
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ENΩΠΙΟΝ: Χ. Πογιατζή, Δ. Οικ. Δ.
Αρ. Αίτησης։ 30/2021
Μεταξύ:
Ε.Ζ. από την Λεμεσό
Αιτήτρια
-και-
Σ.Ζ. από την Λεμεσό
Καθ΄ ου η αίτηση
Ημερομηνία: 14/03/2025
Εμφανίσεις:
Για την Αιτήτρια: κα Ι. Σταυρούλια με Ε. Φιλιππίδου για Πατρίκιος Παύλου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.
Για τον Καθ΄ ου η αίτηση: κα Έ. Δημητρίου για Μιχαλάκη, Πιτσιλλίδου & Σια Δ.Ε.Π.Ε.
ΑΠΟΦΑΣΗ
(I) ΠΡΟΟΪΜΙΟ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ։
- Η παρούσα υπόθεση αποτελεί το αποκορύφωμα της σύγκρουσης μεταξύ πατέρα και θυγατέρας, όπου η τελευταία διεκδικεί καταβολή διατροφής ενήλικου, για την διάρκεια των σπουδών της στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, με την Αίτηση της η Αιτήτρια ζητά από το Δικαστήριο την έκδοση διατάγματος που να διατάσσει τον Καθ' ου η Αίτηση όπως καταβάλλει σε αυτήν το ποσό των €1.000 μηνιαίως ή οποιοδήποτε άλλο ποσό θα θεωρήσει το Δικαστήριο ορθό να επιδικάσει, ως συνεισφορά για την διατροφή και/ή την συντήρηση και/ή τα έξοδα σπουδών και/ή της φοίτησης της.
- Η ακρόαση διεξήχθη με την καταχώριση της έγγραφης μαρτυρίας των διαδίκων με βάση τη νέα Δ.30 Θ. 5 εδάφιο (1) και 4 αλλά και τον θεσμό παρ. 10 εδάφιο (2) των Περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών, ως αυτοί έχουν τροποποιηθεί. Οι ενόρκως δηλούντες διάδικοι αντεξετάστηκαν εκτενώς επί συγκεκριμένων παραγράφων της ένορκης γραπτής μαρτυρίας τους. Ακολούθως, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των διαδίκων παρέδωσαν τις γραπτές τους αγορεύσεις και το Δικαστήριο επιφύλαξε την τελική του απόφαση.
(II) ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΙΤΗΤΡΙΑΣ։
- Στα πλαίσια της Αίτησης αλλά και της έγγραφης μαρτυρίας της, η Αιτήτρια αναφέρει ότι είναι παιδί του Καθ’ ου η Αίτηση που απέκτησε κατά την διάρκεια του γάμου του με την μητέρα της, Ε.Μ., από την Λεμεσό και η οποία γεννήθηκε στις 11/11/2002, στην Λεμεσό.
- Στην συνέχεια, αναφέρει ότι ο γάμος των γονέων της τελέστηκε στις 30/06/2002 και λύθηκε με διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερομηνίας 15/06/2011 στα πλαίσια της Αίτησης λύσης γάμου με αριθμό 138/2018.
- Η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι, όταν οι γονείς της ήταν σε διάσταση στις 13/10/2009 και στα πλαίσια Αίτησης Διατροφής με αριθμό 211/2007 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού που προωθήθηκε από τη μητέρα της Ε.Μ., εκδόθηκε εκ συμφώνου διάταγμα με το οποίο ο πατέρας της διατάχθηκε να καταβάλλει στην μητέρα της ως συνεισφορά του στα έξοδα διατροφής της ίδιας και της αδελφής της, το ποσό των €700,00 μηνιαίως, δηλαδή €350,00 για το κάθε τέκνο από την 1/11/2009, πλέον 13η μηνιαία καταβολή. Παρουσίασε ως Τεκμήριο 1 αντίγραφο του εν λόγω διατάγματος ημερομηνίας 13/10/2009.
- Η Αιτήτρια προσθέτει ότι το ποσό της καταβαλλόμενης διατροφής μαζί με τις προσαυξήσεις, κατά τον Νοέμβριο του 2020 ανερχόταν στο ποσό των €1.124 και για τα δύο τέκνα του Καθ’ ου η Αίτηση, το οποίο αντιστοιχούσε σε €562,00 για το κάθε παιδί. Ο Καθ’ ου η Αίτηση κατέβαλλε το πιο πάνω ποσό των €562,00 για την Αιτήτρια, μέχρι την ενηλικίωση της και/ή μέχρι και τον Νοέμβριο του 2020. Από τον Δεκέμβριο του 2020, ισχυρίζεται ότι ο Καθ’ ου σταμάτησε να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό για τα έξοδα και την διατροφή της, ενώ ούτε κάλυπτε με οποιοδήποτε άλλον τρόπο τα έξοδα της ή μέρος τους.
- Στην έγγραφη μαρτυρία της, η Αιτήτρια υποστηρίζει ότι ο πατέρας της, μετά τον χωρισμό με την μητέρα της, παντρεύτηκε 2η φορά με την D.N.K. από την Λεμεσό. Μετά τον γάμο τους, διέμεναν στην Λεμεσό και κατά την διάρκεια του γάμου τους απέκτησαν ακόμα δύο παιδιά, τον Η.Ζ. που γεννήθηκε στις 27/07/2012 και την Μ.Ζ. που γεννήθηκε στις 20/08/2015. Ακολούθως, ο πατέρας της χώρισε και με την 2η σύζυγο του και προχώρησε στην τέλεση 3ου γάμου με την Ε.Π. με την οποία απέκτησε ακόμα ένα παιδί, την Σ.Ζ. που γεννήθηκε στις 26/10/2021.
- Ακολούθως, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση κατά την διάρκεια του 2ου γάμου του, όσο και τώρα που είναι στον 3ο του γάμο, ζει άνετα χωρίς προβλήματα εξασφαλίζοντας τόσο στην 2η όσο και στην 3η του οικογένεια ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Ενδεικτικά, αναφέρει ότι τα δύο παιδιά που απέκτησε με την 2η γυναίκα του φοιτούσαν σε ιδιωτικό σχολείο στο […] School και στο […] στη Λεμεσό, ενώ η σύζυγος του παρόλο που ήταν καθηγήτρια Αγγλικών δεν εργαζόταν και με παρότρυνση του πατέρα της έμενε στο σπίτι για να φροντίζει την οικογένεια τους, ενώ έκαναν συχνά ταξίδια στο εξωτερικό και απολάμβαναν μια άνετη ζωή.
- Αναφορικά με το σημερινό επίπεδο διαβίωσης του Καθ’ ου η Αίτηση, γνωρίζει ότι αυτό παραμένει ικανοποιητικό. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι η 3η σύζυγος του είναι επίσης μορφωμένη και εργάζεται ως αρχιτέκτονας πλοίων σε ναυτιλιακή εταιρεία με υψηλό μισθό. Διαμένουν σε ιδιόκτητη κατοικία στο […] στη Λεμεσό και ζουν και απολαμβάνουν μια καθόλα άνετη ζωή, διατηρώντας υψηλό επίπεδο διαβίωσης.
- Η Αιτήτρια ισχυρίζεται στην Αίτηση της ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση εργάζεται στην ιδιωτική κλινική […] στη Λεμεσό ως IT Manager και ότι εργάζεται σε αυτή την θέση από το 2004 με υψηλά εισοδήματα, αφού λαμβάνει μηνιαίως το ποσό των €5,000 το λιγότερο, πλέον 13ο μισθό. Στην ένορκη γραπτή της μαρτυρία υποστηρίζει ότι λαμβάνει μισθό τουλάχιστον €10.000 τον μήνα, πλέον άλλα ωφελήματα.
- Περαιτέρω, η Αιτήτρια μέσα από την γραπτή της μαρτυρία ισχυρίζεται ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση είναι σε θέση να ανταπεξέλθει οικονομικά και έχει την οικονομική δυνατότητα και άνεση να συνεισφέρει στα έξοδα των σπουδών της, αφού έχει ικανοποιητικό εισόδημα και τόσο ο ίδιος όσο και η νέα του οικογένεια απολαμβάνουν μια καλή και άνετη ζωή, χωρίς οικονομικές ή άλλες δυσκολίες. Ενδεικτικά, αναφέρει ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση τα τελευταία χρόνια άλλαξε τρείς φορές πολυτελή αυτοκίνητα τύπου Mercedes, Range Rover και Range Rover Sport.
- Εξ’ όσων γνωρίζει και όπως την πληροφορεί η μητέρα της, η κατοικία στην οποία διαμένει η μητέρα της είναι εγγεγραμμένη στο όνομα του Καθ’ ου η Αίτηση, αλλά στα πλαίσια δικαστικής απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερομηνίας 20/12/2011, η οποία εκδόθηκε στα πλαίσια αίτησης περιουσιακών διαφορών, θα πρέπει αυτή να μεταβιβαστεί στο όνομα της, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.
- Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι ο πατέρας της είναι ιδιοκτήτης ενός ακινήτου στην οδό […] στην Λεμεσό, από το οποίο εξασφάλιζε μέχρι πρόσφατα επιπλέον εισόδημα, αφού αυτό ενοικιαζόταν ως νηπιαγωγείο με μηνιαίο ενοίκιο ύψους €1.000. Όπως έχει πληροφορηθεί, η ενοικίαση του εν λόγω ακινήτου έχει πρόσφατα διακοπεί, αφού εκεί πρόκειται να ανεγερθεί πολυκατοικία από τον Καθ’ ου η Αίτηση.
- Ακολούθως, η Αιτήτρια αναφέρει ότι στις 07/06/2019 αποφοίτησε από το δημόσιο λύκειο Α.Λ.Κ., στη Λεμεσό, με βαθμό 17,45 (πολύ καλά) και παρουσίασε ως Τεκμήριο 2 αντίγραφο του δελτίου ετήσιας επίδοσης του σχολείου της.
- Στην συνέχεια, υποστηρίζει ότι ενεγράφη στο πανεπιστήμιο […] στην Αγγλία για να ακολουθήσει σπουδές Animation & Games Art - BA (Hons) από τον Σεπτέμβριο του 2020 όπου η φοίτηση είναι τριετής. Η επιλογή του εν λόγω πανεπιστημίου έγινε μετά από αρκετή σκέψη και έρευνα, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Animation & Games Art ήταν η πρώτη της επιλογή για τις σπουδές της και αφού διαπίστωσε ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει αντίστοιχη σχολή. Προσθέτει ότι προσανατολίστηκε για τις σπουδές της σε πανεπιστήμιο στην Αγγλία καθώς γνωρίζει και ομιλεί άπταιστα την αγγλική γλώσσα. Προς τούτο, παρουσίασε ως Tεκμήριο αρ. 4 αντίγραφο αποτελεσμάτων των εξετάσεων της στην αγγλική γλώσσα του Cambridge του 2018.
- Η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι, είχε συζητήσει με τους γονείς της την πιο πάνω απόφαση της, προτού μεταβεί στην Αγγλία. Υποστηρίζει ότι, ο Καθ’ ου η Αίτηση την παρότρυνε να ακολουθήσει σπουδές στους υπολογιστές, το οποίο είναι αντικείμενο των δικών του σπουδών και της εργασίας του, αλλά η ίδια επιθυμούσε να ακολουθήσει τις συγκεκριμένες σπουδές καθώς σχετίζονται με το σχέδιο και την ζωγραφική, στα οποία είχε πάντα ταλέντο και ιδιαίτερη κλίση, από μικρή ηλικία. Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 2020 μετέβη στην Αγγλία για την έναρξη των σπουδών της, όπου και διέμεινε μέχρι τον Μάρτιο 2023 όπου αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Κύπρο.
- Ακολούθως, η Αιτήτρια υποστηρίζει στην Αίτηση της, ότι τα έξοδα φοίτησης της στην πιο πάνω σχολή ανέρχονται σε £12.00,00 λίρες Αγγλίας και/ή €13.300,00 τον χρόνο, πλέον έξοδα για γραφική ύλη, βιβλία κλπ. Στην έγγραφη μαρτυρία της, ισχυρίστηκε ότι τα δίδακτρα και τα έξοδα φοίτησης της στην πιο πάνω σχολή ανέρχονται σε £9.250 λίρες Αγγλίας ετησίως, δηλαδή περίπου €10.000. Ισχυρίζεται δε, ότι τα έξοδα αυτά καλύπτονται με το σπουδαστικό δάνειο που εξασφάλισε στο όνομα της, κατά την έναρξη των σπουδών της και για τα τρία έτη, το οποίο όμως θα πρέπει να αρχίσει να αποπληρώνει μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της. Προς υποστήριξη του ισχυρισμού της, παρουσίασε ως Δέσμη Τεκμηρίων αρ. 5 αντίγραφα των αποδεικτικών πληρωμής των σχετικών δόσεων από το «Student Finance England» για τα τρία έτη.
- Περαιτέρω, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι το κόστος διαμονής της στην Αγγλία σε φοιτητική εστία είναι για την φοιτητική περίοδο του 2020-2021 το ποσό των €4.240,00, για την φοιτητική περίοδο του 2021-2022 το ποσό των €6.218,68. και για την φοιτητική περίοδο του 2022-2023 το ποσό των €5.680,32. Αναφέρει ότι όλα τα πιο πάνω ποσά πληρώθηκαν από την μητέρα της, ήτοι το συνολικό ποσό των €16.139,00 σε τρεις δόσεις πληρωμής για κάθε έτος το οποίο αναλογεί σε €450,00 τον μήνα, μετά από συνεννόηση και συμφωνία μεταξύ τους ότι θα της επιστρέψει τουλάχιστον το 50% των χρημάτων που πλήρωσε, το οποίο θεωρεί ότι είναι το ελάχιστο που αναλογεί στον πατέρα της. Προς απόδειξη του ισχυρισμού της παρουσίασε ως Τεκμήρια 7 και 8 αντίγραφα καταστάσεων των λογαριασμών της στην Ελληνική Τράπεζα και στην Revolut. Επιπρόσθετα, παρουσίασε ως Τεκμήριο 9 αναλυτική κατάσταση των εξόδων της για την χρονική περίοδο 02/12/2020 – 07/08/2023.
- Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η μητέρα της παρόλο που δυσκολεύτηκε και αυτή οικονομικά και χρειάστηκε να δανειστεί η ίδια τα πιο πάνω χρήματα από τρίτους, προχώρησε στην πιο πάνω διευθέτηση γιατί διαφορετικά δεν θα μπορούσε από μόνη της να ανταπεξέλθει. Περαιτέρω, όλα τα έξοδα της κατά την παραμονή της στην Αγγλία καλύφθηκαν και αυτά από την μητέρα της, μετά από συμφωνία μεταξύ τους ότι θα της επιστρέψει τουλάχιστον το 50% από αυτά. Παρουσίασε ως Τεκμήριο 6(α) αντίγραφο της συμφωνίας ενοικίασης δωματίου για την διαμονή της και ως Τεκμήριο 6(β) αντίγραφο της πληρωμής των σχετικών δόσεων από την μητέρα της για τα τρία έτη σπουδών της.
- Μέσα από την ένορκη γραπτή μαρτυρία της, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι για τα βασικά έξοδα διατροφής, προσωπικής φροντίδας, μετακινήσεις και άλλα καθημερινά έξοδα της, χωρίς να υπολογίζονται τα έξοδα διαμονής της στην Αγγλία, απαιτείτο περίπου το ποσό των €1.115 μηνιαίως, όπως περιγράφεται στον πιο κάτω πίνακα:
|
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΗΝΙΑΙΩΝ ΕΞΟΔΩΝ |
Ευρώ/€ |
1. |
Kόστος διαμονής /εστίας στην Αγγλία |
|
2. |
Διατροφή |
400 |
3. |
Ένδυση/ υπόδηση |
100 |
4. |
Εισιτήρια /μεταφορικά Αγγλία –Κύπρο (δύο φορές τον χρόνο κατά προσέγισση 800 ευρώ) |
65 |
5. |
Γραφική ύλη/βιβλία υπολογιστή /ηλεκτρονικές συσκευές |
150 |
6. |
Τηλέφωνο /διαδίκτυο |
50 |
7. |
Γυαλιά μυωπίας /φακοί/ υγρό καθαρισμού/οφθαλμίατρος |
60 |
8. |
Υπεραγορά /σούπερ μαρκετ |
100 |
9. |
Προσωπικά είδη /καλλυντικά /φάρμακα |
60 |
10. |
Μεταφορικά |
80 |
11. |
Μαθήματα/άδεια οδήγησης |
50 |
|
Σύνολο |
1.115 |
- Στην συνέχεια της γραπτής της μαρτυρίας, η Αιτήτρια αναφέρει ότι τον Σεπτέμβριο του 2020 μετέβη στην Αγγλία για την έναρξη των σπουδών της, όπου και διέμεινε μέχρι το Μάρτιο του 2023 όπου αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Κύπρο. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι τον Οκτώβριο του 2022, ενώ βρισκόταν στην Αγγλία κατά το 3ο έτος σπουδών της, αρρώστησε σοβαρά με αποτέλεσμα τον Νοέμβριο του 2022 να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο στην Αγγλία για μια εβδομάδα. Ισχυρίζεται ότι, λόγω της σοβαρής κατάστασης της υγείας της, για περίπου 3-4 μήνες δεν ήταν σε θέση να μεταβαίνει στο Πανεπιστήμιο και να παρακολουθεί τα μαθήματα της, ενώ χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να αναρρώσει και να είναι σε θέση να επανέλθει στην καθημερινότητα της.
- Περαιτέρω, αναφέρει ότι λόγω της μεγάλης αποχής της από τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο για περίπου 3-4 μήνες, δεν υπήρχε η δυνατότητα να αναπληρώσει τα μαθήματα που είχε χάσει και να είναι σε θέση να παραδώσει τις εργασίες της εντός των προθεσμιών, με κίνδυνο να χάσει το ακαδημαϊκό έτος. Έτσι, αναφέρει ότι το πανεπιστήμιο της παρείχε την δυνατότητα να επαναλάβει το 3ο έτος σπουδών της την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, δηλαδή το 2023-2024, χωρίς επιπλέον οικονομική επιβάρυνση σε σχέση με τα δίδακτρα, ώστε να ολοκληρώσει την τριετή φοίτηση και να λάβει το πτυχίο της.
- Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια υποστηρίζει ότι λόγω του ότι η μητέρα της δεν είχε την οικονομική ευχέρεια να συνεχίσει να καλύπτει τα έξοδα διαμονής και διαβίωσης της στην Αγγλία για ακόμα ένα χρόνο, συμφωνήθηκε με τον υπεύθυνο καθηγητή της στο πανεπιστήμιο για να συνεχίσει εξ’ αποστάσεως την φοίτηση της για την ακαδημαϊκή χρονιά 2023-2024 και να παρακολουθεί τα μαθήματα διαδικτυακά από την Κύπρο, και ακολούθως να μεταβεί εκ νέου στην Αγγλία όταν θα ολοκλήρωνε την πτυχιακή της εργασία, με σκοπό να την παρουσιάσει και να αποφοιτήσει. Υποστηρίζει ότι προέβη σε όλες τις απαραίτητες διευθετήσεις και ακολούθως επέστρεψε μόνιμα στην Κύπρο τον Μάρτιο του 2023.
- Εν τούτοις, όταν η Αιτήτρια επικοινώνησε τον Σεπτέμβριο του 2023 με τον νέο υπεύθυνο καθηγητή της, καθώς ο υπεύθυνος καθηγητής της για την ακαδημαϊκή χρονιά 2022-2023 είχε αλλάξει, την ενημέρωσε ότι τελικά δεν υπήρχε η δυνατότητα για εξ’ αποστάσεως φοίτηση και παρακολούθηση των μαθημάτων διαδικτυακά και της ανέφερε ότι θα έπρεπε να επιστρέψει στην Αγγλία τον Σεπτέμβριο του 2023 για να παρακολουθήσει το 3ο έτος των σπουδών της έτσι ώστε να είναι σε θέση να λάβει το πτυχίο της.
- Έτσι, λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η μητέρα της, η επιστροφή και διαμονή της στην Αγγλία για ακόμα ένα χρόνο κατέστη αδύνατη, καθώς αυτή αδυνατούσε να καλύψει από μόνη της για ακόμα ένα έτος τα έξοδα που θα δημιουργηθούν από την φοίτηση και διαβίωση της στην Αγγλία, περιλαμβανομένων των εξόδων μετάβασης στην Αγγλία, διαμονής, διατροφής, εισιτηρίων, αγοράς απαραίτητου εξοπλισμού κ.ά. Υποστηρίζει ότι, ενόψει των πιο πάνω δυσκολιών, αναγκάστηκε να διακόψει την φοίτηση της στο πανεπιστήμιο χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές της, με αποτέλεσμα να μην λάβει πτυχίο, αλλά δίπλωμα διετούς φοίτησης.
- Η Αιτήτρια προσθέτει ότι λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η μητέρα της σε σχέση με την κάλυψη των οικογενειακών εξόδων, κατά την περίοδο Ιουνίου-Αυγούστου 2023 που δεν είχε μαθήματα στο πανεπιστήμιο λόγω των καλοκαιρινών διακοπών, εργάστηκε σε καφετέρια στη Λεμεσό για να έχει δικό της εισόδημα και να καλύπτει μέρος των καθημερινών της εξόδων έτσι ώστε να μην επιβαρύνει την μητέρα της, αναστέλλοντας τις σπουδές της με σκοπό να επιστρέψει για ολοκλήρωση τους, μόλις αυτό καταστεί δυνατό και αφού εξασφαλιστεί η συνεισφορά από τον πατέρα της.
- Η Αιτήτρια αναφέρει ότι παρακολουθεί μαθήματα για την έκδοση άδειας οδήγησης, τα οποία ανέρχονται στα €30,00 το μάθημα, ενώ θα χρειαστούν τουλάχιστον 20 μαθήματα συνολικής αξίας €600,00 μέχρι να λάβει την άδεια. Για το σκοπό αυτό, έχει ήδη καταβάλει το ποσό των €24,00 για την μαθητική άδεια καθώς και το ποσό των €55,00 για την εξέταση.
- Ακολούθως, η Αιτήτρια υποστηρίζει ότι η μητέρα της εργάζεται σε ιδιωτική εταιρεία ως υπάλληλος λογιστηρίου από τις αρχές του 2019 και εξασφαλίζει καθαρό μηνιαίο μισθό ύψους €2.162 και μέχρι τον Μάιο του 2023 λάμβανε επίδομα μονογονιού που ανερχόταν στο ποσό των €161,00 μηνιαίως. Ισχυρίζεται ακόμα, ότι η μητέρα της δεν έχει άλλο εισόδημα.
- Περαιτέρω, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι έχει λάβει κρατική φοιτητική χορηγία για το έτος 2023 για τις σπουδές της ύψους €2.175 και ήδη με αυτό το ποσό κάλυψε διάφορα έξοδα της.
- Στην συνέχεια, η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η μητέρα της την συνόδευσε στην Αγγλία και την βοήθησε να εγκατασταθεί εκεί για τις σπουδές της, ενώ κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος των αρχικών της εξόδων ως ακολούθως։
(α) Εισιτήρια, κόστος αποσκευών και έξοδα μετάβασης και διακίνησης στην Αγγλία για 4 ημέρες,
(β) Διατροφή και διαμονή 4 ημερών σε ξενοδοχείο μέχρι την εγκατάσταση της στην φοιτητική εστία,
(γ) Αγορά ηλεκτρικών ειδών.
(δ) Αγορά ειδών για την εγκατάσταση της στην φοιτητική εστία όπως είδη προικός, καθαριστικά είδη, είδη προσωπικής φροντίδας κ.λ.π.
(ε) Αγορά ηλεκτρονικού υπολογιστή, βιβλίων, ειδικευμένο pad για animation design, έξτρα σκληρού δίσκου και γραφικής ύλης. Παρουσίασε ως Τεκμήρια αρ. 10, 11 και 12 σχετική κατάσταση λογαριασμού, αντίγραφα παραγγελιών και τιμολογίων, αναφορικά με την πληρωμή των πιο πάνω αγαθών.
- Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια υποστηρίζει ότι ένα μέρος των εξόδων που έχουν δημιουργηθεί λόγω των σπουδών της έχουν καλυφθεί αποκλειστικά από την πλευρά της μητέρας της, η οποία αναγκάστηκε σε αρκετές περιπτώσεις να ζητήσει την βοήθεια της μητέρας της, ήτοι της γιαγιάς της Αιτήτριας, η οποία συνείσφερε ποσό που ανέρχεται στα €5.444, αφού ο πατέρας της δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό.
- Ισχυρίζεται ακόμα, ότι η μητέρα της μέχρι και σήμερα καλύπτει μέρος από τα προσωπικά καθημερινά έξοδα της Αιτήτριας και συνεισφέρει στα έξοδα διατροφής της αδελφής της, η οποία διαμένει μαζί τους. Από τον Σεπτέμβριο του 2023 η αδελφή της ξεκίνησε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου […] στη Λευκωσία και η μητέρα της θα πρέπει να καλύπτει και όλα τα έξοδα που θα δημιουργηθούν λόγω της φοίτησης της, καθώς ο πατέρας της και σε αυτή την περίπτωση δεν έδειξε ενδιαφέρον να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό. Η μητέρα της, όπως την πληροφορεί, αδυνατεί να καλύπτει από μόνη της όλα τα έξοδα των σπουδών της αλλά και της διατροφής της, χωρίς την συνεισφορά του πατέρα της, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να διακόψει τις σπουδές της, και για αυτό καθίσταται αναγκαία και η συνεισφορά του πατέρα της.
- Υποστηρίζει ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση γνώριζε για τις σπουδές της και ότι από τον Σεπτέμβρη του 2020 μετέβη στην Αγγλία για σπουδές, χωρίς όμως να δείξει το απαιτούμενο και αναμενόμενο ενδιαφέρον ως πατέρας. Κατέβαλλε την συνεισφορά του στην μητέρα της για το ποσό που αναλογούσε για την διατροφή της, δηλαδή το ποσό των €562,00 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2020, και από τον Νοέμβριο του 2020 που ενηλικιώθηκε δεν κατέβαλε κανένα άλλο ποσό για τα έξοδα που έχουν δημιουργηθεί λόγω των σπουδών της τα τελευταία τρία χρόνια.
- Είναι η θέση της Αιτήτριας, ότι το ποσό που αξιώνει είναι απόλυτα αναγκαίο και λογικό σε συσχετισμό με τις δυνατότητες και τα εισοδήματα του Καθ’ ου η Αίτηση και της ζωής που ο ίδιος απολαμβάνει. Ισχυρίζεται, ότι αδυνατεί να καλύπτει τα έξοδα της από μόνη της και η μητέρα της δυσκολεύεται και αδυνατεί να ανταπεξέλθει οικονομικά χωρίς την συνεισφορά του πατέρα της, με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί να διακόψει την φοίτηση της στο πιο πάνω πανεπιστήμιο χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές της και να τις αναστείλει μέχρι να συνεισφέρει ο Καθ’ ου η Αίτηση σε αυτές.
(III) ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ։
- Στον αντίποδα, ο Καθ΄ ου η αίτηση προβάλλει στην Έκθεση Υπεράσπισης του αλλά και στην έγγραφη μαρτυρία του διάφορους ισχυρισμούς με στόχο να καταδείξει μεταξύ άλλων στο Δικαστήριο ότι δεν είναι σε θέση να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό διατροφής προς την Αιτήτρια.
- Αρχικά, ο Καθ’ ου η Αίτηση αναφέρει ότι κατέβαλλε το ποσό των €562,00 μηνιαίως ως διατροφή για την Αιτήτρια μέχρι την ενηλικίωσή της και/ή μέχρι τον Νοέμβριο του 2020. Μέχρι πρόσφατα, συνείσφερε στην διατροφή την αδερφής της Αιτήτριας και θυγατέρα του Μ.Ζ. το ποσό των €620,00 μηνιαίως. Πλέον, η αδερφή της Αιτήτριας είναι ενήλικη και σύντομα θα φύγει για σπουδές για τις οποίες μπορεί να χρειαστεί να καταβάλει εξίσου.
- Ακολούθως, μέσα από την γραπτή του κατάθεση, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι η Αιτήτρια δεν έχει καμία επαφή μαζί του και ουδέποτε τον ενημέρωσε πως θα αναχωρούσε για σπουδές σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Αγγλίας, ούτε ζήτησε τη γνώμη του προς τούτο και ούτε επιδεικνύει οποιοδήποτε σεβασμό προς το πρόσωπό του. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι πολύ πριν τον Νοέμβριο του 2020 τόσο η Αιτήτρια όσο και η αδερφή της απέκοψαν κάθε δίοδο επικοινωνίας μαζί του, επειδή αδυνατούσε πλέον να τους καταβάλει οποιοδήποτε επιπρόσθετο ποσό από την διατροφή που τους είχε ήδη επιδικάσει το δικαστήριο. Αναφέρει μάλιστα, ότι η Αιτήτρια σε συνομιλία που είχε μαζί του, του δήλωσε απερίφραστα πως τον έβλεπε ως μηχάνημα του ΑΤΜ και πως λόγω του ότι δεν μπορούσε να της καλύπτει τα έξοδα πολυτελείας και την ακριβή ζωή που αρέσκεται να κάνει, δεν ήθελε καμία επικοινωνία μαζί του. Σημειώνει πως το γεγονός αυτό τον πλήγωσε βαθύτατα και πολύ πριν τον Νοέμβριο του 2020 δεν είχε καμία επικοινωνία με την Αιτήτρια.
- Ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι ουδέποτε ενημερώθηκε και/ή πληροφορήθηκε πως η Αιτήτρια θα μετέβαινε στην Αγγλία για σπουδές, παρά μόνο στις 24/08/2020 όταν η πρώην σύζυγος του και μητέρα της Αιτήτριας τον ενημέρωσε ότι θα έπρεπε να υπογράψει συγκατάθεση για την έξοδο της Αιτήτριας από την χώρα, η οποία τότε ήταν ανήλικη. Αναφέρει ότι στις 02/09/2020 συναντήθηκε με την Αιτήτρια και με την μητέρα της όπου και ενημερώθηκε για πρώτη φορά πως η Αιτήτρια θα έφευγε για σπουδές στην Αγγλία στον κλάδο Animation & Games Art (BA) Hons. Διευκρινίζει ότι δεν συμφώνησε ποτέ για τον εν λόγω κλάδο, διότι λόγω του επαγγέλματος του γνωρίζει πως ο εν λόγω κλάδος δεν θα της προσέφερε οποιαδήποτε επαγγελματική αποκατάσταση. Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου ισχυρίζεται ότι κατά την ίδια ημερομηνία της ανέφερε πως ουδέποτε θα συνεισέφερε για την κάλυψη των εξόδων σπουδών της, διότι δεν συμφωνούσε με την επιλογή της και ουδέποτε προηγουμένως ζήτησε την γνώμη του προς τούτο, αλλά ούτε είχε και την οικονομική δυνατότητα προς τούτο. Αντιθέτως, υποστηρίζει ότι η Αιτήτρια του ανέφερε πως δεν τον είχε ανάγκη και πως θα έκανε φοιτητικό δάνειο στην Αγγλία για την κάλυψη τόσο των διδάκτρων της, όσο και των εξόδων της.
- Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι η Αιτήτρια απέκρυψε από το Δικαστήριο τις προσωπικές και οικονομικές του συνθήκες, οι οποίες δεν του επιτρέπουν να καταβάλει στην Αιτήτρια οποιοδήποτε ποσό διατροφής. Αντιθέτως, η Αίτητρια συνεχίζει να κατοικεί μαζί με την μητέρα και την αδερφή της σε ακίνητο που ανήκει στον ίδιο και δεν έχουν οποιαδήποτε έξοδα ενοικίου και/ή δανείου. Υποστηρίζει ότι η μητέρα της Αιτήτριας λαμβάνει ενοίκιο ύψους €800,00 μηνιαίως περίπου, αναφορικά με ακίνητο της το οποίο βρίσκεται στην οδό […] στην Λεμεσό, το οποίο έχει αποξενώσει από το όνομά της για ευνόητους λόγους. Ισχυρίζεται επίσης, ότι όλα τα ποσά διατροφής που κατέβαλε μέχρι σήμερα για την Αιτήτρια και την αδερφή της είναι κατατεθειμένα σε τραπεζικό λογαριασμό, τα οποία υπερβαίνουν τις €50.000, ενώ με τα λεφτά της διατροφής αγόρασαν για την Αιτήτρια πολυτελές αυτοκίνητο μάρκας Mercedes Cabrio το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο όνομα της μητέρας της Αιτήτριας. Επιπλέον, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι η Αιτήτρια λαμβάνει κάθε χρόνο φοιτητική χορηγία γεγονός που σκόπιμα παρέλειψε να αναφέρει στην Αίτηση της, ενώ το μεγαλύτερο ποσό που ξόδεψε η Αιτήτρια για την μεταφορά και/ή εγκατάσταση της στην Αγγλία, προερχόταν από τα ποσά των διατροφών που κατέβαλε για χρόνια και παρέμεναν φυλαγμένα από την μητέρα της Αιτήτριας.
- Αναφορικά με το ακίνητο το οποίο βρίσκεται στην περιοχή της […] στην Λεμεσό, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι κατοικείται από την μητέρα της Αιτήτριας, την Αιτήτρια και την αδερφή της. Αναφέρει ότι είχε εκδοθεί διάταγμα επίλυσης περιουσιακών διαφορών που εκδόθηκε στις 20/12/2011 παρουσιάζοντας ως Τεκμήριο 1 αντίγραφο του εν λόγω διατάγματος. Ειδικότερα, ο Καθ’ ου αναφέρει ότι το εν λόγω διάταγμα προέβλεπε πως η εν λόγω οικία θα μεταβιβαζόταν στη μητέρα της Αιτήτριας η οποία θα αναλάμβανε και το χρέος. Ωστόσο, μέχρι σήμερα και παρά το ότι το ακίνητο κατέχεται από την μητέρα της Αιτήτριας και τις θυγατέρες του, συνεχίζει ο ίδιος να καταβάλλει το χρέος. Ωστόσο, η μεταβίβαση δεν έχει προχωρήσει διότι το ακίνητο είναι βεβαρυμμένο με σειρά επιβαρύνσεων και υποθηκών, όπως διαφαίνεται από πιστοποιητικό έρευνας που παρουσίασε ο Καθ’ ου η Αίτηση (βλ. Τεκμήριο 2 της γραπτής του μαρτυρίας). Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζει πως το ακίνητο κατέχεται από την μητέρα της Αιτήτριας και δεν έχει κανένα δικαίωμα επί αυτού.
- Στην συνέχεια της γραπτής του μαρτυρίας, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι εργάζεται ως υπάλληλος στο τεχνικό τμήμα της […]., λαμβάνοντας μηνιαίως το καθαρό ποσό των €3.460,54 το οποίο μετά την αφαίρεση του φόρου κάθε τέλος του χρόνου, ήτοι του φόρου εισοδήματος, αυτό που προκύπτει είναι €2.900. Παρουσίασε ως Τεκμήριο 3 την κατάσταση των πληρωμών του. Ακολούθως, αναφέρει ότι πλέον έχει δημιουργήσει νέα οικογένεια με την νέα του σύζυγο, αφού στις 26/10/2021 ήρθε στο κόσμο το ανήλικο τέκνο του από τον δεσμό του με την νέα του σύζυγο, με την οποία παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 2022. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι απέκτησαν πρόσφατα με την σύζυγο του ακόμα ένα παιδί και έτσι αυτή επί του παρόντος δεν μπορεί να εργαστεί, αφού το ανήλικο τέκνο τους είναι πολύ μικρό και χρειάζεται συνεχή φροντίδα. Παρουσίασε ως Τεκμήριο 4 την κάρτα πολυτέκνων την οποία διατηρεί.
- Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι έχει ακόμη δύο τέκνα από προηγούμενο του γάμο που έχει λυθεί, κάτι που γνωρίζει πολύ καλά η Αιτήτρια. Με βάση ενδιάμεσο διάταγμα δικαστηρίου ημερομηνίας 08/10/2021 στα πλαίσια της Αίτησης διατροφής με αρ. 209/2021, ο Καθ’ ου έχει διαταχθεί να καταβάλει το ποσό των €700,00 για την διατροφή των δύο ανήλικων τέκνων του μέχρι την τελική εκδίκαση της Αιτήσεως, η οποία σίγουρα θα διεξαχθεί μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της Αιτήτριας. Επιπλέον, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι, με την έλευση του νέου μέλους της οικογένειας του, τα οικογενειακά τους έξοδα θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο.
- Περαιτέρω, ο Καθ’ ου η Αίτηση αναφέρει ότι διατηρεί επιπρόσθετες υποχρεώσεις που αφορούν δάνειο για την ανέγερση της οικίας στο οποίο διέμενε με την δεύτερη σύζυγο του και η οποία αποτελεί την μοναδική του κατοικία. Συγκεκριμένα, λόγω της κακής οικονομικής του κατάστασης εγκρίθηκε για ένταξή του στο σχέδιο «Εστία» με αποτέλεσμα να υποχρεούται να καταβάλει προς την τράπεζα από τις 30/10/2021 μηνιαίως δόση για το «Εστία» ύψους €761,00, δόση για το στεγαστικό δάνειο ύψους €1.189-., για δανειοασφαλίσεις €100,00 και €142,00 και για ιατροφαρμακευτικές ασφαλίσεις το ποσό των €167,00-. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, παρουσίασε ως Τεκμήριο 5 επί της ένορκης μαρτυρίας του, την έγγραφη συμφωνία του με την τράπεζα, διευκρινίζοντας πως σήμερα καταβάλει πολύ μεγαλύτερο ποσό λόγω της αύξησης των επιτοκίων.
- Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι επωμίζεται τα ακόλουθα μηνιαία έξοδα διαβίωσης, παρουσιάζοντας ως Τεκμήριο 6 σχετική δέσμη αποδείξεων:
Έξοδα Σίτισης, συντήρησης και υγιεινής |
€200 |
Έξοδα Ένδυσης |
€50 |
Έξοδα σπιτιού, ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεφώνου και νερού |
€300 |
Καύσιμα |
€100 |
Κοινωνικές Εκδηλώσεις, γάμοι, βαφτίσεις |
€50 |
Σύνολο |
€700 |
- Ακολούθως, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει μέσα από την γραπτή του μαρτυρία ότι καταβάλλει ετησίως τα έξοδα ασφάλισης του αυτοκινήτου του ύψους €500,00 αλλά και της συζύγου του ακόμη €500,00 όπως επίσης για τα service αντίστοιχα ποσά. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι αναγκάζεται να καταβάλλει ετησίως το ποσό των €369,00 για την έκδοση της επαγγελματικής του άδειας μέσω του ΕΤΕΚ. Παρουσίασε ως Τεκμήριο 7 τις οφειλές του στο ΕΤΕΚ και ως Τεκμήριο 8 την άδεια του στο ΕΤΕΚ.
- Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση αναφέρει ότι από τον Σεπτέμβριο του 2023 ξεκίνησε το μεταπτυχιακό του στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο είναι αναγκαίο για την ανανέωση της άδειας του στο ΕΤΕΚ και θα χρειαστεί να καταβάλει μόνο για φέτος το ποσό των €1.200 παρουσιάζοντας αντίγραφο τιμολογίου ως Τεκμήριο 9.
- Αναφορικά με τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας ότι ο ίδιος λαμβάνει ενοίκιο για το ακίνητο στην οδό […] στην Λεμεσό, ο Καθ’ ου υποστηρίζει ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν ευσταθούν, αφού για το εν λόγω υποστατικό είχε καταχωρηθεί στο Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεως η Αίτηση Έξωσης με αρ. Ε28/2021 λόγω μη πληρωμής των ενοικίων και εκδόθηκε σχετικό διάταγμα έξωσης της ενοικιάστριας ημερομηνίας 27/10/2022, ECLI:CY:DOD:2022:21 από το υποστατικό που αυτή διατηρούσε ως νηπιαγωγείο, με ισχύ από τις 16/08/2023. Παρουσιάζει ως Τεκμήριο 10 το αντίγραφο του εν λόγω διατάγματος έξωσης. Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι το εν λόγω ακίνητο θα χρησιμοποιηθεί πλέον ως πρώτη κατοικία των υπέργηρων γονιών του, ενώ δεν έχει συνάψει κανένα άλλο ενοικιαστήριο συμβόλαιο και πλέον δεν λαμβάνει κανένα εισόδημα από αυτό και δεν θα μπορεί να το εκμεταλλευτεί διαφορετικά. Επιπλέον, σε αντίθεση με τα όσα έχει αναφέρει η Αιτήτρια, δεν διατηρεί κάποιο αυτοκίνητο που να είναι εγγεγραμμένο στο όνομά του.
- Επιπρόσθετα, ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι και τα τρία προαναφερόμενα ακίνητα που διατηρεί είναι βεβαρυμμένα με διαδοχικές υποθήκες και ΜΕΜΟ, αφού σήμερα οφείλει συνολικό ποσό που ανέρχεται στα €1,732,866.50. Ειδικότερα, αναφέρει ότι διατηρεί τέσσερις λογαριασμούς δανείου στην Τράπεζα […]. Ο πρώτος λογαριασμός φέρει αριθμό […..] με οφειλόμενο υπόλοιπο €233,911.77, ο δεύτερος […….] για το ποσό των €1,223,378.40, ο τρίτος […..] για το ποσό των €113,917,57 και ο λογαριασμός με αριθμό […..] για το ποσό των €161,658.82. Παρουσιάζει αντίγραφα της κατάστασης δανείου ως Τεκμήρια 11, 12, 13 και 14.
- Περαιτέρω, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίζεται ότι σήμερα αναγκάζεται να δανείζεται από φίλους του και από τους γονείς του, έτσι ώστε να μπορεί να συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του, αλλά και για να είναι συνεπής με τις καταβολές των διατροφών προς τα ανήλικα τέκνα του. Αναφέρει ακόμα ότι, τα δύο ανήλικα τέκνα του έχουν αλλάξει σχολείο και φοιτούν σε δημόσιο λόγω της άθλιας οικονομικής του κατάστασης, ενώ έχει αναλάβει με διάταγμα ημερομηνίας 08/10/2021 την εξόφληση των διδάκτρων που είχαν δημιουργηθεί πριν την εγγραφή των ανηλίκων σε δημόσιο σχολείο, καθότι λόγω της κακής οικονομικής του κατάστασης δεν μπορούσε να τα εξοφλήσει κανονικώς και αυτό γίνεται με δόσεις. Παρουσιάζει αντίγραφο του εν λόγω διατάγματος ως Τεκμήριο 15.
- Διευκρινίζει ότι ζει κάτω από άθλιες συνθήκες, αφού δεν του μένει κανένα ποσό για τα προσωπικά του έξοδα, με αποτέλεσμα αυτό να εξαθλιώσει οικονομικά, τόσο τον ίδιο όσο και την σύζυγό του. Ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι με βάση τα έξοδα που επωμίζεται σε συνάρτηση με τον μισθό του, αλλά και το γεγονός πως έχει ακόμη τέσσερα παιδιά και αναμένει την γέννηση του πέμπτου τέκνου του, δεν του μένει κανένα ποσό για τις προσωπικές του ανάγκες. Για αυτό και θεωρεί ότι είναι αδύνατο να καταβάλλει οποιοδήποτε ποσό διατροφής προς την Αιτήτρια.
- Είναι η θέση του Καθ’ ου η Αίτηση, ότι η εισοδηματική ικανότητα της μητέρας της Αιτήτριας είναι μεγαλύτερη από αυτήν που αναφέρει και πως αποκρύπτει τα έσοδά της κακόβουλα, ενώ τα έξοδα τα οποία παρατίθενται στην Αίτηση της Αιτήτριας είναι διογκωμένα και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
(IV) ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ։
- Η υποχρέωση των γονέων για την διατροφή του τέκνου τους, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν παύει με την ενηλικίωση του, αλλά ενδέχεται να συνεχιστεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και μετά την συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας του (βλ. Α. Τιτσινίδης v. Α. Τιτσινίδη (1994) 1 ΑΑΔ 385). Η υπό εξέταση Αίτηση στηρίζεται στο άρθρο 33(2) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου του 1990 (Ν.216/90) το οποίο προνοεί ρητά τα ακόλουθα:
«Με απόφαση και σχετική ρύθμιση από το Δικαστήριο, η υποχρέωση των γονέων δυνάμει του εδαφίου (1) είναι δυνατό να συνεχίσει και μετά την ενηλικίωση του τέκνου, στις περιπτώσεις όπου ειδικές περιστάσεις επιβάλλουν τούτο, όπως σε περίπτωση ανικανότητας ή αναπηρίας του τέκνου ή υπηρεσίας θητείας του στην Εθνική Φρουρά ή φοίτησής του σε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή επαγγελματική σχολή».
- Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου, η έκδοση μίας δικαστικής απόφασης βάσει του άρθρου 33 (2) αποτελεί προϋπόθεση για την συνέχιση της υποχρέωσης. (Βλ. Βουνού ν. Βουνού (1998) 1 Α.Α.Δ. 400, Κυπριανίδης ν. Κυπριανίδη (2010) 1 Α.Α.Δ. 382). Η απουσία διατάγματος διατροφής ενόσω το τέκνο ήταν ανήλικο, δεν εμποδίζει το ενήλικο τέκνο από το να αποταθεί στο Δικαστήριο για να ζητήσει την οικονομική συμβολή των γονέων του στα έξοδα της διατροφής του, εφόσον φυσικά πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθεται από τον σχετικό Νόμο και την Νομολογία.
- Η συγγενική σχέση που συνδέει τον ανιόντα με τον κατιόντα, αποτελεί τον ιστό και το ηθικό υπόβαθρο της κοινωνίας μας και απόρροια της είναι η ανάλογη με την περίπτωση υποχρέωση του ενός να διατρέφει τον άλλο (άρθρα 33 και 34 του Ν.216/90). Με εξαίρεση την υποχρέωση των γονέων να διατρέφουν τα ανήλικα τέκνα τους στην βάση του άρθρου 33 του σχετικού νόμου, στις υπόλοιπες περιπτώσεις η ύπαρξη της συγγένειας και μόνο δεν δημιουργεί αυτόματα και την υποχρέωση διατροφής είτε του ενήλικου τέκνου από τους γονείς του, είτε των γονέων του από αυτό.
- Το ενήλικο τέκνο έχει διατροφική αξίωση, εφόσον αδυνατεί να αυτοδιατραφεί από την περιουσία του ή από εργασία κατάλληλη για την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές του συνθήκες, αλλά και τις ανάγκες της εκπαίδευσής του (βλ. ΑΠ 1060/93 ΕλλΔνη 35, σελ. 1292, Εφ. Πειρ 267/98 ΕλλΔνη 39 σελ. 896, Γεωργιάδη - Σταθόπουλου ΑΚ, υπ` άρθρο 1486, αριθ. 94 επ. και Μον.Πρ.Θεσ 16713/2010, Αρμ 2011, σελ. 1504).
- Στην απόφαση που εκδόθηκε στην υπόθεση Βουνού ν. Βουνού (1998) 1 Α.Α.Δ. 400, το Δευτεροβάθμιο Οικογενειακό Δικαστήριο επισήμανε τα ακόλουθα։
«Ο Ν. 216/90 επιβάλλει στους γονείς κατ' ευθείαν υποχρέωση διατροφής μόνο των ανήλικων τέκνων χωρίς η υποχρέωση αυτή να συναρτάται προς αδυναμία τους να αυτοδιατραφούν, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της υποχρέωσης ενήλικου τέκνου να διατρέφει τους γονείς του. Το Άρθρο 33 (2) του Ν. 216/90, παρέχει τη δυνατότητα στο τέκνο, μετά την ενηλικίωσή του, να δικαιούται σε διατροφή, κατά ενάσκηση διακριτικής εξουσίας, λόγω της ανικανότητας ή της αναπηρίας του. Η τελική κατάληξη του συγκεκριμένου αιτήματος θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα συνυπολογισμού, τηρουμένου του νόμου, κάθε παράγοντος που θα προβάλλεται ως σχετικός……………….
Ο ενήλικος έχει δικαίωμα να κάμνει τις επιλογές που θέλει και να καθορίζει την πορεία του στη ζωή. Όμως όταν ο ενήλικος θέλει να αναλάβει τα έξοδα άλλος, έστω ο πατέρας του, αρχίζουν να συνυπολογίζονται τα στοιχεία κάτω από το φακό της λογικής. Ιδιαίτερα όταν οι οικονομικές δυνατότητες του πατέρα είναι περιορισμένες, εν όψει των άλλων του υποχρεώσεων, όπως στην παρούσα περίπτωση».
- Επιπρόσθετα, στην υπόθεση Χρίστου ν. Χρίστου (2000) 1 Α.Α.Δ. 1891, επισημάνθηκε ότι δεν υφίσταται υποχρέωση συνέχισης της καταβολής διατροφής σε ενήλικο τέκνο, αν τα εισοδήματα του γονέα δεν δικαιολογούν κάτι τέτοιο και ότι ένας από τους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη είναι κατά πόσο το ενήλικο τέκνο έκαμε τους σχεδιασμούς του χωρίς να είχε συμβουλευθεί τον πατέρα του, ως προς την περαιτέρω εκπαίδευση του.
- Στην βάση των πιο πάνω κατευθυντήριων αρχών, καθίσταται προφανές ότι το ενήλικο τέκνο οφείλει κατά κανόνα να διατρέφεται από δικούς του πόρους και η ρύθμιση του άρθρου 33(2) του σχετικού Νόμου αποτελεί την εξαίρεση του εν λόγω κανόνα. Εν τούτοις, αν το Δικαστήριο κρίνει πως δικαιολογείται η συνέχιση της υποχρέωσης των γονέων για διατροφή και μετά την ενηλικίωση του τέκνου, ρυθμίζει την καταβολή της διατροφής με τον ίδιο τρόπο, όπως έπραξε και στην περίπτωση του ανήλικου τέκνου. Συνεπακόλουθα, τίθενται σε εφαρμογή οι πρόνοιες του άρθρου 37 του Ν. 216/90, σε σχέση με το μέτρο και το περιεχόμενο της διατροφής.
- Ειδικότερα, το Άρθρο 37(1) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Ν. 216/90, προνοεί ότι το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν για τη διατροφή του προσώπου. Περαιτέρω, στο άρθρο 37(2) αναφέρεται ότι η διατροφή περιλαμβάνει όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και ευημερία του δικαιούχου και επιπλέον, ανάλογα με την περίπτωση, τα έξοδα για την εν γένει εκπαίδευσή του.
- Στην υπόθεση Παναγιώτου ν. Σφικτού, (2001) 1(Α) ΑΑΔ 625 τονίστηκε ότι το μέτρο της διατροφής δεν μπορεί πάντα να εξευρεθεί με απόλυτους αριθμούς. Η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στην καλύτερη αντίληψη των γεγονότων προς εντοπισμό των πραγματικών αναγκών συγκεκριμένων ατόμων (Βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδη κ.α., Χαραλάμπους ν. Χαραλάμπους (2010) 1 (Β) ΑΑΔ 951).
- Περαιτέρω, θα πρέπει να επισημανθεί, ότι το Δικαστήριο δεν δεσμεύεται από τη μαρτυρία των διαδίκων, αλλά είναι καθήκον του να ασχοληθεί με το εύλογο των κονδυλίων (βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδη κ.α.). Κονδύλια που κατ’ ισχυρισμό απαιτούνται για συγκεκριμένες ανάγκες μπορεί να μην γίνουν αποδεκτά από το Δικαστήριο, είτε στη βάση ότι δεν υπήρξε ικανοποιητική τεκμηρίωση, είτε γιατί διαπιστώθηκε υπερβολή, οπόταν και μπορεί να μειωθούν. Άλλα έξοδα μπορεί να κριθεί ότι δεν αφορούν βασικές ανάγκες και να μην γίνουν καθόλου αποδεκτά. Εάν για συγκεκριμένο κονδύλι δεν υπάρχει περί του αντιθέτου μαρτυρία, αυτό δεν οδηγεί απαρέγκλιτα στην αποδοχή του (βλ. Ρουσουνίδης ν. Ρουσουνίδου, Έφεση αρ. 25/19, απόφαση του Δ.Ο.Δ. ημερομηνίας 15/12/2021).
- Νοείται ότι, για την κάλυψη των εξόδων διατροφής του ενήλικου τέκνου, επιβαρύνονται και οι δύο γονείς του, όπου ο κάθε ένας υποχρεούται να καλύψει ένα ποσοστό των αναγκών του ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες, όπως αυτές προκύπτουν από τα εισοδήματα ή την περιουσία του αν αυτή επαρκεί. Η δυνατότητα και η έκταση της διατροφής σε συνάρτηση με τις οικονομικές δυνατότητες του φορέα της υποχρέωσης, συνιστούν το μέτρο της διατροφής.
- Είναι νομολογημένο, ότι το βάρος απόδειξης σε σχέση με την αδυναμία του ενήλικου τέκνου να αυτοδιατραφεί από την περιουσία του, τα εισοδήματα του ή από εργασία κατάλληλη με βάση την ηλικία του ή την κατάσταση της υγείας του, τις λοιπές βιοτικές του συνθήκες και τις εκπαιδευτικές του ανάγκες, βαραίνει το ίδιο. Από την άλλη, ο Καθ' ου η αίτηση, οφείλει να αποδείξει την ανυπαρξία ή το περιορισμένο της υποχρέωσης του, λόγω παντελούς έλλειψης ή περιορισμένης δυνατότητας εισοδημάτων, στην περίπτωση που αυτή είναι η θέση που προβάλλει, για τον απλούστατο λόγο ότι οι οικονομικές δυνατότητες του, βρίσκονται στη σφαίρα της δικής του γνώσης. Εν προκειμένω, το ενήλικο τέκνο δεν έχει υποχρέωση αποκάλυψης των εισοδημάτων ή της οικονομικής δυνατότητας του Καθ΄ ου η αίτηση, αλλά απεναντίας το καθήκον αληθινής αποκάλυψης των πιο πάνω, βαραίνει τον ίδιο. (βλ. απόφαση Δημητρίου v. Περδίου (2005) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1418).
- Με βάση την πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι αρχές του δικονομικού δικαίου περιορίζουν τα επίδικα θέματα σε εκείνα τα οποία προσδιορίζονται από τη δικογραφία, δηλαδή την απαίτηση, την υπεράσπιση και την απάντηση. Ούτε η διεύρυνση από το πρωτόδικο δικαστήριο θεμάτων άλλων από τα επίδικα θέματα δεν επιφέρει τη διεύρυνση των επιδίκων θεμάτων, τα οποία προσδιορίζονται από τις έγγραφες προτάσεις. Γενικά, το δικαστήριο οφείλει να αγνοήσει μαρτυρία εκτός δικογράφων, η οποία παρείσφρησε στη δίκη, έστω και χωρίς ένσταση (βλ. Μ. Παπακόκκινου κ.ά. ν. Μ. Θεοδοσίου (1991) 1 ΑΑΔ 379, Ερμογένης Χριστοδούλου ν. Γ. Περικλέους (1998) 1 ΑΑΔ 1122).
- Επιπρόσθετα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αγορεύσεις των συνηγόρων των διαδίκων, όπως έχει νομολογηθεί, δεν αποτελούν μέσο προσαγωγής μαρτυρίας ή διεύρυνσης των επίδικων θεμάτων (βλ. Μισιρλής ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1995) 3 ΑΑΔ 379).
(V) AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ & ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ։
· Παραδεκτά γεγονότα։
- Αρχικά να αναφέρω ότι τα παραδεκτά γεγονότα με βάση τα δικόγραφα των διαδίκων, είναι τα ακόλουθα:
Οι διάδικοι είναι κύπριοι υπήκοοι, χριστιανοί ορθόδοξοι. Ο Καθ’ ου η Αίτηση διαμένει μόνιμα στην Λεμεσό εντός της δικαιοδοσίας του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού. Η Αιτήτρια γεννήθηκε στις 11/11/2002, στην Λεμεσό και είναι παιδί του Καθ’ ου η Αίτηση που απέκτησε κατά την διάρκεια του γάμου του με την μητέρα της, Ε.Μ., από την Λεμεσό. Οι γονείς της Αιτήτριας απέκτησαν ακόμα ένα παιδί κατά την διάρκεια του γάμου τους, την Μ.Ζ. που γεννήθηκε στις 23/05/2005 επίσης στην Λεμεσό.
Ο γάμος των γονιών της Αιτήτριας λύθηκε στις 15/06/2011 στα πλαίσια αίτησης λύσης γάμου με αριθμό 138/2008 από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού.
Οι θυγατέρες των διαδίκων μετά την διάσταση των γονιών τους διέμεναν με την μητέρα τους στην Λεμεσό. Στις 13/10/2009, εκδόθηκε διάταγμα από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού με το οποίο διατασσόταν ο Καθ’ ου η Αίτηση όπως καταβάλλει το ποσό των €700,00 τον μήνα για την διατροφή των ανήλικων τότε τέκνων του που απέκτησε με την μητέρα της Αιτήτριας, το οποίο αντιστοιχούσε σε €350,00 για το κάθε ανήλικο. Το ποσό της διατροφής μαζί με τις προσαυξήσεις, κατά τον Νοέμβριο του 2020 ανερχόταν στο ποσό των €1.124 και για τα δύο παιδιά, που αντιστοιχούσε σε €562,00 για το κάθε παιδί. Ο Καθ’ ου η Αίτηση κατέβαλλε το πιο πάνω ποσό των €562,00 για την Αιτήτρια, μέχρι την ενηλικίωση της τον Νοέμβριο του 2020.
Η Αιτήτρια αποφοίτησε το 2020 από το σχολείο με βαθμό 17,45 (πολύ καλά) και έχει εγγραφεί για περαιτέρω σπουδές σε Πανεπιστήμιο στην Αγγλία, στο […] University, για να ακολουθήσει σπουδές Animation & Games Art (BA) Hons.
Η μητέρα της Αιτήτριας εργάζεται σε ιδιωτική εταιρεία ως υπάλληλος λογιστηρίου από τις αρχές του 2019 και εξασφαλίζει καθαρό μηνιαίο μισθό €1.811,68 ενώ λαμβάνει και επίδομα μονογονιού ύψους €163,15 ευρώ μηνιαίως.
· Οι δυνάμεις των υπόχρεων γονέων։
- Αναφορικά με τα εισοδήματα των γονέων της Αιτήτριας, θα εξετάσω αρχικά αυτά που λαμβάνει ο Καθ’ ου η Αίτηση. Αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου, ότι τα καθαρά μηνιαία εισοδήματα του ανέρχονται στο ποσό των €3.460,54 όπως διαφαίνεται ξεκάθαρα μέσα από την κατάσταση μισθοδοσίας του στην […] (βλ. Τεκμήριο 3 της γραπτής του κατάθεσης αλλά και το Τεκμήριο Β που κατατέθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία). Στις εν λόγω καταστάσεις δεν έχω διαπιστώσει να αναγράφονται οποιαδήποτε επιπρόσθετα εισοδήματα, ωφελήματα ή μπόνους. Δεν αποδέχομαι βέβαια την θέση του Καθ’ ου η Αίτηση ότι μετά από την αφαίρεση του φόρου κάθε χρόνο, τα καθαρά εισοδήματα του είναι €2.900-. Και τούτο διότι τα χρήματα που μπαίνουν στην τσέπη του κάθε μήνα είναι €3.460,54 και όχι λιγότερα. Με την ίδια λογική, αν ίσχυε η θέση του Καθ’ ου η Αίτηση θα έπρεπε να υπολογίζονται τα καθαρά εισοδήματα βάσει υποθετικών λογιστικών δεδομένων, τα οποία δηλώνονται και που ανακύπτουν σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο και όχι στην βάση του τι εισπράττεται κατά τον μήνα καταβολής του μισθού. Ούτε διαπιστώνω να έχει προσκομιστεί οποιαδήποτε ενισχυτική μαρτυρία από κάποιο πραγματογνώμονα ή κάποια έκθεση ή ανάλυση, η οποία να τεκμηριώνει την θέση του Καθ’ ου η Αίτηση, σε σχέση με τον υπολογισμό των μηνιαίων εισοδημάτων του.
- Στον αντίποδα, η Αιτήτρια υποστήριξε αρχικά μέσα από την Αίτηση της ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση λαμβάνει μισθό ύψους €5,000 πλέον 13ο μισθό, ενώ στην γραπτή της μαρτυρία ισχυρίστηκε ότι λαμβάνει τουλάχιστον €10,000 μισθό μηνιαίως, πλέον άλλα ωφελήματα. Κατά την διάρκεια της αντεξέτασης της Αιτήτριας και μετά από ερωτήσεις που της υποβλήθηκαν σε σχέση με το ζήτημα των εισοδημάτων του πατέρα της, αυτή ανέφερε τα ακόλουθα։
« E. Στο ποσό €10.000 τον μήνα πώς εξάγεις αυτό το ποσό; Πώς το συμπεραίνεις αυτό το ποσό;
A. Από όσο γνωρίζω όταν ήταν μαζί οι γονείς μου και απ' ό, τι μου είπε η μητέρα μου όταν ξεκίνησε να εργάζεται στην […] το 2004 είχε πάρει αρχικό μισθό £2.000 και θεωρώ ότι μέχρι σήμερα πρέπει να αυξήθηκε γιατί £2.000 είναι περίπου €3.500, 20 χρόνια εμπειρίας σίγουρα αυξήθηκε και απ' ό, τι είδα στα έγγραφα που έχετε βάλει πήρε μόνο €1.000 αύξηση σε 20 χρόνια;».
- Αποτελεί διαπίστωση μου, ότι δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν οι θέσεις της Αιτήτριας ελλείψει αξιόπιστης μαρτυρίας και στην βάση υποθέσεων και αόριστων ισχυρισμών. Πουθενά δεν προκύπτει μέσα από την ολότητα της μαρτυρίας που παρουσιάστηκε από τους διάδικους, ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση λαμβάνει μηνιαία εισοδήματα ύψους €5,000-. ή ακόμα €10,000-. Συνεπώς, αποδέχομαι την θέση του Καθ’ ου η Αίτηση η οποία υποστηρίζεται από έγγραφη αποδεκτή μαρτυρία, ότι τα μοναδικά του μηνιαία εισοδήματα ανέρχονται στο ποσό των €3.460,54-.
- Περαιτέρω, δεν έχει τεκμηριωθεί η θέση της Αιτήτριας με επαρκή μαρτυρία και στοιχεία, ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση ζει άνετα χωρίς οικονομικά προβλήματα κατέχοντας πολυτελή αυτοκίνητα, διεξάγοντας συχνά ταξίδια στο εξωτερικό και ότι εξασφαλίζει στην 2η και 3η οικογένεια του ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Αντιθέτως, ο Καθ’ ου η Αίτηση μέσα από την γραπτή του μαρτυρία αλλά και κατά την διάρκεια της αντεξέτασης του, αντέκρουσε τους εν λόγω ισχυρισμούς προβάλλοντας με εμπεριστατωμένο τρόπο και επιχειρήματα τις πραγματικές του οικονομικές δυνατότητες και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, παρουσιάζοντας προς τούτο σχετικά έγγραφα και αποδείξεις.
- Μάλιστα, μέσα από την αντεξέταση της Αιτήτριας η ίδια παραδέχθηκε ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση αντιμετωπίζει δυσβάστακτα τραπεζικά χρέη και ότι συνεχίζει να καταβάλλει και την δανειακή δόση της οικίας που διαμένει η ίδια μαζί με την μητέρα της, αφού η μητέρα της δεν μπορεί να αναλάβει το χρέος, όπως είχαν συμφωνήσει οι γονείς της. Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τα πρακτικά του Δικαστηρίου։
« Γνωρίζεις ότι ο πατέρας σου χρωστά περίπου 2 εκατομμύρια στις τράπεζες;
A. Ναι.
E. Το ξέρεις ότι για να μπορεί ο πατέρας σου να διαμένει σε αυτήν την κατοικία δίνει δόσεις περίπου €2.000 τον μήνα;
A. Ναι, το γνωρίζω.
E. Εσύ πού μένεις τώρα;
A. Μένω στο σπίτι της μητέρας μου.
E. Πληρώνετε κάποια δόση με τη μητέρα σου ή κάποιο ενοίκιο;
A. Όχι.»
- Περαιτέρω, δεν έχει τεκμηριωθεί η θέση της Αιτήτριας ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση πρόκειται να ανεγείρει πολυκατοικία στο ακίνητο που αυτός διατηρεί στον […] στην Λεμεσό και ότι δηλαδή θα έχει επιπρόσθετα εισοδήματα ή ότι έχει την οικονομική δυνατότητα να προβεί σε μία τέτοια επένδυση, γεγονός που θα καταδείκνυε την οικονομική του ευρωστία. Οι εξ’ ακοής ισχυρισμοί της Αιτήτριας, ότι άκουσε από την γιαγιά της η οποία μίλησε με την κοπέλα που ενοικίαζε το νηπιαγωγείο ότι ο Καθ’ ου θα τους διώξει για να κτίσει πολυκατοικία, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη από το Δικαστήριο και δεν μπορούν να αξιολογηθούν ως πειστική και αξιόπιστη μαρτυρία, ικανή να επιβεβαιώσει την θέση της.
- Ως εκ τούτου, αποδέχομαι την θέση του Καθ’ ου ότι το εν λόγω υποστατικό δεν ενοικιάζεται πλέον και ότι βάσει δικαστικού διατάγματος έχει διαταχθεί έξωση των ενοικιαστών από το εν λόγω υποστατικό. Όταν κατά την διάρκεια της αντεξέτασης του, ο Καθ’ ου η Αίτηση ρωτήθηκε γιατί δεν πουλάει το εν λόγω ακίνητο, αυτός απάντησε ότι ο πατέρας του δεν του το επιτρέπει γιατί θεωρεί ότι επειδή αυτός πλήρωσε τα λεφτά για το δάνειο του εν λόγω ακινήτου, πιστεύει πως σε κάποια φάση θα φτιαχτεί για να διαμένουν εκεί οι γονείς του. Σε σχετική υποβολή της συνηγόρου της Αιτήτριας κατά την διάρκεια της αντεξέτασης του, ότι ψεύδεται στο Δικαστήριο αφού σκοπεύει να αξιοποιήσει το εν λόγω ακίνητο και να χτίσει πολυκατοικία όπως έχει διαδοθεί στον κύκλο του, αυτός το διέψευσε αναφέροντας ότι δυσκολεύεται να πληρώσει τις δόσεις του και άρα δεν μπορεί να χτίσει πολυκατοικία, αλλά και ότι το σπίτι είναι αρκετά παλαιό, του 1947 και χρειάζεται ανακαίνιση ύψους €50,000 για να γίνει βιώσιμο.
- Σε κάθε περίπτωση, είναι η θέση μου ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας σε σχέση με το πιο πάνω ζήτημα, παρέμειναν μετέωροι και ατεκμηρίωτοι. Αποδέχομαι την θέση του Καθ’ ου η Αίτηση ότι δεν έχει συνάψει άλλο ενοικιαστήριο συμβόλαιο και συνεπώς δεν λαμβάνει οποιοδήποτε εισόδημα σε σχέση με το εν λόγω υποστατικό, ούτως ώστε να βελτιώσει την εισοδηματική του ικανότητα αλλά και την οικονομική του θέση για τους λόγους που επεξήγησε. Θεωρώ ότι η πιο πάνω θέση του Καθ’ ου η Αίτηση παρέμεινε εν τέλει αναντίλεκτη.
- Σε σχέση με τα εισοδήματα της μητέρας της Αιτήτριας, είναι παραδεκτό από τους διαδίκους ότι αυτή λαμβάνει από την εργασία της καθαρό μηνιαίο μισθό ύψους €1.811,68 ενώ λαμβάνει και επίδομα μονογονιού ύψους €163,15 ευρώ μηνιαίως. Εν τούτοις, στην γραπτή της μαρτυρία η Αιτήτρια υποστηρίζει ότι η μητέρα της εξασφαλίζει πλέον καθαρό μηνιαίο μισθό ύψους €2.162 και μέχρι τον Μάιο του 2023 λάμβανε επίδομα μονογονιού ύψους €161,00 μηνιαίως. Ισχυρίζεται ότι αυτό είναι το μοναδικό εισόδημα της μητέρας της.
- Ο Καθ’ ου η Αίτηση υποστηρίζει ότι η μητέρα της Αιτήτριας λαμβάνει επιπρόσθετο εισόδημα από μηνιαίο ενοίκιο που λαμβάνει ύψους €800,00 σε σχέση με ακίνητο της που βρίσκεται στην οδό […] στην Λεμεσό, το οποίο έχει αποξενώσει από το όνομα της για ευνόητους λόγους. Είναι η θέση μου, ότι οι πιο πάνω ισχυρισμοί του Καθ’ ου η Αίτηση παρέμειναν μετέωροι και ατεκμηρίωτοι, αφού δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε μαρτυρία ή έγγραφο το οποίο να επιβεβαιώνει τις θέσεις του περί είσπραξης οποιουδήποτε ενοικίου ή άλλου εισοδήματος, ενώ ούτε μέσα από την αντεξέταση της Αιτήτριας ή του ίδιου επιβεβαιώθηκαν οι εν λόγω θέσεις.
- Ως εκ τούτου, αποδέχομαι την θέση της Αιτήτριας, ότι δηλαδή τα καθαρά μηνιαία εισοδήματα της μητέρας της ανέρχονται στο συνολικό ποσό των €2.162,00-. Έχω φυσικά συνυπολογίσει στα εισοδήματα της ότι ελάμβανε υπό την ιδιότητα της ως μητέρα από επίδομα μονογονιού μέχρι και τον Μάϊο του 2023, όπως επιτάσσει η καθοδηγητική νομολογία (βλ. απόφαση του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου στην υπόθεση Α.Χ.Β. ν. Μ.Γ.Μ. Πολ. Έφεση αρ. 5/23, ημερομηνίας 07/06/2024).
· Η παρότρυνση του Καθ’ ου η Αίτηση προς το τέκνο για σπουδές։
- Αποτέλεσε σημείο τριβής και αντιπαράθεσης το αν ο Καθ’ ου η Αίτηση τελικά αποδέχθηκε και συμφώνησε όπως συνεισφέρει στα έξοδα σπουδών της Αιτήτριας σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού και στον συγκεκριμένο κλάδο σπουδών που αυτή επέλεξε. Μέσα από το σύνολο του μαρτυρικού υλικού όπως έχει παρουσιαστεί από τους διαδίκους, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση ουδέποτε υποσχέθηκε ρητώς ή εμμέσως ότι θα συνεισφέρει στα έξοδα σπουδών της θυγατέρας του, όπως θα εξηγήσω κατωτέρω.
- Στην απόφαση του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου Χ.Σ. ν. Β.Σ. Έφεση αρ. 9/2019, ημερομηνίας 08/09/2020, τονίστηκε η σημασία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως ακολούθως։
«Είναι η προσέγγιση μας πως γενικά όποιος έχει την ευκαιρία να λάβει τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν έχει παρά να ωφεληθεί. Η επιμόρφωση διευρύνει το πνεύμα και βοηθά ένα νεαρό πρόσωπο να αναπτύξει καινούργιες δεξιότητες, να καλλιεργηθεί ως άτομο και να αναπλάσει το χαρακτήρα του προς το καλύτερο. Παρέχει γνώσεις και εφόδια για τη ζωή και προσόντα που μπορεί να βοηθήσουν τη νέα και τον νέο στην επαγγελματική τους αποκατάσταση, ιδιαίτερα στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον. Γενικά, όταν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα και το παιδί έχει γνήσιο ενδιαφέρον και την ικανότητα για να σπουδάσει, ο γονέας οφείλει να του παράσχει την ευκαιρία. Αυτό, κατά την άποψη μας, αποδίδεται από το άρθρο 33(2) του Ν. 216/1990 που εντάσσει τη φοίτηση τέκνου σε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή επαγγελματική σχολή στις ειδικές περιστάσεις για υποχρέωση του γονέα να συνεχίσει να παράσχει οικονομική στήριξη στο ενήλικο τέκνο του, στοιχείο που επιτρέπει στο Οικογενειακό Δικαστήριο να ρυθμίσει το θέμα ανάλογα».
- Μελετώντας με προσοχή τις θέσεις των διαδίκων σε συσχετισμό με την μαρτυρία που αυτοί πρόσφεραν, παρατηρώ αρχικά ότι η Αιτήτρια παραδέχεται μέσα από την αντεξέταση της ότι όταν ενημέρωσε τον πατέρα της για το ποιόν κλάδο σπουδών θα ακολουθήσει, αυτός αρνήθηκε να την βοηθήσει ή το απέφευγε. Παραθέτω χαρακτηριστικό απόσπασμα από τα πρακτικά του Δικαστηρίου։
« E. Σου εγγυήθηκε ποτέ ο πατέρας σου, κυρία μάρτυς, ή σου υποσχέθηκε ότι θα κάλυπτε τα έξοδα των σπουδών σου;
A. Όταν είχαμε συζητήσει για την πληροφορική ή να ακολουθήσω κάποια άλλη σπουδή είχαμε συζητήσει και το ενδεχόμενο να μείνω στην Κύπρο και μου είχε πει ότι θα με βοηθήσει, όταν του είπα τι θέλω να ακολουθήσω κάπως αρνήθηκε ή το απόφευγε».
- Μάλιστα μέσα από την αντεξέταση της Αιτήτριας και μετά από σχετική ερώτηση που της υποβλήθηκε, ανέφερε ότι το καλοκαίρι του 2020 έχασε επαφή με τον πατέρα της διότι αυτός δεν συμφωνούσε με τις σπουδές που ήθελε η ίδια να ακολουθήσει και του έστειλε μήνυμα για να συναντηθούν πριν φύγει για το ταξίδι στην Αγγλία. Ανατρέχοντας στα ηλεκτρονικά μηνύματα που αντάλλαξαν οι διάδικοι μεταξύ 01/09/2020-09/09/2020 (βλ. Τεκμήριο Γ που κατατέθηκε κατά την ακροαματική διαδικασία) συνάγεται ότι η Αιτήτρια τον ενημερώνει ότι θα φύγει για σπουδές στο εξωτερικό και ότι τον Νοέμβριο ενηλικιώνεται, ρωτώντας τον πατέρα της αν θα συνεχίσει να καταβάλλει το ίδιο χρηματικό ποσό για την διατροφή της. Μάλιστα, σε ένα από τα μηνύματα της η Αιτήτρια αναφέρει συγκεκριμένα ότι από τον Οκτώβριο προσπαθεί να συζητήσει το μέλλον της μαζί του και αυτός αρνείται τα πάντα.
- Στον αντίποδα, ο Καθ’ ου η Αίτηση κατά την διάρκεια της αντεξέτασης του αμφισβήτησε σθεναρά της πιο πάνω θέση της Αιτήτριας, αναφέροντας ότι πρώτον διαφώνησε με την επιλογή των σπουδών της αφού δεν έχει προοπτική και δεύτερον ότι πνιγόταν ήδη στα χρέη και δεν ήταν σε θέση να καλύψει τα έξοδα σπουδών της. Ανέφερε μάλιστα ότι ενημερώθηκε πρώτη φορά για την επιλογή της να σπουδάσει στην Αγγλία, μόλις στις 24 Αυγούστου από μήνυμα που έλαβε από την μητέρα της Αιτήτριας.
- Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω το πιο κάτω χαρακτηριστικό απόσπασμα από τα πρακτικά της ακροαματικής διαδικασίας ημερομηνίας 06/06/2024։
« E. Εφόσον θα έκανε κάποιες σπουδές η κόρη σας, είτε στην Αγγλία, είτε στην Κύπρο, είτε στην Ελλάδα, είτε στην Κύπρο, που λέτε εσείς ότι θα πήγαινε στο ΤΕΠΑΚ, εσείς δεν θα οφείλατε να συνεισφέρετε πάλι κάποια έξοδα για τις σπουδές της;
A. Ποτέ δεν της υποσχέθηκα να της δώσω ούτε ένα σεντς γιατί δεν είχα τη δυνατότητα, είχε αλλάξει η οικονομική μου κατάσταση, είχε αλλάξει και η οικογενειακή μου κατάσταση, είχα και δεύτερη οικογένεια, μιλούμε για εκείνο το χρονικό διάστημα.
E. Ξέρουμε ότι μετά από τον πρώτο σας γάμο έχετε κάνει δεύτερο γάμο και αποκτήσατε δύο παιδιά και με τον τρίτο γάμο ακόμη δύο παιδιά. Να επικεντρωθούμε εδώ, εδώ στα έξοδα της Έ…. Είναι η θέση σας ότι οποιοδήποτε κλάδο σπουδών η κόρη σας και όπου και εάν σπούδαζε εσείς δεν θα συνεισφέρατε τίποτε σαν πατέρας της;
A. Ούτε ένα σεντς γιατί δεν είχα τη δυνατότητα, ούτε καν υπήρχε ζήτημα κάτι τέτοιο αφού και η ίδια 2 Σεπτέμβρη του 2020 άμα μου έλεγε για Αγγλία και είπε μου «δεν σε έχω ανάγκη», άμα της είπα έλεγε μου την κουβέντα με το ATM, μου είπε «δεν σε έχω ανάγκη ήδη έχω κανονίσει και μιλήσει για φοιτητικό δάνειο και θα μου καλύψει για τις σπουδές μου», δεν ξέρω πόσα χρόνια και «τώρα που έφυγε η Αγγλία από Ευρωπαϊκή Ένωση δεν χρειάζεται καν να πληρώσω».
- Η επιλογή κλάδου σπουδών και η συνεπακόλουθη επαγγελματική αποκατάσταση λαμβάνεται σοβαρά υπόψη με βάση την σχετική νομολογία, ιδίως στις περιπτώσεις όπου το ενήλικο τέκνο προβαίνει σε επιλογές χωρίς την έγκριση του υπόχρεου για διατροφή γονέα. Στην απόφαση του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου στην υπόθεση Χ.Σ. ν. Β.Σ. Έφεση αρ. 9/2019, ημερομηνίας 08/09/2020 όπου η Αιτήτρια επέλεξε να ακολουθήσει σπουδές στον κλάδο Animation and Games Art στο πανεπιστήμιο του […], όπως ακριβώς στην υπό εξέταση περίπτωση, επισημάνθηκαν τα ακόλουθα։
« Με κατηγορηματικό τρόπο αναφέρεται στη Βουνού ότι η επιλογή του κλάδου σπουδών και θα προσθέταμε και η κατ' αρχάς επιλογή να σπουδάσει κάποιος, αφορά το μέλλον του και είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα για να το καθορίσει άλλος. Όμως, η επιλογή κατεύθυνσης, αναφέρεται, μπορεί να μην επικροτηθεί αν συνιστά κατάχρηση δικαιώματος, λαμβανομένων υπόψη των προσωπικών ικανοτήτων του παιδιού, αλλά και της προοπτικής μελλοντικής επαγγελματικής απασχόλησης του».
- Αποτελεί διαπίστωση του Δικαστηρίου, ότι οι ενέργειες της Αιτήτριας φανερώνουν ένα άτομο που δεν ελάμβανε υπόψη τη γνώμη του πατέρα της για την μετέπειτα πορεία της στη ζωή και με τον οποίο ούτως ή άλλως δεν είχε ιδιαίτερα καλές σχέσεις ή επικοινωνία, αλλά και που ταυτόχρονα διεκδικεί την κάλυψη των εξόδων της από αυτόν, ενώ γνωρίζει και αποδέχεται ουσιαστικά την δύσκολη οικονομική του κατάσταση και ότι αντιμετωπίζει υπέρογκα χρέη.
Διαφωτιστική επί του θέματος είναι η απόφαση που εκδόθηκε στην υπόθεση Βουνού ν. Βουνού (1998) 1 ΑΑΔ 490, από όπου παραθέτω χαρακτηριστικό απόσπασμα:
«Είναι δικαίωμα ενός ενηλίκου να κάμνει τις επιλογές που θέλει και να καθορίζει την πορεία του στη ζωή, όσο και αν οποιοσδήποτε άλλος νομίζει πως κάμνει λάθος ή πως είναι παράλογος. Αρχίζουν όμως να συνυπολογίζονται τα στοιχεία κάτω από το φακό της λογικής όταν ο ενήλικος θέλει να πληρωθεί από άλλον, έστω από τον πατέρα του, ο λογαριασμός. Ιδιαίτερα όταν οι οικονομικές δυνατότητες του πατέρα, ενόψει και των άλλων υποχρεώσεών του, είναι περιορισμένες. Σε τέτοιο σημείο ώστε να χρειάζεται η ρευστοποίηση ακίνητης ιδιοκτησίας, υποθηκευμένης μάλιστα. Αλλά και η μη εξόφληση οφειλών προς τρίτους οι οποίοι φυσιολογικά θα αναμένεται να την επιβάλουν, εν πάση περιπτώσει».
- Περαιτέρω, στην υπόθεση Μ. Χρίστου ν. Κ. Χρίστου (2000) 1 ΑΑΔ 1891, το Δευτεροβάθμιο Οικογενειακό Δικαστήριο αποδοκίμασε την ενέργεια της εφεσείουσας ενήλικης θυγατέρας του εφεσίβλητου, να καταχωρήσει αίτηση διατροφής εναντίον του, ενώ βρισκόταν στο δεύτερο έτος των σπουδών της, αφού αυτή έκανε τους σχεδιασμούς της, χωρίς να συμβουλευτεί καθόλου τον πατέρα της, με τον οποίο δεν είχε οποιαδήποτε επαφή μαζί του για αρκετό χρονικό διάστημα.
- Εν προκειμένω, να επισημάνω ότι αν συσχετιστούν τα εισοδήματα του Καθ’ ου η Αίτηση με τις υποχρεώσεις που καλείται να καταβάλει σε μηνιαία βάση, ήτοι τις δανειακές του υποχρεώσεις ύψους €2.359-. πλέον τα μηνιαία έξοδα διαβίωσης του ύψους €700,00 περίπου, πλέον το ποσό των €700,00 που καταβάλλει για την διατροφή των δύο ανήλικων τέκνων του από προηγούμενο του γάμο δυνάμει δικαστικού διατάγματος, αλλά και των διαφόρων άλλων εξόδων που παρουσίασε, εύκολα συνάγεται ότι δεν απομένει οποιοδήποτε διαθέσιμο χρηματικό ποσό το οποίο θα μπορεί να καλύψει τα έξοδα φοίτησης της Αιτήτριας.
· Η αδυναμία της Αιτήτριας να αυτοδιατραφεί-η κατάσταση υγείας της και οι εκπαιδευτικές της ανάγκες։
- Επιπρόσθετα, είναι η θέση μου ότι η Αιτήτρια απέτυχε να αποσείσει το βάρος απόδειξης σε σχέση με την αδυναμία της να αυτοδιατραφεί από εργασία κατάλληλη για την ηλικία της, την κατάσταση της υγείας της και τις λοιπές βιοτικές της συνθήκες, αλλά και τις εκπαιδευτικές της ανάγκες. Οι ισχυρισμοί της σε σχέση με την αποτυχία ολοκλήρωσης της πανεπιστημιακής της φοίτησης γιατί έπαθε λαρυγγίτιδα και έχασε ένα ολόκληρο ακαδημαϊκό έτος, δεν έπεισαν το Δικαστήριο και δημιουργούν ερωτηματικά και αμφιβολίες σε σχέση με τις θέσεις της, στην απουσία αξιόπιστης ενισχυτικής μαρτυρίας ή ελλείψει έγγραφων δικαιολογητικών.
- Η Αιτήτρια κατά την διάρκεια της αντεξέτασης της, ανέφερε ότι δεν την έδιωξαν από το πανεπιστήμιο γιατί έλειπε μία βδομάδα, αλλά επειδή έχασε πάρα πολλά μαθήματα αφού δεν ήταν σε θέση να τα παρακολουθήσει. Ενώ αρχικά ο υπεύθυνος καθηγητής της, της υπέδειξε να επαναλάβει το ακαδημαϊκό έτος, ακολούθως η ίδια ισχυρίστηκε ότι επειδή άλλαξε ο υπεύθυνος καθηγητής της δεν υπήρχε η δυνατότητα για εξ’ αποστάσεως φοίτηση διαδικτυακά και ότι θα έπρεπε να επιστρέψει στην Αγγλία για να παρακολουθήσει το 3ο έτος των σπουδών της και να λάβει το πτυχίο της. Έτσι, υποστήριξε ότι λόγω των οικονομικών δυσκολιών της μητέρας της, αναγκάστηκε να διακόψει την φοίτηση της χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές της, με αποτέλεσμα να μην λάβει πτυχίο, αλλά δίπλωμα διετούς φοίτησης.
- Κατά την αντεξέταση της όμως, μετά από σχετικές ερωτήσεις που της υποβλήθηκαν, δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσει οποιαδήποτε ιατρική βεβαίωση ότι ασθενούσε κατά τον επίδικο χρόνο σπουδών της και ότι νοσηλεύτηκε στην Αγγλία, ούτε οποιαδήποτε βεβαίωση ότι δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές της λόγω του ιατρικού προβλήματος που αντιμετώπιζε, αλλά ούτε και οποιαδήποτε βεβαίωση ή έγγραφο ότι το πανεπιστήμιο αποδέχθηκε όπως ολοκληρώσει τις σπουδές της εξ’ αποστάσεως για το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024. Ούτε καν παρουσίασε το δίπλωμα που ανέφερε ότι έλαβε ή έστω βεβαίωση που να επιβεβαιώνει ότι δεν ολοκλήρωσε την κανονική της φοίτηση στο πανεπιστήμιο, για τους λόγους που η ίδια αναφέρει.
- Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ ότι δεν αντέχουν την βάσανο της λογικής τα όσα υποστηρίζει η Αιτήτρια, αφού είναι δύσκολο να αποδεχθεί ένας μέσος λογικός άνθρωπος ότι οι πολιτικές και πρακτικές ενός πανεπιστημίου αλλάζουν στην βάση των απόψεων του εκάστοτε υπεύθυνου καθηγητή, ή ότι έχασε ολόκληρο ακαδημαϊκό έτος λόγω του παροδικού προβλήματος υγείας που αντιμετώπισε και χωρίς μάλιστα να παρουσιάσει οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο το οποίο να επιβεβαιώνει τους εν λόγω ισχυρισμούς της.
- Να σημειώσω επίσης, ότι η Αιτήτρια δεν παρουσίασε επακριβώς το πρόγραμμα σπουδών της στο πανεπιστήμιο που φοιτούσε και δεν τεκμηρίωσε στον απαιτούμενο βαθμό ότι αυτό ήταν τόσο απαιτητικό, ούτως ώστε να ήταν αδύνατο για αυτήν να εργαστεί έστω με μερική απασχόληση για να καλύψει ένα μέρος των κονδυλίων διαβίωσης της, ελαχιστοποιώντας έτσι τα έξοδα της, όπως ακριβώς πράττουν αρκετοί φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες κατά την περίοδο φοίτησης τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Εν προκειμένω, κρίνω ότι η μαρτυρία της Αιτήτριας σε σχέση με το πιο πάνω ζήτημα χαρακτηρίζεται από γενικότητα, ασάφεια και ανεπάρκεια.
- Συνοψίζοντας, είναι η θέση μου ότι η Αιτήτρια δεν απέσεισε το βάρος απόδειξης που έφερε και δεν ανταποκρίθηκε επαρκώς στο βάρος της απόδειξης των αμφισβητουμένων γεγονότων που παρατέθηκαν μέσα από την ολότητα της μαρτυρίας που παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου. Αντιθέτως, ο Καθ' ου η αίτηση αντέκρουσε ένα μεγάλο μέρος των ισχυρισμών της Αιτήτριας προβάλλοντας με εμπεριστατωμένο τρόπο τις θέσεις του. Απάντησε σε κάθε ισχυρισμό που τέθηκε από την Αιτήτρια και οι οποίοι ισχυρισμοί παρέμειναν εν τέλει αναντίλεκτοι.
· Η οικονομική αδυναμία του υπόχρεου γονέα για συνεισφορά։
- Ουσιαστικά, ο Καθ’ ου η Αίτηση τεκμηρίωσε ότι η οικονομική του κατάσταση δεν του επιτρέπει αντικειμενικά να συνεισφέρει στα σπουδαστικά έξοδα της θυγατέρας του, αφού καλείται να καταβάλλει σε μηνιαία βάση τεράστια χρηματικά ποσά σε τραπεζικά χρέη, έξοδα διατροφής των ανήλικων τέκνων του αλλά και οικογενειακά του έξοδα. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι καλείται να καλύψει πλέον τις ανάγκες της νέας του οικογένειας και κυρίως τις ανάγκες των δύο νεοαποκτηθέντων ανήλικων τέκνων του, αποτελεί από μόνο του ανασταλτικό παράγοντα για καταβολή διατροφής σε τέκνο που ενηλικιώθηκε, αφού τα εισοδήματα του δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειας του, χωρίς να κινδυνέψει τόσο η προσωπική του διαβίωση και επιβίωση, όσο και της οικογένειας του. Διευκρινίζω ότι δεν έχω συνυπολογίσει την όποια πιθανή οικονομική δυνατότητα διαθέτει η σύζυγος του Καθ' ου η αίτηση, διότι το Δικαστήριο στα πλαίσια της παρούσης, εξετάζει αποκλειστικά την δυνατότητα των γονέων της Αιτήτριας.
- Τονίζω ότι η υποχρέωση για διατροφή ενήλικου τέκνου είναι δυνητική και σχετικό διάταγμα εκδίδεται αν η υπό εξέταση περίπτωση ικανοποιεί τις προϋποθέσεις που τίθενται με το άρθρο 33(2) του Ν. 216/90. Αποτελεί βασική αρχή, ότι δεν υφίσταται υποχρέωση συνέχισης της καταβολής διατροφής σε ενήλικο τέκνο, αν τα εισοδήματα του υπόχρεου δεν δικαιολογούν κάτι τέτοιο (Μ. Χρίστου v. Κ. Χρίστου (2000) 1 ΑΑΔ 1891).
- Περαιτέρω, στην απόφαση του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου στην υπόθεση Χρυσάνθου ν. Χρυσάνθου, Έφεση αρ. 11/2020, ημερομηνίας 22/04/2021, επικυρώθηκε η πρωτόδικη απόφαση όπου κρίθηκε ότι ο εφεσίβλητος δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να συνεισφέρει στην κάλυψη των φοιτητικών εξόδων της θυγατέρας του. Στην εν λόγω απόφαση επισημάνθηκαν τα ακόλουθα։
«Από την πιο πάνω νομολογία διαφαίνεται ότι αποφασιστικός παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη κατά την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου είναι η οικονομική δυνατότητα του γονέα να παράσχει στο παιδί του τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σ' αυτό ακριβώς το στοιχείο επικεντρώθηκε η προσοχή του πρωτόδικου Δικαστηρίου το οποίο, αξιολογώντας την ενώπιον του μαρτυρία, έκρινε ότι η οικονομική κατάσταση του εφεσίβλητου δεν του επέτρεπε να συνεισφέρει στα έξοδα σπουδών της εφεσείουσας, αποδεχόμενο τη μαρτυρία του ίδιου και του πατέρα του ότι η οικογένεια τους περιήλθε σε δεινή οικονομική θέση μετά την κατάρρευση της επιχείρησης που ασκούσε. Εξαιτίας δε της απορίας του αυτής ο εφεσείων από τη λύση του γάμου του διαμένει με τους γονείς του και είναι εγγεγραμμένος άνεργος.
Ως προς το επιχείρημα της εφεσείουσας ότι ενδεικτικό της οικονομικής ευρωστίας του εφεσίβλητου είναι η καταβολή από τον τελευταίο της διατροφής της αδελφής της, που προώθησε πρωτόδικα, το Δικαστήριο θεώρησε ότι καταρρίπτετο από τη μαρτυρία του ίδιου του εφεσίβλητου και του πατέρα του ότι αυτή καταβάλλεται από τον πατέρα του. Απέρριψε επίσης τη θέση της εφεσείουσας ότι ο εφεσίβλητος, ερωτηθείς σχετικά προηγουμένως από την ίδια, της υποσχέθηκε ότι θα τη στήριζε οικονομικά, θέση που το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν συμβάδιζε με τις ανύπαρκτες σχέσεις μεταξύ τους από τη λύση του γάμου των γονέων της αλλά και την άλλη θέση της ότι ο εφεσίβλητος αμελούσε συστηματικά στην καταβολή της οφειλόμενης διατροφής, με αποτέλεσμα η μητέρα της να καταφεύγει στην έκδοση φυλακιστηρίων».
- Στην βάση των πιο πάνω διαπιστώσεων μου, θεωρώ ότι παρέλκει και δεν κρίνεται πλέον αναγκαία η εξέταση από το Δικαστήριο του εύλογου των κονδυλίων και εξόδων που παρουσίασε η Αιτήτρια, αλλά και κατ’ επέκταση ο προσδιορισμός τους, σύμφωνα με τις αρχές που αναφύονται στην βάση της σχετικής νομολογίας.
(VI) ΚΑΤΑΛΗΞΗ։
- Συνακόλουθα και στην βάση των πιο πάνω ευρημάτων και διαπιστώσεων, κρίνω ότι η Αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει και συνεπώς απορρίπτεται.
- Εν όψει της αποτυχίας της Αίτησης και κατ’ εφαρμογή του κανόνα ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα, τα έξοδα της παρούσης όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ του Καθ’ ου η Αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας.
(Υπ.) .......................................
Χ. Πογιατζής, Δ.
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο