ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.
Αίτηση αρ. 4/2025
Αναφορικά με τον ανήλικο Σ.Χ., Δ.Τ. [αφαίρεση προσωπικού δεδομένου] και ημερομηνία γέννησης [αφαίρεση προσωπικού δεδομένου]
και
Αναφορικά με τον περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμο 119(Ι)/2000 ως τροποποιήθηκε
__________
Ημερομηνία: 2 Δεκεμβρίου 2025
Εμφανίσεις:
Π. Αβρααμίδης, για τους αιτούντες
Π. Αδάμου, για την Καθ’ ης η αίτηση
[Η παρούσα απόφαση εκδίδεται κατόπιν διαδικασίας διεξαχθείσας κεκλεισμένων των θυρών. Η δημοσίευση της απόφασης, καθώς και η κυκλοφορία ή αναπαραγωγή της, επιτρέπονται μόνο υπό τον όρο ότι δεν οδηγούν άμεσα ή έμμεσα στην ταυτοποίηση του ανηλίκου ή οποιουδήποτε προσώπου συνδεδεμένου με αυτόν.]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(ex tempore)
Με μονομερή αίτηση που υποβλήθηκε την 24.6.2025, από το Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λεμεσού, βάσει των διατάξεων του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου 119(Ι)/2000, εξασφαλίστηκε διάταγμα απομάκρυνσης του ανήλικου Σ.Χ., πιθανού θύματος βίας, από το προσωρινό κατάλυμα που αναφέρεται, και ανάθεσης της φροντίδας του στη Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και τοποθέτησή του σε ασφαλές μέρος, μέχρι την ολοκλήρωση της εκδίκασης της ποινικής υπόθεσης 6469/2025 εναντίον της μητέρας του, Καθ’ ης η αίτηση.
Τα γεγονότα που περιβάλλουν την αίτηση είναι τα εξής: Ο ανήλικος, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, 3 ετών, τέκνο του πατρός του και της Καθ’ ης η αίτηση, έχει κριθεί ως άτομο με αναπηρία και είναι δικαιούχος διαφόρων επιδομάτων. Οι γονείς του συνήψαν σύμφωνο συμβίωσης που ακυρώθηκε, κατόπιν περιστατικού βίας εναντίον της Καθ’ ης η αίτηση. Την 12.6.2023 η φύλαξη και φροντίδα του ανηλίκου ανατέθηκε στην Καθ’ ης η αίτηση, με ρύθμιση του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα. Από την 23.2.2023, η Καθ’ ης η αίτηση και το παιδί διέμεναν σε προσωρινό χώρο φιλοξενίας, λόγω του ότι η Καθ’ ης η αίτηση ήταν άστεγη. Την 16.5.2025 η Αστυνομία έλαβε πληροφορία, από ενοίκους του καταλύματος, ότι η Καθ’ ης η αίτηση, λόγω έντονης μέθης, παραπάτησε, ξάπλωσε πάνω στο παιδί και δεν μπορούσε να σηκωθεί. Κατόπιν επίσκεψης των μελών της Αστυνομίας με λειτουργό του Hope for Children διαπιστώθηκε ότι η Καθ’ ης η αίτηση ήταν σε προχωρημένη μέθη, ενώ το παιδί κοιμόταν στο δωμάτιο. Η Καθ’ ης η αίτηση δέχθηκε να παραδώσει το παιδί στον πατέρα, ο οποίος ειδοποιήθηκε από τους ενοίκους και ήταν ήδη εκεί. Αφού αποχώρησαν τα μέλη της Αστυνομίας, ειδοποιήθηκε εκ νέου καθότι η Καθ’ ης η αίτηση φώναζε και προκαλούσε φασαρία. Μετέβησαν ξανά στο μέρος και τη συνέλαβαν. Καταχωρίστηκε υπόθεση εναντίον της. Την 19.5.2025 υπήρξε συνεργασία της αρμόδιας λειτουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών και έγινε προσπάθεια στήριξης και καθοδήγησης της Καθ’ ης η αίτηση για λήψη θεραπείας. Συνεργάστηκε με ψυχίατρο και εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Την επομένη εισήχθη στο κλειστό πρόγραμμα ΘΕΜΕΑ, από όπου έλαβε εξιτήριο την 5.6.2025 με οδηγίες για παρακολούθηση από ψυχίατρο και κλινικό ψυχολόγο και λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Η Καθ’ ης η αίτηση εξέφρασε την πρόθεση να πάρει το παιδί, που μέχρι τότε έμενε με τον πατέρα, καθοδηγήθηκε για συνεργασία με ειδικούς και σταθεροποίηση της κατάστασής της. Την 18.6.2025 λήφθηκε πληροφορία, από άτομο του περιβάλλοντός της, ότι το προηγούμενο βράδυ η Καθ’ ης η αίτηση τελούσε και πάλι σε κατάσταση μέθης. Η αρμόδια λειτουργός των Κοινωνικών Υπηρεσιών είχε συνεργασία με τη μητέρα, η οποία αρνήθηκε τα ανωτέρω και επανέλαβε την πρόθεσή της να πάρει το παιδί της καθότι ο πατέρας δεν της επιτρέπει την επικοινωνία. Εκκρεμούσαν εκατέρωθεν αιτήσεις στο Οικογενειακό Δικαστήριο. Η περίπτωση συζητήθηκε με την Προϊστάμενη και τη Συντονίστρια, όπου αποφασίστηκε να γίνει εισήγηση στους γονείς το παιδί να παραμείνει με τον πατέρα με δικαίωμα επικοινωνίας της μητέρας για μερικές ημέρες την εβδομάδα, χωρίς διανυκτερεύσεις, στην παρουσία φροντίστριας, ενώ παράλληλα να συνεχίσει να έχει συνεργασία με τους ειδικούς ως το προτεινόμενο θεραπευτικό πρόγραμμα. Η μητέρα ήταν αρνητική και είχε αναφέρει πως θα πήγαινε να παραλάβει το παιδί από το σχολείο την επομένη, κάτι που δεν συνέβη, εφόσον πήγε νωρίτερα ο πατέρας του και το πήρε. Την 23.6.2025 η αρμόδια λειτουργός των Κοινωνικών Υπηρεσιών είχε επικοινωνία με τη μητέρα, η οποία αναφέρθηκε σε περιστατικό βίας στο κατάλυμα από τρίτο πρόσωπο, καθώς και ότι δεν μετέβη στο προγραμματισμένο ραντεβού στην ψυχίατρο. Σε επικοινωνία με την ψυχίατρο αναφέρθηκε ότι είχε συνεργασία με τη μητέρα την 20.6.2025 και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έχει καταναλώσει αλκοόλ για να έχει διαταραχή μνήμης. Συνέστησε και καθοδήγησε τη μητέρα να έχει ξανά συνεργασία μαζί της. Σε νέα επικοινωνία με τη μητέρα, αρνήθηκε και συνέχισε να ζητά να πάρει άμεσα το παιδί.
Στη βάση των ανωτέρω, την 24.6.2025 εκδόθηκε διάταγμα απομάκρυνσης του ανηλίκου, πιθανού θύματος βίας, από το προσωρινό κατάλυμα στο οποίο διαμένει η μητέρα του, η ανάθεσή του στη φροντίδα της Διευθύντριας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και η τοποθέτησή του σε ασφαλές μέρος, μέχρι την ολοκλήρωση της ποινικής υπόθεσης 6469/2025 Ε.Δ. Λεμεσού που καταχωρίστηκε εναντίον της.
Ένσταση από πλευράς της Καθ’ ης η αίτηση καταχωρίστηκε την 12.09.2025. Δια της ένστασής της προβάλλονται λόγοι για τους οποίους εισηγείται πως το προσωρινό διάταγμα ημερομηνίας 24.6.2025 θα πρέπει να ακυρωθεί. Οι λόγοι ένστασης είναι οι εξής: Πρώτον, δεν ασκήθηκε βία εναντίον του ανηλίκου και η διερεύνηση έχει ολοκληρωθεί. Δεύτερον, η Καθ’ ης η αίτηση έχει πλέον αποθεραπευτεί από τα προβλήματα υγείας και την εξάρτηση που είχε στο αλκοόλ. Τρίτον, η Καθ’ ης η αίτηση είναι το πρόσωπο που έχει τη γονική μέριμνα, με βάση διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου, που εκδόθηκε στο πλαίσιο της αίτησης 109/2023, την 12.6.2023, ECLI:CY:AD:2023:D292. Τέταρτον, το διάταγμα απομάκρυνσης του ανηλίκου είναι εξαιρετικά τιμωρητικό μέτρο που έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αποκοπή και αποξένωση της Καθ’ ης η αίτηση από οποιαδήποτε επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο της. Πέμπτον, η μονομερής αίτηση στηρίζεται στους παλαιούς Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας και όχι στους νέους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας.
Η ένσταση υποστηρίζεται από την ένορκη δήλωση της Καθ’ ης η αίτηση, στην οποία αναφέρονται τα εξής πρόσθετα γεγονότα: Μετά τη λύση της συμβίωσης, έφυγε με τον ανήλικο από το σπίτι του πρώην συμβίου της, και διαμένει σε χώρο που της παραχώρησε το Γραφείο Ευημερίας. Αργότερα, καταχώρισε στο Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού την αίτηση Γονικής Μέριμνας 109/2023 όπου στις 12.6.2023 εκδόθηκε εκ συμφώνου διάταγμα με το οποίο, μεταξύ άλλων, ανατίθετο στην ίδια η φύλαξη και φροντίδα του ανηλίκου και καθορίζονταν ως τόπος διαμονής του ο εκάστοτε τόπος διαμονής της ιδίας. Έχει νοσηλευτεί στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας την περίοδο από την 10.7.2025 μέχρι την 28.7.2025, έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα ΘΕΜΕΑ με επιτυχία και έλαβε εξιτήριο. Είναι υγιής και ικανή να αναλάβει τις ευθύνες της έναντι στο ανήλικο τέκνο της και σύμφωνα με το διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου.
Παρεμβάλλεται πως, εκκρεμούσης της αίτησης και της διαδικασίας ακρόασής της, το Δικαστήριο, την 18.9.2025 τροποποίησε το ισχύον προσωρινό διάταγμα ώστε να επιτρέπεται η επικοινωνία της Καθ’ ης η αίτηση με το ανήλικο παιδί της με την επίβλεψη ή σύμφωνα με τις οδηγίες που ήθελε δώσει το Γραφείο Ευημερίας.
Η λειτουργός των Κοινωνικών Υπηρεσιών, που υποστηρίζει με τη μαρτυρία της την αίτηση του Γραφείου Ευημερίας, αντεξετάστηκε. Η λειτουργός, κατά την αντεξέτασή της, ανέφερε πως για τα γεγονότα που έλαβαν χώρα και αποτέλεσαν το αντικείμενο της ποινικής δίωξης της Καθ’ ης η αίτηση, δεν έχει ιδία γνώση, όπως ούτε και για τα μετέπειτα γεγονότα σχετικά με την προχωρημένη μέθη, στην οποία είχε λεχθεί πως ήταν η Καθ’ ης η αίτηση, και την ανησυχία που κατ’ ισχυρισμό προκάλεσε στο κατάλυμα. Η πληροφορία της δόθηκε από την Αστυνομία. Η ίδια δεν μπορεί να προβεί σε εικασίες όσον αφορά τη διερεύνηση της Αστυνομίας, η μαρτυρία που προσκόμισε είναι η μαρτυρία που της δόθηκε από την Αστυνομία και τη λειτουργό του Hope For Children. Η Καθ’ ης η αίτηση διαμένει στο κατάλυμα, είναι άστεγη και διαμένει σε κατάλυμα όπου διαμένουν άλλα άστεγα άτομα, ένα σπιτάκι με δωμάτια. Οι ένοικοι έχουν καθημερινή επαφή και εργασία. Φιλοξενείται ως άστεγη και καλύπτονται τα έξοδά της. Όντως, εκδόθηκε εκ συμφώνου διάταγμα με το οποίο ανατίθεται από κοινού η επιμέλεια. Ερωτήθηκε εάν γνωρίζει ότι το παιδί υφίσταται κακοποίηση από τον πατέρα, αφού έχει διακόψει οποιαδήποτε επικοινωνία της μητέρας με το παιδί. Ανέφερε πως αυτά είναι γεγονότα που συνέβησαν μετά την αίτηση και ο πατέρας έχει συνεργασία με άλλη λειτουργό για υπόθεση που εκκρεμεί στο Οικογενειακό Δικαστήριο.
Ο συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής και ο συνήγορος της Κατηγορούμενης αγόρευσαν, προς υποστήριξη των εκατέρωθεν θέσεων. Έχω υπόψη μου ό,τι αναφέρθηκε, στην πλήρη του μορφή.
Είναι γεγονός πως, με τη μαρτυρία της Καθ’ ης η αίτηση, το Δικαστήριο έχει πληρέστερη εικόνα ως προς το πραγματικό πλαίσιο, που ίσχυε κατά τον χρόνο καταχώρισης της αίτησης, αλλά και για τα γεγονότα που επακολούθησαν την έκδοση του διατάγματος. Είναι κατανοητό πως το εγχείρημα ήταν η άμεση ενέργεια από πλευράς του Γραφείου Ευημερίας, για τον έλεγχο της κατάστασης, λόγω του προβλήματος που είχε η Καθ’ ης η αίτηση με την κατάχρηση του αλκοόλ, που φέρεται να είχε επικίνδυνη επίδραση και στο παιδί. Δεν μπορεί να αξιολογηθεί η μαρτυρία ως προς την αλήθεια της κι αν αυτή μπορεί να προσδώσει την ποινική χροιά στη συμπεριφορά της Καθ’ ης η αίτηση, ως οι εναντίον της κατηγορίες στην ποινική υπόθεση. Δεν μπορεί να καταλογιστεί στις Αρχές απόκρυψη γνωστών γεγονότων ή γεγονότων που θα μπορούσαν να καταστούν γνωστά, υπό το φως του κατεπείγοντος, που κινήθηκαν. Υπήρχε μαρτυρία για τον κίνδυνο άσκησης ή επανάληψης βίας και η όλη διαδικασία κινήθηκε από το Γραφείο Ευημερίας ως αναγκαία. Το διάταγμα εκδόθηκε μέχρι την εκδίκαση της ποινικής υπόθεσης. Ο χρονικός προσδιορισμός της βίας δεν συνιστά sine qua non προϋπόθεση για την εκτίμηση του κινδύνου άσκησης ή επανάληψης βίας, αν και μπορεί να συνεκτιμάται. Δεν ευσταθεί ο λόγος ένστασης ότι δεν ασκήθηκε βία εναντίον του ανηλίκου και ότι η διερεύνηση έχει ολοκληρωθεί. Έπειτα, το εάν η Καθ’ ης η αίτηση είναι το πρόσωπο που έχει τη γονική μέριμνα, με βάση διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου, που εκδόθηκε στο πλαίσιο της αίτησης 109/2023, την 12.6.2023, ECLI:CY:AD:2023:D292, δεν είναι σχετικό με την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου που ασκεί ποινική δικαιοδοσία να παρεμβαίνει με βάση τον νόμο σε περιπτώσεις βίας, συνεπώς, ούτε ο τρίτος λόγος ένστασης είναι βάσιμος. Σχετικά με τον πέμπτο λόγο ένστασης, που σχετίζεται με τον τύπο, δεν φαίνεται να υφίσταται θέμα τύπου που να εμποδίζει το Δικαστήριο στην εξέταση της ουσίας της αίτησης.
Ενώ δεν μπορούν να επιτύχουν οι προαναφερόμενοι λόγοι ένστασης, λαμβάνοντας υπόψη τον συνολικό χρόνο ισχύος του διατάγματος αυτού, αρκετούς μήνες μέχρι σήμερα, το γεγονός ότι, στο μεταξύ, με την εμπλοκή και βοήθεια του Γραφείου Ευημερίας, επήλθαν οι ενδιάμεσες σταδιακές αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις στο διάταγμα από το Δικαστήριο, και είναι και εφικτή η χρησιμοποίηση υπηρεσιών ειδικών για την Καθ’ ης η αίτηση, ώστε, σε αυτό το στάδιο, να μπορεί πλέον, με ασφαλή τρόπο, να αναλάβει (που όπως είναι η πληροφορία, έχει ήδη αναλάβει) την αρμοδιότητά του το Οικογενειακό Δικαστήριο· λαμβάνοντας ακόμα υπόψη πως δεν αμφισβητήθηκε το γεγονός πως η Καθ’ ης η αίτηση αντιμετωπίζει πλέον θετικά το πρόβλημα υγείας και την εξάρτηση που είχε στο αλκοόλ, όπως και την πολύ δραστική φύση του μέτρου, ακόμα και ως έχει τροποποιηθεί, αλλά και το γεγονός πως η εκδίκαση της ποινικής υπόθεσης δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, κρίνεται πως η ακύρωση του διατάγματος, στο στάδιο αυτό, δικαιολογείται και εξυπηρετεί τους σκοπούς της Δικαιοσύνης. Η ακύρωσή του, εφόσον έχει επιτελέσει τον πρωταρχικό σκοπό του, δεν αναιρεί τη δυνατότητα, εάν προκύψει εκ νέου κίνδυνος άσκησης βίας, έξω από το νέο πλαίσιο στο οποίο έχουν πια ενταχθεί τα πρόσωπα και οι καταστάσεις, να επιληφθεί το Δικαστήριο νέου αιτήματος.
Για τους λόγους που εξηγήθηκαν, το προσωρινό διάταγμα ακυρώνεται και γι’ αυτό παύει να ισχύει από σήμερα.
(Υπ.) ………………………
Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο