, φέρει κατά καιρούς κολλάρο και όμως παρέλειψε να αποταθεί επίσημα σε οποιοδήποτε ιατρό για να λάβει οποιαδήποτε επίσημη ιατρική γνωμάτευση δεν αντέχει στη βάσανο της λογικής αλλά ούτε και έχει στηριχθεί από την ενώπιον μου ιατρική μαρτυρία την οποία έχω ήδη αναλύσει. Η ανθρώπινη πείρα και κοινή λογική καταδεικνύουν ότι όταν ένα πρόσωπο ισχυρίζεται ότι υποφέρει από πόνο και ταλαιπωρία και δη για τόσο ουσιαστικό χρονικό διάστημα και σε τέτοια ένταση αναμφίβολα θα αποταθεί μέσω του ενδεδειγμένου τρόπου σε ιατρό για να λάβει σχετική ιατρική διάγνωση με σκοπό να του επεξηγηθούν οι τρόποι βελτίωσης της κατάστασης της υγείας του.

 

91. Επιπρόσθετα δεν μπορώ να αποδεχτώ ούτε την μαρτυρία της ότι διεξήγαγε πρωταθλητισμό ενόργανης γυμναστικής ή ότι σταμάτησε το SUP (stand up paddleboarding). Το πρώτο που αναφέρω είναι ότι οι εν λόγω αναφορές εκφεύγουν των δικογραφημένων θέσεων της και ανέκυψε για πρώτη φορά στα πλαίσια της αντεξέτασης και ως εκ τούτου δεν μπορούν να ληφθεί υπόψη. Σε κάθε περίπτωση για σκοπούς πληρότητας αναφέρω ότι πέραν της γενικής αναφοράς της ότι προπονείτο στο αθλητικό κέντρο «Παλαί ντε σπορ » ή στο σωματείο  Αγίου Αθανασίου και ότι πήγαινε ταξίδια στο εξωτερικό δεν λέχθηκε οτιδήποτε πιο συγκεκριμένο επί τούτου ώστε και αυτή η θέση να είναι μετέωρη. Επιπλέον, δεν λέχθηκε οτιδήποτε επί των αθλητικών δραστηριοτήτων ούτε από τον ΜΕ2 ούτε από τον ΜΕ3 οι οποίοι δήλωσαν άγνοια στους όποιους εύλογα θα τίθετο το ζήτημα εάν την ενδιέφερε να συνεχίσει με τις εν λόγω δραστηριότητες. Ακόμη όμως και να ήμουν διατεθειμένος να δεχόμουν το εν λόγω σκέλος της μαρτυρίας της δεν αναφέρθηκε οτιδήποτε συγκεκριμένο που να διασυνδέει το ατύχημα με τον τερματισμό των εν λόγω αθλητικών δραστηριοτήτων. Ούτε φυσικά προσκόμισε η Ενάγουσα οποιαδήποτε μαρτυρία ότι έλαβε γνωμάτευση ειδικού κατά πόσο μπορούσε να συνεχίσει ή όχι τα εν λόγω αθλήματα ή ότι υπήρχε σύσταση από οποιονδήποτε ιατρό να σταματήσει με τις εν λόγω αθλητικές δραστηριότητες όταν ρωτήθηκε επί τούτου ούτε και φυσικά ανέφερε ότι προσπαθούσε να επανέλθει. Το γεγονός ότι τα σταμάτησε διαφάνηκε ότι ήταν κάτι που η ίδια υποκειμενικά αποφάσισε, χωρίς φυσικά να έχει την κατάρτιση για κάτι τέτοιο. Παρενθετικά αναφέρω, ότι η δε αναφορά του ΜΥ1 ότι θα συμβούλευε την Ενάγουσα να μην ασχολείται με την ολυμπιακή γυμναστική δεν διαφοροποιεί το ζήτημα καθότι αυτή του η αναφορά του έγινε με γνώμονα την υφιστάμενη κλινική εικόνα που παρουσιάζει η ΜΕ1 συνεπεία των όσων καταγράφονται τώρα στο MRI, τα αποτελέσματα όμως του οποίου, όπως έχω αποφασίσει, δεν διασυνδέθηκαν επαρκώς με το ατύχημα.

 

Μαρτυρία ΜΕ2

92. Ο ΜΕ2 παρέθεσε μαρτυρία υπό την ιδιότητα του φυσιοθεραπευτή. Παρά το γεγονός ότι δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες των προσόντων του, δεν αμφισβητήθηκε η εμπειρογνωμοσύνη του ΜΕ2 από τον ευπαίδευτο συνήγορο της Εναγόμενης 2 και ο ίδιος εξήγησε ότι διατηρεί φυσιοθεραπευτήριο από το 2005. Με αυτό το δεδομένο θεωρώ ότι ο ΜΕ2 μπορεί να θεωρηθεί εμπειρογνώμονας στον τομέα αναφορικά με τον οποίο έδωσε μαρτυρία και η μαρτυρία του θα τύχει αξιολόγησης ως μαρτυρία εμπειρογνώμονα. Με εξαίρεση το γεγονός ότι διενεργήθηκαν 28 φυσιοθεραπείες κάτι το οποίο δεν αμφισβητήθηκε από την πλευρά της Εναγόμενης 2 και που άλλωστε υποστηρίζεται από το Τεκμήριο 5 και ως εκ τούτου καθίσταται εύρημα μου, το υπόλοιπο μέρος της μαρτυρίας του συνίστατο στο κατά πόσο σύμφωνα με τον ίδιο δικαιολογούνταν οι 28 φυσιοθεραπείες που διενεργήθηκαν στην Ενάγουσα, αλλά και κατά πόσο συνέχισε να προσφέρει φυσιοθεραπείες σε αυτή μετά το χρονικό διάστημα 2-3 ετών όπως ανέφερε. Παρά το γεγονός ότι το εν λόγω πρόσωπο ήταν ένας μάρτυρας χωρίς οποιοδήποτε συμφέρον στην έκβαση της παρούσας και κατέθεσε με απλότητα και φυσικότητα τα όσα περιορισμένα γνώριζε, εντούτοις τα όσα ανέφερε ενόρκως δεν ήταν καθόλου διαφωτιστικά σε σχέση με τα επίδικα ζητήματα της παρούσας και η μαρτυρία του έκδηλα χαρακτηρίζεται από γενικότητα, ασάφεια αοριστία και δεν μπορώ να προσδώσω οποιαδήποτε βαρύτητα σε αυτή για σκοπούς εξαγωγής σχετικών ευρημάτων ή συμπερασμάτων εκτός από αυτά που υποστηρίζονται από άλλη μαρτυρία.

 

93. Ειδικά, σε σχέση με τον αριθμό των 28 διενεργηθείσων φυσιοθεραπειών  σημειώνω ότι δεν προσκομίστηκε κανένα παραπεμπτικό στο Δικαστήριο παρόλο που ο ΜΕ2 ανέφερε ότι υπήρχε. Σημειώνω ότι στο Τεκμήριο 2 (έκθεση του ΜΕ3) απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε συγκεκριμένο αριθμό ή συχνότητα φυσιοθεραπειών και έχω ήδη απορρίψει την μαρτυρία του ΜΕ3 ως προς την φύση της θλάσης. Τα ως άνω κενά που προκύπτουν τόσο από το Τεκμήριο 2 σε σχέση με την σύσταση του ΜΕ3 για να ακολουθηθεί πρόγραμμα φυσιοθεραπείας δημιουργούν και ερωτήματα ως προς τη συσχέτιση και αναγκαιότητα του αριθμού των φυσιοθεραπειών που όντως ολοκληρώθηκαν από τον ΜΕ2. Ο ΜΕ2 όχι μόνο δεν περιέγραψε την θεραπεία και το πρόγραμμα φυσιοθεραπείας που εφάρμοσε στην Ενάγουσα. Επιπλέον δεν πρόσφερε μαρτυρία και ούτε υπήρξε κάποια επεξήγηση σε σχέση με την συχνότητα ή την ημερομηνία ολοκλήρωσης των φυσιοθεραπειών αν και αναφέρθηκε ότι το ποσό των €700 που κατέβαλε η Ενάγουσα στις 29/06/2016, που είναι η ημερομηνία της απόδειξης πληρωμής (Τεκμήριο 5), καταβλήθηκε μετά το πέρας των φυσιοθεραπειών. Επιπλέον, δεν αναφέρθηκε οτιδήποτε σε σχέση με την πρόοδο της κατάστασης της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια της φυσιοθεραπείας, με μόνη εξαίρεση το γενικό σχόλιο ότι «μετά τις 4 φυσιοθεραπείες ήταν καλύτερα» που εύλογα δημιουργεί την απορία του γιατί υπήρξε ανάγκη διενέργειας 28 φυσιοθεραπειών ή γιατί στην πορεία υπήρξε υποτροπιασμός της κατάστασης της Ενάγουσας. Περαιτέρω η γενική αναφορά και δήλωση του ότι βάσει του περιεχομένου της ιατρικής έκθεσης του ΜΕ3 (Τεκμήριο 2) δικαιολογείτο ο αριθμός των φυσιοθεραπειών, έκθεση την οποία φαίνεται να διάβασε για πρώτη φορά ενώπιον του Δικαστηρίου, στερείται οποιασδήποτε αντικειμενικής υπόστασης, τεκμηρίωσης και σαφήνειας που θα επέτρεπε στο Δικαστήριο να αξιολογήσει το ίδιο την εν λόγω αναφορά.

 

94. Ομοίως με τον ίδιο τρόπο θα αντιμετωπιστεί και η αναφορά του ότι «το συγκεκριμένο πρόβλημα μπορεί να κάμει και χρόνια να περάσει». Αντίθετα με τα όσα διατείνεται η συνήγορος της Ενάγουσας η παράλειψη αντεξέτασης του εν λόγω μάρτυρα επί της πιο πάνω γενικής και αόριστης δήλωσης  δεν συνεπάγει ότι το Δικαστήριο οφείλει να την αποδεχθεί, ώστε να αιτιολογηθεί ο αριθμός των φυσιοθεραπειών. Στην στην απόφαση ΣΚΟΡΔΗ ν. ΛΑΝΤΟΥ κ.α., ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 429/2012, 22/4/2020, ECLI:CY:AD:2020:A127 όπου λέχθηκε ότι:

 

«Ό,τι προκύπτει από τη νομολογία είναι ότι η παράλειψη αντεξέτασης επί ουσιώδες μέρους της μαρτυρίας γενικά ισοδυναμεί με παραδοχή. Όμως ο κανόνας δεν είναι απόλυτος. Το Δικαστήριο έχει πάντοτε την εξουσία να μην αποδεχθεί την μαρτυρία η οποία δεν έτυχε αντεξέτασης, εφόσον από το σύνολο της υπόλοιπης αποδέκτης μαρτυρίας, κριθεί ότι αυτό ενδείκνυται».

 

95.  Στην πολύ πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου  ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΙΩΑΝΝΟΥ v. YIANGOS I SOCRATOUS & SONS LTD, Πολιτική Έφεση Αρ.149/2015, 3/2/2025 λέχθηκαν τα εξής:

«Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων μαρτύρων, δεν δεσμεύει το Δικαστήριο, ούτε υποκαθιστά το έργο του, παρά μόνο το βοηθά - με την παράθεση των σχετικών επιστημονικών κριτηρίων - να καταλήξει στα δικά του, ανεξάρτητα συμπεράσματα, ενώ παράλληλα η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα με την οποία οι ως άνω μάρτυρες που κατέθεσαν ως πραγματογνώμονες προσέγγισαν το έργο τους, αποτελεί επίσης σημαντικό στοιχείο αξιολόγησης τους. (βλ. Μιτσιγιώργη και άλλος ν Αδελφών Γαλάζη (Ομόρρυθμης Εταιρείας) (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1811). Εν πάση περιπτώσει το Δικαστήριο δεν είναι υποχρεωμένο να υιοθετήσει τις απόψεις ενός εμπειρογνώμονα έστω και αν αυτός δεν έχει αντεξεταστεί.  Μπορεί δε να υιοθετήσει τη θέση ενός εμπειρογνώμονα είτε εν όλω, είτε εν μέρει, είτε καθόλου, ανάλογα με τα ευρήματα του και την αξιολόγηση της μαρτυρίας, (βλ. Vasilikos Cements Works ν. Stavrou (1978) 1 C.L.R. 389 και Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1(B) Α.Α.Δ. 746). Όπως άλλωστε υποδεικνύεται στο σύγγραμμα Phipson on Evidence, 13^η έκδοση, παρ. 27-35, πλανάται ακόμα και σήμερα η υποψία ότι οι εμπειρογνώμονες μάρτυρες πιθανόν να διάκεινται ευνοϊκά υπέρ του διαδίκου που τους καλεί να μαρτυρήσουν (βλ. Αναστασιάδης ν. Δημοκρατίας (1977) 2 C.L.R. 97 και Φιλίππου ν. Οδυσσέως (1989) 1 C.L.R. 1)».

(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)

 

96. Συνεπώς, η εν λόγω δήλωση δεν προσθέτει οτιδήποτε στο υπό εξέταση ζήτημα με δεδομένο ότι η εν λόγω αναφορά είναι απογυμνωμένη από την απαιτούμενη σαφήνεια και τεκμηρίωση ώστε να μπορεί το Δικαστήριο, στηριζόμενο σε αυτή τη μαρτυρία, να εξάγει τα δικά του συμπεράσματα και να διαμορφώνει ιδίαν άποψη πόσο μάλλον όταν τελεί σε αντίθεση και με την ιατρική μαρτυρία του ΜΥ1 την οποία έχω ήδη αποδεχτεί ως αξιόπιστη τόσο σε σχέση με την φύση των τραυματισμών της ΜΕ1 όσο και σε σχέση με τον ενδεικνυόμενο αριθμό φυσιοθεραπειών για την αντιμετώπιση τους.

 

97. Σε σχέση με τις εξηγήσεις του ότι η Ενάγουσα συνέχιζε τις φυσιοθεραπείες αν και έχω ήδη απορρίψει την εν λόγω αναφορά στα πλαίσια αξιολόγησης της ΜΕ1, το εν λόγω γεγονός δεν τεκμηριώνεται κατά την άποψη μου ούτε από το περιεχόμενο της μαρτυρίας του ΜΕ2. Προκάλεσε αρνητική εντύπωση η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε το ζήτημα των επισκέψεων της Ενάγουσας μετά την ημερομηνία έκδοσης της απόδειξης 29/05/2016 καθότι ο ΜΕ2 δεν ήταν σε θέση να ενημερώσει το Δικαστήριο με σαφήνεια, θετικότητα και ακρίβεια ως προς τον αριθμό των κατ' ισχυρισμό επισκέψεων της μετά αναφέροντας γενικά και αόριστα ότι αυτές οι επισκέψεις ήταν «4-5 κάθε 3-4 μήνες για τα επόμενα 2-3 χρόνια» ώστε να μην μπορεί να δοθεί οποιαδήποτε βαρύτητα στην εν λόγω αναφορά για σκοπούς εξαγωγής ευρημάτων πόσο μάλλον όταν ο ίδιος κατόπιν σχετικής ερώτησης ισχυρίστηκε ότι υπήρχαν καταγεγραμμένες  οι αποδείξεις στο λογιστήριο του. Συνεπώς είναι άξιο απορίας για ποιο λόγο δεν προσκομίστηκε οτιδήποτε στο Δικαστήριο ή έστω για ποιο λόγο δεν ανέτρεξε στο εν λόγω αρχείο πριν καταθέσει στο Δικαστήριο προκειμένου να είναι σε θέση να δώσει σαφείς απαντήσεις. Σε κάθε περίπτωση ούτε και σε σχέση με αυτές τις ισχυριζόμενες φυσιοθεραπείες προσκομίστηκε οποιαδήποτε λεπτομέρεια σε σχέση με το πρόγραμμα φυσιοθεραπείας ή αν υπήρχε επικοινωνία με τον ΜΕ3 επί τούτου κάτι το οποίο συναρτάται και με την απουσία οποιασδήποτε θετική μαρτυρίας για οποιεσδήποτε νέες οδηγίες ή παραπεμπτικό ή έστω επιβεβαίωση των αρχικών οδηγιών από τον ΜΕ3. Τα σύνολο των όσων έχω αναφέρει αναπόδραστα επηρεάζουν την ποιότητα της μαρτυρίας του την οποία για όλους τους πιο πάνω λόγους απορρίπτω.

 

 

Ευρήματα

98. Προβαίνω στα ακόλουθα ευρήματα, τα οποία σχετίζονται με τα επίδικα θέματα, όπως αυτά προκύπτουν από τα δικόγραφα των μερών αλλά και από την μαρτυρία που έχω αποδεχθεί ως αξιόπιστη:

 

·         Στις 27/01/2016 ενώ η Ενάγουσα κινείτο με το όχημα που οδηγούσε επί της οδού Γρηγόρη Αυξεντίου στα Πολεμίδια, όχημα ιδιοκτησίας του Εναγόμενου 1 το οποίο οδηγούσε εξήλθε από πάροδο της εν λόγω οδού  χωρίς προηγουμένως να προβεί σε στάση αλτ και προσέκρουσε στο όχημα της Ενάγουσας. Η Εναγόμενη 2 κατά τον χρόνο του ατυχήματος παρείχε ασφαλιστική κάλυψη στον Εναγόμενο 1.

 

·         Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω σύγκρουσης, η Ενάγουσα τραυματίστηκε και η Ενάγουσα μεταφέρθηκε στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών του Γενικού Νοσοκομείο της Λεμεσού όπου, αφού εξετάστηκε και της έγινε ακτινολογικός έλεγχος, έλαβε εξιτήριο με οδηγίες ως το Τεκμήριο 1 και διαγνώστηκε με κάκωση αυχένα και κάκωση οσφύος.

 

·         Μετά από 2 ημέρες στις 29/01/2016 η Ενάγουσα, επισκέφθηκε τον ΜΕ3 ο οποίος αφού την εξέτασε της συνταγογράφησε φαρμακευτική αγωγή και η ίδια προέβη σε χρήση αυχενικού κολάρου για διάστημα ενός μηνός. Συστήθηκε στην Ενάγουσα η πραγματοποίηση φυσιοθεραπειών.

 

·         Η Ενάγουσα κατά τον χρόνο του επίδικου ατυχήματος ήταν ηλικίας 21 ετών και φοιτήτρια νοσηλευτικής σχολής και συνεπεία του ατυχήματος απείχε για χρονικό διάστημα ενός μηνός από την πρακτική της εξάσκηση στην νοσηλευτική.

 

·         Η Ενάγουσα συνεπεία του του ατυχήματος αντιμετώπιζε κεφαλαλγία, ζαλάδες και υπέστη διάστρεμμα αυχενικής και οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ελαφριού προς μέτριου βαθμού. Η κατάσταση της Ενάγουσας παρουσίασε σταδιακή βελτίωση μετά και την πραγματοποίηση 28 φυσιοθεραπειών στο φυσιοθεραπευτήριο ιδιοκτησίας του ΜΕ2. Το κόστος της φυσιοθεραπείας ανερχόταν σε €25 έκαστη. Η σημερινή κατάσταση της υγείας της Ενάγουσας αποτυπώνεται στο περιεχόμενο του Τεκμηρίου 8 στην επικεφαλίδα «Παρούσα κατάσταση 23/1/2024».

 

·         Η Ενάγουσα κατέβαλε ως έξοδα για την έκδοση του ιατρικού πιστοποιητικού από τον ΜΕ3 το ποσό των €350, έξοδα για την έκδοση ιατρικής έκθεσης από το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού ύψους €62 και στις 29/06/2016 το ποσό των €700 ως έξοδα για τις φυσιοθεραπείες. 

 

Νομική Πτυχή και Συμπεράσματα

Ουσιώδης ανεντιμότητα ή ανειλικρίνεια (fundamental dishonesty)

99. Οι συνήγοροι της Εναγόμενης 2 εισηγήθηκαν ότι το Δικαστήριο πρέπει να απορρίψει την παρούσα απαίτηση, ασκώντας την σύμφυτη εξουσία του, δια τον λόγο ότι στην παρούσα υπόθεση υπάρχει κατάχρησης της διαδικασίας. Ειδικότερα ισχυρίζονται ότι υπήρξε ουσιώδης ανεντιμότητα ή ανειλικρίνεια από μέρους της Ενάγουσας σε σχέση με την έκταση των τραυματισμών της. Υπήρξε επιχειρηματολογία και παραπομπή σε νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου (Criminal Justice and Courts Act 2015) που διέπει το ζήτημα και τα κριτήρια ύπαρξης fundamental dishonesty που δικαιολογεί την απόρριψη απαιτήσεων. Φυσικά η ως άνω νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στην δική μας δικαιοδοσία και δεν κρίνω σκόπιμο να αναφερθώ περαιτέρω στην νομολογία στην οποία παραπέμφθηκα και που αναλύει τις εν λόγω νομοθετικές πρόνοιες ή να καθοδηγηθώ επί τούτου όταν δεν υπάρχει αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο.

 

100.   Στην έκταση που το επιχείρημα στηρίχθηκε στα όσα αναφέρθηκαν  στην απόφαση Summers v Fairclough Homes Limited [2012] UKSC 26 όπου το Αγγλικό Supreme Court αναγνώρισε ότι δύναται να απορρίψει μια αγωγή ως καταχρηστική ακόμη και στο τέλος της διαδικασίας, εκεί που σκόπιμα υποβάλλεται μια ψευδής αξίωση και προσκομίζονται ψευδή αποδεικτικά στοιχεία, κρίνω ότι η επιχειρηματολογία δεν μπορεί να πετύχει καθότι τα γεγονότα της παρούσας απέχουν κατά πολύ από τις πιο πάνω κατευθυντήριες γραμμές που έθεσε η ως άνω απόφαση. Ειδικότερα ακόμη και στην απόφαση Summers ανωτέρω, όπου ο εκεί ενάγοντας ισχυρίστηκε έπειτα από κάταγμα αστράγαλου ήταν μόνιμα εξαρτημένος από πατερίτσες και ανίκανος να εργαστεί, ενώ αποδείχθηκε το αντίθετο το Δικαστήριο δεν απέρριψε την αξίωση και ανέφερε τα  εξής:

“The draconian step of striking a claim out is always a last resort, a fortiori where to do so would deprive the claimant of a substantive right to which the court had held that he was entitled after a fair trial. It is very difficult indeed to think of circumstances in which such a conclusion would be proportionate. Such circumstances might, however, include a case where there had been a massive attempt to deceive the court but the award of damages would be very small.

50.  It was submitted on behalf of the defendant that it is necessary to use the power to strike out the claim in circumstances of this kind in order to deter fraudulent claims of the type made by the claimant in the instant case because they are all too prevalent. We accept that all reasonable steps should be taken to deter them. However, there is a balance to be struck. To date the balance has been struck by assessing both liability and quantum and, provided that those assessments can be carried out fairly, to give judgment in the ordinary way. The reasons for that approach are explained by the Court of Appeal in both Masood v Zahoor and Ul- Haq v Shah .

51.  We accept that such an approach will be correct in the vast majority of cases. Moreover, we do not accept the submission that, unless such claims are struck out, dishonest claimants will not be deterred. There are many ways in which deterrence can be achieved. They include ensuring that the dishonesty does not increase the award of damages, making orders for costs, reducing interest, proceedings for contempt and criminal proceedings”.

(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)

101.   Αν και δεν αποκλείω το ενδεχόμενο εφαρμογής των πιο πάνω αρχών στην κατάλληλη υπόθεση, αποφαίνομαι ότι στην παρούσα, παρόλο που δεν υπήρχε αποδοχή των θέσεων της Ενάγουσας σε σχέση με την έκταση των τραυμάτων της και την σημερινή κατάσταση της υγείας της, εντούτοις, κατά την κρίση μου, η παρούσα υπόθεση δεν εμπίπτει στα πλαίσια εφαρμογής της πιο πάνω προσέγγισης ώστε να δικαιολογείται η απόρριψη της απαίτησης της στο σύνολο της, εξουσία η οποία πρέπει να ασκείται με εξαιρετική φειδώ. Στην παρούσα υπόθεση το Δικαστήριο δεν προέβη σε οποιοδήποτε εύρημα ότι η Ενάγουσα ήταν ανέντιμη ούτε προέβη σε εύρημα ότι τα πιστοποιητικά που προσκόμισε ήταν ψευδή ή κατασκευασμένα. Τα Δικαστήρια που ασκούν πολιτική δικαιοδοσία δεν διαπιστώνουν την ύπαρξη ανεντιμότητας ή δόλου ελαφρά τη καρδία καθότι απαιτούνται σαφή αποδεικτικά στοιχεία επί τούτου. Οι δικαστές συχνά ακούν μαρτυρία από πρόσωπα που έχουν πείσει τον εαυτό τους για την ύπαρξη ορισμένων γεγονότων, ή την ορθότητα της επιστημονικής τους άποψης αλλά ο δικαστής έχει μια πολύ διαφορετική άποψη κάτι που ενίοτε οδηγεί σε συμπεράσματα αναξιοπιστίας ή απόρριψης μέρους της μαρτυρίας. Τέτοιοι μάρτυρες δεν είναι, ή τουλάχιστον δεν είναι απαραίτητα, ανειλικρινείς ή ανέντιμοι υπό την έννοια ότι συνειδητά επιθυμούν να εξαπατήσουν το Δικαστήριο ενώ γνωρίζουν ότι προωθούν μια ψευδή υπόθεση ώστε να δικαιολογείται να αποστερηθεί από αυτούς το σύνολο των δικαιωμάτων τους, πόσο μάλλον όταν σε κάποιο βαθμό η θέση τους υποστηρίζεται από ιατρική μαρτυρία, ανεξαρτήτως του αν αυτή απορρίπτεται στη συνέχεια. Καταληκτικά, αναφέρω ότι μία απαίτηση που είναι παράλογη δεν είναι απαραίτητα ανέντιμη, μπορεί απλώς να είναι εσφαλμένη. Στη βάση των ως άνω η σχετική επιχειρηματολογία των συνηγόρων της Εναγόμενης 2 για απόρριψη της αγωγής ως καταχρηστική απορρίπτεται.

 

102.   Πρώτου κλείσω την πιο πάνω ενότητα επιθυμώ να αναφέρω ότι η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τη διαχείριση των απαιτήσεων αποζημιώσεων για τραυματισμούς αυχενικού τύπου, όπως αυτό που εισήγαγε το Ηνωμένο Βασίλειο στο οποίο και με παρέπεμψαν οι συνήγοροι της Εναγόμενης 2 (The Whiplash Injury Regulations 2021), περιορίζοντας και καθορίζοντας τα ποσά των αποζημιώσεων αναλόγως της αποδεδειγμένης χρονικής διάρκειας των τραυματισμών θα ήταν καλοδεχούμενη και δύναται να ωφελήσει τόσο τους εκάστοτε ενάγοντες όσο και τους εκάστοτε ασφαλιστές. Ειδικότερα μια τέτοια θέσπιση σχετικών κανονισμών ενδεχομένως να έχει ως αποτέλεσα των περιορισμό ανάλογων αξιώσεων από του να οδηγούνται σε πλήρη εκδίκαση, διασφαλίζοντας παράλληλα δίκαιες αποζημιώσεις για τους τραυματίες και ταυτόχρονα περιορίζοντας την αύξηση των ασφαλίστρων στους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων.

Αμέλεια

103.   Για να στοιχειοθετηθεί το αστικό αδίκημα της αμέλειας απαιτείται να αποδειχθoύν όλα τα πιο κάτω συστατικά στοιχεία (ΧΑΡΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ v. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΥΔΑΤΟΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ, Πολιτική Έφεση Αρ. 33/2015, 1/11/2023):

 

(α)     η ύπαρξη καθήκοντος επιμέλειας από τον Εναγόμενο (duty),

(β)    η απόδειξη παράβασης του εν λόγω καθήκοντος από τον     Εναγόμενο (breach),

(γ)     η πρόκληση ζημιάς και/ή βλάβης στον Ενάγοντα (damage),

(δ)  η ύπαρξη  αιτιώδης συνάφειας μεταξύ της αμελούς πράξης ή παράλειψης από τον Εναγόμενο και της ζημιάς και/ή βλάβης που υπέστη ο Ενάγων ως αποτέλεσμα της αμέλειας (causation).

104.   Υπάρχει πλούσια νομολογία αναφορικά με την εφαρμογή του Άρθρου 51, Κεφ.148 και η έννοια της αμέλειας αποτελεί ζήτημα πραγματικών γεγονότων τα οποία θα πρέπει να εξακριβωθούν υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της κάθε περίπτωσης και συνίσταται στην παράλειψη επίδειξης εύλογης προσοχής κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης (Φοινικαρίδης ν. Γεωργίου κ.ά. (1991) 1 ΑΔΑ 457). Ειδικότερα σε περιπτώσεις τροχαίων αδικημάτων με τις πράξεις ή παραλείψεις του οδηγού να κρίνονται με βάση το επίπεδο του «μέσου συνετού οδηγού». Παραπέμπω σχετικά και στην υπόθεση Αλεξάνδρου ν. Λεβέντη (1996)1 Α.Α.Δ. 420 όπου αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:

 «Το καθήκον για επιμέλεια γεννάται αφότου η διακίνηση άλλων προσώπων καθιστά εξ αντικειμένου μέριμνα του προσώπου που χρησιμοποιεί το δρόμο τη λήψη προφυλακτικών μέτρων για την προστασία της ασφάλειας τους. Το κριτήριο της αμέλειας είναι καθολικό και απρόσωπο. Η αμέλεια κρίνεται αντικειμενικά με γνώμονα τις αντιδράσεις ενός συνετού οδηγού, ο οποίος χρησιμοποιεί το δρόμο λελογισμένα και με συναίσθηση ευθύνης για την ασφάλεια των άλλων που χρησιμοποιούν το δρόμο.»

105.   Επιπλέον ο εκάστοτε ενάγοντας είναι επιφορτισμένος να αποδείξει ότι ο εναγόμενος «[…] έχει συμπεριφερθεί και θα πρέπει να έχει επιδείξει προσοχή και φροντίδα χαμηλότερου επιπέδου, υπό τις περιστάσεις, από το επίπεδο που αναμένεται από έναν λογικό, συνετό, ικανό και έμπειρο οδηγό.  Το μέτρο δεν είναι εκείνο του τέλειου οδηγού, αλλά του λογικού, συνετού και ικανού οδηγού.» (Αριστείδου Άριστος ν. Χριστόφορου Πολυδώρου (2016) 1 ΑΑΔ 37).

 

106.   Από τα πιο πάνω συνάγεται ότι συμπεριφορά ενός οδηγού εξετάζεται και κρίνεται, δηλαδή με βάση την αντίληψη ενός συνηθισμένου οδηγού και όχι του ενεχόμενου οδηγού και ο προσδιορισμός του καθήκοντος ποικίλλει ανάλογα με τα αντικειμενικά δεδομένα που επικρατούν στη σκηνή.  Δηλαδή, η στοιχειοθέτηση αμέλειας σε υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων δεν συναρτάται με τους υποκειμενικούς παράγοντες που προσδιορίζουν τις δυνατότητες του οδηγού για επιμελή οδήγηση αλλά κρίνεται αντικειμενικά με γνώμονα το επίπεδο του μέσου συνετού ανθρώπου του οποίου η οδηγική συμπεριφορά κρίνεται και εξετάζεται βάσει των αντικειμενικών δεδομένων που ίσχυαν κατά τον χρόνο που επήλθε το ατύχημα.

 

107.   Επί των συγκεκριμένων γεγονότων της παρούσας υπόθεσης όπου θα εξεταστεί η ευθύνη οδηγού ο οποίος εισέρχεται σε κύριο δρόμο αυτό που προκύπτει ως κοινή συνιστάμενη της νομολογίας είναι ότι κατά κανόνα καταλογίζεται αποκλειστική ευθύνη στους οδηγούς που εισέρχονται σε κύριο δρόμο από παρόδους και οι οποίοι ανακόπτουν τη νόμιμη πορεία οδηγών που κινούνται στον κύριο δρόμο, εκτός εάν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι που δικαιολογούν όπως επιμεριστεί κάποιο ποσοστό συντρέχουσας αμέλειας στον οδηγό του κυρίου δρόμου. Επιπλέον, όπου ο οδηγός του κύριου δρόμου εξ αντικειμένου δεν έχει δυνατότητα να αντιληφθεί άλλο όχημα που εισέρχεται στην πορεία του από πάροδο πριν αυτό εισέλθει στον κύριο δρόμο, η νομολογία είναι επιφυλακτική προτού του αποδώσει ευθύνη (Χρίστου v. Χρίστου και άλλος (2015) 1Β Α.Α.Δ. 1527).

 

108.   Πέραν των πιο πάνω σημειώνω ότι για να δικαιούται ο εκάστοτε ενάγοντας σε αποζημιώσεις πρέπει να προσκομίζει μαρτυρία από την οποία να αποδεικνύεται η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της προκληθείσας ζημιάς και του υπό εξέταση αστικού αδικήματος, δηλαδή να αποδείξει με βάση το ισοζύγιο των πιθανοτήτων πώς το αστικό αδίκημα προκάλεσε ή ουσιαστικά συνέδραμε στην προκληθείσα ζημιά του (ΔΗΜΟΣ ΠΑΦΟΥ ν. C & N KYRIAKOY LTD, Πολιτική Έφεση Αρ. 228/2009, 23/3/2017), ECLI:CY:AD:2017:A100.

 

Ευθύνη του ατυχήματος

109.   Με βάση την αναντίλεκτη μαρτυρία που έχει τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου σε σχέση με τις συνθήκες διάπραξης του ατυχήματος, όπως αυτή προκύπτει από τα ευρήματα στα οποία προέβηκα αναφορικά με τον τρόπο που εξήλθε ο Εναγόμενος 1 από την πάροδο, εξάγεται αβίαστα ότι  η γενεσιουργός και μόνη αιτία πρόκλησης του δυστυχήματος ήταν η οδική συμπεριφορά του Εναγόμενου 1 και ειδικότερα η αμέλεια που επέδειξε όταν εξήλθε από πάροδο χωρίς να έχει σταματήσει στο αλτ. Η εν λόγω ενέργεια του τον εμπόδισε να αξιολογήσει ορθά τον κίνδυνο που ενείχε η εν λόγω ενέργεια για τους χρήστες του κύριου δρόμου αποφράττοντας το δρόμο της Ενάγουσας η οποία κινείτο  σε αυτό και η οποία τέθηκε υπό καθεστώς όπου δεν ήταν σε θέση να λάβει εύλογα μέτρα για την δική της ασφάλεια, ήτοι, για να αποφύγει την σύγκρουση.

 

110.   Ενόψει των συνθηκών του δυστυχήματος, κρίνεται πως τα πραγματικά γεγονότα που βρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου δεν δικαιολογούν οποιοδήποτε επιμερισμό ευθύνης στην Ενάγουσα και άλλωστε δεν υπάρχει ενώπιον του Δικαστηρίου οποιαδήποτε επί του ζητήματος αντίθετη σχετική μαρτυρία. Συνεπώς, κρίνω ότι αποκλειστική ευθύνη για το επίδικο ατύχημα είχε ο οδηγός του οχήματος στο όχημα του οποίου η Εναγόμενη 2 παρείχε ασφαλιστική κάλυψη κατά τον ουσιώδη χρόνο και ως εκ τούτου υποχρεούται να ικανοποιήσει την απόφαση που θα εκδοθεί (άρθρα 14 και 16Α του Ν.96(Ι)/2000).  

 

 

 

 Γενικές Αποζημιώσεις

111.   Συνεπεία του τροχαίου ατυχήματος η Ενάγουσα έχει υποστεί σωματικές βλάβες πόνο και ταλαιπωρία. Σε ότι αφορά τις γενικές αποζημιώσεις, οι αρχές είναι πολύ καλά γνωστές και δεν χρειάζεται εκτενής αναφορά σε αυτές. Ο σκοπός της επιδίκασης αποζημιώσεων  προς όφελος θύματος αστικού αδικήματος είναι η αποκατάσταση του, στη θέση στην οποία εύλογα θα μπορούσε να αναμένεται ότι θα βρισκόταν αν δεν τραυματιζόταν, χωρίς να τίθεται υπέρμετρο βάρος στον τιμωρία του αδικοπραγούντα.

 

112.   H νομολογία αναγνωρίζει μια σταθερή άνοδο του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων, προσέγγιση που αντανακλά μεγαλύτερη ευαισθησία για τον ανθρώπινο πόνο, την αγωνία της αναπηρίας και την ψυχική οδύνη από την περιθωριοποίηση από τις συνήθεις δραστηριότητες ενός ανθρώπου ( Μαυροπετρή ν. Γεωργίου (1995) 1 ΑΑΔ 66,  Παναγή κ.ά. ν. Κακόψιτου κ.ά. (2001) 1 Α.Α.Δ. 839). Προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις δεν αποτελούν δεσμευτικό προηγούμενο, υπό την έννοια της αρχής του stare decisis, αλλά παρέχουν καθοδήγηση (Παναγή ν. Θεοδώρου (1992) 1 ΑΑΔ 1303). Προσθέτω ότι είναι αποδεκτό να λαμβάνεται υπόψιν η συνεχής μείωση της αξίας του χρήματος (Τζιβανίδης v. Μιχαηλίδη (2008) 1 ΑΑΔ 218) με το Ανώτατο Δικαστήριο να έχει τονίσει την ανάγκη για υιοθέτηση μιας δίκαιης και φιλελεύθερη αποτίμηση του ανθρώπινου πόνου. Επιπλέον λαμβάνεται υπόψη η πάροδος του χρόνου όταν εξετάζεται το ύψος των αποζημιώσεων που επιδικάστηκαν σε αποφάσεις όπου υπάρχουν όπου προκλήθηκαν ανάλογης φύσεως ζημιές (ALFA CONCRETE PUBLIC COMPANY LTD v. ΓΛΥΚΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 316/2013, 21/7/2020), ECLI:CY:AD:2020:A253

 

113.   Στην προκείμενη περίπτωση για σκοπούς καθοδήγησης του Δικαστηρίου ως προς το ύψος των αποζημιώσεων η πλευρά της Ενάγουσας με παρέπεμψε στις αποφάσεις Λουκάς Στυλιανού ν. Παναγιώτα Αργυρού Μάτση (2000) 1 ΑΑΔ 1288, ΑΛΕΞΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΝΗΣ ν. ΣΤΕΛΛΑΣ ΦΡΑΝΤΖΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 328/2011, 31/5/2017, ECLI:CY:AD:2017:A202, Κεζαρίδης Γρηγόρης ν. Κώστα Κωνσταντίνου (2007) 1 ΑΑΔ 1373 και  Νικολάου Βαρβάρα ν. Στέλιου Στυλιανού και Άλλης (2011) 1 ΑΑΔ 1727 και εισηγήθηκε ότι το ποσό των γενικών αποζημιώσεων θα πρέπει να είναι €9,000. Στην αντίπερα όχθη η πλευρά της Εναγομένης 2 με παραπομπή στις αποφάσεις Κωνσταντινίδης Κωνσταντίνος ν. Μηλίτσας Παπαμιλτιάδους και Άλλων (2007) 1 ΑΑΔ 733, Δημητρίου Στέλιος ν. Μαρίνας Α. Ιωάννου και Άλλου (2003) 1 ΑΑΔ 274, αλλά και με παραπομπή σε άλλες πρωτόδικες αποφάσεις και κυρίως στην πρωτόδικη απόφαση Νίκος Παπαδούρη κ.α. ν. Χρίστου Χαραλάμπους κ.α., Αρ. Αγωγής: 529/16, 22/5/2017 εισηγείται ότι το ποσό για τις γενικές αποζημιώσεις πρέπει να είναι λιγότερο από €2,500.

 

114.   Προσθέτω ότι στην πολύ πρόσφατη απόφαση της αδελφού Δικαστή Ν. Παπανδρέου Ε.Δ, ΣΠΥΡΟΥΛΛΑ ΛΑΝΙΤΗ ν. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Η «ΚΕΝΤΡΙΚΗ» ΛΙΜΙΤΕΔ, Αρ. Αγωγής: 4512/17, 18/10/2023 το πρωτόδικο δικαστήριο αποδεχόμενο ότι η εκεί Ενάγουσα υπέστη «(α) διάστρεμμα αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης χωρίς οστική κάκωση, με έντονο ευθειασμό (αναστροφή της σπονδυλική στήλης) λόγω μυϊκού σπασμού των τραπεζοειδών μυών και με περιορισμό κινητικότητας και (β) θλάση οσφυϊκής μοίρας της  σπονδυλικής στήλης χωρίς κάταγμα ή νευρολογική συνδρομή» και αφού ήταν σε θέση να προβεί σε σχετικό εύρημα ότι τα συμπτώματα της εκεί Ενάγουσας υποχώρησαν με την πάροδο τεσσάρων με έξι εβδομάδων επιδίκασε το ποσό των €2,000 ως γενικές αποζημιώσεις. Σημειώνω ότι στην εν λόγω απόφαση υπάρχει εκτενής αναφορά και παραπομπή σε σχετικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου την οποία κρίνω σκόπιμο να παραθέσω για σκοπούς της παρούσας:

«47. Ως προς τις γενικές αποζημιώσεις στην Χριστοφίνη ν. Φραντζή Πολ. Εφ. 328/11, 31.5.17, ECLI:CY:AD:2017:A202, ECLI:CY:AD:2017:A202, η εφεσίβλητη υπέστη διάστρεμμα αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και αιμωδίες άνω άκρων, θλάση προσθίου θωρακικού τοιχώματος και μώλωπες στην περιοχή στέρνου.  Έγινε θεραπεία με τοποθέτηση αυχενικού κολλάρου για 15 μέρες, αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φυσιοθεραπεία και ανάπαυση. Περαιτέρω, έγινε αποδεχτό ότι υπήρχαν κατάλοιπα κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης υπό μορφή άλγους, δυσκαμψίας του αυχένα και αιμωδίες των άνω άκρων κατά τις αλλαγές του καιρού ή αρκετής κούρασης. Το Δικαστήριο έκρινε ότι το ποσό των €7000 ήταν εύλογο υπό τις περιστάσεις. Η πιο πάνω υπόθεση είναι σαφώς σοβαρότερη με δεδομένη την ύπαρξη μόνιμων καταλοίπων αρκετά χρόνια μετά το ατύχημα.

 

48. Στην Ιωαννίδου ν. Αναστασίου Πολ. Εφ. 15/11 11.9.17, ECLI:CY:AD:2017:A288, ECLI:CY:AD:2017:A288 το τραύμα του Εφεσίβλητου συνίστατο σε κάκωση θωρακοοσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης, η οποία του προκάλεσε άλγος και περιορισμό των κινήσεων της συγκεκριμένης μοίρας.  Έμεινε δύο μέρες στο Νοσοκομείο, εξήλθε φέροντας ειδική ζώνη, υποβλήθηκε σε φυσιοθεραπεία και αξονική τομογραφία και του δόθηκαν αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά. Του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια για δύο μήνες, από 30.9.2006 μέχρι 30.11.2006.  Δεν φαίνεται να έμεινε οποιοδήποτε κατάλοιπο στον  Εφεσίβλητο. Κρίθηκε ότι το ποσό των €5500 που επιδικάστηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο υπό τύπον γενικών αποζημιώσεων υπέρ του Εφεσίβλητου ήταν υψηλό αλλά όχι υπερβολικό. Η πιο πάνω υπόθεση είναι σαφώς σοβαρότερη με δεδομένη την έκταση του εύρους των θεραπευτικών παρεμβάσεων συγκριτικά με την υπό κρίση περίπτωση, την μεγαλύτερη χρονική περίοδο αποθεραπείας και την περίοδο νοσηλείας.

 49. Στην υπόθεση Στεφάνου ν. Αντωνίου Πολ. Εφ. 508/12 17.12.18, ECLI:CY:AD:2018:A545, ECLI:CY:AD:2018:A545 για (α) σοβαρής μορφής εγκεφαλική διάσειση, (β) διάστρεμμα αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης πρώτου βαθμού, (γ) θλάση θώρακος και θωρακικής μοίρας και (δ) θλάση δεξιού μηρού, επιδικάστηκε ποσό €6.000,00. Στην Alfa Concrete Public Company Ltd ν. Γλυκύ Πολ. Εφ. 316/13 21.7.20, ECLI:CY:AD:2020:A253, ECLI:CY:AD:2020:A253, ο εφεσίβλητος υπέστη βαθύ θλαστικό τραύμα στο τριχωτό της κεφαλής, εγκεφαλική διάσειση, διάστρεμμα αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, έντονο πονοκέφαλο, ζαλάδες και ίλιγγο, αλλά και διαταραχή μνήμης και αδυναμία συγκέντρωσης ως εκ των οποίων του έγινε συρραφή του τραύματος, του χορηγήθηκε προστατευτικό κολλάρο για τον αυχένα, εμβόλιο τετάνου, αντιβίωση και παυσίπονα.  Πρόσθετα,  είχε μυϊκό σπασμό στην αυχενική περιοχή και την ωμοπλάτη, ενώ υπήρχε και τοπική ευαισθησία και περιορισμός κινητικότητας. Καθόρισε ως δίκαιο ποσό αυτό των €6000 η οποία επικυρώθηκε από το Ανώτατο. Οι ως άνω υποθέσεις είναι επίσης σοβαρότερες με δεδομένη τη σοβαρότερη φύση των εκεί τραυμάτων.

 50. Στην Χριστοδούλου ν. Hoffer Πολ. Έφ. Αρ. 263/2012, ημερ. 10.1.2018, η εφεσείουσα συνεπεία ατυχήματος διαγνώστηκε με κάκωση του αυχένα, τραυματισμό στην περιοχή του θώρακα και φούσκωμα στο πηγούνι.  Την επόμενη μέρα του ατυχήματος επισκέφθηκε τα εξωτερικά ιατρεία του Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας όπου παραπονέθηκε για πόνο στον αυχένα, κεφαλαλγία και ζάλη.  Της χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή και της συστήθηκε να χρησιμοποιεί κολάρο αυχένος.  Την 21.6.2008 επισκέφθηκε τον Δρα Σεργίου, ορθοπεδικό ιατρό, ο οποίος διέγνωσε κάκωση του αυχένα, με τις κινήσεις αυτού να είναι επώδυνες και περιορισμένες.  Παρουσίαζε ζάλη και κεφαλαλγία.  Της χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή.  Εξετάστηκε ξανά από τον Δρα Σεργίου στις 10.7.2008, 19.7.2008 και 25.8.2008.  Κατά την τελευταία εξέταση, η βελτίωση της κατάστασης της ήταν ικανοποιητική, εξακολουθούσε όμως να παραπονείται για ελαφριά ζάλη. Τα συμπτώματα ζάλης διήρκησαν για δύο με τρεις μήνες περίπου μετά το ατύχημα, όπως έκρινε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Επιπλέον, 6 μήνες μετά το ατύχημα, εξετάστηκε από ειδικό νευρολόγο κατόπιν παραπομπής από τον ειδικό ορθοπεδικό χειρούργο που την παρακολουθούσε. Το Εφετείο επικύρωσε την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για γενικές αποζημιώσεις ύψους €4500. Η εν λόγω υπόθεση είναι σαφώς σοβαρότερη από την υπό κρίση περίπτωση εφόσον 6 μήνες μετά το ατύχημα αποζητούσε θεραπεία και υποβαλλόταν σε ιατρικές εξετάσεις.

 51. Στην Στέλιος Δημητρίου ν. Μαρίνας Α. Ιωάννου κ.ά. (2003) 1 ΑΑΔ 274 ο εκεί εφεσείων είχε υποστεί διάστρεμμα του αυχένα και της οσφυϊκής μοίρας. λόγω αυτών των σωματικών τραυματισμών ταλαιπωρήθηκε, αισθανόμενος πόνο, ζάλη, κεφαλαλγία και περιορισμό των κινήσεων, για ένα διάστημα 10 εβδομάδων. Λόγω των τραυμάτων αυτών το Δικαστήριο επιδίκασε ποσό των Λ.Κ. 800 το οποίο επικυρώθηκε κατ' έφεση. Στην Κασιάνα Χαραλάμπους v. Γιαννάκη Αναστασιάδη (2003)1Γ Α.Α.Δ. 1709 η εφεσείουσα υπέστη σοβαρή κάκωση και θλαστικό τραύμα ινιακής χώρας του κρανίου, εγκεφαλική διάσειση, σοβαρά διαστρέμματα και θλάσεις αυχένος θώρακα, ραχέως και οσφύος της επιδικάστηκε ποσό ΛΚ3500».

(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)

115.   Ο ως άνω σχολιασμός του πρωτόδικου Δικαστηρίου για την προαναφερθείσα νομολογία και τους λόγους που την διαφοροποιούσαν από τα γεγονότα της εν λόγω υπόθεσης, ένεκα της μειωμένης σοβαρότητας των τραυμάτων και την απουσία συμπτωμάτων που μπορούν να αποδοθούν στο ατύχημα, ισχύουν εν προκειμένου και στην παρούσα. Επιπλέον, διαφοροποίηση ως προς την σοβαρότητα προκύπτει και από την απόφαση Κεζαρίδης ανωτέρω όπου επιδικάστηκαν αποζημιώσεις ύψους 6,000 Λ.Κ ανωτέρω καθότι εκεί είχε γίνει αποδεκτό ότι υπήρχε εγκεφαλική διάσειση, υπήρχε ευθειασμός της σπονδυλικής στήλης και σπονδυλοαρθριτικές αλλοιώσεις που αποδίδονταν στο ατύχημα και αναγνωρίστηκαν δυσκολίες στην εκτέλεση της εργασίας του γεγονότα που δεν εφαρμόζονται στην παρούσα. Αντλώντας, επομένως, καθοδήγηση από τη νομολογία που παρέθεσα και έχοντας υπόψη μου την έκταση των τραυμάτων που υπέστη η Ενάγουσα, την ταλαιπωρία που βίωσε, θλάσης που υπέστη, την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, την χρήση αυχενικού κολάρου, την λήψη άδειας ασθενείας για περίοδο ενός μήνα, την διενέργεια 28 φυσιοθεραπειών που καταδεικνύουν ως ζήτημα λογικής μια χρονική διάρκεια των συμπτωμάτων αν και δεν ήταν κατορθωτό, λόγω της ποιότητας της μαρτυρίας, να προβώ σε εύρημα για τον χρόνο που οι φυσιοθεραπείες τελείωσαν, είτε για το ακριβές χρονικό σημείο όπου τα συμπτώματα της υποχώρησαν, κρίνω ως εύλογο και δίκαιο να επιδικάσω το ποσό των €3,000 ως γενικές αποζημιώσεις. 

 

Ειδικές Αποζημιώσεις

116.   Η αρχή τους αποκατάστασης εφαρμόζεται και σε σχέση με την κατηγορία των ειδικών αποζημιώσεων. Στα πλαίσια αυτά ο Ενάγοντας έχει το βάρος να αποδείξει με σαφή και συγκεκριμένη μαρτυρία τα κονδύλια που διεκδικεί ως ειδικές ζημιές. Ειδικότερα, έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι όποιος διεκδικεί αποζημίωση για ειδικές ζημιές έχει υποχρέωση αυστηρής απόδειξης της ζημιάς του η οποία πρέπει να δικογραφείται με ακρίβεια, αλλά και να αποδεικνύονται με σαφήνεια και με την αναγκαία μαρτυρία  κάτι που αναπόφευκτα δεν υφίσταται στην παρούσα (Ηρακλέους ν. Πέτρου (1994) 1 Α.Α.Δ. 239, Κούνουνα κ.ά ν. Κώστας  Κυριάκου & Υιός Λτδ (2001) 1 Α.Α.Δ. 2126, Σωκράτης Ζαβρού κ.ά. ν. Ιωάννη Καριτζή κ.ά. , HAKAM QASEM HUSSEIN BADAR v. ΙΑΚΩΒΟΥ ΗΛΙΑ, Πολιτική Έφεση Αρ. 17/2014, 25/10/2022.

 

117.   Κατ' εφαρμογή των πιο πάνω στη βάση των παραδεκτών γεγονότων αλλά και της αποδεκτής μαρτυρίας που έχει τεθεί ενώπιον μου που συνοδεύεται από τα σχετικά αποδεικτικά πληρωμής αποφαίνομαι ότι η Ενάγουσα έχει αποδείξει τον ισχυρισμό της περί ειδικών ζημιών τα ποσά που αξιώνει ως έξοδα για έκδοση του ιατρικού πιστοποιητικού από τον ΜΕ3 ύψους €350, έξοδα για την έκδοση ιατρικής έκθεσης από το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού ύψους €62 και το ποσό των €700 ως έξοδα για φυσιοθεραπείες. Σε σχέση με τα ιατρικά έξοδα Θεωρώ ότι πρόκειται για αποδεκτά έξοδα τα οποία διενεργήθηκαν εκ μέρους της Ενάγουσας συνεπεία του επίδικου τροχαίου ατυχήματος και ως εκ τούτου η τελευταία νομιμοποιείται στην ανάκτηση τους.

 

118.   Εξετάζοντας το ζήτημα του αξιώμενου ποσού για τις φυσιοθεραπείες το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει το εύλογο και δικαιολογημένο αυτού, ενόψει των προαναφερόμενων τραυματισμών της, ήτοι ότι από την αποδεκτή και αξιόπιστη μαρτυρία καταδείχθηκε ότι η Ενάγουσα υπέστη συνεπεία του επίδικου ατυχήματος διάστρεμμα της αυχενικής και οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ελαφριού προς μέτριου βαθμού.

 

119.   Ο ΜΥ1 προσδιόρισε τις φυσιοθεραπείες σε 10 - 12 συνεδριών για ένα ελαφριού μορφής διάστρεμμα. Αν και δεν έχω αξιόπιστη μαρτυρία επί του ενδεδειγμένου αριθμού φυσιοθεραπειών από την πλευρά της Ενάγουσας, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο ΜΥ1 δεν θεώρησε υπερβολικό τον συγκεκριμένο αριθμό, το οποίο ανέφερε δύναται να δικαιολογηθεί από την πιθανή ευαισθησία ενός ασθενή, κρίνω ότι δύναμαι να επιδικάσω το σύνολο των φυσιοθεραπειών που πραγματοποίησε η Ενάγουσα. Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου η κάθε φυσιοθεραπεία κόστιζε €25 και επομένως, η Ενάγουσα δικαιούται το ποσό των €700. Ως εκ των πιο πάνω, κρίνω ότι η Ενάγουσα έχει αποδείξει ότι δικαιούται το ποσό των €1,112 ως ειδικές αποζημιώσεις. 

Τόκος

120.   Ως προς τις γενικές αποζημιώσεις το Δικαστήριο δύναται να επιδικάσει νόμιμο τόκο επί του ποσού των γενικών αποζημιώσεων από την ημέρα που προκύπτει το αγώγιμο δικαίωμα (δέστε σχετικά τα όσα προνοούνται στο άρθρο 58Α του  Κεφ. 148, και το άρθρο 33(2)-(4) του περί Δικαστηρίων Νόμου (Ν.14/1960) εκτός εάν διαπιστωθεί η ύπαρξη αδικαιολόγητης καθυστέρησης ή ολιγωρία εκ μέρους του εκάστοτε ενάγοντα στην προώθηση της απαίτησης του συγκριτικά με το χρονικό σημείο γένεσης του αγώγιμου δικαιώματος. Εκεί που υπάρχει καθυστέρηση, στην απουσία δέουσας αιτιολογίας, το Δικαστήριο συνυπολογίζει αυτό το γεγονός κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας επί του ζητήματος του τόκου (Καμπούρης ν. Εταιρείας Βιοχρώμ Λτδ (2005) 1(Β) ΑΑΔ 1246, Χρυσάνθου κ.α.  v. Φραντζή (2010) 1 ΑΑΔ 1295. και Daria v. Βλαβή (2012) 1B A.A.Δ 111). Στην υπό εξέταση περίπτωση, η αγωγή καταχωρήθηκε στις 07/04/2017 ενώ το ιατρικό πιστοποιητικό που ετοίμασε ο ΜΕ3 είχε ετοιμαστεί από την 07/06/2016. Η καθυστέρηση των περίπου 10 μηνών δεν επιχειρήθηκε να επεξηγηθεί και συνεπώς κρίνω δίκαιο και ορθό όπως ο τόκος επιδικασθεί από την ημερομηνία καταχώρησης της Αγωγής, δηλαδή από 07/04/2017.

 

121.   Όσον αφορά τις ειδικές αποζημιώσεις, έχει επικρατήσει η άποψη  της επιδίκασης τόκου επί του συνόλου των ειδικών αποζημιώσεων από την ημερομηνία γένεσης του αγώγιμου δικαιώματος μέχρι την απόφαση μειωμένου όμως κατά το ήμισυ, χωρίς να αποκλείεται διαφορετική προσέγγιση όταν τα ιδιαίτερα περιστατικά της υπόθεσης το δικαιολογούν (Φοινικαρίδης ανωτέρω). Σε σχέση με τις ειδικές ζημιές, θεωρώ ορθό και δίκαιο όπως ο τόκος επιδικαστεί από τις 27/01/2016, μειωμένος κατά το ήμισυ.

 

 

Κατάληξη

 

122.   Στη βάση όλων των πιο πάνω, εκδίδεται απόφαση υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον της Εναγόμενης 2 ως ακολούθως:

 

i)             €1,112 ως ειδικές αποζημιώσεις με νόμιμο τόκο επί του εν λόγω ποσού από 27/01/2016 μέχρι εξοφλήσεως, μειωμένος κατά το ½.

 

ii)            €3,000.00 ως γενικές αποζημιώσεις με νόμιμο τόκο επί του εν λόγω ποσού από 07/04/2017 μέχρι εξοφλήσεως.

 

123.   Ενόψει της επιτυχίας της αγωγής, ασκώντας την διακριτική μου ευχέρεια, τα δικηγορικά έξοδα επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον της Εναγόμενης 2 όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.

 

(Υπ.) ……………………………….

      Κ. Πασιαρδής, Ε.Δ.

 

Πιστό αντίγραφο

 

Πρωτοκολλητής

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο