
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
Ενώπιον: Χ. Στρόππου, Ε.Δ.
Αριθμός Αγωγής: 1517/2018
1. LOUIS LOIZOU GENERAL CONSTRUCTIONS LIMITED
Ενάγουσα
-και-
1. ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ
2. ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΥΘΑΡΙΔΟΥ
Εναγόμενοι
Ημερομηνία: 09/07/2025
Εμφανίσεις:
Για Εναγόμενους/Αιτητές: κύριος Χριστοδουλίδης Γ.
Για Ενάγοντες/Αιτητές: κύριος Μαυρόγιαννης Γ. για ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΑΒΒΑ και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.
Ε Ν Δ Ι Α Μ Ε Σ Η Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Αίτηση για τροποποίηση της Έκθεσης Υπεράσπισης)
Εισαγωγή
1. Επίδικη είναι η Αίτηση ημερομηνίας 27/05/2025 δια της οποίας ζητείται η τροποποίηση της Έκθεσης Υπεράσπισης που καταχώρισαν οι Εναγόμενοι δια της προσθήκης Ανταπαίτησης και δια της προσθήκης των παραγράφων 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20 οι οποίες υποστηρίζουν την Ανταπαίτηση.
2. Όπως προκύπτει από το φάκελο της δικογραφίας η επίδικη Αίτηση καταχωρίστηκε στο μέσου της ακροαματικής διαδικασίας και ενώ η πλευρά της Ενάγουσας θα παρουσίαζε τον δεύτερο μάρτυρα της.
3. Επιχειρώντας μια σύνοψη των θέσεων της πλευράς του Συνηγόρου της Ενάγουσας/Καθ’ ης η Αίτηση, αποτέλεσε θέση του ότι η επίδικη Αίτηση δεν θα πρέπει να επιτύχει καθότι (α) ο Συνήγορος των Εναγόμενων δεν έλαβε άδεια δυνάμει του περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων (Ειδικοί) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2022 (35/2022) και (β) ότι δεν πληρούνται οι αυστηρές προϋποθέσεις που τάσσει η Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
4. Ενόψει του ότι η λήψη ή μη άδειας ενδεχομένως να κρίνει την πορεία της επίδικης Αίτησης, θα εξεταστεί ο λόγος ένστασης κατά προτεραιότητα.
Ο περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων (Ειδικοί) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2022 (35/2022)
5. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στον Κ. 1, το πεδίο εφαρμογής των ως άνω Κανονισμών εκτείνεται στις υποθέσεις που καταχωρίστηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2021 και στις οποίες δεν έχει κατά την ημερομηνία δημοσίευσης των Κανονισμών αρχίσει επί της ουσίας η ακροαματική διαδικασία. Η παρούσα υπόθεση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ως άνω Κανονισμού.
6. Όπως αναφέρεται στον Κανονισμό 4 «Για όλες τις υποθέσεις μεταξύ των πιο πάνω ετών για τις οποίες υπάρχει ήδη ορισμένη ημερομηνία έναρξης της ακροαματικής διαδικασίας ή που έχουν οριστεί για οποιονδήποτε σκοπό ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν επιτρέπεται, χωρίς την προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου, η καταχώριση οποιασδήποτε ενδιάμεσης αίτησης. Το αίτημα για άδεια τίθεται προφορικώς ενώπιον του δικαστηρίου προς έγκριση ή απόρριψη αναλόγως της περιπτώσεως. Εναπόκειται στο δικαστήριο να εξετάσει το αίτημα για να δώσει όλες τις πρέπουσες οδηγίες ή/και να αποφασίσει ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια προς το συμφέρον της δικαιοσύνης.».
7. Δεν αμφισβητήθηκε ούτε από τον Συνήγορο των Εναγόμενων/Αιτητών το γεγονός ότι δεν λήφθηκε άδεια από το Δικαστήριο για να καταχωρίσει την επίδικη Αίτηση. Το γεγονός αυτό καθιστά την επίδικη Αίτηση έκθετη σε απόρριψη.
8. Ο Συνήγορος των Εναγόμενων/Αιτητών προς υποστήριξη της επίδικης Αίτησης ανέφερε ότι «δεν είναι δυνατό η Δ.25 και ο περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων (Ειδικοί) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2022 (35/2022) να παραβιάζουν το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ και να αποστερούν από τους Εναγόμενους την πρόσβαση στην Δικαιοσύνη». Επιπλέον, ανέφερε ότι η επίδικη Αίτηση δεν επιδιώκει μια απλή τροποποίηση αλλά την προσθήκη Ανταπαίτησης. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δεν επιτραπεί η επίδικη Αίτηση όπως αναφέρει «ανατινάζεται ολόκληρο το οικοδόμημα της δικαιοσύνης».
9. Τα όσα αναφέρει ο Συνήγορος των Εναγόμενων/Αιτητών δεν με βρίσκουν σύμφωνο. Καταρχάς ο Κανονισμός 4 των περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων Διαδικαστικών Κανονισμών του 2022 δεν διακρίνουν μεταξύ ήσσονος σημασίας τροποποιήσεων και τροποποιήσεων που αφορούν την προσθήκη Ανταπαίτησης αλλά καλύπτουν οποιαδήποτε ενδιάμεση Αίτηση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επίδικη Αίτηση για προσθήκη Ανταπαίτησης είναι μια τέτοια «ενδιάμεση Αίτηση» αφού καταχωρείται στο πλαίσιο μιας υφιστάμενης διαδικασίας και επιδιώκεται με αυτό να επιτραπεί ένα δικονομικό διάβημα, ήτοι η τροποποίηση της Έκθεσης Υπεράσπισης δια της προσθήκης Ανταπαίτησης. Συνεπώς η διάκριση που επιχείρησε να κάνει ο Συνήγορος των Εναγόμενων/Αιτητών δεν καλύπτεται από την γραμματική ερμηνεία του πιο πάνω άρθρου και ούτε προσκομίστηκε σχετική νομολογία από την οποία να υποστηρίζεται ένα τέτοιο επιχείρημα.
10. Επιπλέον, το συμπέρασμα αυτό υποστηρίζεται και από το ίδιο το πνεύμα των ως άνω Κανονισμών. Οι πιο πάνω Κανονισμοί αποσκοπούν στην ταχεία απονομή της δικαιοσύνης και την περίσωση των εξόδων (βλ. τον Κανονισμό 5).
11. Όσο αφορά την επίκληση του άρθρου 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν συνεπάγονται την παραχώρηση απεριόριστων δικαιωμάτων στους διαδίκους να τροποποιούν τα δικόγραφα τους οποτεδήποτε το αποφασίσουν, όπως ισχυρίζεται ο Συνήγορος των Εναγόμενων/Αιτητών.
12. Ιδιαίτερα δε στο πλαίσιο της παρούσας υπόθεσης όπου στην Ένορκη Δήλωση που συνοδεύει την επίδικη Αίτηση, ο ενόρκως δηλών δεν αναφέρει τους λόγους για τους οποίους επέλεξε να τροποποιήσει την Έκθεση Υπεράσπισης του δια της προσθήκης Ανταπαίτησης στο στάδιο αυτό, στο μέσο της ακρόασης της υπόθεσης και αφότου παρουσιάστηκε η μαρτυρία της πλευράς του Ενάγοντα. Επιπλέον, δεν αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο δεν προχώρησε με την επιδιωκόμενη τροποποίηση σε προγενέστερο στάδιο με δεδομένο ότι η Αγωγή εκκρεμεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού από το 2018!
13. Αυτό στο οποίο περιορίζεται να κάνει αναφορά ο ενόρκως Δηλών είναι ότι οι αιτούμενες θεραπείες «δεν πρόκειται να προκαλέσουν την οποιαδήποτε ζημιά ή βλάβη στα δικαιώματα της Ενάγουσας. Αντίθετα, θα δώσουν στο Δικαστήριο μια πιο καλή, σφαιρική και ολοκληρωμένη εικόνα των γεγονότων […]» και ότι σύμφωνα με «τις συμβουλές του Δικηγόρου μου, αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα μας να καταχωρήσουμε -μετά από σχετική άδεια του Δικαστηρίου- Ανταπαίτηση σε οποιονδήποτε στάδιο της υπόθεσης και της διαδικασίας, προτού την έκδοση της τελικής Απόφασης από το Δικαστήριο».
14. Στη βάση των πιο πάνω, η σχετική επιχειρηματολογία του Συνηγόρου των Εναγόμενων/Αιτητών δεν μπορεί να γίνει αποδεχτή και ενόψει της μη λήψης άδειας πριν την καταχώριση της επίδικης Αίτησης, η επίδικη Αίτηση είναι έκθετη σε απόρριψη.
15. Τα δικηγορικά έξοδα επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον των Εναγόμενων και θα είναι πληρωτέα στο τέλος της διαδικασίας.
Εξέταση δυνάμει της Δ.25 των ΘΠΔ
16. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και να υπερκεραζόταν η παράλειψη των Εναγόμενων/Αιτητών να λάβουν άδεια από το Δικαστήριο και πάλι η Αίτηση θα υπόκειτο σε απόρριψη δυνάμει της Δ.25 θ. 1 (3) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
17. Σημειώνεται ότι η υφιστάμενη μορφή της Δ.25 θ. 1 (3) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας τέθηκε σε καθολική ισχύ την 01/01/2016. Ενόψει τούτου η Αγωγή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω Διαταγής.
18. Η Δ.25 θ. 1 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας επιτρέπει την τροποποίηση σε τρία στάδια, ήτοι:
(i) Το πρώτο στάδιο είναι με την καταχώριση της Αγωγής και πριν την επίδοση του Κλητηρίου Εντάλματος και χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου.
(ii) Το δεύτερο στάδιο είναι μετά την επίδοση του Κλητηρίου Εντάλματος και πριν την έκδοση της Κλήσης για Οδηγίες, όπου επιτρέπεται «άπαξ» η τροποποίηση χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου. Σε περίπτωση που η Κλήση για Οδηγίες εκδίδεται ταυτόχρονα με την συμπλήρωση της δικογραφίας επιτρέπεται η τροποποίηση εντός 15 ημερών.
(iii) Η έκδοση της Κλήσης για Οδηγίες σηματοδοτεί το τρίτο στάδιο, στο οποίο κατά κανόνα δεν επιτρέπεται η τροποποίηση. Εξαίρεση αποτελεί το εκ παραδρομής καλόπιστο λάθος στην σύνταξη της δικογραφίας και τις περιπτώσεις εκείνες που έχουν προς ικανοποίηση του Δικαστηρίου, προκύψει νέα δεδομένα μη υπαρκτά κατά την λήψη των οδηγιών για έγερση της Αγωγής ή της καταχώρισης του Κλητηρίου Εντάλματος ή της δικογραφίας.
19. Το συμπέρασμα που εξάγεται από την δομή της πιο πάνω Διαταγής είναι ότι όσο προχωρά η δικαστική διαδικασία περιορίζεται και η δυνατότητα τροποποίησης του Δικογράφου. Θέτει τους Δικηγόρους και τους διαδίκους σε εγρήγορση ούτως ώστε να προετοιμάζουν την υπόθεση τους και την δικογραφία σε πρώιμο στάδιο και πριν από την καταχώριση της Κλήσης για Οδηγίες.
20. Η Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας όπως ισχύει σήμερα έχει περιορίσει την προηγούμενη πιο φιλελεύθερη τάση που επέτρεπε την τροποποίηση των δικογράφων σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.
21. Συνεπώς, πρέπει ο Αιτητής να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι (α) είτε πρόκειται για εκ παραδρομής καλόπιστο λάθος στη σύνταξη της δικογραφίας, (β) είτε πρόκειται για νέα δεδομένα μη υπαρκτά κατά την λήψη των Οδηγιών για έγερση της Αγωγής ή της καταχώρισης του Κλητηρίου Εντάλματος ή της δικογραφίας αναλόγως της περίπτωσης.
22. Ο σταδιακός περιορισμός της δυνατότητας τροποποίησης που διατυπώνει η Δ.25 θ. 1 (3) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας όσο προχωρεί η υπόθεση, σε συνάρτηση με την περιοριστική αναφορά σε «εκ παραδρομής καλόπιστο λάθος», και την επίσης περιοριστική αναφορά στην διόρθωση στη «σύνταξη της δικογραφίας» καθιστά αντιληπτή την αυστηρότητα της εν λόγω Διαταγής.
23. Γεγονότα τα οποία ήταν ήδη γνωστά και δεν δικογραφήθηκαν ή γεγονότα που θεμελιώνουν περαιτέρω την βάση της Αγωγής ή της Υπεράσπισης δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο Αίτησης για τροποποίηση στο στάδιο που έπεται της έκδοσης της Κλήσης για Οδηγίες.
24. Αυτό το οποίο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο Αίτησης Τροποποίησης στο στάδιο αυτό είναι λεκτικά ή τυπογραφικά ή εκφραστικά λάθη που εμφιλοχωρούν κατά την σύνταξη της δικογραφίας.[1]
25. Οι αρχές που διέπουν την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου για την τροποποίηση δικογράφων βάσει της Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας πριν από τη τροποποίηση της έχουν εκτεθεί και αναλυθεί σε σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Στέλιος Φοινιώτης ν. Greenmar Navigation Ltd and another (1989) 1 Α.Α.Δ. 33, Περικτιόνη Χρίστου ν. Ανδρέα Στυλιανού Αζά,(1992) 1 Α.Α.Δ 704, SΑΒΑ & Co. (T.M.P.) v. T.M.P. Agents, (1994) 1 A.Α.Δ. 426, Kallice Holding Co. Ltd n. TR Metals (Overseas) Ltd, (1996) 1A A.A.Δ 162). Όπως είναι γνωστό οι νομολογημένες αρχές επέτρεπαν τη τροποποίηση δικογράφων σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Το θέμα επαφίετο στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου η οποία ασκείτο με τέτοιο τρόπο και υπό τέτοιους όρους που θα θεωρείτο δίκαιο. Ο παράγοντας χρόνος με βάση τη νομολογία που ίσχυε πριν από τη τροποποίηση της Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας ήταν σχετικός, δεν ήταν όμως εκ προοιμίου και απαρέγκλιτα αποφασιστικής σημασίας (Astor Manufacturing & Exporting Co.κ.α. ν. A.& G. Leventis κ.α., (1993) 1 Α.Α.Δ.726).
26. Όπως όμως ήδη σημειώθηκε, η δομή της νέας Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας καθιστά σαφές ότι η προηγούμενη νομολογία δεν τυγχάνει εφαρμογής. Αντίθετα, η σημερινή της διατύπωση δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι αυτή διαθέτει την δική της φιλοσοφία και δομή. Συνεπώς, τα όσα προβάλλει ο Συνήγορος των Εναγόμενων/Αιτητών στις Γραπτές Αγορεύσεις του σχετικά με την νομολογία, ως αυτή ίσχυε κατά το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και υπό το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς η επιδιωκόμενη τροποποίηση δεν θα ήταν επιτρεπτή με δεδομένο ότι δεν προβλήθηκε καμία δικαιολογία για τον λόγο που επέλεξαν οι Εναγόμενοι/Αιτητές να προωθήσουν την επίδικη Αίτηση αφότου παρουσίασε την μαρτυρία της η πλευρά της Ενάγουσας/Καθ’ ης η Αίτηση. Τα όσα προβάλλονται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την επίδικη Αίτηση είναι αόριστα.
27. Επανερχόμενος στην Δ.25 των ΘΠΔ ως υφίσταται σήμερα, παρατηρείται όμως, ότι δεν γίνεται επίκληση κανενός από τους λόγους που προβλέπει η Δ.25 των ΘΠΔ, δηλαδή δεν επικαλούνται οι Αιτητές/Εναγόμενοι ότι (α) πρόκειται για εκ παραδρομής καλόπιστο λάθος στη σύνταξη της δικογραφίας, είτε (β) ότι πρόκειται για νέα δεδομένα μη υπαρκτά κατά την λήψη των Οδηγιών για την καταχώριση της σχετικής δικογραφίας.
28. Στην βάση των όσων έχουν τεθεί πιο πάνω δεν θα ήταν δυνατή η τροποποίηση της Έκθεσης Υπεράσπισης, καθότι εκφεύγει του πλαισίου που καθορίζει η Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
29. Διαφορετική κατάληξη θα καταστρατηγούσε την αυστηρότητα, την δομή και την φιλοσοφία της Δ.25 θ. 1 (3) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Κατάληξη
30. Υπό το φως των όσων έχουν σημειωθεί η Αίτηση απορρίπτεται.
31. Τα δικηγορικά έξοδα επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον των Εναγόμενων όπως αυτά θα υπολογιστούν από το Πρωτοκολλητείο και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο και θα είναι καταβλητέα στο τέλος της διαδικασίας.
(Υπ.)…………………………………………..
Χ. Στρόππος, Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
[1] Υιοθετούνται τα όσα αναφέρονται στην Arizona Trading Ltd ν. Μοντελύξ Λτδ, Αρ. Αγωγής 15/2017, ημερομηνίας 31/05/2018.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο